|
2000
|
|
|
Baina, inbertsio produktiboan errentabilitate espektatibaren ezagatik, kapital masahandiek espekulaziora jotzen dute eta kontrolaezin bihurtzen dira. Horrela, finantza ekonomia gero eta aldenduago
|
dago
ekonomia errealetik, eta prozesu ekonomikooro menderatzen du. Kapital masa horiek libreki zirkulatzen dute interes tasen, politika fiskalen eta hazkunde zurrumurruen arabera, eta munduko elkartrukerakoharremanak aldatzeko gaitasuna dute.
|
|
|
Esandakoaren ondorioz, eskariaren ahalmenari soilik mugaturik
|
dagoen
ekonomiaren hazkundeak planetako airea, ura eta lurra pozoindu ditu. Enpresa multinazionalen interesetan egindako munduko baliabideen ustiakuntzak baliabide energetikoenagorpenaren arazoa ekarri digu (gaurko abiaduran jarraituz gero, 50 eta 200 urtebitartean gure baliabide energetikoak agortu egingo dira).
|
|
2001
|
|
|
Bestetik, garbi
|
dago
ekonomiaren globalizazioak bihurtu duela B.S.E. hain arriskutsu eta hedagarri. Enpresak gero eta haundiagoak dira absorzio, fusio eta itunen bitartez, etekinek ez dute mugarik.
|
|
|
Orain dela zenbait hilabete gutxi arte burtsaren printze berriak ziruditen puntocom enpresa asko eta asko pikutara joan dira bat batean, euforiak gainbehera egin du, are stian modan
|
zegoen
Ekonomia Berriaren argi gorri guztiak piztu dira eta zorioneko iraultza maldan behera erori da. Zer pasatu da?
|
|
2002
|
|
|
Unibertsitateko" intelligentsia" guztia, ez dira eta zipitzik idazten ari, gure kontra halakoak esan eta idazten ari direnean. Buesak dioen bezala" la no España" iristen denean hemen zenbat lanpostu galduko den ere kalkulatu dutela eta esaten ari direnean... nik diot," kaben la letxe, ez al
|
dago
ekonomiako katedradun abertzale bakar bat hori gezurra dela erakutsiko duenik?". Europan boikotatuko gaituztela argudioan oinarritzen dira, Eskozia bat dela beraz sekula era baketsu batean bereizi Ingalaterratik, Eki Alemania sartu ez balitz bezala, Europaren baldintzetako bakar bat ere betetzen ez zuenean.
|
|
|
Egile horiek EAEkoprezio sektorialen bilakaera aztertu dute6, eta azken bi hamarkadetan prezioguztien hazkundearen murrizketa suertatu bada ere, zerbitzuen prezioen kasuanmurrizketa ondasunen prezioetan baino leunagoa izan dela frogatu dute, batez ere1986 urtetik aurrera. Eskuarki, indarrean
|
dauden
ekonomia politika liberalen helburu antiiflazionistek esplikatzen dute prezio orokorren jaitsiera; baina ez prezio diferentzia. Prezio sektorialen arteko diferentzia iraunkorra azaltzeko, bi arrazoinagusi azaldu ohi dira:
|
|
|
Hori oso ikusgarria izan zen, batez ere Bizkaian, bertan enplegu galeranetoa gertatu baitzen (9.1 taula). Azken urtealdian, tartean alegia, industria dinamika gorakorrak zerbitzuetakoa akuilatu du, kapitalismo globalaren aroankalitatea helburu duen eta ezagutzan oinarritatuta
|
dagoen
ekonomia lehian zerbitzuaurreratuen horniketa funtsezkoa delakoan. Urtealdi horietan erabakiorra izan dazerbitzuen dinamika orokorrean produkziora bideratzen diren bitarteko zerbitzuenzeregina.
|
|
|
historia, kultura, eskakizun nazionalak, ideologia eta abar. Dena den, erakunde politiko administratiborik gabe ez
|
dago
ekonomia propiorik, ezta identitate ekonomikorik ere.
|
|
2003
|
|
|
Sindikatuak argi eta garbi mintzatu dira patronalaren proposamenen kontra. Erakunde horiek uste dute ez
|
dagoela
ekonomiaren benetako krisirik, baizik eta moteltze edo hozte hutsa dela, eta horren adierazgarri omen da enpresek irabaziak izaten segitzea. Horregatik, gogor egiteko asmoa dute guztiek, baina are gogorrago batzuek, zeren Patronalak langileak probokatu eta iraindu egin dituela uste baitute.
|
|
|
Baina, programa zehatzak aurkezteko unea heldu zenean, Zientzia, Literatura Linguistika, Antropologia Soziologia eta Filosofia Politika izan ziren programa egituratua zuten sail bakarrak. Antzerkia, zinema, edergintza eta bertsolaritza landu behar zuten sailek zenbait saio proposatu zituzten, baina ez
|
zegoen
Ekonomia, Pedagogia, Kazetaritza eta Historia Sailen berririk. Horrez gain, Txillardegik euskara batuaren inguruko ikastaroa emango zuela iragarri zen.
|
|
|
Ibilbide horren aurrean, eta Irakeko gatazka berri bat gertatzeko aukerak – petrolio upelaren prezioaren gorakadan eragina izango luke – eta, horrekin batera, gaur egun “erralentian”
|
dauden
ekonomia ukituen bidean, errenta aldakorreko gure ekintzekin eta/ edo inbertsio funtsekin zer egin behar dugun balioetsi behar dugu. 2000ko urtarrilaz geroztik, indize nagusien bilakaera ezkerreko lehenengo grafikoan zehazten dena izan da.
