|
2000
|
|
|
Baina, horiez gainera, Nafarroako Lerga hirian latinez irarritako harrian argi agertzen da Ume sahar, gure hizkuntzaren lekuko. Pirinio mendien bi hegaletan Kataluniaraino agertzen dira
|
euskarazko
toki izenak. Eta Erdi Aroan, lehenik guztiok Nafar erresumaren eskutik joan ginen, latinez ziotenaren arabera Lingua Navarrorum mintzatuz, 1200 urtean Gaztelako Alfonso VIII.a sartu arte.
|
|
2001
|
|
|
Uztaritzen egindako bileran, euskara bizi publikora hedatzeko ekimen berriak abiatzea erabaki du. Azaroaren 5a eta 11 bitartean euskararen astea antolatuko du
|
euskarak
toki publikoetan bere lekua izan dezan eta publiko zabalari hurbil dakion helburu izanik. Halaber, Herriko Etxeetan euskararen presentzia areagotzeko neurriak hartzea eskatuko dute.
|
|
|
Frantsesa izanen da nagusi hasieran, baina poliki poliki euskarak leku gehiago hartzea nahi dute berau ez dadin sinbolikoa izan: «Oinarria finkatzen badugu, beste proiektu asko dugu pentsatuta. Igandean ateratzea eta
|
euskararen
tokia zabaltzea, kasu».
|
|
|
Tokian tokiko egoeraren arabera (bai
|
euskarak
toki horretan bizi duen egoera, zein bertako euskaltegiak dituen aukera eta baliabideen arabera) ikasgu bakoitzahausnarketa bat egitera gonbidatu nahi dut, gai honek zer nolako oihartzuna dueneta izan lukeen argitze aldera.
|
|
2002
|
|
|
«Geu» aldizkaria hiriburutik kanpo ere, Araban geroz eta ezagunagoa da. Bestelako komunikabideei dagokienez,
|
euskarak
toki gutxi du Gasteizen. Hala Bedi irratian entzun daiteke irratsaioren bat euskaraz.
|
|
|
190). Roman Felones ek, Nafarroako Gobernuko Hezkuntza etaKultura Kontseilariak, 1987an hauxe esan zuen, alegia,
|
euskararen
tokia unibertsitatean itzulpen eta interpretazio saileko lizentziaturaren barrura mugatu beharzela45 Adierazpen horiek harrigarriak dira, Unibertsitatearen behin behinekoaraudiak euskara eta gaztelania unibertsitatearen hizkuntza ofizial moduan hartuzituela kontuan hartuz gero. Unibertsitate berriak, gainera, ez zuen ondo hasi bereibilbidea; 1990eko azaroan Magisteritzako lehen ikasmailan eskolak euskarazjasotzen zituen taldea desagerrarazi zuen.
|
|
|
Ezin da ahaztu, ordea,
|
euskararen
tokia hutsaren hurrengoa dela EuskalHerriko zenbait unibertsitatetan, Ñafarroakoetan eta Ipar Euskal Herrikoetanbereziki. Duela urte batzuk, agian, posible zen esatea ez zegoela irakasle edo ikaslenahikorik klaseak euskaraz garatzeko.
|
|
|
Ikastolen garapenak eta, oro har, euskararen etorkizunaren inguruko kezkak, ordura arte gutxitan planteatutako gai bat azaleratu zuen. Hots, zein izan beharzuen
|
euskararen
tokia unibertsitatean. Gerra baino lehenago, Euskal Unibertsitatearen aldeko gehienen ustez, erakunde horren lanen artean euskarak eta euskalkulturaren azterketak eta babesak lehen mailako tokia izan behar zuten.
|
|
|
Bazeuden, ordea, funtsezko desberdintasun bi: zein harreman izan beharzuen Euskal Unibertsitateak indarrean zegoen Unibertsitate ofizialarekin eta zeinzen
|
euskararen
tokia eredu horretan.
|
|
|
Nabarmentzekoa da inongo plangintzarik ez burutzea. ...kara irakastcko klascak indartu edota martxanjarri ziren, eta, Zientzia Fakultateko irakasleen aholkuaren ondorioz, EuskaraZientifikoa irakasgaia irakatsi zen arestian aipatu ditugun hiru fakultateetan27.Monrealen garaian() sortu zen Euskara Batzordea (1983), nahiz etagarai horretan erabakiak hartzeko gaitasunik ez izan eta erretorearen aholkulari lana bete, bereziki Unibertsitatearen Estatutuetan
|
euskararen
tokia eztabaidatzekoorduan28 Garai berekoa dugu Euskara Kabinetea (1981). Bere lana unibertsitatekotestuak eta errotuluak euskaratzera eta ikasle, langile, zein irakasleentzako euskaraikasteko klaseak prestatzera bideratu zen.
