|
2000
|
|
|
Hizkera honi buruzko informaziorik jaso nahi izanez gero, Imanol Laspiurren beste zenbait lanekin batera, liburua ezinbesteko erreferentzi puntua da. Hizkuntza argian idatzia, adibide eta azalpen ugarirekin, Eibarko euskararen inguruan interesa duen edonorentzat, aditu edo
|
ez
hain aditu, oso baliagarria izan daiteke
|
|
|
Hemen sartuko lirateke 2000 metro karratuko zinema platoa, 400 metro karratuko telebista platoa, bulegoak, dekoratuak egiteko tailerra eta muntaketa eta emanaldi eranskinak, esate baterako. Zerbitzuei dagokienean, langileri teknikoz hornitua egongo da Zinealdea, tekniko oso espezializatuak eta
|
ez
hain espezializatuak izango ditu. Halaber, aktoreak eta estrak aukeratu ahal izateko casting zerbitzua eskainiko da.
|
|
|
Agian gaurko belaunaldia besteetan baino epelagoa izanen da.
|
Ez
hain indartsua. Dispertsatuagoa, talde bakarrean bildu beharrean hainbat talde txikitan biltzen direlako.
|
|
|
Hizkuntza gutxitua edo eremu urriko hizkuntza? Gogorra da esatea baina hala da, euskara" lesser used language" edo hizkuntza
|
ez
hain erabilia izatearen errua euskaldunek dute. Aitzakia hutsa da oraindik Francoren zapalkuntzaren ondorioak nozitzen ari garela esatea, hil zenetik mende laurdena pasa da-eta!
|
|
|
Komertzialtasunak antzerkian bi helduleku izan ohi ditu, ona eta
|
ez
hain ona. Zure ustez, zer esan nahi du antzezlan bat komertziala izateak?
|
|
|
Aspaldion mugimendu leonesistak, Gaztela Leongo autonomia erkidegotik bereizteko korronte ideologikoak, indarra hartu du ordea, UPL alderdi erregionalista buru. Gazte eta
|
ez
hain gazteen artean Leon eta Zamorako probintziako zenbait lurraldetan eutsi zaion hizkuntza berreskuratzeko nahia biztu da, eta ikastaroak ere han hemenka ugaldu dira, baina hortik aurrera urrats gutxi izan da. " La nuestra tierra" astekari leonesista apirilean agertu zen.
|
|
|
Herri honetaz ere metafora txiki bat baduela iruditzen zait. Ez dakit haurrak ohartuko diren horretaz, baina liburu guztiak haurrentzat eta
|
ez
hain haur direnentzat idazten direnez, behar bada helduak ohartuko dira.
|
|
|
Edozein herrialdetako liburu salduenen zerrenda begiratzea aski da konturatzeko horien artean literatura ona salbuespena dela. Gil Berak esan duen bezala (Ostiela 9, 23 orr.)" edozein literaturan gehiena zaborra da", baina gure literatur mundu nimiñoan ez dugu literatura ona,
|
ez
hain ona eta kaskarra desberdintzeko ohiturarik, ez horretarako tresna ikonografikorik (bilduma ezberdinak, adibidez). Lagun batek esan zidan, behin, euskal literaturak abenturazko eleberrien eta best-sellerren beharrean zegoela, hots," bigarren mailako" literatura baten beharrean.
|
|
|
Juanjo Gabiñak elkarrizketa batean" estilo berri bat asmatu" duela adierazi zuen: " Askozaz errazagoa,
|
ez
hain barrokoa... Izan ere, hainbat aldiz kritikatu izan dut euskaraz edo frantsesez erabiltzen den teknika barroko hori." (Olasagasti:
|
|
|
Albisteetako gertaerak jazo diren lekuari erreparatu beharrean gertaera horiekeragina izan duten tokiari begiratzen badiogu, egunkari bien arteko antzekotasunaesanguratsua da oraindik, baina
|
ez
hain erabatekoa, 4 taulan ikusten dugun legez.GARAk, bere lehiakidearen aldean, Gipuzkoa eta Nafarroa lehenesten ditu (eta neurritxikiagoan Bizkaia eta Araba). Euskarazko egunkariak, ordea, Iparraldean eraginaduten albiste gehiago argitaratzen ditu GARAk baino.
|
|
|
Begien bistan dagoenez, ETB2ren prime time Informazio saioetan eta Fikzioanoinarritzen den bitartean, ETBlen eskaintza oparoagoa da eta
|
ez
hain markatuageneroei dagokionez. Alegia, Erreportajeak, eta Haur/ Gazteentzako programak desagertu diren arren, euskarazko kanalak, Kirolak, Fikzioa, Magazinak, Albistegiak etaMusika konbinatzen ditu modu nahiko orekatuan.
|
|
|
Ikus entzunezkoetan produkzio atalean ere sartu da Emilio Aragon-en Globomedia Grupo Arbol taldean edota EliasQuerejeta ren Esicman delakoan kapitalaren parte hartzeak bereganatuz. Internet enere saiatu da bere presentzia hedatzen, Bizkaiko Sarenet ekin eta, beste maila batean, itxuraz
|
ez
hain arrakastatsuan?, Berlusconi-k sustatutako Jumpy atariarekin. Arrakastatsuago izan da Viapolis zerbitzuarekin, hainbat hiritako tokian tokiko informazioaeta zerbitzuak eskainiz.
|
|
|
Sinbolizazioa ezinbesteko eginkizuna izanik, hobe da haren bidez fantasmeiitxura eta adierazpena ematea, barnean sakatzea baino; eta horrela, sorginez beteakziren gure bazterrak
|
ez
hain aspaldian. Hots, ustezko sorgin bakoitzean mitoarenberraragitze bat kukutzen da, beroan bero egina, bere kausa, ondorio eta atxikimenduguztiekin.