|
|
2004
|
|
|
Konbinaketa garrantzizko bat dakar autoeraketak: alde batetik, praktika alternatibo bat eraikitzen du, eta bestetik, kapitalismoan (edo indarrean
|
dagoen
ekonomia sisteman) txertatzen da.Autoeraketak funtzionatu egiten du sistema ekonomiko ez autoeratuetan, funtzioak betetzen ditu. Horrekin lotua dago 2.2.3 atalean aipatu dugunparadoxa, indarrean dagoen sistema indartzeko dimentsioa.
|
|
2006
|
|
|
Argi
|
dago
ekonomia eta gizarte berrian giza baliabide jakin bat, ezaguera, izango dela nagusi, eta hortan egitura sozialek zer esan handia dute. Gainera, batzuek talentuaren borroka izendatu dutenak, hau da talentudunak erakartzeak eta sortzeak, zentzu osoa izango du askoren ustez.
|
|
|
Aizpiriren arabera, arazoa da 2004 urteko azken inbentario nazionalak% 48ko hazkundea erakusten zuela, eta, beraz, “Kiotoko konpromisoa hirukoiztu baino gehiago egin dugu”. Energia kontsumoan intentsiboak diren jardueretan (eraikuntza eta garraioa, adibidez) oso oinarrituta
|
dagoen
ekonomia hazkundearen ereduak eragin du hori, eta “energia aurrezkia eta eraginkortasuna lehentasun gisa uzteak urte askoan”, azaldu zuen. Hala ere, zehaztu zuen, orain, “joerak aldatzeko oinarriak jartzen ari gara, energia berriztagarrien eta energia aurrezteko eta eraginkortasunez erabiltzeko plan berri batekin, eta eraikuntzaren kode berri batekin”.
|
|
2007
|
|
|
Langileen sindikatuek eta enpresaburuen elkarteek lagundu egiten dute beraiei
|
dagozkien
ekonomia eta gizarte interesak babestu eta sustatzeko. Haien sorrera eta jarduerak askeak dira, Konstituzioari eta legeei zor zaien begirunearen barruan.
|
|
|
EKren 7 artikuluan sindikatuek eta enpresaburuen elkarteek estatu demokratiko batean duten eginkizuna beren beregi nabarmendu nahi izan da, eta horregatik, Oinarrizko Arauaren atariko tituluan aitortu ditu. Sindikatuei dagokienez, artikuluaren hitzez hitzekotasunari erreparatuz gero, doktrinak «sindikatuen defentsa alderdia» izenekoa nabarmendu du (lagundu egiten dute beraiei
|
dagozkien
ekonomia eta gizarte interesak babestu eta sustatzeko), baina gaur egun euren gain duten eginkizunaren beste eduki garrantzitsu batzuk ez ditu hain argi jaso, besteak beste, ordezkaritza eginkizunak, gizarte eta ekonomia politika egiten parte hartzea, etab. Garapen legerian jaso dira hoberen sindikatuen beste eduki horiek (horixe gertatu da, esaterako, Sindikatu Askatasunari buruzko abuztuaren 2k... Legeria honetan, Konstituzio Auzitegiaren hitzak erabiliz, sindikatuak «konstituzio garrantzia duten gizarte elkarteak» dira eta ordezkaritza eginkizuna dute, ez bakarrik kideei dagokienez, gizarte osoa eta, zehatz esanda, langileak ukitzen ditu (KAE hauek:
|
|
|
Organo horri Batzar Nagusi esaten zaio, eta bere eskumen esparruaren barruan, Foru Arau izeneko arau juridikoak ematen ditu. Horiek modu formalean erregelamenduak diren arren, kasu batzuetan legearen berezko edukiak arautzen dituzte (batez ere tributu eta finantza arloan, lurraldeotan indarrean
|
dagoen
Ekonomia Itunaren sistema berezia dela bide). Foru Arau horiek bereziak dira, legeetatik independenteak direlako, baina administrazioarekiko auzietako auzitegi arruntek kontrolatu ditzakete, ez baitute lege lerrun formalik.
|
|
|
Horien artean, esanguratsuena, testu aldakorra izatearena, behin eta berriz egokitu baitaiteke. Horretarako prozedurak jasota
|
daude
Ekonomia Itunaren Bigarren Xedapen Gehigarrian. Xedapen horren arabera, estatuko zerga sistema aldatzen baldin bada, zerga berriren bat sortu edota zergaren bati dagokion arautegian eragin, bi administrazioek testuaren egokipena negoziatu behar dute ondoren legean sartzeko.
|
|
|
Gaur egun indarrean
|
dagoen
Ekonomia Itunak iraupen mugagabekoa da eta hori oso abantailatsua da ekonomiarentzat eta gizartearentzat, eragile ekonomikoei, batik bat enpresaburuei, ziurrago jokatzeko aukera ematen baitzaie, zergen ikuspegitik bederen. Bestalde, Autonomia Estatutuak ere ez du eperik eta bertan kokatzen denez Ekonomia Ituna, zentzuzkoa da honek ere iraupen mugagabea izatea.
|
|
|
Gaur egun, kontutan izan behar da sozietate batek, normalki, faktoria bat baino gehiago dituela. Sozietate batek faktoria bakarra izango balu, garbi dago, indarrean
|
dagoen
Ekonomia Itunaren arabera, bere eragiketa guztiak faktoria hori kokatuta dagoen lurraldean egin behar dituela. Izan ere, mota honetako sozietateak 6 milioi euro baino gutxiago edo gehiagoko eragiketak egiten baditu ez du inolako eragozpenik izango jakiteko Foru Ogasunei ordaindu edo ogasun zentralari, faktoria Lurralde Historikoetan badago lehenengoei eta bigarrengoari lurralde komunean badago.
