|
2006
|
|
|
«1 Herri Ogasunak lehentasuna izango du muga eguneratuta baina ordaindu gabe
|
dauden
tributu kredituak kobratzeko, baldin eta berarekin batera agertzen diren hartzekodunak ez badira jabari, bahi zein hipoteka hartzekodunak, edo ez bada Erregistroan Herri Ogasunaren eskubidea agerrarazi baino lehen behar bezala inskribatu den beste eskubide erreal baten titularra, lege honen 73 eta 74 artikuluetan xedatutakoari kalterik egin gabe.
|
|
2007
|
|
|
Lege honen 32 artikulutik 36.erakoak, lehenengo xedapen gehigarria eta bigarren xedapen iragankorra eman dira Konstituzioaren 149.1.14 artikuluaren babesean, Euskal Herriko Herrialde Historikoetan eta Nafarroako Foru Komunitatean indarrean
|
dauden
tributu araubideei kalterik egin gabe.
|
|
2008
|
|
|
1 Aurkezte idazkuna egiteko, aldez aurretik egiaztatu behar da eskatu edo egin dela inskribatu nahi den egintza edo kontratuari
|
dagozkion
tributuen likidazioa edo inskripzioa egiteko erabili den agiriari dagozkionen likidazioa.
|
|
|
Zati berezian, lurraldeko herri erakundeek ezarritako tributu sistemak aztertzen dira. Hortaz, antolamendu bakoitzean
|
dauden
tributu mota desberdinak (Estatuko Administrazioak, foru lurraldeek, autonomia erkidegoek edota Toki Administrazioak ezarritakoak) jorratzen dira, baita tributuen arteko egokitasuna lortzeko teknikak ere.
|
|
|
Bigarrenik, 35.4 artikuluko nortasunik gabeko erakundeetako kideen kasuan. Hala ere, bigarren kasu hori sasisolidaritatea da, kide bakoitzak ez duelako erakundeari
|
dagokion
tributu zor osoaren gaineko erantzukizuna; egin eginean ere, kideak erakundean duen partaidetzak mugatzen du kidearen erantzukizuna.
|
|
|
Kasu bietan (atxikipen eta konturako sarreren kasuan) diru sarrerarik egin ez bada, hori atxikitzailearen erantzukizun osoa da; betiere, subjektu pasiboa erantzukizunetik aske gelditzen da, nahiz eta berak hartu atxiki behar diren errentak. Subjektu pasiboak berari
|
dagokion
tributu kuotaren eta aurretiaz sartutako kopuruen arteko diferentziaren gain bakarrik du erantzukizuna. Zatikako ordainketa egiteari dagokionez, subjektu pasiboak du horren gaineko erantzukizuna, berak baitu sarrera horiek burutzeko betebeharra.
|
|
|
Ikuskapenari gagozkiola, egoitza fiskala non izan eta leku horretan gauza dezakete organo ikuskatzaileek euren jarduera. Zerga bilketaren ikuspegitik ere, TLOk onartzen du zerga biltzaileak egoitzan sartzea eta bertako ondasunak trabatzea, premiamendu prozeduran
|
dagoen
tributu zorra kobratzeko.
|
|
|
Zuzeneko zenbatespena da metodorik ohikoena eta zerga oinarria neurtzeko sistemarik egokiena. TLOren 51 artikuluaren esanetan, Administrazioak eta zergadunak erabil dezakete zuzeneko zenbatespen eraentzapean
|
dauden
tributuen oinarriak zehaztea. Horretarako, aurkeztu diren aitorpen eta agiriak erabil daitezke, baita erregistroetan zein liburuetan agertarazten diren datuak ere, eta bestelako agiriak, ziurtagiriak eta datuak, betebeharrarekin zerikusia badute.
|
|
|
Bide bertsutik, TLOren 15 artikuluaren 3 lerrokada ere: «Artikulu honetan ezarritakoak dakarren likidazioan, tributua eskatuko da ohiko egintza eta negozioei
|
dagokien
tributu legea aplikatuz edota lortu diren onura fiskalak ezabatuz. Eta kasuan kasuko berandutza korrituak ordaindu dira; ondore horietarako, ez da zehapenik ezarriko».
