2000
|
|
Askotan ordea, horixe izaten da egiten den guztia eta hori ez da nahikoa. Azkenaldi honetan, «bataiatuta»
|
dauden
inguruneek, izugarrizko sona hartu dute hedabide, turismo gida, nahiz administrazioko publizitatean. Ez da nahikoa ingurune naturalak legez babestea, benetako kontserbazioa, kudeaketarekin hasten baita.
|
|
Itzulera bide berberetik egin behar da, ez
|
baitago
ingurune latz hau zeharkatzen duen beste bide erosorik. Horrela, Raneroko karstaren lenarrak, dolinak eta leizeak ikusteko aukera izango dugu berriro.
|
|
Nahiz eta bakoitzak berezitasun propioak dituen, ingurune hauek ezin daitezke muga zehatzez banatu. Izan ere, animalia eta landare asko ez
|
daude
ingurune bakar batera mugatuta, eta praktikan, harana bere osotasunean kontsideratu behar da. Era berean, ingurune bakoitzean deskribatutako ekosistemak (pagadia, hariztia, erreka...) ez dira unitate itxiak, beren artean etengabeko harremanetan baitaude.
|
|
tigreak Mattin larrutu zuen eta berriak larritu egin ninduen. Ordea, oroitu nuenean tigre hezitzaileak errana, noiz eta jakinarazi baitzigun ezen suerte hartako tigreak ez zirela gizonen aurka oldartzen, eta ikusi nuenean, bertzetik, ezen aztarnarik ez
|
zegoela
ingurune hartan, nahiz eta lurra hezea eta umela zegoen, harritu egin nintzen, zeren nik bainekien nolakoak ziren tigrearen atzaparrak eta haren aztarnak, ongi baino hobeki, eta iritziz aldatu nintzen.
|
2001
|
|
Informazioa aldez aurretik baxurako itsasontziekin hitzartutako frekuentzi eta orduetan ematen die. Joan den urtea geroztik, planktonaren kontzentrazioari buruzko mapak ere igortzen dira, eta horrek erraztu egiten du harrapaketa lortzeko aukera
|
dagoen
ingurunearen mugak ezagutzea. Azken bi urte hauetan horrelako metodoak erabiltzen saiatu dira baxurako arrantza ontziak arraina dagoen lekura hurbiltzen ahalegintzeko.
|
|
Batetik edo bestetik joan, ikusiko duzue nola ahaleginak azkenean sari handia izango duen, eta, noski, santutegiaren edertasuna kokatuta
|
dagoen
ingurune zoragarriaren pare parekoa dela esan behar da.
|
2005
|
|
Mikrofagoek modu ia automatikoan irensten dute janaria; janari hori kizi txikiez osotua izaten da, balio nutritibo eskasekoa eta sarritan ingurune homogeneoan era jarraituan hedatuta dagoena. Makrofagoek, ostera, harrapakinak hautatu egiten dituzte aktiboki, eta harrapakin horiek era diskretuan hedatuta
|
daude
ingurune zabal eta heterogeneoan. Beraz, esate baterako, balea animalia mikrofagoa izango da, nahiz eta 5 cm-ko izkirak harrapatu iragaziz; ostera, amebak eta beste bizidun unizelular asko makrofagoak dira, zeren janari kiziak aktiboki bilatzen dituzte.
|
|
Robota bere 192 metroen gainean itzuli zen maiatzaren 13tik ekainaren 4ra, zentimetroz zentimetro, harea tranpatik atera zen arte. Lurrean, misioko teknikariek roverra
|
zegoen
ingurunea erreplikatu zuten, eta hura askatzeko estrategiarik onenak probatu zituzten. Marteren orbitan, “Mars Express” ontziak, Europako Espazio Agentziak (ESA) beste mundu batera bidalitako lehenak, dagoeneko osatu du “Marsis” hedapenaren bigarren fasea.
|
2006
|
|
Azken hamarkadetan Garapenaren Psikologian eginiko ikerketek oinarriajarri dute giza garapena banakoaren eta barneraturik
|
dagoen
ingurune ekologikoaren arteko elkarrekintzaren ondorio gisa ulertzeko. Haurraren garapenarenikuspegi ekologiko transakzionala deritzonak konbinatzen ditu garapenaren ikuspegi ekologikoa (Bronfenbrenner, 1987) eta garapenaren ikuspegi transakzionala (Sroufe, 1979).
|
|
Hori dela eta, Hispasec ek gomendatzen du Windows 2000, XP eta 2003ko erabiltzaileek beren sistemak lehenbailehen eguneratzea, zaurgarritasuna baliatzen duen malwareari aurrea hartzeko. Zaurgarritasunak Windowsen beste bertsio zaharragoei eragin badiezaieke ere, hala nola Windows 98, ME, etab. Microsoft ek uste du haren ustiapena konplexuagoa dela, ez da benetako eraso kasurik ezagutzen, eta, beraz, ez du uste zaurgarritasun kritikorik
|
dagoenik
ingurune horietan.
|
|
Kontramarkek ateak hormetan integratuta geratzea lortzen dute Haien sekretua kontramarkoetan dago.' Pieza horiei esker, ateak ia ikusezinak dira, hormetan integratzen baitituzte, irten gabe eta beheko planoan gelditu gabe. Espazio txikietarako irtenbide ezin hobea dira, eta beste ate batzuk
|
egoteak
ingurunea ez kargatzera bultzatzen du. Lerragarriak edo uxagarriak izan daitezke.
|
|
Hain ohituta
|
gaude
ingurune grafikoekin lan egitera, ezen, erabiltzaile gehienentzat, horiek baitira beren ordenagailuekin duten esperientzia bakarra. Hala ere,' karpetak' eta' leihoak' ez dira, inondik ere, ordenagailu baten berezko hizkuntza.