|
|
|
Ideologien historian aurrera goazen honetan, aspaldian sortuak,
|
ez
hain aspaldianbaliogabetuak, oraindik ere kaleetatik dabilen ideologia ugari dugu. Gurean dudarikgabe nagusi izan dena, erlijioarena dugu.
|
|
|
Gaztetan (eta
|
ez
hain urrutiko garaietan ere), gauaren besarkadan ezkutaturik itsas labarretan jesartzen zirenean, Txemak itsaso eta ilargiak oparitzen zizkion. Esku batean kabitzen ez diren eta beraz existitzen ez diren itsaso eta lurrak.
|
|
|
Eta predikari ezin trebeagoa zen, eta are trebeagoa skribatzaile gisa. Eta jakizu, halatan,
|
ezen
hain nintzela, eta hain naizela Axularren prosa ederraren zale, non etxean nuen Gero a ere zorroan sartu eta Salamancarat ekarri bainuen, beharrezko bertze gauza guztiekin baterat, Zuberoatik Espainiarat ihes egin behar izan nuenean, Mathalasen denboran... —eta, begiak begietan iltzatzen zenizkidala, erran zenidan—:
|
|
|
Eta dudos nengoen berriro, Jainkoak apez izaiteko deitu ote ninduen, zeren eta nik uste bainuen ezen, apez izaiteko, gozorik ez duen ate estua iragan behar zela eta nork bere buruari uko egin behar ziola, baita lizifrinaz eta zilizioez baliaturik ere, hala behar izanez gero; ordea, zure hitzetarik bertze mundu bat igar nezakeen, zeina baitzen zabalagoa eta gozoagoa, eta zeinak erakarri baininduen hatsarretik beretik... Eta mudantza haren seinaleak neure baitaren baitan sentitzen nituen jada, zeren eta goiz hartan, etxetik jalgi eta unibertsitaterako bidean jarri nintzenean, segur bainengoen Jainkoaren deiaz, eta arratsaldeko lehen ordu hartan, aldiz, zure etxetik jalgitzerat nindoanean,
|
ez
hain segur, barrenean zerbait hautsi izan balitzait bezala. Baina, bertzeen begietan irakurtzeko gai bazina bezala eta ene haustura hartaz istantean ohartu, hala solastatu zintzaizkidan, adio egiterakoan:
|
|
|
Neure arima hustu ondoren, hutsik sentitzen nintzen... baina
|
ez
hain hutsik ere, zeren zure hitz haiek zalantzaren haziak baitziren, arrazoinaren haizeak ene hustasunaren alorretarat zekartzanak.
|
|
|
HANDIK aitzina, astean behin edo —ortzegunetan, zeren ortzegunetan ez baitzenuen eskolarik emaiten—, unibertsitatetik ateraz gero, xuxen joaiten nintzaizun etxerat, zeina gure egoitzarako bidean baitzegoen, bisita labur edo
|
ez
hain labur batzuen egiterat... eta hala bihurtu zinen ene kontzientziaren aitzindari, gidari eta argi egile —ene uste osoaren kontra, derradan bide batez, zeren, Salaman carat joan aitzin, net sinetsirik bainengoen ezen, harat iritsi bezain fite, hango jesuitekin harremanetan jarriko nintzela eta haietarik norbait izanen nuela maisu eta bide erakusle—, eta hala egin ninduzun, halaber, z...
|
|
|
Eta hodei haiek, leihoen espazioa iragaiten zutenak, alfonbra magikotzat ote zituen, auskalo nondik iritsiak, eta haien gainean hegaldatu nahi ote zuen, Afrikako ordokietaraino? Zer bertze mila amets egin ote zituen bere gartzelaldiaren eta bere gatibualdiaren gau luze...
|
ez
hain luzean, bertzalde, zeren eta, berehala ohartuko zaren bezala, handik gutirat egin baitzuen ihes?
|
|
|
BAINA, Elbirari buruzko kontakizunari lotu aitzin, bertze zerbait kontatu behar dizut, denbora eta sasoin bertsuan gertatu zèn zerbait, zeren aitaren berrogeita hamargarren urtebetetzeko festa ospatu eta handik egun gutirat gertatu baitzen hura ere, oker ez banago, apiril
|
ez
hain biribil hartan.
|
|
|
Edertasunak guti batzuetan hunkitu izan nau, baina orduan guztiz hunkitu ninduen, eta guztiz kilikatu nintzen... hain guztiz, non amaren istanteko iduri eder hura betiko sartu baitzitzaidan gogoan, eta oraino ere neurekin daramat, memoriaren kutxan gorderik, altxor preziatu bat balitz bezala, bertze mila iduri
|
ez
hain atseginen artean.
|
|
|
Tacitum vivit sub pectore vulnus, 12 erraiten zuen Virgiliok, noiz eta erregina Didok Eneasi zion amorioaz ari baitzen, eta ni orain ez natzaizu bularpean nuen zauri hartan hatza sartzen ibiliko, ez gertaki hari buruzko atsekabeak eta aitzin gibelak argitzen hasiko, baina erranen dizut, iragaitzaz bada ere,
|
ezen
hain handia izan zela ene tormentua, non oinaze bihurturik sentitu bainuen neure bihotza ere, dolorezko dolorez. Eta erranen dizut, halaber, ezen iduri hura —anaia eta Elbira besarkaturik eta bat eginik erakusten zizkidana— haize bortitz bat bezala sartu zela ene ariman... halako suertez, non erdiz erdi harrapatu baitzituen neure ametsik gozoenak...
