|
2000
|
|
|
Ezker alderdiak, Neurathek batez ere, oinarriztapena uztearen alde egin zuen, haren ordez, egiak eta objektibotasunak izan behar zutenaren erdian, ikerketaren emaitza hutseginkorrak jartzen zituen epistemologia besarkatuz. Bere teoria koherentistak, oinarrizko enuntziatuek interpretatu
|
beharreko
edukia zeukatela baiesten zuen. Enuntziatu baten egia, hortaz, ez ‘emandakoarekin’, baizik eta beste enuntziatuekin koherentea den ikusiz juzgatzen da:
|
|
2005
|
|
|
d. Etapan landu
|
beharreko
edukiak (gaiak huts hutsik, eduki kontzeptualak).
|
|
|
Elkarren arteko lotura erlazioa: ikasi
|
beharreko
edukien arteko erlazioaindartu behar da, ikasleak ezagupenen zentzu global edo orokor bateraikitzeko. Horretarako, hainbat arlotako edukiak lotu daitezke.
|
|
|
d. Etapan landu
|
beharreko
edukiak (gaiak huts hutsik, eduki kontzeptualak). Etapan landuko diren edukiak sailkatuko ditugu:
|
|
2006
|
|
|
Bigarren zatia irakasleentzako eginda dago batik bat, eta ikas arlo bakoitzean landu
|
beharreko
edukiez, jarrerez, baloreez... mintzo da. " Irakasleek esango digute, ikastetxe guztietara bidaliko den inkestaren bidez, derrigorrezko hezkuntza bukatzen duen ikasle batek zer nolako gaitasun, trebetasun, jakintza... eduki lituzkeen gutxienez".
|
|
2007
|
|
|
Horrenbestez, testuan ez dago eraldatu ezin den arazo edo edukirik. Printzipioz, testu osoa eraldatu daiteke, baina eraldaketa prozedura desberdin bi ezarri dira, eraldatu
|
beharreko
edukiaren arabera: bata zailagoa da, eta sistemaren funtsezko alderdiak aldatzeko erabiltzen da (168 artikuluko prozedura areagotua); bestea errazagoa da, eta Carta Magnako gainerako edukiak aldatzeko erabiltzen da (167 artikuluko prozedura arrunta).
|
|
|
Gero, balio horiek ikastetxearen ikasketa proiektuan gauzatu behar dira; hauda, irakatsi
|
beharreko
edukien banaketa eta sekuentziazioa etapa eta zikloetanzehar, eduki horiek jorratzeko eta antolatzeko irizpideak, alderdi metodologikoak, espazioa eta denbora antolatzeko jarraibideak, erabiliko diren hezkuntza materialak, ebaluazio irizpideak eta antzekoak jasotzen dituen proiektuan (Zabaltza, 1996).
|
|
2008
|
|
|
• Euskara jakintzagaian, Derrigorrezko Bigarren Hezkuntza Ondorengo bigarren mailan, DBHO 2n, eman
|
beharreko
edukiak teknologia berriek eskaintzen dizkiguten aukerak erabiliz jorratu (sarean dauden baliabideei onura atera).
|
|
|
Literaturaren historiak eta liburu osoen irakurketek indar handia hartzearen ondorioz, bai baterako bai besterako denbora gehiagoren beharra azaleratu zen: irakurketaren kalitatea gero eta gehiago hobetu nahiak eta literaturaren historian irakatsi
|
beharreko
edukiek gero eta informazio zabalagoa biltzeak ezinezko egin zuten bi lanketei (teorikoari eta praktikoari) eustea. Bi helburuak betetzeko denborarik ezak obra osoen irakurketa apurkaapurka ikasgeletako jardueretatik kanpo geratzea ekarri zuen; ikastetxe batzuetan alboratu egin ziren irakurketan oinarritutako jarduerak, eta beste batzuetan, etxeko eremura zokoratu.
|
|
|
Curriculuma XIX. mendean sortu zen eskolan landu
|
beharreko
edukiak zehazteko. Bilbaok (2003) dioenaren arabera, hiru dira XIX. mendeaz geroztik egon diren curriculum ereduak:
|
|
|
atal guztiek, gaiarekin erlazionatutako alde teorizedura zehaztu dira. Gainera, jarduera motaren arabera, ikasleak eranskinetan aurkituko ditu osatu
|
beharreko
edukiak. Adibidez, bideo praktikak egiteko, A eranskikoaz gain, egitura bera duten alde praktikoa izatea.
|
|
|
Aurrez definiturik egon daitezke helburu eta eduki orokor batzuk, baina ikaslearen benetako maila ezagututa, aldatu egin daitezke hasierako helburuak eta ezagutu
|
beharreko
edukiak. Aurrez finkatutako programak baino gehiago landuko da ikaslearengan oinarritutako curriculuma (Sainz, 2002).
