|
2001
|
|
|
Jokamolde etikoari dagokiola, basogintzak ingurugiroan nolabaiteko eragina izaten du, ezinbestez, baina oreka ekologikoarekin sentsibilizaturik
|
dagoen
kontsumitzaileak badu laguntza eskaintzeko aukerarik horretan ere: zoruan ipiniko duen zur hori ustiategi jasangarrietatik datorrela bermatzea eska diezaioke saltzaileari:
|
|
|
Jenna Araudi berriak kontuan hartu zuen kontsumitzaileek garrantzi handiagoa ematen ziotela elikagaien kalitateari, bereziki jatorri geografiko jakin bat zutenei. Horregatik, Europar Batasuneko arauak nabarmendu zituen helburuen artean
|
zegoen
kontsumitzaileei produktuen jatorriari buruzko informazio hobea eta segurua ematea. Produktuen aukeraketa egiazkoa eta Administrazioak bermatua izan behar zen, gutxienez legezko xedapenen bidez produktuen bereizketa mota horretarako sarbidea arautuz.
|
|
2002
|
|
|
“Irudiak aztertu ditugu eta gure lanarekin kontsekuenteak dira. Gure ustez, liburu hau beste batzuk baino iragazgaiztuago
|
dagoen
kontsumitzailearengana iritsiko da ingurumen mezuen aurrean. Eta guztiok dakigu inguruneak mezua egiten duela”, dio Bilbok.
|
|
|
Araudi honetatik eratortzen diren ekintza judizialak gauzatzeko aukerak, dela bakarka, dela taldeka, kontsumitzailearen jarrera indartu du merkataritza harremanaren zati ahulen gisa. EZ nahaste egintzei Debekaturik
|
daude
kontsumitzailearen aukera askeari kalte egiten dioten edo modu larrian kalte egiten dioten era askotako produktuak argitaratu, aurkeztu edo sustatzeko egintzak. Desleialtzat hartzen dira, besteak beste, nahastea sortzen dutenak edo sor dezaketenak.
|
|
|
Laguntzaile teknologiko gisa, muztio, ardo eta ozpinen dekolorazio partzialean eta olioak desodorizatzeko erabiltzen da. Produktu hau industrian iragaztearen bidez ezabatzen da bere jardueraren ondoren, eta ez
|
dago
kontsumitzailearengana iristen den produktuan. Hala ere, Estatu Batuetan ez dago onartuta erabiltzea, ikatzak amina heteroziklikoekin izan dezakeen kutsadurari buruzko datuak falta direla uste baita.
|
|
2003
|
|
|
Espainian eta Italian saltzeko debekua oztopoa da, beraz, EE Itunak salgaiak askatasunez zirkulatzeko bermatzen duen oztopoa. Herrialde horiek uste dute hori justifikatuta
|
dagoela
kontsumitzaileak babesteko. Nahiz eta Zuzentarauak aukera ematen dien estatu kideetako legeria nazionalei kakao gantza ez diren landare koipeak eransteko, neurri horrek ez du merkantzien zirkulazio askearen printzipioaren kontrako baldintzarik sartu behar, Batzordeak berretsi du.
|
|
|
Erresuma Batuan beste krisi bat izan da, oilasko okelaren sail batzuetan aitortu gabeko behi eta txerri jatorriko proteinak atzeman baitira, eta, kasu batzuetan, proteina horiek detektaezinak izan daitezkeenez, argi
|
dago
kontsumitzaileari kontrola eta informazioa bermatzeko egungo gaitasuna.
|
|
|
Ekintzan
|
Dauden
Kontsumitzaileen Federazioak (FACUA España), “Akatsak ibilgailuetan” izeneko txosten batean, ohartarazten du bere segurtasunari buruzko legeria gogortu egin behar dela, gidariek fabrikazio akats ugari atzeman dituztelako eta fabrikatzaileek dei gehiegi egin dizkietelako berrikus ditzaten. “Izan ere, gerora, autoen zenbait elementuk akatsak izaten dituzte, eta horiek gidarien segurtasunari kalte larriak eragin ditzakete”.
|
|
|
Duela hilabete batzuk merkatutik desagertu zen botika klandestino baten publizitatea (Algoxyll 500) berriro erabiltzen da belarrez eta algez egindako beste serum miragarri bat sustatzeko, Xylokall 900 Nazioartean merkaturatzen da, eta sei astean 19 kilo galduko dituela agintzen du, dietarik eta ariketarik gabe, eta behin betiko. Halaxe jakinarazi zien atzo Ekintzan
|
Dauden
Kontsumitzaileen Federazioak (FACUA España), salaketa baten bidez, Osasun Publikoaren Zuzendaritza Nagusiari eta Osasun eta Kontsumo Ministerioko Espainiako Medikamentu Agentziari, besteak beste. FACUAren arabera, “produktua zientzialarien ikerketek garatutako argaltzeko sendabidetzat aurkezten da, eta horren aurkikuntza argitalpen espezializatu guztietan agertu zen, nahiz eta ez den aipatzen profesional, estudio edo argitalpen zientifikorik”.
|
|
|
Elikagaien segurtasuna Elikagaien segurtasunari dagokionez, Rosario Martín Complutense Unibertsitateko Albaitaritza Fakultateko Nutrizio eta Bromatologia Saileko irakasleak adierazi zuen Espainia bezalako gizarte garatuetan gero eta handiagoak direla elikatze katearen gaineko kontrolak, baina aitortu zuen zero arriskua ez dela existitzen eta beti egon daitekeela elikadura krisi bat. “Elikagaiak inoiz baino seguruagoak dira gaur egun, nahiz eta ingurumena kutsatu, ezagutza zientifiko handiagoa
|
baitago
kontsumitzaileen osasuna babesteko”, esan zuen Martinek. Bestalde, Antonio Rodríguez Artalejo ikastaroko zuzendari eta Fakultate bereko Toxikologia eta Farmakologia Saileko titularrak nabarmendu zuen badirela hondakinak ikertzeko plan nazionalak, elikagaien segurtasunari buruzko araudia betetzen dela ziurtatzeko.
|
|
|
Ekintzan
|
Dauden
Kontsumitzaileen Federazioak (FACUA España) egindako azterlan baten arabera, telefono zenbakiei buruzko informazio nazionaleko zerbitzuak eskaintzen dituzten hamahiru 118 lineen artean alde handiak daude. FACUAren arabera, finkotik egiten diren deietan,% 463 dira aldeak, eta mugikorretik egiten direnetan,% 1.025 Azterlanaren arabera, elkarte horrek linea horiei buruz egiten duen hirugarren taldeak dioenez, Retecal telefonia operadorearen 11828a, Telefónica de Españaren 11818181818a (lehengo 1003aren ordezkoa), “alde handiz dira telefonorik merkeenak”, Neo Skyren 11881, Multiasistencia, Gestión y Ayuda telesailaren 11824a eta Gavilanesen 11819 Bestalde, FACUA Españak ez du gomendatzen konpainia horiek eskaintzen duten zerbitzua erabiltzea erabiltzailea eskatutako zenbakiarekin konektatzeko, deien kostu" oso handia" dela eta.
|
|
2004
|
|
|
2 Gertaera kaltegarriaren ondoriozko kaltedunak erabat zehaztuta izan edo erraz zehatz daitekeen kontsumitzaile edo erabiltzaile talde bateko kideak direnean, interes kolektibo horien babesa lortzeko legitimazioa
|
dagokie
kontsumitzaileen eta erabiltzaileen elkarteei, interes horien defentsan edo babesean diharduten eta legez eratuta dauden erakundeei, bai eta kaltedunen taldeei beraiei ere.