|
|
|
Kontuan izanez Sozietateen gaineko Zergak eragina izan dezakeela enpresariek hartzen dituzten erabakietan, inbertsioak EAEra erakartzeko helburuarekin, Foru Erakundeek zenbait araudi onartu dituzte azken urte hauetan, indarrean
|
dagoen
Ekonomia Itunak hori ahalbideratzen baitu. Arau hauen artean, 1990ko aldaketak indarrean sartu aurrekoak dira eta hauen artean, 1986ko Gipuzkoako Biltzar Nagusien 4/ 1986 Foru Araua dago.
|
|
|
Alde horretatik, Rogelio Fernándezek, Nazio Batuen Populazio Funtsaren Laguntza Teknikoaren Dibisioko zuzendariak, argi du ezerk ez duela geldiaraziko hiri hazkundea. “Hor
|
daude
ekonomiaren sektorerik dinamikoenak; beraz, politika bideragarriak aplikatu behar dira etorkizuneko hazkundea aurreikusteko, eta, gainera, gaur egungo beharrei erantzun behar zaie”, azaldu du. Egoerari aurre egitea Egoera horren aurrean, UNFPAk gobernuek eta erakundeek jarraitu beharreko zenbait ekimen proposatzen ditu:
|
|
|
Bestalde, banku tradizionalek horrelako produktuak eskaintzen dizkiete bezeroei kutxazain automatikoen eta telefono mugikorren bidez. 2005ean kreditu azkarren sektoreak 1.000 milioi euro mugitu zituela kalkulatzen da Bezeroei dirua ematen dien beste sektore garrantzitsu bat kate handiak dira, bankuekin eta finantza entitateekin elkartuta, erosketa txartelekin edo lotutako kredituekin (erosketa finantzatzeko dendan eskaintzen direnak), esku-diruaren maileguaren negozioa batzen dutenak. Bere aldaera guztietan, diru azkarra hazkunde betean
|
dagoen
ekonomiaren sektore bat da, bai eragiketen bolumenagatik, bai bertan parte hartzen duten sinadura kopuru eta aniztasunagatik. Zifra ofizialik ez dagoen arren, 2005ean 1.000 milioi euro mugitu zirela kalkulatzen da.
|
|
|
Aurreko hamarkada amaitzean Europan gorpuztu zen bloke politika, hasierako txanparen sasoirik onenean zegoen edonola ere, eta mundu mailako egitate bilakatu zen 1950ekoan. Mendebaldarren nagusitasuna argi
|
zegoen
ekonomian, zientzia eta teknikan, baina Ekialdeko blokearen nagusitasun demografikoa eta geografikoa ere ezbairik gabekoa zen. Eta deskolonizazio prozesuak lehengai eta langile merkerik gabe utz zezakeen industria mendebaldarra.
|
|
|
Baina kimu horietatik batzuk bilakatuko dira enpresa ertain eta handi, galzorian doazenen artean, ordezko. Ez
|
dago
ekonomiazko lehiakortasuna zeharo ulertzerik, landare berriek, beren bizi eta hazi nahian, aurkari guztiei buruz dakarten norgehiagoka ere gogoan eduki gabe.
|
|
|
Horregatik ere, erantzuna arina izan zen eta sektore ekonomikoa baina zertxobait gehiago den giro horretan ohi den modukoa: gizarte mobilizazio azkarra, lan eskerga eta interesik gabekoa, baina aldi berean kinka larrian
|
dagoen
ekonomia baten defentsa juridikoa eta politikoa, dena batera eta dena azkar, euskal administrazio autonomikoarekin batera, baina horren mugak saihestuz.
|
|
|
Lehen mailako arazo ekologiko baten aurrean
|
gaudenean
ekonomiari buruz hitz egitea materialistatzat jo daitekeen arren, ezin dezakegu ahaztu Prestige ren fuel isurketak ondorioak izan zituela bai EAEko ekonomia zein turismoan.
|
|
2008
|
|
|
1 Prozedura berbera aplikatuko da, egoitza Espainian duten bazkideek emaitzak lortzen dituztenean beste estatu batean
|
dauden
ekonomia intereseko elkartze europarren establezimendu iraunkorretatik; aplikatzeko moduko hitzarmenik dagoen edo ez jakiteko, kontuan hartuko da zein den estatu hori.
|
|
|
Araban zerbait ari da gertatzen. Agintean PP
|
zegoenean
ekonomia ondo zihoan, langabeziak behera egin zuen, baina EAJ iritsi eta Zapatero presidente delarik, langabeziak gora egin du, zehaztu du.
|
|
|
Joaquin Almunia Diru eta Ekonomia gaietarako europar komisarioak munduan
|
dagoen
ekonomiaren egoeraren balantzea egin du, subprime hipoteken krisia hasi zenetik urte bat bete denean. Adierazi duenez, ez dakite zenbat iraungo duen krisialdiak, eta berehalako konponbideak aurkitzea zaila izango dela abisatu du.
|
|
|
Produktu freskoagoak, zaporetsuagoak eta iraunkorragoak egiteko aukera ematen du, garaian bertan ekoizten baitira, kontserbatzailerik gabe eta pestizidak gutxiago edo batere erabili gabe, eta oso denbora gutxian ekoizten direnetik kontsumitzailearengana iristen diren arte. Eragin positiboa du kontsumitzailearengandik hurbil
|
dagoen
ekonomian, tokiko ekoizleen garapen jasangarria eta lurren aprobetxamendua bultzatzen baititu elikagaiak ekoizteko. Nola egin zoroa “Localtariano” bihurtzea aukera pertsonala denez, kontsumitzaile bakoitzak erabakitzen du mugak non jarri, aukerak kontuan hartuta.
