|
2001
|
|
|
Beraz, euskaldun izateak, euskaldun jantzi eta oso izateak, gure barru-barruan euskara noranahiko hizkuntza izateraino lantzeak ez gaitu beste hizkuntzak lagatzera behartzen, ez gaitu deusen aurkako bihurtzen. Hori ongi ulertu beharko genuke, eta aintzat hartu, hain zuzen ere aintzat hartu beharko genukeen bezala
|
euskaraz
hitz egiteko gauza ez izateak ez duela inor euskararen aurkako bihurtzen.
|
|
2002
|
|
|
Aldatu dira gauzak azken urteetan, ez dakizu zuk nola: errolda betetzen dugun bakoitzean, edo ez dakit nik nongo etxeak edo gobernuak informazioaren biltzeko orduan eskuratzen dituen datu multzoak eskaintzen dizkigun bakoitzean, badakigu badela jendea, ehuneko honenbeste biztanle, gainerako guztiak kontuan izanik,
|
euskaraz
hitz egiteko, normal gainera, gai dena. Euskaraz eta kitto.
|
|
|
Zergatik? Lanean, eguneroko adiskideen artean, beti badelako norbait
|
euskaraz
hitz egiteko gai ez dena. Berari irakatsi beharrean, erdaraz hasten gara".
|
|
2003
|
|
|
Erraten ahal da Errepublikak ez zuela deus obratu bere arauen, eskola publikoa barne, onarrarazteko: zenbat min ez zuten sortu eskolan
|
euskaraz
hitz egiteagatik pairatu gaztiguek. Populua ideologikoki menderatzen zuen jauntxo eliztarraren botere zapaltzailea bere aurka jartzea baino ez zuen lortu.
|
|
|
Larramendik entzungor egin eta bere horretan setatu zen: aingeruren bat topatuz gero,
|
euskaraz
hitz egiezue, horixe baita beraien hizkuntza.
|
|
|
Urrun ari dira gelditzen berba hauek: " euskaldun jaio,
|
euskaraz
hitz egin, euskaraz bizi eta euskaraz hiltzen da hemen. Euskara aberri bat da, ia erlijio bat36".
|
|
2005
|
|
|
Ikuskari hura ere, beste asko bezala, demokrata zen orain, magiaz, eta aire berrien bultzatzailea. Juliori esan zion ezen, auzo hartan lanean jarraitu nahi bazuen, euskaltegira edo akademia batera joan beharko zuela, auzoko haurrek
|
euskaraz
hitz egiten baitzuten etxetik.
|
|
|
Zailtasun bereziak zituzten haurrei eta batxilergoa geure aldetik egiten genuenoi gure maistrak eskaintzen zigun denboraren ordainetan, berari
|
euskaraz
hitz egiteko eskatzen zigun, eta hau eta beste galdetzen zigun, pixkanaka-pixkanaka hiztegitxo bat eta gramatika bat osatuz joateko. Hilabete batzuen buruan, gai zen gurekin euskaraz mintzatzeko egoerarik ohikoenetan; gurasoekin eta kaleko jendearekin ere halaxe mintzatzen saiatzen zen, eta, hala, euskaraz hasten zituen beti elkarrizketak, nahiz eta segituan erdarara pasatu behar, batik bat baserrietako jendearekin.
|
|
|
Juliok ez zuen begi onez ikusten Adelaren jarrera, guri
|
euskaraz
hitz egin behar hura, eta eskola barruan gaztelaniaz egiteko agintzen zion, hala baitzioen legeak eta ez baitzuen arazorik nahi ikuskaritzarekin, bera izaki eskolako zuzendari. Julioren jarreran, jeloskortasuna eta etsaigoa nahasten ziren; jeloskortasuna, maistrak haurren eta gurasoen artean zuen arrakasta ikusita; etsaigoa, maistraren pentsamoldea ez baitzuen ontzat ematen, bera erregimenaren aldekoa zen eta.
|
|
2006
|
|
|
Eman dezagun, adibide gisa, honako galdera: Zuek, denak euskaldunak izaki, zergatik ez duzue
|
euskaraz
hitz egiten?
|
|
|
Hizkuntza normalizazioaren definizio posible bat:
|
euskaraz
hitz egitea, jolas egitea, lan egitea eta bizitzea. Beno, bizitza hori baino gehiago ere bada, ezta?