|
|
|
CECUk nabarmendu duenez, “arbitraje sistema berria da, doakoa”. Bestalde, Ekintzan
|
Dauden
Kontsumitzaileen Federazioak (FACUA España) uste du legeak eginkizun “funtsezkoa” eta “positiboa” izan duela 20 urteko indarraldian, nahiz eta nolabaiteko “lotsa” sumatzen duen bere arauzko garapenean. Horregatik, “gizarte zibilarentzat eginkizun garrantzitsuagoa” eta Kontsumitzaile eta Erabiltzaileen Kontseiluaren aintzatespen juridikoa eskatzen ditu, bai eta erakunde horren presentzia handiagoa ere “erabakiak hartzeko orduan”.
|
|
|
etxebizitza “une egokian” ez entregatzea, dirua “epe laburrean” ordaindu beharra eta “saltzaileak atzera egiten duenean seinalea ez itzultzea”. Etxeen salerosketa izan zen, halaber, Ekintzan
|
Dauden
Kontsumitzaileen Federazioak (FACUA España) 2003an jasotako kontsulten eta erreklamazioen arrazoi nagusietako bat, telekomunikazioen sektoreak eragin zituenen azpitik. “Etxebizitza berrien erabiltzaileak erakundera jo zuten, entrega epeak eta adostutako materialak ez betetzeagatik eta higiezinaren eraikuntza akatsengatik”, dio Rubén Sánchez federazioko bozeramaileak.
|
|
|
Greenpeacek salatu egin du genetikoki eraldatutako elikagai eta pentsuen etiketatze eta trazabilitateari buruzko Europako legeria berria indarrean sartu eta hurrengo egunean Espainiak duen egoera. Erakundeak dio arau berri horiek oso urrun
|
daudela
kontsumitzaileei informazio osoa ematera, ez baitute behartzen esnea, haragia edo arrautzak, hau da, transgenikoekin elikatutako animalien produktuak etiketatzera. “Nahiz eta kontsumitzaileei hautatzeko aukera emango dien etiketa lortzeko bidean aurrerapauso bat izan, onartezina da Europako agintariek ez onartzea kontsumitzaileek zer eskubide duten kontsumitzeko deribatuak kontsumitzen dituzten animaliak nola eta zertaz elikatu diren jakiteko, batez ere kontuan hartuta transgenikoen %80 pentsu konposatuak ekoizteko erabiltzen direla”, dio Greenpeaceko zuzendari exekutibo Juan López de Uraldek.
|
|
|
Espainiako autoreak ordezkatzen dituen erakundeak gogorarazi du pirateria intelektualaren aurkako kanpaina hasi zenetik, duela hiru urte, beti salatu izan duela kaleko saltzaileek ustiatzen dituzten sare antolatuen biktima errugabeak direla, giza eskubide oinarrizkoenak urratzen dituztela eta beren herrialdeko egoera kaskarraz baliatzen direla. Bestalde, Ekintzan
|
Dauden
Kontsumitzaileen Federazioak (FACUA España) salaketa aurkeztu du Lan eta Gizarte Gaien, Kulturaren eta Osasun eta Kontsumo Ministerioetan, establezimenduetatik diskoa ken dadin, “harik eta argitaletxeek xenofobia eragin dezaketen baieztapenak aldatu arte”. Kontsumitzaileen elkarteak azpimarratzen duenez, “pirateria jazarri beharreko fenomenoa da, baina beti egon da”, nahiz eta gaur egun “delitu negozio horretan aritzen diren mafiak etorkinez baliatzen diren, diru gehiago irabaz baitezakete beren kontura beste kolektiboen kontura baino”.
|
|
|
Erabiltzaileek 6.000 milioi euro gehiago ordaindu dituzte telefonia mugikorreko konpainiek egiten dituzten legez kanpoko biribiltzeengatik, Ekintzan
|
Dauden
Kontsumitzaileen Federazioak (FACUA España) salatu duenez. Erakundeak adierazten du operadore horiek elkarrizketa bakoitzaren lehen minutua osorik kobratzen dutela beti, eta aurrez ordaintzeko txartelak dituzten telefonoetatik egiten diren dei luzeenak 30 segundoko zatikietan gorantz fakturatzen dituztela.
|
|
|
Produktua entregatzeko epeei dagokienez, txostenak dio luzeegiak edo zehaztugabeak direla, eta horrek, kasuen %30ean, indarrean dagoen legeria urratzen du, 30 eguneko gehienezko epea ezartzen duena. Halaber, kasuen %60an desproportzioa
|
dago
kontsumitzailearen eta enpresaren betebeharren eta eskubideen artean, azken hori erantzukizunetik askatzen baita kontratua bete ezean. Azterketatik atera den beste ondorioetako bat da kontratuen %90ek penalizazio klausula ezartzen dutela epeak berandu ordainduz gero, baina enpresen %28k bakarrik ezartzen dute kalte ordaina jasotzeko eskubidea, baldintzak betetzen ez badituzte.
|
|
|
Garabien greba dela eta, hainbat kontsumitzaile taldek gomendatu diete erabiltzaileei zerbitzu hori behar izanez gero beren aseguru etxeak salatzeko, adostutako zerbitzuak ez emateagatik eta garabi zerbitzu pribatu batera deitzeagatik. Ekintzan
|
Dauden
Kontsumitzaileen Federazioak (FACUA) jakinarazpen baten bidez gomendatu du, istripurik edo beharrik izanez gero, burofax bat bidal diezaiotela aseguru konpainiari kontratua ez betetzeagatik, horrela errepidean abandonatuta dagoen bitartean ibilgailuak izan ditzakeen kalteak erreklamatzeko. Halaber, Kontsumitzaile eta Erabiltzaileen Erakundeak (OCU) gomendatzen du ibilgailua abandonatuta utzi aurretik garabi independente baten zerbitzua ordaintzea eta poltsikoaren beraren zenbatekoa ordaintzea.
|
|
|
Internauten Elkarteak (AI) eta Ekintzan
|
Dauden
Kontsumitzaileen Federazioak (FACUA España) ziurtatu dute Telefónica de Españak egin nahi duen ADSL eskaintza berria ez dela interesgarria eta tarifa finkoaren prezioa jaistea eskatu dute; Interneteko Erabiltzaileen Elkarteak (AUI), berriz, positibotzat jo du. ADSLaren abiadura bikoizteko baimena jaso ondoren, operadoreak Telekomunikazioen Merkatuko Batzordeari (CMT) baimena eskatu dio konexio denboraren arabera lau tarifa berri abiarazteko.
|
|
|
Vale Music diskoetxearen “No a la piratería” musika CDak merkatuan jarraitzen du, GKEek eta kontsumitzaile elkarteek egindako salaketetatik hiru hilabetera, “xenofobia bultza dezakeen” aurkezpen bat sartzeagatik, eta gaur jakinarazi du Ekintzan
|
Dauden
Kontsumitzaileen Federazioak (FACUA España) jakinarazpen batean. Erakunde horrek gertaerak salatu zituen joan den ekainean Lan eta Gizarte Gaien Ministerioan, Kulturan eta Osasunean eta Kontsumoan, eta sindikatuei eta etorkinen elkarteei jakinarazi zizkien.
|
|
|
Irabazi asmorik gabeko musika eta filmak kopiatzea eta deskargatzea eta kopiaren aurkako sistemak ezabatzeko programak erabiltzea ez daude delitu gisa tipifikatuta Zigor Kodearen erreforman (urriaren 1ean jarriko da indarrean), Ekintzan
|
Dauden
Kontsumitzaileen Federazioak (FACUA) komunikatu batean dioenez, “azken asteetan hainbat komunikabidek planteatzen dutenaren aurka. Erabiltzaile askoren artean funtsik gabeko beldurrak sortzen ari den informazio okerra”, ohartarazi du.
