|
2000
|
|
|
—Jakinen huen, segur nagok baietz, zeren eta morroi neskameak ezin trebeagoak izaiten baitira berririk ezkutuenari
|
ere
hegoen jartzeko... jakinen huen, bada, ezen Joanes apez egitekotan dela...
|
|
2002
|
|
|
Aurretik zein atzetik, txano antzeko buruko bitxi bat besterik ez zirudien, baina, albotik begiratu zion batean, kapela hark
|
ere
hego txiki batzuk zituela iruditu zitzaion.
|
|
|
Lan honetan ikusi denez, XVI eta XVII. mendeetan, batez
|
ere
Hego Euskal Herriko itsas enpresek jasaten zuten krisia eta desfasea nolabait konpondu nahian, foru erakundeen eta legeriaren babesa eta Ipar eta Hego Euskal Herrien arteko harremanak sendotzen zituen ekonomia sistema bat garatu zen. Sistema hori baliagarria izan zedin, nahitaezkoa zen bi lurraldeen artean hitzarmen batzuek sinatzea, eta horiexek dira Conversa izenez ezagutzen direnak.
|
|
|
XVI. mendeko amaieratik aurrera, ordea, aldaketa sakonak gertatu ziren.Ikertzaile askok jardun dute orduko itsas ekonomiak jasandako zailtasunengorakadaz edo krisiaz. Esaten da, halaber, krisialdi hark batez
|
ere
Hego EuskalHerriari eragin ziola; Ipar Euskal Herrian, aldiz, itsas ekonomiaren eta batez ere, balea eta bakailao arrantzaren gorakada handia gertatu zela XVII. mendean. Krisialdiaren arrazoiak azaltzean, historialariek honako hauek aipatzen dituzte, besteak beste:
|
|
|
Udako Euskal Unibertsitatearekin gertatzen dena ekar dezaket hona. UEU [23] sortu zen, jakingo duzu beharbada, unibertsitate mailako ikasketak euskaraz ez zirenean egiten ahal, ikasketa hauek
|
ere
hego bereziek igoak nahi genituen hartan. Euskaltzaindiaren inguruan sortu zen.
|
|
2003
|
|
|
Espainiako Estatuan, hilabete honetan hasi dira Toledoko Ituna berritzeko negoziazioak, hain zuzen
|
ere
Hego Euskal Herriko euskaldunekin zerikusia dutenak. Bileretako gai nagusi bat pentsioen kalkulua da ezbairik gabe.
|
|
|
Hau ezta gertatzen Gaztelako erderarekin eta, azkeneko denboretan izan ezik, etziran agertzen gaztelerazko literaturan eleberritxo hontan agertzen diran bezela, hitzegileen hitz modu bereziak. Gaur, Camilo José Celak eta beste idazle erdeldun batzuk, batez
|
ere
Hego Amerikakoek, eleberrietako hizlarien esakerak hitzez hitz idazten dituzte, baina hau ezta azkeneko urteetako moda bat baizik, inglesezko literaturaren imitazio pobre bat baino. Gutxi irabaz dezake gaztelerazko literaturak bide hontatik.
|
|
2004
|
|
|
Zuk
|
ere
hego zuriak al dituzu sorbaldan, Mari Lin?
|
|
2005
|
|
|
Hego Amerika eta Ipar Amerika bananduta egon ziren orain 70 Mu, eta orain dela 40 Mu elkartu ziren. Era berean, Australia
|
ere
Hego Amerika banandu zenean isolatuta gelditu zen, eta harrezkero isolatuta mantendu da.
|
|
|
Hiri Kondaleko eta haren metropoli areako oinarrizko laguntzako zentro batzuetan hilean bost kasu izaten dira, eta ospitaleetan, berriz, gaixoen laurdena. Antoni Campoy dermatologoak, Kataluniako Ospitale Orokorrekoak, adierazi du gaixotasunaren berragerpena batez ere etorkinen hazkundearekin lotuta dagoela, batez
|
ere
Hego Amerikatik datorrenarekin, zeina etxeetan pilatuta bizi baita baldintza higieniko eskasetan, pobreziarekin eta baliabide ekonomikoen eta osasun hezkuntzaren gabeziarekin.
