|
2000
|
|
|
Baina, inbertsio produktiboan errentabilitate espektatibaren ezagatik, kapital masahandiek espekulaziora jotzen dute eta kontrolaezin bihurtzen dira. Horrela, finantza ekonomia gero eta aldenduago
|
dago
ekonomia errealetik, eta prozesu ekonomikooro menderatzen du. Kapital masa horiek libreki zirkulatzen dute interes tasen, politika fiskalen eta hazkunde zurrumurruen arabera, eta munduko elkartrukerakoharremanak aldatzeko gaitasuna dute.
|
|
|
Esandakoaren ondorioz, eskariaren ahalmenari soilik mugaturik
|
dagoen
ekonomiaren hazkundeak planetako airea, ura eta lurra pozoindu ditu. Enpresa multinazionalen interesetan egindako munduko baliabideen ustiakuntzak baliabide energetikoenagorpenaren arazoa ekarri digu (gaurko abiaduran jarraituz gero, 50 eta 200 urtebitartean gure baliabide energetikoak agortu egingo dira).
|
|
2002
|
|
|
Egile horiek EAEkoprezio sektorialen bilakaera aztertu dute6, eta azken bi hamarkadetan prezioguztien hazkundearen murrizketa suertatu bada ere, zerbitzuen prezioen kasuanmurrizketa ondasunen prezioetan baino leunagoa izan dela frogatu dute, batez ere1986 urtetik aurrera. Eskuarki, indarrean
|
dauden
ekonomia politika liberalen helburu antiiflazionistek esplikatzen dute prezio orokorren jaitsiera; baina ez prezio diferentzia. Prezio sektorialen arteko diferentzia iraunkorra azaltzeko, bi arrazoinagusi azaldu ohi dira:
|
|
|
Hori oso ikusgarria izan zen, batez ere Bizkaian, bertan enplegu galeranetoa gertatu baitzen (9.1 taula). Azken urtealdian, tartean alegia, industria dinamika gorakorrak zerbitzuetakoa akuilatu du, kapitalismo globalaren aroankalitatea helburu duen eta ezagutzan oinarritatuta
|
dagoen
ekonomia lehian zerbitzuaurreratuen horniketa funtsezkoa delakoan. Urtealdi horietan erabakiorra izan dazerbitzuen dinamika orokorrean produkziora bideratzen diren bitarteko zerbitzuenzeregina.
|
|
|
historia, kultura, eskakizun nazionalak, ideologia eta abar. Dena den, erakunde politiko administratiborik gabe ez
|
dago
ekonomia propiorik, ezta identitate ekonomikorik ere.
|
|
2003
|
|
|
Baina, programa zehatzak aurkezteko unea heldu zenean, Zientzia, Literatura Linguistika, Antropologia Soziologia eta Filosofia Politika izan ziren programa egituratua zuten sail bakarrak. Antzerkia, zinema, edergintza eta bertsolaritza landu behar zuten sailek zenbait saio proposatu zituzten, baina ez
|
zegoen
Ekonomia, Pedagogia, Kazetaritza eta Historia Sailen berririk. Horrez gain, Txillardegik euskara batuaren inguruko ikastaroa emango zuela iragarri zen.
|
|
2004
|
|
|
Konbinaketa garrantzizko bat dakar autoeraketak: alde batetik, praktika alternatibo bat eraikitzen du, eta bestetik, kapitalismoan (edo indarrean
|
dagoen
ekonomia sisteman) txertatzen da.Autoeraketak funtzionatu egiten du sistema ekonomiko ez autoeratuetan, funtzioak betetzen ditu. Horrekin lotua dago 2.2.3 atalean aipatu dugunparadoxa, indarrean dagoen sistema indartzeko dimentsioa.
|
|
2007
|
|
|
Horien artean, esanguratsuena, testu aldakorra izatearena, behin eta berriz egokitu baitaiteke. Horretarako prozedurak jasota
|
daude
Ekonomia Itunaren Bigarren Xedapen Gehigarrian. Xedapen horren arabera, estatuko zerga sistema aldatzen baldin bada, zerga berriren bat sortu edota zergaren bati dagokion arautegian eragin, bi administrazioek testuaren egokipena negoziatu behar dute ondoren legean sartzeko.
|
|
|
Gaur egun indarrean
|
dagoen
Ekonomia Itunak iraupen mugagabekoa da eta hori oso abantailatsua da ekonomiarentzat eta gizartearentzat, eragile ekonomikoei, batik bat enpresaburuei, ziurrago jokatzeko aukera ematen baitzaie, zergen ikuspegitik bederen. Bestalde, Autonomia Estatutuak ere ez du eperik eta bertan kokatzen denez Ekonomia Ituna, zentzuzkoa da honek ere iraupen mugagabea izatea.
|
|
|
Gaur egun, kontutan izan behar da sozietate batek, normalki, faktoria bat baino gehiago dituela. Sozietate batek faktoria bakarra izango balu, garbi dago, indarrean
|
dagoen
Ekonomia Itunaren arabera, bere eragiketa guztiak faktoria hori kokatuta dagoen lurraldean egin behar dituela. Izan ere, mota honetako sozietateak 6 milioi euro baino gutxiago edo gehiagoko eragiketak egiten baditu ez du inolako eragozpenik izango jakiteko Foru Ogasunei ordaindu edo ogasun zentralari, faktoria Lurralde Historikoetan badago lehenengoei eta bigarrengoari lurralde komunean badago.
