|
2001
|
|
|
Gehiegizkoa dirudien arretaz aztertzen du zerumuga, nahiz eta tarteka, jarrera aldatu gabe, begirada gertuko puntuetan ipintzen duen. Udaberriko lehen eguzki izpien epelean paseatzen dabilen jendea
|
bere aurretik
nola igarotzen den, adibidez. Begiradarekin jarraitzen ditu ibiltariak orduan, antsikabe, automatikoki ia; eta nahigabe bezala, lepoaren mugimendua pare bat segundo gehiago luzatuz, bere ezkerrean dagoen neska koadrila zelatatzen du zeharka.
|
|
2004
|
|
|
Jainkoarren! Ilustrazioaren eta modernitatearen tentaldi
|
berean
nola eroriko gara bada? 40
|
|
2006
|
|
|
Baina aski duzu inguruan so egitea, ikusteko garai bateko Euskal Herria zer dagoen bilakatua. Historialari eta soziologoak behingoz utzi eta, poetak esango dizu,
|
berak
nola bizi duen. Behiala Iparragirre legez, Gandiaga ere, zeruko aingeru bat izan arren, jende xumearentzat kanta xumeak ondu dituelako arrakasta handiz, Espainia frankistak Justiziaren Jauregira eraman zuen," politika egiteaz" salaturik.
|
|
2007
|
|
|
Gorago Chabanisen iritzi bildumaren berri eman dugu. Jean Rostandek (Chabanis 1973; 54) lorea
|
bera
nola sortu ote den katramila zitzaiola aitortzen zuen.
|
|
|
F., loc. cit., bol. XIII, 368 Aldiz, iparraldeko herrietan laranjondoak bezain arrotzak omen dira kantua eta musika. Ik., halaber, bol. XV, 170, hizkuntzak
|
berak
nola baldintzatzen omen duen musikan melodia eta erritmoa, italieraren eta alemanaren konparazioa. Ik., GOETHE, J.W. von, Werke, bol. XI, 477, italiarren ustea, alemana dela hizkuntza bat, non ezinezkoa omen baita kantatzea.
|
|
2009
|
|
|
Hala, beti arta deitzen duena da, nola esperientziaren mundu naturalena ere? eguna/ gaua, argia/ iluna?, eta Gandiagak horren esperientzia potente baterako gaitasuna daukan arren, hala ere
|
berak
nola bizitza familiarrarekin asoziatua bizi duen (haren bizitza familiarra baserriko edo komentukoa izaki). Mitoa ez dago aparte; bat bat da Naturarekin (hori bera etxe ingurukoa), eta biok bat bat familiarekin.
|
|
|
Argitzeke dagoena da, modernia historiko kritikoaren ostean, zentzua?
|
bera
nola pentsatu behar edo ahal daitekeen. –Justiziak hau agintzen du?, ulerpen arazorik ez duen juzgua da;. Jainkoak hau agintzen du?, berdin problemarik gabe ulertzen ote da?
|
|
|
–multi ad deos manus tollere, plures nusquam iam deos ullos aeternamque illam et novissimam noctem mundo interpretabantur?. Zeuk
|
bera
nola hartu, halakoa da mundua. Natur katastrofe bera irakur daiteke Jainkoen zigorra legez, edo Jainkoek gizon emakumeen debozioari jarritako proba gisa, edo frogantza ageriko bezala Jainkorik ez dagoela batere; edo, Pliniok berak dagien moduan, patuari estoikoki aurre egin dakioke Jainkoekin ezertarako akordatu gabe.
|
|
|
Bere maiteari, gaua. Eta batean nahiz bertzearekin hain basatiki aritzen, orobat unaturik eta urraturik egoten baitziren akabantzan hala
|
bera
nola ehiza lagunak edo maitalea. Halako gehiegikerien ondotik, heriotzaren ataria ukitzeraino eritzen zen, eta hainbat egunetan ohatzetik ez jalgitzen.
|
|
2011
|
|
|
alemanen errurik ez dago (kolektiboa), ez kriminala, ez politikoa, ez morala. Horrek ez du esan gura aleman bakoitzak ez duela bere kontzientzia aztertu behar, zein den bere hoben pertsonal posiblea, politikoa nahiz morala, arauz eta
|
berak
nola jokatu duen. Jaspersek bakoitzak bere barruan egin beharreko kontzientzi azterketa horri laguntza eman nahi dio bere meditazioarekin,, erruaren kontzientzia?