|
|
2010
|
|
|
Gaur egun justizia global sozialaz hitz egiterakoan, Maxwell-ek (2008) kontuan izan
|
beharreko
edukiak zein diren galdetu izan du. Milurtekoko Adierazpenak bai jasotzen dituela justizia globalaz ulertu daitekeenari buruzko osagaipropioak, baina hauek alor programatikoan geratzen dira; artean, kontzeptu honetan oinarrituz hartzen diren konpromisoek zein milurtekoko helburuek mugatuegiak eta eskasak dirudite justiziaren erreferentzia gisa proposatzeko.
|
|
|
Bide horretan, ikasleek jaso behar dituzten ezagutzen funtsa aldatu egin da, eta irakatsi
|
beharreko
edukiak ere bai. Literaturari dagokionez, etorkizunerako erronka garrantzitsua da ikasketa esanguratsuak lortzea.
|
|
2012
|
|
|
Edukiak esperientzia eremuen arabera garatzen ditu. Jarduera multzo bakoitzeko, landu
|
beharreko
edukiak zehazten ditu. Metodologia eta ebaluazioari buruzko orientabide orokorrak ezartzen ditu.
|
|
2014
|
|
|
Egile horien arabera, ikasmoldeak ikaskuntzari ekiteko moduak dira eta hiru aldagairen eragina jasotzen dute: ikaslearen ezaugarrien eragina, ikasi
|
beharreko
edukiarena eta ikaskuntza testuinguruarena. Horregatik ezin da ulertu ikasmoldea ikaslearen ezaugarri gisa.
|
|
|
Eskola laguntza funtsezkoa da ikasle batzuentzat. Ikasturtearen hasieran, azterketa garaian edo azterketa garaian, beharrezkoa da ebaluatu
|
beharreko
edukiak berrikustea. Aukerei dagokienez, ohiko klaseez gain, Internet bidez ere jaso daitezke.
|
|
2015
|
|
|
– Nola banatu denbora irakatsi
|
beharreko
edukien osagai eta alderdi bakoitzaren artean?
|
|
|
Agertu den kezka nagusia da, ekonomikoaz gain, horrelako proiektu batek lan karga handiagoa eskatuko duela, eta oraingo egoeran ez daukatela baliabiderik horretarako. Ez daukate denek iritzi bera partekatu
|
beharreko
edukiei buruz, ez eta eremu geografikoaren naturaltasunari buruz ere. Haatik, lurraldea kohesionatzeko tresna eraginkorra izango litzatekeela uste dute, eta euskarari mesede egingo liokeela.
|
|
|
5a) Ondoko adibidean, ahozko elkarrekintzaren bidez ikasleek ikaskuntza objektuaren edo ikasi
|
beharreko
edukiaren transformazioan nola parte hartzen duten ikusi ahal izango dugu.5b) Ondoko adibidean ikusi ahal izango dugu ikasleek ahozko elkarrekintzaren bidez ikaskuntza objektuaren edo ikasi beharreko edukiaren transformazioan nola parte hartzen duten.5c) Ondoko adibidean ikusi ahal izango dugu ikasleek nola parte hartzen duten ahozko elkarrekintzaren bidez ikaskuntza objektuaren edo ikasi beharre... **
|
|
|
5a) Ondoko adibidean, ahozko elkarrekintzaren bidez ikasleek ikaskuntza objektuaren edo ikasi beharreko edukiaren transformazioan nola parte hartzen duten ikusi ahal izango dugu.5b) Ondoko adibidean ikusi ahal izango dugu ikasleek ahozko elkarrekintzaren bidez ikaskuntza objektuaren edo ikasi
|
beharreko
edukiaren transformazioan nola parte hartzen duten.5c) Ondoko adibidean ikusi ahal izango dugu ikasleek nola parte hartzen duten ahozko elkarrekintzaren bidez ikaskuntza objektuaren edo ikasi beharreko edukiaren transformazioan. **
|
|
|
...eharreko edukiaren transformazioan nola parte hartzen duten ikusi ahal izango dugu.5b) Ondoko adibidean ikusi ahal izango dugu ikasleek ahozko elkarrekintzaren bidez ikaskuntza objektuaren edo ikasi beharreko edukiaren transformazioan nola parte hartzen duten.5c) Ondoko adibidean ikusi ahal izango dugu ikasleek nola parte hartzen duten ahozko elkarrekintzaren bidez ikaskuntza objektuaren edo ikasi
|
beharreko
edukiaren transformazioan. **
|
|
|
5c) Ondoko adibidean ikusi ahal izango dugu ikasleek nola parte hartzen duten ahozko elkarrekintzaren bidez ikaskuntza objektuaren edo ikasi
|
beharreko
edukiaren transformazioan. **
|
|
|
5c) Ondoko adibidean ikusi ahal izango dugu ikasleek nola parte hartzen duten ahozko elkarrekintzaren bidez ikaskuntza objektuaren edo ikasi
|
beharreko
edukiaren transformazioan. **
|
|
|
5c) Ondoko adibidean ikusi ahal izango dugu ikasleek nola parte hartzen duten ahozko elkarrekintzaren bidez ikaskuntza objektuaren edo ikasi
|
beharreko
edukiaren transformazioan. **
|
|
2016
|
|
|
Bestalde, lege horrek, bai eta hura garatzen duen «Euskal Autonomia Erkidegoko Oinarrizko Hezkuntzaren curriculuma sortu eta ezartzekoak», eskoletan jorratu
|
beharreko
edukiei dagokienez, Gizarte Zientziak, Geografia eta Historia delako ikasgaian, hiriarekin lotutakoak jasotzen ditu. Hala ere, gizarte zientziek duten ikuspegitik lantzen dira batez ere.