|
|
|
Bestalde, gai horiei buruz gero eta kontzientzia handiagoa dagoela uste dut, eta horrek gauzak pixka bat aldaraz ditzake. Oso zaila da esatea hemendik hamar urtera aldaketa erradikala izango dela, baina argi dago ingurumen eta gizarte gaiekiko kontzientzia gero eta handiagoa dela, batez
|
ere
Hego Amerikan, bere eskubideak errespetatzeagatik eta bere ingurunea kutsatzea nahi ez dutelako borrokatzen baita. Nik ikusten dut gaur egun dagoen kontzientziazio mailak egoera alda dezakeela urte batzuetan, baina hobeto.
|
|
2006
|
|
|
Hain zuzen ere, X latitudetik behatuta, X 90° deklinazioa baino txikiagoko astroak ezin dira ikusi, gaineko kulminazioan
|
ere
hego horizontearen azpitik pasatzen direlako.
|
|
2007
|
|
|
Egungo marko juridiko politikoa eta indar banaketa dela eta, hasiera hasieratik baztertu zuten Nafarroako Aurrezki Kutxa prozesu horretatik. Azken urteotan, lau Kutxen artean izan dira akordio batzuk, baita sinergia gisako batzuk
|
ere
Hego Euskal Herriko Aurrezki Kutxen Federazioko kide dira Nafarroakoa eta EAEko hirurak, eta nork bere probintzian lan egiteko elkarrenganako errespetua ere gorde da. Hori guztia apurtu egin da azken aldian, eta denak ari dira hedatzen aukera handienak dituzten lekuan, nahiz eta ondoko kutxaren herrialdean izan.
|
|
|
Izan ere, euskararen kale erabilera sexuaren arabera eta adin tarteka aldi berean aztertuz gero, Gasteizen
|
ere
Hego Euskal Herriko beste hiru hiriburuetan nagusitzen den joera bera aurkitzen dugu: emakumezkoen erabilera zertxobait handiagoa izatea gizonezkoena baino, eta hori haur, gazte, heldu eta adinekoengan.
|
|
|
Euskararen erabileraren sustapenean aritzen garenok behar beharrezkoak ditugu aldian behin bilakaera soziolinguistikoak adierazten dizkiguten ikerketak. Ezagutza datuak izaten dira datu horietako batzuk eta azken urteetako bilakaera baikorra da, batez
|
ere
Hego Euskal Herriari dagokionean eta haur eta gazteen arloan. Erabileraren gaineko kezka gero eta zabalduago dagoen honetan kale erabileraren neurketa ezinbesteko datua da eta ildo horretan Soziolinguistika Klusterrak gidatzen duen taldeak egindako lana eskertu beharra dugu.
|
|
|
–Gauza ziurra da, dio Arsuagak? oraindik
|
ere
Hego Europan azkeneko neanderthaldarrak bizi zirenean, gizaki modernoak hasiak zirela hartzuloetan errinozeronteak, lehoiak eta bisonteak pintatzen?.
|
|
2008
|
|
|
1930eko hamarkadan espainiarrek erabili zuten Tarfaya, Kanariar Uharteetara bidean eskala egiteko, baita Lufthansa naziko hegazkinek
|
ere
Hego Amerikara bidean. Baina aire nabigaziorik gabe ere, aspaldikoa da Tarfayaren garrantzia, bide luzeen geltoki.
|
|
|
Hala ere, lorpenak urriak izan ziren. Akademiaren baitan lan-talde eraginkor bat sortzeko ahaleginek
|
ere
hego laburrak izan zituzten. Azkueren emaitza indibidualak oparoagoak suertatu ziren.
|
|
|
Piraten arrantzan aritzen diren enpresek" komenentziako pabiloiak" dituzte eta batez
|
ere
Hego Afrikan, Namibian eta Uruguain aritzen dira.
|
|
|
Lanean hildakoen kopuruak handitzen ari da oraindik
|
ere
Hego Euskal Herrian, herenegun beste gizonezko bat hil baitzen Gueñesen (Bizkaia). Atzo Osalan Laneko Segurtasun eta Osasunerako Erakundeak jakinarazi zuenez, hondeamakinarekin lanean ari zela bideko hormigoia hautsi, eta amildegi batetik erorita hil zen.