|
|
CONSUMER eroski k gure herri eta hirietako hirietako istripuen arrazoietan sakondu du du; izan ere, 2005ean, Trafiko Zuzendaritza Nagusiaren (DGT) arabera, 680 oinezkori kostatu zitzaien bizitza. Biktimekiko trafiko ezbeharrak gertatzeko arrisku txikiagoa
|
dagoen
ingurunean, gidarien eta oinezkoen bide segurtasunarekin zerikusia duten portaerak eta jarrerak kontabilizatu eta alderatu dira. CONSUMER eroski ko teknikariak Madril, Bartzelona, Valentzia, Bilbo, A Coruña, Malaga, Alacant, Donostia, Gasteiz, Iruña, Murtzia, Logroño, Sevilla, Valladolid, Granada, Kordoba, Oviedo eta Zaragozako erdiguneko kaleetan ibili ziren irailean.
|
2007
|
|
Hazi egiten dira, baina mantsoago, egunen iraupena ere laburtu egiten baita. Estazio horretan, abonu ekarpenak eten egin behar dira eta aleak
|
dauden
inguruneko tenperatura eta hezetasuna egokia izan dadin zaindu. Gainera, neguan komeni da landareek egunero jasotzen duten argi dosia indartzea.
|
|
Gomendioak Frogatuta dago eskola umeak eskolako lehen urteetan lortzen duen egokitze gaitasunak zerikusia duela eskolan eta gizartean izan duen arrakastarekin edo porrotarekin eta buru osasuneko arazoekin, hala nola alkohol eta droga kontsumoa, indarkeriazko portaera, emozio eta jokabide arazoak. Etapa honetan, familian eta eskolan, beharrezkoa da tabakoa, drogak eta alkohola kontsumitzeak dakartzan arriskuez eta kalteez kontzientziatzea; izan ere, arrisku horiek kontrolatuta
|
dauden
inguruneetan adin txikikoa moldatzen den heinean, prebentzio gisa jokatuko da, gero tratatzeko zailak diren arazoei aurre egiteko. Arrisku egoerez, prebentzioaren garrantziaz eta etxeko, eremu publikoko edo eskolako arriskuei aurre egiteko jokabide seguruenez jabetu behar du ikasleak.
|
|
Aire girotuak, haizagailuak bezala, haize korronte ez hain bizkorrak baina askoz hotzagoak sortzen ditu. Landareak
|
dauden
ingurunean haizagailu bat egotea ezinbestekoa bada, sortutako aire korronteak aleei ahalik eta gutxien eragiteko ahalegina egin behar da. Baliabide bat da haizagailua pareta batera begira jartzea, gelako airea berritu dezan, baina haren “haizeak” horma horretan baino eragin zuzenagoa izan dezan.
|
|
Hain zuzen horren haritik uler daiteke, ere, zergatik Fermosok —ikusi bezala—" hezkuntzaren aniztasuna eta erlatibitatea" defendatzen duen166 Horrek guztiak, gainera, hizkuntzaren pedagogian maiz erabiltzen den —eta estreinakoz Chomskyk proposatu zuen—" konpetentzia" kontzeptua berrikustera garamatza, ze, horrenbestez, elementu gramatikalak ezin daitezke testuinguru sozio-kulturaletik isolatu167 Moreno Fernandez, hori dela-eta, hiru" konpetentzia" ezberdinez dihardu: lehenengoa" linguistikoa" (kodearen kontrola), bigarrena" komunikatiboa" (interakziorako gaitasuna) eta hirugarrena" kulturala" (testuinguruaren ezagutza) 168 Kontua da, beraz, hizkuntza batean konpetente izatea ez dela bakarrik berorren egitura linguistikoak menperatzearen ondorio, baizik eta baita bestelako gaitasun komunikatiboak garatzearen eta
|
dagokion
ingurune sozio-kulturala ezagutzearena ere.
|
2008
|
|
Bai, kezkagarria da, baina funtzio horretaz gain betetzen du beste bat Plateruenak; hiztun komunitatea trinkotzeko balio du, Durangaldean euskal kulturaren erreferente nagusia da. Erreferentea izatea oso erdaldunduta
|
dagoen
ingurunean oso positiboa da. Zuk nabarmendutako datuan zentratuko bagina beste balore positibo guztiak bertan behera geratuko lirateke.
|
|
Euskal Literaturako lan esanguratsuak interpretatzea, lanak sortu diren garaia, egilea eta
|
dagokien
ingurune sozial, historiko eta estetikoak erlazionatuz eta kanpoko literaturekiko loturak eginez. [azpimarra nirea da]
|
|
7 Testu sorkuntzaren gainean, honakoa zehazten da helburuen atalean: " Zenbait testu mota zuzen idaztea (humanistikoak, kazetaritzakoak, zientifikoak, ahozko diskurtsoak, e.a.)" (Nafarroako Gobernua, 2002: 74). sorkuntza aipatu aipatzen bada ere, ebaluazio irizpideetan ez zaiola inongo erreferentziarik egiten; aipatzen da ikasleek gai izan dutela literatur lanen edukia interpretatzeko, lanak sortu diren garaia, egilea eta
|
dagokien
ingurune sozial, historiko eta estetikoak erlazionatzeko nahiz kanpoko literaturekiko loturak egiteko. Ebaluatu egin behar da, halaber, ikasleak lanen eduki ideologikoa ezagutzeko eta horrekiko iritzi kritikoa osatzeko duen gaitasuna.
|
|
9 Eusko Jaurlaritza, 1997: 20 ber, ikasleek gutxieneko jakintza teoriko batzuk eduki behar dituztela zehaztean: lanak sortu diren garaia, egilea eta
|
dagokien
ingurune sozial, historiko eta estetikoak erlazionatu behar dituzte. Horrez gain, literatur testu bakoitza zein generotakoa den identifikatzeko gai izan behar dute, eta horren egiturako oinarrizko osagaiak eta hizkuntz baliabideak ezagutu behar dituzte.
