|
2001
|
|
|
ez dira hizkuntz eskubideen subjektu. Bat
|
datoz
hizkuntz politika eremuka desberdintzean, baina" logikoki" Iruñaldea erdal eremutzat hartu litzateke.
|
|
|
hautetsien mintzaldien ondotik, aitor dut, Henryren erdarazkoak inarrosi ninduela. Euskararen geroa marrazten zuen, euskararenganako funtsezko amodio errepikaezina, paleolitiko arotik
|
zetorkigun
hizkuntzak ikastola neolitikoaren aterpea baino gehiago merezi zuela, euskaldun zintzoarentzat" publiko" hitza naski disgustuaren ortzadarrean" emazte publikoaren" kontzeptuarekin ezkontzen zela preseski" publiko" bilakatzear zeuden ikastoletan zela euskara hilarazten eta etxean bezain, nehon ez hobeki, blablabla etengabea, biba Frantzia, biba Errepublika oihuka buka...
|
|
2002
|
|
|
Hizkuntzak, komunikazio sistema legez, ez dira ez neutroak ezta irmoak ere, denboraren joan
|
etorrian
hizkuntzak garatu eta egokitu egiten dira. Hizkuntzaren historia soziala, gizarte taldearen beraren historia da, eta gizarte historia, beste batzuen artean, hierarkia kuestioa ere bada, izan.
|
|
2004
|
|
|
izan ere, hizkuntza arazoak giza bizitzaren muin muinean txertatuak daude geurezko dugun nortasun zatia izatean. Muin muinetik
|
dator
hizkuntzaren mina.
|
|
|
Eta zer egiten du sistema sozial eta aldakor horretan bizi den hiztunak? Bertan munduratu, mundua bertatik interpretatu, eta sozializazio prozesu horren joan
|
etorrian
hizkuntza jakin baten baliabide multzo mugatu bat bereganatu.
|
|
|
Kultura bakar batean bizi omen gara, hizkuntzaren lanabesa besterik ez omen dugu aldatzen literaturgintzan. Hara, batzuen ideologia oroberdintzaileari zein ederki
|
datorkion
hizkuntzaren tresna definizioa: hizkuntza tresna hutsa denez, eta kultura bakarraren altzoan bizi garenez, ez dago arazorik Izagirrek salatzen duen printzipioa aplikatzeko.
|
|
|
Dakigunez, herri baten nazio nortasuna ez da auzipean jartzen, ez da bertako hizkuntzaren monopolio joerarik gertatzen, ez da inolako eraman ezin zakarrik lehertzen hizkuntzaren eta nazionalismoaren artean, herri hori Estatu baten jabe baldin bada. Halako egoeretan bat
|
datoz
hizkuntza, kultura, lurraldea eta nazio sentiera. Oreka gozoan bizi dira, jazarpen eta ukapen politikarik gabe.
|
|
2005
|
|
|
Deklinabide mugatuko edo mugagabeko atzizkia gaineratu behar al dugu? Marratxoa jarri behar al dugu ikurraren eta deklinabide atzizkiaren artean? 24Formulak edo ekuazioak testu batean txertatzen ditugunean, hizkuntza naturaleko perpausekin bezala jokatu behar al dugu puntuazioari, menderakuntzari eta juntadurari dagokienez. Laburbilduz, hizkuntza tekniko zientifikoaren zati handia bat
|
dator
hizkuntza komunarekin: batetik, fonologia eta ortografia; bigarrenik, morfologia flexiboa; hirugarrenik joskera, eta azkenik hiztegiaren zati handia.
|
|
|
Azaldu berri ditugun ideia hauek, beraz, nahiko dira gure autorearen eskutik
|
datorkigun
hizkuntzari eta beronen ikerketari buruzko kontzepzioaren berrikuntza antzemateko. C. Menzek, zentzu honetan," hizkuntzaren kontsiderazioan ematen den biraketa kopernikarraz" hitz egiten du, zeinen arabera" honen esentziari buruzko galdera" mugatzen den, ze, hemendik aurrera, kontua" hizkuntzak gizakiari eta honen munduarekiko erlazioari eskaintzen diona" argitzea izango da87.
