2002
|
|
“Aurrez hautatutakoen artean emakumeak badaude, oso curriculum onak dituztelako da”, dio Alberdik. “Gero, estereotipoak
|
daude
gizonen ordutegi erabilgarritasunari buruz, edo bidaiatzeko edo kanpoan egoteko ordutegi erabilgarritasunari buruz; horrek, azkenean, haien kontratazioa bultzatzen du”. Zifrek erakusten dutenez, emakumeak postu garrantzitsuetara gehiago iristen dira sektore publikoan pribatuan baino.
|
2003
|
|
horiexek izan behar zuten andrazko guztien bereizgarriak. Oro har, emakumeak adin txikikotzat (haurraren estatusetik hurbilago
|
daude
gizonarenetik baino) eta gizonaren, aita, neba edo senarraren, jabegotzat hartuak izan dira.
|
|
Baina ikusirik ez dagoela kulturaren edo kultur prozesuaren esanahiaren ulermena bideratzerik indarrean dauden kontzeptuak argitugabe, gogoeta honek kontzeptuzko elementuak ekarri nahi ditu kultur prozesuaren ulermenean sakontzeko, hori nahitaezkoa baita kultur proposamen egokiak egin eta, oro har, gizadiaren egoera, naturaren egoera eta norbanakoaren egoera hobetzeko, gizatasunaren balio guztiak barne harturik (hau da, Europako kulturak beti aintzat hartu izan dituen balioak. Nire ustez, ez baita hori aldatzeko beharrik), balioak ez baitira errespetatzen ari, eta ez
|
daude
gizon emakume guztien eskura. Helburu hori lortzeko asmoz, ezagutzaren modus operandi a gehiago interesatzen zaigu —horixe baita giza nortasuna edo izaera azaltzen duen giltzarria—, opus operatum a baino, hau da, ezagutza edo jakintza guztien gauzapen kulturala baino.
|
2004
|
|
Hizkuntza horiek, hortara, bizitzatik kanpo jarri dira: ez
|
daude
gizonaren zerbitzuko.
|
2005
|
|
Begiratu eta neskak zerbait seinalatu dio. Kalean gorago aparkatutako burdi batean ez al
|
daude
gizon bi, haien ataria baino apur bat beherago?
|
2006
|
|
azken hamarkadan, nabarmen ari dira handitzen biriketako minbizia duten emakumeen kasuak. Herrialde garatuenetako kultura aldaketek, emakume erretzaileen kopurua asko hazi baita, joera aldaketa hori eragin dute estatistiketan, eta, horren ondorioz, gero eta kasu berri gutxiago
|
daude
gizonen artean, eta emakumeen kopurua izugarri handitu da. Sarritan, erretzaileak ere edaten du, eta horrek arrisku erantsia dakar.
|
2007
|
|
gizonak ez daude hor gainean, baina postkoloniak daude. Hegemoniak
|
daude
gizona eta emakumearen historian; eta literaturan are gehiago. Azpiegitura batzuk uzten dira bidean eginak:
|
|
Zer gertatzen da gizonezkoekin? Non
|
daude
gizonak aldaketa prozesu honetan?". 10
|
2008
|
|
Jarrera horiez mintzatzean, Prieur eta Taksdal soziologo norvegiarren azterketa aipatu du Askabidek: . Gizonen eta emakumeen arteko ohiko harremanak aldatzen ari direlako frustratuta
|
daude
gizon horiek, eta menderatzean oinarritutako eredu eta irizpide tradizionalei eusten diete?.
|
2009
|
|
Hala eta guztiz ere, oro har, emakumeek estresatzaile gehiago jasaten dituzte (Achotegui, 2002), haien osasun mentala okerragoada (Elgorriaga, Martinez Taboada, Arnoso eta Otero, 2007; Martinez Taboada, Arnoso, Elgorriaga eta Otero, 2007; Navarro eta Morales, 2001; Tizon eta beste, 1992) eta askotan, diskriminazio anizkoitza pairatzen dute, emakumeak etorkinaketa beste etnia batekoak izateagatik (Parella, 2003; Sole, 2000). Emakumeak arlosozialean, asistentzialean, ekonomikoan, lan munduan eta legalean, egoera txarragoan
|
daude
gizonekin konparatuta (Standing, 2000), baina, batez ere, desberdintasunak lan arloan agertzen dira. Lanpostuetan diskriminazio egoera asko ikusdaitezke, adibidez soldatan, baina lan baldintzek erakusten dute benetan non dagoen arazoa:
|
|
Edonola ere, datuek adierazten dutenez, aldez aurreko borondateen adierazpena egiteko orduan, emakumeak sentsibilizatuago
|
daude
gizonak baino. Bizi testamentuen %60tik gora andreenak dira.