|
|
2012
|
|
|
Ezezko keinua egin diet, hala
|
berari
nola tabernariari.
|
|
|
alemanen errurik ez dago (kolektiboa), ez kriminala, ez politikoa, ez morala. Horrek ez du esan gura aleman bakoitzak ez duela bere kontzientzia aztertu behar, zein den bere hoben pertsonal posiblea, politikoa nahiz morala, arauz eta
|
berak
nola jokatu duen. Jaspersek bakoitzak bere barruan egin beharreko kontzientzi azterketa horri laguntza eman nahi dio bere meditazioarekin,, erruaren kontzientzia?
|
|
|
–Hau eromena! , zioen berekiko, eta
|
bereganaino
nola heldu?
|
|
2014
|
|
|
(Logikoki Frantzia probintzia/ nazio ezberdinen konfederazio bat kontsideratu litzateke bere jatorrian). Oraindik esplikatu ez dena da, zeri deritzon zehazki probintzia (euskaldunak, bretoiak, alsaziar alemanak, etab.?), eta probintziak
|
berak
nola etorri diren euren nahiaren subjektuak izatera, eta euren nahi eta arimekin nazio frantsesaren arima eta nahia egitera. Zerk egiten du probintzia?
|
|
|
Frantsesek, bada, beren printzipioak hala agintzen die eta, Austriaren aurkako borrokan milandarrei eta veneziarrei laguntzen die, eta hungariarrei eta bohemiarrei (Inperio Austriarreko ez aleman guztiei, hitz batean); eta Turkiaren aurka, eslabiarrei, grekoei, etab., askatasunagatik borrokatzen diren jendaki guztiei1360 Zer da nazionalitateen printzipio hori? Renanek beti garbi adieragin du (eta askitan errepikatu izan du puntu hau)
|
berak
nola ulertzen duen, zer den nazioa, burujabetasun politikorako eskubidea duena, eta zer den nazionalitateen printzipioa: –Du moment qu, on a rejeté le principe du droit divin des dynasties, il n, y a plus de solide que le principe du droit des peuples; or les peuples n, ont d, existence qu, en tant qu, ils sont des groupes naturels formés par la communauté approximative de race et de langue, la communauté de l, histoire, la communauté des intérêts? 1361 Nazioa Renanentzat horixe da.
|
|
|
Hori problema larria da nazioaz gogoeta sistematiko serio bat agindu digunarentzat. Nazioa/ Estatua, esaten digu
|
berak
nola ulertzen duen; nola ulertzen du beste zer hori. Errealitate sozial eta historiko hori ez da inoiz ukatzen, hori ez da hautazko bezala inoiz definitzen, horren karakteristika, objektiboak?
|
|
|
epaitzen ditu R. Valls Plana, Entziklopediaren itzultzaile espainolak); eta, bi, hain zuzen Renanek oraindik 1890ean Hegeli egozten diona ez aski arrazialista izatea da, hots, gaztetan historia espirituaren erreinutzat gehiegi hartzera bideratu izana, gizakiaren aberetasun eta ezberdintasun arrazialak behar adina aintzat hartu gabe, ik. R: jr 59 Zibilizazioaren garapenaren filosofia hegeldarra
|
berak
nola arrazen sekuentziaren azalpenarekin gainditu duen (egiptoarra, semita, indoeuroparra), beraz, filosofia historiarekin?, ik. Histoire générale et système comparé des langues sémitiques, Paris 1858, 492
|
|
|
horiek kontsideratzen ditu bi, gizarte eredu modernoak?). Hona hemen
|
berak
nola ikusten duen eredu prusiarra: –Ici l, individu est pris, élevé, façonné, dressé, discipliné, requis sans cesse par une société dérivant du passé, moulée dans de vieilles institutions, s, arrogeant une maîtrise de moralité et de raison.
|
|
|
–esatea otu zaizu, entzuten duzuna ezin sinetsirik?. Gainera,
|
berak
nola dakizki Donapaleun gertatutakoak?