|
|
2006
|
|
|
altzairuzko eskua, zetazko eskularruan. Iraganetik
|
datozkigun
hizkuntza eta nortasuna geroratu daitezen nahi dugunok, hau da, euskaldunon komunitateak iraun dezan mundu globalizatuan, irmotasun handia dugu barrenean, auto-estimu sendoa, maitasuna gure izaerari, militantzia euskararekiko. Baina, komunitatea trinkotzearekin batera, hedatu ere egin dugu, bizirauteko masa kritikoa har dezan eta zergatik ez, hegemoniko bihur dadin Euskal Herrian.
|
|
|
3 hizkuntzaren irudi elitista bat non denborarekin frantsesaren erabilera bere edertasun zein bikaintasunetik urruntzen den. Hortik
|
dator
hizkuntza purismoa eta hizkuntzaren erabilera egokiaren itsumena.
|
|
2007
|
|
|
Dena dela, Europatik ere, ekarpen berriak
|
datozkigu
hizkuntzaren irakaskuntzan gabiltzanoi zenbait tresna eskainiz. Azter dezagun bada kultura aniztuna eta eleaniztuna den Europan, hizkuntzaren irakaskuntzan dabilen makina bat profesionalen lanaz burututako Europako Erreferentzi Maila Bateratua.
|
|
2008
|
|
|
Euskaraz ondo gurasoetako batek ere ez duenean hitz egiten (X), ez dugu aurkitu lehen hizkuntzaren araberako alderik, beraz gurasoen tipologiaren araberako balioak bat
|
datoz
hizkuntza gaitasunaren balioekin.
|
|
|
109). Hori horrela izanda, badirudi (hizkuntzarako) gizarte beharra bat
|
datorrela
hizkuntza beharrarekin. Azken hori, eskariaren edo inputen mailan kokatuko litzateke zirkulu funtzionalean, eta, ondorioz, gizarteko hizkuntza funtzioen mailan.
|
|
|
Esandakoaren haritik, ondorio hau ateratzen dut nik: herri euskaldunaren patu gaiztoa ez dela inoiz bere onera
|
etorriko
hizkuntza kontzeptu instrumental hori nagusi dugun bitartean. Kosta egiten da, hori badakit, gizarte errealitatea bera izaera (sozio) linguistikoa duen gauzakitzat jotzea, hizkuntzaren izaera instrumentala buruan iltzatua dugunez gero.
|
|
|
sortu zen hizkuntza prototipo legez,. Europako hizkuntza handien arteko erlazioak azaltzea baimentzen zuena. Horregatik, indoeuroparrak deitzen dira enbor edo postulatutako prototipo hartatik
|
datozen
hizkuntzak. Lortutako sailkapena zientifikoa zen eta, erabilitako metodoagatik, historikoa, nahitanahiez.
|
|
2009
|
|
|
Kezka handia azaldu nuen aurreko artikuluan normalizazioaren diskurtsoarekin, ez bainuen inongo federik hizkuntza batetiko zaletasunak edo kontzientziak enpresaren jardueran izan zezaketen eraginean. Orduan aurreratzen nuen —eta gaur erabat berresten dut— ez dela enpresa
|
etorriko
hizkuntzetara, baizik eta hizkuntzak txertatu behar direla enpresaren jardunean. Bestela esanda, enpresak hizkuntzen mesedetan jartzea baino, helburuak behar du izan hizkuntzak jartzea enpresaren mesedetan.
|
|
|
Aniztasun hori gara dadin eta herritarrentzako abantaila iturri izan dadin, hizkuntza guztientzako behar da lekua egin, leku erosoa eta behar bestekoa. Horretara
|
dator
hizkuntza politika aurreragarriaren irizpidea.
|
|
|
Jakina denez, Europar Batasuna baino Estatu gehiagok osatzen dute Europako Kontseilua, 47 Estatuk hain zuzen ere. Bere eginkizun nagusia da giza eskubideak eta demokrazia babestea, eta helburu hori sendotasunez betetzen laguntzera
|
dator
Hizkuntzen Euroituna. Izan ere, Euroitunaren sarrera hitzetan adierazita dagoenez, Nazio Batuen Eskubide Zibil eta Politikoen Nazioarteko Hitzarmeneko printzipioen arabera, eta Europako Kontseiluaren beraren Giza Eskubide eta Askatasun Oinarrizkoen Babeserako Hitzarmenaren izpirituari jarraiki, eskubide ukaezina da eskualdeko edo eremu urriko hizkuntzak bizitza pribatuan nahiz publikoan erabiltzeko eskubidea.