|
|
|
Gaitza:
|
euskaraz
hitz egiten hasteko ezintasuna.
|
|
2007
|
|
|
Euskal Herrian
|
euskara
hitz egiterik ez bada,
|
|
2008
|
|
|
Hemen euskara larruaren pare da.
|
Euskaraz
hitzegin eta larrua jo gutxi egiten da, zenbait paradisutatik kanpora. Batzuek bakarrik egiten dute asko eta nornahirekin, erraz eta gozo, eta beti berak izaten dira.
|
|
2009
|
|
|
Ez beza inork uste izan, elebitasun pasiboari balio positiboa aitortzen diogunean, euskara-maila bikaina eskuratzeari uko egiten diogunik edo garrantzia murrizten diogunik, ezta hurrik eman ere. ...ikulu bat idazteko edo hitzaldi bat emateko edo irakaskuntza unibertsitarioan bezala ez-unibertsitarioan irakasle lanetan jarduteko edo komunikazioaren munduan profesional gisa aritzeko nahitaez euskara-maila egoki eta jasoa behar dela diogun bezala diogu, halaber, oso okerreko bidea dela maila altua eskuratu zain egotea etxean, lagunartean, lankideekin eta hainbat zerbitzu publiko eta pribatutan
|
euskaraz
hitz egitera pausoa emateko. Balizko euskara" eder eta erakusgarri" bat lortzeko, agian mesedegarri izango da" eder eta erakusgarri" omen den euskara izatea erabiltzen den euskara bakarra eta, ondorioz, euskaraz primeran moldatzen ez diren guztiak" euskal mutu ofizial" edo deklaratzea.
|
|
|
Baina gaur ez du balio erretolika horrek.
|
Euskara
hitz egiteagatik ez da inor zigortzen. Nahi duen guztiak ikas dezake.
|
|
|
Horregatik esan dugu lehenago euskara eta hizkuntza-bizikidetzaren gainean guztiok identifikatu gaitzakeen identitate zabal, baturagile eta berri bat eraiki behar dugula. Izan ere,
|
euskaraz
hitz egiteagatik eta euskaraz bizitzeagatik, ez luke inork kolokan edo kuestionaturik ikusi behar bere identitate-sentimendua, zeinahi delarik ere. Euskararen aldeko adostasuna areagotuko bada, lortu egin behar da euskaraz hitz egin eta neurri batean euskaraz bizitzea guztiz bateragarria izatea espainiar sentitzearekin, edo ekuadortar, kolonbiar, errumaniar edo marokoar sentitzearekin (gaztelaniaz hitz egin eta bizitzea euskaldun edo euskal herritar sentitzearekin bateragarri zaien bezala milaka eta milaka euskal herritarri).
|
|
|
Izan ere, euskaraz hitz egiteagatik eta euskaraz bizitzeagatik, ez luke inork kolokan edo kuestionaturik ikusi behar bere identitate-sentimendua, zeinahi delarik ere. Euskararen aldeko adostasuna areagotuko bada, lortu egin behar da
|
euskaraz
hitz egin eta neurri batean euskaraz bizitzea guztiz bateragarria izatea espainiar sentitzearekin, edo ekuadortar, kolonbiar, errumaniar edo marokoar sentitzearekin (gaztelaniaz hitz egin eta bizitzea euskaldun edo euskal herritar sentitzearekin bateragarri zaien bezala milaka eta milaka euskal herritarri).
|
|
|
Molde horretako ikuspuntuak indar biziz plazaratu ziren Espainian, 2008 urtean," espainiera, hizkuntza komuna" manifestuaren bultzatzaileen eskutik. Zerumugan, urruneko zerumuga batean bada ere, izan behar dugun helburua da
|
euskaraz
hitz egiten digunari euskaraz erantzuteko eta gaztelaniaz hitz egiten digunari gaztelaniaz erantzuteko prestutasuna izatera iristea denok normaltasun osoz, hizkuntza bat bestearen gainetik nahita edo ezinbestez inposatu gabe. Zalantza izpirik gabe uste dugu euskararenak ez duela izan behar inposizioaren bidea, zaila baita behartuta ezartzen den hizkuntza inoren begietara maitagarri gertatzea.