|
|
|
Kontsulta, bestalde, idatziz egin behar da. Edukiari dagokion aldetik, kontsultak izan daitezke egileari
|
dagokion
tributu eraentzari, sailkapenari edo kalifikazioari buruzkoak, eta eurokin batera, behar diren agiriak aurkeztu behar dira. Zehatzago esateko, ondoko datuak argi eta sakon azaldu behar dira:
|
|
|
Tributu zuzenbidearen kasuan, ordea, ez dago hain garbi norantz jo behar dugun. Prestazio anitz eta ezberdinak
|
daude
tributu guztietan; beraz, ezin dugu tributuaren definizio bakarra eman, ezin dugu tributua kategoria juridiko jakin batean kokatu. Ondare edo ekonomi mailako lotura den aldetik, tributua betebeharra da; baina hori ez da egia osoa, betebeharren kategoriarekin ez delako agortzen tributuaren eduki osoa.
|
|
|
Horren arabera, Administrazioa eta norbanakoak elkarren arteko harremanak dituzte, prozedura baten subjektuak direlako. Hortaz, harreman juridiko tributarioaz edo tributu betebeharraz hitz egin daiteke, erosoagoa delako; dena dela, ezin ahantz daiteke izaera publikoa duten oinarrizko interesak ere hor
|
daudela
tributuaren arauketan.
|
|
|
Konstituzioaren 31.3 artikuluak diharduenez, izaera publikodun ondare prestazioak legearen arabera bakarrik ezar daitezke. Hortaz, lege erreserbaren printzipioaren menpe
|
daude
tributuak esangura hertsian, baita ondare edukia duten gainerako prestazio publikoak ere.
|
|
|
Konpontsazio erabakiak zorrak azkenduko ditu kredituekin bat datozen heinean. Beste aldetik, Administrazioak ofizioz betearazpen aldian
|
dauden
tributu zorrak konpentsa ditzake. Halaber, borondatezko epealdian zehar ere ofizioz konpentsa daitezke itzultzeko eta ordaintzeko kopuruak elkarren artean, egiaztapen mugatuko prozedura berean edo ikuskapen prozedura berean edota aurreko likidazioa deuseztu ondoren likidazio berri bat egin delako suertatu badira.
|
|
|
Arau hausteek eratorritako erantzukizuna azkentzen da zehapena ordaintzen denean, preskripzioa (edo iraungitasuna Bizkaian) gertatzen denean, konpentsazioa denean, zehapena barkatzen denean eta urratzailea hil denean. Subjektu urratzailea hilez gero, ordaintzeke
|
dauden
tributu betebeharrak, zehapenak izan ezik, jaraunsle edo legatu hartzaileei eskualdatzen zaizkie.
|
|
|
Tributu betebeharren ikusaldetik helduta, tributu kredituan hartzekodunaren egoera duen erakundea da subjektu aktiboa. Dena den, kontzeptu hori zabaldu behar da, betebeharra ordaintzeaz bestelako harremanak ekar ditzakeelako tributuak, edota beste prozedura batzuen bidez gauzatu daitekeelako tributu hori; izan ere, batzuetan, halako harreman edo prozeduren alde pasiboan, ez
|
dago
tributuaren zorduna. Horren guztiaren ondorioz, subjektu aktiboaren kontzeptuan sartu behar ditugu kasu batzuk, kasuon eraentza juridikoa betebeharren alorretik kanpo gelditzen bada ere.
|
|
|
Horiek horrela, Administrazioak balorazioa egindakoan, adierazi behar ditu erabilitako bidea eta bide hori aukeratzeko irizpideak. Horrez gain, tributu baterako egindako balorazioak ere gainerako tributuentzat balio du; ez
|
dago
tributu isolaturik, jurisprudentziaren antzinako irizpidea aldatu delako azken aldian.
|
|
|
Jardun horiek ez
|
dagozkio
tributu kudeaketari soilik. Haatik, horien barruan sartzen dira ekonomia eta finantzazko arlo juridikoa eta arlo teknikoa.