|
|
|
“Zure bizitza mugikorra da? ” leloa du Martxan
|
Dauden
Kontsumitzaileen Federazioak (FACUA) abian jarri berri duen kanpainak, erabiltzaileei telefonia mugikorraren mendekotasunaren berri emateko. FACUAren arabera, telefono horiek neurriz kanpo erabiltzeak milioika familiaren hileko gastua handitzea dakar, baita kontsumitzaile askorentzako benetako mendekotasuna ere, arazo fisiko eta psikologikoak izaten baitituzte.
|
|
2005
|
|
|
Adibidez: zerbitzua bi astez eten baldin bazaio, hilabeteko abonu kuota aintzat hartuta, bi asteren proportziozko indemnizazioa
|
legokioke
kontsumitzaileari.
|
|
|
Zerbitzua bi astez eten bazaio, azken hiru hilabeteetako fakturazioaren batez bestekoa aintzat hartuta, bi asteren proportziozko indemnizazioa
|
legokioke
kontsumitzaileari.
|
|
|
Estatu Batuetan arriskua kosta ahala kosta murriztu nahi da; Europan, berriz, prebentzio neurriak ezarri nahi dira. Orduan, datu eta azterketa espezifikoak dituzten zientzialariei
|
dagokie
kontsumitzaileen osasuna mantentzeko sistemarik eraginkorrenak zein diren zehaztea. Bi sistemen arteko konparazioa lortzeko, azterketa bat egin behar da, produktu berberei metodo berberak aplikatzeko.
|
|
|
Hainbat ikerketaren arabera, eguneroko dietan sartzen den txerri haragia onuragarria da hainbat gaixotasun prebenitzeko. Emaitzak kontraesanean
|
daude
kontsumitzaileen iritzi orokorrarekin; izan ere, nutrizio kalitate eskaseko produktua da, ez da osasungarria eta patologia kardiobaskularrak edo obesitatea eragin ditzake.
|
|
|
2009ko abenduaren 31ra arte aplikatuko da, eta hilero eguneratuko da. “Neurriz kanpoko” igoera Ekintzan
|
dauden
Kontsumitzaileen Federazioak (FACUA) “neurriz kanpokotzat” jo du azken 12 hilabeteetan butano bonbona %10, 9 igotzea, eta uste dute ez dagoela “behar bezala justifikatuta”. FACUAren aburuz, hazkunde berriak “kalte nabarmena dakarkie erregai hori erabiltzen duten pertsonei”, eta gogorarazi du azken berrikuspenean salatu zuela euroaren egoera dolarraren aurrean indartsua zela, “gaur egun oraindik ere gertatzen den bezala”, eta, beraz, ez duela ulertzen bonbaren prezioak hazten jarraitzen duenik.
|
|
|
Halaber, OCUk Ekonomia eta Gizarte Kontseiluan (EGK) lan eremuetan erretzea debekatzearen alde agertu duen jarrera azpimarratu da, negoziazio kolektiboan enpresek kerik gabeko guneak arautzearen aurka dagoena, erretzailerik ez dutenen eskubideak lehentasuna izan behar duela esanez. Era berean, Ekintzan
|
Dauden
Kontsumitzaileen Federazioak (FACUA) oniritzia eman dio araudi hori legearen bidez gauzatzeari, azkar eta eraginkortasunez aplikatuko dela bermatzeko. Era berean, Nofumadores.org plataformak legearen eraginkortasunari buruzko eszeptizismoa adierazi du, legea hertsiki betetzeko ekintza sendoekin batera ez badago.
|
|
|
Ekintzan
|
dauden
Kontsumitzaileen Federazioak (FACUA) iragarki bat argitaratu duela salatu du Osasun eta Kontsumo Ministerioko Osasun Publikoko Zuzendaritza Nagusian. Iragarki horren bidez, “artrosiari aurre egiteko erremedio naturala”, erreumatismoei aurre egiteko eta azal, zimur eta alergia arazo ugari konpontzeko.
|
|
|
Ekintzan
|
dauden
Kontsumitzaileen Federazioak (FACUA) Vodafone salatu du Industria, Turismo eta Merkataritza Ministerioko Telekomunikazioetako Estatu Idazkaritzan eta Osasun eta Kontsumo Ministerioko Kontsumoko Institutu Nazionalean (INC), bezeroei roaming zerbitzuan alta eman dielako, nazioarteko deiak egin eta jasotzeko, horiek eskatu gabe. FACUAren arabera, praktika hori gehiegikeriazko klausula bat da, Kontsumitzaileak eta Erabiltzaileak Babesteko uztailaren 19ko 26/ 1984 Lege Orokorraren aurkakoa; lege horrek, lehenengo xedapen gehigarriaren 23 puntuan, debekatu egiten du “kontsumitzaileari eskatu gabeko ondasun eta zerbitzu osagarriak edo osagarriak ezartzea”.
|
|
|
Erabiltzaileei nazioarteko deiak egin eta jasotzeko zerbitzua aktibatzea, haiek eskatu ez eta beren baimen espresurik eman ez badute ere, Kontsumitzaile eta Erabiltzaileen Defentsarako uztailaren 19ko 26/ 1984 Lege Orokorraren aurkakoa izango litzateke. Lege horrek, lehenengo xedapen gehigarriaren 23 puntuan, debekatu egiten du “kontsumitzaileari eskatu gabeko ondasun eta zerbitzu osagarriak edo osagarriak ezartzea”, Ekintzan
|
dauden
Kontsumitzaileen Federazioaren arabera (FACUA). Zerbitzu hori espresuki eskatu gabe jasotzeak “kalte ekonomikoa dakarkie oporretan Espainiatik deiak jaso eta onartzen dituzten erabiltzaileei, haien jatorriaz eta/ edo haientzat kostu bat dakartela ohartu gabe”, adierazi du FACUAk.
|
|
|
Ekintzan
|
Dauden
Kontsumitzaileen Federazioak Vodafone salatu du publizitate engainagarriagatik
|
|
|
Ekintzan
|
dauden
Kontsumitzaileen Federazioak (Facua) Vodafoneren eskaintzaren publizitate kanpaina salatu du Telekomunikazioen eta Informazioaren Gizarterako eta Kontsumoko Institutu Nazionalerako Estatu Idazkaritzan, “zentimo bat/ minutu bat betiko”. Izan ere, engainagarria dela uste du, eta funtsezko datuak isilarazten ditu.
|
|
|
Egia esan, arrisku erlatiboa da, baina Espainiako kontsumitzaileak gutxi ezagutzen du, eta gero eta interes handiagoa du gastronomia berriak aurkitzeko, baita arrain gordina bere sukaldaritzaren oinarri gisa erabil dezaketenak aurkitzeko ere. Izan ere, badirudi argi
|
dagoela
kontsumitzaile batzuen elikadura ohitura berriek anisakis kasu gehiago eragin dituztela, eta hori kontrolatzea komeni dela, horretarako ezarritako araudia zorrotz kontrolatuz eta aplikatuz, eta kontsumitzaileari informazio gehiago emanez, bai agintariek bai operadoreek, batez ere arrain saltzaileek eta sukaldariek. AESAren arabera, arrainaren eraginak prebenitzeko funtsezko arauak arraina izoztea dira (gordinik edo marinatuta jan behar bada, hala nola sushia, ceviche edo ozpinetan), gutxienez 24 orduz (hobe bi edo hiru egunez, etxean izozten badira).