|
|
|
Zuzendari frantziarraren bestelako lanetan ere ikus daitekehango musika eta kultura munduko gaiekiko daukan lotura. Hala erakusten dute Cuba son (2003) Salsa Opus (1998) eta De sol a sol (1997) filmeek, horiek
|
ere
Hego Amerikako musika estilo desberdinek izan duten sorrera azaltzen baitute. La escritura embrujada ere zuzendu izan du, Gabriel Garcia Marquez idazle kolonbiarraren bizitzari buruzkoa.
|
|
|
Oso ona da Brasilek eta antzeko herrialdeek kanpo harremanak zabaltzea, AEBekiko eta Europa mendebaldearekiko harremanei lehentasuna eman gabe. Talde batzuk eratzen ari dira, batez
|
ere
Hego Amerikan: Unasur, Telesur, Hegoaldeko Bankua...
|
|
2009
|
|
|
Dakar 2010 berriz
|
ere
Hego Amerikako lurretan lehiatuko da, hareak eta desertuak protagonismo handiagoa izango dute, proba afrikarrago bihurtuz.
|
|
|
eragiten duena da, batez
|
ere
Hego Osetiako biztanleen
|
|
|
Gizarteko eremu guztietara heltzeaz gain, geografikoki
|
ere
Hego Euskal Herriko txoko guztietara iristeko apustua egin zuten Zeruko Argiaren arduradunek. Horrela, 1921ean Gipuzkoa eta Bizkaiko leku ugaritan saltzen zen (sorleku zuen Nafarroan baino gehiago).
|
|
|
70eko hamarkadaren hasieran, bakean bizitzeko eskubidea zuen abesten Txileko herriaren ahots bilakatu zen Victor Jarak, geroxeago hil arte torturatua eta 44 balaz josia izan zen berak. Bakea, duintasunezko bakea aldarrikatzen dute oraindik
|
ere
Hego Ameriketako indigenek. Gure egin ditzagun aldarrikapen horiek, eta guztiontzako bakerako haziak ereiten hasi.
|
|
2010
|
|
|
Ostegunean
|
ere
hego haizearen eraginpean egongo da eguraldia. Zeruan hodeiak eta urdinguneak tartekatuko dira eta hainbat lekutan giro eguzkitsuarekin gozatzeko parada edukiko dugu, goizean batez ere.
|
|
|
Ostegunean
|
ere
hego haizearen eraginpean egongo da eguraldia. Zeruan hodeiak eta urdinguneak edukiko ditugu eta hainbat tokitan giro eguzkitsua espero da.
|
|
|
Baina orain artean ez zegoen datu nahikorik taldearen jatorria zein zen jakiteko. Ikertzaileek lehendik zituzten susmoek
|
ere
Hego Amerikan kokatzen zuten, eta hori berrestera etorri da, hain zuzen, 2002an fosil bilatzaile amateur batek aurkitutako fosila. Argentinako Zientzia Naturalen Museoko ikertzaileek egin dute ikerketa.
|
|
|
Era horretan, Bush aitak 1992an proposatutako «Ameriketarako Ekimena»izenarekin ezaguna egin zen egitasmoaren ondorengoa, hau da, ALCA delakoa (Ameriketako Merkataritza Libreko Eremua) da azken hamarkadan eztabaida handiak sortu dituena, zeinak kontinente osorako merkataritza libreko eremu erraldoibat sortu nahi izan baitu. 2005ean akordioa sinatzeko epea aurreikusita zeukanegitasmo hau gaur egun ez atzera ez aurrera blokeatuta dago, batez
|
ere
Hego Amerikako zenbait ekonomia indartsuren gobernuek proiektuarekiko euren erretizentziaketa mesfidantzak agerian utzi dituztelako. Kontinente osorako ekimen hau geldituta dagoenetik AEBetako gobernuak jarraitu du bere bidea egiten kontinentearenbarruan «TLC» formatuko banakako akordioak bultzatzen (Txile, Peru eta Kolonbiarekin, adibidez) edota erregio mailakoak, aurretik erregio talde bat osatuta zutenherrialdeekin batera.