|
|
Hego Euskal Herriko curriculumek zehazten duten moduan, ikasgelako eremuan euskal literaturako lan esanguratsuak interpretatzen dira, lanak sortu diren garaia, egilea eta
|
dagokien
ingurune sozial, historiko eta estetikoak erlazionatuz eta kanpoko literaturekiko loturak eginez.
|
|
Organo bakoitzak funtzio bat betetzen du, eta, denen artean, gorputz konplexu oso batek bizirik irautea lortzen dute. Are gehiago, begiek, adibidez, ez dute biziaren oinarrizko ardurarik; begian, zelula eukariotoak espezializatuta
|
daude
inguruneko argia jasotzen eta seinale elektriko bihurtzen garunera bidaltzeko.
|
|
Kontuan hartu behar da gure kontuari
|
dagozkion
ingurune aldagaien balioak aktibatu gabe egongo direla script hori abiatzean.
|
|
kirola, gazteen herritartasun aktiboa eta gizarteratzea sustatzeko tresna gisa; jarduera fisikoen bidez bizi ohitura osasungarriak sustatzea; edo eleaniztasuna zabaltzea. Halaber, lehentasuna emanen zaie egoera ahulean
|
dauden
inguruneetako gazte taldeei, bi herrialde baino gehiagoko elkartrukeei —kulturarteko aberastasun handiagoa— eta jatorri sozial, ekonomiko eta kultural desberdinetako gazteak biltzen dituzten proiektuei. Trukeen iraupenari dagokionez, 6 eta 21 egun bitartekoa da, bai atzerriko herrialde batean egiten bada (bidalketa trukea), bai herrialde berean egiten bada (harrera trukea).
|
|
Ariketa horretatik aurrera, etxean bizi den pertsonaren errutina zein den eraiki dezakete, eta honako hauek egiaztatu: noiz irteten den, noiz itzultzen den, kolpea emateko zenbat denbora duten eta eraikinak edo etxea
|
dagoen
inguruneak zer ihes aukera eskaintzen dizkien.
|
|
Ingurunea ezagutzea: eskolan sartzeak haurrak jaiotzen direnetik mugitzera ohituta
|
dauden
ingurunea zabaldu eta dibertsifikatu egiten du. Horregatik, haurrak beren burua ezagutzeaz gain, haurrek inguruko mundua ezagutzen eta identifikatzen ikasi behar dute, bertan errazago sar daitezen.
|
|
Lan handia da platerak patogenorik gabe egotea eta elikagaien ondoriozko toxiinfekzio arriskuak saihestea. Izan ere, birusak, parasitoak eta bakterioak ez dira usaintzen, ez dute zapore berezirik ere, baina kontsumitzailearengandik hurbilen
|
dagoen
ingurunearen parte dira. Sukaldeko tresnetan eta laneko gainazaletan egoteak arazoak ekar ditzake elikagaiek eragindako toxiinfekzioen ondorioz, eta horregatik da garrantzitsua garbitzeko eta desinfektatzeko sistema egokia aplikatzea.
|
2009
|
|
Auzune baten oinarrizko baldintza kokatua
|
dagoen
ingurune geografikoa da. Etxeak non eraiki ebazteko orduan, orografia ez eze, klima ere gogoan hartu izan da.
|
|
Berriki, ordea, beste hipotesi bat espazioahartuz joan da: pertsona beltzak modu desproportzionatuki altuan
|
daude
inguruneko estresaren eraginpean (arrazismoaren adierazpenak), eta horregatik dituztepertsona zuriek baino hipertentsioan eta heriotza kausa orotan prebalentzia mailaaltuagoak (Clark, Anderson, Clark eta Williams, 1999). Are gehiago, pertsona beltzek arrazismoko sentimenduekin borrokatzeko erabiltzen dituzten moduek, sarriemozioak inhibituz?
|
|
Hasteko, harreman zuzena du horrek azpiegiturekin, ekonomiaren produktibitate eta enpresa garapenarekin. Baina baita gizartearekin berarekin ere, eta enpresak kokatuta
|
dauden
ingurune sozialarekin eta ingurune instituzionalarekin.
|
|
Zalantzarik gabe, etxe partikularretan egiten diren ia lapurreta guztietan, lapurrek aldez aurretik zaintza eta behaketa lana egiten dute. Ariketa horretatik aurrera, etxe batean bizi direnen errutina ezagutuko dute, eta, horretarako, irteera eta itzulera orduak eta lapurreta egiteko zenbat denbora izango lituzketen begiratuko dute, bai eta etxeak edo etxea
|
dagoen
inguruneak ihes egiteko eskaintzen dituzten aukerak ere. Denak, biktima izan daitezkeenak Espainian, ia 400.000 etxetan egiten dira lapurretak urtero.
|
|
Horregatik, adituek etengabeko garbiketa egokiaren alde egiten dute; izan ere, bakterio aglomerazioaren arazoetako bat da garbiketa desegokia edo ez eraginkorra jasaten duten ekipoetan gertatzen dela. Orain arte egindako ikerketen arabera, mikroorganismoen erresistentzia handiagoa da biofilm batean kontzentratuta
|
daudenean
ingurune likido batean sakabanatuta daudenean baino. Estatu Batuetako ikerketa baten arabera, zenbat eta handiagoa izan biofilmaren “adina”, orduan eta erresistentzia handiagoa dute bakterioek desinfektatzaileekiko; adibidez, “L” koek. egun batean eratutako monocytogenes” direlakoak, zazpi egunez osatutakoak baino errazago ezabatzekoak.
|
|
Bi termino desberdin dira, eta askotan norbera balira bezala erabiltzen dira. Gazta leku natural batean edo hezetasun atmosferikoa kontrolatuta
|
dagoen
inguruneetan heltzen denean, kanpoaldeak geruza erdiitxi bat eratzen du, azala. Gazta masak osatzen du.