|
|
|
Aparkatzeko denbora erreala finkatzeko egon daitezkeen zailtasunei dagokienez, Entzutegiak uste du “gaur egungo teknologiak aukera ematen duela makina automatikoek emandako zerbitzuak kobratzeko eta eskatutako aldaketa errazteko erabiltzen dituzten parametroak doitzeko”, eta gauza bera gertatzen da kobrantza enpresako langileek egiten duten aparkalekuetan. FAZUA Ekintzan
|
Dauden
Kontsumitzaileen Federazioak (FACUA) pozik agertu da Probintzia Auzitegiaren epaiarekin, eta adierazi du erabaki horrek indartu egiten duela Movistar, Vodafone eta Amenaren aurka hasitako demanda judiziala, deiak gorantz biribilduz kontsumitu ez diren elkarrizketako bigarren deien fakturazioagatik, minutu edo erdiko zatiak osatu arte. Era berean, FACUAk uste du epaiak agerian uzten duela ez dela beharrezkoa Kontsumitzaile eta Erabiltzaileen Babesa Hobetzeko Legea indarrean sartu arte itxarotea, Gobernuak telefonia mugikorreko biribiltzeen aurka jardun dezan; izan ere, Kontsumitzaileak eta Erabiltzaileak Babesteko uztailaren 19ko 26/ 1984 Lege Orokorrak debekatu egiten du ematen ez diren zerbitzuen prezioak igotzea.
|
|
2006
|
|
|
Susana Arizkun Nafarroako Iratxe kontsumitzaile elkarteko zuzendari ordearen esanetan, «argi
|
dago
kontsumitzaile elkarteen garrantziak gora egingo duela etorkizunean. Kontsumoan oinarritzen den gizarte batean bizi gara, eta kontsumo gizarte honek eskaintzen dituen zerbitzuak ez dira beti onenak».
|
|
|
Botere publikoak, Konstituzioak horrela aginduta (EK 51.1 art), behartuta
|
daude
kontsumitzaile eta erabiltzaileak defendatzera eta haien osasuna eta bidezko interes ekonomikoak bermatzera. Ordenamendu Juridikoaren eta Zigor Zuzenbidearen laguntzaz lortuko du helburu hori, ahaztu gabe bigarren hori ordenamenduaren azken ratioa dela (Del Moral, 2003:
|
|
|
Lehenik, kanpaina singularra edo berezia izango da, ohiko doinu edo irudi arruntak imitatzea baztertuko da; bigarrenik, eraginkorra izango da, kontsumitzaileek gogora dezaten; eta, azkenik, kontsumitzaileari kanpainako produktu edo zerbitzuen benetako jatorria gogorarazteko balioko du publizitate mentu esanguratsuren bat errepikatu du eta ez publizitate ideia orokorrarena bakarrik; horretaz gain, benetako enpresaren jatorria ez da aipatuko. Era berean, erlazionaturik
|
dauden
kontsumitzaile sektore guztietara zuzenduko da publizitate jarduera (Massaguer, 1999: 211).
|
|
|
Diru konpentsazioa Kontsumitzaileen elkarteek ez dute ondo ikusten Telefónicaren proposamena. Ekintzan
|
Dauden
Kontsumitzaileen Federazioaren (FACUA) arabera," igoera handiak" ekarriko ditu herriko deien eta finkotik mugikorrerako deien prezioetan. Erakunde horrek salatzen du operadoreak “diru konpentsazioa eskatzen diola Gobernuari biribiltzea kentzearen truke”.
|
|
|
Izan ere, transakzioaren prezioaren ehuneko baten truke, higiezin agenteek bitartekaritza, aholkularitza eta informazio lan guztiak egiten dituzte salerosketa prozesuan. Higiezinen bitartekaritzako enpresa gehienek gutxieneko estandar batzuk betetzen dituzte bezeroarentzako arretari dagokionez; izan ere, lanbidera sartzeko arauak
|
daude
kontsumitzailearen babesa bermatzeko, adibidez, gordailu kontuetan emandako zenbatekoei edo erantzukizun zibileko aseguruei dagokienez. Baina, agian, agentzia batek konfiantza handiagoa emango dio, eta bere higiezinaren salmenta esklusibotasunez kudeatzeko konpromisoa hartu nahi du.
|
|
|
“Light” koloreko tabako paketeek 2003ko urriaren 1etik indarrean dagoen urriaren 18ko 1.079/ 2002 Errege Dekretuak tabakoaren kaltegarritasun txikiagoarekin lot daitekeen edozein zeinu erabiltzea debekatzen duenetik bi urte eta erdira jarraitzen dute merkatuan, Ekintzan
|
Dauden
Kontsumitzaileen Federazioak (FACUA) salatu duenez. “Kutxatiletan beti “light” edo nikotina gutxiko tabako markak identifikatu dituen kolore bat erabiltzeak arau hori urratzen du”, adierazi du FACUAk 2003ko urrian 11 marka salatu zituela Osasun eta Kontsumo Ministerioko Osasun Publikoko Zuzendaritza Nagusian, “light” koloreak erabiltzeagatik.
|
|
|
Ministerioaren arabera, sektorearen autorregulazio akordioak izango lirateke, eta ez Administrazioak egindako araudia. Neurriak erabiltzea Martxan
|
dauden
Kontsumitzaileen Federazioak (FACUA) ontzat jo du Ministerioaren eta modaren sektorearen arteko topaketa, eta arau bat prestatzeko eskatu dio Elena Salgadok zuzentzen duen sailari, “denda eta marka jakin batzuek janzteko dituzten neurriekin amaitzeko”. FACUAren arabera, beharrezkoa da neurrien heterogeneotasuna ekiditen duen legeria bat, “merkatuan marka, eredu eta neurri bereko bi jantzi egon daitezke, benetako neurri desberdinekoak, fabrikatzaileek beharrezko kontrol protokoloetan duten utzikeriaren ondorioz”.
|
|
|
Elikagai naturala nahiz manipulatutako elikagaia izan daiteke, osagai jakin bat eskaini edo kentzeko. Gaur egun, elikagai funtzional ugari
|
dago
kontsumitzaileen eskura. Adituek onartzen dute identifikatu egin behar direla pertsonen osasuna eta ongizatea hobetu dezaketen elikagai funtzionalak, hau da, kontsumitzaileak propietate faltsuen edo nahasien eskurantzetatik babestuko dituen arau esparru batean sakondu behar dela.
|
|
|
Finantza erakundeak ez direnez, ez daude Balore Merkatuaren Legearen mende, autonomia erkidego bakoitzeko kontsumo agintarien eskumenekoak dira. Erreklamazioak Kontsumitzaile elkarte ugarik, hala nola Espainiako Kontsumitzaileen Batasunak (UCE), Kontsumitzaile eta Erabiltzaileen Erakundeak (OCU), Erabiltzaile Independenteen Federazioak (FUCI), Banku, Kutxa eta Aseguruen Erabiltzaileen Elkarteak (DROGAZALE), Ekintzan
|
dauden
Kontsumitzaileen Federazioak (FACPENUA), Espainiako Konfederazioak, etab. Batzuk akusazio gisa ere aurkeztuko dira. Kaltetuek elkarte horien telefonoak kolapsatu dituzte (OCUk 2.800 baino gehiago jaso ditu 3 ordutan).
|
|
|
Informazioa Etxebizitza bat erosteko orduan kontsumitzaileek dituzten eskubideen berri emateko, Ekonomia eta Herritarren Partaidetzako Gobernuko areak “Kontsumitzaileak etxebizitza berri bat erosi aurretik jakin behar duena” liburuxkaren 4.000 ale banatu zituen urte honen hasieran. Herritarrek Kontsumitzaileari Informazioa emateko Udal Bulegoak etxebizitza bat erosteari buruz eskaintzen duen informazioa eskura dezakete www.munimadrid.es webgunearen bidez. Tokiko administrazioak nabarmendu zuenez, “apirilaren 21eko 515/ 1989 Dekretua, etxebizitzen salerosketan eta alokairuan eman beharreko informazioari
|
dagokionez
kontsumitzaileak babesteari buruzkoa; 57/ 1968 Legea, uztailaren 27koa, etxebizitzen eraikuntzan eta salmentan aurreratutako kopuruak arautzen dituena; eta 11/ 1998 Legea, Kontsumitzaileen Babesari buruzkoa”.
