|
2023
|
|
|
Arazoa, ordea, bestelakoa da: legeak ezarritako muga nahiz baldintzak bete arren, karga tasaren ezarpen edo aldarazpena erregelamendu
|
bidez
egin ote daiteke. Aukera hori Toki ogasunaren kasuan bakarrik onar daiteke, toki erakundeen autonomia errespetatu ahal izateko; horrela, Estatuak ezarri behar ditu toki tributuen oinarrizko osagaiak eta, gero, toki erakundeei dagokie karga tasa edo, tributua hautazkoa denetan, tributua bera ezartzea.
|
|
|
Foru lurraldean, ahalmena Foru Aldundiarena da eta ez Ogasun eta Finantzen Foru Diputatuarena. Nolanahi ere, ministroek eta foru diputatuek barneko arauak eta antolaketa arauak eman ditzakete, bai eta, are garrantzitsua, Foru Dekretu edo Errege Dekretuak jasotako erregelak betetzeko xedapenak ere eman ditzakete, Ministro Aginduen
|
bidez
edo Foru Aginduen bidez (Lurralde Historikoen kasuan), Lege batek, Foru Arau batek edota, gertatu ohi denez, lege edo foru arau horiek garatzeko erregelamendu batek hala agintzen duenean.
|
|
|
Jakina denez, lege organikoaren bitartez arautu behar dira oinarrizko eskubide eta askatasun publikoen garapena, autonomia estatutuak eta hauteskunde araubide orokorra (EKren 81.1 artikulua). Tributuak ez direnez aipatzen artikulu horretan, horiek lege arrunten
|
bidez
arautu behar dira. Nolanahi den ere, EKren 81.1 artikuluko klausula orokorrera bildutako lege organikoek zeharkako eragina izan dezakete tributuen alorrean (esate baterako, autonomia estatutuek tributuei buruzko aipamenak jaso ditzakete, baita Ogasun publikoaren kontrako delituak edo kontrabando delitua arautzen dituzten zigor legeek ere).
|
|
|
Espainian, Tributuen 1963ko Lege Orokorrak burutu zuen arlo horretako kodeketa. Lege hori eraldatu zen, abenduaren 17ko 58/ 2003 Tributuen Lege Orokorraren
|
bidez
, azken hori gaurdaino heldu zaiguna. Legeak 271 artikulu ditu zazpi titulutan banatuta:
|
|
|
Legeak 271 artikulu ditu zazpi titulutan banatuta: xedapen orokorrak, tributuak, tributuen aplikazioa, ahalmen zehatzailea, berrikuspena administrazio
|
bidean
, tributuen aplikazioa Ogasun publikoaren aurkako delituetan eta Estatu laguntzak berreskuratzea. Legea garatzeko, lau erregelamendu onetsi dira:
|
|
|
Eskuordetzea bi modutakoa izan daiteke: eskuordetzaren xedea testu artikulatuak eratzea denean, oinarri lege baten bidez eman behar dira eskuordetza hori gauzatzeko irizpide nagusiak; haatik, aurreko lege batzuk lege testu bakarrera bildu nahi direnean, eskuordetza lege arruntaren
|
bidez
egin daiteke.
|
|
|
Legezkotasun printzipioaren aginduz, izaera publikoko prestazio pertsonalak edo ondare prestazioak legearen arabera, ez bestela, ezarri ahal izango dira. Ildo horretatik, EKren 133 artikuluko 1 atalak ezarri duenez, Estatuari dagokio tributuak ezartzeko jatorrizko ahala, eta hori lege
|
bidez
egingo du.
|
|
|
Baina, zeintzuk dira tributuaren oinarrizko osagaiak? Zeintzuk dira legearen bidez edo foru arau
|
bidez
ezarri beharreko aldeak. Zehatz esateko, foru arauak ezarri behar ditu tributua ordaintzeko eginbeharra sortzen duten kasuak (zerga egitatea), tributuak nork ordaindu behar dituen (subjektu pasiboak) eta zenbat ordaindu behar den (oinarria, karga tasa eta kuota).
|
|
|
1 EBFTren 260.3 artikuluaren arabera ezar daitezkeen zehapenak gorabehera. Ildo horretatik, ikusi apirilaren 27ko 7/ 2021 Errege Lege dekretuaren zioen azalpena, lege dekretuaren
|
bidez
2017/ 2455 eta 2019/ 1995 zuzentarauak barneko antolamendura sartzen direla (Balio Erantsiaren gaineko Zergan urrutiko ondasunen salmenten eta zerbitzu emateen gaineko betebehar batzuei buruzkoak). artean, bai legegintza eskumenak, baita kudeaketaren ingurukoak ere. Azken finean, Konstituzioak aldarrikatutako autonomia dela bide, lurralde bakoitzak bere tributuen sistema ezartzeko aukera du, muga batzuk errespetatuz gero.
|
|
|
Egon ere, salbuespen kasuak zerga egitatearen barnean daude, eta horrexek bereizten ditu zergapetik kanpoko kasuetatik. PFEZren kasuan, zerga egitatea da pertsona fisiko egoiliarrak kostu
|
bidez
errenta lortzea. Batzuetan, ordea, nahiz eta pertsona fisikoak kostu bidez errenta lortu, ez du zergarik ordaintzen.
|
|
|
PFEZren kasuan, zerga egitatea da pertsona fisiko egoiliarrak kostu bidez errenta lortzea. Batzuetan, ordea, nahiz eta pertsona fisikoak kostu
|
bidez
errenta lortu, ez du zergarik ordaintzen. Horiek dira salbuespenak (langilea kaleratzean emandako kalte ordainak kopuru batzuetaraino, kasu).
|
|
|
Horretara, zerga egitateak eratorritako tributu zama benetan ordaintzen duen pertsona ez da zergaduna izango, baldin eta zerga egitatea gauzatzea ez den beste
|
bideren
batek (zerga aldaketak edo jasanarazpenak) eratorritako zama bada, nahiz eta arauek aldaketa edo jasanarazpen hori arautu. Halakoetan, tributuaren ondorio ekonomikoak behin betiko jasan behar dituen subjektua tributu harremanetatik kanpo geratzen da; harremanok Administrazioaren eta zergadunaren artean eratuko dira, edo, bestela esateko, Administrazioaren eta foru arauak zerga egitatearen egiletzat duen pertsonaren artean.
|
|
|
Gai honetan lege erreserba dago, erantzulea foru arau
|
bidez
zehaztu behar delako. Hortaz, foru arauak egitezko kasua ezarri behar du, eta kasu hori betetzen denean, antolamendu juridikoak dakartzan ondorioak aplikatzen zaizkio erantzuleari.
|
|
|
Zehapenen Erregelamenduan ezarritako moduan, gutxieneko zehapena handituko da 15etik 50era arteko portzentajezko puntuetan, ordaindu gabe utzitako kopuruan edota bidegabe itzulitako kopuruan ezkutatzeak izan duen eragina aintzat hartuta. Irizpidea aplikatzen bada aitorpen edo autolikidazioak ez aurkezteagatik, datuak %100ean ezkutatu direla ulertuko da eta 50 portzentajezko puntuetan handituko da. c) Iruzurrezko
|
bideak
edo tarteko pertsonak erabiltzea
|
|
|
Iruzurrezko
|
bideak
honakoak dira:
|
|
|
Arau haustea da autolikidazio prozedura
|
bidez
eskatzen ez diren tributuak behar bezala likidatzeko Tributu administrazioak behar dituen aitorpen eta agiriak osorik eta zuzen aurkeztu beharra ez betetzea. Zehapenak bazter utziko dira zorra borondatez erregularizatuz gero.
|
|
|
Berehalako kalte ekonomikorik sortu ez denez, artikulu honetako zehapenak bateraezinak dira zorra ez ordaintzeagatiko zehapenarekin (aitorpen edo autolikidazioa ez delako aurkeztu ala aurkeztu dena akastuna bada); kalte ekonomikorik izanez gero, zorra ez ordaintzeagatiko zehapenak soilik aplikatuko lirateke. Halaber, ezin daiteke zigortu jokabide bakarra nahiz eta arau haustearen bi tipotan sar daitekeen itzulketak bidegabe lortzea eta onura edo pizgarri fiskalak bidegabe lortzea, ezta artikulu honetako arau haustearen
|
bidez
eta jarraian jorratuko dugun arau haustearen bidez ere.