|
|
|
|
Euskarak
toki gutxi zuen, bai batean, bai bestean. Euskal hizkuntzan egiten ziren irratsaioen artean oso ezaguna zen La Voz de GuipúzcoaJose Miguel eta Don Antonio zelakoak eskaintzen zuen??
|
|
2003
|
|
|
Egun, toki askotan, ez da hori inolaz ere gertatzen. Are gehiago, atzerriko hizkuntzaren eskuratzea euskara mailaren eta jarreraren kaltean gerta ez dadin, ingelesaren eskuratze goiztiarra
|
euskarari
tokia kentzeko indartzen ari den jarrerari galga jarri behar zaio eta bideratzeko uztarri egokia jarri.
|
|
|
Bi urte geroago, 1964an, El Español astekari frankistak ETAri buruzko erreportaje bat argitaratu zuen ETAren izena eta izaera Espainia osoan zabalduz; horri erantzunez EAJk kaleratutako txostenean, euskararen alde egindako lanari garrantzi berezia eman zion. Jeltzaleen ustez, errepublika garaian beren eraginez berpiztu zen euskara, eta Estatutuari esker eskolan, institutuetan eta Euskal Unibertsitatean
|
euskarak
tokia izan zuen.
|
|
|
Gregorio Monrealek errektoretza hartu ondoren, 1981ean, Euskal Kontseilu Nagusiak Mikel Zalbideren zuzendaritzapean egindako txostena jarraiki, neurri zehatzak hartu ziren: ...kasleen aholkuaren ondorioz, Euskara Zientifikoa irakatsi zen arestian aipatutako 3 fakultateetan (Donostiako Kimika Fakultatea, Filosofia eta Hezkuntza Zientzien Fakultatea eta Leioako Zientzien Fakultatea) 89 Monrealen garaian() sortu zen Euskara Batzordea(), nahiz eta une hartan erabakiak hartzeko gaitasunik ez izan eta errektorearen aholkulari lana bete, bereziki Unibertsitatearen Estatutuetan
|
euskararen
tokia eztabaidatzean90 Garai berekoa dugu Euskara Kabinetea (1981). Hasierako helburuak eta sorrerak sortutako itxaropenak zabalagoak izan arren, nagusiki, unibertsitateko testuak eta idazkunak euskaratzera eta ikasle, langile, zein irakasleentzako euskara ikasteko klaseak prestatzera bideratu zen haren lana.
|
|
|
Santamariaren 1974ko hitzak erabiliz, Unibertsitateak Euskal Herriaren kulturazaleen gosea ase behar zuen, azken horiek «behar duten buruzko janaria ematen ez dienean, beste kultura baten bila joan behar dute hauek, nahiz ta nahiez»10 Edozein kasutan, unibertsitate osoa izan behar zuen (fakultate klasikoak izango zituen, eta Euskal Herriari eta munduko beharrei zegozkien ikerketa guneez hornituta) eta Euskal Herriaren berezko ezaugarriak (hizkuntza, legedia, historia, bizimoduak eta abar) aztertuko zituzten, beste edozein unibertsitateren ahalmenekin11 Bazeuden, aldiz, funtsezko desberdintasun bi: zein harreman izan behar zuen Euskal Unibertsitateak indarrean zegoen Unibertsitate ofizialarekin eta zein zen
|
euskararen
tokia eredu horretan.
|
|
|
Beraz, lotura zuzena ezartzen zen Euskal Unibertsitatearen eta Herri Batasunaren jarreren artean. Ildo horretan, zera azpimarratu behar da, sektore horren ustez, euskara ez zela ezinbesteko baldintza Euskal Unibertsitatea osatzeko, nahiz eta Euskal Unibertsitateak
|
euskarari
toki garrantzitsua eman zion. Edozein kasutan, urteak pasa ahala, euskarak pisua irabazi du Euskal Unibertsitatearen definizioan.
|
|
|
Camachoren hitzetan esateko: Eremu honetan,
|
euskarazko
tokian tokiko prentsan Ttipi Ttapa nafar aldizkaria dugu aitzindaria, 1996ko irailean web orrialdea jarri baitzuen Interneten. Handik aurrera, beste agerkari batzuk sartu dira sarean:
|
|
2004
|
|
|
Sabino Arana Abandon jaio zen. Oraindik bere herrian
|
euskara
tokian tokiko hizkuntza bizia zen eta XIX.mendean zehar goian aipatu ditugun euskaltzale sutsuen bizilekua. Baina Bilboaldeko merkatal eta industri giroko burgesiaren mordo handi batek, gaztelania zuen etxeko hizkuntza, etxe bereko neskamearena euskara izan arren.