|
|
|
Komeni da ahaztu gabe gogoan gordetzea, euskara erabiltzen duten ia milioi bat herritarrak, euskal herritarrak ez ezik, europarrak direla, eta katalana erabiltzen duten hamar milioi herritarrak ere, europarrak direla, katalanak ez ezik. Europar normalak dira, ez dira" bitxiak", eta, tartean halakorik baldin bada, begien bistakoa da bitxikeria ez
|
letorkiokeela
hizkuntza ez hegemoniko bat erabiltzetik, hizkuntzak ez baitira bitxikeriak, guztiak duintasunez berdinak baizik. Hain zaila ote da ulertzea herritar elebakarrak bezain europarrak direla horiek guztiak, eta europar izan nahi dutela beren hizkuntzetariko bat bakarrari ere uko egin gabe, euskarari eta katalanari ere uko egin gabe alegia?
|
|
|
Giza komunitate baten pertenentzia sentimendua mugatzeko interesatzen zaigun elementua, hasteko, hizkuntza da. Mundua zehazteko, irudikatzeko eta objektibatzeko erabiltzen den harako sinbolo sistema hartatik
|
dator
hizkuntza. Bera da segur aski sistema desberdintzaile, sendo eta esanahitsuenetako bat.
|
|
2010
|
|
|
Hau da, hizkuntza aniztasunak testuinguru partikular bakoitzean onura besterik ez du ekarriko ez bada lerrokatzen aniztasuna bera eraginkortasun komunikatiboarekin, garaion lastertasun baldintzetan. Erronka honetarako, eta zerbaiten atarian daudela jakinez, dagoeneko zimenduak jartzen besterik ez dira hasi. irauli dute eta bermatzea lortu dute; motibazioa, langileen parte hartzea plan eta ekimen zehatzetan edo erabilera informalaren inguruko kezka, ekintzak eta ikuspegi estrategikoak uztartzeko egindako ahalegin desberdinak gogora ekar daitezke; espazio digitalean
|
datozen
hizkuntzaren aukera berriez jabetu dira; eta abar luze bat aipa genezake.
|
|
|
gehiegizko laudorioetan hasteko inolako asmorik gabe, inoiz ikusi izan den rlSrik onena dela esan daiteke... eta hobekuntza marjina handia duena, gainera, eskola adinekoen arteko berreuskalduntze mailei erreparatuz gero, geroago ikusiko dugun bezala. eSKolaren BidezKo BerreuSKaldunTzea: euSKararen eTorKizuna rlSri buruzko azterlan guztietako betiko leloa da haurren tarteak hizkuntzaren berreskurapenean betetzen duen funtzioari buruzko eztabaida. bat
|
nator
hizkuntzaren biziraupena gazteen bizkar jartzea bideraezina dela dioen korronte kritikoarekin. Jakina da bizitzako etapa horretan anonimatua eta taldearen babesa bilatzen dela, zerbait bilatzekotan. norberaren nortasuna zehaztea geroxeago gertatzen da, heldutasunarekin batera eta bizitako esperientzien eskutik. hortaz, akatsa litzateke, nire ustez, gazte elebidunei beren kabuz portaera soziolinguistikoak aldatzeko gai izan daitezen exijitzea, are gehiago portaera horiek sakon errotuta daudenean gure gizartean. gazteak oso elebidunak izanagatik ere, gizarteak erakusten eta eskaintzen dizkien jarraibideak betez jokatuko dute, hizkuntzari dagokionez. eta, zoritxarrez, beren gizarteak bi hizkuntzetatik soilik batean bizi eta harremanak izateko gonbitea egin ohi die sarritan:
|
|
|
124 Hamar urtez edo gehiagoz astean bizpahiru orduz euskara ikastea hutsaren hurrengoa baldin bada, zertara datoz AEK, HABE eta abarreko euskaltegiak? Zertara
|
datoz
Hizkuntza Eskola Ofizialak. Zertara datoz munduko ingeles akademia guztiak?
|
|
|
Saria jaso duten idazleen artean, ingelesa, frantsesa, alemana eta espainola erabiltzen dutenak ehuneko hirurogei dira. Atzetik
|
datozen
hizkuntza" txikiei" dagokienean, portugesa, daniera, suediera, norvegiera, greziera, japoniera eta errusiera dira nagusi. Mendebaldeko herrialde garatuetakoak edota gehiengo hizkuntzak hitz egiten dituztenak azkarragoak, sortzaileagoak eta berritzaileagoak ote gara orduan, literatura arloan behintzat.