|
|
|
Berehalako kalte ekonomikorik sortu ez denez, artikulu honetako zehapenak bateraezinak dira zorra ez ordaintzeagatiko zehapenarekin (aitorpen edo autolikidazioa ez delako aurkeztu ala aurkeztu dena akastuna bada); kalte ekonomikorik izanez gero, zorra ez ordaintzeagatiko zehapenak soilik aplikatuko lirateke. Halaber, ezin daiteke zigortu jokabide bakarra nahiz eta arau haustearen bi tipotan sar daitekeen itzulketak bidegabe lortzea eta onura edo pizgarri fiskalak bidegabe lortzea, ezta artikulu honetako arau haustearen bidez eta jarraian jorratuko dugun arau haustearen
|
bidez
ere.
|
|
|
Aurrekoaz gain, arau haustea emaitzakoa da, bestelakoa ezin baita izan (itzurpenaren aurkako klausula definitzean 14 artikuluak jaso duenez, klausula dago zerga egitatea ez bada osorik edo zati batean gauzatzen edota oinarri zein tributu zorra gutxitzen bada, egintza eta negozio artifiziosoen
|
bidez
aurrezpen fiskala lortzeko asmo bakarrekin). Arau haustea gauzatzeko, beraz, honako egoeraren bat dagoela egiaztatu behar da:
|
|
|
Horretarako, orotariko neurriak ezarri dira: Tributu administrazioari datuak eta txostenak emateko eginbeharra, Administrazio horrek informazio hori jasotzeko duen eskubidea, ordezkoaren betebeharrak, premiamendu
|
bidea
irekitzeko aukera, zehapenak eta abar. Oro har, esan daiteke tributu arauek xedatzen dituzten botere eta eginbehar egoera guztiek dutela helburu betebeharra betetzen dela bermatu eta segurtatzea.
|
|
|
6 Enbargoaren prebentziozko idatzoharra. Premiamendu
|
bidea
hasitakoan, Ogasun publikoak eskubidea du idatzohar hori Erregistro egokian egin dadin.
|
|
|
Tributu betebeharrak betetzeari dagokionez, Estatuaren zigortzeko ahala bi modutan agertuko da: administrazio
|
bidean
, oro har administraziozko arau hausteak tipifikatuz, hots, tributuzko foru arauetan eta tributu legeetan tributuzko arau hausteak ezarriz; eta zigor bidean, Zigor Kodean Ogasun publikoaren aurkako delituak tipifikatuz. Lehenengoan arau hauste guztiak tipifikatu dira, baita horiei dagozkien tributu zehapenak ere; bigarrenean, jokabiderik astunenak soilik arautu dira, horiei dagozkien zigorrekin ere.
|
|
|
Prozedura hauetan betebeharpekoaren eskubideak babestu nahian, hasierako komunikazioan hurrengoak adierazi behar dira: ebazpena jakinarazitzat eman den unea eta modua; ebazpenaren aurka egiteko
|
bideak
, epeak eta organo eskudunak; eta zehapena ordaintzeko epeak, modua eta lekua. Errekurtsoa jartzeko epea eta zehapena ordaintzeko epea zenbatzen hasiko dira ebazpena jakinarazitzat eman den egunetik aurrera.
|
|
|
Zehapen prozedura ebazpen
|
bidez
edo iraungitzearen ondorioz amaituko da.
|
|
|
a) Pertsona edo erakunde urratzailea identifikatzea. b) Egitateak finkatzea eta egindako frogak balioestea. c) Gauzatutako arau haustea zehaztea. d) Ezarritako zehapenaren zenbatekoa zehaztea, aplikatu diren graduazio irizpideak aipatzea, bai eta egin beharreko murrizketa ere ezartzea. Hala badagokio, arau hausterik edo erantzukizunik ez egotearen gaineko adierazpena jasotzea. e) Zehapenen aurka erabil daitezkeen
|
bideak
(errekurtsoak) adieraztea, baita horiek jartzeko epeak eta organoak ere. f) Ezarritako zehapenaren zenbatekoa ordaintzeko lekua, epea eta modua. Gehienetan, ordain gutunarekin batera emango da ebazpena. g) Aplikatu diren murrizketen zenbatekoa eskatzeko inguruabarrak zehaztea, halakorik gertatuz gero murrizketa galduko baita. h) Berandutze interesak ez eskatzea, zehapenen eragingarritasuna eten bada zehapenen aurka errekurtsoa edo erreklamazio ekonomiko administratiboa garaiz eta behar bezala jarri delako. i) Ebazpenaren aurka Administrazioarekiko auzi errekurtsoa jar badaiteke, hurrengoaren berri ematea:
|
|
|
Ebazpen zehatzailearen aurkako errekurtsoa edo erreklamazioa jartzeak hurrengo ondorioak ditu, labur esanda: a) Zehapenen betearazpena automatikoki etengo da, administrazio
|
bidea
agortu arte (Arabako eta Gipuzkoako TFAOen 218.2.a. artikulua eta Bizkaiko TFAOren 219.3.a. artikulua). b) Ez da berandutze interesik eskatuko, administrazio bidea amaitzen duen ebazpenaren jakinarazpenak ordainketa borondatezko aldian egiteko emandako epea amaitu arte igarotzen den denboragatik (Arabako eta Gipuzkoako TFAOen 218.2.b. artikulua eta Bizkaiko TFAOren 219.3.b. artikulua). c) Betebeh...
|
|
|
Ebazpen zehatzailearen aurkako errekurtsoa edo erreklamazioa jartzeak hurrengo ondorioak ditu, labur esanda: a) Zehapenen betearazpena automatikoki etengo da, administrazio bidea agortu arte (Arabako eta Gipuzkoako TFAOen 218.2.a. artikulua eta Bizkaiko TFAOren 219.3.a. artikulua). b) Ez da berandutze interesik eskatuko, administrazio
|
bidea
amaitzen duen ebazpenaren jakinarazpenak ordainketa borondatezko aldian egiteko emandako epea amaitu arte igarotzen den denboragatik (Arabako eta Gipuzkoako TFAOen 218.2.b. artikulua eta Bizkaiko TFAOren 219.3.b. artikulua). c) Betebeharpekoaren adostasunaren ondorioz aplikatu beharreko murrizketa galdu egingo da (Arabako eta Gipuzkoako TFAOen 218.2.c. artikulua eta Bizkaiko TFAOren 219.3.c. arti...
|
|
|
Ezarritako zehapenak ez dira betearaziko administrazio
|
bidea
agortu arte. Horiek horrela, zehapenaren aurka errekurtsorik edo erreklamaziorik jarriz gero, betearazpena borondatezko aldian zuzenean etengo da.
|
|
|
Horrenbestez, errekurtsoa izapidetu bitartean eta errekurtsoaren ebazpenaren jakinarazpenak emandako borondatezko epea amaitu arte, ez da berandutze interesik sortuko. Administrazioarekiko auzietako
|
bidean
, alabaina, etetea eskatu behar da Auzietako Legeak ezarri bezala.
|
|
|
Tributuzko ez zilegiak jorratzen hasi dugunean aipatu bezala, Estatuaren zigortzeko ahalmena bi modutara ager daiteke tributuen arloan: administrazio
|
bidean
arau hausteak eta zehapenak aztertzean jorratu izan dugunaeta zigor bidea jarraian jorratuko duguna delitu fiskala eta kontabilitateko delitua aztertzean. Orduan esaten genuen moduan, izaerari dagokionez, bi horien arteko desberdintasun formal bakarra da, administrazio bideko ez zilegiak ez direla zigor bidekoak bezain astunak; beste desberdintasun bat zehapenak edo zigorrak jartzen dituen organo eskuduna izan daiteke, administrazio organoa ala organo judiziala, hurrenez hurren; ezberdina da ere, zehapenak edo zigorrak jartzeko prozedura.
