|
2003
|
|
|
Xedapen honetan ezarritako delitu egintza eta neurrien preskripzioa gertatuko da, Zigor Kodean jasotako arauekin bat
|
etorriz
.
|
|
|
...zaintzapeko askatasunaren neurri soila ezar dakioke kondena betetzeko falta den denbora horretan; horretarako, nahitaezkoa da Fiskaltzak hori eskatzea, adingabeen epaileak adingabearen letraduari, haren legezko ordezkariari, adingabeak babestu edo eraldatzeko erakunde publikoari eta epaiaren menpean dagoenari berari entzutea, eta epaile horrek adieraztea hori lege honen hezkuntza helburuarekin bat
|
datorrela
. Bestela, adingabeen epaileak betetzat jo dezake zigorra, eta azkendutzat, epaiaren menpean dagoenaren erantzukizuna.
|
|
|
Neurri hokuntzako gida-lerroak bete dira, horrelakoak ezarri baditu kontrola egiten duen erakunde publikoak edo profesionalak. Gida-lerro horiek bat
|
etorri
behar dira esku hartze programarekin; programa hori beren beregi helburu horretarakoleak onetsi behar du. Neurri honen men prestatu behar da, eta adingabeen epaipe dagoen gizabanakoak elkarrizketak izan behar ditu, orobat, profesional horrekin, esku hartze programan ezarri bezala.
|
|
|
Arau haustea jarraitua denean, edo, bat bakarrik izanik, biktima anitz dagoenean, epaileak epaiaren menpeko gizabanakoari neurri bat bakarrik ezarriko dio; horretarako, erreferentzia gisa hartuko du burututako egitaterik larriena, eta, 9 artikuluko erregelekin bat
|
etorriz
, neurriari gehieneko hedadura emango dio, salbu eta adingabearen interesa kontuan hartuta komeni denean neurriaren hedadura txikiagoa izatea.
|
|
|
...ri bazaizkio jadanik hogeita hiru urte bete dituen gizabanakoari, edo, behin neurriok ezarri eta gero, horien betetzea ez bada bukatu gazteak adin hori lortzean, adingabeen epaileak Fiskaltzari entzungo dio, eta, lege honen 14 eta 51 artikuluetan xedatutakoari kalterik egin gabe, neurri horiek espetxean betetzeko aginduko du, Espetxeen Lege Organiko Orokorrean agindutako erregimen arruntarekin bat
|
etorriz
.
|
|
|
Adingabeak berak eragin badu Habeas Corpus prozedura, atxiloketaren gainean zein indar publikok erantzukizuna izan eta indar horrek Fiskaltzari jakinaraziko dio hori berehalakoan; gainera, indar publikoak bide emango dio prozedurari, hori arautzen duen lege organikoarekin bat
|
etorriz
.
|
|
|
1 Fiskaltzaren instrukzio jardunak helburu izango du adingabeak egitateetan zein parte hartze izan duen balioesgabearen beraren interesari ondo uztartea, haren jokabideak zein gaitzespen merezi duen adierazteko; helburu du, orobat, hezkuntza eta zehapen izaerako neurri zehatzak proposatzea, betiere egitatearen eta egilearen inguruabarrekin bat
|
datozenak
, eta, batez ere, adintzen zaizkionak, interes hori auzian bertan balioetsiko da eta.
|
|
|
Aurrenekoa da, orobat, Justizia Sailak eta Deustuko Unibertsitateko Euskal Gaien Institutuak hasitako lankidetza prozesuaren emaitzen artean. Epe laburrean, honen lorratzetik
|
etorriko
da Prozedura Zibilaren Legea, eta bi biok jauzi kaulitatiboa ekarriko dute, justiziaren munduan eta zuzenbide arau-emailean euskara integratzeko bide luzean. Eurek ahalbidetuko dute esparru horietan euskara nabarmenago egitea.
|
|
|
1 Botere Judizialaren Kontseilu Nagusiak eta Justizia Ministerioak, bakoitzak berari dagokion eskumen eremuan, karrera judizialeko nahiz fiskaleko kideak trebatuko dituzte, adingabeen arloko espezialistak izan daitezen, araudi bidez ezartzen denarekin bat
|
etorriz
. Espezialista horiek lehentasuna izango dute auzitegi nagusietako adingabeen aretoetan* eta adingabeen epaitegi nahiz fiskaltzetan kasuan kasuko karguak betetzeko, legeek eta erregelamenduek ezartzen dutenaren arabera.
|
|
|
Fiskaltza guztietan, adingabeen atal bat izango da; atal hori karrera fiskaleko kideek osatuko dute, kide horiek espezialistak izango dira, eta, atalotan, beharrezkoak diren administrazio funtzionarioak izango dira, araudi bidez ezartzen denarekin bat
|
etorriz
.
|
|
|
1 Indarrik gabe geratzen dira: ...aren 5eko 4/ 1992 Lege Organikoak aldarazia; Adingabeen Epaitegietako Eskumen eta Prozedurari buruzko Lege Organikoaren betearazpenerako erregelamendutik indarrean dauden manuak, erregelamendu hori 1948ko ekainaren 11ko Dekretu bidez onetsi zela aintzat hartuta; Zigor Kodeari buruzko azaroaren 23ko 10/ 1995 Lege Organikoaren hamabigarren xedapen iragankorra; azaroaren 15eko 44/ 1971 Legearekin bat
|
etorriz
, irailaren 14ko 3.096/ 1973 Dekretuaren bidez argitaratutako Zigor Kodearen testu bategineko 8.2 eta 9.3 artikuluak, 20 artikuluko 1 erregela, 8 artikuluko 2 paragrafoari dagokionez, 22 artikuluko bigarren paragrafoa eta 65 artikulua.