|
|
|
" Hizkuntzaren antropologia eta etnolinguistika": antropologiatik diharduen etnografia linguistikoa eta hizkuntzalaritzatik ari den linguistika etnografikoa, ezberdintasunak ezberdintasun, bat
|
datoz
hizkuntzak eta kulturak elkarreraginean aztertzerakoan. Hizkuntzak berak ahalbidetzen du kultura —hura ez da horren emaitza hutsa—, eta, zentzu horretan, giza aniztasunari erreparatzen dioten diziplina horiek nahitaez aztertu behar dituzte hizkuntzak kulturetan eta kulturak hizkuntzetan.
|
|
|
Itsaso eroso sentitu nuen ordea, datorren tokitik
|
datorrela
hizkuntza eredua ez zelako arazoa berarentzat.
|
|
2011
|
|
|
logosa, hitza, edo nahi izanez gero, hitz pentsamendua. Aspalditik
|
dator
hizkuntza boterearen gaineko gogoeta (sofistak, Platon, Bacon), baina aro modernoan bereziki azpimarratu dute botere linguistikoak, ezagutzari hertsiki loturik dagoenez, natura eta beste gizakiak menderatzea duela eginkizunik behinena (Horkheimer ek, Adornok, Michel Foucault-ek). Are gehiago, botere linguistikoa berez arrazionalizatzailea denez, sistema koherenteak maite ditu, eta munduko desberdintasun oro gorrotatu.
|
|
|
3.3.5 Diglosia ez da gatazka iturri nabarmen hizkuntza kontaktuak, elkarren pegante dauden hizkuntza biren ukipenak, ondorio bat baino gehiago izan ditzake perspektiba soziozentrikotik: " language maintenance, language shift edota, beste neurri eta dimentsio batean, language spread eta, azkenik, ahuldutako hizkuntza indarberritzea edo RLS". hizkuntza kontaktu guztiak ez dira, per se, language shift. ez dira ezinbestean, orobat, language conflict. hala gertatzen da" iturri beretik"
|
datozen
hizkuntza ahaideekin eta hala, orobat, arras iturri bereizietatik datozenekin. hala esana digu hudson ek (in
|
|
|
Bigarren arrisku bat, berriz, hizkuntza aniztasunaren tratamenduan legokeen arriskua litzateke. Beste kide batek azaltzen duenez, bideratzen ari diren hainbat esparrutan nahaste borrastea antzematen ari da hizkuntza aniztasunaren tratamenduan. garatzen ari den hizkuntza aniztasunaren zenbait diskurtsotan aniztasunaren trataera kanpotik
|
datozen
hizkuntzen kudeaketarako eta bioaniztasunarekin lotzen ari da, eta hor diskurtso bitxiak sortzen ari dira biodibertsitatearekin lotuta.
|
|
|
Egokitasuna edozer dela ere. Itzultzaileak noraezeko izango du Woody Allenen testuan bereiztea zer dagoen gizaki guztion jokabide edo ezagupen unibertsalen menpean, zer gizarte edo kultura jakin baten osagarriren bati loturik eta zein
|
datorren
hizkuntzaren alderdiren batetik. Hirurak aurkituko ditugu liburuan:
|
|
|
68). Euskarazko irakaskuntzatik
|
zetorren
hizkuntzaren estandarizazio eskaria handia zen, ikasle eta irakasleena erabiltzaile eta kontsumitzaile sektore handiena baitzen. Ikusiko dugunez, bai Euskaltzaindia eta bai beste kultur elkarte batzuk ere, euskarazko irakaskuntzaren gertakuntza horretan buru belarri sartuta egon ziren (hiztegiak sortzen, testuliburuak prestatzen eta abar).
|
|
|
Hizkuntza bat mehatxu egoeran sartzen da belaunaldien arteko transmisioa eteten hasten denean. Alegia, belaunaldiz belaunaldi, hizkuntza bat hitz egiten, idazten, irakurtzen, ulertzen duten lagunak gero eta gutxiago izatetik
|
dator
hizkuntzarentzat mehatxua. Horrelako prozesuak gertatzen diren komunitateetan, ondorioz, «jatorrizko» hizkuntza alde batera utzi eta haren ordez beste hizkuntza batera pasatzen dira, hizkuntza handiago batera.