|
|
|
Informazio saioetara, bataz beste, nazionalitate desberdinetako 15 lagun joaten dira, udal iturrien arabera. Batez
|
ere
Hego Amerikakoak izaten dira, gehien bat Bolibiakoak. Kopuru txikiagoan Paraguaikoak, Hondurasekoak, Perukoak, Errepublika Dominikarrekoak, Kolonbiakoak eta Venezuelakoak.
|
|
|
Nicolasek esaten zuenez, hiri handian maputxe sentitu nahi zuen eta horregatik jarri zuen bisitariek aurkitzen zuten lehenengo gauza bezala. Etxe barrua
|
ere
Hego Ameriketako herri indigenen imitaziozko irudiz beteta zeukaten, koloreek eta maputxeen kosmobisioaren oinarrizko elementuen irudiek betetzen zituzten pasillo eta geletako txokoak. Bere sinadura zeraman, bai eta data ere.
|
|
|
Armiarma sarean harrapatutako euliak bezala, alferrik astintzen nituen nik
|
ere
hegoak. Armiarma beste norabait joanda zegoen nonbait, artean ez zitzaion iritsi nire hegalada baldarren herio dei patetikoei erantzuteko ordua.
|
|
2011
|
|
|
Asteburuan
|
ere
hego haize bolada gogorrekin jarraituko dugu, baina indarra galtzen joango da asteburuak aurrera egin ahala, eta gaur arratsaldean lainoak arintzen joango dira eta euria noizbehinka soilik egingo du, Euskalmetek iragarri duenez.
|
|
|
Berritasunak ere baditugu: hezkuntza proiektuak garatzeko talde berri bat sortu da, eta batez
|
ere
Hego Ameriketako merkatua lantzen ari da. Bestetik, langileendako ikastaroak ere sortzen hasi gara.
|
|
|
ETA, zer edo zer izan bada, lider kolektibo bat izan da Euskal Herrian. Erakunde hori sortu zutenek pasa den mendeko 60ko hamarkadan, Nazio Askapenaren moldea egokitu zioten (batez
|
ere
Hego) Euskal Herriak pairatzen zuen egoerari, eta gero hegemonia kulturala bereganatu duen abertzaletasun berri bat sortu zuten. Gurean egoera koloniala zegoen, edo dagoen, eztabaidatzea oso luze joko luke, baina kontua da moldeak fortuna egin zuela eta funtzionatu egin zuela.
|
|
2012
|
|
|
Siluruak ur gezatako arrainak dira, batez
|
ere
Hego Amerikako eta Asiako Hego Ekialdeko ibaietan bizi direnak. Ingelesez cat fish deitu ohi zaie goiko masailaren bi aldetan bizar bi izaten dituztelako, katuen biboteen antzera.
|
|
|
Baina orduan Hirugarren Mundua edota MunduAzpigaratua izena zuten parajeetan eztabaida handiak egin ziren garapen endogenoedo autozentratuari buruz. Lehenengoz, batez
|
ere
Hego Amerikako teoriko batzuek, Cardosok, adibidez, garapena eta azpigarapena txanpon beraren bi aldeak baino ezzirela esan zuten; gero, batez ere Afrikan, politikari batzuk, Julius Nyerere Tanzanianadibide argia da, deskolonizatu berri ziren herrialdeek garapenerako bide propio etaalternatibo bat lor zezaketela demostratzen saiatu ziren. Proiektu horietan guztietanjendearen parte hartzea beharrezkotzat jotzen zen baina askapen nazionalarenmugimenduen molde ideologikoa lar oinarritua zegoen marxismo klasikoan, berez, modernista, garapenzale eta autoritarioa den ideologia?
|
|
|
Europako edozein gizarte tradizionaletan bezala, gureherri eta bailaretan batzarrak eta juntak, eta beste eremu geografikoetan, kontzejuak, egin izan dira tokian tokiko gaiak konpontzeko (Martinez Montoya, 1999: 79). Baina, batez
|
ere
Hego Euskal Herrian XVI. mendetik XIX. mendera arte, Batzarreketa Aldundiek, foruen erregimen juridikoaren bitartez, nolabaiteko kontraboterepapera (oso anbiguoa, bai) jokatu zuten Gaztela/ Espainiako gobernuen asmoinperial eta zentralisten aurrean.