|
|
|
Seatek bidalitako gutun batean (FACUA) Ekintzan
|
Dauden
Kontsumitzaileen Federazioak eskuratu du) azaltzen denez, “bide segurtasunari eragin diezaiokeen” fabrikazio akats baten ondorioz, konpainiak Altea, Toledo eta Leon modeloak (2004an eta 2005ean fabrikatuak) berrikusteko deitu du. “Gorabehera jakin batzuetan bide segurtasunari eragin diezaiokeen anomalia bat aurkitu da”; zehazki, Altea, Toledo eta Leon modeloetan Seat ek jaurtitako azkenak 2.0 l TDI motorizazioekin eta sei abiadurako eskuzko aldaketekin, Seatek bere bezero batzuei bidalitako gutunaren arabera.
|
|
|
Kontsumitzaileak prebentzio eta babes neurriak hartzeko aukera izan behar du, eta hori bereziki garrantzitsua da; izan ere, baserrietako kutsadura gero eta handiagoa da merkatuan, batez ere txikizkarietan. Horri buruzko datuen arabera (Elikagaien Segurtasunaren Behatokiak argitaratu ditu, neurri batean), jatorrian %5 inguruko kutsadura izanez gero, haragiaren %30 baino zertxobait gehiago sortzen da, eta ia %100, prebentzio neurri egokirik ez
|
badago
kontsumitzaileengana iristen denean. Enpresen ekintzak Elikagaiek eragindako toxiinfekzioei buruzko datuek erakusten dutenez, Salmonella da elikagaiek transmititutako gaixotasunen erantzulea den patogenoa.
|
|
|
Horri dagokionez, Pérez Oruek hau nabarmendu du: kontzeptu okerra
|
dago
kontsumitzaileen artean web aplikazioak dira. Harentzat, “EyOs ez da Internetetik lan egiteko programa, baina bai taldean lan egiteko”.
|
|
|
Hain zuzen ere, Europar Batasuneko exekutiboak ontzat eman zuen proposamen bat, hegazkin konpainiak beren tarifetan erabat gardenak izatera behartzeko eta haietan xeheki sartzeko zenbait kontzeptu, hala nola tasak edo erregaiagatiko errekarguak. Horrela, gatazkak saihestu nahi dira, hala nola atzo Ekintzan
|
Dauden
Kontsumitzaileen Federazioak (FACUA) Iberia salatu zuenean publizitate engainagarriagatik. Izan ere, erakundeak esaten du airelineak milioi bat billete jarri dituela salgai itxuraz oso merkeak diren prezioetan, baina “berez ia hiru halako balio dute”, baina aire konpainiak dio zorrotz betetzen duela Espainiako legeria.
|
|
|
Likidezia arazo bat berehala konpontzearen aurrean, kontsumitzaileen erakundeek uste dute “mailegu azkar” horiek “engainagarriak” direla, eta jende gehienarentzat arazo gehiago besterik ez dutela ekartzen. Rubén Sánchezek, Ekintzan
|
Dauden
Kontsumitzaileen Federazioko (FACUA) bozeramaileak, herritarrei" gerrikoa estutzea", gastuei eustea eta edozein mailegu mota saihestea gomendatu zien. Gaineratu zuen kreditu horietako gehienek, gutxieneko baldintzak betetzen badituzte ere, %20rainoko interesa dutela.
|
|
|
Internet bidez erosi eta kontrata daitezkeen produktu eta zerbitzuak, edo, besterik gabe, kontsulta daitezkeenak, hala nola ikuskizunetarako sarrerak, ostatuak, bidaiak, ikus entzunezko materiala, etab., zenbakiezinak dira. Debekatuta
|
dago
kontsumitzaileak publizitate edo sustapen jakinarazpenak posta elektronikoaren edo antzeko beste komunikabide baten bidez jasotzea, espresuki baimentzen duenean izan ezik. Salmenta mota honetan, saltzaileak urruneko beste salmenta batzuetarako baldintza ia guztiak bete ditu.
|
|
|
Iberia, Spanair eta Air Europaren aurkako demanda jarri du Facua Ekintzan
|
Dauden
Kontsumitzaileen Federazioak, jaulkipenagatik kargu gehigarriak dituzten billeteen prezioak igotzeagatik. Hori aztertzen ari dira gaur Madrilgo 7 Merkataritza Epaitegian.
|
|
|
Ekintzan
|
Dauden
Kontsumitzaileen Federazioak (FACUA) salaketa jarri dio Ya.com i, ADSL zerbitzua eta 24 orduko deiak doan dituela engainatuz. FACUAren arabera, enpresak ezkutatu edo disimulatu egiten du hileko 9,95 euroko tarifa bikoiztu egiten dela bosgarren hilabetetik aurrera, mugikorretarako eta nazioartekoetarako deiak ez daudela sartuta, eta bideratzailea doan dela alta urtebetean egiten bada.
|
|
|
Protestari erantzuteko, Industria, Turismo eta Merkataritza Ministerioak gutxieneko zerbitzu batzuk ezarri zituen. Joan Clos buru duen sailak erabaki du eragindako gasolindegien %20 irekita
|
egotea
kontsumitzaileen eskaerari erantzuteko, greba hasi aurreko egunean gasolina zerbitzuguneak kolapsatu zituztela depositua betetzeko. Adostasunik ez Gasolina zerbitzuguneetako langileen eta enpresaburuen arteko adostasunik ezak greba eragin du azaroaren 7an eta 8an, eta datozen hilabeteetan luzatzea espero da.
|
|
|
Elikagaien ekoizpen prozesuan parte hartzen duten alderdiak deskribatzea, trazabilitate sistema eraginkorrak diseinatzea eta eremu horretan erabilgarriak izan daitezkeen teknologiak zein diren ikerketa britainiar baten ardatz nagusiak. Helburua da elikagaien segurtasunari eta kalitateari
|
dagokienez
kontsumitzaileen eskaerari erantzutea. Adituek diotenez, patogenoen kontrola, txostenak azkar egiteko gaitasuna eta arazoaren iturria argi eta garbi ezartzea dira trazabilitate sistema on orok bete behar dituen baldintza nagusietako batzuk.
|
|
|
Baina ez da esaten duten bezain handia. Jazztel, Ya.com eta Wanadoo salatu zituen FACUA Ekintzan
|
Dauden
Kontsumitzaileen Federazioak, publizitate engainagarriagatik; izan ere, batzuetan, eskaintzen ziren segundoko 20 megabit en hamarrena izaten zen abiadura erreala. Orduz geroztik, operadoreek beren publizitatean, letra txiki txikian, “noiz arte” bat jarri dute konexio abiadura baino lehen.
|
|
|
Konpainiak behin eta berriz dio bere bezeroek erabakitzen dutela libreki zer produktu hartu nahi dituzten, eta “elikadura orekatua” sustatzeko konpromisoa berresten du. Bestalde, Ekintzan
|
Dauden
Kontsumitzaileen Federazioak (FACUA) beharrezkotzat jotzen du horrelako produktuak ez sustatzea, salmentara atera ez daitezen. Ildo horretatik, uste du Osasun Ministerioa “gutxienekoa” egiten ari dela.
|
|
|
Laster Costa del Solen, bereziki Marbellan, eraikitako legez kanpoko etxebizitzak eraisteko, “fede onez” jardun duten erosleek erregistroko fede publikoaren printzipiora jo behar dute, Hipoteka Legean jasoa, Ekintzan
|
Dauden
Kontsumitzaileen Federazioak (Facua) gomendatu zuenez. Federazioak azaldu zuen printzipio horrek eroslearen fede ona eskatzen duela, “erregistroaren zehaztasunik eza” ezagutzen zuela frogatzen ez den bitartean.