|
|
|
Hizkuntza denak dira baliagarriak eskolarako, edo erabilera esparru publikoetarako edo formaletarako. Gizarte edo erkidego bakoitzak denboraren
|
etorrian
hizkuntza erabiltzeko esparruak garatu ditu. Gizarte bakoitzak bereak, baina baita ere gizarte askoren artean partekatuak?
|
|
|
Gatozen I. Bastarrikak Txillardegiren Leturiaren egunkari ezkutua ri egin zion kritikara. Liburuaren alderdi ideologikoari egin ziona alde batera utzirik,
|
gatozen
hizkuntzari egin ziona agertzera:
|
|
|
Soziolinguistikari buruzko bilkura, mintegi eta topaketak ugarituz joaten dira garai honetan, argitalpenak ere emendatuz joaten dira. Neguko letargiatik atera eta berriz kalera
|
datoz
hizkuntza eta soziolinguistika, eskutik helduta.
|
|
2012
|
|
|
Hizkuntza aldetik ere berritasuna ekarri zuen Mafaldak. «Argentinatik
|
etorritako
hizkuntzak, hitz jokoak eta beste aurkitzea desberdina izan zen». Halere, Olariagari oso irregularra egiten zaio Mafalda.
|
|
|
Izan ere, ez helduek bakarrik, haurrek ere aktiboki jokatzen dute beren hizkuntza elkarreraginetan. hala bada, belaunaldien arteko hizkuntza eraginaren norabidea nolabait adierazteko, goitik beheiti ez ezik behetik goiti ere badoala ikusi behar dugu. Belaunaldi desberdinetako subjektuek elkarri eragiten diote, haurrak ez dira helduengandik
|
datozkien
hizkuntza eraginen jasotzaile pasibo hutsak. ez da egokia transferentzia eta transmisioaren kontzeptuek beren baitan dakarten adiera bertikala eta norabide bakarrekoa, goitik beheitikoa. Adibidez, Itsasok dio bera euskalduntzen hasi zen garaian bere ilobak Baztan Ikastolan hasi zirela. orduan familiaren barneko hizkuntza erabilera aldatu zen bilobek euskara ekarri baitzuten aitatxi amatxien etxera:
|
|
|
97). Nolanahi ere, erlatibitate hori ez
|
dator
hizkuntza bakoitzak mundua ulertzeko bere modua duela onartzetik, jatorrizko testuaren egiturak eskaintzen dituen aukera ugarietatik baizik. Neuberten eredua esanahiaren ikuspegi transzendental batean oinarritzen da, eta itzultzaileak egin beharreko hautuak, predestinatuta?
|
|
|
EAEra eta Nafarroara itzulita, begi bistakoa dirudi, subjektiboki behintzat, euskara indartzea nortasun nazional euskalduna indartzeko mesedegarria delainterpretatzen duela gizarteak. Hortik
|
dator
hizkuntza eredu euskalduna autonomiaerkidego bietan hedatzearekiko beldurra, hasiz doan biztanleriaren sektore bateanoinarrizko identifikazio bat susta dezakeelako horrek, eta printzipioz, euskal nazionalisten segmentuari egingo liokeelako mesede; arestian aipatu bezala, erdaldunenartean erreakzioak sor ditzake, eta espainolismoa indartzea edo erdaldunak espainolismoan lerrokatzea....
|
|
2013
|
|
|
Bai, egoera egunetik egunera hobea da. Immigrazioak izan du horretan eragin zuzena, etorkinek Kataluniara
|
etortzean
hizkuntza ere bere egin dutelako. Urtetik urtera jende gehiagok hitz egiten duela esan genezake, indartzen ari dela.
|
|
|
Eta azkena, atera berri dugun proiektua edo programa da hizkuntza trukearena, eta hasieran aprobetxatuz Iparraldea hemen gertu dagoela, aprobetxatu nahi genuen hemengo jendeari aukera eman frantsesa ikasteko, eta Iparraldeko jendeari, jakinda beraien interesa ere hemen egonda, euskararekiko dagoen harremana eta, ba aukera eman hemengo giro euskaldun batean murgiltzeko aukera ematea. Eta beno hortik
|
dator
hizkuntza trukeen programa hau, euskara eta frantsesa maila hobetzeko. Gero, denok dakigu hemengo giro soziolinguistikoa zein den, orduan ba beno, badauzkagu giro euskaldunak, giro erdaldunak?