|
|
|
Alderdiak ikustaldi horretara agertu behar dira, eta, auzitegiak egoki baderitzo, agertu behar dira, orobat, talde teknikoaren ordezkaria eta adingabeak babestu edo eraldatzeko erakunde publikoaren ordezkaria, kasu zehatz horretan parte hartu izan duten heinean. Errekurtsogileak auzitegiari eska diezaioke, auzialdian proposatu eta onartutako frogen artean, egin ez zirenak egiteko, Prozedura Kriminalaren Legeko erregelekin bat
|
etorriz
.
|
|
|
Lege honetan ezarritako neurrietatik bat ere ezin izango da betearazi, ez bada epai irmoan ezarri, lege honetan araututako prozedurarekin bat
|
etorriz
.
|
|
|
1 Adingabeen epaileek, euren epai irmoetan, neurriak hartzen dituztenean, neurri horien betearazpena autonomia erkidegoen eta Ceuta eta Melillako hirien eskumenekoa da, urtarrilaren 15eko 1/ 1996 Lege Organikoaren azken xedapenetatik hogeita bigarrenaren arabera; lege horrek adingabearen babes juridikoa arautu du. Erakunde publiko horiek, euren antolaketa arauekin bat
|
etorriz
, zerbitzu, erakunde eta programa egokiak sortu, zuzendu, antolatu eta kudeatuko dituzte, lege honetan ezarritako neurriak behar bezala betearazten direla bermatzeko.
|
|
|
Espediente hori isilpekoa izango da, eta hori lortu ahal izango dute, bakar bakarrik, Herriaren Defendatzaileak edo kasuan kasuko autonomia erkidegoan haren antzeko erakundea denak, adingabeen epaile eskudunek, Fiskaltzak eta betearazpenean parte hartzen duten eta, erakunde publikoaren antolaketa arauekin bat
|
etorriz
, horretarako baimena duten gizabanakoek. Adingabeak, horren letraduak eta, hala denean, haren legezko ordezkariak ere espedientea eskuratu ahal izango dute.
|
|
|
1 Adingabeak askatasunaz gabetzeko neurri bat hausten badu, adingabe horrek zein zentrotatik alde egin eta zentro horretan sartuko da berriro, edo, bestela, haren baldintzekin bat
|
etorriz
egoki den beste zentro batean; asteburuko egotaldiaren kasuan, adingabea bere egoitzara eramango da. Horrela, betetzeko dagoen denbora geldiarazpenik gabe beteko da.
|
|
|
1 Neurriak betearazten diren bitartean, horiek ezarri dituen epaileak ofizioz edo Fiskaltzak, adingabearen letraduak nahiz Administrazio eskudunak hala eskatuta, eta alderdiei entzun eta gero, bai eta talde teknikoari eta adingabeak babestu edo eraldatzeko erakunde publikoaren ordezkariari entzun eta gero ere, ondorerik gabe utz ditzake halakoak, edo, haien ordez, beste batzuk ezar ditzake, bere ustez beste horiek egokiagoak badira lege honetan araututakoen artean; betetzeko falta den denbora zenbatekoa izan eta beste horrenbestekoa edo laburragoa izan daiteke neurrion iraupena. Hori guztia, aurreko artikuluaren 2 paragrafoan xedatutakori kalterik egin gabe, eta lege honen 14 artikuluarekin bat
|
etorriz
.
|
|
|
2 Epaileak, ofizioz edo Fiskaltzak nahiz adingabearen letraduak hala eskamoak antola daitezen, adingabe horren interesarentzat hori nahitaezkoa bada.tuta, adingabeak babestu eta eraldatzeko erakunde publiko eskudunari eska diezaioke, behin ezarritako neurria bete eta gero, Kode Zibilaren arauekin bat
|
etorriz
adingabea babesteko mekanis
|
|
|
Adingabeak euren egoitzatik hurbilen dagoen zentroan izan behar dira, euren barneratze erregimenarekin bat
|
etorriz
; adingabeak ezin dira eraman euren autonomia erkidegotik kanpo, lege honetan eta beronen garapenerako arauetan ezarritako kasu eta betekizunekin izan ezik.
|
|
|
Barneratutako adingabeak diziplina bidez zuzen daitezke, araudi bidez ezarritako kasuetan eta araudietan ezarritako prozeduraren bidez, betiere Konstituzioaren, lege honen eta azaroaren 26ko 30/ 1992 Legearen IX. tituluaren printzipioekin bat
|
etorriz
; azken lege horrek herri administrazioen araubidea ezarri eta administrazio prozedura erkidea arautu du. Une oro, adingabeen duintasuna errespetatu da, eta ezin izango zaizkie adingabeei inoiz ere kendu mantenu eskubidea, nahitaezko hezkuntza izateko eskubidea, eta komunikazioak eta bisitak izateko eskubidea, horiek guztiak lege honetan eta beronen garapenerako xedapenetan ezarrita dauden heinean.
|
|
|
Geroenean ere, zehatzaile hezitzaile izaera duen prozedura ezartzen du. Lege berriak horri esleitzen dizkio Espainiako konstituzio antolamenduak ematen dituen berme guztiak, Konstituzio Auzitegiaren epaiarekin eta Haurraren Eskubideei buruzko 1989ko azaroaren 20ko Itunaren 40 artikuluarekin bat
|
etorriz
.
