|
2000
|
|
|
Arrisku horri aitzintzeko bideetariko bat" hozkailua" da. Nola etxekoandre jatorrak, zer gerta ere, jai aroaren aitzin
|
bere
sukaldeko arasak jakiz gainezkatzen dituen, hala prentsako berriemaileak ere bere kajoietan —" hozkailuan", alegia— iraungipen data jakinik gabeko erreportajeak altxatzen ditu, gertakariek jai hartzen duten egun latzetako salbabide.
|
|
2001
|
|
|
Bidaiak egin eta beste leku batzuetako teknikak
|
bere
sukaldera, bere lurrera egokitzen ditu, baina teknikoki ere oso jantzita egon behar du eta horretarako, ezagutu eta dastatu egin behar du beste leku batzuetan egiten dena.
|
|
|
Kultura berezietan mamitua aurkitzen dugu kultura, berorren mintzabide eta adierazpide den hizkuntza ezin desberdinago diren hizkuntzetan gatzatua topatzen dugun moduan. Eta ezin gaindituzkoa dirudien ñabardura horren ñabarra ez da aitzakia txarra izaten nor
|
bere
sukalde zokoan, nor bere" oroigarri zaharrei maitez begira" gelditzeko.
|
|
|
ez nuen gehiago jostatzeko gogorik, are gutxiago besteak neurekin jostatzera uzteko kemenik. Azken boladan, ate frankotan joka ibili nintzen, eta nehork ez ninduen, zinez eta zintzoki
|
bere
sukaldean sartzera gonbidatu. Erabat galdua nintzela iruditzen zitzaidan.
|
|
|
Jaikitzerakoan biologiaren kezkak gatibatzen ninduen eiki. Adibidez atzo adiskideak,
|
bere
sukaldean kuskusa jaten ari ginela kontatu zidana neukan zirurikan, goiti eta beheiti, ikuz baina zuri ez daitekeen bele baten antzera. Agian irri gutizia hazten zidatelako adiskidearen hitzak kolkoan iltzatuak neramazkien.
|
|
2003
|
|
|
% 14k uste du, normalean, emakumeak arduratzen direla biltzeaz, bikotekidea sukaldean aritu ondoren. Hain zuzen,% 9k dio ez duela merezi bikotekideak janaria egitea “gero gehiago behar duelako zikindu duena biltzeko
|
berak
sukaldean prestatzeko baino”, eta beste% 8k dio gizonek “gainetik garbitzen dutela eta sukalde guztia koipez beteta uzten dutela”.
|
|
|
Josebak izkintxo egiten dion sentsazioa izaten du askotan.
|
Bera
sukaldera azaldu, eta hura salara, irratia itzalita. Handik gutxira salara joan, eta hura berriz ere sukaldera," hor dituzu kaskoak" edo esanaz.
|
|
2005
|
|
|
Poliziari deitu eta berehala, Mateoren bila hasi nintzen. Ehun metrora zegoen baserrira eraman nuen Itziar, eta
|
bertako
sukaldean gelditu ziren laurogei urteko atsoa eta bere seme ezkongabea infusioak emanez eta hitz gozoak esanez, kontsolatu nahian. Noizbehinka semeak deitu egiten zidan, ez ote zen hobea ospitalera eramatea:
|
|
2006
|
|
|
Errefuxiatu kanpamenduetan, emakumeak dira lan gehien egiten dutenak. Harearekin adreiluak egiten ikasi genuen, eta horrekin gelatxo txikiak eraiki genituen,
|
bertan
sukaldean aritu ahal izateko. Bertako ospitaleak asko hobetu dira.
|
|
|
artoa, aguakatea edo arroza.
|
Bere
sukaldeko haragien artean behi edo bistec xerrak, oilasko errea, chompipea indioilarrari deitzen dioten bezala, txerri txuletak eta beste animalia basati batzuen haragia, esaterako, saldutakoa edo iguana. Bat kostaldera hurbildu ahala, arrain eta itsaski freskoak probatzeko aukera izango du.
|
|
|
Aitatxo esaten dio. Eta aitatxo eta amatxo irudikatzen ditu hotel handiko sukaldean, lanean, eta
|
bera
sukaldean sartu eta muxu ematen lotara aurretik. " Gauero sartzen ginen sukaldean.
|
|
2007
|
|
|
Suitzan eta Alemanian bere gatza hartzen zuten, potasa oxalatoa edo bioxalatoa biotatik entzuna dut... freskagarria izateaz gain, gaizkoaduren, eskorbutuaren eta behazun gehiegiaren aurkakoa ere bada. bitaminan oparo, pittin samin, limoi dastako eta bixigarri, horra
|
bere
sukalderako emana. Entsalada edo zopatan egokiena, baina zenbait arrainentzat ez da nolanahiko makulu.