|
|
2005
|
|
|
\
|
Euskarak
toki duina behar du teknologia berrien munduan. Horrek eskatzen digu, besteak beste:
|
|
2006
|
|
|
Aste honen hasieran Eusko Legebiltzarrean beste hainbeste egitekoa zen. Batasunaren helburua
|
euskara
toki guztietan ofizila bihurtzea da. Batasunak esan duenez, «Iraganeko errezetek ez dute balio eta aro politiko berrian hizkuntza politika berria behar da».
|
|
|
Euren webean Astero izeneko buletina sortuko dute, hango eta hemengo albisteekin, eta
|
euskarari
tokia egingo diote.
|
|
|
Eztabaida batzuk planteatu gura izan dira, baina gizartera ez da heldu eztabaida hori, ezta zantzurik ere.
|
Euskarazko
toki telebista apurrek profitatu dute bere txikian eztabaidarako; Tokiko elkartea sortu eta eztabaidaren erdian kokatzeko ahaleginak egin dituzten arren, Jaurlaritzak dena oso argi omen dauka. Inork ez dio azalpenik eman behar.
|
|
2007
|
|
|
Arabako mendialdea," Montaña Alavesa", deritzanean, Maeztu aldean, Bernedo partean baino beranduago galdu zela begi bistakoa da,
|
euskarazko
toki izenak askoz trinkoago eta garbiago ageri direlako besteak beste. Maeztu aldeko izenak dira:
|
|
|
∞ Hamaikak eta
|
euskarazko
toki telebistek elkarlanerako akordioa sinatu dute (Deia.com)
|
|
2008
|
|
|
Tokian tokikoak gero eta gehiago dira interneten ere. Hauek kontutan hartu zuten ez litzatekeela bat ere txarra
|
euskarazko
toki hedabideen ibilbidean sareko lanari lehentasuna ematea. Alde batetik, hedabide denentzat zen berria eta ez zegoen abiapuntuan atzerapen handirik.
|
|
|
Harreman argia du, beraz, euskarazko hedabideen kontsumoak, hizkuntza gaitasunarekin, etxeko erabilerarekin eta baita euskararekiko jarrera subjektiboarekin ere:
|
euskarak
toki handiagoa du telebista ikusteko eta egunkariak irakurtzeko herritarren ohituretan, horiek zenbat eta hizkuntza gaitasun handiagoa izan, etxean zenbat eta euskaraz gehiago egin eta zenbat eta euskaltzaleagoa izan. Hiru aldagai horien kasuetan, hiruretan da estatistikoki adierazgarria euskarazko hedabideen kontsumoarekin duten harremana.
|
|
|
Harreman argia du, beraz, euskarazko hedabideen kontsumoak, hizkuntza gaitasunarekin, etxeko erabilerarekin eta baita euskararekiko jarrera subjektiboarekin ere:
|
euskarak
toki handiagoa du telebista ikusteko eta egunkariak irakurtzeko herritarren ohituretan, horiek zenbat eta hizkuntza gaitasun handiagoa izan, etxean zenbat eta euskaraz gehiago egin eta zenbat eta euskaltzaleagoa izan. Hiru aldagai horien kasuetan, hiruretan da estatistikoki adierazgarria euskarazko hedabideen kontsumoarekin duten harremana.
|
|
|
Prentsa idatzian, aldeak lausoagoak dira. Elebidunen artean prentsa irakurketan
|
euskarari
toki gutxien ematen diotenak, 15 urte bitarteko zarauztarrak dira (%20, 3 euskaraz). 25 eta 44 urte bitartekoek euskaraz irakurtzen dute %29 inguru, eta hortik gorakoek, berriz, %25 inguru.
|
|
|
Zarauzko zoru soziolinguistikoaren argazki azkarrean ikusten da zarauztarren %71, 5 elebidunak direla, euskararen kale erabilera %66, 5ekoa dela eta etxeetako elkarrizketetan euskarak duen lekua, berriz, %47, 7koa dela.
|
Euskarak
toki handia duen udalerri baten datuak ditugu horiek. Telebista ikusterakoan eta egunkariak irakurtzerakoan, ordea, %20 ingurura murrizten da euskararen lekua.
|
|
|
Zarauzko zoru soziolinguistikoaren argazki azkarrean ikusten da zarauztarren %71, 5 elebidunak direla, euskararen kale erabilera %66, 5ekoa dela eta etxeetako elkarrizketetan euskarak duen lekua, berriz, %47, 7koa dela.
|
Euskarak
toki handia duen udalerri baten datuak ditugu horiek. Telebista ikusterakoan eta egunkariak irakurtzerakoan, ordea, %20 ingurura murrizten da euskararen lekua.