|
|
|
Hala ere, hori guztia prozedura arruntari egin dakizkiokeen bestelako moldaketei kalterik egin gabe, moldaketa horiek ahalbidetzen baitute prozedura motaren izaera eta helburua kontuan hartzea. Zenbait neurri hartzera
|
dator
hori, neurriok ezin baitira zehatzaileak izan, aurrezaintza berezira zuzendutakoak baino, adingabea birsartzeko eta haren
|
|
|
10 Goian aipatutako printzipioekin bat
|
etorriz
, zalantza ñimiñorik gabe, hamalau urtekoa izatea adin muga bihurtu da zigor arloan adingabe direnei erantzukizun zehatzailea eskatzeko. Legea aplikatzeko esparruan, eta gauzatutako egitateen ondorioak mailakatzeko orduan, bi tarte bereizi behar dira, alegia, hamalau urtetik hamasei urte artekoena, eta hamazazpi eta hemezortzi urtekoena.
|
|
|
Erantzun berezia behar duten egoeren artean, beren beregi arautu dira kasu zehatz batzuk; kasu horietan, adingabeak zorotasun sintomak ditu, edo, bestela, haren erantzukizuna aldarazten duten bestelako inguruabarrak gertatzen dira. Adingabea halako egoeretan izanez gero, Fiskaltzak neurri zehatzak sustatu behar ditu, adingabearen interesarekin bat
|
datozenak
; horrez gain, Fiskaltzak sustatu behar du legeetan ezarritako babes organismoak eratzea. Legearen arabera, bestalde, zuhurtziagabekeriazko egite eta ez egiteak ezin dira zehatu erregimen itxiko barneratzea dakarten neurriekin.
|
|
|
Gizartearentzako prestazioen neurria ezin da ezarri adingabearen adostasunik gabe; ezintasun hori bat
|
dator
Espainiako Konstituzioaren 25.2 artikuluarekin. Neurri horren ondorioz, jarduera zehatz bat burutu behar da, aldez aurretik finkatutako saioetan zehar; jarduera hori onuragarria izango da, gizartearentzat orokorrean nahiz edozein arrazoiren ondorioz beharrizanean dauden gizabanakoentzat.
|
|
|
Ezarritako neurria zaintzapeko askatasuna denean, araua hautsi duen adingabea zaintza eta jagotzapean dago epaian ezarritako denboran zehar. Langileria espezializatuak burutzen ditu zaintza eta jagotza horiek, adingabeak trebetasun, gaitasun eta jarrera egokiakbeak bete ditu, orobat, epaileak lege honekin bat
|
etorriz
ezar diezazkiokeen betebeharrak eta debekuak. beregana ditzan, gizabanako moduan eta gizartearen barruan bere nortasuna behar bezala gara dadin. Zaintzapeko askatasunak dirauen bitartean, adinga
|
|
2004
|
|
|
Bestalde, alderdiak ez du hitzik eman behar edo zinik egin behar edukiari buruzko agiri, dez, inguruabar hori egiaztatzeko zama du. Horrekin bat
|
etorriz
, auzitegiei ahal eta beste idazki eta tresna horien berri izan ez duelako edo horiek lortzea ezinezko izan zaiolako; baina, horren ormena eman zaie agiriak kontuan hartzea komenigarri ez dela erabakitzeko, baldin eta, jarduna aurrera joan ahala, egiaztatu ez badira agirion berri ez izatea eta horiek lortzeko ezintasuna. Agiria aurkeztean gaitzustea edo prozesua luzatzeko asmoa dagoela erabakiz gero, auzitegiak isuna ere ezar dezake.
|
|
|
Auzitegiak idazkiak eta agiriak helarazitzat joko ditu, horrek jakin dakienetik kopiak eman zaizkiola prokuradoreen elkargoak antolatutako jakinarazpen zerbitzuari. Horrela, zentzuz arindu da jurisdikzio organoen lana, eta, batez ere, jurisdikzio izaerarik gabeko langileen lana; egia esan, lan hori alferrekoa da, ez
|
dator
bat jurisdikzio organoen eta jurisdikzio izaerarik gabeko langileen eginkizunekin, eta oztopo galanta da horiek beste lan batzuk egiteko. Gainera, gorago esan bezala, sistema berriak «hutsarteak» ezabatzea ahalbidetuko du, behin idazkiak eta agiriak aurkeztu eta horiek helarazi direla egiaztatuta, zenbatzen hasiko baitira gerogarrenean prozesuko edozein jardun gauzatzeko epeak.
|
|
|
Legea, ostera, iritzi horien aurkakoa izan da, eta errespetatu egin du fede emate hori. Hala ere, begirune horimoarekin, eta, batez ere, Justizia Admi bat
|
dator
justiziapekoen interes legitinistrazioaren interesarekin. Hori dela eta, legearen helburua da alderdi bakoitzak argi eta garbi agertzea zein jarrera duen bere aurka ekarritako agiriekiko; izan ere, alderdiak agiriok onartzen baditu edo horien egiazkotasuna aurkaratzen ez badu, egitateei buruzko eztabaida desagertu edo gutxitu egingo da.
|
|
|
Hemeretzigarren mendeko arauketak ez zuen argitu aditu jardueraren izaera, hots, frogabidea ote zen ala epaile jardueraren osagarri nahiz lagungarri?. Egungo arauketarekin, alderantziz, aditu jarduera bat
|
dator
, oso osorik, froga jarduera arautu behar duten printzipio orokorrekin; eta, horregatik, guztiz zentzuzkoa da aditujarduerari buruzko balorazio askea. Bada, premiazkoa zen aditu jardueraren izaera argitzea, eta argitu egin da; baina horrek badakar zeharkako ondore garrantzitsua ere:
|
|
|
Bidegabekoa da, orobat, auzitegiaren edozein jarduera, baldin eta jarduera horrek alderdien arteko auzi berdintasuna hausten badu, haien arretarik eza osatzeko. Erregela horren gaineko salbuespenak xehetasunez hausnartu dira, eta bat
|
datoz
ekitatearen irizpideekin. Horrela, horiek ez dute bidegabeko aukerarik emango, prozesukoren berdintasunari kalte egiteko. egitura nahasteko edo aurkakotasuna
|
|
|
Babes judizialaren eragingarritasunaz eta Justizia Administrazioak mundu osoan zehar zeintzuk arazo izan eta horiek behar duten arretaz benetan arduratuta eta horrekin guztiarekin bat
|
etorrita
, lege honek errekurtso berezien, eta, batez ere, kasazioaren hurrengo ideia hau gainditu nahi du, hori ohikoa izan arren, eragin handikoa baita: errekurtso horiek hirugarren auzialditzat jotzen ez badira ere, askotan zuzenbidea kasuan kasuan definitzeko, horiek beharrezko azken pauso gisa hartuko dira.