|
|
2015
|
|
|
Igogailu barruan lau lagun erraz kabitzen badira ere, ondo ondoan jarri dira Gerard eta Sylvie, alde banatara begira. Ispiluan islatzen den irudiari so dago Gerard, begi eroriak, aurpegiko bizar hasiberria, ikatz koloreko ile nahasia, irribarre erdi hori
|
bereak
nola izan ote daitezkeen asmatu ezinda. Zalantza egiten hasita, belarriei, sudurrari, trajeari edo eskuei begiratuta, zergatik ezin ote da Percival, Kay edo Galahad izan?
|
|
|
Aitzakia ederra izango zuen helbidea gogoratuko ez balu, ahal dudana egin dut eta hori dena. Ez zuen kalearen izena gogoan, baina bai
|
bertara
nola heldu.
|
|
|
–Ezker Abertzalearen barne kohesioa ez zen, abiapuntuan, behar bestekoa izan. Prozesua
|
bera
nola ulertu behar zen argitzeko ikuspuntu ezberdinak zeuden?. 160
|
|
|
Bezperan bertan
|
bera
nola jaitsi zen azaldu zion, egiaz izan zuena baino abentura kutsu handiagoa emanez, eta hortik abiatuta ondoko belardiko gentzianak aipatu zizkion, glaziaziotik salbaturiko lore menditar misteriotsuak.
|
|
|
Egileek egin zutena txiri apaina izan zen, goitik beherako izkin egitea: espazioaren giza ikerketa garatzeko asmoz, Lurraren antzekoak liratekeen inguru artifizialak prestatu ordez, kanpo espazioen baldintzetara hobeki egokitu ahal izateko, gizakia
|
bera
nola aldatu ikertu zuten. Beren ideala giza ingeniaritza hutsa egitea zen.
|
|
|
estatuak
|
beregan
nola biltzen dituen
|
|
|
Elosegi txoropito eta txolina. Didier Dorisek
|
berarekin
nola jokatzen zuen ikusitakoan, hura ez zela elkarrekin lan egiten zuten lehenengo aldia jarri zen agerian. Batak besteari gauza handirik esan gabe ulertzen zioten elkarri bi lapur haiek.
|
|
|
Parisa iristeko berrehunen bat kilometro falta zirela, izotza agertu zen errepidean eta jendarmeek polikiago joateko egiten zuten keinu autopistaren ertzetatik. Joxe Elosegiri deitzea deliberatu nuen, T8a inguratu ote zuen jakiteko eta harriturik geratu nintzen nik T8a aipatzen nuen bakoitzean
|
berak
nola esaten zidan ez esateko halakorik telefonotik, edonork entzun zezakeela eta. –Zera hori?
|
|
2016
|
|
|
Egia ote zenez ez zekiten, esandako hura ez ote zen borrokan eta orroka hasi ziren txinpantzeak lasaitzeko esana baizik? Baina Erekek ezetz esan zien,
|
bera
nola zutitu egin zen oroitaraziz eta bera baino lehenago zer zegoen adieraziz. Iduriz, denek sinetsi egin zuten eta halaxe Richardek borobil guzia osatu egin zuen, alderantzizko bidaian parte hartzen zutenen jatorria argiki plazaratuz.
|
|
|
Lizentziatu izendatu zuteneko ekintzan, fakultateko dekanoak besoa altxatu zuen.
|
Berak
nola jokatu zuen, orduan. Buru makurtze atsegin bat egin, besterik ez?
|
|
|
Horregatik da komenigarria hautatutako idazlea ahalik eta goren egotea auzo, hiri, probintzia, erkidego, nazio, estatu edota nazioarteko kanonean. Eta horregatik, orobat,
|
berarekin
nola edo hala enkontru bat izateko gomendioa, arestian aipatu duguna baina, hitz erdika azaldu dugun bezala, ez dena guztiz ezinbestekoa, horretarako biderik ez bazenu zure imajinazioak asma dezakeelako arazo askorik gabe, autofikziogilea ez bazara, bederen?: hildakoak du sekula hala gertatu zenik ukatu.
|
|
|
Substantzia kimikoak aztertu ondoren,
|
beren artean
nola jokatzen
|
|
|
nola? errotz.
