|
2007
|
|
|
Piarres La, ttek Herrian idatzitako artikuluak aipatu orduko Kepa Sudupek
|
bere
liburuan aipaturiko zerrendara jo dugu, Sudupe, K.: Kazetari lan> tuak... aipatu liburua,
|
|
2008
|
|
|
Horretarako, Levinek
|
bere
liburuaren lehen zatian ingelesez topatu dituen alter nantzia sorta aurkezten du (80 alternantzia), eta ondoren, bigarren zatian, hainbat sail
|
|
|
Afektibotasun hau, normalean posesio erlazio batean datzala esan ohi da: semea> ketatik> etorri> zaio> (bere semea), alaba> bahitu> diote> (bere alaba), liburua> kendu> e>(
|
bere
liburua) ama> erotu> zaio> (bere ama), irakaslea> haserretu> zaigu> (gure irakas lea). Eta posesio erlazio hau askotan parte oso erlazioa izaten da:
|
|
|
Gure apezendako aldiz aise erran ditake gisa batez beti irabazle zirela, zeren ikuslea maiz alde baitzuten, bereziki arrotzetan eta holakoak baitziren berak, plazagizonak eta errespetu bezenbat atxikimendu zariotenak. Huna, denaden, han hemenka, Beñat Erviti eta holakoeri esker ahantzi ez diren par tida batzuen emaitza batzu, irabaz ala gal, hainbeste baitakar Beñatek
|
bere
liburuan, hemen eskertzen diogunik.
|
|
|
Begien bistakoa da, hortaz, Axular-en aipamen juridikoak, zuzenekoak baino, zeharkakoak zirela6 Teologia baliatu zuen hark, zabal eta oparo,
|
bere
liburu sonatuan. Hala ere, teologia ikasketa horiek, aldi berean, zuzenbidearekikoa ekarri ahal zioten, batez ere, zuzenbide kanonikoaren ukitua.
|
|
|
Lauzpabost arlo nagusi ditu Axular-ek
|
bere
liburuan, zuzenbideari, justi ziari, eta, oro har, legeari dagokienez. Esan gabe doa hiztegi arloan hamaika txo aldiz erabiltzen dituela Axular-ek legearekin estekaturik dauden hitzak.
|
|
|
argitaletxeak nire egonaldia eta gastu guztiak ordaintzen dituela New York blues izeneko liburua idazteko baliatuko ditudan bederatzi hilabeteetan» (Idem). Jokoan dagoena idazle izatea da eta bederatzi hilabeteko haurdunaldi literarioaren ostean (idatziko al du
|
bere
liburua?) jakingo da idazlea sortu den ala ez liburuarekin batera.
|
|
|
Lau gai erabili omen zituen Etxeparek
|
bere
liburua osatzeko: erlijioa, maitasun mundutarra, bere bizitzako pasarte bat eta euskara.
|
|
|
gisa horretan azpimarratzen zela euskal literaturaz ordu arte ari izan ziren autoreen artean, 2 eta beharrezkoa da ikustea zer argumentu eman zuen Mitxelenak azterketa horren bideratzeko. Zorigaitzez, zenbait lerro franko laburren barne erabili baitzuen gai hau
|
bere
liburuan, ez da aurkitzen azalpen xeherik Mitxelenaren erranetan, eta haren ondoko lanetan ere ez zuen, nik dakidanaz, ideia hau sekula berriz aipatu.3
|
|
|
10 Eta noski, no> me> mata> nadie> esanez gero, gramatika aldetik ondo legokeen arren, Ziklopeak benetan adierazi nahi zuenaren kontrakoa esango luke, eta berben arteko jokoa ezereztu. Oso antzeko hitz jokoaz baliatzen da ari da Euskal Herriko argitaldari ezagun bat ere,
|
bere
liburu dendetara erosten joatera gomendatzen duelarik, Elkar ezagutzen dugula ko esaldia eranstean. Hor, bistan denez, perpausa bitara uler daiteke, a), batak bestea eza gutzen dugulako?