|
|
|
Orain, ipar nahiz hego, ze haize ote
|
dator
hizkuntzentzat?
|
|
2014
|
|
|
beharrizanak. Behar izanik ez bada, ziurrenik, erabileraren presentzia ere urritu egingo da, beraz, behartzetik
|
letorke
hizkuntzaren salbamena. Baina ardura gehiago hartzekoa da, ez erdaldunek bizi ez dutena gure kultura, baizik eta euskaldungoaren gehiengoa ere ez dela gure kulturara hurbiltzen, beraz, ez duela berau gozatzen.
|
|
2015
|
|
|
euskera erabiltzen dezunen ba zure hizkuntza bihurtzen da. Erabileratik
|
dator
hizkuntza norberarena bihurtzea. Lorea Agirrek ere, horixe berori aldarrikatu zuen Korrikako azken mezuan:
|
|
|
Bat nagusiki behintzat aipatuko nuke, eta jardunaldihauetan etengabe ateratzen ari den kontua da: hizkuntza normalizazioan eragina duten neurriakaskotan ez
|
datoz
hizkuntza politikako sailetatik, beste hainbat sailetatik datoz, eta horri azkenengobi urte hauetan buelta bat eman diogula uste dut, jardunaldietan, baina oraindik ere hedatzekedagoen ideia bat da, eta sakontzeke dagoena. Tresna honek berak ematen du horretan ebidentzia:, ikusten duzuen bezala, merkataritza gune bat ez dakit non egiteak badu hizkuntza inpaktua?.
|
|
|
Bigarren garai horretan globalizazioaren dinamikak gero eta indar handiagoz nabaritzen direlako goi mailako irakaskuntzan, bai alderdi linguistikoan (eleaniztasunera bideraturiko programen ezarrerarekin), bai profesionalean (irakasleriaren ebaluazioeta akreditazio sistemen eta mugikortasun sistemen ezarrerarekin, besteak beste), baita antolakuntzaeta managerialism ereduetan ere. Alderdi sozialean, sasoi hori bat
|
dator
hizkuntza politiken instituzionalizazio progresiboarekin, bereziki Autonomia Erkidegoan. Lehen belaunalditzat hartutako multzoaren barruan sartu diren irakasleek 55,8 urte dauzkate batez beste ikerketaren unean, eta bigarren belaunalditzat hartutakoek 37,06 urte.
|
|
2016
|
|
|
Konplexutasun hori
|
dator
hizkuntza politikaren subjektua ez delako hizkuntza, hiztunak baizik.
|
|
|
Eta konplexutasun hori
|
dator
hizkuntza politikaren subjektua ez delako hizkuntza, hiztunak baizik. Oso diferentea da hizkuntza politikari begiratzeko modua, subjektutzat herritarra eta hiztuna hartuta begiratu edo" euskara eta bere normalizazioa" hartuta begiratu.
|
|
|
Soziolinguistika analisi baten lehenengo pausua baldin bada aztertzea zenbatek hitz egiten duten asturieraz, asturieraz hitz egitea aproposa izanda gizartearen aldetik (eguneroko bizitzan adierazgarri bihurtzen duen kontzientzia bereizgarriren bat islatzen duen neurrian), nondik
|
dator
hizkuntza hori. Nola erabiltzen zen protesta hitzaldiak hedatu baino lehenago, edo komunikabideetako polemiketatik urrutien dauden sektoreen artean?
|
|
|
en gallego, español, francés, inglés y hasta en italiano te entiendo, en catalán o mallorquín, ya no». Café con leite, café con leche, café au lait, caffe con latte, latinetik
|
datozen
hizkuntzetako esamolde guztiak ulertzen zituen zerbitzariak, cafè amb llet izan ezik. Kasualitatea.Zer esan ugari eragin ditu kontuak. Portetek zerbitzariaren argazkia Twitterren hedatu izanak ere bai?.