|
2010
|
|
Erorketaren parterik handiena gizonen artean gertatu zen. Horri esker, ia parez pare
|
daude
gizon eta emakume langabeen kopuruak. Krisiaren lehen hilabeteek gizonen enplegua suntsitu zuten, batez ere, baina orekatzen ari dira zenbaki globalak.
|
|
Hala uste du Tourainek eta egungo errealitatearen argazkia atera du: Emakumeak ez
|
daude
gizonen aurka, emakumeak emakume eta gizon dira aldi berean, baina gizonek ez dute emakume izan nahi.
|
2011
|
|
(38: 40) Non
|
daude
gizonak. Sukaldeko lanik egiten dute?
|
|
Alberto Zerain puntako Himalaialaria da. Denak ados
|
daude
gizon hau
|
2012
|
|
«Hiru prozedura
|
daude
gizon bat Lehen Ministro izatera iristeko; lehena, emazte, alaba edo arrebaz zuhurki nola jokatu jakitea; bigarrena, aurrekoari traizio egin edo azpiak jatea; eta hirugarrena, Gorteko ustelkeriaren aurkako jarrera sutsua agertzea jendaurreko batzarretan. Baina printze zuhurrak nahiago izango ditu hiru prozedura hauetako azkenaz baliatzen direnak; izan ere, hain sutsu diren horiek gero barkabera eta morroirik itsuenak izaten baitira beti nagusiaren borondate eta grinekiko.
|
2015
|
|
Maiatzaren 17a antolatzen duten berberek transexualitatea zerrenda berean egotea ez dutela zalantzan jarri dio Herrerok: " Transexualitateak heterosexualitatearen erregimena ezbaian jartzen du, jada ez
|
daude
gizonak eta emakumeak soilik, hirugarren pertsona bat aldarrikatzen da". Izatekotan, borrokarako baliatuko dute Homofobiaren Aurkako Eguna, gogoratzeko oraindik badirela izate eta praktika ugari gaixotasuntzat hartzen direnak.
|
|
Izerditan blai esnatu da Martin, tupustean, betiko amesgaiztotik ihesi, arrisku larri baten ondoren biziraun duenaren ikara hezur muinari itsatsita. Lo
|
daude
gizon guztiak gelaren alde bietan, eta argia ilunari gailentzear dela sumatzen da bi leiho txikietatik, goizaldearen atarian. Zurrungak eta lo arnasak entzuten dira nonahi eta, itxuraz, behintzat, bere iratzartze bortitzak ez du inor aztoratu.
|
|
Orduak joan zaizkie noraezean, elur ekaitzak gogortu ditu bere erasoak, eta nekez eta gosez akituta
|
daude
gizonak.
|
|
Espainian lau milioi katu bizi dira. Eta haiekin, haiek zaintzeko eta merezi duten bezala mimatzeko irrikaz
|
daude
gizonak. Felidoak maite dituzten gizonek proposamen hauekin gozatuko dute:
|
|
Beste umeen bizitzak jokoan
|
daude
gizon horiek badoaz.
|
2017
|
|
Esan zion: " Ehiztariek harrapatutako hegaztiak bezala
|
daude
gizonak hondartzan uzkurtuta, Fritha, aurkitu eta babeslekura ekartzen genituen hegazti zaurituak bezala. Haien gainean, burdinazko belatz handiak, zapelatzak eta ipar belatzak dabiltza, eta ez daukate burdinazko harrapakin haietatik babesterik.
|
2018
|
|
Patriarkatuak aspaldi utzi zion aitazkoa izateari; gizarte zibil modernoa ez dago egituratuta haurridetasunaren eta aiten boterearen arabera: mundu modernoan, emakumeak gizonen mende
|
daude
gizonak gizon direlako, edo gizonek anaidi bat osatzen dutelako. Aita politikoki garaitu ostean egin zen jatorrizko kontratua, eta bide eman zion anaitasunezko patriarkatuari.