|
|
|
129). Gehien gehienetan lehenengo multzokoak ditugu, ordea, Mi txelenak
|
bere
liburu horretan hain ugari dokumentatzen dituen deitura izenak.
|
|
|
Zezen plazetan ere ohikoa zen musika bandak zarzueletako piezak jotzea, funtsean ikuskizun bietako bezeroak eta haien gustuak komunak baitziren. Hola bada, Navas eko kondeak zezenketen inguruko
|
bere
liburuari El espectáculo más nacional (1900) izenburua jartzean espainiartasunaren inguruko topiko bat berretsi baino ez zuen egin. Peña y Goñi kazetari garaian entzutetsua ere ildo berean zebilen:
|
|
|
Lehen bi parteetako barne atalak aurrenik tematikoki antolatuta daude, eta ondoren, azpiatal bakoitzaren baitan batzutan (baina ez beti) ildo kronologikoa segitzen da.
|
Beraz
liburu osoan zehar ez dago denbora lerro jarrai eta bakar bat. Zentzu horretan atal eta azpiatal desberdinak elkarrengandik aski autonomoak dira, eta proposatzen den hurrenkeran zein beste batean irakur litezke (bereziki I. eta II. parteetan).
|
|
|
Zentzu horretan intelektual modernoak gutxi aldendu dira Antzinako Erregimeneko profeta, predikadore eta autoritate erlijiosoetatik, guztiak ere misio espiritual bat dutela defendatu baitute, objektiboki hala izan ala ez44 Horregatik Paul Bénichou k Le sacre de l? écrivain izenburua eman zion
|
bere
liburuari, intelektual modernoekin «un pouvoir spirituel laïque» sortzen zela adieraziz45 Intelektual modernoek, bada, behinolako sermolari edo profeten antzeko rola bete nahiko dute, izatez maiz Elizak arlo horretan zuen hegemonia tradizionalari lehia eginez46 Edozein kasutan, profetetatik intelektual modernoetaraino magistergo morala ezartzeko bokazio komuna antzeman badaiteke ere, gidaritza... Antzinako Erregimenean batez ere Jainkoaren borondatea betetzeko predikatzen zen, XIX. mendetik ideal laikoak defendatzeko.
|
|
|
150 Inperioaren Aroa edo The Age of Empire Hobsbawm ek (1987) bihurtu du ezagun, izen bereko
|
bere
liburua tarteko. Liburu horretan aurki daitezke garai inperialista horren inguruko hainbat azalpen.
|
|
|
Beraz, militarrek, euskarazko testu berriak ateratzea galarazi ez ezik, badirudi lehendik zeudenak erretiratzeko bidea ere irekitzen ari zirela. Militarren herra eta euskararekiko mesfidantza, beren ezjakintasunaren parekoa zen, euskaltzainburuari aztertzeko igorri zioten liburuen artean Azkue
|
beraren
liburu bat baitzegoen. Azkuek aldeko txostena egin zuen hamar libururen gainean (berea barne), beste bitan euskal politika nazionalista zegoela salatuz (Ipuin, aberkoyak eta Miren. Itziar?
|
|
2009
|
|
|
etab) JMLrenliburu bateko poemak olerkari
|
beraren aurreko
liburuetakoak ezbezalakoak izatendirela:
|
|
|
Baina Mitxelenarengana? Rocamora ezagutzen zuelako eta
|
bere
liburua haren laguntzaz kaleratu zelako.
|
|
2010
|
|
|
Diputatu Nagusi kargua hartu, eta hurrengo urtean, 1801.ean, lehenengo bilera antolatu zuen Tolosan. Berehala, 1802.an,
|
bere
liburu zabalduenaren aurkezpena egin zuen (CC). Lan hori, dotrina irakasteko metodoa, urte bat geroago publikatuko zen Tolosan, Andres Gorosabelen moldiztegian.