|
|
|
Hizkuntza kopuruarekin batera, ikerlari gehienak bat
|
datoz
hizkuntza aniztasun honek bederatzi berezitasun dituela:
|
|
2017
|
|
|
|
Badator
hizkuntza eskubideen alde borrokatzeko tresna berria
|
|
|
|
Badator
hizkuntza eskubideen alde borrokatzeko tresna berria
|
|
|
Zeregin horretan, intelektualak? egon ohi dira lehen lerroan, herri kultura etniko historikotik
|
datozkien
hizkuntza eta erreferentzia kulturalak maila nazional esanguratsura, jasoz eta onduz, ahozko tradizioak tradizio idatziak bilakaraziz, ordezkaezinak diren balioen funtsa etorkizunera bideratuz? 120 Hona, bada, Smith-en oharrari jarraiki, euskal intelligentsia delakoak daukan helburu gaitza.
|
|
|
Zilegi bekigu, solaskideen arteko dialektika sozial hori dela-eta, hizkuntza praktika asertiboari buruzko ohartxo bat egitea. Euskal hiztunaren ahalduntzea dakarren zentzuan, esan gabe doa ondo baino hobeto
|
datorrela
hizkuntza jokaera asertiboa. –Gurea defendatuko dugu bestea zapaldu barik, bestea mindu barik?, dio Juanjo Ruizek381 Badirudi botere harremanak ez direla elkarrekikoak382 Gure ustez, euskal hiztunaren nortasuna eta duintasuna errespetatzeko balio duen neurrian bakarrik da onargarria solaskidearekiko jarrera abegikorraz jokatzea.
|
|
|
Etapa hori beharrezkoa da haurrengan, haien autonomia eta nortasuna indartzeko. Ez da kasualitatea denboran bat
|
etortzea
hizkuntzaren garapen handiagoarekin, esploratzeko gaitasunarekin eta beste adingabeko batzuekin sozializatzen hastearekin. Patxadaz edo umorez tomatzen saiatu behar da, baina kontu handiz haurrak ez duela haurrarekin oheratzen ari.
|
|
|
Estaturik gabe, ez dago Naziorik. Bi mila urteko historian, berandu
|
dator
hizkuntza: milagarren urte inguruan latinetik sortua, Pizkundean bere amaren lekua hartuko du, erregearen hizkuntza izango da, eta Iraultza handian errepublikarena bilakatuko da.
|
|
2018
|
|
|
Azken urteetan, kanpotik eta euskararik gabe bertaratzen diren gero eta biztanle gehiago erakartzen ditu eremu horrek. " Lortu dugun kontsentsuari esker, bat
|
datoz
hizkuntza politikarekin, eta seme alabak euskara ikas dezaten nahi dute" nabarmendu zuen Bergék. Epe ertain eta luzera, hortik etor daiteke joeraren zuzenketa, baina oraingoz kontrako eragina izan du fenomenoak.
|
|
|
Nondik
|
datorkizu
hizkuntzarekiko interesa?
|
|
|
Hain zuzen, ez da bakarrik hizkuntza politika gai bat. Euskara ofiziala izatea ezinbesteko baldintza bada ere, lurralde politika gai bat ere bada, Lapurdira
|
datozenen
hizkuntza hautua. Asimetriaren politikak eragiten du elkarrengana ez hurbiltzea (are gehiago, elkarrengandik urruntzea).
|
|
|
23) Haren eginkizun nagusia da giza eskubideak eta demokrazia babestea, eta helburu hori sendotasunez betetzen laguntzera
|
dator
Hizkuntzen Euroituna.
|
|
2019
|
|
|
Datu hori hizkuntzarekiko jarrera batzuk ulertzeko ezinbestekoa da.
|
Datozenak
hizkuntza gutxiagotu bateko komunitatekoak badira haien jarrera askoz enpatikoagoa da gure egoerarekin, gure kulturarekin… Horregatik, oso garrantzitsua da guk non sustatzen dugun turismoa. Ez da kasualitatea Katalunian turismoa sustatzea Eskoziak.