|
|
|
Eta, arrazoin bati bertze bat darraiola, zergatik arbuiatu behar ditugu eta gutiagotzat hartu Urbiaindik
|
ez
hain urrun ditugun agotak, edo juduak eta mahometarrak... edo zientzilariak?
|
|
|
Eta, osaba Joanikotek erranen lukeen bezala, eliza tipi honetan nago, eta ene eliza honek kide bakarra du... baina, bakarra naizen arren, ez nago bakarrik, eta, ahal dudanean, uzten ditut, amets batean bezala, neure beso hauek luzatzerat, eta besarkada gozo batean neureganatzen ditut neure oroitzapen onak eta
|
ez
hain onak, eta neureganatzen dut mundua, mundutik kanpoan nagoen arren.
|
|
|
Eta oroitu nuen nola Gorukik erran zidan, noiz eta galdetu bainion zer nolakoak ziren indiarren arteko harremanak, ezen beti izan zirela disputak eta borrokak indiar horien eta gorrien artean, baina
|
ez
hain handiak nola baitziren azken aldi hartakoak, zeren, gizon zuriak haien lagun egin zirenetik, berretu, emendatu eta areagotu egin baitziren borroka haiek, gizon zuriek bulkaturik.
|
|
|
Baina haien mundua eta mundu haren mugak ere perilean eta etengabeko mehatxupean zeuden, zeren, galdegin nionean Gorukiri zer nolakoak ziren indiarren arteko harremanak, ihardetsi baitzidan ezen beti izan zirela disputak eta borrokak indiar horien eta gorrien artean, baina
|
ez
hain handiak nola baitziren azken aldi hartakoak, zeren, gizon zuriak indiar horien lagun egin zirenetik, berretu, emendatu eta areagotu egin baitziren borroka haiek, gizon zuriek bulkaturik, eta hargatik jartzen zituztela zentinelak eta begiraleak gauez ere.
|
|
|
—Baina, eguzkirat eta eurirat itzulirik, berehala erranen dizut zein den errealitatearen eta poesiaren arteko aldea, edo zientziaren eta sasizientziaren artekoa, nahi baduzu, hitzen erabilpenaz denaz bezainbatean: zientzian, eguzkiaren eta euriaren arteko emaitza ortzadarra da; sasizientzian, berriz, erran zahar
|
ez
hain zuhurrak dioen bezala, azeriaren ezteiak...! —eta eskuak bururat berriro ere zeramatzala, irriz erran zuen—:
|
|
|
Beraz, Sarako maisuari buruzkoan, bi ikusmolde horiek ditut nagusi: ezin handiagoa agertzen zait alde batetik,
|
ez
hain handia bertzetik: skribatzaile gisa, munduan izan diren erretorika maisurik ederzaleenen pareko, etorri eta hitz jario handikoa, baina baita doia eta zuzena ere, ugaria bezain zehatza; pentsalari gisa, Trentoko kontzilioaren jarraitzaile ezin fidelagoa eta leialagoa, halako suertez, non beldurrik gabe afirma baitaiteke ezen deus guti berririk eransten eta eratxikitzen diela Trentotik hedatu ziren ideiei eta arau moralei... nahiz eta ezin zaion kendu, bertzalde, ezen, haien janzteko eta indartzeko, ezin hobeki erabili zituela bai bihotzaren eta arimaren jaidurei buruz zuen jakintasuna, zuhurra eta zorrotza, eta bai antzinateko eta elizako doktoreen aipu kontaezinak ere, guztiak ongi lotuak eta maisuki josiak, skribatzaile handien eredurat.
|
|
|
mugak eta burdinak... Eta ongi duk, halaber, ene anaiaren gustuen meneko azaltzea, batik bat hatsarrean, baina
|
ez
hain meneko... eta heure koadro zurrun horiei zirrituren bat ere ireki hieke, noizik behin, handik edo hemendik, zeren eta edozein zirritutarik sar baitaiteke libertatearen haizea...
|
|
|
Eta ez nuen kulparik. Izan ere, ez al da egia, jaun André,
|
ezen
hain dugula bizi-nahia eta iraun nahia senari eta lotua —gizonak lehenik eta behin bizi eta iraun egin nahi duenez gero—, non lehenagokoa baita, beti eta ezinbertzez, geure burua salbu ikusteagatik senti dezakegun bozkarioa, bertzeak hiltzen ikusteagatik har dezakegun pena baino. Ote da hori zeren, bertzeen heriotzak gure bizitzaren inportantzia azpimarratu ez ezik, bat bateko betikotasuna ere sentiaraz baitiezaguke, azken finean...?
|
|
|
Neskak egia zuen. Ilaje ugariagoa eta sabel eskasagoa goiti beheiti, goizean komuneko ispilutik agurtu ninduen irudiaren fotokopia
|
ez
hain akitua ematen zuen. Eskua luzatu nion nirea itzul ziezadan.
|
|
|
Ximurra sartu bezain agudo urrutiratu zitzaigun, bertze bezero batengana. Ezaguna nuen, eraikuntzako marrazo bat,
|
ez
hain aspaldiko sindikalista. Lau hilabete lehenago, ez nuen Kristinarekin zorrozkeriaren bat trukatzeko parada huts eginen, Ximurra halako jendajearekin ikusita.
|
|
|
Lagunak, nonbait. Orain, bertze gautiar bat ari zen, gizaseme bat, leku berean ate joka,
|
ez
hain zorte oneko.
|
|
|
Bi oreneko solasaldia generaman jada, urte aunitzetan luzeena, eta
|
ez
hain juxtu ere toki eta kinka horretara ekarri gintuen aferaren aitzin gibelez. Horiek lehen hitzekin batean baztertu genituen, saltsa horretan bakoitzak zer zuen agertzeko eta zer altxatzeko, norberaren baitan utziz.