|
|
|
Aipatu kasazio hori ezin da gure gizartean gauzatu; gainera, hori ez da beharrezkoa, ezta egokia ere, justiziaren zentzuzko irizpideekin bat ez
|
datorrelako
, oraindik justiziapekoaren eskubide eta interes legitimoak ebazteke dituen auzigaia hiru jurisdikzio prozedura maila desberdinetatik igaro ahal izatea, nahiz eta prozedura horietatik azkena kasazio prozedura mugatu eta berezia izan. Espainiako tradizio historikoari ezdua kasazioaren eginkizun nomofilaktikoa edozein epaitara edota edozein ara dagokio, eta ez da Konstituzioaren aginzo nahiz gaitara hedatzea.
|
|
|
Egin eginean ere, kasazioaren funtsari eutsi behar zaio, kasazioari datxezkion helburu eta ondoreekin. Baina kasazioan esparru objektiboak bat
|
etorri
behar du lehen aipatu beharrizanarekin, alegia, bereziki aginteduna den jurisprudentzia doktrinarekin.
|
|
|
1881eko Legearen eta horren berrikuntza ugarien arabera, kasaziora sarbidea izan zitzaketen auzi motak mugatuak ziren eta tratamendu berezia zuten. Horren eretzean, lege honek ezarritako kasazio errekurtsoan, dagoeneko ezin da eskatu errekurtsoa zein epairen aurka jarri eta hori deuseztatzea, auzialdira berriro igorriz, eta, aldi berean, modu subsidiarioan, auzialdiko epaiaren ordeztea eskatu, berori zuzenbide substantiboarekin bat ez
|
datorrelako
. Lege honek jardunaren prozesu zuzenketarako tresna egokiagoak jasotzen ditu.
|
|
|
Gainera, uste izan da Auzitegi Gorenaren eskumenak zentzuz itxuratu behar direla, Auzitegi Gorenaren jarduna arlo substantibora mugatuz. Hori bat
|
dator
, etorri ere, gizarte beharrizanekin, Espainiako antolamendu juridikoaren erakundeekin eta kasazio erakundearen jatorriarekin.
|
|
|
Gainera, uste izan da Auzitegi Gorenaren eskumenak zentzuz itxuratu behar direla, Auzitegi Gorenaren jarduna arlo substantibora mugatuz. Hori bat dator,
|
etorri
ere, gizarte beharrizanekin, Espainiako antolamendu juridikoaren erakundeekin eta kasazio erakundearen jatorriarekin.
|
|
|
Mugaketa hori ez da errekurtso berezien sistema eratzeko printzipioa; bai, ordea, arbuia ezin daitekeen irizpide onuragarria. «Konstituzio bermeetan» Konstituzio Auzitegiaren mesederako salbuespenari men egitea bat
|
etor
daiteke Auzitegi Gorenaren jarrerarekin, eta, are gehiago, bat etortze hori komeni da. Espainiako Konstituzioaren 123 artikuluak Auzitegi Gorenari eratxiki dio nagusitasun jarrera orokorra, aipatu salbuespena eratxikitzeko erabiltzen duen argitasun eta enfasi berberarekin.
|
|
|
Jurisprudentzia doktrina hori gidari izan behar da, prozesu arauak ezarri eta interpretatzean, segurtasun juridikoari eta berdintasunari dagokienez. Segurtasun juridikoa eta berdintasuna bat
|
etorri
behar dira Espainiako sistemaren berezko prozedura askatasunarekin eta jurisprudentziaren bilakaera egokiarekin.
|
|
|
Hori guztia dela eta, Auzitegi Gorenaren ebazpenak gutxiestea, zuzeneko eragina ez dutelako beste epai edo subjektu juridiko zehatz batzuen eskubideen gainean, ez
|
dator
bat Espainiako antolamendu juridikoan jurisprudentzia doktrinari eratxiki zaion balioarekin; halaber, ez dator bat ikerketa iuskonparatibo zorrotzenekin; ezta Justizia Administrazioko jurisdikzio organo gorenen zereginari buruz aipatu joera modernoekin ere.
|
|
|
Hori guztia dela eta, Auzitegi Gorenaren ebazpenak gutxiestea, zuzeneko eragina ez dutelako beste epai edo subjektu juridiko zehatz batzuen eskubideen gainean, ez dator bat Espainiako antolamendu juridikoan jurisprudentzia doktrinari eratxiki zaion balioarekin; halaber, ez
|
dator
bat ikerketa iuskonparatibo zorrotzenekin; ezta Justizia Administrazioko jurisdikzio organo gorenen zereginari buruz aipatu joera modernoekin ere.
|
|
|
Lege honek egin duen aukeraren oinarrizko faktorea da, kontrajarritako arriskuak aztertu ondoren, lehen auzialdiko epaien eragingarritasuna. Epai horiek eta administrazio prozeduran emandako epaiek berme berberak dituzte, gaiari eta prozedurari dagokienez, zuzenbidearekin bat
|
datozela
ziurtatzeko. Izan ere, administrazio prozeduran zehar, administrazio publikoen egintzakri eskatutako eta horrek emandako kau eta ebazpenak ematen dira, eta horiek zuzenean betearaz daitezke, jurisdikzioatela etendura izan ezik.