|
|
|
Baina orduan Hirugarren Mundua edota MunduAzpigaratua izena zuten parajeetan eztabaida handiak egin ziren garapen endogenoedo autozentratuari buruz. Lehenengoz, batez
|
ere
Hego Amerikako teoriko batzuek, Cardosok, adibidez, garapena eta azpigarapena txanpon beraren bi aldeak baino ezzirela esan zuten; gero, batez ere Afrikan, politikari batzuk, Julius Nyerere Tanzanianadibide argia da, deskolonizatu berri ziren herrialdeek garapenerako bide propio etaalternatibo bat lor zezaketela demostratzen saiatu ziren. Proiektu horietan guztietanjendearen parte hartzea beharrezkotzat jotzen zen baina askapen nazionalarenmugimenduen molde ideologikoa lar oinarritua zegoen marxismo klasikoan, berez, modernista, garapenzale eta autoritarioa den ideologia?
|
|
|
Europako edozein gizarte tradizionaletan bezala, gureherri eta bailaretan batzarrak eta juntak, eta beste eremu geografikoetan, kontzejuak, egin izan dira tokian tokiko gaiak konpontzeko (Martinez Montoya, 1999: 79). Baina, batez
|
ere
Hego Euskal Herrian XVI. mendetik XIX. mendera arte, Batzarreketa Aldundiek, foruen erregimen juridikoaren bitartez, nolabaiteko kontraboterepapera (oso anbiguoa, bai) jokatu zuten Gaztela/ Espainiako gobernuen asmoinperial eta zentralisten aurrean.
|
|
2013
|
|
|
Zuberera beste euskalkietatik asko desberdintzen da. Halere, inkesta honetan lekukoekin hitz eginez, konturatu gara zuberotarrek" manexak" (Behe nafarrak) ulertzen dituztela arazorik gabe, bai eta
|
ere
Hego Euskal Herriko jendea gutxi gora behera, nahiz eta besteek zuberotarrak ulertzeko zailtasun handiak dituzten. Orduan, baliteke horregatik ere zuberotar askok pentsatzen dutela euskara batua ez dela beharrezkoa elkar ulertzeko.
|
|
|
Ziburu aldiz, kostaldean dago, mugatik gertu. Kolegio honetako ikasleak kostaldetik datoz, bai eta
|
ere
Hego Euskal Herritik. Logikoa litzateke Ziburun, euskara batua gehiago erabiltzen edo entzuten dela, eta Lartzabalen, gutxiago.
|
|
|
Bere arduradunetako batek, Esteban Garcíak, azaldu du, aurrera egin ahala, modu garbiagoan, garapena non eragin zuen: «Kostaldean polarizatuta dago, batez
|
ere
hego ekialdean, eta Madrilen eta inguruetan. Beste eskualde batzuk lehenago garatu eta ustiatu ziren».
|
|
|
" Hego Amerikan egin zituen urteetan, Loperentzako txamanaren figura garrantzitsua izango zela uste dut, eta horregatik margotu dut. Maria Almeidak
|
ere
Hego Amerikako bizipenak jaso ditu: " Hango jendea Loperen bizitzako parte zela uste dut eta horregatik margotu dut emakume indigena hori.
|
|
2014
|
|
|
Gainera, autogintza da Euskal Herrian industria nagusia, bi autogile handirekin batera (Iruñeko Volkswagen eta Gasteizko Mercedes), Europako autogintza industria hornitzen duten dozenaka lantegi daudelako. Volkswagen izan da berriro
|
ere
Hego Euskal Herrian gehien saldu den autoa: 3.648 ibilgailu.
|
|
|
Testuinguru zailean hartu zuten espazio publikoa emakume bakarlariek.Ahalegin berezia egin behar izan zuten, lehen emakume musikariak izan zirelako, baina, gainera, egoera politikoa ere kontra zutelako, batez
|
ere
Hego Euskal Herrian.Badok. Euskal Kantagintzaren atarian Gontzal Agotek argi adierazi du garai hartakoemakumeen inguruan nolako esamesak sortzen ziren, eta nolako giroa zegoen:
|
|
2015
|
|
|
Euskaldunon buruan, hain zuzen, oso sartuta daukagu erdarara jotzeko ohitura, idatziz dihardugunean. Batez
|
ere
Hego Euskal Herrian izan da nabaria, eta beronen bilakaera historikoan dago joera hori ulertzeko arrazoia. Oso goiz, XIII. menderako behinik behin, jarri ziren Gipuzkoa, Araba eta Bizkaia Gaztelara begira eta, XVI. mendetik aurrera, Gaztelak Ameriketa bereganatu zuenean, asko izan ziren Gaztelara, eta Gaztelaren bidez Ameriketara, lanera eta bizitzera joandako euskaldunak.