|
|
|
Ez leku bakarti honetan, bizilagun urrunen parajean, non eta Pennsylvaniako azkeneko konderrian.
|
Bere
sukaldean, bere leiho pribatuan. Baina hala jazo da.
|
|
|
Jakintza berezitua bihurtu da, hainbaturte eman behar dugu ikasten erakunde arautu batean sukaldari izateko. Gutxikikasten du
|
bere
sukaldean sukaldatzen. Gaur, izen handiko sukaldariek euskalsukaldaritzaren izenean berritu eta asmatu egiten dute, eta herriari, jendeari, telebistan erakutsi eta irakatsi zelan sukaldatu.
|
|
2008
|
|
|
Itsasontzian makulua lepotik zintzilik ibiltzen zuen, soka batekin lotuta, eskuak ahal bezain libre edukitzeko. Ikustekoa zen nola segitzen zuen
|
bere
sukalde lanetan beste edozein lur sendoan bezalaxe, makuluaren punta trenkadaren kontra jarri eta, haren kontra bermaturik, ontziaren mugimendu bakoitzari amore emanez. Eta are harrigarriagoa zen eguraldirik txarrenean kubierta zeharkatzen ikustea.
|
|
|
Adele apur bat etsi da
|
bere
sukaldeko bikaintasuna erakutsi ezinda, baina arroz zuria bakarrik har dezaket orain bertan. Ez dakit zehatzmehatz zerk egin didan kalte, egunotako kilometro mordoak edo janariren batek, baina bertan saltsaren bat hartuko banu, badakit zer gertatuko litzaidakeen.
|
|
2009
|
|
|
Regina enearen atzeko eta goiko aldean, bazegoen beste etxebizitza moduko bat, nagusia baino txikiagoa, bere sua eta
|
bere
sukaldea zituena, gonbidatuek eta erabiltzeko, osaba Ismaelek, adibidez, baita izeba Bittorik eta haien seme alabek ere aurrerago, udako oporretan herritik hirira lauzpabost egun pasatzera etortzen zirenean; ganbara partean, gainera, bazegoen leiho errezeldun bat zuèn gela bat, bakartua eta bildua, non Ismaelek lo egiten baitzuen, ez arrazoi makal batengatik:
|
|
|
onartu egin du nire presentzia.
|
Bere
sukaldeko aulki urdinean eserita nago. Pena da zure tortilla probatu ezin ahal izatea.
|
|
|
Regina enearen atzeko eta goiko aldean, bazegoen beste etxebizitza moduko bat, nagusia baino txikiagoa, bere sua eta
|
bere
sukaldea zituena, gonbidatuek eta erabiltzeko... osaba Ismaelek, adibidez, baita izeba Bittorik eta haien seme alabek ere aurrerago, udako oporretan herritik hirira lauzpabost egun pasatzera etortzen zirenean; ganbara partean, gainera, bazegoen leiho errezeldun bat zuèn gela bat, bakartua eta bildua, non Ismaelek lo egiten baitzuen, ez arrazoi makal batengatik: " Leihotxoa zabaldu, eta itsaso zabalaren jabe sentitzen naiz"; etxebizitza moduko hark, bestelakoan, etxe nagusiaren atzealdetik zuen sarrera, eta ñabardura hark halako independentzia bat ematen zion... erabatekoa ere bai, baldin eta etxe nagusiaren eta gonbidatuenaren artean pasabide eskaileradun bat izango ez balitz, bi espazioak batzen eta bereizten zituèn ate batera jotzen zuena.
|
|
2010
|
|
|
Mezua argia da: eskolak aukeratu behar du cateringa edo
|
bertako
sukaldea nahi duen. Ez da eredu bat bestea baino garestiago.
|
|
|
Horiek lasai bazkaldu ostean etorri dira arrapaladan 3 urtekoak. Usain gozoa dator sukaldetik; Larrabetzukoa da
|
bertako
sukaldean bertako produktuak prestatzen dituen eskola jantoki bakarretakoa.
|
|
|
Larrabetzun, ordea, eskola jarri zenetik (duela 26 urte inguru) elikatu dira ikasleak
|
bertako
sukaldetik. 2008ra arte eskola dezentek eutsi zion sukaldeari.
|
|
|
2008an sukaldariak kenduko zizkietela esan zietenean zer atakatan egon ziren kontatu du Alizia Etxarte gurasoak: " Urte eta erdi aritu ginen mobilizazioetan, beste eskola batzuekin, eta azkenean guk erabaki genuen jarraituko genuela zeharkako gestioan[
|
bertako
sukaldearekin], eta 2008tik aurrera autogestioan gaude. Administrazioko sukaldarien plazak amortizatu egin dira eta sukaldariak beste leku batzuetara joan dira.