|
|
|
Lehen auzialdiko organoei ezin zaizkie akats asko eratxiki. Argudio hori ez
|
dator
bat bigarren auzialdiko berrespen epaiekin. Gainerakoan, mota honetako legea egin behar da, epailearen benetako zeregina oinarri hartuta, auzialdi guztietan eta errekurtso berezietan.
|
|
|
Bestalde, epaiketaz kanpoko tituluetan oinarritutako aurka jartzea onartzen da honako arrazoi hauek tartean direnean: agiri bidez egiazta daitekeen ordainketa; konpentsazioa, baldin eta alderdi betearazlearen kredituaren aurka jarritako kreditua likidoa bada eta indar betearazlea duen agiritik
|
badator
; gehiegi eskatzea; alderdi betearazlearen eskubidea preskribatu nahiz iraungitzea; kita eta itxaroteko ituna edo ez eskatzekoa, hori agiri bidez agertuz gero; eta, orobat, agiri publikoan jasotako transakzioa.
|
|
|
1) Demandatuak auzitegiari eskatuko dio auzia erabakitzeko dagoela hirugarrenari jakinaraztea. Eskabidea aurkeztu behar da, demanda erantzuteko epean, edo, hitzezko epaiketa denean, ikustaldirako eguna
|
etorri
baino lehen.
|
|
|
Alderdiek transakzio judiziala nahi badute eta euren artean lorturiko akordio edo hitzarmena aurreko paragrafoan ezarritakoarekin bat
|
badator
, auziaren gaineko ardura duen auzitegiak akordio edo hitzarmen hura homologatuko du, auziari amaiera emateko.
|
|
|
3 Aurreko paragrafoetan xedatutakoa gorabehera, legeak ezartzen badu, edo alderdiek batera
|
etorriz
eskatzen badute, edo horietako batek bestearen adostasunarekin eskatzen badu, orduan auzitegi zibilek aribideko jarduna etengo dute, epaia eman aurretik, epaitu aurreko arazoa, kasuan kasuan, herri administrazio eskudunak, kontu auzitegiak edo jurisdikzio ordena eskuduneko auzitegiek hori ebatzi arte. Kasu horretan, auzitegi zibilarentzat loteslea da epaitu aurreko arazoari buruz organo horiek hartutako erabakia.
|
|
|
5 Emakumearen aurkako indarkeria epaitegiek modu esklusibo eta baztertzailean erabiliko dituzte arlo zibilean dituzten eskumenak, betiere Prozedura Zibilaren Legean ezarritako prozedurekin eta errekurtsoekin bat
|
etorriz
.
|
|
|
Epaitegi edo auzitegiko egoitzan zitatuak izan diren pertsonen agerraldia ezinezkoa edo oso nekeza bada, distantzeko arrazoiren batengatik, orduan batzia, joan
|
etortzeko
zailtasuna, nahiz alderdiaren, lekukoaren edo adituaren beraren inguruabarrengatik, edota ankarrik eska daiteke laguntza judiziala aurreko lerrokadako froga egintzak burutzeko.
|
|
|
Prozesu arrunt horretan zor bera edo prozesu monitorioko betearazpenetik lor daitekeena itzultzea erreklama daiteke. Auzitan jarduteko aukerak ixtea bat
|
dator
, eta koherentea da, zordunak defentsarako duen aukera bikoitzarekin; eta hori, gainera, beharrezkoa da, prozedura monitorioa eragingarri izan dadin.
|
|
|
Kode Zibilari dagokionez, nabarmendu behar da, nahiz eta frogabideei buruzko arauak ezabatu, eutsi egin zaiela trafiko juridikoan garrantzia izanmonia gordetzen badute lege honen ma ditzaketen agiriei buruzko manuei. Manu horiek esanbidez aipatzen dute froga; gainera, manuok bat
|
badatoz
eta harnuekin, ulertu behar da manu horiek epaiketaz kanpoko egiazkotasunaz eta eragingarritasunaz dihardutela. Arau horiek sustrai sendoak dituzte, eta, horregatik, ez dira indargabetu, etorkizunean arauok hobetzea gorabehera.
|
|
|
Hutsune asko betetzeaz gain, enkante bakarra ezarri da. Ezarritako xedapenen bitartez emaitza onuragarriagoa lortu nahi da zordun betearazlearentzat, ahal den neurrian merkatuko arauekin bat
|
etorriz
. Gainera, kostu ekonomikoa murrizteko ahaleginak egin dira.
|
|
|
Alderdiak agiri pribatuaren kopia soila baino ez badu, berori aurkez dezake, eta horrek jatorrizko agiriaren ondoreak izango ditu, gainerako alderdietatik edozeinek zalantzan jartzen ez badu kopia soila jatorrizkoarekin bat
|
datorrela
.
|
|
|
Auzilari bati emandako kopia eta jatorrizkoa bat ez
|
datozela
salatzen bada, auzitegiak, gainerako alderdiek esan beharrekoa entzun ondoren, kopia noiz eman eta hortik aurrera jardun denaren deuseztasuna adieraziko du, baldin eta zehaztugabetasunak eragina izan badu alderdiaren defentsaren gain; horrek ez dio kalterik egingo kopia zehaztugabea aurkeztu duenak izan dezakeen erantzukizunari.