|
|
|
Baina SEA Arabako enpresaburuen elkartea kezkatuta dago egungo egoera ekonomikoarekin. Juan Jose Azurmendi patronaleko presidenteak adierazi duenez, «dezelerazio azeleratu» egoeran
|
dago
ekonomia Araban. Hala, azkar erremediorik jarri ezean motelaldia handiagoa izango dela ohartarazi du, baita enpleguari eragingo diola ere.
|
|
|
Hiri horrek bakarrik sortzen du herrialdearen barne produktu gordinaren %5 Horiek hala, ez da harritzekoa herenegungo atentatuek Estatuaren ekonomian kalteak eragitea. Segurtasun neurri gisa burtsak ateak itxi zituen, baita hiriko banku nagusiek ere, lehendik kolokan
|
dagoen
ekonomiaren egoera are gehiago ahulduz.
|
|
2009
|
|
|
Oro har, argi
|
dago
ekonomian eta, zehazki, politika ekonomikoan, ez direla behar zen moduan kontuan hartu gure gizartearen aldagai politiko asko73.
|
|
|
Politika ekonomiko klasikoan hauxe uste zen: egon
|
badago
ekonomiak krisialdiak automatikoki gainditzeko baliagarria den tresna naturala. Keynesianismoak ez du onartzen oreka naturalerako joera hori16.
|
|
|
Hala ere, behin eta berriz esan denez (Jordan, Garcia eta Antuñano, 1999), liberalizatuta
|
dagoen
ekonomia sistema batean ezinezkoa da ondasun eta zerbitzuen salneurrien bilakaera zuzenki kontrolatzea.
|
|
|
Egiaz, eragin handia du politika ekonomikoak herrien ekonomia egituran baina, aldi berean, politika ekonomikoaren ikuskera eta garrantzia
|
dagokion
ekonomia egiturarekin dago loturik.
|
|
|
Egia da ere teoria mailan azaltzeko erraza den estrategia hau gure herrialdeen errealitatean ez dela gauzatzeko horren erraza. Beharrezkoak edo onuragarriak diren inbertsioen kontzeptua oso aldakorra baita momentu batetik bestera eta oso loturik
|
dago
ekonomiaren garapen fase bakoitzarekin. Beraz, ez da horren erraza beharrezkoak edo onuragarriak diren inbertsio publikoak aurreratzea eta arrisku handiak daude beharrezkoak ez diren, eta, beharbada, erabiliko ez diren?
|
|
|
AEBetako presidentea gustura
|
dago
ekonomia suspertzeko hartutako neurriekin, deseroso sentitu den arren
|
|
|
Kezkatuta
|
gaude
ekonomiaren egoerarekin, baina zuhur jokatu izan dugu beti epe luzerako aurreikuspenak egiten dituztenekin, haien krisia ere badelako oraingo hau. Patronalak merkatu ekonomiaren etenaldia eskatuko zuela nork esango zuen duela urtebete?
|
|
|
Enpresen emaitzei buruzko kontuen gainetik behar du egon gizabanakoen biziaren eta osasunaren babesak. Beraz, ez
|
dago
ekonomia arrazoirik, ez egoeraren araberako eragilerik, gizabanako langileei osasuna edo bizitza galaraztea zuritu dezakeenik. Kontua da, ordea, ekonomiari dagokionez askoz ere errentagarriagoa izango litzatekeela prebentzioa lantzea:
|
|
|
Bilakaera hori ulergarria da, azken bi lurralde horietan atzeraldia zertxobait txikiagoa izan delako, orain arte jakinarazi dutenez. Prezioen jaitsiera lotuta
|
dago
ekonomiaren bilakaerarekin, krisiaren ondorioz saltzerik ez dauden produktuak edo eskaintzen diren zerbitzuak merkatzea ohikoa baita.
|
|
|
Hegoaldeko lan merkatua eta Iparraldekoa, tradizioz, zeharo ezberdinak dira, ordea. . Iparraldekoek barneratuta duten kultura ez
|
dago
ekonomia ekoizlera bideratuta. Industria batzuk badiren arren, oso gutxi dira ikasketa industrialak aukeratzen dituzten gazteak.
|
|
|
Alvaro Miranda Ekonomia kontseilariak azaldu du, unerik larrienean?
|
dagoela
ekonomia, eta datu ezkor horiek, espero ziren heinean, ez dutela harritu aitortu du. –Nire ustez, ekonomiaren argazki okerrena ikusten ari gara, eta hurrengoak hobeak izango direlakoan nago?.
|
|
|
Ez da ahantzi behar krisian
|
dagoela
ekonomia, eta Baionaren eta Miarritzeren hainbat babeslek haien laguntza anitz murriztu dutela. Batzuek atea itxi dituzte, Miarritzeko laguntzaile zen eta Agileraren handitzea egin behar zuen Loft taldea adibidez.
|
|
|
Goiz fresko baina eguzkitsua suertatu zen halere, arnasa sakon hartzeko gonbita. Buenos Aires Unibertsitateko nazioarteko arduradunarekin geratua nintzen, tangoaren eta nostalgiaren hiriburuan, Córdoba etorbidean
|
dagoen
Ekonomia Fakultatean.
|
|
2010
|
|
|
Horrek ez dakar berekin eredu ekonomikoaren, kontsumo ereduaren birplanteatzea, aitzitik, neurriak hori eusteari begirakoak izan dira. Edozein kasutan, onartzen ez den bitartean kontraesana
|
dagoela
ekonomia produktiboaren eta errealaren artean (erreala naturak jartzen dituen mugetara lotuta, adibidez petrolioaren kasuan), ez da emango. Aktibo toxikoena eufemismo bat da, gehiago kezkatu behar gintuzkete karbonoaren zorrak eta beste zor pozoitsuek.