|
|
|
Laket nuen semea nitaz arrandiatzen zela jakitea, baina
|
ez
hain zuzen horregatik.
|
|
|
Asteburuan ez zen Brown jaunaren bizi  tzan ezer bereziki aipagarririk gertatu, ez behin  tzat aldaketa fisiko nabarmenik, eta, ezkongabea zenez, edo, hobeto, mutilzaharra, bada etxean goxo goxo egotea pentsatu zuen, amaren igandeetako bazkaria gezur txiki batez saihesturik, eta arreben eta lagunen zinemarako eta afaritarako eta futbolerako gonbit temati aspergarriak gezur
|
ez
hain txikiez bazterturik. Bakarrik egoteko gogoa zeukan, lasai aspertzeko beharra, azken aldaketei buruz hausnarketa serioa egiteko premia espirituala.
|
|
|
Zazpi zeuzkan gaiari buruzkoak erosi berriak, han eta hemen eta, erosiak eta ordainduak, eta haiek literalki irensteko irrikaz zegoen. Eta hori guztia gutxi balitz, asteburu hartan beste zeregin bat ere izango zuen Brown jaunak, aukera aukerakoa, zazpi liburuen irakurketa bezain gozamenezkoa eta
|
ez
hain nekosoa gainera: pare parean zeukan etxe zaharraren botatzea.
|
|
|
Lehen itxura batean, denak bere hartan zirauen. Baina, zorrotzago begiratuz gero eta
|
ez
hain zorrotz ere, egia esatera, gauzak oso aldaturik zeuden, erro errotik esango nuke. Kameren aurrean azaltzen zen parafernalia guztia aurkezleak eta gonbidatuok barne berdin zegoen, bere ikusgarritasun oparoan.
|
|
|
oihaneko errege izugarriak beldurrez airean dauzka etsai guztiak; hala eta guztiz ere, sekulako ikara die gurdi hots kirrinkariei eta oilarraren kantuari, eta, aurpegia estaliz gero, kemen asko galtzen du. Alegia, piztiarik ausar  tenak ere baditu, eta
|
ez
hain ezkutuan, bere ahulezia barregarriak. Eta zer hausnarketa egin nuen Otsotzarmendi jaunaz?
|
|
|
Teresak behin eta berriro aholkatzen zidan bezala, neure buruari kontu gehiago egin behar diot. Guztiarekin, ez dakit, bada, lortzerik izango ote dudan, izan ere, nola esango nuke, jatetxe merke eta
|
ez
hain merkeetatik irten eta usaina hatsa arropari itsatsia geratzen den bezala, Dabiden oroitzapen zamatsua gainetik kendu ezina baitzait: edonora noala, edozertan nagoela, haren keinu, haren hitzen bat etortzen zait gogora.
|
|
|
Zio laguntzailea zozketa antzeko zerbait da. Norbait ez bada gai arazo baten aurrean modu batean edota bestean jarduteko, eta aukera anitz baditu, zozketaz egin dezake ala, beste modu
|
ez
hain adierazkorrean, zain gera daiteke ezabapen metodoaren emaitzak izan arte. Baina denboraren premia badu, nahiago du ziur asko lehenengo aukera.
|
|
|
Bestaldetik, berrespena eta arrazoiketa induktiboa logika deduktiboaren baitan formalizatzeko ahaleginak oso zailak izan ziren. Gainera, irizpide praktiko eta estetikoek gaia nahasi egin zuten, logika induktiboa, hizkuntza artifizialentzat bada ere, logika deduktiboa baino nahasiagoa, konplexuagoa delako, eta
|
ez
hain dotorea78.
|
|
|
Filosofiaren eginkizuna ezagutza osoa ziurtasunaren oinarrietara murriztean zetzala uste nuen. Ezagutzarik ziurrena berehala emandakoarena denez, gauzen ezagutza eratorria eta
|
ez
hain ziurra den bitartean, nabarmena zirudien filosofoak oinarri lez sentimen datuak erabiltzen zituen hizkuntza bat maneiatu behar zuela.95
|
|
|
Eskema honek, zientzian propietate eta entitate behaezinekiko ikusmolde positibistak zeukan mesfidantza argi eta garbi islatzen du. Dena den, ezaugarri bat dago,
|
ez
hain nabaria, zientzian oso garrantzitsua izan zena eta dena ere, eta Vienako Zirkuluari asko interesatzen zitzaiona: konbentzionalismoa.
|
|
|
Bapo! Espero genuen, baina
|
ez
hain azkar. " Kauen!, umezurtz geratuko gaituk" diot neure artean.
|
|
|
Bazioten bistan da hirurek ere Henriri halakoxe kariñoa. " Nobia bat baino gehiago izan zuen", esan zuen amatxi zaharrak; eta, honako hau behintzat
|
ez
hain ona zen bezalako doinuan: " neskak erakarri egiten zituen, gero ez baitzien eusten".
|
|
|
" Ez esan horrelakorik", esan zion Elik. " Katuak", esan zuen Mariak, amatxi zaharraren ustekizuna
|
ez
hain ezin halakotzat jota," oso sentsibleak dira...". Elik ebaki zion:
|
|
|
Gaineratikoan, hiru lau mutil zebiltzan tailerrean uxkurka: zeregin fijo bat gabe, morroi lanak edo behintzat,
|
ez
hain lan inpreszindibleak eginez; beharbada berak mutil haiek bezala bukatuko zuen; bazitekeen hura izatea bere sinoa; eta, hala bazen, isilik onartuko zuen. Handia zen bere diru beharra; handia, baita, bere bakardadea.