|
|
|
Bertaratu ziren, duela 50 urte, inguruko lurraldeetatik hainbat lagun: handik honantz. egun, makina bat tokitatik dator jendea, munduaren zabaletik, eta hemendik ere, norabide askotan daude joan etorriak. eta pertsonekin batera, doaz eta
|
datoz
hizkuntzak. Aberasgarria da hainbeste hizkuntza bizirik mantentzea:
|
|
|
Aurreikuspen guztien arabera, oso garai zailak
|
datozkigu
hizkuntza gutxituoi ikus entzunezko sektorean. Munduko oligopolioen gero eta indar eta irismen handiagoa batetik, eta estatu espainiarrak eta frantsesak alor honetan uzten ari diren maniobrabilitate tarte gero eta estuagoa bestetik, urjentziazkoa da urrats azkarrak eta sendoak ematea edukiak sortu eta banatzeko esparruan.
|
|
2020
|
|
|
Kanpotik
|
datozenak
hizkuntza ikasten ari al dira?
|
|
|
Beraz, elkarrizketatuen artean badira gaztelania lehen hizkuntza dutenak eta ez dutenak, badira Euskal Herrira
|
etorritakoan
hizkuntza hori bazekitenak eta ez zekitenak, badira hizkuntza gutxitua lehen hizkuntza dutenak edo hizkuntza gutxituren bat hitz egiteko gai direnak, alegia, haien jatorrizko herrialdeetako hizkuntza nagusiaz gain bertako hizkuntza gutxitua hitz egiteko gai direnak, hala nola, sardiniera, kaxmirera, katalana, guaraniera edo jola. Bada, ezaugarri linguistiko batzuk ala besteak izan, lehen aipatu dugun euskararekiko gertutasunaren continuum horretan (urrun asebeteta aktibatuta) kokaleku guztietan ageri dira herritar horiek, hasi euskara urrun sentitzen dutenetatik eta gaur egun euskara ikasteko motibazioa dutenera arte.
|
|
|
saio batzuk euskaraz izaten dira eta beste batzuk gazteleraz. Egun bakoitzean zehaztuta
|
dator
hizkuntza.
|
|
|
Uste dut hona iristen diren herritarrek ere antzematen dutela hori, gure herrian integratzeko tresna inportantea dela euskara", dio batzordeburuak. Herrira
|
datozenek
hizkuntza bereganatzeko egiten duten" ahalegina" eta azaltzen duten" konpromisoa" eskertzekoak dira, Albizurentzat: " Azpeitia herri euskalduna da belaunaldiz belaunaldi jaso dugulako hizkuntza, baina baita kanpotik etortzen direnek ikasteko esfortzu hori egiten dutelako ere".
|
|
|
Nondik
|
datorkizu
hizkuntzekiko zaletasuna?
|
|
2021
|
|
|
Immigrazioko biztanleriaren jatorriaren araberako hurbilketa" proiektuaren emaitza azaldu dute. Ikerketa horretan, jatorri atzerritarrreko biztanleriari buruz EUSTATek eskaintzen dituen datuak aztertu dituzte, EAEra
|
etorritako
hizkuntzak identifikatzeko helburuarekin. Jakina, identifikazio hori hipotesi mailakoa da, biztanleei euren hizkuntzei buruz zuzenean galdetzeko modu sistematikorik ezbaitago ezarrita oraingoz.
|
|
|
Eustatek soilik euskarari eta gaztelaniari buruz biltzen ditu datuak, eta, ondorioz, migrazio mugimenduek sortzen duten hizkuntza aniztasunaren berri jasotzeko aukerak bi dira: biztanleekin harremanetan, ikerketa kualitatiboak egitea, eta, bestetik, jatorriaren datuak aztertuz, biztanle horiekin EAE ra
|
etorritako
hizkuntzak identifikatzea, betiere, jakinik, identifikazio hori hipotesi mailakoa dela. Hala egin da EAEko Hizkuntza aniztasunaren mapa egitasmoan, eta, artikulu honetan, azterketa horren emaitzak laburbildu dira.
|
|
|
Hirugarren atalean EAE ra
|
etorritakoen
hizkuntza aniztasunaren inguruko hurbilketa egingo da. Horretarako kontuan izango dira jatorri estatuetako hizkuntza hedatuak eta EAE n dokumentatuta dauden hizkuntza gutxitu nagusienak.
|
|
|
Esperientzia murriztaile horiek, oso zabalduta daude munduan, eta horren ondorioz
|
dator
hizkuntza ondarearen galera. Gogoeta horretan sakontzeko asmoz eta nazioarteko ezagutza gureganatzeko bildu genituen Katedraren argitalpen batean (Idiazabal eta Perez Caurel, 2019) munduko hainbat adituren ekarpen.
|