|
|
|
Lehendakariak esan du orain euskal gizartea baldintza hobeetan
|
dagoela
ekonomia krisiari aurre egiteko eta terrorismoa amaitzetik gertuago dagoenez, askatasun handiagoa dagoela.
|
|
|
Efek bildutako eta RAC irrati katalanari eginiko elkarrizketan Sandro Rosell Barçako presidenteak azaldu du taldea ez dago kiebra egoeran, baina tentsioa
|
dago
ekonomia arloan.
|
|
|
GERMAN. Oso pozik
|
nago
ekonomiako aldizkariko erreportajearekin.
|
|
|
Azkenik, nabarmentzekoa da errepide bidezko garraioaren erregai fosilekikomendekotasun ia erabatekoaren ondorioz (nagusiki petrolioarekikoa) garraioak petrolioaren prezioaren igoera etengabea eragiten duela. Garraioaren ekonomialariekgai horretan arreta handirik jarri ez dutela ematen duen arren, erauzketetan goiajotzear
|
egoteak
ekonomia orokorrerako ondorio larriak izango lituzke, baina batezere garraio sektorerako, errepide bidezko garraioaren kostuen% 32 energiak eragiten duelako eta kopuru hori ez da nolanahikoa (MFOM, 2004). Aditu askok esandutenez, «petrolio merkearen bukaera»ra iristen ari gara.
|
|
|
Alde batetik, jakina, ondasunen sarrerak eta irteerak, baina baita diru fluxuak ere, jakina. Eta, horrekin loturik, salneurrien eraketa, ekoizpen baliabideen esleipena, baita ongizatea eta sarreren banaketa ere gero eta irekiago
|
dagoen
ekonomia batean.
|
|
|
Ibex, Santander, BBVA eta Bankinter dira jaitsierarik handienak. Epe luzeko inbertitzaileak ez dira kezkatu behar, denbora bat igaro ondoren prezioak urriko mailara itzuliko baitira Datozen asteetan burtsan inbertitzera doazenek defentsiboagoak diren tituluetara jo dute, eta, beraz, komeni da zabaltze fasean
|
dauden
ekonomia indartsuak ordezkatzen dituzten merkatuak aukeratzea: Dax germano, CAC, Dow Jones edo Nasdaq… Kezkagarriagoa da errenta aldakorrean kokatuta zeuden aurreztaileen egoera; haien inbertsioek ia %6ko balioa galdu dute, eta hurrengo egunetan are gehiago jaits daitezke.
|
|
2011
|
|
|
Haren arabera, zordunak dauzkan «oraingo eta etorkizuneko» ondasunekin erantzungo du baldin eta hipotekatutako ondasunak enkantera atera eta ez bada zor den adina diru lortzen.Bigarren Ataleko epaimahaiak, ordea, legea gaur egungo testuingurura ekarri zuen. «Etxearen balioaren galera zuzenean lotuta
|
dago
ekonomia krisiarekin, finantza sistemaren praktika okerrek 1929ko depresio handiaz geroztik izandako krisi ekonomikorik okerrena eragin baitute», zioen epaiak. Hau da, etxea finantza erakundeak berak tasatu zuela, kopuru horren arabera eman zuela hipoteka eta ez zela bidezkoa etxeak balioa galdu zuela argudiatzea.
|
|
|
2008tik, krisi finantzarioa lehertu zenetik, beheraldian
|
dago
ekonomia munduan, baita gurean ere. Jarduera gutxitzeak atsedena eman dio Lurrari, oso zigortuta baitzegoen.
|
|
|
Garrantzi berezia eman dio eragile ekonomikoek uneko politika ekonomikoaren gainean dituzten itxaropen eta usteei. Era berean, aztertu egin nahi izan du zehazterik ba ote
|
dagoen
ekonomiaren bilakaera politika ekonomikoen menpe ote dagoen edo politika ekonomikoek egiazki jarduera ekonomikoaren bilakaerari erantzuten dioten. Hiru urratseko metodoa landu zuen, eta Suediako akademiaren arabera, 1970ean garatutako bere azterketak oso baliagarriak izan dira.Sims, pozik eta «urduri»Christopher Simsek (Washington, AEB, 1942), berriz, 1980ko hamarkadan datu makroekonomikoak aztertzeko bide berri bat garatu zuen, eta Sargentek bezala, garrantzia eman zien eragile ekonomikoek etorkizunera begira dituzten usteei.
|
|
|
Nire gusturako, osagai amankomun askoz gehiago izan lukete bi espresioek. Uneon, eskuinaren eta ezkerraren diferentzia ideologiko handiak lausotuta
|
daude
ekonomiaren indarrarengatik eta globalizazioaren joerarengatik. Euskadin, aldiz, eskuineko abertzaletasuna (EAJ) eta ezkerreko abertzaletasuna (Ezker abertzalea) oldartuta daude osagai totemikoen eraginez.
|
|
|
–Hezkuntza sisteman, hedabideetan eta administrazioan herrian herriko mintzairak debekatuta, kulturaren eta hizkuntzaren genozidioa programatzen ari dira, nazionalitate eta herrien bizirako ezinbesteko elementuak baitira hizkuntzak. Bertako nazio eta herri hizkuntzak transmititu ezean, seguru asko, afrikarrak Europara begira jartzera behartuak
|
daude
ekonomiaren, gizartearen eta kulturaren alorretan, gaur egun gertatzen den moduan? .