|
|
|
Tributuzko ez zilegiak jorratzen hasi dugunean aipatu bezala, Estatuaren zigortzeko ahalmena bi modutara ager daiteke tributuen arloan: administrazio bidean arau hausteak eta zehapenak aztertzean jorratu izan dugunaeta zigor
|
bidea
jarraian jorratuko duguna delitu fiskala eta kontabilitateko delitua aztertzean. Orduan esaten genuen moduan, izaerari dagokionez, bi horien arteko desberdintasun formal bakarra da, administrazio bideko ez zilegiak ez direla zigor bidekoak bezain astunak; beste desberdintasun bat zehapenak edo zigorrak jartzen dituen organo eskuduna izan daiteke, administrazio organoa ala organo judiziala, hurrenez hurren; ezberdina da ere, zehapenak edo zigorrak jartzeko prozedura.
|
|
|
Hori dela-eta, tributu betebehar materiala azkentzeko arrazoiak zehapenak azkentzeko arrazoi ere izango dira: ordainketa, preskripzioa, barkamena, konpentsazioa, eta abar Ildo horretatik, Arabako eta Bizkaiko TFAOek jaso dutenez, zehapenak barkatzea foru arauen
|
bidez
soilik egin daiteke; Gipuzkoan, aldiz, Foru Aldundiko Kontseiluak barka ditzake prozedura bakarretik datozen zehapenak 6.000 eurokoak edo hortik gorakoak badira (Batzar Nagusiei horren berri gero emanez), eta Ogasun eta Finantzen diputatuak gainerako zehapenak barka ditzake.
|
|
|
Azkenik, eta Balio Erantsiaren gaineko Zergan, besteak beste, Informazio Berehala Hornitzeko (SII) sistema ezartzearen ondorioz, TFAOek arau hauste berezi bat gehitu dute. Zehatu egingo da erregistro liburuak Bizkaiko Foru Aldundiaren egoitza elektronikoaren bidez eramateko betebeharrean atzerapena izatea fakturazio erregistroak erregelamendu
|
bidez
ezarritako baldintzetan hornitzean, eta zehapena diruzko isun proportziozkoa izango da, erregistroan sartu beharreko fakturaren zenbatekoaren %0, 5ekoa, hiruhileko bakoitzeko gutxienekoa 300 euro izanik eta 6.000 euro gehienekoa (Bizkaian, hiruhileko gutxienekoa 600 eurokoa da eta gehienekoa 12.000 eurokoa).
|
|
|
Tributu prozedurak ofizioz nahiz tributu betebeharpekoak hala eskatuta has daitezke. Prozedura hasteko honako
|
bideetako
bat erabiliko da: autolikidazioa, aitorpena, eskaera edo tributu arauek ezarritako bestelako bidea.
|
|
|
Prozedura hasteko honako bideetako bat erabiliko da: autolikidazioa, aitorpena, eskaera edo tributu arauek ezarritako bestelako
|
bidea
. Administrazioak inprimakien ereduak onetsiko ditu jarduketak eta prozedurak modu masiboan izapidetzeko (autolikidazio eta aitorpenen kasuan, esaterako), baita agiriak bide telematikoz aurkezteko kasuak eta baldintzak ere zehaztu dezake.
|
|
|
Salaketa publikoa prozedurak hasteko
|
bidea
denentz eztabaidatu izan da. Salaketa publikoa Arabako eta Gipuzkoako 110 artikuluan eta Bizkaiko 114 artikuluan (eta TLOren 114 artikuluan) arautu da.
|
|
|
Salaketa publikoa Arabako eta Gipuzkoako 110 artikuluan eta Bizkaiko 114 artikuluan (eta TLOren 114 artikuluan) arautu da. Salaketa ez da prozedura hasteko
|
bidea
, ezpada prozedura ofizioz hasi aurreko jarduketa bat. Tributu administrazioa ez dago jarduketak hasteko behartuta salaketa publikoa aurkeztu delako organoak bi aukera ditu:
|
|
|
Pertsona Fisikoen Errentaren gaineko Zergaren esparruan, Sozietateen gaineko Zergaren esparruan, eta Balio Erantsiaren gaineko Zergaren esparruan bereziki, kenkariak eta gastuak fakturaren bidez justifikatu behar dira, ahal dela. Tributuen Arau Orokorrek frogabide hori lehentasunezkoa dela adierazten dute, baina ez da
|
bide
pribilegiatua; hortaz, Administrazioak uste badu fakturaren eraginkortasuna zalantzan jartzen badu, betebeharpekoak eragiketak benetakoak direla erakusten duten frogak aurkeztu ditu. Adibide moduan, Bizkaiko TFAOren 104.2 artikuluak esandakoa ekarriko dugu, gainerako Tributuen Arau Orokorrek emandako idazketatik zertxobait aldenduz, honakoa dio:
|
|
|
Prozedurak amaitzeko ohiko
|
bidea
ebazpenaren bidez da. Horrekin batera badira prozedurak amaitzeko beste bide batzuk ere:
|
|
|
a) atzera eginez gero edo eskaeraren oinarri izan den eskubideari uko eginez gero; b) prozedura aurrera ezin egitea gertatze bidezko arrazoiengatik; c) prozedura iraungitzeagatik (gehienetan epeak gainditu izanak ez dakar prozedura iraungitzea, zehapenak jartzeko prozeduran izan ezik nahiz eta tributuak aplikatzeko prozedura ez izan, baina prozeduran bertan gauzatutako jarduketek ez dute ondorio nagusi bat sorraraziko: preskripzioa ez da geldiaraziko); d) errekerimenduaren bidez eskatutako betebeharra betetzea; eta e) tributu antolamenduak ezarritako beste edozein
|
bidetatik
, preskripzioa kasu (prozedura artxibatuko bailitzateke).
|
|
|
Administrazioak berariaz ebatzi behar ditu prozeduretan agertzen diren arazoak, eta gero berariazko ebazpena jakinarazi behar du, nahiz eta prozeduraren gehieneko iraupena gainditu. Arabako eta Gipuzkoako TFAOen 99 artikuluaren arabera, eta Bizkaiko TFAOren 101 artikuluaren arabera (eta TLOren 103 artikuluaren arabera), betebeharpekoek jakinarazi baizik egin behar ez dituzten eskubideak baliatzearen inguruko prozeduretan Administrazioak ez du edukiko berariaz ebatzi beharrik, ez eta iraungitzen diren prozeduretan, prozeduraren objektua gertatze
|
bidez
galduta dutenetan eta interesdunak uko edo atzera egiten duenetan ere. Nolanahi den ere, interesdunak halako inguruabarra gertatu dela adieraztea berariaz eskatzen badio Administrazioari, azken honek erantzun idatzia eman du.
|
|
|
interesdunak hala eskatuta hasitako prozeduretan isiltasuna negatiboa izango da baldin eta prozeduraren arauketak hala ezarri badu (ia kasu guztietan) edota, bestelako prozeduretan, baldin eta prozeduraren emaitza eskubide bat edo bestelako banakako egoera juridiko bat aitortzea edo eratzea izan ahal bada. Isiltasun negatiboa prozesuzko fikzio bat da errekurtso
|
bidea
irekitzeko helburuarekin, baina horrek ez du kentzen Administrazioak berariaz ebazteko beharra.
|
|
|
Jakinarazpenak
|
bide
elektroniko, informatiko eta telematikoz ere egin daitezke, baldin eta betebeharpekoak borondatez jakinarazpenak egiteko bide
|
|
|
Iraungitzea adierazi ezik, la prozedura berria hasteko komunikazioak eta prozeduran zehar eginiko hurrengo jarduketek ez dute preskripzioa geldiaraziko zorra zehazteko Administrazioak duen ahalari begira. Bizkaiko TFAOn, doktrina hori saihestu nahi izan da uztailaren 15eko 6/ 2020 Foru arauaren
|
bidez
102.5 artikuluari azken parrafoa gehituz: " Lehenengo zenbaki honen lehen paragrafoan adierazitakoa gorabehera, zergapeko bera dela-eta prozedura berri bat hasteko, ez da beharrezkoa izango aurreko prozeduraren aurreko edo aldi bereko [iraungitze] deklarazio espresoa". horiek lehentasunez aukeratu baditu, edota derrigorrean, betebeharpekoak halako bide teknologiko egokiak izatea bermatuta badago eta erregelamenduetan horrela ezarri bada.