|
|
Birulentzia handiagoa Simulazioko programa informatikoetan oinarrituta, ikertzaile horiek frogatu dute bakterioek grabitaterik gabeko ingurunean, hots, ingurune espazialean, jasandako zizailatze efektua heste paretako espazio txiki horietan gertatzen denaren antzekoa dela. Espazioko hegaldi batean
|
dauden
inguruneak zizailatze efektua du, hesteetako mikroileak bezala. Beste era batera esanda, espazioko hegaldia gai da bakterioa engainatzeko, eta sinetsarazten dio hestearen antzeko ingurune batean dagoela, eta horrek bere birulentzia areagotzen duten geneak aktibatzen ditu.
|
|
Salmonellaren hazkuntza eta ugaritzea substratuaren bizi baldintzekin lotuta dago: bakterioak oinarrizko baldintza batzuk behar ditu garatzeko, eta baldintza horiek bereziki zorrotzak dira eskuragarri dagoen urari,
|
dagoen
inguruneko tenperaturari edo pH-ari dagokienez. Ezin da hazi 0,93 baino gutxiagoko ur jardueraren balioekin (Aw).
|
|
Hala, Agenda 21en urteko jarraipenean eta Ingurumen Gaietarako Ikastegiaren bidez bultzatutako programetan nabarmendu da, Eraztun Berdearen kudeaketaz arduratzen den eta hiriko hainbat ingurumen proiektutan eskumena duen udal erakundea baita. Bizi kalitatearen ideian aurrera eginez, Gasteizko Udalak argi eta garbi jakin zuen kalitate horren kontserbazioa eta handitzea hiritik hurbil
|
dagoen
ingurune naturala hobetzearekin lotuta zeudela, ingurumen balio handia baitu. Horrela sortu zen Eraztun Berdearen ideia eta beste batzuk, ekintza lerro horren isla eta gauzatze gisa.
|
|
Trabak edo behaztopagarriak direla eta, esan beharra dago ezen, basamortuan lan egiteak dakartzan bistako zailtasunak ez ezik, gerran
|
dagoen
ingurunea den aldetik, hainbat muga eta arriskuri ere egin behar izan zaiola aurre (minatutako inguruak, barreiaturiko lehergaiak...). Orobat, Mendebaldeko Saharak bizi duen egoera geopolitiko larriak alde batera utzita ere, nahitaez ezkutatu behar izan ditugu tokian tokiko koordenatu geografikoak segurtasuna bermatu ahal izateko, hau da, aurkitutako ondarea babestu ahal izateko eta aztarnategietan lapurreta edo arpilatzeak ekiditeko, tamalez oso ohikoak baitira horrelakoak Saharako lurraldeetan.
|
2010
|
|
– Bere harrera ahalmenarekin bateraezinak diren jardueren ondoriozdegradatuta
|
dauden
ingurune naturaleko elementuak eta prozesuak hobetu, leheneratu eta birgaitzea.
|
|
Prozesatzen ari diren bitartean, elikagaiek patogenoak ezabatzen dituen tratamendu termikoa jasotzen duten arren, listeria patogenoaren ondoren garatu daiteke,
|
dagoen
ingurunearen, manipulatzeko edo biltegiratzeko moduaren arabera. Bakterio hori arriskutsua izan daiteke kontsumitzailearentzat, higiene praktika egokiak aplikatzen ez badira.
|
|
E.coli bakterioen berezitasunetako bat traktu gastrointestinalaren kolonizazioa errazten duen funtsezko substantzia kimikoa hautemateko gaitasuna da. Patogeno hori, ugaltzeko, gene desberdinetan adierazten da,
|
dagoen
ingurunearen arabera (behi azienda hezetik kanpo, azienda errumen barruan edo animalien heste traktuan). Informazio genetiko horrekin, bakterio barietate horiek noiz, nola eta zergatik kolonizatzen dituzten zehaztuko da.
|
2011
|
|
Instalazio horiek behar adinako teknologia dute ura zirkularazteko eta egoera onean mantentzeko, eta laborantzako espezieen hazkundea kontrolatzeko. Arrain haztegiek beste sistemek baino inbertsio handiagoa behar dute, baina, trukean, askoz ere ekoizpen kontrolatuagoa eskaintzen dute, eta ez
|
daude
ingurune naturalaren aldaketen mende. Landare eta animalia urtarrak batera ekoizteko sistema da.
|
|
irakurtzeko gaitasun hori beste formatu batean garatzea, digitala. Gaitasun digitala Gaur egungo gizartea murgilduta
|
dagoen
ingurune teknologikoak, ikasleek, paperezko testu bati aurre egitean erabiltzen ez diren trebetasun eta trebetasun batzuk eskatzen ditu. Informazio gehiegi, tresna berriak eta Sarearen azpian egon daitezkeen arriskuak direla eta, hezkuntza programek ikasleen artean gaitasun digitala lortzeko aukera bultzatu behar dute.
|
|
web jokoak, ezaugarriak… sare sozialak, hala nola Facebook eta Twitter. Hala ere, ez da urrea gainezka egiten du eta, oraingoz, zatiketa arazo handia
|
dago
ingurune grafikoak, fabrikatzaile edo fabrikatzaile talde bakoitzak apustu egin baitu beste plataforma batekin garatzea, eta ez dago haren eta gainerakoaren arteko homogeneizazioa. Hau da:
|
|
Adahara Espinosa: Rio Frio izeneko estatutik nator; Puebla eta Mexiko DFren artean dagoen zonalde menditsu batean bizi gara, 2000 metrotik gora
|
dagoen
ingurune nahiko hotz batean hain zuzen. Ardi esnearen ekoizpenerako elkarteko kidea naiz.
|
|
Popularren eskaerak PSE EEren babesa izan zuen. Azken alderdi honek iragarri du, gainera, “Udalaren aurka auzibideetara jotzeko aukera" aztertzen ari direla, beraien hitzetan," babestuta
|
dagoen
ingurunea izanik, legez kanpoko lanak egiten ari baitira”. Argazkian, lanean ari dira jada Bizkaiko Zubi inguruan.