|
bera
nola, errotz. desber. nola?
|
|
2017
|
|
|
«Ba berak egin balu ere nik ez nioke kulparik botako», esan zuen Dilseyk, eskaileretarantz zihoala. «Hor zabiltza beti
|
bera
nola amorraraziko, etxean pasatzen duzun denbora bedeinkatu guztian».
|
|
|
Eskuetan jostorratza eta guraizeak zituen orain, eta begirada nire bekainean zuela ari zen lanean, tarteka, a zer aberia egin dizuten?, errepikatuz. Hamazazpi urte zituela, ama eta biak kostako herri batera oporretan joan zirelarik, ingelesa ikasteko irakasle bat aurkitu omen zuten Internet bidez, kirol portuan atrakatuta zuen itsasontzian bizi zen abenturazale bat, eta ama harekin eta hura
|
berarekin
nola maitemindu ziren kontatzen hasi zitzaidan. –Amak urteak zeramatzan dibortziatuta eta, premia gorrian zegoelako seguruenik, lehen egunean maitemindu zen gizonarekin, eta gizona, berriz, nirekin.
|
|
|
Azkenik, diferentea da norberak bere barrutik duen autoidentitatearen pertzepzioa eta kanpotik besteek dutena. Diferentea da tuterarrak edo kaskantearrak
|
berak
nola senti lezakeen (edo ez) bere burua Euskal Herritar, eta nik nola eduki nezakeen bera halakotzat (edo ez). Beraz, tuterar edo kaskantearra nola har daitekeen Euskal Herritartzat, ezin da egon erantzun bakarra.
|
|
|
Baina horrelako portreta pintatzeko, Mereschkowskiren nobelan Frantzisko I.a erregeak esaten duen bezala, ez da nahikoa pintore aparta izatea: bihotz emakumearen sekretu guztietan, Dedaloren labirinto horretan, deabruak
|
berak
nola askatu ez omen dakien matazan, barrueneraino behar da barrendu izan.
|
|
|
nola? errotz.
|
bera
nola, errotz. desber. nola?
|
|
2018
|
|
|
Jakina, Homi Bhabhak subjektu postkolonialaren erdibitze mimetikoaz egindako lana oso gertu dago niretik hainbat aldetatik: kolonizatuak «ahots» koloniala bereganatzea eta identifikazioaren izaera erdibitua funtsezkoak dira gutxiengoen identitateak menderakuntza egoeretan aldi
|
berean
nola ekoizten eta arrakalatzen diren azpimarratu nahi duen performatibitatearen kontzeptu batentzat.
|
|
|
Baina aski duzu inguruan so egitea, ikusteko garai bateko Euskal Herria zer dagoen bilakatua. Historialari eta soziologoak behingoz utzi eta, poetak esango dizu,
|
berak
nola bizi duen. Behiala Iparragirre legez, Gandiaga ere, zeruko aingeru bat izan arren, jende xumearentzat kanta xumeak ondu dituelako arrakasta handiz, Espainia frankistak Justiziaren Jauregira eraman zuen,, politika egiteaz?
|
|
|
–Abuztu bukaeran amonaren urtebetetzea ospatzeko azalduko zara behintzat, ezta? Badakizu
|
berak
nola estimatzen zaituen.
|
|
2019
|
|
|
Konturatu naiz, adin tarteagatik ez ezik, azken urteetan Hernanitik kanpo eragiten didala halako errealitatearekiko distantzia bat, eta Brayanek ondo baino hobeto bizi duela egunerokoa, besteak beste, esan baitit Kaxkoko taberna batean egiten duela lan. Beraz,
|
berak
nola bizi duen Hernaniko giroa eta transexualitatearekiko jarrera galdetu diot. –Bueno, nire kasuari dagokionez, hori ezagutzen baitut, esango nuke Hernanin nahiko ondo hartu dutela.
|
|
|
Anek eguna bera eta berria
|
bera
nola jaso zuen gogoratzen hasi du hizketaldia: –Niri lagun batek deitu zidan.