|
|
|
Bizkaiko TFAOn, doktrina hori saihestu nahi izan da uztailaren 15eko 6/ 2020 Foru arauaren bidez 102.5 artikuluari azken parrafoa gehituz: " Lehenengo zenbaki honen lehen paragrafoan adierazitakoa gorabehera, zergapeko bera dela-eta prozedura berri bat hasteko, ez da beharrezkoa izango aurreko prozeduraren aurreko edo aldi bereko [iraungitze] deklarazio espresoa". horiek lehentasunez aukeratu baditu, edota derrigorrean, betebeharpekoak halako
|
bide
teknologiko egokiak izatea bermatuta badago eta erregelamenduetan horrela ezarri bada. Horren adibide izan daiteke urriaren 29ko 1363/ 2010 Errege Dekretua, sozietate anonimo eta mugatu guztiak eta BEZaren hileroko itzulketen araubidean daudenak behartzen dituena; edota Bizkaiko Kudeaketari buruzko Erregelamendua, pertsona juridikoak eta Sozietateen gaineko Zergaren zergadun diren beste erakunde batzuk, eta jarduera ekonomikoak gauzatzen duten pertsona fisikoak, baldin eta berariaz bide horien erabilera onartu badute lehenespenez erabiltzeko.
|
|
|
" Lehenengo zenbaki honen lehen paragrafoan adierazitakoa gorabehera, zergapeko bera dela-eta prozedura berri bat hasteko, ez da beharrezkoa izango aurreko prozeduraren aurreko edo aldi bereko [iraungitze] deklarazio espresoa". horiek lehentasunez aukeratu baditu, edota derrigorrean, betebeharpekoak halako bide teknologiko egokiak izatea bermatuta badago eta erregelamenduetan horrela ezarri bada. Horren adibide izan daiteke urriaren 29ko 1363/ 2010 Errege Dekretua, sozietate anonimo eta mugatu guztiak eta BEZaren hileroko itzulketen araubidean daudenak behartzen dituena; edota Bizkaiko Kudeaketari buruzko Erregelamendua, pertsona juridikoak eta Sozietateen gaineko Zergaren zergadun diren beste erakunde batzuk, eta jarduera ekonomikoak gauzatzen duten pertsona fisikoak, baldin eta berariaz
|
bide
horien erabilera onartu badute lehenespenez erabiltzeko. Halakoetan, bide elektronikoz egindako jakinarazpena gauzatu dela uste da egoitza elektronikoan egintza eskura jartzearekin, jakinarazpena gauzatutzat noiz jotzen den gorabehera.
|
|
|
Horren adibide izan daiteke urriaren 29ko 1363/ 2010 Errege Dekretua, sozietate anonimo eta mugatu guztiak eta BEZaren hileroko itzulketen araubidean daudenak behartzen dituena; edota Bizkaiko Kudeaketari buruzko Erregelamendua, pertsona juridikoak eta Sozietateen gaineko Zergaren zergadun diren beste erakunde batzuk, eta jarduera ekonomikoak gauzatzen duten pertsona fisikoak, baldin eta berariaz bide horien erabilera onartu badute lehenespenez erabiltzeko. Halakoetan,
|
bide
elektronikoz egindako jakinarazpena gauzatu dela uste da egoitza elektronikoan egintza eskura jartzearekin, jakinarazpena gauzatutzat noiz jotzen den gorabehera.
|
|
|
Likidazioak jakinaraziko dira hurrengo edukiarekin: tributu betebeharpekoa nor den, tributu zorra zenbatzeko osagaiak, likidazioaren behin behineko edo behin betiko izaera, likidazioaren arrazoiketa baldin eta tributu betebeharpekoak aurkeztutako aitorpen edota autolikidazioarekin bat ez badator, likidazioaren aurkako
|
bideak
, errekurtsoak jartzeko epeak eta organo ebazlea zein den, eta tributu zorra ordaintzeko lekua, epea eta bidea (Arabako eta Gipuzkoako TFAOen 98 artikulua, Bizkaiko TFAOren 100 artikulua eta TLOren 102 artikulua).
|
|
|
Likidazioak jakinaraziko dira hurrengo edukiarekin: tributu betebeharpekoa nor den, tributu zorra zenbatzeko osagaiak, likidazioaren behin behineko edo behin betiko izaera, likidazioaren arrazoiketa baldin eta tributu betebeharpekoak aurkeztutako aitorpen edota autolikidazioarekin bat ez badator, likidazioaren aurkako bideak, errekurtsoak jartzeko epeak eta organo ebazlea zein den, eta tributu zorra ordaintzeko lekua, epea eta
|
bidea
(Arabako eta Gipuzkoako TFAOen 98 artikulua, Bizkaiko TFAOren 100 artikulua eta TLOren 102 artikulua).
|
|
|
Erregelamendu
|
bidez
berariazko jakinarazpena beharrezkoa ez diren kasuak zehaztu daitezke tributu betebeharpekoari horren berri eman bazaio. Ulerbidez, horrela gertatuko da adostasun aktaren ondoriozko likidazioen kasuan lurralde erkideko eta Gipuzkoako ikuskapen prozeduretan; bertan, zorra likidatzeko organo eskudunak jarduketa berriak agindu ezik edota beste modu batean likidatu ezik, akta sinatu eta hilabetearen buruan jakinarazitzat emango da likidazioa (TLOren 156.4 artikulua eta Gipuzkoako TFAOren 151.3 artikulua).
|
|
|
...ako jarduketak); foru lurraldetako edo Estatuko Tributu administrazioak emandako egintzak jakinaraztea beste Estatu batzuetan, edo alderantziz, halako Estatuen egintzak lurralde erkidean edo foru lurraldean jakinaraztea, azken kasu horretan gorago aipatu dugun jakinarazpenen araubidea betez (laguntza jakinarazpenak egiteko); eta elkarren laguntzako errekerimenduak betetzeko lehentasuna izango dute
|
bide
elektroniko, informatiko eta telematikoek, Legeak, foru arauak edo horiek garatzeko arauketak agindu bezala.
|
|
|
Badago bestelako aukerarik ere: zenbait prozedura has daiteke betebeharpekoak eskaera aurkeztuta edota tributu arauketak ezarritako beste edozein
|
bidetatik
, hala nola, aurkeztutako autolikidazioa edo aitorpena zuzentzeagatik, edota Administrazioak betebeharpekoari bidalitako komunikazioaren bitartez, tributu zorra zehazteko behar diren datuak eskatuz ala aitorpena edo autolikidazioa aurkezteko eskatuz.
|
|
|
TFAOen aginduz, erregelamendu
|
bidez
tributuak kudeatzeko beste prozedura batzuk arautu ahal izango dira; nolanahi ere, prozedura horiei TFAOek ezarritako erregelak aplikatuko zaizkie. Halakoak dira, besteak beste, ziurtagiriak emateko prozedurak, identifikazio fiskaleko zenbakia emateko edo kentzeko prozedurak, edota aitorpenen aurkezpena kontrolatzekoak.
|
|
|
Autolikidazio
|
bidez
hasitako prozedura amaituko da Tributu administrazioak behin behineko likidazioa ematen duenean edo ikuskapen prozedura hasten denean, egiaztapen murriztuaren prozedura eta egiaztapen laburtuaren prozedura hasi ezik (azken hori Bizkaian soilik arautu dela). Arabako TFAOek (ez ordea, Bizkaikoak edo Gipuzkoakoak, gero esango dugunez) prozedura hau amaitzeko epea eta Administrazioak zorra zehazteko duen ahala preskribatzeko epea (bost urteko epea) parekatzen ditu.
|
|
|
Edozein kasutan formazko betebeharrak dira. Betebehar horiek aldizkakoak eta orokorrak direnean, informazioa hornidura
|
bidez
lortzeko jarduketa deritzo, eta banakako errekerimenduen bitartez informazioa eskatzen denean, bilketa bidez egin dela esan ohi da. Lehenengo motakoak ugariak dira, eta erregelamendu bidez zehaztu ohi dira:
|
|
|
Edozein kasutan formazko betebeharrak dira. Betebehar horiek aldizkakoak eta orokorrak direnean, informazioa hornidura bidez lortzeko jarduketa deritzo, eta banakako errekerimenduen bitartez informazioa eskatzen denean, bilketa
|
bidez
egin dela esan ohi da. Lehenengo motakoak ugariak dira, eta erregelamendu bidez zehaztu ohi dira:
|
|
|
Betebehar horiek aldizkakoak eta orokorrak direnean, informazioa hornidura bidez lortzeko jarduketa deritzo, eta banakako errekerimenduen bitartez informazioa eskatzen denean, bilketa bidez egin dela esan ohi da. Lehenengo motakoak ugariak dira, eta erregelamendu
|
bidez
zehaztu ohi dira: ulerbidez, enpresak urtero duen betebeharra bere langileek lorturiko ordainsariei buruzko eta horien gainean eginiko atxikipen eta konturako sarrerei buruzko informazioa; enpresari eta profesionalek euren bezero eta hornitzaileekin burututako salmentaeta erosketa eragiketei buruzko informazioa emateko beharra, kopuru batzuetatik gora; atzerrian kokatutako ondasun eta eskubideei buruzko informazioa ematekoa; edo azkenetarikoa, kriptomonetei buruzkoa.