|
|
|
Candauk Joanthori euskaraz erantzuten zion (RB 1887; 2, XII), erregetiarrak Aruen lur-sailak bazituen ere hura (Candau) euskaldunago zela erakutsi nahiz. Nolanahi ere, Réveil> basque> (1886) hasi zen euskara erabiltzen, ez Eskualduna> (1887), nahiz gero xuriak
|
euskarari
toki nagusia eman, euskara erlijioaren babes eta hesitzat hartu eta erabiliz. Réveilek, ordea, gero eta euskara gutiago erabili zuen azken aldera, Errepublika inoiz baino indartsuago zelarik.
|
|
|
Heda zedila Bilbora, Iruñera, Gasteizera eta Donostiara. Hiri horietan guztietan
|
euskarari
tokia egiteko eskatzen zuen. Eta Donostiaren kasuan, tokia egin ez ezik hizkuntza nagusi bihur zedila («izan adi et, seko andere»).
|
|
|
Hau da, II. Errepublika garaian, eskoletan
|
euskarari
tokia egingo zitzaion itxaropen testuinguruan, hiztegia aukera horri erantzuteko eran osa zedila proposatzen zuen Azkuek. Komentario horretan argi ikusten da gaztelania euskara hiztegia ez zekusala obra eruditu gisa, garaiko errealitatetik deskonektatuta.
|
|
2009
|
|
|
Langilea baloratua sentitzen da, eta baita leihatilara doan euskalduna ere.
|
Euskara
tokiz kanpo zegoelakoan frantsesez ari ziren leihatilaren bi aldeetan, orain lasaiago mintzo dira euskaraz.
|
|
|
Justizia Jauregian
|
euskarak
tokia behar luke, konparazione?
|
|
|
·
|
Euskarak
toki duina izango du toki telebista guztietan, publikoetan eta pribatuetan.
|
|
|
Zer esan nahi du gaur, hogeita hamabi urte geroago, euskarak hizkuntzen artean bere tokia aurkitzeak? Ba al da
|
euskararentzat
toki berezirik edo propiorik globalizazioaren aroan. Eta, halakorik balego, bere kultur inguruneko hizkuntzen parekoa ote luke toki horrek?
|
|
|
Nolanahi ere,
|
euskararen
toki erlatiboa beti izango da txikia sarean, baita euskara gaur baino indartsuago izatera iristen denean ere, hiztun kopuruak berak sortzaile eta kontsumitzaile kopurua nahitaez mugatzen duelako. Kontua ez da, beraz, posizio erlatiboari dagokionez garenaren neurria ahaztu eta munduko hizkuntzen pelotoiaren buruan egoteko irrikaz itsutzea, baina sarean presentzia garrantzitsua duen hizkuntza izateko helburua ez da inondik ere gutxietsi behar.
|
|
|
8
|
Euskararen
tokiaren bila berrikuntzaren argitan
|
|
|
Euskal hiztunek asmatu baldin badute, egokiera guztiz ezberdinetan eta, askotan, haizearen kontra?
|
euskararentzat
tokirik bilatzen, izan da euskarak beren beharrizan komunikatiboak, hainbat alorretan bederen, betetzen zizkielako. Euskarak ematen zielako tresneria adierazgarri nahikoa, gune, langintza edo harreman zehatz batzuetarako.
|
|
|
|
EUSKARAREN
TOKIAREN BILA
|
|
|
|
Euskararentzako
tokia, baina ez edonolakoa," iraupena" ez ezik" hazkuntza" ere" segurtatzeko behar adinako tokia". Euskararen aldeko jarrera aktibo eta sustatzailea eskatzen du horrek, euskarak bere kasa tokia noiz aurkituko zain egon gabe, bere kasa ez baitzaio bere tokia agertuko, beste inork ere ez baitio oparitan emango.
|
|
|
Udako Euskal Unibertsitatean lanean eta goi mailako arduratan eman ditudan urte luzeak dira horren lekuko besteak beste. Garai batean, gurean espazio unibertsitarioa oraindik definitu gabe zegoenean, beharrezkoa izan zitekeen berariazko erakunde bat sortzea unibertsitate mailan
|
euskarak
tokia izan zezan normaltasunez. Alta bada, beste enbor bateko ezpala da, 2009an Euskal Herriko unibertsitate mapa osatua eta, halaber, ase dagoenean —ez ahaztu gurean 3 unibertsitate publiko, eta beste 3 pribatu daudela, UNEDeko zentroez aparte—, berritik sortuko den egitura unibertsitario bat sortu nahi izatea euskal unibertsitatea eratzeko.
|
|
2010
|
|
|
1988an euskarazko herri prentsaren aintzindari bilakatuko zen Arrasate Press astekariak ikusi zuen lehenengoz argia Arrasaten, baina
|
euskarazko
tokian tokiko prentsak 90eko hamarkadan ezagutu zuen benetako garapena eta hazkundea, orduansortubaitzireneuskarazkoherri aldizkarigehienakHegoEuskalHerrian, eta horietako asko eta asko gaur egunera arte heldu dira. 20 urte pasatu dira lehenengo loraldi hura gertatu zenetik, baina bien bitartean komunikazioa eta hedabideak asko aldatu dira eta etengabe aldatzen ari dira teknologia berriei eta digitalizazioari esker.