|
|
2001
|
|
|
Baina izendatu ditugun elementuei esker, Daliren obraren inguruko ikerketarako ere ateak zabalik uzten ditu. Aditu eta
|
ez
hain adituentzat, artista eszentrikoaren irudiaren atzean dagoen lana ulertzeko parada ematen du. Izan ere, Salvador Dali, artista surrealista izateaz gain, pertsonaia surrealista ere izan da, ezohikoa eta apetatsua, mugimenduko bere kideen artean ezagunena ziurrenik.
|
|
|
Pil pilean dago euskararen dekretu berria, UPNk bere indar legala aktibatu du eta euskaltzaleen indar aktiboenak erantzuna antolatzen ari dira apurka. Zaharrak berri gazte eta
|
ez
hain gazteen amorragarri. Kontraesanez jositako argudio eta egoerak sortzen dira UPNk egindako dekretu honen ondorioz, azken 20 urtetako historia laburrean behin eta berriz gurutzatzen direnak, ondorengo lerrootan ikusiko den bezala.
|
|
|
Badira, hala ere, tabernako telebistan ikustea nahiago dutenak. Eguraldi ederretako igandeetan, jendez gainezka daude kale guztiak, gazte eta
|
ez
hain gazte, neska, mutil eta jarraitzaile guztiak nahasturik ibiltzen dira elkarri zirikatzen.
|
|
|
Igandetik aurrera, berriz, estropadak gertutik jarraitzeko itsasertzean jarrritako etxoletan postura egiten dute: «Estropada guztietara doazen ohiko apustlariak daude, baita bertatik pasa eta zortearekin jolastea erabakitzen dutenak ere, aditu nahiz
|
ez
hain adituak, gazteak asko, nagusiak ez hainbeste eta koadrila ugarik hartzen du parte apust hauetan. Giro izugarria izaten da eta jendeak urduritasunez jarraitzen du traineru bakoitza nola doan jakin aldera.
|
|
|
irudia izpirituaren sorkuntza garbia da. Ez da konparaketan sortzen, urrun eta
|
ez
hain urrun diren objektuen hurbilketatik sortzen da. Zenbat eta urrunago eta zuzenagoa izan hurbilduriko errealitate biren arteko lotura orduan eta indartuagoa izango da irudia, indar emotiboa izango du eta errealitate poetikoa.
|
|
|
sopranoa, ahotsik altuena; mezzo sopranoa,
|
ez
hain altua; eta kontraltoa, baxuena.
|
|
|
tenorea, altuena; baritonoa,
|
ez
hain altua eta baxua, guztietan baxuena.
|
|
|
(Moztuz)
|
Ez
hain azkar neskatxa, ezkontzea joan den mendeko kontua da!
|
|
|
60 manifiestoagoak/ edo
|
ez
hain esplizituak/ edo guzti horretaz
|
|
|
Nafarroan. Bertzebatzuk,
|
ez
hain agerian, zeharka, edo irakurle arretatsuarendako keinu ohartarazlebaten gisara. Eneak ere diren Sasiak ere begiak baditik eta Tigre ehizan sail horretakoak lirateke.
|
|
|
Maiatz aldizkarian lehenbizikoz agian, euskararen hilezkortasun kontzientziaz izkiriatutako testuak agertzen ziren, baserrietako zein karriketakoeuskara trakets
|
ez
hain, garbian?. Idazkiaren inguruko hizkuntzaren pentsalariek, gaur egun, euskararen biziraupenarekiko zalantza pairatuakintegratzen dituzte.
|
|
|
|
Ez
hain aspaldi Nazio Batuen Erakundeak aurkezturiko Giza Garapenari buruzkotxostenaren atal batean agertzen da, argiki, 1999ko uztailaren 13ko Egunkariakdioen eran, «Pauso nabarmenik ez d (el) a izan berdintasunaren alde» azken urteotan, eta ez bakarrik hirugarren munduko herrietan. Alderantziz, atzerakada handiakpairatu dira emazteen lanaren (gure Iparraldean %25 langabetuen artean %60 emakume gazteak dira), osasunaren (Frantzian Weil legea hautsi nahiz dabiltza lobbyintegristak), gorputzaren erabiltze eskubidearen (Alabamako epaile batek emanduen jujamenduak ez dio emazteari «orgasmorako neholaz ere funtsezko eskubiderik onartzen»), politikagintzako agerpena segurtatzearen (Elisabet Badinter andereakuota direlakoen aurka dago) eta kirolaren (behin gizon eta emakumeen Tourrakgarai berean egiten zirenean, entzun zen Marc Madiot txirrindularia erraiten, emaztea bizikleta gainean biziki itsusi zela) alorretan.
|
|
|
Hoztearen kasuan, tenperatura ez da inoiz 4 °C tik gorakoa izango; izoztuz gero, berriz, da 12 °C tik gorakoa izan. Araudiak biltegiratze baldintza berariazkoak eta
|
ez
hain zorrotzak baimentzen ditu txikizkako salmentako merkataritzan edo saltokiaren ondoko lokaletan egiten denean, kontsumitzailea bada. Kasu horretan, establezimenduek hozkailu bat izango dute gutxienez, erakustokia izan ala ez, barruan zero eta 8 °C arteko lan tenperatura bermatuko duena eta behar bezala egiaztatutako termometroa duena.
|
|
|
Aurkezpena eta egiteko modua eskola menuen plangintzan kontuan hartu beharreko alderdiak dira. Txikienentzat, platerak modu sinplean prestatuko dira, zapore leunagoak eta
|
ez
hain gozatuak erabiliz, elikagai bakoitzaren zapore erreala identifikatzeko dastamena eta gaitasuna hezteko. Nerabeen kasuan, jateko gogo handia elikagai anoa handiagoekin ase da, okela kopuru handiegiak zerbitzatu behar izan gabe.