|
|
|
Kontsumitzaileen eta Erabiltzaileen Erakundeak (OCU) onartzen du, sakoneko erreforma ez bada ere, hobekuntzak egiten dituela kontsumitzaileen eskubideen defentsan eraginkortasun handiagoa lortzeko. “Lege honek aukera emango du gaur egun oso zabalduta
|
dauden
kontsumitzaileen aurkako abusuzko jarduerak jazartzeko eta desagerrarazteko”, adierazi du. OCUk erabiltzaileen elkarteen araubidea arautzen duen atala nabarmentzen du, elkarte horien eskubideak eta betebeharrak argi eta garbi ezarriz, egungo elkarte mugimenduaren errealitatera egokituz, eta beren jarduketetan gardentasun eta independentzia handiagoa sartuz.
|
|
|
Opari" berdeak" eta originalak egin: ingurumenarekin kontzientziatuta
|
dauden
kontsumitzaileek era guztietako produktu ekologikoak aurki ditzakete, kasu batzuetan oso originalak: txikienentzako jostailuak," eco delicatessen" elikagaiak, gadget ak, arropa edo helduentzako liburuak.
|
|
2007
|
|
|
Azkenean, Europar Batasunak onartu zuen arazoa ez zela legeriaren gutxiegitasun teorikoa, baizik eta sektore horretan
|
zegoen
kontsumitzailearen babesik izaerako arauketa ezartzea, eremu horretan borondatearen autonomia mugatzeko, komeni zen mugaraino. eza. Hortaz, bidezkoa zen zuzentarau bat egitea, eta, bertan, salbuespen
|
|
|
Ekintzan
|
dauden
Kontsumitzaileen Federazioak (FACUA) esan du Etxebizitza Ministerioarekin bat datorrela babes ofizialeko etxebizitzen (BOE) ehunekoa alokairuan handitzeko beharrarekin, baina “arrazoizko errentak” bermatu behar direla uste du. Atzo emandako jakinarazpen batean, FACUAk María Antonia Trujillok zuzendutako sailaren asmoa adierazten du:
|
|
|
hutsetik eta inorengandik baino gehiago, bere buruaz eta ingurukoez fio da elikagaiekin zerikusia duten erabakiak hartzeko orduan, nahiz eta osasun zerbitzuetan eta kontsumitzaileen elkarteetan konfiantza izan. Jarrera horretan, seguru
|
dago
kontsumitzaile gisa dituen interesak hobekien defendatzen dituena bera dela eta baliozko beste erreferentzia bakarra kontsumitzaile elkarteak direla, eta kontsumo gaiei buruzko informazio iturri garrantzitsuena ez direla komunikabideak, enpresak edo agintari publikoak, baizik eta haien senideak eta lagunak, denda eta kontsumitzaile elkarteen mende jarraitzen dutenak. Kontsumitzailearen profil horretan urtero errepikatzen den beste konstante bat da:
|
|
|
Haragian, freskotasun ezaugarri nagusia kolorea da(% 71), ondoren usaina(% 35), testura(% 25) eta distira(% 20). Ontziratuta ez
|
egotea
kontsumitzaileen %9k soilik hartzen du haragiaren freskotasunaren irizpidea. Arrainean antzeko pisua duten hiru ezaugarri daude:
|
|
|
Duela egun gutxi, Europako Parlamentuak, Nekazaritza Batzordearen bidez, txosten bat onartu zuen produktu ekologikoei buruzko informazioa hobetzeko. Helburua nekazaritza ekologikoaren bidez lortutako produktuen etiketari
|
dagokionez
kontsumitzaileen babesa areagotzea da.
|
|
|
Orangek, berriz, esan du oraindik ez duela inolako zehapenik jaso. Jardunean
|
dauden
Kontsumitzaileen Federazioak (FACUA), berriz, isunekin pozik dagoela adierazi du, eta gogorarazi du 2003an salaketa aurkeztu zuela Madrilgo Erkidegoko Elikadura eta Kontsumo Zuzendaritza Nagusian, “biribiltzea legeak debekatutako gehiegikeriazko jarduera dela” esanez. FACUAren kalkuluen arabera, biribiltzearen bidez hiru konpainiek 1998tik 10.000 milioi euroko irabaziak izan zituzten.
|
|
|
Bistan da azoketako bisitariei mesede handia egiten zaiela kontsumitzaile gisa, eta horregatik erabaki dute dirua inbertitzea ekitaldi horietan parte hartzeko, baina zer abantaila erreal dakartza erakusketak bisitatzeak? Zenbait arrazoi
|
daude
kontsumitzaileei laguntzeko horrelako ekitaldietan. Lehenik eta behin, sektore jakin baten berrikuntzei buruzko informazioa lortzeko modu praktiko eta azkarra da.
|
|
|
Ekintzan
|
dauden
Kontsumitzaileen Federazioak (FACUA) Vips Taldeari eskatu dio Kontsumitzaile eta Erabiltzaileen Babesa Hobetzeko Legea betetzeko eta BEZa karten prezioetan eta jatetxeetako publizitatean sartzeko. Vips taldea merkataritzan eta sukaldaritzaren sektorean aritzen den enpresa da.
|
|
|
Haren iritziz, igoera hori “gehiegizkoa” eta “arrazoirik gabea” da, eta inflazioaren oso gainetik dago. Jardunean
|
dauden
Kontsumitzaileen Federazioarentzat (FACUA), Industria Ministerioaren proposamena “gehiegizkoa” da. Elkarte horrek salatu du berehalako igoerak, urtarrileko igoerak (%2, 8koa) eta urrian gertatzen denak —hiru hilean behingo berrikuspenaren formula berria dela eta— gora egingo duela urte osorako, 2006ko igoera (%5, 28koa) baino gehiago.
|
|
|
Andaluzia, Madril, Nafarroa, Murtzia, Aragoi eta Valentzia. Ekintzan
|
Dauden
Kontsumitzaileen Federazioak (FACUA) eman zuen hasiera batean, alarma ahotsak dio dentifrikoa Hegoafrikatik eta Egiptotik legez kanpo inportatua. FACUAk ohartarazi du:
|
|
|
Analisien emaitzak Osasun eta Kontsumo Ministerioak esan du Kontsumoko Institutu Nazionaleko (INC) Ikerketa eta Kalitate Kontroleko Zentroak hortzetako pasta susmagarriaren laginei buruz egindako lehen analisiek ez dutela adierazten osasunerako substantzia arriskutsurik dagoenik, ezta dietilenglikolik ere, hots, alarmak aktibatu zituen toxikoa. Hala ere, Ekintzan
|
Dauden
Kontsumitzaileen Federazioak (FACUA) Ministerioari eskatu dio argi dezala azterketa horiek Colgateren laginak hartzen dituzten produktua legez kanpo inportatu den bost herrialdeetako aldaera guztietan, gutxienez: Hego Afrika, Egipto, Turkia, Brasil eta Thailandia.
|
|
|
OCUren ustez, funtsezkoa da etxebizitzen alokairuari prestigioa ematen dioten kanpainak garatzea, gaur egun “irudi sozial oso negatiboa” baitauka. Bestalde, Ekintzan
|
Dauden
Kontsumitzaileen Federazioak (FACUA) ohartarazten du iragarritako neurriak positiboak izango direla soilik baldin eta, aurrez ezarritako epean, alokairuan eta prezio eskuragarrian behar beste etxebizitza izatea bermatzeko lehentasunezko beste jarduketa batzuekin batera, koiunturazko zerbait balira. Gobernuak ebaluatu behar du, autonomia erkidegoekin eta udalekin batera, “nola eta noiz bermatuko den alokairuko etxebizitza publikoen kopurua nahikoa izatea diru gutxien irabazten duen biztanleria hornitzeko, eta merkatu librea handitu eta prezioak apaldu izana”, adierazi du FACUAk, laguntzak ez liratekeela alokairu guztietan aplikatu behar uste baitu, baizik eta hileko errentak gehienezko zenbateko jakin bat duenean soilik.