|
|
|
Lege honetan berdin berdin saihestu dira atzerriko prozesu lege batzuen ezaugarri diren larregikeria eta eskema hutsak. Ezaugarriok ez
|
datoz
bat gure tradizioarekin, ezta mota honetako kodeen jasotzaileek nahiagolako arauketa, kodea egokitasunez eta segurtasunez aplika dadin. duten prozedura arauketa zehatzarekin ere. Areago, jasotzaileek nahiago dute ha
|
|
|
Horiek horrela, Prozedura Zibilaren Lege berriko 142 artikuluak arautzen du prozesuan nola erabil daitezkeen hizkuntza ofizialkideak; artikulu hori bat
|
dator
, etorri ere, Botere Judizialari buruzko Legearen 231 artikuluarekin. Bestalde, ezin da ahantzi, indarreko legeriaren arabera, autonomia erkidegoetako hizkuntzak jakitea meritua dela, Justizia Administrazioaren zerbitzupeko langileak hautatzeko orduan.
|
|
|
Horiek horrela, Prozedura Zibilaren Lege berriko 142 artikuluak arautzen du prozesuan nola erabil daitezkeen hizkuntza ofizialkideak; artikulu hori bat dator,
|
etorri
ere, Botere Judizialari buruzko Legearen 231 artikuluarekin. Bestalde, ezin da ahantzi, indarreko legeriaren arabera, autonomia erkidegoetako hizkuntzak jakitea meritua dela, Justizia Administrazioaren zerbitzupeko langileak hautatzeko orduan.
|
|
|
1 Auzitegiak berrikuspena bidezkoa dela aintzat hartzen badu, hori adieraziko du, eta aurkaratu epaia hutsaltzeari ekingo dio. Ondoren, epaitzaren ziurtagiria luzatzea aginduko du, eta auzi paperak itzuliko dizkio horiek zein auzitegitatik
|
etorri
eta berorri, alderdiek epaiketa egokian euren eskubideak balia ditzaten, alderdioi dagokienaren arabera.
|
|
|
4) Eskritura publikoek, baldin eta horiek lehenengo kopia badira; edo, bigarren kopia izanez gero, hori manamendu judizialaren ondorioz eman bada, kaltea jasan behar duen pertsonari edo horren kausatzaileari zitazioa eginez, edo alderdi guztiak bat
|
etorrita
luzatu bada.
|
|
|
5) Alderdiek eta esku hartu duten merkataritza artekari elkargokideek sinatutako merkataritza kontratuen polizek, horiekin batera ekarri bada artekariak luzatu ziurtagiria, eta horren bitartez egiaztatzen bada poliza bat
|
datorrela
erregistro liburuko idazkunekin eta horien datarekin.
|
|
|
6) Legebidez luzatu eta muga eguneratutako obligazioak ordezkatzeko tituluek, eramailearentzako direnek nahiz izendunek, bai eta titulu horien kupoi muga eguneratuek ere, baldin eta kupoiak bat
|
badatoz
tituluekin, eta tituluok, beti, taloitegi liburuekin.
|
|
|
Alegatutako zioetatik bat ere bidezko ez direla ulertzen badu salak, errekurtsoari gaitz iritziko dio, eta jarduna itzuliko dio hori zein auzitegitatik
|
etorri
eta horri.
|
|
|
6) Soil soilik seme alaba adingabeakruzko prozesuetan, prozesu horiekin bat
|
datozen
kautela neurri egokiak har daite zaintzeari eta jagoteari buruzko prozesuetan, edo seme alaba adingabeen izenean mantenua erreklamatzeari buzen, lege honetan ezarritakoa beteko da.tze edo dibortzio prozesuetan aurretiazko, aldi bereko edo behin betiko neurriak hartzeko ezarri izapideei dagokienez. Horixe egingo da, deuseztasun, banan
|
|
|
3 Auzitegiak ebatziko du ezkontideak bat
|
etorriz
eskatu neurrien gainean, hala neurri horiek dagoeneko hartu badira behin behineko izaerarekin, nola horiek geroago proposatu badira.
|
|
|
2 Eskaera horien izapideak 771 artikuluan xedatutakoaren arabera egingo dira. Dena den, eskaera egiten bada bi ezkontideak batera
|
etorriz
edo batak bestearen adostasunarekin, eta hitzarmen arau-emailea ekarriz, hurrengo artikuluan ezarri prozedurari ekingo zaio.
|
|
|
777 artikulua. Ezkontideak batera
|
etorriz
edo batak bestearen adostasunarekin eskatutako banantzea edo dibortzioa
|
|
|
Ezkontideek batera
|
etorriz
edo ezkontide batak bestearen adostasunarekin aurkeztutako banantze edo dibortzio eskaeren izapideak egingo dira, artikulu honetan ezarri prozeduraren bitartez.
|
|
|
9 Artikulu honek aipatu prozeduretan, hitzarmen arau-emailea edo auzitegiak agindu neurriak aldaraziko dira, artikulu honetan xedatutakoaren arabera, aldarazpena ezkontideek batera
|
etorriz
edo batak bestearen adostasunarekin eskatu eta beste hitzarmen arau-emaile bat proposatzen badute. Bestela, 775 artikuluan xedatutakoaren arabera jardungo da.
|
|
|
2 Ezkontideek defentsa eta ordezkaritza bakarra izan dezakete, biek batera
|
etorriz
eskatu banantze edo dibortzio prozeduretan.
|
|
|
1 Justizia Ministerioak, arloan arloko eskumenak dituzten autonomia erkidegoekin bat
|
etorriz
, eta Botere Judizialaren Kontseilu Nagusiak baiezko txostena eman ondoren, data berehala zehazteko bulegoak sor ditzake, lehen auzialdiko epaitegiak eta instrukzioko epaitegiak banatuta dituzten epai barrutietan.
|
|
|
Bi ezkontideak batera
|
etorriz
edo batak bestearen adostasunarekin eskatutako deuseztasun, banantze edo dibortzio demandak.