|
2012
|
|
Jarduera turistikoari dagokionez, aldian behin ingurumen ikuskaritzak egiteak ingurumen inpaktuak murriztuko lituzke; dena den, ikuskaritzak barruan egin eta zehaztasuna galtzeko arriskua dago. ...tu turistikoaren izaera konplexuaren eta helmuga turistikoen identifikazio globalaren (ostatu, zerbitzu, baliabide eta azpiegitura enpresen amalgama) ondorioz, neurri batean baino ez lirateke eraginkor izango establezimendu espezifikoen ingurumen ikuskaritzak, haiekin batera helmuga turistikoei, oro har, ezar lekizkiekeen ingurumen kalitatearen ebaluazio sistemak izan ezean, hau da, enpresa horiek
|
dauden
inguruneko kalitatea ebaluatzeko sistemak izan ezean edo sistema horietan integratuta egon ezean.
|
|
Baita bakterioen kontrako lanpara ultramorea ere badu. Bestalde, Alfonbrak
|
dauden
inguruneetarako gomendatzen da X3 modeloa. Izan ere, gurpilak ditu, eta igotzeko espazio txikiagoa.
|
|
Landa mundua (RNEko 5 irratia): “hipnotizatu egiten du eta hiritik herriren batera ihes egiteko gogoa ematen du, naturatik hurbilen
|
dagoen
inguruneaz gozatzeko”, América Valenzuela kazetariaren arabera. Garapen iraunkorrari buruzko edukiak, aurrerabide proiektuak, laguntzak, diru-laguntzak eta uztak, ibilbide turistikoak, sukaldaritzako espezialitateak eta abar biltzen ditu.
|
|
Erretzaileen %50 baino gehiago urtebetean izaten dira, eta udak, oporraldiak, erlaxazioak eta distentsioak, berriz erortzeko egoerak sortzen ditu. Berrerortzea saihesteko, erretzaile ohiaren lorpena areagotu behar da, eredu izan behar du, eta ingurune osasungarrietan eta tabakotik urrun
|
dauden
inguruneetan jarduera alternatiboak egitera gonbidatu. Hala dio Miguel Costa Cabanillasek, Madrid Salud eko Osasun Publikoaren Institutuko Ohitura Osasungarriak Sustatzeko Zentroko zuzendariak eta “Eztabaidatu edo hitz egin” DVDko egileetako batek.
|
|
Arrisku hori saihesteko, neurri higieniko batzuk hartu behar dira. Besteak beste, eskuak garbitu, erabili eta botatzeko zapiak erabili, jostailuak garbitu eta desinfektatu, eta haurtxotik hurbilen
|
dagoen
ingurunea erabili. Beste gomendio batzuk dira haurtzaindegiak saihestea, pertsona kutsatuak gerturatzea eta haurtxoarenak ez bezalako gela prestatzea, horrelakorik izanez gero.
|
2013
|
|
Hasteko, gauza jakina da hizkuntza bat baino gehiago ukipenean egotea ohiko gertaera dela munduan zehar eta egoera bakoitzak bere ezaugarriak izan ohi dituela. Gure ikerketa euskara nagusi den testuinguru batean gauzatu dugu (Azpeitian), baina hala eta guztiz ere bi hizkuntza edo gehiago ukipen egoeran
|
dauden
ingurune bat da. Gure ikerketarekin Azpeitiko gazteen hizkuntza ohiturak zein diren eta beren idatzizko ekoizpenean (bereziki eskolatik kanpokoan) kodeak zein neurritan nahasten dituzten ikusi nahi izan dugu.
|
|
du leloa, plataformaren ezinbesteko baliabidea Internet delako: . Jende asko
|
dago
ingurune euskaldunik gertu ez duena; bada, aitzakiarik gabe, Interneten aukeraz baliatuta nahi duen guztiak euskara praktikatu ahal izango du?. Lizartzak adibideak ditu buruan:
|
|
Gero eta gehiago hitz egiten da Revenue Management ereduari buruz, eta profesionalek argi utzi nahi dute ez dela moda bat, baizik eta «behar» bat. Eredu horrek biltzen dituen kudeaketa teknikak aplikatzen dituztenak lehiakorragoak izango dira, eta hori oso garrantzitsua da, gero eta eskaintza gehiago
|
dagoen
ingurune batean. Hori nabarmendu zen Teknologiak Espainiako Hotel Sektorean Aplikatzeari buruzko II. Unibertsitate Jardunaldietan; jardunaldi horiek Rey Juan Carlos unibertsitateak antolatu zituen, Fuenlabradako (Madril) campusean, Instituto Tecnológico Hotelero ITH eta Doc on Time erakundeekin batera.
|
|
Migrazioari, portaerari, fenologiari eta hegaztien arteko harremanari buruz ikasten da. Gizakiak, zuhaitzak, intsektuak eta elkarreragina duten eta elkarri behar duten beste izaki bizidun batzuk
|
daude
ingurune horretan. Espainiako ondare ornitologiko handia ezagutu daiteke.
|
|
emititu gomendio hau: «haurrak
|
dauden
inguruneek libre egon behar dute gantz saturatu, trans motako gantz azido, azukre libre edo gatz ugariko elikagaiak sustatzeko». Elikagaien Segurtasunaren eta Nutrizioaren Espainiako Agentziako Zientzia Batzordeak txostena, irakasleak koordinatua Kontuko. Salvadó oso erabilgarria da elikagai «gatazkatsu» horiek detektatzeko.
|
|
Elikagai osasungarrien publizitatea: Espainiako egoera 2010ean, OMEk adierazi zuen haurrak
|
dauden
inguruneek libre egon behar dutela gantz saturatu, trans motako gantz azido, azukre aske edo gatz ugariko elikagaiak sustatzeko. Argitalpen berrian egiaztatu du ez daudela, azken hamarkadan gertatu diren aldaketak aztertu ondoren.