|
|
|
Indarreko eraentzari dagokionez, formaren aldetik pentsa daiteke tributu batasuna dagoela Espainia osoan, izen berbera duten tributuak ezartzen direlako; edukiaren aldetik, ordea, ez
|
dago
tributu batasunik, Euskal Autonomia Erkidegoak zein Nafarroak zuzeneko zergen arauketa ezartzeko askatasun oso zabala dutelako, esan bezala. Nolanahi den ere, arautze lan horretan, Lurralde Historikoek errespetatu behar dituzte Konstituzioak nagusiarazitako oinarrizko printzipioak (printzipiook Estatuaren legegilearentzat ere muga dira).
|
|
|
Legegintzaz aparte, Lurralde Historikoei beste eskumen batzuk eratxiki zaizkie, tributu itunduen gain. Ildo horretatik, Foru Aldundiei
|
dagozkie
tributuen likidazioa, kudeaketa, zerga bilketa, ikuskapena eta berrikuspena. Modu horretara, gerta daiteke zerga jakin baten kasuan Foru Ogasunak zerga horren arauak ezin aldatu izatea, baina zerga hori esklusibotasunez biltzea.
|
|
2012
|
|
|
Zer deritzozu Espainiako kanona eta diru hori SGAE moduko entitate pribatu batera joateari? Desagertzera kondenatuta
|
dagoen
tributu bat da, Ogasunak likidatu lukeena eta ez elkarte pribatu batek. Gainera, jendeari zaila egiten zaio ulertzea bere seme alaben argazkiak gordetzeko CD bat erosten duenean hortik zentimo batzuk Ramoncini diru zati bat emango dion erakunde batera joatea.
|
|
2023
|
|
|
Legezkotasun printzipioaren aginduz, izaera publikoko prestazio pertsonalak edo ondare prestazioak legearen arabera, ez bestela, ezarri ahal izango dira. Ildo horretatik, EKren 133 artikuluko 1 atalak ezarri duenez, Estatuari
|
dagokio
tributuak ezartzeko jatorrizko ahala, eta hori lege bidez egingo du.
|
|
|
Tributu betebeharren ikusaldetik helduta, tributu kredituan hartzekodunaren egoera duen erakundea da subjektu aktiboa. Dena den, kontzeptu hori zabaldu behar da, betebeharra ordaintzeaz bestelako harremanak ekar ditzakeelako tributuak, edota beste prozedura batzuen bidez gauzatu daitekeelako tributu hori; izan ere, batzuetan, halako harreman edo prozeduren alde pasiboan, ez
|
dago
tributuaren zorduna. Horren guztiaren ondorioz, subjektu aktiboaren kontzeptuan sartu behar ditugu kasu batzuk, kasuon araubide juridikoa betebeharren alorretik kanpo gelditzen bada ere.
|
|
|
Tributuaren helburua da ekonomia ahalbidea erakusten dutenek gastu publikoetan parte hartzea. Argi
|
dago
tributuaren bidez lortu nahi diren helburuak direla Administrazioarenak ere. Dena dela, kontuan izan behar dugu herri erakundeak ekonomia ahalbidea agertzen duela, gastu publiko hori gauzatu nahi duenean; hortaz, tributuak ordaindu balitu, gastu publikotik kendu genuke diru kopuru bat, gero gastu publikoan berriro inbertitzeko.
|
|
|
Prozesu penalean delituaren egilearen largespena edo absoluzioa erabakitzen bada, baliogabeturik geratuko da haren erantzukizunaren adierazpena. c) Erantzule solidario dira nortasun juridikorik gabeko erakundeetako kideak. Hala ere, kasu hori sasi solidaritatea da, kide bakoitzak ez duelako erakundeari
|
dagokion
tributu zor osoaren gaineko erantzukizuna, solidaritatean gertatu ohi den bezala; egin eginean ere, kideak erakundean duen partaidetzak mugatzen du kidearen erantzukizuna. Erantzukizuna tributu zor osoaren gainekoa eta, halakorik badago, zehapenen gainekoa izango da. d) Erantzule solidario dira ekonomia ustiapen edo jardueraren titulartasunean nahiz egikaritzan oinordekoak direnak.