|
|
|
2 Jarauntsia epaiketan zatitzeko prozedura gauzatu bitartean, jaraunsleek batera
|
etorriz
eska dezakete esku hartze judiziala amaitzea. Auzitegiak hori aginduko du, salbu eta interesdunetatik bat adingabea edo ezgaitua denean eta legezko ordezkaririk ez duenean, edo, non dagoen ez jakiteagatik, zitazioa izan ez duen jaraunsle absentea dagoenean.
|
|
|
1 Demanda betearazlea aurkeztu ondoren, auzitegiak beti aginduko du betearazpena, horretarako prozesu baldintzak eta betekizunak gertatzen badira, titulu betearazleak forma irregulartasunik ez badu, eta eskatu jardun betearazlea tituluaren izaera eta edukiarekin bat
|
badator
.
|
|
|
563 artikulua. Titulu betearazle judizialarekin bat ez
|
datozen
betearazpen egintzak
|
|
|
Epai edo ebazpen judizialen ondorioz betearazpena agintzen bada eta betearazpenerako auzitegi eskudunaren betearazpen egintza titulu betearazlearekin bat ez
|
badator
, alderdi kaltedunak birjartze errekurtsoa jar dezake, eta, horri gaitz iritziz gero, gora jotzeko errekurtsoa.
|
|
|
Halere, betearazpe kopuru zehatz oro. Kopurua adierazteko modu desberdinak euren artean bat ez
|
badatoz
, letraz adierazitako kona agintzeko ez da beharrezkoa alderdi betearazleak eskatu kopurua likidoa izatea, betearazpen bidezko korrituak eta betearazpenak sortutako kostuak direla eta.
|
|
|
Alderdi exekutatuak gehiegi eskatzea alegatzeari kalterik egin gabe, auzitegiak ezin du betearazpenaren agindua ukatu, zor den kopurua eta alderdi betearazleak demanda betearazlean ezarri kopurua bat ez
|
datozela
ulertzeagatik.
|
|
|
Alderdi betearazleak betearazpena zuzenean areagotzea eskatzen badu, zorraren azken likidazioa aurkeztu du, zor nagusiaren muga egunak eta betearazpenean sortutako korrituak barne. Likidazio hori titulu betearazlearekin bat
|
badator
eta likidazioan jasotako muga egunen zenbatekoa zainpean uzten ez bada, orduan alderdi betearazleari ordainketa egingo zaio, aurkeztutako likidazioa aintzat hartuz.
|
|
|
4 Gora jotzean emandako epaiak erabaki behar ditu, bakarrik, errekurtsoan, eta, hala denean, 461 artikuluan aipatu aurka jartze edo aurkaratze idazkietan planteatu gai edo arazoak. Epaiak ezin izango dio gora joleari kalterik egin, salbu eta kaltea
|
badator
auzitegiak aurkaratutako ebazpenari oniritzia emateagatik, hori hasieran gora jotzea jasan behar izan duenak aurkeztu duenean.
|
|
|
Beste bide batzuk erabiliz egindako publizitatearen edukia bat
|
etorri
behar da kasuan kasuan erabilitako bidearen izaerarekin, eta ahaleginak egin behar dira kostuen ekonomikotasuna ahalik handiena izan dadin. Horrela, publizitatearen edukia muga daiteke ondasunak edo ondasun erloak, horien tasazio balioa, ondasun higiezinen kasuan 661 artikuluan xedatutakoaren araberako edukitza egoera, enkantea gauzatzeko tokia eta data, eta ediktuak argitaratuta dauden tokia edo tokiak identifikatzeko datuetara.
|
|
|
202 artikulua. Bat ez
|
etortzea
|
|
|
2 Adostasunik lortu ezean, bat ez
|
etortzea
ebatziko da, beste ikustaldi baten bidez, aurreko ikustaldira joan ziren magistratuak, gehi beste bi bertan agertuz, bakoitia izan bada bat ez datozenen kopurua, eta gehi beste hiru, bikoitia izan bada hori. Halakoetan, honako hauek bilduko dira; lehenik, sala edo ataleko burua, lehenago bertan izan ez bada; bigarrenik, auzia ikusi ez duten eta sala berekoak diren magistratuak; hirugarrenik, audientziako burua; eta, azkenik, gainerako sala zein ataletako magistratuak, jurisdikzio ordena berekoek lehentasuna dutela, gobernu salak erabaki hurrenkeraren arabera.
|
|
|
2 Adostasunik lortu ezean, bat ez etortzea ebatziko da, beste ikustaldi baten bidez, aurreko ikustaldira joan ziren magistratuak, gehi beste bi bertan agertuz, bakoitia izan bada bat ez
|
datozenen
kopurua, eta gehi beste hiru, bikoitia izan bada hori. Halakoetan, honako hauek bilduko dira; lehenik, sala edo ataleko burua, lehenago bertan izan ez bada; bigarrenik, auzia ikusi ez duten eta sala berekoak diren magistratuak; hirugarrenik, audientziako burua; eta, azkenik, gainerako sala zein ataletako magistratuak, jurisdikzio ordena berekoek lehentasuna dutela, gobernu salak erabaki hurrenkeraren arabera.
|
|
|
Aurreko paragrafoaren arabera osatu salaren buru izan behar denak data zehaztuko du, probidentzia bitartez, bat ez
|
etortzea
argitzeko ikustaldirako eta izendapen egokietarako.
|
|
|
1 Epai baten edo behin betiko auto baten botazioan parte hartu duten guztiek sinatuko dute erabakitakoa, nahiz eta gehiengoarekin bat
|
etorri
ez; baina, azken kasu horretan, botazio edo sinatze unean aditzera emanez gero, boto berezia eman dezakete epai formarekin. Bertan, auzitegiak eman epaian egitezko zein gairekin eta zuzenbideko zein oinarrirekin ados egon eta horiek onar ditzakete, horietara igorpena eginez.