|
|
|
70 Hala ere, ez genuke ahaztu behar 1936ko gerraurrean ere, euskal letren pizkunde garai betean, (batez
|
ere
Hego) Euskal Herrian euskarazko agerkarien loratze bat izan zela.
|
|
|
hor zeuden, besteak beste, L. Haranburu Altuna, P. Urkizu, J. Juaristi eta A. Zelaieta. Batez
|
ere
Hego Euskal Herriko albisteak jorratzen zituzten, hori zuten erreferentzia esparru nagusi.
|
|
2016
|
|
|
Beraiek printzipioz. Espainiara? etorri bide dira, asko jada espainolaren jabe, edo hurbileko?, batez
|
ere
Hego Amerikatikoak, eta espainolaren jabe ez direnak berriz, batez ere, edo lehenik behintzat, espainolaz jabetu nahirik, eta ez (ez hainbeste behintzat) gurea bezalako hizkuntza txiki batez.
|
|
|
«La maquinaria medicalizadora y patologizadora en la infancia», in Los diagnósticos en la infancia se escriben con lápiz. Liburu honek gorakada horren datu global ugari ematen ditu, batez
|
ere
Hego Amerikan eta Estatu Batuetan. Honela dio lehen pasartean:
|
|
|
Ezin dugu guztiz baztertu tantaren bat edo beste botatzerik, baina lurra busti ere egin barik ziurrenik. Haizeak hegotik joko du, tarteka bizi, baina ez da inola
|
ere
hego haize beroa izango. Tenperatura 5 11ºC artean.
|
|
|
Zapatua: Aurreko egunaren parekoa, goiza lainorik gabekoa eta zertxobait epelagoa izan badaiteke
|
ere
hego haizea pixka bat gehiago igarriko da eta. Gainontzekoan, oskarbi eta tenperatura altuenak akaso graduren bat egingo du gora.
|
|
|
Afrikako zuriena. Bietan garatu ziren arrazaren araberako mailakatze sozialak eta bietan porrota izan zen bidearen amaieran, gerra tarteko AEBetan, bai eta gerra premiarik gabe
|
ere
Hego Afrikan.
|
|
2017
|
|
|
Kaleko balkoiak ere zabalik ditugu, bai, baina hain daude sukaldetik urruti, non etxe barneko ate guztiak zabalik eduki arren ez baita honaino haize izpirik ere ailegatzen. Eta ia hobe ez iristea, kalean
|
ere
hego haize sargoritsu itogarria baino ez baitabil, abuztuaren 15eko arratsalde hasberri honetan".
|
|
|
Bidenabar, gai berriak agertuko dira lehen mailan, hala nola: Arnot en genero eta etniaren dimentsioak, azkenaldion migrazio mugimenduek eragindako hezkuntza multikulturalaren garrantzi politiko eta akademikoa, errebindikazio indigenistaren fenomenoa eta horren neurriko etnohezkuntzaren planteamendua, batez
|
ere
Hego Amerikako hainbat herrialdetan planteatzen dena. Estatu nazioen menpeko nazioetan kultura eta hizkuntza minorizatuek testuinguru elebidun eta multikulturaletan dituzten arazo espezifikoez da jarduna, non asimilazioaren kontzeptua, euskal kasuan bezala, oinarrizko kontzeptua baita.