|
|
|
Nolanahi ere, eta berriro ere Euskal Autonomia Erkidegoko perspektibatik begiratuta, euskararen bizi-indarraren berri ematen diguten adierazleen argitan esan dezagun azken hamarraldiotan erabilerak ere goranzko bidea egin duela, hilzorian diren hizkuntzek ez bezala. Badakigu gauza bat dela euskaraz jakitea eta bestea
|
euskaraz
hitz egitea, eta horretan, geroago ikusiko dugunez, bada arduraz zeri erreparaturik; baina erabili ere lehen baino gehiago erabiltzen da, eta zenbait gune geografiko eta funtzionaletan asko erabiltzen da. Herritarrek, euskaraz dakitenek ez ezik ez dakiten askok ere bai, estimu handitan dute euskara.
|
|
|
Beraz, Europako Erreferentzia Markoaren B2 maila eskatzen zaie lanpostu horietan aritu behar dutenei. Horrek, izatez,
|
euskaraz
hitz egiten jakin arren alfabetatu gabe dauden edo alfabetatze maila apala duten herritarrak lanpostu horietan aritzeko egoera zailean edo ezintasunean uzten ditu, idatzizko proba gainditzeko zailtasun nabaria dutelako. Horrela, euskaldun zahar asko geratu da horrelako postuetan eskatzen den hizkuntza-eskakizuna egiaztatzetik kanpo.
|
|
|
Erraza da hizkuntza kontuetan katramila sortzea, baina, adostasunak edo desadostasunak gorabehera, gezurretan ibili nahi ez duen orok onartu eta aitortu behar du kontsumitzaileen hizkuntza-eskubideei buruzko Euskadiko araubideak ez duela inor behartzen esparru pribatuan gogoz kontra
|
euskaraz
hitz egitera. Behartu, ez du inor behartzen; araudiak bermatzen duena da zenbait enpresak eta establezimenduk ezin izango dutela eragotzi kontsumitzaileek euskara erabiltzea, eta, euskara erabilita ere, artatuak izango direla.
|
|
|
Honek, jakina, planteamenduak berraztertzea eskatzen du hainbat alorretan. " Te responderé en castellano, baina nirekin
|
euskaraz
hitz egin dezakezu": praxi mestizo hori zabaltzeko gai bagina, sekulako aurrerapausoa egingo genuke hizkuntzen eta hiztunen arteko bizikidetzaren bidean, eta sekulako aurrerapausoa litzateke, bereziki, euskararen erakargarritasunari dagokionez.
|
|
2010
|
|
|
Luze gabe baserritar musugorri gazte bat agertu zitzaigun haiek bere familiaren lurrak zirela eta ez genuela han kanpatzeko eskubiderik esatera.
|
Euskaraz
hitz egiten saiatu ginen, baina zubereraz mintzo zen eta ez genion ia ezer ulertu. Azkenean nahiko ongi moldatu ginen frantsesez eta gaua han pasatzea lortu genuen zorionez, ez baikeunden pauso bat gehiago emateko moduan.
|
|
|
Renault 4L zahar bat gelditu zen gure hatzari jaramon eginik. Gidari gaztearekin
|
euskaraz
hitz egiten saiatu ginen baina ez zekiela esan zigun apur bat lotsatuta. " Mais je suis en train d, apprendre le basque" edo antzeko zerbait esan zigula uste dut.
|
|
|
Bera ere erdi euskal herritarra zela esaten zigun, ez dakit zer arrazoirengatik, Santanderrekoa izanik familiaren parte bat Euskal Herrikoa duelako agian. Mario Onaindia ere eseri zitzaidan aldamenean autobusean eta esan zidan nire lehen ipuin liburua orokorrean gustatu zitzaion arren, ipuin luzeena oso manikeoa zela, pertsonaia onek
|
euskaraz
hitz egiten zutelako, eta gaiztoek gaztelaniaz. Guztiz harrituta gelditu nintzen iruzkinarekin.
|
|
|
Beraz, gure euskara, ez zen goi mailakoa. Zorionez, geure artean
|
euskaraz
hitz egitea eta irratsaioak egitea eguneroko lana zen eta" osmosi" antzera guk ere aurrerapen handiak egin genituen, baita ikastaro batzuk geure artean antolatu ere.