|
|
|
Zentzu horretan, Aztiker Ikergunea enpresak12008 eta 2009 urteetan bost aldizkarion irakurle eta iritzien ikerketaren emaitzen txostenak2oinarri hartu dira hurrengo lerroak idazteko. Izan ere, ikerketa mugarria izan da
|
euskarazko
tokian tokiko prentsan, ez baita gisa horretako azterketa sakonik burutu aurretik.
|
|
|
Espektroa zabala eta askotarikoa da, maiztasunez, tiradaz, antzinatasunez, lan-taldeen egitura eta antolaketaz. Aniztasun horrek ahalbidetzen du
|
euskarazko
tokian tokiko prentsaren irakurleei buruzko diagnostiko errealagoa egitea.
|
|
2011
|
|
|
eta bakoitza astebetekoa izateko:
|
euskerari
toki geyago emateko, batez ere egoaldeko ikasle eta irakasle ager ditezken. Guzia ontzat arturik, izenpetua izan eta La Sota ta Monzon jaunak gutun ori jaso zuten. Eskualtzaleen Biltza, a, ren lenengo bilkuran aurkezteko16.
|
|
2012
|
|
|
Serbitzu saria, ostera, euskal ekoizpena duen edozein filmek irabaz dezake, dela Zinemirakoa, dela jaialdiko gainerako sailetakoa. Baldintza bakarra da ekoizpenaren barnean
|
euskarari
toki bat egitea, alegia, jatorrizko bertsioa euskaraz ez dutenek azpitituluak edo bikoizketa erabili dituzte. Irabazleak 20.000 euro poltsikoratuko ditu.
|
|
|
Gaztetxoak hainbat gizarte sareren partaide dira: ikasgela barrukoa, ikasgelaz kanpokoa, koadrila, auzoko lagunak... etxean euskaraz egiten dutenek izan ezik, gainontzeko gazte barakaldarren harreman sare euskaldun bakarra irakasle, begirale edo horrelako autoritateak izaten dira. harreman sareak aldatuz doaz denborarekin, batez ere nerabeen kasuan, institutua bukatzean sortuko zaizkien harreman berrietan
|
euskarak
tokia izan lezake ala ez.
|
|
|
Ipar Euskal Herriko gazteriaren argazkia egin ostean, ondorio batzuk atera dituzte egileek, horien artean hauek: gazteria, elkarteak edota kirola eskuduntzan daukaten tokiko elkargoek beren gain har dezatela
|
euskarari
tokia ematea, aisialdi eremuetan, hizkuntza teknikarien bitartez; hizkuntza politika publikoak lagun ditzatela aisialdiak euskalduntzen diharduten eragileak eta molde berezian eragin handia duten egiturak: Uda Leku, euskal hedabideak, kirol elkarteak, festibalak.
|
|
|
–, (2011): ?
|
Euskarazko
tokian tokiko prentsaren eduki analisi konparatiboa: Debabarreneko azterketa?, Zer, 31, 203 [hemendik jasoa:
|
|
|
" Pare bat hiri handi, herri koxkor mordoxka bat... Eta ni hortik nator,
|
euskarazko
toki batetik. Orduan, belarri hori formatu zait".
|
|
2013
|
|
|
|
Euskarazko
toki hedabideak batu, artikulatu eta elkarlanean jartzen ditu Tokikomek. Euskarazko toki hedabideek osatzen dute elkartea, eta hortik abiarazi dute hausnarketa.
|
|
|
Euskarazko toki hedabideak batu, artikulatu eta elkarlanean jartzen ditu Tokikomek.
|
Euskarazko
toki hedabideek osatzen dute elkartea, eta hortik abiarazi dute hausnarketa. 2013an egin dute ikerketa lana etan gaur aurkeztu dute txostena.
|
|
|
Inork ez ditu auzitan jartzen bi gauza:
|
euskarari
toki gutxi egiten dioten ereduak hurbildu behar dira euskarara, eta ingelesa sartu behar da irakats hizkuntza gisa. 3 Adierazle apartak ditugu, eta hori da gure indargunea, baita Europan ere.
|
|
|
Jendeak sortzen al du euskaraz? P.G.
|
Euskararen
tokia euskaldunok egingo duguna da. Gure esku dago, neurri handi batean.