|
|
|
|
Badago
tributuzko arau hausteak gauzatzearen ziozko erantzukizunetik askatzeko beste kasu bat: borondatezko erregularizazioa25 Borondatezko erregularizazioa dago tributu betebeharpekoak bere egoera erregularizatzen
|
|
|
Badago tributuzko arau hausteak gauzatzearen ziozko erantzukizunetik askatzeko beste kasu bat: borondatezko erregularizazioa25 Borondatezko erregularizazioa
|
dago
tributu betebeharpekoak bere egoera erregularizatzen
|
|
|
Ordutik aurrera, ezin daiteke aitorpenik edo komunikaziorik eskatu, eta liburuak, erregistroak, agiriak eta beste ziurtagiriak gordetzeko beharra amaitzen da. Esaterako, egoitza fiskalaren aldaketa (formazko betebeharra) ezin da modu independentean atzera eraginez egun batean zehaztu aldaketa komunikatzeko beharra preskribatu delako, ezpada egoitza fiskaleko ofiziozko aldaketaren ondorio juridikoak mugatu lirateke Administrazioak betebehar nagusia likidatzeko eskubidea preskribatu gabe
|
dagoen
tributuetara eta ekitaldietara. 2019ko martxoaren 11ko AEAZren ebazpena.
|
|
|
Tributu betebeharrari
|
dagokion
tributu zorra zehazteko eskubidearen preskripzio epea geldiarazteak, era berean, tributu betebeharpeko beraren tributu betebehar lotuen preskripzio epeak geldiaraztea dakar, tributu zorra zehazteko edota tributu betebeharpekoak itzulketak bermeen kostuen berreskurapena eskatzeko, baldin eta lehenengo betebeharra baldintzatuko badu horrekin lotutako betebeharren ordainketa.
|
|
|
Beste aldetik, Administrazioak ofizioz betearazpen aldian
|
dauden
tributu zorrak konpentsa ditzake. Halaber, borondatezko epealdian zehar ere ofizioz konpentsa daitezke itzultzeko eta ordaintzeko kopuruak elkarren artean, egiaztapen mugatuko prozedura berean edo ikuskapen prozedura berean edota aurreko likidazioa deuseztatu ondoren likidazio berri bat egin delako suertatu badira.
|
|
|
Arabako eta Gipuzkoako TFAOen 75 artikuluaren ariora, eta Bizkaiko TFAOren 78 artikuluaren ariora (eta TLOren 77 artikuluaren ariora), mugaeguneratuta baina ordaintzeke
|
dauden
tributu kredituak lehenespenez kobra ditzake Ogasun publikoak, zordunaren gainerako hartzekodunen aurretik. Salbuespenez, Ogasunak ez du lehentasunik gainerako hartzekodunen gainetik hartzekodun horiek ondasunen jabeak, edo bahi, hipoteka ala Erregistro egokian behar bezala inskribatutako beste eskubide erreal baten titularrak badira eta Ogasun publikoak bere eskubidea jasoarazi duen eguna baino lehen inskribatu badira.
|
|
|
Horien artean daude isilbidezko lege hipoteka edo lotura eskubidea, baita betebeharpekoak Tributu administrazioaren mesedetan eratutako berme erreala ere (aldebakarreko hipoteka deritzona). b) Pribilegio orokorreko kredituak. Horien artean
|
daude
tributu kredituak, oro har. Kreditua atxikipenengatik bada, pribilegioa zor osoaren gainean dago, eta ordaindu behar da masaren kontrako kredituak ordaintzeko ondasun nahikoak kendu eta gero, pribilegio bereziarekin lotuta ez dauden ondasunen pentsutan edo horiek ordaindu ondorengo gerakinaren pentsutan (Konkurtso Legearen 432 artikulua) Konkurtso Legearen 280 artikuluak ezarritako hurrenkerari jarraituta (bigarren lekuan alokairu kreditu batzuen ostean) eta Gizarte Segurantzaren langilearen kuotarekin batera hainbana, artikuluko lerrokada berean aipatzen direlako.
|
|
|
Halakoak dira pribilegiorik (berezia nahiz orokorra) ez duten kredituak, eta mendeko kredituak ez direnak. Gure kasuan horien artean
|
daude
tributu kredituen beste %50, atxikipenengatik ez badatoz. Kreditu hauek ordaintzean ez da hurrenkerarik egiten, ezpada hainbana ordainduko dira kreditu arrunt guztien artean (pribilegiorik ez duten Gizarte Segurantzaren kredituak barne).