|
|
|
Kontuan izanez Sozietateen gaineko Zergak eragina izan dezakeela enpresariek hartzen dituzten erabakietan, inbertsioak EAEra erakartzeko helburuarekin, Foru Erakundeek zenbait araudi onartu dituzte azken urte hauetan, indarrean
|
dagoen
Ekonomia Itunak hori ahalbideratzen baitu. Arau hauen artean, 1990ko aldaketak indarrean sartu aurrekoak dira eta hauen artean, 1986ko Gipuzkoako Biltzar Nagusien 4/ 1986 Foru Araua dago.
|
|
2009
|
|
|
Oro har, argi
|
dago
ekonomian eta, zehazki, politika ekonomikoan, ez direla behar zen moduan kontuan hartu gure gizartearen aldagai politiko asko73.
|
|
|
Politika ekonomiko klasikoan hauxe uste zen: egon
|
badago
ekonomiak krisialdiak automatikoki gainditzeko baliagarria den tresna naturala. Keynesianismoak ez du onartzen oreka naturalerako joera hori16.
|
|
|
Hala ere, behin eta berriz esan denez (Jordan, Garcia eta Antuñano, 1999), liberalizatuta
|
dagoen
ekonomia sistema batean ezinezkoa da ondasun eta zerbitzuen salneurrien bilakaera zuzenki kontrolatzea.
|
|
|
Egiaz, eragin handia du politika ekonomikoak herrien ekonomia egituran baina, aldi berean, politika ekonomikoaren ikuskera eta garrantzia
|
dagokion
ekonomia egiturarekin dago loturik.
|
|
|
Egia da ere teoria mailan azaltzeko erraza den estrategia hau gure herrialdeen errealitatean ez dela gauzatzeko horren erraza. Beharrezkoak edo onuragarriak diren inbertsioen kontzeptua oso aldakorra baita momentu batetik bestera eta oso loturik
|
dago
ekonomiaren garapen fase bakoitzarekin. Beraz, ez da horren erraza beharrezkoak edo onuragarriak diren inbertsio publikoak aurreratzea eta arrisku handiak daude beharrezkoak ez diren, eta, beharbada, erabiliko ez diren?
|
|
2010
|
|
|
Azkenik, nabarmentzekoa da errepide bidezko garraioaren erregai fosilekikomendekotasun ia erabatekoaren ondorioz (nagusiki petrolioarekikoa) garraioak petrolioaren prezioaren igoera etengabea eragiten duela. Garraioaren ekonomialariekgai horretan arreta handirik jarri ez dutela ematen duen arren, erauzketetan goiajotzear
|
egoteak
ekonomia orokorrerako ondorio larriak izango lituzke, baina batezere garraio sektorerako, errepide bidezko garraioaren kostuen% 32 energiak eragiten duelako eta kopuru hori ez da nolanahikoa (MFOM, 2004). Aditu askok esandutenez, «petrolio merkearen bukaera»ra iristen ari gara.
|
|
|
Alde batetik, jakina, ondasunen sarrerak eta irteerak, baina baita diru fluxuak ere, jakina. Eta, horrekin loturik, salneurrien eraketa, ekoizpen baliabideen esleipena, baita ongizatea eta sarreren banaketa ere gero eta irekiago
|
dagoen
ekonomia batean.
|
|
2011
|
|
|
Aldaketak teknologian ez ezik antolakuntzan ere jazo dira: gerentzia zuzendaritza egon beharrean, estrategia zuzendaritza dago; ez
|
dago
ekonomia etafinantza zuzendaritzarik, ezta giza baliabideena, ezta pertsonalarena ere. Orainzuzendaritza estrategiko bat ageri da, talentu zuzendaritza, eraginkortasunzuzendaritza, abangoardiako zuzendaritza, konpromiso zuzendaritza eta lidergoarena (EZ1).
|
|
|
Taldean ez dago Gerentzia Zuzendaritzarik, Estrategia Zuzendaritza baizik, produktuetan oinarritutako lan eredua bultzatzea eta Bilboko egoitzako euskarri anitzekoedukia ahalik eta gehien baliatzea xede. Dagoeneko ez
|
dago
Ekonomia eta FinantzaZuzendaritzarik, Giza Baliabide Zuzendaritzarik edo halakorik... hori guztia desagertuegin da.
|
|
2015
|
|
|
Garai horretan, 1921ean Kimikako Nobel Saria eskuratu zuen Frederick Soddy k ekarpen esanguratsua egin zuen. Bere obra nagusian (Welth, Virtual Wealth and Debt, 1926) indarrean
|
zegoen
ekonomiaren gaineko ikuspegia kritikatu zuen Soddy k, zeina moneta fluxuetan soilik oinarritzen zen. Lan horretan aztertu zuen benetako ongizatea material oro ondasun eta zerbitzu bilakatzeko erabiltzen den energiatik eratortzen dela, eta, beraz, ekonomia tradizionalaren moneta ikuspegia erabat erredukzionista eta osatugabea zela argudiatu zuen.?
|