|
|
|
Sakabanatuta eta bakarkako lanean segi ordez, elkarlanean topatu dute egoera aldatzeko giltza. Horretarako sortu zen duela urtebete inguru Tokikom,
|
Euskarazko
Toki Komunikabideen Elkartea. Hogei ziren hasieran eta hogeita hamar hedabide biltzen ditu dagoeneko, Ttipi Ttapa barne. Gizartean beren lekua aldarrikatzen dute; oztopoen gainetik, euskaraz eta hurbileko informazioa eskainiz segi nahi dutelako.
|
|
|
TOKIKOM
|
euskarazko
toki hedabideek osatzen dute eta gogoeta handik abiarazi da. Irizarren esanetan, indarren batuketak ekarriko luke “Euskal Herrian beste inork antolatu ezin duen komunikazio talde indartsu bat, euskararentzat ezinbestekoa dena”.
|
|
|
|
Euskarazko
toki hedabideak batu, artikulatu eta elkarlanean jartzen ditu TOKIKOMek. Euskarazko toki hedabideek osatzen dute elkartea eta handik abiarazi da hausnarketa. Ikerketa lana egin da 2013an zehar, eta txostena aurkeztu dute gaur.
|
|
|
Euskarazko toki hedabideak batu, artikulatu eta elkarlanean jartzen ditu TOKIKOMek.
|
Euskarazko
toki hedabideek osatzen dute elkartea eta handik abiarazi da hausnarketa. Ikerketa lana egin da 2013an zehar, eta txostena aurkeztu dute gaur.
|
|
|
Eta kezkagarria. Bilbon
|
euskarari
tokia, aukera eta dentsitatea ematen saiatzen diren entitate eta taldeek hiztun komunitatea trinkotzeko ezintasun estrukturalekin egiten dute topo. Ezintasun estruktural horiek, kopuru eta masa kritikoaz gain, pertsonaren subjektibitatearen baitakoak dira gehienetan.
|
|
2014
|
|
|
|
Euskara
toki garapenean, gonbidatu gabeko
|
|
|
Eñaut Apaolaza –
|
Euskara
toki garapenean, gonbidatu gabeko protagonista
|
|
|
|
Euskara
toki garapenean, gonbidatu gabeko protagonista – Eñaut Apaolaza
|
|
|
Garapen ekonomikoak, baita tokikoak ere, sarritan kalteak sortzen ditu ingurumenean edo gizarte kohesioan (ezberdintasunak handituz esate baterako). Gizartea gainera sentibera izaten da horrelakoekiko, eta loEñaut Apaolaza –
|
Euskara
toki garapenean, gonbidatu gabeko protagonista gikoa da gainera, garapen desordenatuaren atzeak (ekologian, egoera sozilinguistikoetan, ezberdintasun sozialean izan duen eragina...) erakusten baitio aurreari nola dantzatu. XX mendeko azken hamarkadetan erresistentzia soziala garatu da gizartea alde batera uzten duen eta bere buruarengan kontzentratutako garapen ereduaren aurka, dituen ondorio kaltegarriengatik batez ere.
|
|
|
|
Euskara
toki garapenean, gonbidatu gabeko protagonista – Eñaut Apaolaza tzeko arrazoi nagusiena zuzeneko edo zeharkako etekinen bat, errentagarritasun hobe bat edukitzea da. Etekin hau batzuetan epe luzerakoa da, eta enpresen denbora proiekzioa laburragoa izan ohi denez (lauzpabost urte asko jota), arlo publikotik bultzatu behar izaten dira interes orokorraren izenean.
|
|
|
Eñaut Apaolaza –
|
Euskara
toki garapenean, gonbidatu gabeko protagonista nagusietako bat da herritarren, instituzioen eta eragile sozio-ekonomikoen motibaziorako.
|
|
|
|
Euskara
toki garapenean, gonbidatu gabeko protagonista – Eñaut Apaolaza
|
|
|
Eñaut Apaolaza –
|
Euskara
toki garapenean, gonbidatu gabeko protagonista
|
|
|
|
Euskara
toki garapenean, gonbidatu gabeko protagonista – Eñaut Apaolaza eta espezializazio gutxiko trebakuntzan gertatu dira. Azken hauetan barne sareak ere eratu dira hizkuntza normalizazioaren inguruan.
|
|
|
|
Euskarak
toki garapenean izan beharreko lekuaz eta toki garapenari egiten dion ekarpenaz jarduterakoan hainbat eragile aipatu ditugu funtsezko modura. Honela, zer esanik ez, eragile sozio-ekonomikoak ditugu tarteko, enpresak, sindikatuak eta ekintzaileak alegia.