|
|
|
horia, gorria edo beltza. Okreak uretan disolbatzen direnean, proportzio desberdinek tonu ilunak edo
|
ez
hain ilunak emango dituzte, eta, horrela, nahi den kolorea aurkitu arte proba daiteke. Okreak (buztinez egindako substantzia) ez dira toxikoak eta eskuekin zuzenean manipula daitezke, eskularrurik gabe.
|
|
|
Azukre mendekotasuna kantitate jakin batzuetan onartzen da, eta etiketan osagai gisa sartuko da; horrek, batzuetan, irregulartasunak eragiten ditu. Batzuetan, azukrea erabiltzen da beste helburu batzuetarako,
|
ez
hain etikoak: zukuaren azidotasun gehiegizkoa zuzentzea, beste fruta batzuen zukuak ezkutatzea edo fruta urritasuna ezkutatzea.
|
|
|
– Humanitarioak: Elikagai gisa haragia ekoizteak dakarren gastua murriztea, eta landare elikagaien kontsumoa handitzea, animalia jatorrikoen kaltetan, munduko goseari aurre egiteko, etab. Modalitate begetarianoak Dieta begetarianoaren aldaera zorrotzenek nekez ase ditzakete organismoaren beharrak Modalitate osoenak eta
|
ez
hain zorrotzak dira begetarianismoa edo obo lakto begetarianismoa eta horien joera hurbilenak, obo begetarianismoa eta lakto begetarianismoa; izan ere, landare elikagaiez gain (zerealak, patatak, lekaleak, barazkiak, fruta freskoak eta fruitu lehorrak, olioak eta bestelako koipeak, hala nola eta gurina), animalia jatorriko elikagaiak hartzen dituzte. Beste alde batetik, erregimen zorrotzenak daude, eta horien artean, honako hauek aipatuko ditugu:
|
|
|
Hala ere, fruta zukua jatea, ohitura dietetiko egokien barruan, ez da izan behar elikagai horiek jateko aukera bakarra; izan ere, ez da sumatzen fruta freskoak ematen duen zapore erreala eta gustua, eta, gainera, nutrizioaren ikuspegitik, ez dute erabat ordezkatzen fruta osoa, elikagai horrek duen zuntzaren zati bat, funtzio organiko interesgarriak dituen substantzia, ez baitute hartzen. Hala ere, edari freskagarrien kontsumoaren alternatiba osasungarritzat har daiteke, eskuarki kalorikoagoak eta
|
ez
hain elikagarriak.
|
|
|
Egun batez, munduan lau herri bakarrik zirelarik, horietako bat, besteak bezala, herri alai bat zen, Zugarramurdi deitua, non denak ongi bizi baitziren. Herritik
|
ez
hain urrun, oihan aldean, gizon bat bizi zen bere zortzi gatuekin. Gizon horrek Pantxo zuen izena.
|
|
|
Bien erdian zure marrazkia egin duzu, amonak egunero orrazten dizkizun txirikordekin eta eskolako uniforme garbituarekin. Irla erraldoitik
|
ez
hain urrun beste lur bat egin duzu, Europa bezala ezagutzen dena eta hor, alde guztietara sakabanatzen diren penintsula arrotzen erdian, amatxo marraztu duzu. Soineko gorri bat darama jantzita, zapata altuak eta zure bihotzean ahaztuko ez zaizun irriparra aurpegian.
|
|
|
Uma Thurman edo dirudi.
|
Ez
hain polita, baina bueno. Badu zerbait, bai.
|
|
|
Everest da mendi handi handia, handienetakoa igual. Oraintsu topatu dute Malloryren gorpua, gailurretik
|
ez
hain urrun. K2 ere mendi handia da, bastante.
|
|
|
Marcos hizkera berezia erabiltzen hasi zen; Roma ere bai. " Lura, Roma" esan zuen Marcosek," lura kidu" esan zuen Romak," leda idus"; eta bestelako hitz
|
ez
hain esanguratsuak eta esanahi ezkutuagokoak.
|
|
|
Eta gero
|
ez
hain astiro, eta martxan hasiko da, eta atzerantz alde egiten ikusiko duzu Andoni, estazioa, posteak, mendialdea.
|
|
|
Ednak abisatu eta ontziaren bizkarrera irten zarenean, gerraontzi bat topatuko duzue zeuen zain.
|
Ez
hain handia, baina beldurgarria izango da kanoia brankan.
|
|
|
Animaliak iparralderantz joango dira denak, beste leku
|
ez
hain hotzen bila.
|
|
|
Hurrengo bihurgunean askatu zitzaion Ahaide Nagusiari ahaide txikiak eta
|
ez
hain txikiak babesteko kapela. Bazterrera bota zuen, ostikada batez.
|
|
|
Nik, gizagaixo honek (eta banituen zenbait kide), uste nuen aski zela deitura horren din bihurtzeko idazlea izatea, alde batetik, eta Euskadiko seme alaba, jaiotzez nahiz bizitzez, izatea, bestetik. Azkeneko baldintza honi, inoiz,
|
ez
hain aspaldi, euskotar izatea dei  tzen zitzaion, deitura edo deizioa orain, gehiegi esplikatzen ez diren arrazoiengatik, debekatua badago ere euskaltzale askoren artean.
|
|
|
Teatroa aski zaharra da Euskal Herrian, baina zaharra izateaz gainera aski gaizki ezagutua. Pastoralak eta gainerakoak ez ditugu gehienok bederen zatika baizik ezagutzen, eta
|
ez
hain aspaldidanik.