|
|
|
Horiek horrela, prezio batetik gorako ibilgailuen erosleei buruzko informazioa eskatu izan da, edota saltoki handi batean urtean 30.000 euro baino gehiago gastatu duten ordain txartelen titularren informazioa ere (2015eko otsailaren 18ko Auzitegi Goreneko Epaia). Bilketa
|
bidez
lorturiko informazio hau emateko eskaeren aurka ezin daiteke alegatu banku sekretuaren mende egonik informazioa babestuta dagoela. Lanbide sekretuaren mende badaude, ordea, informazioa babestuta legoke, nahiz eta sekretu horrek ezin babestu profesionala bera, ezta sekretua hautsi gabe eman daitezkeen datu ekonomikoak ere (esaterako, informazioa pilatuta lortzen denean).
|
|
|
kontsulta egin duenaren identifikazioa; kasuaren nondik norakoak eta inguruabar garrantzitsuak; kontsulta bera, zehatz eta argi. TFAOek (eta TLOk) onartzen dute erregelamendu
|
bidez
ezartzen diren organismo edo erakundeek ere tributuen araubideari, sailkapenari edo kalifikazioari buruzko kontsultak egitea, baldin eta euren kide edo bazkide guztiak ukitzen dituzten gaiei buruzkoak badira: merkataritza ganberak, lanbideetako elkargoak, aholkulari fiskalen elkarteak, sindikatuak, enpresarien elkarteak, eta abar.
|
|
|
Delituari lotutako likidazioaren kontra, ezin izango da errekurtsorik edo erreklamaziorik jarri administrazio
|
bidean
; hala ere, prozesu penalean ezarritakoa betetzeko dagokion doikuntza egingo da, zigor arloko epaileari iruzurraren kuota zehaztea dagokiolako. Izapidetze administratiboan gertatutako prozedura akatsek ezin izango dute inola ere tributu betebeharra zati batez edo erabat azkendu (TFAOen 253 artikulua).
|
|
|
Behin prozedura hasi eta gero, hori bakarrik eten daiteke TFAOen 169 Artikuluak aipatutako arrazoi tasatuak gertatuz gero: errekurtso
|
bidean
edo erreklamazio ekonomiko administratiboan erabakitako etetea (eta konkurtsonahiz tributu arauketan ezarritako gainerako kasuetan ere), prozedura eratzean izan daitezkeen akatsen ondoriozko etetea (oker materiala, aritmetikoa edo egitezkoa, edota zorra ordainduta, barkatuta, konpentsatuta, geroratuta nahiz etenda egotea, edo ordainketa eskatzeko Tributu administrazioaren ahala preskribatu izana)...
|
|
|
Premiamendu probidentziaren
|
bidez
hasiko da prozedura eta zordunaren ondarearen aurkako exekuzioaren ondorioz zorra kobratuz amaitu daiteke. Premiamendu probidentzia beharrezkoa denez, ezin dugu nahastu premiamendu prozedura eta betearazpen aldia.
|
|
|
Prozedura has dadin, berariazko administrazio egintza behar da, hain zuzen ere, premiamendu probidentzia; probidentzia hori, aldi berean, prozedura eratortzen duen titulu exekutiboa da. Hortaz, premiamendu
|
bidea
hasteko, bi betekizun behar dira. Batetik, betekizun materiala:
|
|
|
ez da onartzen premiamendu probidentziaren aurka errekurtsorik edo erreklamazio ekonomiko administratiborik jartzea likidazioa ez delako zuzena. Horregatik, likidazioa bere garaian aurkaratu ezean, irmo bihurtu da, eta premiamendu
|
bidea
hasi ondoren jada ezin da horren aurka egin. Adibidez, horrela gertatzen da betebeharpekoak Pertsona Fisikoen Errentaren gaineko Zergaren likidazioa jasoz gero eta bertan ondorengoengatiko kenkaria bidegabe ezabatu bazaio, hilabeteko epea igarotzen uzten duenean errekurtsorik edo erreklamaziorik jarri gabe.
|
|
|
Bermeak arrazoi askogatik era daitezke: ordainketa geroratzea ala zatikatzea bermatzeko, errekurtso
|
bidean
etetea lortzeko, enbargoko kautelazko neurria kentzeko, besteak beste. Edozein kasutan, zorra ordaintzeko borondatezko epea gaindituta, bermea nahitaez erabili behar da premiamendu prozeduraren bitartez eta errekargua sortuz.
|
|
|
Ondasun eta eskubide enbargatuak besterenduko dira TFAOen 176 artikuluak arautu bezala. Artikulu horretan ezarri denez, hurrengo hiru
|
bideetatik
bat soilik erabil daiteke: enkantea, lehiaketa edo zuzeneko adjudikazioa.
|
|
|
Besterentzea enkante
|
bidez
gauzatu ohi da orokorrean, sistema horrek batera dauden interes publikoei eta pribatuei gehieneko begirunea dielako. Gainera enkantea sistema ordeztailea da arauak ezer ez dion kasuetan, hots, besterentzea enkante bidez egin behar dela ulertu litzateke.
|
|
|
Besterentzea enkante bidez gauzatu ohi da orokorrean, sistema horrek batera dauden interes publikoei eta pribatuei gehieneko begirunea dielako. Gainera enkantea sistema ordeztailea da arauak ezer ez dion kasuetan, hots, besterentzea enkante
|
bidez
egin behar dela ulertu litzateke. Bizkaiko TFAOk onartu duenez, ondasun enbargatu edota zorrak bermatzeko eratu diren ondasunen kasuan horien jabeek besterendu ditzakete, beti ere enkante publikoan ondasunak besterentzeko arautu diren publizitate baldintza berdinak ematen direnean (176 artikuluaren 7 lerrokada).
|
|
|
Premiamendu prozedura hurrengo hiru
|
bideetatik
amaitu daiteke (TFAOen 177 artikulua): a) Zorrak kobratzen direnean.
|
|
|
BERRIKUSPENA ADMINISTRAZIO
|
BIDEAN
|
|
|
Urriaren 1eko Administrazio Publikoen Administrazio prozedura Erkidearen 39/ 2015 Legearen 39.1 artikuluak jaso duenez, administrazio egintzak baliodunak dira eta ondorioak sortuko dituzte, egintzok eman diren egunetik aurrera. ...i tributuak aplikatzeko egintzei bai zehapenak jartzeko egintzei ere; hortaz, egintzak deuseztatzeko araubidea ere Administrazio zuzenbide orokorrean ezarritakoa izango da (deuseztasuneta deuseztagarritasun kasuak, etab.). Presuntzio hori aplikatzen denez, tributuak aplikatzeko egintzak zuzenean dira betearazleak (ez ordea, zehapenak jartzeko egintzak, ez direlako betearazleak izango administrazio
|
bidea
agortu arte). Horiek horrela, halako egintzen aurka egiteko ekimena administratuari dagokio egintzaren baliozkotasuna zalantzan jarriz gero.
|
|
|
Beste alde batetik, modu horretara administrazio antolamendura, oro har, eta tributu antolamendura, bereziki, EKren 24 artikuluak aldarrikatutako benetako babes judizialaren konstituzio printzipioa ekarri da. Epaitegi eta auzitegietara jotzeko eskubideaz gain, printzipio hori mamitu behar da administrazio
|
bidean
berrikuspen prozedurak ezarriz baldin eta betebeharpekoak aurkeztutako eskakizunei azkar eta berehala erantzun egokia ematen bazaie, eta eztabaida horiek administrazioarekiko auzi jurisdikzioan epaitzeko aukera ezerezean utzi gabe. Ildo horretatik, eztabaida guztiz ebatzi arte, egintzaren zuzeneko eragingarritasuna aldi batean atzeratzeko neurriak hartu behar dira, batik bat, prozesuaren objektua galtzeko arriskuagatik babes horretarako eskubidea kolokan jar badaiteke.