|
|
|
Eñaut Apaolaza –
|
Euskara
toki garapenean, gonbidatu gabeko protagonista
|
|
|
Toki garapenarekin zerikusia duen prozesu estrategikorako eragileak dira aurkeztu ditugunak. Hizkuntza normalizazioa bilduko duen proEñaut Apaolaza –
|
Euskara
toki garapenean, gonbidatu gabeko protagonista zesuak ohiko eragileez gain (politikoak, hezkuntza eta trebakuntzari lotuak, jarduera ekonomikoan dihardutenak, sozialak...), euskalgintzakoak –enpresa zein elkartebiltzea planteatzen da berezitasun moduan beraz, batik bat ekarpen handia egin dezaketelako toki garapen kualitatiboan gizartearentzat elementu kohesionatzaile baten gaineko beraien e...
|
|
|
|
Euskara
toki garapenean, gonbidatu gabeko protagonista – Eñaut Apaolaza
|
|
|
Eñaut Apaolaza –
|
Euskara
toki garapenean, gonbidatu gabeko protagonista
|
|
|
|
Euskara
toki garapenean, gonbidatu gabeko protagonista eta hizkuntzara moldatu egingo dira. Sustapen politikek ere alderdi hauek kontutan hartu behar dituzte.
|
|
|
|
Euskara
toki garapenean, gonbidatu gabeko protagonista – Eñaut Apaolaza
|
|
|
Eñaut Apaolaza –
|
Euskara
toki garapenean, gonbidatu gabeko protagonista mailakotik, baina baita Aldundietatik, eta zer esanik ez mankomunitate zein udal esparrutik euskara planen berrikuntza metodologikoraoko eta jarduera berri eta indartsuagoetarako beharrezkoak dira eta bilguneok. Horrez gain ez dugu ahaztu behar lehenago berrikuntzaz eta garapenaz esan bezala, eragileen interakzioak ekarriko duelako euskara planek orain finkatu antzera duten atalase horretatik (160 enpresa inguru) igotzea eta garatzea efektu biderkatzailea lortze aldera.
|
|
|
|
Euskara
toki garapenean, gonbidatu gabeko protagonista – Eñaut Apaolaza
|
|
|
|
Euskara
toki garapenean, gonbidatu gabeko protagonista – Eñaut Apaolaza euren enpresa euskalduntzeak izan dezakeen etekina kalkulatzerakoan garbi eduki dute —edo hala dirudi behintzat— eskatzen duen inbertsioak ez duela behar besteko etekinik ematen.
|
|
|
Sortzen den beste zalantza bat espezifikoki hizkuntzaren berreskurapenean dihardutenen sare propio behar den, ala alderantziz, toki gaEñaut Apaolaza –
|
Euskara
toki garapenean, gonbidatu gabeko protagonista rapenari lotutako sare orokorretan aztertu beharreko gaia den hizkuntza eta esparru sozio-ekonomikoa batzen dituena. Orain arte esandakotik nabaritzen da toki garapen estrategia baten baitan kokatu behar dela euskararen normalizazioa, eta ondorioz, baita erabilera planena ere.
|
|
|
Aldundiaren asmoarekin bat egin zuten herrialdeko 36 udalek, Uema Udalerri Euskaldunen Mankomunitateak eta Urola Kostako Udalen Elkarteak. Helburua zen
|
euskarak
tokia izatea erakundeen ardurapeko lanetan eta zerbitzuetan. Horregatik, kontratu publikoetan hizkuntza irizpideak ezarri zituzten:
|
|
|
Bilbon bertan euskaldunen kopurua% 20ra murriztu zen 1920 urtean eta lurralde horretan eta Gipuzkoan geroz eta toki gehiago hartu zuten erdaldun elebakarren taldeek. Ipar Euskal Herrian, XIX. mende bukaeran Frantziako Errepublikak eskola sarea lurralde osora zabaltzeko egindako ahaleginak eta 1914tik 1918ra bitarteko gerrak ahuldu egin zuten
|
euskararen
tokia hango gizartean. Bidasoaren bi aldeetan, hizkuntza ofizialaren erabilera bultzatu zuten estatu modernoek, eta zenbait kasutan, berariaz debekatu zuten dialecto en edo patois en erabilera publikoa.
|
|
|
Ipar Euskal Herriko gazteriaren argazkia egin ostean, ondorio batzuk atera zituzten egileek, horien artean: gazteria, elkarteak edota kirola eskuduntzan daukaten tokiko elkargoek beren gain har dezatela
|
euskarari
tokia ematea, aisialdi eremuetan, hizkuntza teknikarien bitartez; hizkuntza politika publikoak lagun ditzatela aisialdiak euskalduntzen diharduten eragileak eta molde berezian eragin handia duten egiturak: Uda Leku, euskal hedabideak, kirol elkarteak, festibalak.
|
|
|
Sekulan serioski hunkitzen ez ditugun gaiak badira:
|
euskararen
tokia liturgian, nahiz pratika bat baden beraz. Apezen desagertzea, elizen hustea, gazten elizetarik desagertzea.