|
|
|
2) Kondenaren baldintza edo erabaki nagusi edo bakar gisa, jarduera edo jokabide zehatzen bat zilegi ez dela edo legearekin bat ez
|
datorrela
adierazten bada, orduan epaian zehaztuko da adierazpenak sortutako ondore prozesalak prozesuan alderdi izandako alderdientzat mugatuko diren ala ez, kontsumitzaile edo erabiltzaileak babesteko legeen arabera.
|
|
|
1 Iraungitzea bigarren auzialdian edo 237 artikuluan aipatu errekurtso berezietan gertatu bada, ulertuko da gora jotzean edo errekurtsootan atzera egin dela, eta aurkaraturiko ebazpena irmo dela. Jarduna zein auzitegitatik
|
etorri
eta auzitegi horri itzuliko zaio.
|
|
|
Aurrekoa gorabehera, demandaren alegazioak kontuan izanda, auzitegiak uste badu auzi jartzaileak aukeratu epaiketak ez duela zehaztutako balioa edo epaiketa hori ez
|
datorrela
bat demandan adierazi gaiarekin, orduan auzitegiak auziari emango dio berorri dagokion izapidetza egokia, probidentzia bitartez, demandan eskatu epaiketa mota loteslea ez delako.
|
|
|
Euren artean bat ez
|
badatoz
, epailea saiatuko da, adostasunera iris daitezen. Lortzen ez badu, egintza amaitutzat joko da, ondorerik gabe.
|
|
|
Espedientera bertara
|
etorritakoek
jarri dituzten gora jotzeak, edo epaileak deitutakoek jarritakoak, edo horren eraketa eragin duen eskaeraren aurka jarritakoak, euren ondore bakarrean onartuko dira.
|
|
|
a) Agerraldi ekitaldian bertan, interesdun guztiei eta Fiskaltzari zitazioa egingo zaie, horiek bidezkoa dena azal dezaten, eta, hala denean, geroko agerraldian frogak egin daitezen; geroko agerraldi hori, 730 artikuluan xedatutakoaren eta lege honetan artikulu horrekin bat
|
datozenen
arabera egingo da, bost egunetako epe luzaezinean, lehenengo agerralditik zenbatuta.
|
|
|
...ileak adingabearen itzulketa ebazten badu, autoan ezarriko du adingabe hori lekualdatu eta atxiki duenak ordaindu dituela prozeduraren kostuak, bai eta eskatzaileak egindako gastuak ere, bidaiak dakartzanak barne, eta orobat, adingabe hori ostu aurretik, beraren ohiko bizilekua zein estatutan izan eta estatu horretara itzultzeak dakartzanak; horiek betearaziko dira, 928 artikuluan eta horrekin bat
|
datozen
horietan ezarritako izapideen bidez.
|
|
|
Lekukoen adierazpenak euren artean bat ez
|
badatoz
, epaileak testamentu gisa onetsiko du horien artean bat datozen adierazpenetatik sortutakoa.
|
|
|
Lekukoen adierazpenak euren artean bat ez badatoz, epaileak testamentu gisa onetsiko du horien artean bat
|
datozen
adierazpenetatik sortutakoa.
|
|
|
Gobernu salak Fiskala entzungo du, eta, behin espedienteak izan ditzakeen akatsak ongituta, gobernuari helarazi beharreko txostena erabakiko du; horrela, jatorrizko espedientea bidaliko dio gobernuari, Fiskaltzak prestatuko irizpenaren kopia ziurtatuarekin batera. Magistraturen bat gehiengoarekin bat ez
|
badator
, bananduta eman ahal izango du bere irizpena, eta hori kontsultan barneratuko da.
|
|
|
Epaileak beti izendatuko ditu bi aditu, balorazioa egiteko, eta horiek ezin izango dira ezetsi. Hirugarrena ere ezin izango da ezetsi, baldin eta hori izendatzeko beharra egon bada, aurreko biak bat ez
|
etortzeagatik
.
|
|
|
Konstituzioaren 24 artikuluko lehen paragrafoak jasotzen du herritar guztiek babes judizial eragingarria izateko eskubidea dutela. Hori bat
|
dator
justizia zibil berria izateko gizarteak dituen gogo eta premiekin; justizia horren ezaugarri nagusia izan behar da, hain zuzen ere, eragingarritasuna.
|
|
|
Gainera, froga gauzatu eta baloratzean, aintzat hartu behar ditu ahozkotasuna, publizitatea eta hurrekotasuna. Laburbilduz, prozesua errealitatearekin bat
|
etorriz gero
, desagertu egingo da izapide gehiegi eta luzeek eragin ohi duten justizia irudia; izan ere, izapideotan zaila da epaitegien, auzitegien eta horiek osatzen dituztenen interesa eta ahalegina atzematea.
|
|
|
Aipatu helburuetara bideratuta daude prozedura zibilari buruzko lege berriaren xedapen guztiak. Horregatik, legea bat
|
dator
mundu osoan zentzuzkoagotzat hartu diren joera eraldatzaileekin eta errealitatean arrakastarik handiena izan duten esperientziekin. Esperientzia horietan, babes judiziala behar den beste bakarrik atzeratzen da.
|
|
|
Lege honetan berdin berdin saihestu dira atzerriko prozesu lege batzuen ezaugarri diren larregikeria eta eskemadeen jasotzaileek nahiago duten proze hutsak. Ezaugarriok ez
|
datoz
bat gure tradizioarekin, ezta mota honetako kodura arauketa zehatzarekin ere. Areago, jasotzaileek nahiago dute halako arauketa, kodea egokitasunez eta segurtasunez aplika dadin.
|