|
|
|
Esangura horretan, TFAOek (eta TLOk) euren V. Tituluan xedatutakoa aintzat hartu behar dugu, baita honako erregelamendu hauek ere: maiatzaren 13ko 520/ 2005 Errege Dekretua, administrazio
|
bidean
berrikuspen arloan TLO garatzen duen Erregelamendu orokorra onetsi duena; eta Araban, uztailaren 1eko 65/ 2008 Foru Dekretua, bermeen kostua berreskuratzea, berraztertze errekurtsoa eta berrikuspen prozedura bereziak arautzeko Erregelamendua onetsi duena, eta urtarrilaren 30eko 2/ 2007 Foru Dekretua, bide ekonomiko administratiboan errekurtso eta erreklamazioen prozedurak arautzeko Erregelamendua... Aurrekoaz gain, gaitasun, ordezkaritza, froga, jakinarazpen eta ebazteko epeei dagokienez, Administrazioaren berrikuspen prozeduretan TFAOen beste Titulu batzuetan gai horiei buruz xedatutakoa aplikatuko da, berrikuspen prozeduretarako erregela bereziak arautu ezik.
|
|
|
Esangura horretan, TFAOek (eta TLOk) euren V. Tituluan xedatutakoa aintzat hartu behar dugu, baita honako erregelamendu hauek ere: maiatzaren 13ko 520/ 2005 Errege Dekretua, administrazio bidean berrikuspen arloan TLO garatzen duen Erregelamendu orokorra onetsi duena; eta Araban, uztailaren 1eko 65/ 2008 Foru Dekretua, bermeen kostua berreskuratzea, berraztertze errekurtsoa eta berrikuspen prozedura bereziak arautzeko Erregelamendua onetsi duena, eta urtarrilaren 30eko 2/ 2007 Foru Dekretua,
|
bide
ekonomiko administratiboan errekurtso eta erreklamazioen prozedurak arautzeko Erregelamendua onetsi duena; Bizkaian, abenduaren 27ko 228/ 2005 Foru Dekretua, administrazio bidean berrikuspen arloan Tributuen Foru Arau Orokorra garatzeko Erregelamendua onetsi duena; eta Gipuzkoan, irailaren 26ko 41/ 2006 Foru Dekretua, administrazio bidean berrikuspen arloan Gipuzkoako Lurralde Historikoaren Tribu... Aurrekoaz gain, gaitasun, ordezkaritza, froga, jakinarazpen eta ebazteko epeei dagokienez, Administrazioaren berrikuspen prozeduretan TFAOen beste Titulu batzuetan gai horiei buruz xedatutakoa aplikatuko da, berrikuspen prozeduretarako erregela bereziak arautu ezik.
|
|
|
Esangura horretan, TFAOek (eta TLOk) euren V. Tituluan xedatutakoa aintzat hartu behar dugu, baita honako erregelamendu hauek ere: ...Araban, uztailaren 1eko 65/ 2008 Foru Dekretua, bermeen kostua berreskuratzea, berraztertze errekurtsoa eta berrikuspen prozedura bereziak arautzeko Erregelamendua onetsi duena, eta urtarrilaren 30eko 2/ 2007 Foru Dekretua, bide ekonomiko administratiboan errekurtso eta erreklamazioen prozedurak arautzeko Erregelamendua onetsi duena; Bizkaian, abenduaren 27ko 228/ 2005 Foru Dekretua, administrazio
|
bidean
berrikuspen arloan Tributuen Foru Arau Orokorra garatzeko Erregelamendua onetsi duena; eta Gipuzkoan, irailaren 26ko 41/ 2006 Foru Dekretua, administrazio bidean berrikuspen arloan Gipuzkoako Lurralde Historikoaren Tributuen Foru Arau Orokorra garatzeko Erregelamendua onetsi duena (hemendik aurrera" erregelamendu" edota" erregelamenduak" deituko ditugunak). Aurrekoaz gain, gaitasun, ordezkaritza, froga, jakinarazpen eta ebazteko epeei dagokienez, Administrazioaren berrikuspen prozeduretan TFAOen beste Titulu batzuetan gai horiei buruz xedatutakoa aplikatuko da, berrikuspen prozeduretarako erregela bereziak arautu ezik.
|
|
|
Esangura horretan, TFAOek (eta TLOk) euren V. Tituluan xedatutakoa aintzat hartu behar dugu, baita honako erregelamendu hauek ere: ...a onetsi duena, eta urtarrilaren 30eko 2/ 2007 Foru Dekretua, bide ekonomiko administratiboan errekurtso eta erreklamazioen prozedurak arautzeko Erregelamendua onetsi duena; Bizkaian, abenduaren 27ko 228/ 2005 Foru Dekretua, administrazio bidean berrikuspen arloan Tributuen Foru Arau Orokorra garatzeko Erregelamendua onetsi duena; eta Gipuzkoan, irailaren 26ko 41/ 2006 Foru Dekretua, administrazio
|
bidean
berrikuspen arloan Gipuzkoako Lurralde Historikoaren Tributuen Foru Arau Orokorra garatzeko Erregelamendua onetsi duena (hemendik aurrera" erregelamendu" edota" erregelamenduak" deituko ditugunak). Aurrekoaz gain, gaitasun, ordezkaritza, froga, jakinarazpen eta ebazteko epeei dagokienez, Administrazioaren berrikuspen prozeduretan TFAOen beste Titulu batzuetan gai horiei buruz xedatutakoa aplikatuko da, berrikuspen prozeduretarako erregela bereziak arautu ezik.
|
|
|
Edozein kasutan ere, bere garaian adierazi dugun bezala eta erreklamazio ekonomiko administratiboei dagokienez, gogoan izan behar dugu tributuak aplikatzeko eginkizunak eta berrikuspen eginkizunak modu bereizian egikaritzen direla; esleitu ere, Tributu administrazioaren organo ezberdinei esleitu zaizkie halako eginkizunak. Horiek horrela, berraztertze errekurtsoak edo berrikuspen prozedura berezkiek APApEL markatutako
|
bidea
nola edo hala jarraitzen badute ere (hori bai, gaiak agindutako berezitasunekin, esaterako, berraztertze errekurtsoa borondatezkoa da tributuen arloan eta administrazio bidea agortzen duen erreklamazio ekonomiko administratiboa baino lehen jarri behar da; administrazio prozedura erkidean, ostera, administrazio bidea agortzen duten egintzen aurka jar daitekeen aukera bat da errekurtsoa, auzitegiet... Estatuan, zeregina Auzitegi Ekonomiko Administratiboei dagokie; Araban, Arabako Organismo Juridiko Administratiboari; Bizkaian, Bizkaiko Foru Auzitegi Ekonomiko Administratiboari; eta Gipuzkoan, Gipuzkoako Foru Auzitegi Ekonomiko Administratiboari.
|
|
|
Edozein kasutan ere, bere garaian adierazi dugun bezala eta erreklamazio ekonomiko administratiboei dagokienez, gogoan izan behar dugu tributuak aplikatzeko eginkizunak eta berrikuspen eginkizunak modu bereizian egikaritzen direla; esleitu ere, Tributu administrazioaren organo ezberdinei esleitu zaizkie halako eginkizunak. Horiek horrela, berraztertze errekurtsoak edo berrikuspen prozedura berezkiek APApEL markatutako bidea nola edo hala jarraitzen badute ere (hori bai, gaiak agindutako berezitasunekin, esaterako, berraztertze errekurtsoa borondatezkoa da tributuen arloan eta administrazio
|
bidea
agortzen duen erreklamazio ekonomiko administratiboa baino lehen jarri behar da; administrazio prozedura erkidean, ostera, administrazio bidea agortzen duten egintzen aurka jar daitekeen aukera bat da errekurtsoa, auzitegietara jo baino lehen), erreklamazio ekonomiko administratiboak antolamenduaren adar honen prozedura bereziak dira, eta erreklamazioak ebazten dituzten administrazio organoak Tri... Estatuan, zeregina Auzitegi Ekonomiko Administratiboei dagokie; Araban, Arabako Organismo Juridiko Administratiboari; Bizkaian, Bizkaiko Foru Auzitegi Ekonomiko Administratiboari; eta Gipuzkoan, Gipuzkoako Foru Auzitegi Ekonomiko Administratiboari.