|
|
|
Gure etxean benetako elebitasuna bizi izan genuen beti. Orain xelebrea iruditzen baldin bada ere, guraso eta anaion artean beti
|
euskaraz
hitz egiten genuen: arrebekin ordea, gehienbat erdaraz.
|
|
|
Ordurako jesuita euskaldunok geure euskaltasuna gero eta biziago sentitzen ari ginen. Talde bat osatu genuen eta elkarrekin
|
euskaraz
hitz egiten hasi ginen. Udako oporretan, Loiolan jardunaldi batzuk antolatu genituen, euskara ikasi eta euskaraz hitz egiteko erraztasuna lortzeko asmoz.
|
|
|
Talde bat osatu genuen eta elkarrekin euskaraz hitz egiten hasi ginen. Udako oporretan, Loiolan jardunaldi batzuk antolatu genituen, euskara ikasi eta
|
euskaraz
hitz egiteko erraztasuna lortzeko asmoz. Gure taldeari" Euskal etxea" jarri genion izena eta, noski, gure maisua Patxi Altuna zen.
|
|
2011
|
|
|
Euskara ikasten hasi duk. Intina indiarra izan, eta
|
euskaraz
hitz egiten zuela ikusirik, hark ere ikastea erabaki dik. Eta ikasiko dik.
|
|
|
Hasieran, gogor samarra egin zitzaidan, baina pixkanaka hasi nintzen jartzen. Umeek
|
euskaraz
hitz egiten jarraitzen zuten etxean. Anjel hamahiru urterekin mekanika ikasten hasi zen eta beste biak oso langileak ziren, eta nota onak ateratzen zituzten.
|
|
2012
|
|
|
Oteizarekin eta euskararenganako arretarik erakusten ez duten Euskal Herriko beste hainbat artistarekin gogoratu da: ez dute euskararenganako arretarik, baina beren lanek
|
euskaraz
hitz egiten omen dute.
|
|
|
Carmenek gauza bat ulertu gabe esan zion agur bere mundualdiari: zaintzen zuten erizainek edo bisitan joaten zitzaizkion ilobek, denak ikasiak, zergatik ote zeukaten halako tema
|
euskaraz
hitz egiteko berari?
|
|
2019
|
|
|
Patxik aldiz, olioz beltzatu eri muturraz, menean zeraman Bibliaren azal uherra ferekatu zuen. Aitorren Hizkuntzaz irakurtzen zuen liburu bakarra zen,
|
euskaraz
hitz egiten entzuten ez zen arren.
|
|
|
Jonek ez zuen
|
euskaraz
hitz egiten, eskualdeko eta klaseko mutikoen pare. Baina bost.
|
|
|
Erdaldun,
|
euskaraz
hitz egiten ez duena. Adiera horretan bat egiten du barbaro hitzaren antzina bateko hiztun arrotz adierarekin, baina ez inperio erromatarraren ostean barbaro hitzak hartu zuen eta nagusitu denarekin.
|
|
2020
|
|
|
–Ez nekien
|
euskaraz
hitz egiten zenuenik, jarraitu zuen Mikelak.
|
|
|
Norbaitek zalantzaren bat badu, ekitaldi hau bukatutakoan argituko diot dena". Agian, gobernadoreak ez zuen ulertuko,
|
euskaraz
hitz egin nuen eta, baina alkateak jakinaren gainean ipiniko zuelakoan nago. Hurrengo egunean, Zarauzko kaleetan hainbatek zoriondu ninduten," atzo oso ausarta izan hintzen" esanez.
|
|
|
Denboraldi osoan ia ez genuen izaten elkar ikusteko aukerarik eta horixe zen komunikatzeko bide bakarra. Nahiz eta geure artean beti
|
euskaraz
hitz egin, idazterakoan arazo gehiago izaten nuen, alfabetatu gabe nengoelako, baina, hala ere, saiatzen nintzen, postal honetan ikus daitekenez.
|
|
2021
|
|
|
Bo, ez hango hizkuntza zahar-zaharrean, ze hori euskara baita... euskara izan baitzen noizbait. â£
|
Euskaraz
hitzegiten zen leku batera zoazte, beraz. â Zure euskalmaniarentzat ezta hori txarra.
|