|
|
|
Kopuru eskandalagarria da benetan: kontratazio zuzeneko langileak (lan baldintza duinagoetan cateringekoak baino), bertako produktuak,
|
bertako
sukaldean prestatuak, Jaurlaritzaren laguntzarik jaso gabe... eta 0,35 euroko aldea bakarrik. Horrek esan nahi du, edo Eusko Jaurlaritzak otorduko 0,35 euro baino gutxiago jartzen dituela (zuzenean galdetu diogu beste hainbat galderekin batera, baina ez digute erantzun), edo catering sistema garestiagoa dela, nabarmen.
|
|
|
Alizia Etxarte konbentzituta dago jantokiari eutsiko diotela, eta hobetzen jarraituko dutela. Baina aldarrikatu du administrazioak
|
bertako
sukaldea duten jantokiak onartu egin behar dituela, eta eredu hau bultzatu behar duela: " Hau eraman daiteke jangela guztietara eta errebindikatu behar dugu janaria berton prestatzea.
|
|
|
milaka umeri jaten ematen dieten jantokiak bertako produktuz hornituko balira, eta berdin egingo balute zahar etxeek, eri etxeek... bestelakoa litzateke bertako ekoizle eta denda txikien egoera.
|
Bertako
sukaldeak edo cateringak bultzatzea erabaki politikoa da, garrantzi handikoa. Eta ez interes ekonomikoetatik libre dagoena, kontuan hartzen badugu EAEko eskola denetara hamar catering bakarrik iristen direla, eta Gipuzkoa osora, bakarra.
|
|
|
Orain sukaldariek euren sukaldeak irekitzen dituzte euren ezagutzak gazteenekin partekatzeko. Berasategik gogoratu zuenez lehen sukaldaria lau pareten artean ezkutatzen zen eta
|
bere
sukaldera ikastera joaten bazinen bere ezagutzen %90a ezkutatzen zizun. Gaur egun, sukaldari maisuek beren lana erakusten dute eta gainerakoek lan hori ikusteko aukera dute.
|
|
|
Andoni beraren hitzak dira. Egin genion elkarrizketa batean, onartu zuen menua garatzen ari zenean konturatu zela
|
bere
sukalde propioa ez zegoela erabat amaituta.Sukaldaritzari buruzko dokumental batean lan egin duzue inoiz. Sukaldaritzaren inguruan egiten dudan lehen lana da; pertsonen inguruko dokumentalak egin ditut beti. Kasu honetan, hori da transmititu nahi izan duguna, pertsonen arteko erlazioa.
|
|
|
Harritu egin nintzen, zeren justu nik erabiltzen nuen gela baitzen, ez berea.
|
Berak
sukaldearen ondokoan egiten zuen lo.
|
|
|
Kolono frantsesa konturatu zenean Djehak zer egiten zuen, bere afariaz profitatzeko
|
bere
sukaldeko leihoan jartzen zela, haserretu egin zen.
|
|
|
" Kongresua ondo joan da". " Zein kongresu?" galdetu dit
|
bere
sukaldeko zereginetan murgilduta. Probokazio bat ote den egon naiz une batez.
|
|
2011
|
|
|
Gogaitua sentitu zen.
|
Bere
sukalderaino hegatu zitzaion pentsamendua. Bai xelebrea!
|
|
|
Xabier Zabaleta Donostiako Aratz jatetxekoak
|
bere
sukaldean Ander Esarte hartu du, Donostiako Alde Zaharreko â?. La Txuletaâ, jatetxekoa.
|
|
2012
|
|
|
Bere pisura heltzean, geranio sikuak zakarrontzira bota, pitxer handi bat urez bete eta arrosa sartu du bertan. Eta, mirariz bezala, arrosa
|
bere
sukaldean ireki da. Markel etxera bueltatu denean, atzeko aldetik besarkatu du, hain da handia sentitzen duen asaldura, eta sabel iletsua laztandu dio, uretan dagoen arrosari begira.
|
|
|
Baina aurpegi guztiak argitzen zituen bozkarioak, madame Lefrançois ostalersa goibeldu egiten zuela zirudien.
|
Bere
sukaldeko mailetan zutik, bere kolkorako marmarrean ari zen:
|
|
|
Garagardoaren laguntzaz eta ordu txikiek mingainari tira eginez, denbora gutxi behar izan zuten laneko kontuez hitz egiten hasi eta segituan bulegoko jendea larrutzeari ekiteko, harik eta imitazio parodikoetara iritsi ziren arte, algara ozenenak eragin zituzten Giza Baliabideetako zuzendari Ibon K.renak eta sindikatu horiko buru Alberto Zuriarrainenak. Hurrengo eguerdian biak elkarrekin esnatu ziren Josuren lagun baten etxean, eta orduantxe erakutsi zituen Josuk lehenengo aldiz
|
bere
sukalderako dohainak Noraren aurrean: Findus kaneloiak mikrouhin erara (lagunaren izozkailutik arrantzatuak).