|
|
|
Abisua ukana ginuen Baionako katedralean
|
euskarari
tokia murriztua izan zitzaiola. Joan gira ikustera.
|
|
|
Jendeak ernatzen dira, ez aski hor ere, bainan lehen baino gehiago, berrikitan ja erraiten ginuen bezala, ondarearen alde, ikusiz badela hor altxor bat miresgarria ez dena andeatzerat utzi behar. Ernatzen gira ere, gogo berarekin,
|
euskarak
toki gehiago ukaiteko gure egun guzietako bizian. Ainitz gisetarat gainerat, ikastolak lagunduz konparazione eta AEK ren kurtsoak ere ba.
|
|
|
euskararen presentzia. Hizkuntzaren egoera biziki txarra da Bardozen baina elkarte hau entseatzen da
|
euskarari
toki gehiago emaiten: euskarazko webgunea, hizkuntzaren erabiltzea euskal dantzen denboran, komunikazio elebiduna, etab. Euskara ikasteko kurtsoak hasi dira ere elkartearen galtzarrean bardoztarrak ber euskalduntzeko...!
|
|
2015
|
|
|
Urko Aristik adierazi du tokiko komunikabideek informazio xeheagoa eskaini dietela Athletic zaleei: "
|
Euskarazko
toki komunikabideen helburu nagusia euskararen sustapenean eragitea da, eta alde horretatik oso hurbil sentitzen gara Geuria.info tik".
|
|
|
35 urte luze behar izan dugu genuena beste modu apainduago batez aurkezteko: EAEn euskara hizkuntza ofiziala dugula, berezkoa, eta euskararen erabilera normala eta orokorra izango dela toki erakundeen zereginetan eta, gainera,
|
euskara
toki erakundeen jardueretan zerbitzu eta lan hizkuntza izango dela. Et voila...
|
|
|
Urte berean sortu ziren, Punto y Hora de Euskal Herria Iruñean, eta Garaia eta Berriak Donostian. Elebidun gisa aurkeztu zuten beren burua, baina
|
euskarak
toki urria eta/ edo eskasa zuen. Talde politikoei lotuta etorri ziren eta azkenengo biek ez zuten asko iraun.
|
|
|
Iparralde guzira hedatzeko gogoa du. Beren ekoizpenek
|
euskarari
toki nagusia ematen diote.?
|
|
|
–Oinarria finkatzen badugu [Hur Gorostiagaren berbak dira], beste proiektu asko dugu pentsatuta. Igandean ateratzea eta
|
euskararen
tokia zabaltzea, kasu.? (...)?.
|
|
|
Txosten juridikoa kanpaina zabalago baten lehen urratsa baino ez zen; ezen Marie Jeanne Merkapide Euskal Konfederazioko buruak zioenez,. Euskal Herriko Hitzarmen Berezian oinarriturik, hizkuntza politika baten lehen urratsak abiatzen ari dira. (...) Kanpainak bizi publikoan leku duina eman nahi dio euskarari(...) Orain hautetsiei dei egiten diegu, beren laguntzarekin
|
euskararen
tokia bermatuko baitugu gizartean, lagunarteko eta familia baitako esparrua gaindituz. (...)? 141
|
|
|
Horrez gain, beste kezka bat ere bazuen Aranburuk: bere iritziz,
|
euskarari
tokiren bat uzten zioten egunkarien euskal orriek folklore gaiez eta euskarari berari buruz ziharduten batik bat, gainerako gaiak bazter utzita.
|
|
|
Iparraldean euskaldunak euskara galtzen ari dira, baina ez dute euskalduntasuna galdu nahi.
|
Euskara
toki sinbolikoan utzi eta beste gauza batzuekin ordezkatzen dute,, euskaldunak gara nahiz eta euskaraz ez jakin, esateko.
|
|
|
IRIZAR, Mikel: ?
|
Euskarazko
toki hedabideak eta informazio gizartea?, in Euskonews & Media aldizkaria, 157 zenbakia, III
|
|
|
–(...) erran dezagun
|
euskarak
toki guti, biziki guti zuela Enbatan: ohartu zarete Enbata edo Ekin en [Enbatako militanteen barne buletina] pasarte bat ematen dutalarik hamarretarik bederatzitan, frantsesez idatzia dela, nahiz idazlea euskaradun hauta izan, nahiz idazlea euskararen aldeko langile porrokatua izan.
|
|
|
Komunitatea sendotu eta trinkotu. Iruñerrian
|
euskerazko
toki telebista jarri berri dugu abian. Eremu berrietara zabaldu dugu euskara.
|
|
|
Komunitatea sendotu eta trinkotu. Iruñerrian
|
euskarazko
toki telebista jarri berri dugu abian. Eremu berrietara zabaldu dugu euskara.
|