|
|
Gizarte zibila patriarkala da, bere osoan. Emakumeak eremu pribatuan eta eremu publikoan
|
daude
gizonen mende; hain justu ere, gizonen eskubide patriarkala da bi eremu horiek osotasun sozial batean batzen dituen egiturazko oinarririk behinena. Gizonek merkatu publikoan bezala ezkonbizitza pribatuan ere baliatzen dute emakumeen gorputzak eskuratzeko daukaten eskubidea, eta, zuzenean sexurako ez ezik, hortik harago ere erabiltzen dituzte emakumeak eta haien gorputzak eskubide patriarkalaren bidez; halaxe erakutsiko dut, adibidez, ezkontza kontratuaren eta enplegu kontratu publikoaren arteko lotura jorratzen dudanean.
|
|
gizonek baino ez dituzte naturaz izaki libre eta elkarren berdinen ezaugarriak. Emakumeak naturaz
|
daude
gizonen mende, eta naturaren ordena ezkon harremanen egituran islatzen da. Hasiera batean, dena den, ematen du Locke benetan dela antipatriarkalista (Hintonek dio, modu ia eraginkorregian?
|
|
Ni halakoetan deseroso sentitzen naiz, eta ez ni bakarrik: kantinerak ere bakarrik
|
daude
gizon artean; esaten zaie afarietara lagun batekin etortzeko, eroso egon daitezen. Hor dago arazoa:
|
|
Hemen
|
daude
gizonak.
|
2019
|
|
Emakume zaindariontzat hori gogorra da, ikusten baitugu nola beraiei beti ematen dizkieten lanik errazenak, emakumeoi lanak gehitzen dizkiguten bitartean. Ez hori bakarrik, gizonezkoei ordaindu ere gehiago ordaintzen zaie, ezberdintasun handiak
|
daude
gizon eta emakume zaintzaileen soldaten artean. Etxe barruko zaindari diren gizonak ere badaude, baina hor ere zaintza eta laguntzaile lanak besterik ez dituzte egiten, etxeko lanik ez.
|
|
Gizonen begietan, nor bere buruarentzat horren iluntasuna nabariagoa da bestetasun femeninoan; ezin dute ulertu, inolako sinpatiaren eraginez, haren esperientzia singularra: emakumearen plazer erotikoaren kalitatea, hilerokoaren nekeak, erdiminak, halakoak ezagutu gabe egotera kondenaturik
|
daude
gizonak. Egiaz, misterioa elkarrekikoa da:
|
|
Erraz da ulertzen emakumeek zergatik duten halako joera berezia isuri gorria urrezko gar bilakatzeko. Obsesionaturik
|
daude
gizonen erregeari saihetsetik ateratzen zaion odolarekin. Santa Katalina Sienakoa horretaz mintzo da bere gutun ia guztietan.
|
|
Trumoi hotsa urrun. Zain
|
daude
gizonak.
|
|
[Gauza gehiago
|
daude
gizonengan miresgarriak direnak mespretxagarriak baino. (Itzultzailea:
|
2020
|
|
Ikerketa horretan ere nabari da neska eta mutilen arteko ezberdintasunak handiak direla futbolaren praktikari dagokionez: " Kasu honetan ere desberdintasun nabarmenak
|
daude
gizon eta emakume gazteen artean. Futbola (edo areto futbola) jarduera, nagusiki maskulinoa da.
|
2021
|
|
Gizonek dituzten parte guztiak, emakumeek ere badituzte, eta horien artean diferentzia bakarra dago, diskurtso orotan gogoratu behar duzuna: emakumeen parteak barruan
|
daude
gizonenak kanpoan dauden bitartean. (Galeno, Altonagak aipatua, ibid.:
|
|
Gainera, forma hipokoristikoak erabiltzen dira anitzetan, izen bereko pertsonak ongi bereizteko. Tipologia honetan
|
daude
gizonen izenak (Gartxiko, Joanotiko, Otxandategi, Txantxiko), gizonen izen konposatuak (Martinpuntu edo Matxinputxu, Petiribeltx) eta emakumeen izenak (Katalintxantxo). Beharbada, izengoiti hauen erranahia zailena da ulertzeko.
|
2022
|
|
Ba, ez espero haiekin laguntasunik lortzea. Oso erreta
|
daude
gizonekin! nire jarrera eta galderaren zentzua argitu nien.