|
|
|
administrazio bidean, oro har administraziozko arau hausteak tipifikatuz, hots, tributuzko foru arauetan eta tributu legeetan tributuzko arau hausteak ezarriz; eta zigor bidean, Zigor Kodean Ogasun publikoaren aurkako delituak tipifikatuz. Lehenengoan arau hauste guztiak tipifikatu dira, baita horiei
|
dagozkien
tributu zehapenak ere; bigarrenean, jokabiderik astunenak soilik arautu dira, horiei dagozkien zigorrekin ere.
|
|
|
Nolanahi den ere, FALCON Y TELLAk adierazi duenez," isilpean eduki behar" hori hautsiko da urtero zordunen zerrendak argitaratzeko, tributu betebeharren inguruko ez betetze esanguratsuak badira. Ez betetzea esanguratsua izango da ordaintzeko
|
dauden
tributu zor eta zehapenen zenbateko osoa 600.000 euro baino handiagoa bada ez dira kontuan hartuko geroratuta edo etenda dauden zorrakbetearazpen aldian badaude aurreko urteko abenduaren 31n. Zerrenda horretan sartuko dira zordunak ere, erantzule solidario izendatu direnean.
|
|
|
Aurretiazko tributu proposamenak TFAOetan jaso dira (Arabako eta Gipuzkoako TFAOen 87 artikulua eta Bizkaiko TFAOren 89 artikulua), eta ez dira TLOean arautu. Ikusi dugun bezala, aurretiazko balorazio akordioen bidez, errenten, produktuen, ondasunen, gastuen eta tributu zorra zehazteko gainerako elementuen balioespen fiskala ematen bada ere, aurretiazko tributu proposamenen helburua garrantzi edo konplexutasun handiko eragiketa jakin batzuei
|
dagokien
tributu zorra zehaztea da. Proposamenen bitartez, segurtasun juridikoaren plusa ezarri nahi da eragiketetan aplikagarri izango den tributuak zehaztuz azken ondorioetaraino, baita tributu zorraren kopurua zenbatuz ere.
|
|
|
Horren arabera, Administrazioa eta norbanakoak elkarren arteko harremanak dituzte, prozedura baten subjektuak direlako. Hortaz, harreman juridiko tributarioaz edo tributu betebeharraz hitz egin daiteke, erosoagoa delako; dena dela, ezin ahantz daiteke izaera publikoa duten oinarrizko interesak ere hor
|
daudela
tributuaren arauketan. Hala eta guztiz ere, ez ditugu nahasi behar tributu eginkizuna eta harreman juridiko tributario zehatzak.
|
|
|
Nolanahi den ere, lurralde erkidean norbanakoen arteko itunen bidez tributu betebeharrak bere gain hartu dituenak legitimazio aktiboa du udal tributuen arloan (urriaren 30eko 1509/ 2019 eta irailaren 17ko 1169/ 2020 AGE). Argi
|
dago
tributu betebeharpekoa nor den xedaezina bada, tributu betebeharraren beste osagai batzuk ere xedaezinak direla, zerga oinarria edo karga tasa, kasu. Dena den, tributu legegileak ez du halako erabakirik esanbidez adierazi.
|
|
|
Kasu bietan (atxikipen eta konturako sarreren kasuan) diru sarrerarik egin ez bada, hori atxikitzailearen erantzukizun osoa da, baita atxikipenak egin ez dituenean ere; edozein kasutan, subjektu pasiboa erantzukizunetik aske gelditzen da, nahiz eta berak hartu atxiki behar diren errentak. Subjektu pasiboak berari
|
dagokion
tributu kuotaren eta aurretiaz sartutako kopuruen arteko diferentziaren gain bakarrik du erantzukizuna. Atxikipenak egiteko betebeharraren autonomia malgutuko da zenbait kasutan.
|
|
|
Ikuskapenari gagozkiola, egoitza fiskala non izan eta leku horretan gauza dezakete organo ikuskariek euren jarduera. Zerga bilketaren ikuspegitik ere, TLOk onartzen du zerga biltzaileak egoitzan sartzea eta bertako ondasunak trabatzea, premiamendu prozeduran
|
dagoen
tributu zorra kobratzeko.