|
|
2013
|
|
|
Afaritarako asko gustatzen zitzaidan jatetxe bat proposatuko al nion galdetu zidanean, Mugaritz aipatu nion komisarioari,
|
bertako
sukaldeak ezinezkoak diren osagarriak batzen dituelako: zientzia, poesia, tradizioa, umorea eta irudimena.
|
|
|
Hain ezti eta hiztun gehienetan, eta hortzak erakutsi zizkidan, errezeloz. . Zer aurkituko duzula uste duzu zuk, gerra zer den ere ez dakien horrek?, bota zidan zapuzkeria ezin ezkutaturik, hantxe ziplo
|
bere
sukaldean, katilu bana kafesne hartzen ari ginela. Planteamenduak berak mindu izan balu bezala kritikatzen zidan burutapena, kasik sarkasmoz, eta neuk ere aski ernegatuta eusten nion begiradari, nire harriduran ezin kabiturik, gure familian apaingarririk gabeko galdera zuzenak erantzun traketsa dakarrela konturatu nintzen arte.
|
|
|
Neurri batean, errealitate bati erantzuten diotelako: biztanleria bera da bere etxean ikasi eta praktikatu nahi ez duena, baizik eta entretenigarria izateko beharra sentitzen duena, edo norbait
|
beretzat
sukaldean dagoela sinesten duena (jakina, ez da horrela). Batzuetan, batzuek uste dute gai izango dela hain sofistikatua den plater hori sortzeko, eta ia ahaleginik egin gabe, oso probabilitate gutxikoa (eta, hala badagokio, plater zikinen pila bat sortuko luke, telebistarena).
|
|
|
Auzia are eta okerragoa zen, ordea, bi aldiz pobre ziren lekuetan, esate baterako Euskal Herriko bazter menditsuetan Reader' s Digest irakurtzen zuen emakumearen gazte garaian, XX. mendearen hasieran. Bilboko langile auzune batean jaiotakoak sar zitezkeen fabrika batean, denda batean; joan zitezkeen ikastetxe batera
|
bertako
sukaldean laguntzearen truk, eta hartara aprendiz heziketa jaso. Baina Albiztur, Aldaba, Alkiza, Asteasu eta halako herrixketakoek aukera mugatuak zituzten, artzaintza edota nekazaritza.
|
|
|
Alvarez Enparanza, Aresti, Villasante, Mitxelena, une bateko argazki flasha euskara batuaren corpusaren osaketan. DNA ideologiko gurutzatuak, sustrai komunak eta erreka politiko arras desberdinak, une batean lantegi
|
berean
sukalde bererako ur hodia antolatzen.
|
|
|
Baina bene benetako gakoa besterik da, zera, ea nor den gai aho bat gehiago
|
bere
sukaldean asetzeko gosete garratz honetan.
|
|
2014
|
|
|
Gero, sukarraren ametsak zetozen, ametsik gozoenak. Batzuetan, izebak uzten zidan bere ohean sartzen,
|
bera
sukaldean ari zen bitartean. Handik entzun nezakeen irratia.
|
|
2015
|
|
|
Ikastola bakoitzeko jantokia ikastolak berak kudeatzen du. Hego Euskal Herrian 74 ikastola daude Ikastolen Elkartean, eta horietatik 36tan bazkaria
|
bertako
sukaldean prestatzen dute. Bertako langile eta begiraleak ikastolako langile dira.
|
|
|
Hauek dira bazkaria
|
bertako
sukaldean prestatzen duten ikastolak: 1 Abusu (Bilbo) 2 Seber Altube (Gernika) 3 Txantxiku (Oñati) 4 Zurriola (Donostia) 5 Assa (Lapuebla de Labarka) 6 Udarregi (Usurbil) 7 RM Azkue (Lekeitio) 8 Orereta (Errenteria) 9 Pasaia Lezo Lizeoa (Pasaia Lezo) 10 Betiko (Leioa) 11 Jaso (Iruñea) 12 San Fermin (Zizur Txikia) 13 Paz de Ziganda (Atarrabia) 14 Aresketa (Amurrio) 15 Ander Deuna (Sopela) 16 Laskorain (Tolosa) 17 Kurutziaga (Durango) 18 Jakintza (Ordizia) 19 Andramendi (Beasain) 20 Uzturpe (Ibarra) 21 Urretxu Zumarraga 22 Salbatore Mitxelena (Zarautz) 23 Tantirumairu (Lesaka) 24 Santo Tomas (Donostia) 25 San Benito (Lazkao) 26 Armentia (Gasteiz) 27 Laudio 28 Arangoiti (Irunberri) 29 Argia (Tutera) 30 Kirikiño (Bilbo) 31 Urretxindorra (Bilbo) 32 Larramendi (Mungia) 33 Asti Leku (Portugalete) 34 Andramari (Zornotza) 35 Aranzadi (Bergara) 36 Eleizalde (Bermeo).