|
|
Eta, hala ere, batzuetan pentsatzen dut halakoak lehenengoz aurten gertatzeak asko esaten duela gure gizarteari buruz. Oraindik ohitura asko
|
daude
gizonek bakarrik egin ditzaketenak, eta ez gara ohartzen horrek baztertu egiten duela gizartearen erdia. Dantza txiki batean, xehetasun xumeenean, antzerki batean okupatzen dugun espazioan; edonon dago bazterkeria.
|
|
Independentziaren alde daudenen profila ere erakusten du ikerketak, bestalde, eta hitzez hitz egin zuen haien erretratua Etxenikek Bilbon. «Independentziaren alde gehiago
|
daude
gizonak emakumeak baino, gazteak nagusiak baino, euskaldunak erdaldunak baino, ezkerrekoak eskuinekoak baino». Ez da joera argi bat antzematen, ordea, ikasketa mailen arabera.
|
|
Mendiko posterretan edo egutegietan arraroa da emakumeak agertzea, mendi taldeen logotipoetan edo ikurretan ere beti agertzen dira gizonak. Hitzaldiak ematen ere bakarrik
|
daude
gizonak, ezin dut sinistu ez dagoela emakumezkorik gauza interesgarriak kontatzeko! Mendiko imajinarioa oso maskulinoa da, eta hizkuntza ere sexista da.
|
|
Lehengo koartza tematuta dago Cesteroren plana izorratzen. Zein distantziatara ote
|
daude
gizonak. Ez badira gelditu, berarengandik urrats pare batera egon behar dute.
|
|
Hegemoniak lotura du gizarte osoaren baitako kultur menderakuntzarekin. Marko orokorraren baitan, menderakuntzazko eta zapalkuntzazko genero harreman zehatzak
|
daude
gizon taldeen artean.
|
|
Nola egiten den hori, zein estrategia jarraitzen duten talde ezberdinek, eta zein eragin duten, galdera politikoak dira. Emakumeak bezain kateatuta
|
daude
gizonak oinordetzan hartu dituzten genero ereduekin. Gizonek ere hautu politikoak egin ditzakete genero harremanen mundu berri baten alde.
|
|
Inguruneen arteko bidaia gisa taxututako bizialdiak (Dean Carringtonek gay komunitatera egindako migrazioa dugu horren adibide) aurresuposatu egiten du ingurune horien eraketa barne hartu duen historia. Gay identitatea, eszena gay komertziala eta gayen sare sexual eta sozialak onartu, haiekin negoziatu eta haiei uko egiteko posizioan
|
daude
gizonak, horiek guztiak jada eratuta aurkitzen baitituzte. Hamarkada bat beranduago, 1970eko urteetako gay askatzaileek eta" kapitalista arrosek" osatutako munduaren oinordeko dira:
|
|
Ezin gara horrela ibili! Baina, ama, zeren zain
|
daude
gizon guztiak armetara deitzeko. Hamasei eta hirurogei urte bitarteko gizon guztiak, eta berehala; horixe egin lukete.
|
|
" Gauza gehiago
|
daude
gizonengan miresgarriak direnak mespretxagarriak baino", dio Rieux doktoreak Imanol Tapiak itzulitako Camusen Izurrian. Gizakiaren nik ezagutzen dudan laudoriorik bikainena bezain borondate on itzalekoa egiten zait esaldia, ze barrua eta barrunbeak behar baitira Rieuxek dioena bizitzaren ardatz bihurtzeko.
|
|
Osasun emozional orokorraren pertzepzioari dagokionez, desberdintasun estatistiko esanguratsuak
|
daude
gizonen eta emakumeen artean. Gizonek beren osasuna" eskas normal" tzat ikusten zutela hauteman zen.
|
|
Emakume asko
|
daude
gizonak bezain onak.
|
2023
|
|
Ekimenik eta federik ez dutelako
|
daude
gizonak dauden tokian:
|
|
Horrez gain, emakumearen zapalkuntza gurasotasun heterosexualetik, eta ez biologiatik, datorrela argudiatu zuen. Haren arabera, lanaren banaketa sexualak eta homosexualitatearen eta intzestuaren tabuak egituratzen zuten emakumeen trafikoa; lanaren banaketa sexualak generoen arteko dependentzia sortzen du, eta horregatik ezkontzera behartuta
|
daude
gizonak eta emakumeak. Gainera, odolekoen artean ezkontzarik ez onartzeak eragiten zuen emakumeen trafikoa; gizonak haien artean harremantzen dira emakumeak objektu gisa banatzeko, oparirik onena emaztea izanik.
|