|
|
|
Aldaketak teknologian ez ezik antolakuntzan ere jazo dira: gerentzia zuzendaritza egon beharrean, estrategia zuzendaritza dago; ez
|
dago
ekonomia etafinantza zuzendaritzarik, ezta giza baliabideena, ezta pertsonalarena ere. Orainzuzendaritza estrategiko bat ageri da, talentu zuzendaritza, eraginkortasunzuzendaritza, abangoardiako zuzendaritza, konpromiso zuzendaritza eta lidergoarena (EZ1).
|
|
|
Taldean ez dago Gerentzia Zuzendaritzarik, Estrategia Zuzendaritza baizik, produktuetan oinarritutako lan eredua bultzatzea eta Bilboko egoitzako euskarri anitzekoedukia ahalik eta gehien baliatzea xede. Dagoeneko ez
|
dago
Ekonomia eta FinantzaZuzendaritzarik, Giza Baliabide Zuzendaritzarik edo halakorik... hori guztia desagertuegin da.
|
|
|
ez da soilik bizia berez dela ospatzekoa, gure ongizatean inpaktu zuzena izango duen auzi latza da. Ekosistemen" zerbitzurik" gabe ez
|
baitago
ekonomia posiblerik. Polinizazioaren garrantziaz ezer ez da entzungo, ordea, inongo ekonomia edo soziologia fakultatetan, hain gaude autoaskitasunaren mitoak irentsita.
|
|
2012
|
|
|
...egiteko.Horrenbestez, uste dugu ahalegin handiak eta etengabeak egin behar direla etorkizun erkidea sortzeko, guztion gizaterian eta horren aniztasun osoan oinarriturik; horrela bakarrik lortu ahal izango da mundializazioa orohartzailea eta ekitatearen araberakoa izatea.Ahalegin horiek barneratu behar dute mundu mailan politikak eta neurriak hartzea, garapen bidean dauden herrien eta trantsizioan
|
dauden
ekonomien beharrei dagozkienak, eta, orobat, halakoak egiteko eta aplikatzeko orduan, herri eta ekonomia horiek parte har dezaten modu eraginkorrean.
|
|
|
Horrek inbertsio aukera onak dakarzkie profil oldarkorreneko operadoreei. Garapen bidean
|
dauden
ekonomia horiek hazi egin dira etengabe, baita krisi urteetan ere, eta, beraz, ez dute atzeraldiaz ulertzen; oro har, kontrolpeko inflazioa dute, zor publiko txikia Barne Produktu Gordinarekin alderatuta, eta superabit handiak dituzte.
|
|
|
gastuak murriztea, autosostenguan edo negozioen garapenean oinarritutako etxeko ekonomia bilatzea, eta etxebizitza txikiago batera bizitzera edo herrira itzultzea, krisiak eragina murriztu arte, gutxienez. 1 Gastuen murrizketa Gastuen eta diru sarreren arteko oreka ahalik eta gehien doitzea da estualdietan
|
dagoen
ekonomia batean hartu beharreko lehen neurrietako bat. Etxeko kontuak xehetasunez ikusi bezain laster, egoera ekonomiko egokiago batera egokitzeko aldaketa bati aurre egiteko gai diren hainbat kontzeptu hauteman ahal izango dira.
|
|
|
" Barne merkatuak hondoratuta daude, eta gure esportazioak hartzen dituzten herrialde nagusiak, Frantzia eta Alemania kasu, krisian daude; Eurogunerako eta Europako Batasunerako aurreikuspenak etsigarriak dira benetan. Gainera, suspertzeko bidean
|
dauden
ekonomiak dinamismoa galtzen dabiltza".
|
|
|
Mendebalde osoan eta munduko beste leku askotan ere oso hedatua
|
dagoen
ekonomia eta politikaren arteko uztarketa postmodernoak —bere publizistek gobernantza deitzen dutena, Negri eta Hardt bezalako kritikariek Inperioaren molde berritzat aurkeztu dutena— jarraitzen du agintean; demokrazia formalaren dogmak errespetatzen dira, gutxi gorabehera, lan merkatuak malgutzen dira, gizarte zibila itotzen da, baina populazioak —edo horren sektore esanguratsu ba... Benetan ba al dago horrenbeste diferentziarik interbenitutako edo interbenitu gabeko herrialdeen artean?
|
|
2013
|
|
|
Ez plan horretan, ezta Aurrekontuetan ere, ez
|
dagoela
ekonomia suspertzeko neurririk esan du Mendiak, eta Kontuak oraindik onartzeke daudela ekarri du gogora.
|
|
|
Ez plan horretan, ezta Aurrekontuetan ere, ez
|
dago
ekonomia suspertzeko neurririk, gaineratu du, eta horiek onartzea bermatu gabe dagoela gogorarazi du.
|
|
|
OCBko ordezkarien iritziarekin kontrajarrita
|
dago
ekonomia solidarioko kideena; hauek ez dira kapital soziala eskatzearen aldekoak. Oro har, gehienek uste dute kapital soziala eskatzea ez dela beharrezkoa.
|
|
|
2012an 22.568 sozietatetatik,% 70ek borondatez egin zuen; 2.021 bat zetozen, eta 4.682 desagertu ziren beste arrazoi batzuengatik. Pompeu Fabra Unibertsitateko katedraduna den Oriol Amatek dioenez, korrelazio handia
|
dago
ekonomiaren martxa orokorraren eta enpresen emaitzen bilakaeraren artean. Baina egia da, halaber, ekonomiaren bilakaerari egokitu behar zaiola, eta, gainera, kontuan izan behar dela negozio baten barne arazoen garrantzia.