|
|
2012
|
|
|
Baliokidetzaren auzia konpontzen saiatu bazen ere, Catfordek ez zuen lortu bere teoriako zenbait kontraesan ebaztea. Esate baterako, baliokidetza testuala probabilitatezko fenomeno enpirikoa zela aldarrikatzen zuen, eta forma baliokideak hiztun elebidunen intuizioari esker hauteman zitezkeela, baina
|
bere
liburuan ematen dituen adibide gehienak hiztun ideal perfektu batenak dira, eta inolako testuingururik gabe aurkeztuak. Hala ere, ezin dugu aipatu gabe utzi Catforden lanak itzulpengintzaren diskurtso modernoa gainditzeko egindako ahalegina.
|
|
|
24 Ezin dugu aipatu gabe utzi, puntu honetan, joera honen salbuespen nagusi den Bernardo Atxaga idazlea,
|
bere
liburuen gaztelaniazko itzulpenek espainiar literatura sistemaren erdigunera iristea lortu baitute.
|
|
|
Orixeren ustez, Aitorkizunak
|
bere
liburu hoberena zen, euskarari begiratuta?: ez, agidanean, hizkuntzaren itxurari edo, nahiago bada, hizkuntzaren batasunari begira bertan egin zituen proposamen berriengatik, ezpada liburu hartan gauzatu zuelako, seguruenik, bere bizi guztian zehar kezkatu zuen euskara, landuaren?
|
|
|
Sarrionandiari irakurrita dakigu Asterix-en libururen bat itzuli zuela Arestik: . Zeren aski ingratak izan baitziren euskaldunak G. Arestirekiko, Asterix-en itzulpena eta
|
bere
liburuen salneurriak oroiteraz daitezke, halako aldaketa (traizio) postumoak egiten irauteko? (Sarrionandia 1980).
|
|
|
Bertsolaritza geurea bada, jazza ere geurea, ez da geurea bakarrik bertsolaritza den moduan, baina lekua du gure baitan erbesteko beltzengandik heldu den jazzak. Axular geurea da, euskal tradizioaren zutabea,
|
bere
liburuan mende gutiko erroak zituen dotrina zekarren arren. Baina William Shakespeare ere geurea da, eta hor daude Bedita Larrakoetxearen bizkaitar translazioak, haren antzerki guzi guzienak.
|
|
|
535). Kritikak kritika, eta Sarrionandiak
|
bere
liburuak gaztelaniara itzultzeko ohiturarik ez duen arren, aipa ditzagun hemen. Durango 1937, eta. Pelea de carneros?
|
|
|
Quadrio Amadís de Gaula gaztelaniazko zalduntza liburuaren egileari buruzko hipotesia ematen ari da pasarte horretan, eta ez euskal amodio poema baten jatorria asmatzen, Sarrionandiak iradoki bezala. Azpimarratzekoa da, halaber, Jeronymo Oliveira da Verdade apokrifoari mozorroa kentzeko balio izan digun Menéndez Pelayok berak aipatzen duela Francesco Saverio Quadrioren hipotesi hori
|
bere
liburu batean (Menéndez Pelayo 1943: 347).
|
|
|
Izan ere, Louÿsek, scholarly translation? delakoen parodia egin zuen
|
bere
liburuan, iruzurra are sinesgarriago egiteko hainbat iturri literario eta bibliografiko erabiliz eta ikerketa historiko sakona egina zuela erakutsiz:
|
|
|
Sarrionandiaren sasi itzulpenek bestelako jarraipenik ere izan dute beste idazle batengan: Patziku Perurenaren Trapuan pupua (2001) liburuan bada artikulu bat Sarrionandiaren Hezurrezko xirulak liburuko hainbat (sasi) itzulpen biltzen dituena, Sarrionandia eta
|
bere
liburua esplizituki aipatzen ez baditu ere: sumeriar taulak, antigoaleko egiptoar izkribuak, Stesikoro Himerakoa, Paulus Silentiarius, Gudröd Haaleg, Chrétien Troiakoa eta Francesco Malatesta aipatzen ditu, baita nahuatl mintzairatik hainbat poema euskaratu omen dituen Jose Ramon Negrete131 ere.