|
|
|
EBko agintariek barrutia jarri nahi diote egoera horri, produktu horiek dendetara ere iritsi ez daitezen. “Ezin da kontzesiorik
|
egon
kontsumitzailearen babesari dagokionez. Produktu arriskutsuak ez dira merkaturatu behar banaketa kate osoan kontrolatu gabe”, esan zuen duela gutxi Kontsumitzaileak Babesteko Meglena Kuneva komisarioak.
|
|
|
Urtarrilaren 1etik aurrera, finkotik mugikorrera egindako deien %42rainoko igoera “makillatzen” saiatu behar du Telefónicak, eta denboraren araberako tarifen beherakadak nabarmendu behar ditu: “ez dute konpentsatzen deiaren ezartze igoera neurrigabea eta gehiegizkoa”, Ekintzan
|
Dauden
Kontsumitzaileen Federazioak (Facua) salatu zuenez. Operadorea 2008ko urtarrilaren 1etik aurrera bere tarifak finkotik mugikorrera aldatzeko asmoaren berri ematen hasi da bezeroei.
|
|
|
Izan ere, kontsumitzailearen aldetik kaltegarria ez den elikadura iruzur bat identifikatzea ez da lan erraza, batez ere iruzurgileak legezkotasun itxura faltsua sortzen duenean edo elikagaiak ekoizteko metodo konplexu edo ezkutuak erabiltzen dituenean, eta metodo horiek etxeko helmenetik kanpo dauden baliabide tekniko edo analitikoen bidez soilik hauteman daitezke. Askotan, eskuzabaltasun gutxiko enpresaburu baten nahitako nahastearen oinarrian
|
dago
kontsumitzailearen erreakzio ahalmen eskasa, lortu nahi zuen produktuari buruz informaziorik, prestakuntzarik edo ezagutzarik ez duelako. Askotan, merkatuan eskainitakoak ez du zerikusirik sustatzen den produktuaren ezaugarriekin edo, izenaren arabera, produktuari ematen zaizkion ezaugarriekin.
|
|
|
Era berean, kontsumitzaile eta erabiltzaile euskaldunei Euskararen telefonoa erabiltzeko deia egin diete. " Ez
|
dago
kontsumitzaileen edo erabiltzaileen eskubideez hitz egiterik, hizkuntza eskubideen bermerako mekanismo eraginkorrak abian jartzen ez badira".
|
|
2008
|
|
|
Zergen gehiegikeriak berak areagotzen zuen, nolabait, kontrabando jarduera, eta aduanak lekuz aldatzearen aldekoek estraperloaren kontua izan zuten arrazoirik edo aitzakiarik erabilienetariko bat. Aduanak Ebron
|
egotea
kontsumitzaileentzat onuragarria bazen ere, industria jarduerarentzat kaltegarria omen zen, zeren foru lurraldeetan ekoitziriko produktuak atzerritartzat hartzen baitziren Ebrotik hegoaldera80.
|
|
|
Salbuespen gisa, betiko kontsumitzaileen kooperatibek, azken hartzaileak diren kontsumitzaileei oinarrizko ondasunak hornitzen dizkietenak, bezerook erakartzeko gaitasuna galdu dute, merkatu honen lehiakortasunaren hobekuntza nabarien ondorioz. Betidanik lanean
|
dauden
kontsumitzaileen kooperatiba handiek baino ez diraute, eta geroxeago aztertuko ditugun arazoekin korporazio agintean.
|
|
|
Nekazaritza, Arrantza eta Elikadura Ministerioko Nekazaritzako Elikagai Industriako Zuzendaritza Nagusiak (MAPA) egindako txosten baten arabera, Espainian kola edari lightak dira gehien hazten direnak. Gero eta gehiago dira zaporera ohituta
|
dauden
kontsumitzaileak, eta horren ondorioz, gero eta gehiago kontsumitzen da. Kirolarientzako edariak, hala nola isotonikoak, ariketa fisikoa egitean galdutako energia eta mineralak ordezkatzeko pentsatuta daude.
|
|
|
Haurrek manipula ditzaketen pizgailuak saltzea debekatzen duen araudia indarrean sartu arren, oraindik ere badaude neurri hori betetzen ez duten pizgailuak. Ekintzan
|
dauden
Kontsumitzaileen Federazioaren arabera (FACUA), aztertu dituen 44 pizgailuetatik 40k ez dute piztea saihesteko sistemarik edo txikientzako bereziki erakargarriak egiten dituzten diseinuak dituzte. Pizgailu hauek Akra, Atomic, Baide, Bic, Camelion, Clipper, Extra+, Irak eta Rasta markei dagozkie.
|
|
|
Osasun Sailaren web orrian edo Herritarrendako Laguntza Zerbitzuaren() edo Estatuko Administrazio Orokorraren (060 edo www.060.es) bitartez ere egin ditzakete kontsultak. Kolonbian baztertuak Bestalde, Ekintzan
|
Dauden
Kontsumitzaileen Federazioak (FACUA) adierazi du Kolonbiako Gobernuak ez zuela onartu 2006an “Herbalife” motako zenbait produktu elikagai osagarri gisa erabiltzeko baimena, osagai batzuek ondorio farmakologikoak zituztelako. FACUAren arabera, Medikamentuak eta Elikagaiak Zaintzeko Institutu Nazionalak (Invima) ohartarazi zuen “Chew Slim Gum” izeneko txikle batek bere zinziber osagaietako bat zuela:
|
|
|
Kontsumitzaileen elkarteen iritziz, egungo egoera ekonomikoa dela eta, ez da unerik egokiena argiaren prezioa igotzeko. Ildo beretik, Ekintzan
|
Dauden
Kontsumitzaileen Federazioak (FACUA) “koherentzia politikoa” eskatzen dio Gobernuari, eta, elektrizitatearen tarifak ezartzean, Industria ministroak “kontsumitzaileen interesak eta egungo egoera ekonomikoa kontuan hartuko dituela” espero du. FACUAk Sebastiani eskatu dio “ez ditzala utzi argindar elektrikoek etengabe egiten dituzten presioak, eta bere urteko mila milioi askoko irabaziak ez direla benetako behar bihurtzen tarifak nahi bezain neurriz kanpo igotzea”.
|
|
|
Esparru horrek ezberdintasun nazionalak ezabatuko ditu erosketa batean atzera egiteko epeak edo bermeen iraupena bezalako gaietan. Halaber, Batzordeak erabiltzaile digitalaren gida aurkeztuko du aurten, eremu digitalean indarrean
|
dauden
kontsumitzaileen eskubideak nola aplikatzen diren argitzeko. Helburua “merkataritza praktika desleialen hurrengo belaunaldiaren” aurka borrokatzea da, hala nola Interneten bete behar diren inprimakietan aldez aurretik markatutako laukitxoak agertzea edo “iragarki biralen” hedapena.
|
|
2009
|
|
|
Babarrunak segitzen duen prozesu osoa kontrolpean
|
dago
kontsumitzailearengana iritsi arte.
|
|
|
Endesak azpimarratu zuen aplikatutako fakturazio metodoa “ez zela zuzena izan”, baina erakunde eskudunek zehaztutako ebazpenak betetzeko konpromisoa hartu zuen. Sailak, aurkeztutako fakturak eta alegazioak aztertu ondoren, ondorioztatu zuen “kalte ekonomikoa”
|
zegoela
kontsumitzaileentzat, Endesak aplikatutako metodoaren arabera, 2008an egindako kontsumoak 2009ko tarifa altuagoarekin fakturatu behar baitziren. Ebazpen horrek Sevillana Endesari bakarrik eragiten dionez, FACUAk Berrikuntza Sailari eskatu dio Andaluziako hainbat lurraldetan lan egiten duten gainerako elektrikoak ere ikertzeko eta irregulartasun berak egin dituztenei berriz fakturatzeko.