|
|
|
Edozein kasutan ere, bere garaian adierazi dugun bezala eta erreklamazio ekonomiko administratiboei dagokienez, gogoan izan behar dugu tributuak aplikatzeko eginkizunak eta berrikuspen eginkizunak modu bereizian egikaritzen direla; esleitu ere, Tributu administrazioaren organo ezberdinei esleitu zaizkie halako eginkizunak. ..., berraztertze errekurtsoak edo berrikuspen prozedura berezkiek APApEL markatutako bidea nola edo hala jarraitzen badute ere (hori bai, gaiak agindutako berezitasunekin, esaterako, berraztertze errekurtsoa borondatezkoa da tributuen arloan eta administrazio bidea agortzen duen erreklamazio ekonomiko administratiboa baino lehen jarri behar da; administrazio prozedura erkidean, ostera, administrazio
|
bidea
agortzen duten egintzen aurka jar daitekeen aukera bat da errekurtsoa, auzitegietara jo baino lehen), erreklamazio ekonomiko administratiboak antolamenduaren adar honen prozedura bereziak dira, eta erreklamazioak ebazten dituzten administrazio organoak Tributu administraziotik lokabeak dira organoaren eta eginkizunaren ikuspegitik, hots, euren zeregina betetzen dute zehapenak jartzeko organoetati... Estatuan, zeregina Auzitegi Ekonomiko Administratiboei dagokie; Araban, Arabako Organismo Juridiko Administratiboari; Bizkaian, Bizkaiko Foru Auzitegi Ekonomiko Administratiboari; eta Gipuzkoan, Gipuzkoako Foru Auzitegi Ekonomiko Administratiboari.
|
|
|
Ondore horietarako, Arabako eta Gipuzkoako TFAOen 219 artikuluak, Bizkaiko TFAOren 220 artikuluak (eta TLOren 213 artikuluak) hiru administrazio bide arautzen ditu tributuen arloan, egintzak berrikusteko. Lehenengo
|
bidea
Administrazioaren ofiziozko bidea da akats oso astunak duten egintzen aurka egiteko (Foru Arauek eta Legeak dioten moduan, berrikuspen prozedura bereziak), horren barne zor ez diren sarrerak itzultzeko prozedura jorratzen delarik. Bigarren bidea, borondatezkoa, berraztertze errekurtsoa da eta, azken buruan, erreklamazio ekonomiko administratiboa dugu.
|
|
|
Ondore horietarako, Arabako eta Gipuzkoako TFAOen 219 artikuluak, Bizkaiko TFAOren 220 artikuluak (eta TLOren 213 artikuluak) hiru administrazio bide arautzen ditu tributuen arloan, egintzak berrikusteko. Lehenengo bidea Administrazioaren ofiziozko
|
bidea
da akats oso astunak duten egintzen aurka egiteko (Foru Arauek eta Legeak dioten moduan, berrikuspen prozedura bereziak), horren barne zor ez diren sarrerak itzultzeko prozedura jorratzen delarik. Bigarren bidea, borondatezkoa, berraztertze errekurtsoa da eta, azken buruan, erreklamazio ekonomiko administratiboa dugu.
|
|
|
Lehenengo bidea Administrazioaren ofiziozko bidea da akats oso astunak duten egintzen aurka egiteko (Foru Arauek eta Legeak dioten moduan, berrikuspen prozedura bereziak), horren barne zor ez diren sarrerak itzultzeko prozedura jorratzen delarik. Bigarren
|
bidea
, borondatezkoa, berraztertze errekurtsoa da eta, azken buruan, erreklamazio ekonomiko administratiboa dugu. Hirugarren bide hori Finantza zuzenbidearen berezitasuna ez ezik, administrazio egintzak berrikusteko biderik erabiliena ere bada; horren bitartez administrazio bidea agortzen da eta Administrazioarekiko auzi jurisdikziora jotzeko bidea zabaltzen du.
|
|
|
Bigarren bidea, borondatezkoa, berraztertze errekurtsoa da eta, azken buruan, erreklamazio ekonomiko administratiboa dugu. Hirugarren
|
bide
hori Finantza zuzenbidearen berezitasuna ez ezik, administrazio egintzak berrikusteko biderik erabiliena ere bada; horren bitartez administrazio bidea agortzen da eta Administrazioarekiko auzi jurisdikziora jotzeko bidea zabaltzen du. Errekurtso horiek aztertzeko, aintzat hartuko ditugu hiru Lurralde Historikoetan aplikatzen diren arautegiak soilik, alderdi askotan lurralde erkidean xedatutakoaren berdina izan arren.
|
|
|
Bigarren bidea, borondatezkoa, berraztertze errekurtsoa da eta, azken buruan, erreklamazio ekonomiko administratiboa dugu. Hirugarren bide hori Finantza zuzenbidearen berezitasuna ez ezik, administrazio egintzak berrikusteko
|
biderik
erabiliena ere bada; horren bitartez administrazio bidea agortzen da eta Administrazioarekiko auzi jurisdikziora jotzeko bidea zabaltzen du. Errekurtso horiek aztertzeko, aintzat hartuko ditugu hiru Lurralde Historikoetan aplikatzen diren arautegiak soilik, alderdi askotan lurralde erkidean xedatutakoaren berdina izan arren.
|
|
|
Bigarren bidea, borondatezkoa, berraztertze errekurtsoa da eta, azken buruan, erreklamazio ekonomiko administratiboa dugu. Hirugarren bide hori Finantza zuzenbidearen berezitasuna ez ezik, administrazio egintzak berrikusteko biderik erabiliena ere bada; horren bitartez administrazio
|
bidea
agortzen da eta Administrazioarekiko auzi jurisdikziora jotzeko bidea zabaltzen du. Errekurtso horiek aztertzeko, aintzat hartuko ditugu hiru Lurralde Historikoetan aplikatzen diren arautegiak soilik, alderdi askotan lurralde erkidean xedatutakoaren berdina izan arren.
|
|
|
Bigarren bidea, borondatezkoa, berraztertze errekurtsoa da eta, azken buruan, erreklamazio ekonomiko administratiboa dugu. Hirugarren bide hori Finantza zuzenbidearen berezitasuna ez ezik, administrazio egintzak berrikusteko biderik erabiliena ere bada; horren bitartez administrazio bidea agortzen da eta Administrazioarekiko auzi jurisdikziora jotzeko
|
bidea
zabaltzen du. Errekurtso horiek aztertzeko, aintzat hartuko ditugu hiru Lurralde Historikoetan aplikatzen diren arautegiak soilik, alderdi askotan lurralde erkidean xedatutakoaren berdina izan arren.
|
|
|
Prozedura hau salbuespenez erabil daitekeen
|
bidea
da, izaera mugatua baitauka. Prozedura honen bidez, Administrazioak bere egintzak alda ditzake baita organo ekonomiko administratiboaren ebazpenak erehoriek administrazio bidea agortu edo epe barruan errekurritu ez direnean, halako egintzak ondoriorik gabe utziz eta auzitegien ebazpenik izan gabe.
|
|
|
Prozedura hau salbuespenez erabil daitekeen bidea da, izaera mugatua baitauka. Prozedura honen bidez, Administrazioak bere egintzak alda ditzake baita organo ekonomiko administratiboaren ebazpenak erehoriek administrazio
|
bidea
agortu edo epe barruan errekurritu ez direnean, halako egintzak ondoriorik gabe utziz eta auzitegien ebazpenik izan gabe. Horregatik, prozedura erabili ahal izango da deuseztasun akats frogatua eta zalantzarik gabekoa gertatzen bada, hots, Arabako eta Gipuzkoako TFAOen 224 artikuluak eta Bizkaiko TFAOren 225 artikuluak ezarritako kasuetan73:
|
|
|
Egintza irmoa izan behar da, administrazio
|
bidea
agortu delako. Horrez aparte, egintza ez da zertan kaltegarri izan Administrazioarentzat; ez
|
|
|
balioak egiaztatzeko prozeduraren ondorioz behin behineko likidazioa berrikusi behar denean balioa zenbatetsi bada izaera fiskaleko erregistro ofizialetan jasotako balioen arabera; edota aurretiazko errekerimendurik gabe epez kanpoko aitorpena aurkezteagatiko errekarguak direla-eta. Era berean, GTFAOren 124 bis artikuluko 2 zenbakian ezarri denez, autolikidazioak eta behin behineko likidazioak berrikusteko prozedura has daiteke erabaki, errekerimendu edo likidazio proposamenaren
|
bidez
, azken kasuan Administrazioak proposamena egiteko datu nahikoak baditu.