|
|
|
Sarrionandiak, sasi itzulpenen bidez, zalantzan jartzen bazuen beraren eta testuaren arteko lotura zuzen eta bakarra, itzulpena baizik ez bide zen berarena; jatorrizko testua beste autore batek idatzi bide zuen?, sasi itzultzaileak asmatzeak jolasa bukaeraraino eramateko aukera ematen dio: jatorrizkoa ez bide du berak asmatu, eta itzulpena ere ez bide da berarena; testu jadanik itzuli hori
|
bere
liburuan tartekatu besterik ez bide du egin. Horrelako jolasen bidez, guztiz hausten du autoretzaren eta testuaren arteko lotura zurrun hori, eta testuaren eta beste autore, apokrifo?
|
|
|
Selden Rodman biltzaileak poesia modernoaren
|
bere
libururako eta beste 105 poeten artean. Gerard Manley Hopkins gandik hasi eta Dylan Thomas artino. Bartolomeo Vanzetti hautatu zuen.
|
|
|
161 Testuartekotasunaren inguruko teorizazio garrantzitsuenetako bat G. Genette kritikari frantsesak egin zuen 1982an argitaratu zuen Palimpsestos liburuan. Genettek
|
bere
liburuan bereizten dituen bost testuartekotasun moten artean bereziki bi aipatuko ditugu: intertestualitatea (jatorrizko testuaren aipamen, laburpen edo itzulpenez burutzen dena) eta hipertestualitatea (egileak literatur ondareko zenbait elementu, gai, testu edo estiloren oihartzuna azaleratuz egiten duena).
|
|
2014
|
|
|
ohean> sartzeko/ > burjes/ > bekatua/ > kometi> dezadala??. nire/
|
bere
liburutik begiak goititu gabe xuxurlatu zuen:
|
|
|
Halaber, Leizarragak oso argi zeukan nortzuentzat idazten zuen, eta haren testamentu Berriaren eta gainerako doktrina lantxoen heltze eremuak norainokoa izan behar zuen. Kontuan hartu be har dugu berak besteren aginduz lan egiten zuela, hots, Joana Albreteko erreginaren aginduak eta Bearnoko sinodoarenak zehazki betetzeko, eta horretarako,
|
bere
liburuak gutxienez ipa rraldeko euskaldun guztiengana helarazi behar zituen. Horrega tik, bere jaioterriko lapurtar euskalkiaz gainera, bere itzulpenean nafarroa Beherekoaren ezaugarriak ere txertatzen saiatu zen, zuberoakoak ere ahantzi gabe.
|
|
2021
|
|
|
Kantu horren egileaz dudak baziren garai hartan. Orixek
|
bere
liburuan erabili zuen P. Lafittek garaiko testu baten oin ohar batean ematen zuen ikusmoldea, hain zuzen J. B. Elizanburu-rena zitekeela kantu hori.
|
|
|
Adibide bat emaitekotan, Franco Moretti ren perspektiba geografikoa aipa daiteke.
|
Bere
liburu ezagunenean (39), Europako eleberrigintzaren historia XIX XX erraberritzen du fikzioen kokalekuen garapena kurutzatuz Europako historiaren datu nagusiekin. Literaturaren historiaren aztertzeko, mapak, diagramak eta leinuen osatzeko arbolak erabiltzen ditu, beste liburu batean (40).
|
|
|
Agusti Chahoren kantutegia, Ed. Susa, 2006 deitu liburuan. Eta Francisque Michel-ek kantu horietarik frango hartu zituen
|
bere
liburuan sartzeko. Bainan, kopuruaren aldetik baita ere argitalpenaren zehaztasunari begira, ez da dudarik premia handiagokoa izan zela Francisque Michel-ena Xaho-rena baino.
|
|
|
(44) Garay de Monclave n argitalpena 1834ekoa da.