|
|
Eragina nekazaritzako jardueretan: Eguzkiaren mende
|
dagoen
ingurune natural batean egiten den edozein jarduerak argi orduen aldaketa eragin dezake. Osasunerako:
|
|
Saskiok erosita, Nafarroa hegoaldeko euskalgintza lagundu eta bertako produktuen kontsumoa sustatuko duzue. Ordaindutako diru kopuruaren %25a hain zuzen, eremu ez euskaldun gisa izendatua
|
dagoen
ingurune hartako proiektu zehatzetara bideratuko da; egoera larrian den Lodosako ikastolara; “Euskaraz bizi eta ikasi” herri ekimenera; eta Erriberako helduen euskalduntzea mantendu eta zabaltzera. Hau guztia, Errigora ekimenak Erribera laguntzeko martxan jarri duen kanpainaren baitan.
|
2014
|
|
Begiratokiak eta aparkalekuak egokitzea ere talde horren lana izan da. «Panelek kokatuta
|
dauden
inguruneari buruzko azalpen txiki bat ematen dute, eta guztiak bisitatuz, bide batez, geoparkearen ikuspegi orokor bat ere ematen dute», azaldu du Asier Hilario Euskal Kostaldeko Geoparkeko zuzendari zientifikoak. «Panelen gaiak fly scha, barnealdeko karsta, barnealdeko ohiturak eta arkeologia dira», gaineratu du.
|
|
Eta aipatu berri dudan dudan aukera sortarekin lotuta dago. Gu ohituta
|
gaude
ingurunearekin orekan dauden materialei, denboran irauten dutenak. Baina, ikuspuntu formaletik, ikusten dugun hori ez da egon daitekeenaren zati oso txiki bat baino.
|
|
Depresioez hitz egitean, depresio endogenoak eta depresio exogenoak bereizi izan dira. Depresio endogenoa herentzian oinarritzen da, eta kanpoko eragileekin harreman gutxi du; ez dago erlazio zuzenik depresio endogenoaren eta inguruneko gertaeren eraginaren edo gertaera horiei eman dakiekeen erantzunaren artean; beraz, depresio mota hori ez
|
dago
inguruneko gertaera abiarazle batekin ezinbestean erlazionatua. Depresio mota horren bereizgarriak hauek dira:
|
|
|
Zauden
ingurunean nahiko deuseza sentitzen al zara?
|
|
Arazoa ez da oldarkortasuna jaistea, gogoetarako joera igotzea baizik. Portaera oldarkorra duenarentzat harreman kontingenterik ez
|
baitago
inguruneko kinaden eta portaeraren artean.
|
|
2013 urteak eman duenaren balantzea egin du IK4 Ideko Zentro Teknologikoak eta emaitzen berri eman du, prentsa ohar baten bidez. Enpresa ehunari eta gizarteari orokorrean eragiten dion testuingurua zaila izan den arren, “iazkoa urte positiboa” izan zela dute, eta 2014ari iniziatiba berriekin eutsiko diotela gaineratu dute. Etengabeko bilakaeran
|
dagoen
ingurunean IK4 Idekok erakutsi duen “malgutasunari” eta enpresa ehunaren beharrei egokitzeko gaitasunari esker lortu dituztela emaitzok jakinarazi dute. Hala, kontratupean lortutako proiektuak aurreko ekitaldikoak baino %5 gehiago izan direla zehaztu dute.
|
2015
|
|
Horren bidez, kontsumitzaileengana iristeko helburua dute: " Espero dugu bezeroek aitortzea gu garela tokiko elikagaiak eskuratzeko lekurik aproposena, denda zeharo lotuta
|
baitago
inguruneko nekazaritzako elikagaien ekoizpenarekin", esan du Bastidak.
|
|
Ekosistema bateko bizidunek elkarren artean eta kokatuta
|
dauden
ingurunearekin dituzten loturak
|
|
Osoagoa, hau da, autore eta testu gehiago, euskalkien eta genero edo literatur praktiken ikuspegi zabalagoa jasoko duena. Landuagoa, hots, testuen pilaketa soila gaindituz testuen zehazte zorrotzagoa eta
|
dagokien
ingurune paratestuala, sarrerak, oin oharrak eta bibliografia barne, bilduko dituena. Lankidetzan egina, talde lanean erabakia eta elaboratua.
|
|
uhinaren islapena, errefrakzioa, difrakzioa, etabatez ere,, multipath propagation? delakoagatik, oztopo asko
|
dauden
ingurunetan eraginhandiena duena baita. Hemen aurkeztu den simulazio metodoa zehatza eta baliogarria delaegiaztaturik dago, hainbat ingurune konplexuetan egin diren lanek erakusten duten bezala.Haririk gabeko teknologien gorakadaren ondorioz, horrelako lanabes baten garrantzia areagotuegiten da, teknologia eta sistema hauen egonkortasuna bermatuko duena eta optimizatukodituena ekonomia eta kontsumo energetikoaren ikuspuntutik.
|
|
Arlo honetako egoera ezagutu ostean, gure ikerketaren helburuak zehaztu ditugu lau puntutan.Hasteko, gauza jakina da hizkuntza bat baino gehiago ukipenean egotea ohiko gertaera dela munduanzehar eta egoera bakoitzak bere ezaugarriak izan ohi dituela. Gure ikerketa euskara nagusi dentestuinguru batean gauzatu dugu (Azpeitian), baina hala eta guztiz ere bi hizkuntza edo gehiago ukipenegoeran
|
dauden
ingurune bat da. Gure ikerketarekin Azpeitiko gazteen hizkuntza ohiturak zein direneta beren idatzizko ekoizpenean (bereziki eskolatik kanpokoan) kodeak zein neurritan nahastendituzten ikusi nahi izan dugu.