|
|
|
 Noraezekoa izan zen haize aldaketa hori, noraezeko bultzadek eragina.  Gurean, ordea, ez dira berez hazi, normaltasun batean behar zuketenez, Euskal Herri osoari begira, jendeak âjende arruntak eta
|
ez
hain arruntakâ ez baitu hitzik atera, mintzatzea ukatu zaiolako, bai zuzenean eta bai  zehar bidez ere. Madril aldekoen gogo gaiztoa aski ez genuelarik, etxekoek  sortu digute nahikoa traba, eragozpen eta nahaspila.
|
|
|
Bata, politikaren tentazioa da, oso gogoko ez dudan Valmasedar baten esanari banagokio, Â politika ez baita ahalguztiduna, alde batetik, eta irakaskuntza ere politika baita, bestetik. Bestea, euskaraz adieraz daitekeena (baina erdaraz
|
ez
hain errazki), erdal euskaldunena da edo, nahiago bada, erdaldun euskaltzaleena.
|
|
|
Esana dut noski horrenbestez, begi onez ikusten dudala, behin batean Euskaltzaindiak beste zerbait ikusi zuen bezala, Sarasolaren hiztegi hau, sarreran aditzera ematen dituen iritzi eta jokabideengatik eta are gehiago horien erakusgarri azaltzen duen lanagatik. Bada hor, ez dut dudarik egiten, onik eta
|
ez
hain onik, zuzenik eta makurrik, baina, bere bidetik dabilela, ez zaio inori larregi kostako nondik nora dabilen ikustea, ez igartzea bakarrik. Sartu dituenen lagungarriak agerian dakartza.
|
|
|
Neure eginkizunera natorrela, bada, zertara eta zergatik natorren adierazi. Hainbat bider entzun edo irakurri diot zenbaiti, adiskide eta
|
ez
hain adiskideri, hobe nukeela isilik egon jendea hizkuntzalaritzari ez dagozkionez ari denean. Hobe eta zehazkiago esan, probetxuzko litzaidakeela ez txintik ateratzea adituek ez dakizkidanen gainean diharduten bitartean, ez baita guztiz nabari zertan eta zertaz izan naitekeen ni jakitun.
|
|
|
Badirudi, irudikorregia ez banaiz, kargu hartzen datorkidala Amale, non eta Agur en, bere aitaz2 esan nituen zenbait gauza direla medio3 Egia da, bai, erdaraz eta Ugalderen bitartez, eta ez naiz Mikel Ugalde baketsu eta bakegileaz ari, mintzatua naizela oraingoan4 Lehenago,
|
ez
hain aspaldi, horrelatsuko zerbait idatzia nuen euskaraz. H dun euskaraz, ordea, eta Amalek ez bide ditu h dun euskarazkoak irakurtzen, h dun erdarazkoak nahiago dituelarik.
|
|
|
Gogoko izan ditut zenbait gauza irakurri ditudanetarik; beste zenbait, berriz,
|
ez
hain gogoko. Irakurle naizen aldetik dudan eskubideaz  baliatuz, beraz, neure iritzia azaldu nahi nuke zenbait punturi buruz,  zuzendaritzaren baimenarekin.
|
|
|
Filologia gora eta Filologia behera aritu garenez gero, badirudi, azken lore xorta gisa, filologiazale eta
|
ez
hain filologiazale direnen arteko eztabaidaz nik ere neure iritzia agertzea. Idazle eta euskaltzain ezagun batek aspaldi ez duela esan digu, Euskaltzaindian, beste Akademietan ez bezala, filologoak ageri direla (garela?) nagusi literaturan, hitz lauz nahiz neurtuz, kreatzaile direnen aldean.
|
|
|
|
Ez
hain gogorrik,
|
|
|
Kresala jaioterriko hizkeran (aski aldatuan, esan beharrik ez) idazteak berezko dirudi.
|
Ez
hain berezko, Aita Villasantek behin baino gehiagotan erakutsi duen legez, Garoan gipuzkera erabiltzeak, Oñati eta Oñati inguruko arazoak baititu kontagai. Kresala eta Garoaren bitartean bihurtu ote zitzaigun karlista?
|
|
|
Hemen zuzen zuzenean dihoazkigun euskarazkoetan batik bat. Nik neronek ezagutu dut gaztetan gure artean nabari zen halako susmo txarra ez ote zuten azken finean hangoek guk, hain garbiak ginelarik ere (eta batzuek, noski, besteak baino garbiago), idazten genuen baino hobeki, modu jatorragoan,
|
ez
hain modu" dorphean", idazten.
|
|
|
Aurrean erakusten dituzten urteak fidagarri badira," Doña MarÃa Vicenta" rena" euscaldun emacume bat" ena baino zaharragoa da bi urtez. Haren saila honena baino laburragoa da zenbait bertsoz, eta
|
ez
hain" bizkaitarra" gainera, iruditzen zaidanez. Ikus, bestela, elkarren parean batenak eta besterenak:
|
|
|
Aurpegi lasaiagoa ager dezakete bai Bascongadak Muniberekin eta bai Loiolak Larramendirekin. Gero eta argiago ageri baita, nahiz Bergarako Mintegiarenak
|
ez
hain hedatuak egon, orduan hasi zela eta ez lehenago gure Hegoalde honetan gero eta aberatsago (ia paperetan soilik, Â zoritxarrez) egungo eguneraino iraun duen bizialdi berria.
|
|
|
Jainkoak daki, eta liburu honetakoak irakur ditzakeenak ere badakike, ez dudala sekula uste izan inguruko eta
|
ez
hain inguruko hizkuntzak bazter ditzakegunik luzaroan anitz sailetan27 Ahal balitz ere, ez deritzat, gainera, komeni litzatekeenik. Irakaskintzan Aita Mokoroak euskarari ipintzen dizkion zedarriak, ordea (ik.