|
|
|
Adibidez, iTunes ek Erkidegoko Gobernuari jakinarazi dio ezen, diskoetxeen eta egile eskubideen gizarteen Europa osorako lizentzia lortzen badu, edukiak Europako kontsumitzaile guztien eskura jarriko dituela, iTunes gaur egun eskuragarri ez duten estatu kideak barne. Neelie Kroes Lehiaren komisarioak esan zuenez, Internet bidez musika banatzeko Europako sektoreko aktore nagusiak prest
|
daude
kontsumitzaileei Internetek eskaintzen dituen aukerak erabat aprobetxatzea eragozten dieten oztopo ugariei aurre egiteko. Neelie Kroesek diskoetxeak eta kudeaketa elkarteak bultzatu zituen “bere lizentzia sistemak Interneten ingurunera egokitzeko beharrezko neurriak berehala hartzera”.
|
|
|
Eta, mezuaren lehenengo zatia ez bezala, bigarren hori zeharo faltsua da. Izan ere, ezin eutsizko kontsumoari mugak jartzea, funtsean, ez
|
dago
kontsumitzailearen esku, kate handien esku baizik. Kontuan izan behar da kateek sustatu dutela, fabrikatzaileekin batean, gehiegizko bildukinen erabilera.
|
|
|
Izan ere, kasu honetan oinarrizkoa dena zera da: kontsumitzaileak kontsumo harremanetan euskara edo gaztelania erabiltzeko duen eskubidea, baina kontsumitzaileak eskubide hori izateak ez du esan nahi establezimendua behartuta
|
dagoenik
kontsumitzaileak aukeraturiko hizkuntza erabiltzera. Establezimenduak bermatu behar du kontsumitzailea, edozein delarik honek aukeraturiko hizkuntza ofiziala?
|
|
|
Beste hitzetan esanda, dekretuaren aplikazio esparruan sartzen diren enpresa eta establezimenduak behartuta daude informazio idatzia eta publiko zabalari zuzendutako ahozko informazioa euskaraz eta gaztelaniaz ematera, eta behartuta daude bezeroari zuzeneko arreta ematera, edozein delarik bezeroak erabiltzen duen hizkuntza ofiziala, baina arreta emaileak nahi duen hizkuntzan, euskaraz edo gaztelaniaz, erantzungo dio bezeroari. Salbuespen bakarra da arreta emailea enpresa publikoa denean; kasu horretan arreta emailea beharturik
|
dago
kontsumitzaileak aukeraturiko hizkuntza bera erabiltzera. Arreta emailea publikoa ez bada, ordea, ezin da behartu hizkuntza bat edo beste erabiltzera.
|
|
|
Alde aktiboa diogu, kontsumitzaileak merkataritzako establezimendu edo enpresarekin nahi duen hizkuntza ofizialean hitz egiteko eskubidea duelako; ofizialtasunetik eratorritako bermea da hori. Alde pasiboa diogu, kontsumitzailearen solaskide den enpresa ez dagoelako behartuta kontsumitzaileari honek nahi duen hizkuntzan erantzutera, nahiz eta behartuta
|
egon
kontsumitzailea egoki artatzera edozein delarik ere honek erabiltzen duen hizkuntza ofiziala. Beraz, kontsumoko harreman pribatuen esparruan kontsumitzaileari bermatzen zaiona da nahi duen hizkuntza erabiltzeko eskubidea eta hizkuntzaz aldatu beharrik gabe artatua izatekoa, baina ez da bermatzen kontsumitzaileak aukeratutako hizkuntzan erantzungo zaionik.
|
|
|
Gogora dezagun, nolanahi ere, aipatu dugun alde aktiboaren eta pasiboaren arteko bereizketa ez dela horrela ulertu behar kontsumitzailearen solaskidea enpresa publikoa denean. Kasu horretan enpresa publikoa behartuta
|
dago
kontsumitzaileari beronek erabiltzen duen hizkuntzan erantzutera.
|
|
2010
|
|
|
Bukatzeko, adierazi duzue publizitatearen menpe
|
gaudela
kontsumitzaileak. Baina era berean, enpresek eta ekonomiak kontsumitzailea badute jomuga, zein botere erreal dauka kontsumitzaileak, zein neurritan daude kontsumitzailearen menpe?
|
|
|
Bukatzeko, adierazi duzue publizitatearen menpe gaudela kontsumitzaileak. Baina era berean, enpresek eta ekonomiak kontsumitzailea badute jomuga, zein botere erreal dauka kontsumitzaileak, zein neurritan
|
daude
kontsumitzailearen menpe?
|
|
|
Orain arte Europan egon diren arren, merkatu berrietara zabaltzeko prest daude. Asia aldera, Txinara mugitu dira han
|
dagoelako
kontsumitzaile poltsa handiena. Geroz eta lehiakide gehiago ateratzen ari zaizkie, Lehen Alemania, Japonia eta Erresuma Batua ziren baina, orain Txina, Taiwan eta Korea.
|
|
|
Frijitzeko bainuaren hondatze mailaren eta konposatu polarren edukiaren artean zuzeneko erlazioa dago. Zenbat eta degradazio handiagoa izan, orduan eta handiagoa da substantzia horien presentzia, eta, beraz, kutsadura kimiko eta arrisku handiagoa
|
dago
kontsumitzailearentzat. Airearen eragina eta hezetasuna Ez da frijitu behar oxido eremuak edo orbanak dituzten ontzietan.
|
|
|
“Inmigrazioa eta bidalketa informalak Espainian” txostenak dioenez, horiek ez dira “irregulartasunaren edo legez kanpoko jardueren sinonimoak, baizik eta bidalketa sistema bat islatzen dute, ekonomia agintariek kontrolatutako metodoetatik kanpo egiten dena”. Ikerketaren zuzendariak, Íñigo Morék, zehaztu du bidalketa informal bat ez datorrela bat indarrean dagoen araudiarekin, eta “urrun”
|
dagoela
kontsumitzailea babesten duten arauetatik, “ez jaso ez eta helburu oneko bermerik ez”, eta, beraz, “etorkinak ezin du Espainiako Bankuaren Erreklamazio Zerbitzura jo ez betetzeen aurrean protesta egiteko”. Dioenez, horrelako transmisioak ohikoak dira milaka etorkinen artean, “agian dozenaka mila”, nahiz eta fluxu horiek ez diren kuantifikatzen, eta gutxi dakigu haiei buruz.
|
|
2011
|
|
|
Politikarik ere ez
|
dago
kontsumitzaileek jakin dezaten zenbat energia gastatzen duten eta hori nola murritz dezaketen.
|
|
|
Gai honek garrantzi berezia du gaur egun, 2009ko uztailaren 1ean Espainian, elektrizitatearen merkatua liberalizatzeaz batera, ordura arteko tarifa integralak desagertu egin baitziren. Dagoeneko, beraz, ez dago tarifa arauturik, eta merkatu librean
|
daude
kontsumitzaile guztiak; enpresa merkaturatzaile bakoitzak, beraz, bere prezioa eskaintzen du energia elektrikoaren truke, gainerako enpresekin lehian. Nolanahi ere, kontsumitzaile txikiek (10 kW-erainoko potentzia) azken Baliabidearen Tarifa (tarifa erregulatu moduko bat) jasotzeko eskubidea dute oraindik ere.
|
|
|
Bonu soziala: beste aurrezki aukera bat Azken Aukerako Tarifan (AAT) sartuta
|
dauden
kontsumitzaileek bi urte daramatzate laguntza bat jasotzen argiaren fakturan, Bonu Sozialean. Horretarako, talde hauetako batekoak izan behar dute:
|