|
|
Artefaktu terminoa erabiliko dugu, termino «neutrala», objektuarekin inolako erlaziorik adierazi nahi ez dugunean[? eta] instrumentu terminoa erabiliko dugu artefaktua adierazi nahi dugunean egoera jakin batean, erabiltzaileak manipulatzen duenean, akzioa
|
dagoen
ingurune batean subjektuaren eta instrumentuaren artean erlazio instrumentala dagoenean (Rabardel, 2002).
|
|
Hori dela eta, elikadura arloko industriak askotariko dieta egin behar dela esan nahi du. 4 Saltokia Elikagai bat
|
dagoen
inguruneak ere eragina du kontsumoan. Ingurumen ezaugarrien kasua da.
|
|
Edonon kapitalak errepikatutako konfigurazio hutsalak sortzen ditu, izenik eta lekurik gabeko agertokiak sortzen ditu. Bestetik, herritarrok paisaiari
|
dagokionez
ingurune duinetan bizitzea aldarrikatzeari ekin diogu. Gizarte interesa paisaian, gero eta handiagoa da, baina batek daki zergatik; agian zorua ugari egon arren, lurra gero eta eskasagoa dela ohartu garelako.
|
2016
|
|
Izan ere, hizkuntza bat baino gehiago
|
dagoen
ingurune batean, komenigarria da ezagutzea hizkuntza ezberdinek nolako kokapen, irudi, pisu edota esanahi dituzten. Komunikazio funtziorako tresna ez ezik, hizkuntzek atxiki dituzte norbanako eta talde identitateari zein estatus sozioekonomikoari beste hainbat balio eta ezaugarri ere.
|
|
Adibidea, irakaslegaien prestakuntzaz bada ere, zeharkako gaitasun horien argudioa gizarte ingurune zein egoera gehien gehienetara heda daitekeelakoan gaude. Hizkuntzak norberaren zein komunitate izaera eta identitateei hain loturik egonik, giza harremanen kudeaketa egokirako oso lagungarri gerta daiteke, esaterako, hizkuntza ideologien eraHizkuntza bat baino gehiago
|
dagoen
ingurune batean, komenigarria da ezagutzea hizkuntza ezberdinek nolako kokapen, irudi, pisu edota esanahi dituzten. Komunikazio funtziorako tresna ez ezik, hizkuntzek atxiki dituzte norbanako eta talde identitateari zein estatus sozioekonomikoa ri beste hainbat balio eta ezaugarri ere.
|
|
Haurtxoa jaio eta berehala hasten da inguruko pertsonekin erlazionatzen, jaiotzen denean besteen laguntzarik gabe aurrera egitea ezinezkoa zaiolako, hau da, haurtxoa genetikoki programatuta
|
dago
inguruneko pertsonekin afektiboki lotzeko. Prozesu horretan, lagungarriak dira haurtxoak dituen ezaugarri guztiak:
|
|
Informazioa modu atseginean transmititzea ahalbidetzen dute, garrantzitsua dena nabarmenduz, gai bati lotuta eta modu antolatuan. Eta teknika horiek modu eraginkorrean aplikatzen direnean, erraztu egiten dute bisitariaren eta hura momentuan
|
dagoen
ingurunearen esanahien arteko konexio intelektuala eta emozionala gertatzea.
|
|
Zer aukera
|
daude
ingurunean?
|
|
Landuagoa, hots, testuen pilaketa soila gaindituz, testuen zehazte zorrotzagoa eta
|
dagokien
ingurune paratestuala, sarrerak, oin oharrak eta bibliografia barne, bilduko dituena.
|
|
Ekosistema bateko bizidunek elkarren artean eta kokatuta
|
dauden
ingurunearekin dituzten loturak aztertzen ari gara, eta badira elkarreragin berezia duten izaki bizidun batzuk: elikadurari dagokion lotura berezi bat dutenak, bizidun horien segida edo kate koordinatuei elika kate esaten diegu.
|
|
ZER ARRAZOI EDO KAUSA
|
DAUDE
INGURUNE NATURAL HAUEK BABESTEKO?
|
|
Freirek azaldu duenez, «espezie gisa, gure organismoak ehunka mila urtetan egokitu diren ingurune natural batetik sortu gara. Natura ez da mugitzen gaituen dekoratua, gure barruan
|
dagoen
ingurune bizi eta adimenduna da. Hazten laguntzen digun ingurunea da.
|
|
lrisgarritasuna: pertsonentzat pentsatuta
|
dagoen
ingurunearen diseinuan ezinbesteko betebeharra da irisgarritasun unibertsala, eta eragin handiagoarekin dementzia duten pertsonentzat pentsatutako inguruneetan. Bereendekapenezko izaeragatik.dementzia duten pertsonek beharrak dituzte irisgarritasunari dagozkion esparru guztietan: mugikortasunean, harremanetan, ulermenean eta erabileran.
|
|
Egitarauari dagokionez, badago berrikuntzarik. Antzekoa da. Goizean herritik hurbil
|
dagoen
ingurune ederra bisitatuko dugu; familian egiteko aproposa da txango hori. Jarraian, Antoñanako gazteek antolatutako jolasak izango dituzte haurrek.
|
2017
|
|
— Udalerria herritarrarengandik gertuen
|
dagoen
ingurune geografiko, soziala eta instituzionala delako.
|
|
pH-a ez da aldatzen, eta metalen kontzentrazioak ere ez. Interesgarria da jakitea zer gertatzen den etengabeko gorabeherak
|
dauden
ingurune horretan. Muturreko kondizio batzuetara egokitua dagoen izaki batek ez du etorkizunik.
|
|
Testuingurua. Esku hartzeko unean
|
dagoen
ingurune fisiko eta emozionala da: komunikazioaren unea eta tokia, inguruko jendea, aurretik esan dena eta ondoren esango dena eta abar.
|
|
Lortutako emaitzak 3D Ray Launching algoritmoan sartu dira erradiazio iturribaliokideak bezala. Horrela, mikrouhin labeak sortutako erradiazioaren estimazioa egin ahal da labeakokatuta
|
dagoen
ingurune osoaren bolumenean. Azken emaitza hauek neurriekin konparatu dirametodoaren baliotasuna bermatzeko.