|
|
|
–Orain hamar bat egun euren gelako neska baten aitona joan zitzaien hitz egitera, kontatzen hasi zitzaion Ostaizka koinatari
|
bere
sukaldean, infusio bana zutela aurrean?. Aroa Alberdiren aitonak sekula irribarre egiten ez duen eta jertse nasaiak erabiltzen dituen marrazo ihar bat behar zuen, eta itsasoko ipuinekin ume guztien borondatea bereganatu zuen.
|
|
|
Animalia edota hegaztiren baten izena ez zekienean korrika joango zen etxera amak gauza berriren bat erakuts ziezaion. Ordu luzeak zituzten emanak amak eta
|
berak
sukaldeko su goxoaren babesean etengabe kontu kontari:
|
|
|
Ez ditut orain paperera ekarriko terrazako mahaien artean belarriratu zitzaizkidan kontu ilun haiek (morroia inguruan ez zebilelako segurtasun osoan, oso osoan!? bakarrik murmurikatuak, jakina), baina, nolabait errateko, Otto isilak
|
bere
sukaldean bezain trebeki erabili omen zuen labana Vartsoviako ghettoan...
|
|
|
Etxerako bidean, tranbian eserita, izarrak bailiran piztuta dauden leihoak zenbatzen doalarik,
|
bere
sukaldeko leihoa ere piztuta ikusi ote duen iruditu zaio Martari. Nor egongo ote da etxean?
|
|
|
Tranbiatik jaitsi, eta piztuta dagoen leiho hartara begira geratu da berriz. Etxe urdineko leihoak zenbatu ditu argia
|
bere
sukaldekoa dela ziurtatzeko. Hantxe daude bere lanpara, termoa eta lili zuria.
|
|
|
Eta berak urrunean piztuta dagoen leihotxo haietako batean marraztutako itzala izan luke. Parke ilun bat dago bera eta
|
bere
sukaldeko argiaren artean. Zulo beltz bat.
|
|
|
in situ etxean eraman eta prestatzeko infusio moduan. Eta horrek, noski,
|
berarekin
sukaldean aritzeko aukera dakar. Hori bai, tea gozogintzan edo plater gazi batzuetan janez erabili behar da.
|
|
|
Auzia are eta okerragoa zen, ordea, bi aldiz pobre ziren lekuetan, esate baterako Euskal Herriko bazter menditsuetan Reader' s Digest irakurtzen zuen emakumearen gazte garaian, XX. mendearen hasieran. Bilboko langile auzune batean jaiotakoak sar zitezkeen fabrika batean, denda batean; joan zitezkeen ikastetxe batera
|
bertako
sukaldean laguntzearen truk, eta hartara aprendiz heziketa jaso. Baina Albiztur, Aldaba, Alkiza, Asteasu eta halako herrixketakoek aukera mugatuak zituzten, artzaintza edota nekazaritza.
|
|
|
Amadeo ez eta mende laurdenean ere. Erran didate negu honetan hor dagoela
|
bere
sukalde ekonomiko zaharraren ondoan, egur ematen noizbehinka.
|
|
|
|
Bere
sukaldeak erotu egiten nau.
|
|
2016
|
|
|
Aldamenean zegoen kikaratxo garbian likido beltza isuri zion lagunak, parean zegoen aulkian esertzera gonbidatuz. Josebak lagunari begiratu zion, bihotzarekin eskerrak emanez eta aldi
|
berean
sukaldeko argia itzaliz. Ezin zuen jasan.
|
|
|
Otorduak Jolastokiko tabernan eginen dira, eta platerak
|
bertako
sukaldean prestatuko dira zuzenean, bertako baratzean berean lantzen diren produktuak aprobetxatzen saiatzeko, eta adin horietako berezko beharrak asetzeko, bai eta zenbait haurrek izan ditzaketen berezitasunak asetzeko ere.
|
|
|
Eskuizkribuaren sarrerako oharrean esaten zaigunez, 1772ko gabonetan antzeztu zen Altzibar etxeko
|
bertako
sukaldean, matxinada izan eta sei urtera, beraz. Etxeko semea dugu egilea, Joakin Altzibar Jauregi Atxaran, Gipuzkoako familia aberatsenetako batean jaio eta hazia, militarra eginbeharrez, eta Altzibarreneko artxiboan arakatzen aritu den Borja Aginagaldek esatera, ondobizia eta alferrontzi mortala.