|
|
2014
|
|
|
2012ko lan erreformak lan harremanak jabegoaren menpe jarri ditu erabat, negoziazio kolektiboa ahuldu du eta kaleratzeko askatasun osoa eta soldata apalagoak ahalbidetu ditu. Jakina da atzeraldian
|
dagoen
ekonomiarentzat kaleratzeak erraztearen ondorio nagusia kaleratzeak ugaritzea dena: azken bi urtean milioi bat enplegu baino gehiago galdu dira estatuan.
|
|
|
Baina nabarmendu behar da haiek oso ondo aritu direla, eta ez dutela inoiz aurpegi txarrik jarri. Ez duzu nahi halako egoerarik, baina, zorigaitzez, inguruan
|
dagoen
ekonomia egoera ikusita, jende askori egokitu zaio halakoetatik pasatzea. Askoz egoera okerragoan dago jende asko, eta eguneroko erritmoari eusten dio.
|
|
|
Ingurugirorik gabe ez
|
dago
ekonomiarik. Gaur egun planetak pairatzen dituen ingurumen eta gizarte arazoek, hala nola klima aldaketak edo poluzioak, agerian uzten dute egungo eredu ekonomikoa jasanezina dela.
|
|
|
Euskadin, klase ertain handia dago eta arazoa berdin berdina da: ume lodiak edo behar baino pisu handiagokoak
|
daude
ekonomia eta hezkuntza maila oneko gurasoekin.
|
|
2015
|
|
|
E. P. G. Espazio askotan egin behar da borroka eta tira. Enpleguaren inguruko gogoetak ere egiten dira gaztetxeetan adibidez, hortaz, oso lotuta
|
daude
ekonomia alternatiboa eta beste alorretako alternatibak. Adibidez, orain gutxi antolatu diren Herri Unibertsitateak ere indar handia dute, eta norabide berean egiten dute tira, kontzientzia garatzea ezinbestekoa baita alternatibek aurrera egin dezaten.
|
|
|
2011ra arte %10eko hazkunde erritmoa izan ostean, azken hiru urteetan erritmo hori geldotuz joan da, eta aurten %7ren bueltan ibiliko dela diote. Euroguneak %1eko eta AEBek %3ko hazkunde tasa izatea espero denez, zaila da Txinaren datuari motelaldia deitzea, baina aurreko hamarkadako joerari erreparatuta, argi
|
dago
ekonomia apurka hozten ari dela.
|
|
|
Halaber, nekazaritza guztiz baldintzatzen du klimak. Orokorrean, meteorologiarekin lotuta
|
daude
ekonomia eta aisialdia. Egun, herritarrek garrantzia onartzen diote, eta eguraldiaren berri izateko geroz eta eskaintza handiagoa egiten dute.
|
|
|
Herri proiektu bat daukate, herri honentzako axola handiena daukatelako. Herria bere buruaren jabe bihurtzearen muinean
|
daude
ekonomia, alor soziala, lurralde antolaketa, kultura eta abar. Baina zaila da ulertzea zergatik dauden erdigunetik hain aparte herriaren oinarri funtsezkoenak, hala nola hizkuntza eta naziotasuna.Iparraldeko abertzaleek aspalditik erakutsi nahi izan dute ez direla euskal identitatearen ordezkari soilak, haien proiektuak erantzuten diela arazo guztiei.
|
|
|
Zentzuzkoa zen erabakia. Hantxe
|
zegoen
ekonomiaren eta euskararen indarra garai hartan. Herri hazi samarrak ere bazeuden eskualde hartan:
|
|
|
Garai horretan, 1921ean Kimikako Nobel Saria eskuratu zuen Frederick Soddy k ekarpen esanguratsua egin zuen. Bere obra nagusian (Welth, Virtual Wealth and Debt, 1926) indarrean
|
zegoen
ekonomiaren gaineko ikuspegia kritikatu zuen Soddy k, zeina moneta fluxuetan soilik oinarritzen zen. Lan horretan aztertu zuen benetako ongizatea material oro ondasun eta zerbitzu bilakatzeko erabiltzen den energiatik eratortzen dela, eta, beraz, ekonomia tradizionalaren moneta ikuspegia erabat erredukzionista eta osatugabea zela argudiatu zuen.?
|
|
|
Oro har, arlo ezberdineko proiektuak atera dira aurrera, gehien bozkatutako proposamenen artean
|
baitaude
ekonomiari, gazteriari, euskarari eta kulturari lotutako proiektuak.
|
|
|
Zer agituko da hauteskundeotan? Gaudentzio, Benito eta hiruok akort
|
gaude
ekonomian ordena behar dela ezarri Fuentes Quintanaren ideien arabera, gehi bat. Gure euskal leinuaren auzia gelditu egin behar dela une batez, ezpatak lurrean finkatuz, agramontesek eta beaumontesek argitasun momentu batez egin zuten moduan, eta hala dago Agoizko armarrian.
|
|
2016
|
|
|
Arlo horretan, joan den larunbatean azoka egin zuten Hernanin, eragile ezberdinekin: " Hor
|
bazeuden
ekonomia sozialean aritzen diren talde ezberdinak; bai Euskal Herrian, bai eskualdean, eta baita Hernani mailan dauden iniziatiba ezberdinak ere". Intxausperen arabera, azoka hori egitea garrantzitsua izan zen, ekonomia sozial eraldatzailearen inguruan dabiltzan eragileak eta haien lanak bisibilizatu nahi dituztelako.
|
|
|
Komenigarritasun ekonomikoa eta segurtasun politikoa helburu, beltzen bizitza domestikoa bera ari da higatzen Apartheid sistema, beltzen bizitza domestikoa guztiz suntsitzeko asmoz, itxura batean. Hegoafrikako kapitalismoak argi eta garbi islatzen du zer neurritan
|
dagoen
ekonomia kapitalista etxeko lanen mende.