|
|
Gurutze Gorria
|
zegoen
ingurunetik igerialdia antolatu du iganderako Urgain talde gasteiztarrak.
|
|
Arrazoi horiengatik guztiengatik eskatu nahi dugu paisaia historiko eta kultural hori babesteko neurriak har daitezela; hauxe da gure gomendioa: beste aukera batzuk aintzat hartzea eta hirigintzari
|
dagokionez
ingurunea eta hiriaren historia hobeki errespetatzen duten erabakien alde egitea.
|
2018
|
|
Maider Iglesias Carrasco eta Carlos Cabido herpetologian doktoreen lan-taldeak ondorioztatutakoaren arabera, bizilekuak, hots, putzua kokatua
|
dagoen
inguruneak eragin zuzena eduki dezake uhandre palmatuen osasunean eta emeak arra aukeratzeko prozesuan. Izan ere, hainbat ikerketaren arabera, eukaliptoek lurrera isurtzen dituzten substantziek uhandreen osasunean eta gorputzen ezaugarrietan eragina izan dezakete.
|
|
«Zoriontasun bitxi» hori, Foucaultek deskribatzen duen legez, aldi berean «derrigorrekoa eta debekatua» zen komentuaren konbentzioen barruan. Argi dago Foucault hemen aditzera ematen
|
dagoela
ingurune homosexual horrek, tabu erotizatu batek egituratuta egoteagatik, sustatu zuela sotilki «ez identitatearen linbo zoriontsu» hori.
|
2019
|
|
Gainera, gaztelaniazko bat famatua egin da eta badirudi hemen besterik ez dela idazten gai horretaz. Deklaratzekorik ez en gatazka hor dago, nobelaren eszenatokia da, 90eko hamarkadan kokatuta
|
dagoenez
ingurune sozial batean hori tokatu zitzaigulako askori; eta horren aurrean pertsonaiek hartzen dituzte posizio ezberdinak. Eszenatoki latz horrek aukerak eman dizkit pertsonaien arteko gatazkak islatzeko.
|
|
...ezko plataformatan euskarazko eskaintza indartu behar da. teknologikoki ere, euskara hizkuntza nagusien pare jarri behar dugu horretarako artearen egoerako hizkuntza teknologiak garatuz. euskarazko edukien eta tresnen eskaintza zabaldu eta bideragarri egingo duen erabiltzaile komunitate aktiboa garatu behar dugu. nAhIKOA euskara hizkuntza txikia izanik eta duen hiztun kopuruaren arabera, osasuntsu
|
dago
ingurune digitalean. andras kornai hizkuntzalariak hala adierazi zuen Berria egunkariari duela hilabete gutxi emandako elkarrizketan (orzaiz, J., 2018):
|
|
Aaker maisuaren marka identitatearen modeloak ematen dio hasiera kapitulu honi eta, pertzepzioen mundu erakargarriaren eskutik, berehala barneratzen gaitu komunikazio digitalaren munduan. Egileak zerrendatutako aukerei begiratzea besterik ez
|
dago
ingurune digitalaren ahalmen eta irismenaz jabetzeko (hizkuntzaren hedapena, barne kohesioa, kanpoan ezagutzera ematea, bitartekariak gainditzea, etab.), eta bere gonbita aintzat hartzeko: «Ari gaitezen gu ere (ingurune digitalean) eta egin dezagun ongi inoiz imajinatu ez dugun jende kopuruarengana iristeko, leihoa baita parez pare duguna».
|
|
Eta, jakina, “helduak bertan ez badaude uretara sar ez daitezen hezi behar dira”, dio adituak. Halaber, funtsezkoa da «haurrak
|
daudenean
ingurunerik sentikorrenak babestea» (etxeko igerilekuak dira haur gehien hiltzen diren tokiak, Ahog.com proiektuaren arabera) eta etxeko igerileku batera sartzea eragotziko duen sistema edo hesi bat jartzea. Adineko pertsonak arrisku handiko beste talde bat dira. Zergatik?
|
|
Taldeko enpresak kokatuta
|
dauden
ingurune soziolinguistikoari begiratuz eta kooperatiben izateko era eta konpromisoari jarraituz lemak dioen moduan euskara da batzen gaituen esentzia hori eta euskarak arlo guztietan presentzia izateari ematen ari zaio garrantzia azken urteetan. Presentzia eguneroko lanean, teknologia berrietan, elkarren arteko harremanetan, ikerketa eta garapenean...
|
|
Edozein kasutan, herrietan zaharrak proportzionalki gehiago badira ere, zahar gehien dituzten eremuak hiriburuak dira, Madril eta Bartzelona izanik horietan erreferente (Abellan et al. 2018). Azken datu horrek erronka nabarmenak zabaltzen ditu parez pare; izan ere, hiriak dira zahartzaroari eta zaintzari begira
|
dauden
ingurune uher handienak. Argazkia guztiz distopikoa da kasu horietan:
|
2020
|
|
Hortik aurrera, azaleko zelulak beren kabuz elkartu ziren egiturari azal babeslea sortuta, eta gihar kardiakoaren mugimenduari esker mugitzeko gaitasuna eskuratu zuten. Lipido eta proteinen gordailu bat izateak astebetez bizirauteko aukera ematen die, beste elikagairik ez
|
dagoen
ingurunetan.
|
|
Bi ikerketa eremu daude naturak aurreikusi gabeko egoerei aurre egiteko: DNA disolbatuta
|
dagoen
ingurunea eraldatzea edo DNAren egituran aldaketak egitea. Lehenengoari dagokionez, uraren aktibitatea gutxitzen saiatzen da zelularen ingurunea simulatuta [4] edo beste disolbatzaile batzuk erabilita, likido ionikoak adibidez [5].
|