|
|
|
Gainera, sasi hura berak aldian behin irakurtzen zituen liburu afrikarretako sasien moduan, izpiritu edota aparizioz beteta egon izan balitz bezala zeharkatu behar izan zuen: aurrena Guiomar azaldu zitzaion, gau hartako garaipen ospakizunera etorri behar al zuen galdetuz eta, bide batez, jokalari poloniarrekin prestatzen ari zen pinpon txapelketa asteazken hartan bertan hasiko zela adieraziz; hurrena berriz aparizio desatsegina, Laura, berau kontuak eskatuz, ea zergatik Nuria
|
bere
sukaldeko lagunaren aurkako eraso hura, ea nolatan halako agresibitatea defendatzerik ez zeukan andre batekin, ea ez zion lotsarik ematen; handik pixka batera aparizio atseginaMaria Teresa, gau hartan Poloniako ekipoarekin egingo zen festan dantzaldia ere izango zela seguruenik ere, eta berak Boniekekin dantza egitea pentsatzen zuela, baina ez jartzeko horregatik jeloskor, gero bere semeari konta... Carlosen irudimenean, Beatrizek harrera mostradoretik begiratzen zion bularretakoaren marrazkia erdizka ezkutatzen zuen alkandora txuri batekin jantzita.
|
|
|
John Iroz: Lianneren senarra. eta hain gaizki pasatzen zuen non, etxe
|
berean
sukalde lanak egiten zituen mutiko gazte batek, penaturik, bere gurasoekin mintzatu eta familiak kudeatzen zuen Baigorriko jatetxe batera eraman baitzuen, sukaldeko laguntzaile. Bizitza aldatu zitzaion han.
|
|
|
Hiru familia horien aterpetzeko etxe zabal bat behar zen. Orduan eraiki ote zuten, bigarren bizitegia,
|
bere
sukaldea eta bi gelekin, etxeko ekialdeko paretaren kontra, guk" beste partea" deitzen genuena? 20 mendean Ameztoiko bizitegi nagusian baziren sukaldea, 62 lau logela handi, ezkaratz zabala, baita sotoa, irindegia, arditegia, behitegia, ganerrak, belartegia, hots etxalde handia zen.
|
|
2017
|
|
|
Obra hori orain dela urte batzuk aurkitu zuten Altzibarko jauregian, eta
|
bertako
sukaldean antzeztu zuten. Obran hiru pertsonaia daude:
|
|
|
Bestelako hamaika ekitaldi ere izanen dira festibalean: etxaldeetako abereen eta lanen erakusketak, hitzaldiak, haurrentzako ekimenak, lehiaketak, produktu dastaketak, mahai inguruak, film proiekzioak, kontzertuak… Lurramako eskaintzen artean, aipatzekoa da azken urteetan
|
bertako
sukaldeak hartu duen fama: kalitatezko, sasoiko eta tokiko ekoizpenekin prestatutako 3.000 otordu zerbitzatuko dituzte festibalean.
|
|
|
Eta asuntoa punturik interesgarrienera heltzen ari zenean telefonoak jo zuen. Rosek maldizio batzuk bota eta tresna madarikatua popatik hartzera bidaltzeko esan zuen, baina Myra izan zitekeela esan nion, eta hala zen?,
|
beraz
sukaldera joan eta hartu zuen.
|
|
|
Saretzeak eman ditu bere fruituak eta, aurten, bigarren topaketa bat eraiki dugu denon artean, bakoitzak
|
bere
sukaldeko, eremuko aletxoa jarriz. Erronka handiak ditugu Araban, tokian tokiko berezitasunekin, horregatik ikusten dugu hain garrantzitsua elkar aberastea, erantzun molde eta ereduak partekatzearen bidez.
|
|
|
Merke gostaia nunbait, bizkitartean ikaragarriko arrakasta bildua omen du Maliko sukalde arruntenetaraino. Ba omen zen alta bada han
|
berean
sukaldeko behar zena, emazteek berek tokiko landareak baliatuz biltzen zutena, bertute gehiago zuen zopa gaia. Egina prestik heldu den mirakuluzko Maggi Kub horrek aldatzen ditu jateko ohidurak, indartzen kanpotikako menpekotasunak eta desegiten tokiko irabazbideak.
|
|
2018
|
|
|
Laudioko pabilioia proiektuak garatu nahi dituen balio nagusien arabera eraikiko da. Garaiok dioenez," hezkuntza proiektua garatzeko espazio bat izango da, haur eta gurasoentzako batez ere; elikadura lantzeko ekonomato bat
|
bere
sukaldearekin; kulturari lotutako oholtza, hedabidearen proiektua…" Hori guztia pabilioiaren lehenengo pisuan kokatuko da eta edozeinentzako espazio irekia izango da. Hedabideari dagozkion bulego eta espazioak, aldiz, bigarren pisuan eraikiko dira.