|
|
|
Zuzeneko zenbatespena da metodorik ohikoena eta zerga oinarria neurtzeko sistemarik egokiena. Metodo horri begira, Arabako eta Gipuzkoako TFAOen 50 artikuluaren esanetan, eta Bizkaiko TFAOren 49 Artikuluaren esanetan (eta TLOren 51 artikuluaren esanetan), Administrazioak eta zergadunak erabil dezakete zuzeneko zenbatespen araubidepean
|
dauden
tributuen oinarriak zehazteko. Horretarako, aurkeztu diren aitorpen eta dokumentuak erabil daitezke, baita erregistroetan zein liburuetan agertarazten diren datuak ere, Administrazioak egiaztatuz gero, eta bestelako agiriak, ziurtagiriak eta datuak, betebeharrarekin zerikusia badute.
|
|
|
Prestazio anitz eta ezberdinak
|
daude
tributu guztietan; beraz, ezin dugu tributuaren definizio bakarra eman, ezin dugu tributua kategoria juridiko jakin batean kokatu. Ondare edo ekonomia mailako lotura den aldetik, tributua betebeharra da; baina hori ez da egia osoa, betebeharren kategoriarekin ez delako agortzen tributuaren eduki osoa.
|
|
|
Zati berezian, lurraldeko erakunde publikoek ezarritako tributu sistemak aztertzen dira. Hortaz, antolamendu bakoitzean
|
dauden
tributu mota desberdinak (Estatu Administrazioak, foru lurraldeek, autonomia erkidegoek edota Toki administrazioak ezarritakoak) jorratzen dira, baita tributuen arteko egokitasuna lortzeko teknikak ere.
|
|
|
Kalifikazio berriaren ondorioak guztiz garrantzitsuak dira subjektu pasiboarentzat. TFAOen 14 artikuluko 3 atalak (eta TLOren 15 artikuluaren atal berak) dionez, tributua eskatuko da ohiko egintza eta negozioei
|
dagokien
tributu araua aplikatuz eta lortu diren onura fiskalak ezabatuz. Eta kasuan kasuko berandutze interesak ordaindu dira.
|
|
|
Pertsona Fisikoen Errentaren gaineko Zerga tributu itundua da eta araudi autonomoaren pean dago. Lurraldearen arabera, eskumena daukan foru aldundiari
|
dagokio
tributu hori ordainaraztea, baldin eta zergaduna Euskadiko ohiko egoiliarra bada.
|
|
|
Oinarrizko Arauak hemen nahi izan du toki korporazioek beraien tributuak ezartzea edo exijitzea, Konstituzioarekin berarekin ez ezik, legeetan xedatutakoarekin bat egitea ere, eta horrek esan nahi du, orain axola duenari dagokionez, zerga ahal eratorri hori ezin izango dela baliatu ordenamenduaren sektore honetan dagoen lege erreserbaren kaltetan (eta legegilea, horregatik, ezin izango da mugatu, 133.2 azken tartekian, bitartekaritza formal hutsa, zeinaren bidez toki korporazioei ematen baitzaie, inolako aurre zehaztapenik gabe, kasuan kasuko zerga eratzeko ahalmena. Konstituzioak azken manu horretan erreklamatzen dituen legeak ez dira, toki korporazioei dagokienez, jatorriz Estatuari bakarrik
|
dagokion
tributu ahala egikaritzeko gaitzen dutenak soilik. Era berean, ‘Tokiko’ gisa kalifikatutako zergak antolatzeko legeak dira —baita modu partzialean ere, udalen autonomiaren merezimenduan—, Konstituzioak hemen legegileari agintzen diolako lurralde erakundeari autonomia eremu bat aitortzea ez ezik, berak ezartzen duen lege erreserba bermatzea ere (31.3)...".
|
|
|
Horrek esan nahi du tributuak lege maila formala duen arau juridiko baten bidez ezarri behar direla, eta, horrez gain, tributuak berak oinarrizko elementuak arautu eta arautu behar dituela. Horregatik izan zen TOL bera eta 51/ 2002 Legeak eskema bateratu du, eta horrek, udalerrien finantza nahikotasuna eta autonomia lortzeko, zuzenean ezarri zuen
|
dagokien
tributu sistemaren egitura" 220.
|