|
|
|
arrazoibidearen indarraren arabera egiten da. Honen egiazko funtsa, aspaldiko edota
|
ez
hain aspaldiko antzinatasunaz gainera, hizkuntza bateratzeko joeretan egon daiteke; izan ere, gelditu diren hitz zaharkituez gainera, berriztapen asko, fonetikoak batik bat4, berdinak dira Euskal Herri osoan edo gehienean behinik behin, diferentziak oso xeheak direla. Nolanahi ere den, eta hauxe da hemen azpimarratzekoa, hizkuntzaren historian, nork gidatu eta bideratu ez duten berezko bilakaeretan gertatu ohi den bezala5, gero eta txikiagoak dira bereizkuntzak, zeharo galtzen ez badira ere, mendeetan atzera joan ahala.
|
|
|
Bina arima ditugu gehienek, Oteitzak ederki esan zuen bezala (Quousque tandem, 123), honek ere arrazoizko gauzak esaten baititu aldizka. Eta egunen batean euskaldun huts(
|
ez
hain huts, haatik, dugun eta dukegun munduan) bihurtuko bagara ere euskotar guztiok, etorkizun lainotsuan dago bihurrera hori. Ez zigun besterik erakutsi Arestik bere erdal herritik, Euskal Herriaren eremuetan aurkitzen den Erdal Herri horretarik.
|
|
|
Hona. Gazte horiek euskaldun hutsak izango dira ala (ez edo!) beste hizkuntzaren bat, ingurukorik edo
|
ez
hain ingurukorik, dakitenak, bereaz gainera. Bestela, oraingoek ez bezala, pentsatuko dutela segur da, ez hain segur zer nolakoa izango den" bestelakotasun" hori.
|
|
|
Gazte horiek euskaldun hutsak izango dira ala (ez edo!) beste hizkuntzaren bat, ingurukorik edo ez hain ingurukorik, dakitenak, bereaz gainera. Bestela, oraingoek ez bezala, pentsatuko dutela segur da,
|
ez
hain segur zer nolakoa izango den" bestelakotasun" hori. Nolanahi den, hor nonbait pilatuak dauden bonbak airean barrena bidaltzen hasten ez badira, inolako dudarik gabe esan dezakegu besterik ere jakin dutela, euskaraz gainera.
|
|
|
Izan ere, araubide ezean aurkezten zaigu Mendebaldeko euskara, araubide bakarra euskara batuarena izango balitz legez. Hori
|
ez
hain ondo! Bizkaierazko tradizioa ere gutxitan aipatzen da, azken berrehun urteotan hamaikatxo idazlek baliagarri izan dutena.
|
|
|
Lurraldearen sei hegaletarik, kultur munduko Ospetsuak etorri ziren Balantsunen ehorzketara, prentsa idatzia, ahozkoa eta telebistako kamera bat segitu zen hilerriaren erraztatzen. Etxegorri bikario ohiak,
|
ez
hain aspaldi kalonje izendatuak egin zuen predikua, herriko haur koruak, artzain artistak moldatu kanta deiadarkatzen zuela.
|
|
|
Laborariek aldiz, aho batez, 6 libera eskatzen zuten, enpresetako nagusiak bizkitartean, aldekoak zituzten sindikatuekin bazter solasetan zinpurtzen zirela. Laborariak irratian, hitz gogorrak zerabiltzan, indarrez sustatuak, irabazteaz ordea
|
ez
hain segur, neure lankide zenbaitek zuhurtziaz oihukatzen zidatenaren arabera omen" ezin zelako finkatu ordenaren aurka joan!". Laborariek esnetegiak okupatzen zituztenean ordea, zernahi gerta zitekeen.
|
|
|
Adiskidea gaizki omen zen: zinez behar ez zuen haragi meta batekin ordaintzera abian, pentsatu baino gastu gehiago obratzen ene errezibitzeko, jakinez ez nuela ardikia maite eta lo eskasez etorriko nintzaiola
|
ez
hain gose. Pagatzeko unean, begiak zuloetarik punpaz, Kaietenia ostatuak eman moltsa berdean lehor aski ez izanez, Visa txartela atera zuen.
|
|
|
Kontuak kontu, zozomikote eta tenporekin bueltaka zebilen fraide batek ikusi omen ninduen aurrena, elizako ate ondoan, saskitxo batean. Grazia egin omen zion komunitateari nire izaerak, itsusi mortala izan arren arlo fisikoan, gehiegi maite ez nautenek diotenez, eta
|
ez
hain azkarra izpirituzkoan, eta inude batenean hazi ondoren, mundu anker hau ez zela niretzat iritzirik, nonbait, Arantzazuko fraideek hartu ninduten besoetako. Eta hantxe pasatu nuen nire gaztaroa, lehen ikasle eta gero baratzezain, munduaz eta bere ponperiaz deus jakin gabe, hogeita bost urteko adina bete nuen arte; orduan, nahi izan zuen halabeharrak ni aizkolari australiar baten erakustaldian suertatzea, eta ni neu aizkorarekin nahikoa trebea izaki, euskal ebakera erakusteko aitzakiarekin Australiara joan nintzen; han hamabost urtez, munduaren maleziak oro ikasi nituen; gerora, baina, munduaz enoaturik, Arantzazura itzuli nintzen, non seme bati egiten zaion bezalako harrera egin baitzidaten, eta berriz hartu bainuen lehengo lana, baratzezaina, fraideen komunitatearen oniritziaz eta abegi onaz.
|