|
|
|
Biharamunean hasiko zen Miren estudioan bizitzen: biharamunetik aurrera ez zuen edukiko
|
beraz
sukalderik, logelarik, egongelarik. Komuna bai, sartu eta ezkerrera, baina gainerako guztia gero, gainerako guztia dena batera.
|
|
|
Añesena da piztuta geratzen den leiho bakarra. Eta orain ere,
|
bere
sukaldeko mahaiaren bueltan, orduko elkarrizketarekin jarrai genezake. Baina Brunorekin nola hasi zen kontatzeko eskatu diot.
|
|
|
Eta, izatez, Añesek ez daki nolatan daukan Xuan
|
bere
sukaldean. Xuan ez dago lagun faltan, eta ondo beterik izaten du agenda.
|
|
|
Platera harrira eraman du Añesek. Añes krepeekin bakarrik ez uzteko sartu naiz
|
bere
sukaldean. Baina gure artean gaizki bukatzen dute gozo hasten diren uneek.
|
|
|
onartu egin du nire presentzia.
|
Bere
sukaldeko aulki urdinean eserita nago. Añesek arrautza gutxiegi du patata horientzat guztientzat, eta, esne botila hutsik dagoenez, gosarian sobratu zaion kafesnea isuri du tortillara, lehorregi geratu ez dadin.
|
|
|
Etxerako bidean, tranbian eserita, izarrak bailiran piztuta dauden leihoak zenbatzen doalarik,
|
bere
sukaldeko leihoa ere piztuta ikusi ote duen iruditu zaio Martari. " Nor egongo da etxean?", pentsatu du.
|
|
|
Tranbiatik jaitsi, eta piztuta dagoen leiho hartara begira geratu da berriz. Etxe urdineko leihoak zenbatu ditu argia
|
bere
sukaldekoa dela ziurtatzeko. Hantxe daude bere lanpara, lili zuria eta ahaztuta utzi duen termoa.
|
|
|
Haietako batean marraztutako itzala izan luke berak. Parke ilun bat dago beraren eta
|
bere
sukaldeko argiaren artean. Zulo beltz bat.
|
|
|
Kaik denbora eman dio Añesi mentalki
|
bere
sukaldea eta logela koltxoiekin partzelatzeko.
|
|
|
|
Berarekin
sukaldean elkartzea antolatu nuen.
|
|
2019
|
|
|
Nebari begira geratu zara, txikitu egin dela ematen du, zimurtu. Urduri dago,
|
bere
sukaldean bere lekua aurkitu ezinik bezala. Eta esan dizunak izugarri poztu zaitu, Jasoneren testua ez duela erabiliko ulertu diozulako.
|
|
|
–Zer gura duzu armosurako??, galdetu dit. Gosaltzeko buffet libre bat baneuka txokolatezko zerealak, mueslia, kiwi zatitu bat, laranja zukua eta ez dakit zer gehiago hartuko nukeen, baina hau ez da hotel bat, hau Basaguren da, eta ez dut halako ezer ikusi
|
bertako
sukaldean. –Zuk hartzen duzun berbera, amama!?, esan diot, eta kafesne zopak atera dizkit.
|
|
|
Normala da halako egoera batean, ezta? Ez dut ondorioztatuko bidaiari txepel bat naizela, bere ohetik kanpo gau bat igaro orduko etxera itzultzeko amorratzen dagoena,
|
bere
sukaldeko epelera. Hori ere ez da, baina aitortuko dizut zalantzak etorri zaizkidala:
|
|
|
–egin zuen oihu etxean sartzerakoan. Tentu handiz jaitsi nituen eskailerak, beldurrezko filmetan etxe barruan hiltzailea dagoela dakitenean bezala;
|
bera
sukaldean ari zen mahaia prestatzen. Sukaldean sartu nintzen, urrats bakarra baino ez barrura.
|
|
|
Jatetxearen izena eta helbidea aipatzen zituen.
|
Berak
sukaldeko leihotik ikusten zuen herrixkakoa zen, errotulu gorria zuena. Hostala ere bazen, nonbait.
|
|
|
Seguru aski ere, Bochisco, Polchiscu, Pochiscu izeneko etxea ere barren, Potroa etxeari iratsia baitzen. Bordarik ez du aipatzen, bestela Potroko borda izan baitzitekeen, gutxienez 1724 urterako egina izatean,
|
bere
sukalde, bi alor pusketa eta abarrekin.
|
|
2020
|
|
|
Bideo batean jaso du besta, familiari bidaltzeko. Alepon prestatzen zituen goxoak ere egin ditu, Uharteko
|
bere
sukaldean. " Baina ez zaizkit ongi atera.