|
|
|
Norekin? Kontatu dit, kuadrillako lagunaren gertakariaren ostean, Aimarrek etxean kontatu zuenean, bere kezka handienetako bat zela hau
|
bera
nola jendarteratu, nola kontatu: –Behin Aimarrekin hitz eginda, beste galdera zen:
|
|
|
Esana dut lehendik: gizonek, subjektu gisa jarrita, aparte jartzen dira; beste gizon bat harrapatu beharreko gauzatzat jotzea, hain zuzen, gizontasunaren idealaren kontra egitea da, bai harengan eta bai, solidarioki, norberarengan; kontrara, bere burua objektutzat onartzen duen emakumeari harrapakinak iruditzen zaizkio hala
|
bere parekoak
nola bere burua. Gizon homosexualak etsaitasuna pizten du gizon emakume heterosexualen artean, zeren haiek subjektu menderatzailea izatea eskatzen baitiote gizonari; aldiz, bi sexuak barkaberak dira lesbianekin, berez.
|
|
|
Bereziki gogaikarria, lizuna iruditzen zaio ama haragia dela ohartzea, eta uko egiten dio haren gorputzaz pentsatzeari; aitarengana, bigarren senarrarengana edo maitale batengana sentitzen duen nazkan, jelosia baino handiagoa da eskandalua: ama haragizko izaki bat dela gogoratzea, azken batean,
|
bera
nola jaio zen gogoratzea da, eta indar guztiarekin errefusatzen du bere jaiotza; edo, gutxienez, kosmoseko fenomeno handi baten dotoreziaz jantzi nahi du; amak laburbildu beharra dauka norbanako guztiak inguratzen dituen baina inorena ez den Natura hori; gorroto du ama harrapakin izatea, baina ez, askotan esan ohi den bezala, berak haren jabe izan nahi duelako, baizik nahi duelako ama jabetza ororen gainetik bizi dadin:
|
|
|
Pertsona horren izen deiturak, hala ere, beste batzuk dira, ezin esan dizkizudanak, sekretu profesionalak eragotzita. Izan ere,
|
bera
nola baitzen hain umila eta apala, ez zuen inork jakiterik nahi izan. Eta, hala eta guztiz ere, ene begi hauek dira ikusi nuenaren lekuko!
|
|
|
Beharbada, gaur gauean xanpaina lagungarri gerta liteke haren ezagutzari dagokionez. Bai, Joan gizon enigmatikoa da, eta enigmak badu
|
berarekin
nola edo halako xarma; zeren eta, azken batean, ez al da hobe enigmari eustea jakin mina asebetetzea baino. Begiak itxi eta aurrera egin labirintoan barrena, Minotauroaren bila, labana hortzetan aurrera?
|
|
2020
|
|
|
Bost bat urte zituenean, Torreburu jaiotetxetik gertuen dagoen Epaltze auzoko jaietara joan zen anaia zaharragoaren atzetik San Antolin egunean. Ilunarekin bukatu zen erromeria, eta landa bazterrean zegoen taberna txosnara gerturatu zen ikusmiran, jendea hara bildu baitzen, eta,
|
berak
nola ez dakiela, korru baten erdian Kartzelas izeneko sasi bertsolari baten magalean aurkitu zen. Kartzelas bertsotan hasi zen, Torreburuko mutikoa tentatu behar zuela esanez.
|
|
|
Komunikatu, eztabaida ideologiko eta horrelakoak alde batera utzita, 1980 urtearen hasieran Naparrak bi talde zuzentzen ditu Tolosa aldean,
|
berak
nola edo hala antolatutakoak. 1980ko urtarriletik apirilera arte ekintza hauek burutu zituzten:
|
|
2021
|
|
|
Alde berritzailea lantzeko, dena den, nahiago dut artista eta eskulturagileengana hurbildu, arkitektura arautuaren mugak alde batera utzita. Jose Ramon Andak egindako eskultura lanak izugarri interesgarriak iruditzen zaizkit, ikusita
|
berak
nola erabiltzen dituen hemengo basoetako zurak, jasotzen dituen materialak... eta egiten dituen konposizioak, oso aurrerakoiak iruditzen zaizkit. Horregatik lan egiten dut nik neuk ere Victor Goikoetxea bezalako artistekin, ikuspuntu freskoa, ausarta eta berritzailea duten proiektuak esploratzeko.
|