|
|
|
Ez da zuzenean gerlari lotua, baina Euzkadiren eta Eskualdunaren jarrera kontrajarria ulertzeko balio du, baita ere Eskualduna Frantziaren alde zergatik jarri zen ulertzeko. Eskualdunak ez zion uko egiten euskaltasunari; alderantziz, euskaldun erroei, euskal nortasunari eta euskarari arras atxikia zitzaiola adierazten zuen, baita
|
ere
Hego Euskal Herriko euskaldunenganako adiskidetasunari edo anaitasunari. Frantziarenganako identifikazioa edota atxikimendua, Eskualdunaren partetik, ez zen, menturaz, hain jarrera frantsesa; izatekotan, jarrera pragmatikoagoa zen:
|
|
2018
|
|
|
Euskaldunak urrun doazenean oporretara edo egonaldi luze batera (maiz asmo humanitarioekin), maiz Hego Ameriketara joaten dira. Elkartasun mugimenduek
|
ere
Hego Ameriketako herriekin dituzte harremanak. Afrika ia sekula ez da aipatzen.
|
|
2019
|
|
|
dabil gaur
|
ere
hego haizea.
|
|
|
Airoso eta airosa ibiltzen dira, hor goian hego haizezko aire lehor epelak iratzarriz gero, tximeletak eguerdi eguerdiondoan. Hartarakoxe gonbita luza  tzen die inondik
|
ere
hego aro gozo eztiak, haize granorik gabe, eguzki printzetan, airez hega baldarxka eta noraezekoan ibiltzeko. Baina, haietako bat seinalatzean, betiko topikoa dena âeskarmentu mamitik baduelako, topikoâ ziotsan agudo nire lagunak:
|
|
|
Nik dakidana da, hegoarekin lasai ibiltzen naizela gehienetan, iragarpena jaulkitzeko orduan. Abantailaz joka  tzen dugula horrelakoetan, horrenbeste ere esango nuke, batez
|
ere
hego punttua dagoenean, ez beharbada, hego mendebal edo aldaize traketsa dabilenean. Zergatik?
|
|
2020
|
|
|
Sortu diren askotariko hezkuntza espazioak eta haien ezaugarriak deskribatuko eta aztertuko ditugu. Ikusiko dugu EAE ez dela salbuespen bat hezkuntza alternatiboak maila globalean izandako hazkundean, batez
|
ere
Hego Amerikan zein Espainiako Estatuan; izan ere, azken bi hamarkadetan, familia askok aukeratu dituzte mota horretako proiektuak. Eta beste urrats bat ere eman dute, elkarri laguntzeko sare bat eratuta.
|
|
2021
|
|
|
1957an, jeneralak ohorezko legioa eman zion. Liberazioaren ondotik, arrazismoaren kontrako borroka segitu zuen, partikulazki arrazazko bereizkeriaren kontra, lehenik Estatu Batuetan (1963ko agorrilean, Martin Luther King-ek antolatu zuen ibilaldian parte hartu zuen) baina
|
ere
Hego Afrikan. " Gatz eta biperbeltz" anaitasun baten ametsa praktikan jarri zuen 12 haur adoptatuz, 12 herri desberdinetatik etorriak.
|
|
|
Bainan, Kantatuz saioa baldin bada ezagutuena, ez pentsa hortan gelditzen direla kantuaren inguruko lanak. Besteak beste, aipa ditzagun, 2000 urtean, Alduden Txetxeniako emazte kantariak errezebitu zirela, bai eta
|
ere
Hego Italiako" Ofizina Zoe" taldea, korsikar polifonia ikastaldi bat ere muntatu dela berriki eta kantaldi ttipi frango muntatu zinema salan. Hala nola Maddi Zubeldia, Xabi Sanesteban, Elaudi, Mairu dantza. eta Baleako feria kari Urepelen muntatzen den kantaldiaz arduratzeko Aldudarrak elkarteari deia egiten zakola.
|
|
|
Koronabirusa oldartua dago oraindik
|
ere
Hego Euskal Herrian. Birusaren transmisioari buruzko datuek ez dute hobetzeko zantzurik erakusten, eta ospitaleetan gordin nabaritzen ari dira koronabirusaren eragina:
|
|
|
Haize errebesa djailak! (batez
|
ere
hego aizea dabilenean, haize handia)
|
|
|
Preso kritikoei
|
ere
hegoak mozteko
|
|
2022
|
|
|
Bilbon izan da Garbiñe Aranburu ere, LABeko idazkari nagusia. ELAk bezala, LABek
|
ere
Hego Euskal Herriko lau hiriburuetan deitu du protestetara, baita beste hainbat herritan ere. Egin dezagun posible izan da sindikatuaren aurtengo lema.