|
|
|
Toxina horiek (edo horiek sortzen dituen bakterioa) hartzeak sintoma hauek eragin ditzake: goragalea, oka egitea, sabeleko mina, etab. eta, oso kasu larrietan —eta, zorionez, oso puntualak—, heriotza ere eragin dezake; hala gertatu zen, antza, txelga gazte batek,
|
bere
sukaldean bost egunez giro tenperaturan biltegiratu ondoren, espagetiak jan zituen. Plater horiek berehala kontsumitzen ez baditugu, ahalik eta azkarren gorde behar ditugu hozkailuan (epeldu bezain laster), eta hiru egun baino lehen jan; behin bakarrik berotu eta tenperatura altua lortu arte.
|
|
|
Emilio Varelak jakin zuenean, Ramon Gandarak berak esanda, militarrak herrira sartu zirela. Errepublikako bandera kendua zuten udaletxetik ordurako? eta Pazorantz zetozela, poema liburua bulegoko tximiniapean gorde zuen, surtarako egurren azpian (ia aldi
|
berean
sukalde azpian aurrez eginarazi zuen ezkutalekuan sartu ziren Ana eta Ramon). Uztaila zen, eta inork ez zuen sua piztuko.
|
|
|
Sukaldean apenas ezer ikusten zenez, hiru argi  mutil bete zituen balea olioz eta metxak isiotu zituen. Ondoren, han,
|
bere
sukaldeko supazterrean gatz uraren lurrunari begira, beste lurrun batzuekin oroitu zen: balearen gantza urtzean ateratzen zen lurrunarekin, hain zuzen, Ternuako Portutxako kabanetan sortutako lurrunekin.
|
|
2021
|
|
|
Horren ordez, nahiz azken berrogeita hamar urte hauetan euskara batuak ikaragarriko aitzinamendua egin duen, oraindik urrun gira Euskal Herri guzian euskara batuan mintzatzetik eta idaztetik. Mintzo ditugun euskalkiak sukalki bilakatuak dira, dio Kepa Altonagak, bakoitzak
|
bere
sukaldean moldaturik bere araberako saltsa, euskarak horrela ez bailuke gerorik. Hain beltz ikusi behar ote dugu gure mintzairaren etorkizuna?
|
|
|
Sukaldean eseri zitzaidan.
|
Bere
sukaldean, diot nik, ze, Itziar, hildakoentzat, bizirik zineteneko gauzak oraindik zuenak izaten dira itzultzen zaretenean, ezta. Duela ez gehiegi kotatu zidaten pasadizo batean gertatu bezala da?
|
|
|
Beldurra ematen zion, berriro ere atea giltzatuko ote zuen. Eta orduan, urtea joan eta urtea etorri, bi espiritu durduzatu biziko ziren gela ederrean, eta Patek,
|
bere
sukaldetik, suaren fantasmari tristeki begira irudikatuko zituen.
|
|
2022
|
|
|
Produktu ehoak, birrinduak eta lehortuak dira, eta ezin dira begi hutsez ikusi konposatu jakin batzuk dauden edo ez. Pertsona batek ez daki
|
bere
sukaldeko espezieetan koloratzaile debekatuak erabili diren, arto almidoia gehitu zaion edo egon luketen konposatuak falta diren. Emaitza horiek lortzeko, laborategiko teknikak behar izan dira, hala nola DNA analisia.
|
|
|
Sukaldeko freskuran hartu dugu aterpe Pakitak eta biok.
|
Bere
sukaldean eroso dago, eta kamera eta argiek ez dute beldurtu. Etxekoarekin aritzen den konfiantza berarekin harilkatzen du bere bizitza istorioa, atzo gertatu izan balitz bezala.
|
|
|
Hizketan ari den bitartean, IGORrek soka lurretik jaso eta sabaitik zintzilikatzen du.
|
Bere
sukaldean eratutako sarraskia txukuntzen ariko balitz bezala. Soka ilunpean gelditzen da.
|
|
2023
|
|
|
Maitena bere liburu eta ametsetatik ateratzen da bere ama entzuten duelarik oihuka. Maitenaren amak oihukatzen du,
|
bere
sukaldea uretan baita. Bere ametsetan Maitenak ahantzi du bainuko ura hestea eta ura bainugelatik atera da eta peko gela, non ama sukaldatzen ari zen, trenpatu du.
|
|
|
Euria euriaren gainean denean, litro gutxiren gorabehera ez omen da esanguratsua. Bestalde, mundua organismo gaixo bat zela egiaztatu zuen une hartan, askoz mingarriagoa gertatu zitzaion, gaixotasunaren egiaztapena bera baino, berrespen hura norekin partekatu ez izatea, Biscuter ez egotea bulego barruko
|
bere
sukalde irrigarrian, esaterako, harekin komentatu ahal izateko munduaren egoera desanparatuaren berri. Biscuterrek, ausaz, han izatera, zera galdetuko zion orduan sukalde barrutik:
|