|
|
|
Diversidad Fundazioko zuzendariak, Sonia Castañedak, azpimarratzen duenez, Nekazaritza, Elikadura eta Ingurumen Ministerioko erakunde bat (MAGRAMA) «biodibertsitatea garrantzitsua da, beharrezkoa baita planetan bizia izateko. Ekologiarik gabe ez
|
dago
ekonomiarik: munduko ekonomiaren %40 ekosistema osasuntsu batzuk izatearen mende dago.
|
|
|
Mendebaldeko esan ohi zaien nazio multzoaren kulturetan, dolmenismoaren eta indoeuroparrren balioen nahasketa da nagusi. Beraz, indarrean
|
dagoen
ekonomian ere, bi adar nagusi horietariko balioak aurki daitezke nahasirik. Dolmenismoaren garaitik datozkigu lana, lankidetza eta elkartasuna bezalako kontzeptuak.
|
|
2017
|
|
|
Trantsizioko itunak, 78ko Erregimenak, monarkiaren gaineko kontsentsuak, merkatu ekonomiak, estatuaren batasunak... horrek ez du baimentzen eztabaida konstituziogilerik, ekonomia eztabaidagai duenik. Indarrean
|
dagoen
ekonomia kapitalista da eta publikoa hainbat kasutan. Kito.
|
|
|
Hiri aglomerazio handietako udalerriek osatzen dituzte, haien biztanleguneen artean
|
dauden
ekonomia eta gizarte loturek beharrezkoa egiten dutenean zenbait zerbitzu eta obraren plangintza batera egitea eta koor dinatzea.
|
|
|
– Hiri aglomerazio handietako udalerriek osatzen dituzte, haien biztanleguneen artean
|
dauden
ekonomia eta gizarte loturek beharrezkoa egiten dutelako zenbait zerbitzu eta obraren plangintza batera egitea eta koordinatzea.
|
|
|
Eguraldi aurreikuspenak txarrak direnez, larunbat honetarako iragarrita
|
zegoen
Ekonomia sozialaren azoka bertan behera geratu da. Udazkenean egiteko asmoa dago.
|
|
|
Bainan langabezia ez da apaldu; 30 urte honetan% 8 eta 12ren artean" instalatua" da. Matalaza lodi horren gainean etzanik
|
dago
ekonomia. Aberastasunaren gorakada inefikazia hutsa da langabeziaren kontra.
|
|
2018
|
|
|
Ez, horrela, botere gunearen aldaketa ekarriko lukeen erabaki edo tresna gisa. Ez
|
baitago
ekonomiarik, hizkuntza politika bat abian jartzeko ekonomiaren sostengu nagusi diren enpresen egiturak gauetik goizera kolokan jarriko dituenik.
|
|
|
1997an, munduko legegileen% 11,7 baino ez ziren emakumeak, eta lehendakari eta gobernuburuen% 1 baino gutxiago, eta% 3 bakarrik ziren NBEko enbaxadore emakumeak. 1901ean sortu zenetik, ez
|
dago
Ekonomiako Nobel saria irabazi duen emakumerik. Israeleko kibbutzimizeneko etxalde komunaletan ere, nahiz eta neskak eta mutilak berdintasunean hezten zituzten (sexua kontuan hartu gabe janzten ziren eta dutxatzen ziren, eta jostailuak sexua kontuan hartu gabe oparitzen zizkieten),, gizonezkoen lanak?
|
|
|
Beraz, ez
|
dago
ekonomiarik, ezta gizarterik ere.
|
|
2019
|
|
|
ALEMANIAREN 30 URTEKO ZORRAREN INTERESAInbertitzaileak kezkatuta
|
daude
ekonomiarekin, eta prest daude diru pixka bat galtzeko. Asteazkenean, Alemaniaren 30 urterako zorra %0, 11ko interes negatiboarekin erosi zuten.
|
|
|
Hala gertatu zen urteko bigarren hiruhilekoan (%0, 1), eta hirugarrenean gauzak ildo horretatik doazela ohartarazi zuen astelehenean Bundesbankek. Azkenaldiko susmagarri nagusiak
|
daude
ekonomiaren motelaldiaren atzetik: brexit a, Txinaren eta AEBen arteko merkataritza gerra, dieselaren krisia... Gertakari horiek guztiak nazioarteko merkataritza moteldu dute, eta besteei baino min handiagoa egin diote Alemaniari, esportazioek indar handia baitute bere ekonomian.
|
|
|
Ezteietako errituetan bere arma magikoez gabetzen dutenez, senarraren mende
|
dagoenez
ekonomia eta gizarte aldetik,, emazte zintzoa, da gizonaren altxor preziatuena.
|
|
|
Izan ere, ikasturte honetan 824.281 ikasle daude, 2018an baino %2, 5 gehiago. Hala ere, horretan
|
gaude
Ekonomia Lankidetza eta Garapenerako Antolakundeko (ELGA) herrialdeen isatsean. Beti dago otoitz egiteko, bigarren aukeretarako eta bidea birbideratzeko denbora, baina ez da komeni zure etorkizuna markatuko duen erabakia uztea azken ordurako:
|
|
|
Kohanek beste hipotesi bat arriskatzen du: teoria kritiko marxistan ez
|
dago
ekonomia eta merkatua forma" puruetan" ulertzerik, botere harremanengatik gurutzatuta baitaude, baita klase sozialengatik ere (2013: 35).
|
|
|
Irabaziari begira
|
dagoen
ekonomia kapitalistaren aurrean, jendeen ongi izateari begira dago ekonomia komunala.
|