|
Bere
liburuan (234 or.) Francisque Michele k bere dudak azaldu zituen dokumentuari buruz, arrazoin tekniko batzuengatik bainan, iduriz, ez zuen kantuaren aspaldikotasunaz duda izpirik. ospatu Euskal Pestetan (45) aurkeztuak izan ziren obra zerrenda murritz baten gainean oinarritu zen kantu tradizio baten osatzeko, gainera funtsezko batzuk batzertu zituelarik (J. M. Hiribarren (46)).
|
|
|
|
Bere
liburuaren hitzaurrean, Koldo Mitxelenak azaltzen zuen Historia de la literatura vasca azterketaren lehen bertsioa moldatua zuela Historia General de las literaturas Hispanicas (Barcelona, 1958) bilduman argitaratzeko asmoz. Idazlana osatu ondoan, liburu bakar gisa agerrarazi zuen Euskal Herrian, 1960an.
|
|
|
... Chahok argitaratzeko prest zeukan Kantutegia ez da egundaino inprimatua izan. Patri Urkizuren edizio honetan 101 kantu dituzu, Chahok Chants populaires de la Navarre et des Provinces bilduman agertzekoak zituen 70ak, eta baita ere Ariel aldizkarian eta
|
bere
liburuetan aipatu eta jasotakoak. (...).
|
|
2022
|
|
|
Zeremoniaren ondotik, jai handiak ospatu zituzten. Gaitzeko bo za hartu zuen hiriburuko jendeak bake une horretan, eta hor kantatu ziren kople tarik bat dakarkigu Narbaitzek
|
bere
liburuko 454 orrialdean:
|
|
2023
|
|
|
Margaritaren eragina gortean, anaiarekiko hurbiltasunak, printzesa hunkiezina bihurtzen zuen. Bitartean, erregularki errepre sioa erortzen zen Erreformaren aldekoen kontra horien artean, Louis de Berquin, legegizona, teologoa, hizkuntzalari, jakintsu handia, Maubert plazan hil zuten
|
bere
liburu guztiekin erre zuten 1529an. Haren obraz ez da deus gel ditzen, itzulpen soil batzuk bakarrik.
|
|
|
|
Bere
liburuak plazaratu ondoren, erasoa jasan zuen Sorbonako agintariengan dik Margaritak. Erasoak iraun zuen.
|
|
|
Bi argitalpen izen ziren
|
beraz
liburua irakurri zen, arrakastaren mentura sortzen du.
|
|
|
Baina, nahiz eta ortodoxiari men egin, Erasmo ez zen Espainian Elizak zeraman erreformaren kontrako po litikaz, susmoez babestua. Horregatik,
|
bere
liburuak aztertu zituzten eta Elizaren presioaren aurrean Karlos V.a kristautasunaren defentsan ari zen.
|
|
|
Madeleine Lazard ek, XVI. mendeko literaturaren espezialistak,
|
bere
liburuan adierazten du XVI. mendeko idatzietan sortu ziren polemiketan, emazteak goraipatuak edo gutxietsiak izaten zirela (LAZARD 2001: 437).
|
|
|
Madeleine Lazard saiatzen da gogoratzen
|
bere
liburuan emazteen tokia eta papera XVI. mendeko gizartean, noblezia eta goi mailako burgesiako emazteak kontuan hartuz, eraman behar izan zituzten borrokak, ezagutzaren, es kubideen lortzeko, fedea defendatzeko edo agintean egoteko. Borroka horietan" kon tzientzia feminista" baten espresioa suma daiteke.
|
|
|
Alegia, eskuizkribu horiek Frantziako Liburutegi Nazionalean utzitakoak dira, horiek izan ziren Verdun L. Saulnierrek erabili zituenak 1946an Margaritaren an tzerki profanoari buruz argitaratu zuen liburuan argitaratzeko. Gure iturria
|
beraz
liburu hau dugu, eta horretatik egin ditugu hemen plazaratzen ditugun itzulpenak. Argitalpen honentzat ortografia egokitua izan da zenbait kasutan, baina oso kasu bakarretan, eta testuaren barnean kontraesanak agertzen zirelarik, liburuaren autoreak zioenez. a) Eria
|