|
|
|
Pelosi irlara joan aurretik, mugimendu militar asko izan ziren Hego Txinako Itsasoaren inguruan, eta Txinak, Taiwanek eta AEBek alerta gorenean jarri zituzten norbere armadak. Txinakoak, esaterako, kostaldera mugitu zituen indar anfibio batzuk, batez
|
ere
hego ekialdean dagoen Fujian probintziara —Taiwandik gertuen dagoelako—, eta haren hegazkin batzuk Taiwango itsasartetik gertu pasatu ziren hainbatetan; horietako batzuek muga ere pasatu zuten.
|
|
|
Udazkena benetan iritsi ote zen arrastoa apur bat galduta ibil gintezkeen, sagar eta mahatsak inoiz baino lehenago biltzen; hegaztiak
|
ere
hegoa galduta, epelera joateko goizegi ez ote, hemen oraindik goxo egoten dela. Baina ez, eguraldiaren despisteak gorabehera —gero eta nabarmenagoak:
|
|
|
Izan ditu, bizitzan zehar, loezineko sasoiak, batez
|
ere
Hego Amerikan, baina azken etxearen saltsan hasi denetik ez zaio apenas gertatzen. Burua etzan bezain laster hartzen du lo eta esnatzean ez du ametsik gogoratzen.
|
|
2023
|
|
|
Gauguin izan zitekeen artearen arloko burua eta Theo, merkatalburua. ...bidaia ordaindu behar zela, bi ohe eta bi koltxoi erosi behar zirela; baina, Gauguin marinela zenez, etxean jateko moduan izango zirela; horrela, Gauguin eta biak bizi zitezkeela berak bakarrik gastatzen zuenarekin; ergelen kontua zela pintoreak bakarrik bizitzea; hilean 250 frankorekin Vincenten obrak eta Gauguin-enak eduki zitzakeela Theok; hori izango zela pintoreen elkartearen hasiera; Bernard
|
ere
hego aldera etorriko zela eta berekin elkartuko zela; Theo Inpresionisten Elkartearen buru moduan ikusten zuela Frantzian.
|
|
|
Omikron aldaera agertu zenetik, birusa azkar eta erraz transmititzen ari da, baina, aldi berean, biztanleriaren parte handi bat txertatuta dagoenez, egoera bestelakoa da, eta erietxeetako inpaktua ez da lehen olatuetakoa bezainbestekoa. Nolanahi ere, COVID eragindako heriotza kopurua handia da oraindik
|
ere
Hego Euskal Herrian.
|
|
|
Zutik Liburuak en postuaz gainera, beste 120 stand bisitatu ahal dira azokan, batez
|
ere
Hego Amerikakoak. Aurtengo edizioan Kolonbia da herrialde gonbidatua; sei aurkezpen eta hamazazpi berbaldi antolatu dituzte.
|
|
|
Azaldu moduan, egoera kritikoa da. “Azken igoera% 8,5ekoa izan da, eta horren ostean
|
ere
Hego Euskal Herriko pentsiodunen% 30ek, 199.800 lagunek, 800 euroko baino gutxiagoko pentsioa jasotzen dute; horietatik 152.600 dira emakumeak. Era berean,% 39,2k, 279.480 pentsiodunek, 1.000 euroko baino gutxiagoko pentsioa jasotzen dute; haietatik 203.000 dira emakumeak.
|
|
|
Giro hartan hazitakoak eta hezitakoak gara geure belaunaldian euskaraz eskolatuak izan ginen gehienok, euskal kulturaren inguruko hitzarmen sozial batzuetan hazitakoak eta hezitakoak. 1980ko hamarkadan zehar, gainera, oraindik
|
ere
Hego Euskal Herrian kultura politikak errotzear ziren, Eusko Jaurlaritzaren eta Nafarroako Gobernuaren kultura politikak garapen prozesuan ziren. Hortaz, oraindik ere ez zuten indar aski kultura erakundeetatik, gizarte erakundeetatik, kultura kolektiboetatik eta herri mugimenduetatik sustaturiko euskal kulturaren inguruko ikuspegietan horrenbeste eragiteko.
|