|
|
|
Tributuaren arauak oro har, Ondare Eskualdaketa eta Egintza Juridiko Dokumentatuen gaineko Zerga edo Oinordetza eta Dohaintzen gaineko Zergahala ezarriz gero, interesdunak tasazio kontrajarria sustatzeko eskubidea erreserba dezake, baldin eta erregularizazio egintzaren aurka lehenengo jar daitekeen errekurtsoan edo erreklamazioan salatzen badu likidazioak ez dituela betebeharpekoak aitortutako balioa aldatzeko nahikoa datu eta arrazoi. Halakoetan, peritu tasazio kontrajarriaren eskaera aurkezteko hilabeteko epea izango du, aurretik aurkeztutako errekurtsoa edo erreklamazioa ebazten duen erabakia administrazio
|
bidean
irmo bihurtzen den egunetik aurrera. Peritu tasazio kontrajarriaren eskaera aurkezteak ala tasazio hori sustatzeko eskubidea erreserbatzeak eten egingo ditu likidazioa betearaztea, likidazioaren aurkako errekurtso nahiz erreklamazioak jartzeko epea, baita zehapen prozedura hasteko epea ere, hori hasi gabe badago.
|
|
|
Puntu honetan, alabaina, kudeaketa organoena den egiaztapen mugatuko prozedura soilik aipatu nahi dugu. b) Tributu administrazioak bere esku dituen datuak eta aurrekariak aztertu, hain zuzen ere zerga egitatea edo tributu betebeharraren egitezko kasua gertatu dela edo betebeharpekoak tributu betebeharrean eragina duten elementuak ez dituela aitortu edo aitortu dituenekin bat ez datozen elementuak daudela agertzen dutenak. ...itu dutenez, erregularizatu behar diren justifikatu gabeko ondare irabaziak ere aztertu daitezke. c) Tributu arauketan eskatzen diren liburuak, erregistroak eta gainerako agiriak aztertu, bai eta merkataritzako kontabilitatearen kopia ere, eta liburu, erregistro eta agiri horietan adierazitako eragiketak frogatzen dituzten fakturak edo agiriak miatu. d) Hirugarrenei errekerimenduak egin, hornidura
|
bidez
(ez bilketa bidez) informazioa emateko betebehar orokorraren arabera, edo aurkeztu diren aitorpenetan jasotako informazioaren frogagiri egokien bidez informazio hori berresteko. Hirugarrenei inolaz ere ezin zaie egin finantza mugimenduei buruzko informazioaren errekerimendurik; hala ere, betebeharpekoei tributu betebeharren oinarrian edo kuotan eragina duten finantza eragiketen frogagiriak aurkezteko eskatu ahal izango zaie.
|
|
|
Puntu honetan, alabaina, kudeaketa organoena den egiaztapen mugatuko prozedura soilik aipatu nahi dugu. b) Tributu administrazioak bere esku dituen datuak eta aurrekariak aztertu, hain zuzen ere zerga egitatea edo tributu betebeharraren egitezko kasua gertatu dela edo betebeharpekoak tributu betebeharrean eragina duten elementuak ez dituela aitortu edo aitortu dituenekin bat ez datozen elementuak daudela agertzen dutenak. ...ularizatu behar diren justifikatu gabeko ondare irabaziak ere aztertu daitezke. c) Tributu arauketan eskatzen diren liburuak, erregistroak eta gainerako agiriak aztertu, bai eta merkataritzako kontabilitatearen kopia ere, eta liburu, erregistro eta agiri horietan adierazitako eragiketak frogatzen dituzten fakturak edo agiriak miatu. d) Hirugarrenei errekerimenduak egin, hornidura bidez (ez bilketa
|
bidez
) informazioa emateko betebehar orokorraren arabera, edo aurkeztu diren aitorpenetan jasotako informazioaren frogagiri egokien bidez informazio hori berresteko. Hirugarrenei inolaz ere ezin zaie egin finantza mugimenduei buruzko informazioaren errekerimendurik; hala ere, betebeharpekoei tributu betebeharren oinarrian edo kuotan eragina duten finantza eragiketen frogagiriak aurkezteko eskatu ahal izango zaie.
|
|
|
Egiaztapeneta ikerketa prozeduraren ondorioak ikuskapen akten
|
bidez
dokumentatuko dira, gero azalduko dugun moduan.
|
|
|
Halakoetan, aktekin batera, ziodun txostena ere aurkeztu behar du honako hauek adieraziz: a) zeharkako zenbatespen araubidea aplikatzearen arrazoia; b) ikuskatu den subjektu pasiboak eraman behar dituen erregistro eta kontabilitatearen egoera; c) oinarriak eta etekinak zehazteko aukeratu diren
|
bideen
zergatia; eta d) aurreko datuak aintzat harturik, egin diren kalkulu eta zenbatespenak (TFAOen 153 artikulua). Zeharkako zenbatespena aplikatzeko ez da beharrezkoa izango hori adierazten duen aurretiazko administrazio egintza ematea; hortaz, erabaki horren aurka ez dago errekurtsorik.
|
|
|
Errekurtso biak jarriz gero, lehendabizi jarritakoa izapidetuko da, eta biak batera jarriz gero, berraztertze errekurtsoa. Berraztertze errekurtsoak ez du administrazio
|
bidea
agortzen; hortaz, betebeharpekoak errekurtsoa erabil dezake hala nahi badu, edota ez erabili eta erreklamazio ekonomiko administratiboa zuzenean jarri. Erreklamazioak, ordea, administrazio bidea agortzen du, eta derrigorrekoa da, administrazio egintzaren aurka Administrazioarekiko auzi jurisdikzioaren auzitegietan egin ahal izateko lehenago erreklamazioa jarri behar izan baita.
|
|
|
Berraztertze errekurtsoak ez du administrazio bidea agortzen; hortaz, betebeharpekoak errekurtsoa erabil dezake hala nahi badu, edota ez erabili eta erreklamazio ekonomiko administratiboa zuzenean jarri. Erreklamazioak, ordea, administrazio
|
bidea
agortzen du, eta derrigorrekoa da, administrazio egintzaren aurka Administrazioarekiko auzi jurisdikzioaren auzitegietan egin ahal izateko lehenago erreklamazioa jarri behar izan baita.
|
|
|
Berraztertze errekurtsoaren
|
bidez
aurkara daitezke erreklamazio ekonomikoadministratiboen objektu izan daitezkeen egintza guztiak, bi izan ezik: berraztertze errekurtsoaren ebazpena eta erreklamazio ekonomiko administratiboaren ebazpena.
|
|
|
Tributu egintzen aurkako administrazio errekurtsoen arloan, erreklamazio ekonomiko administratiboa errekurtso arrunta da, administrazio
|
bidea
agortzeko derrigorrekoa. Erreklamazioak organo bereziek izapidetu dituzte, hots, organismo edo auzitegi ekonomiko administratiboek.
|
|
|
Amaitzeko, ez dira erreklamazio ekonomiko administratiboak onartuko honako egintzei dagozkienean: izapide egintza hutsak, tributuak aplikatzeko eta zehapenak ezartzeko esparruan epigrafe honetako goiko lerrokadan aipatu ez ditugunak; xedapen orokorrak; administrazio
|
bidean
erreklamazioa jartzeko aukera ematen dutenak, bide judizialera, arlo zibilean edo lan arloan, jo baino lehen, edo aukera hori agortzen dutenak; administrazio bidea agortuko duen ebazpena Ogasun Saileko foru diputatuak hartu beharreko prozeduretan ematen direnak; eta erreklamazio ekonomiko administratibotik salbuetsita, foru arauen baten edo legeen baten itzalpean ematen diren egintzak.
|