|
|
2017
|
|
|
Edozein kasutan, (Larraza Mendiluze eta Garay Vitoria, 2015) artikuluan azaldu bezala, konputagailuen S/ I azpisistema informatikako titulazioetan derrigorrez irakatsi
|
beharreko
edukia da. Dena den, horiirakasteko hurbilketa bat baino gehiago dagoela ikusi dugu.
|
|
2019
|
|
|
Nafarroako Foru Komunitatean araututako Curriculum Dekretuak (2015) ikasleek eskuratu beharreko konpetentziak, horretarako jorratu
|
beharreko
edukiak eta ebaluazio irizpideak zehazten ditu. Kasu honetan, sekuentzia didaktikoa eraikitzeko, Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzako laugarren mailako ereduan, argudio testuak duen lekuari erreparatu diogu.
|
|
2020
|
|
|
Ekainaren 19an ikasturtea amaitu arte landu
|
beharreko
edukiez ere aritu da Gimeno. «Apustua da arreta ikasleengan eta familiengan jartzea, eta ez hainbeste curriculumean eta hura aurreratzean».
|
|
|
Besteak beste, irakasleetatik hasita eta baita garbiketa zerbitzuan, jantokietan edo garraioan ere plantillak handitzea exijitu dute; horrekin lotuta, lan taldeak handitzea eta ordezkapenak lehen egunetik betetzea nahi dute. Bestalde, irakasleei dagokionez, gela bakoitzeko ratioa 10 edo 15 ikaslera murriztea eta haurren arreta emozionalari aurre egin ahal izateko eman
|
beharreko
edukiak murriztea ere eskatzen dute, besteak beste. Halaber, irakaskuntzako sindikatuek uste dute Hezkuntza Sailak iragarritako 1.000 irakasleen kontratazioa ez dela nahikoa.
|
|
2021
|
|
|
Hasten bagara deklinabidea, aditza, subjektua, predikatua... horrela egiten badugu, hizkuntzak berak galtzen du. Azken batean, horiek nire ustez bai dira jakin
|
beharreko
eduki batzuk, baina hizkuntzaren lanketa askoz zabalagoa da. Eta bai, literatura oso baliabide ona da hizkuntza lantzeko.
|
|
|
Horrezaz aparte, ulermen eta adierazpen gaitasunez gain, irakurketarekiko interesa eta gustua sustatu nahi ditu, bai eta beren mundua, pertsonalitatea zein irizpide interpretatiboak eraiki literatur lanen bidez (op.). Horretarako, ikasleek jaso behar dituzten ezagutzen funtsa aldatzea komeni dela proposatzen du Alonsok (2009), eta irakatsi
|
beharreko
edukiak ere bai, testuen corpusa aukeratzeko irizpideak egokituz. Autorearen (op.) ustetan, ezinbestekoa da ikasleen kultur kapitala aintzat hartzea Lomas (1996) aipatuz, hau da, noraino iristen den ikasleek egin, esan eta uler dezaketena.
|
|
|
Zein litzateke EAJk —edo EH Bilduk, gobernuan balego— babes sozialaren arloan ordaindu beharreko prezioa estatus politikoari buruzko erreferendum baten aukera alde batera utziko balu? Erabakitzeko eskubidea ez arautzeko kostuak zenbateraino igoko luke erdibideko proposamen batek jaso
|
beharreko
edukien langa. Mugimendu subiranistaren mobilizazio gaitasunak eta hark planteatutako marra gorriaren babes sozialak izango dute zeresana.
|
|
|
Ikus entzunezkoen Legea gai garrantzitsua izan da ERC eta Espainiako Gobernua aurrekontuen inguruan egin ari diren negoziazioan. ERCk kuota bat ezarri nahi zuen, nazioarteko plataformek Espainiaren menpeko nazioetako hizkuntzetan eman
|
beharreko
edukiena; %6, alegia. Azken orduan, baina, arazoak sortu ziren, Espainiako Gobernuak argudiatu baitzuen Europako Batasunaren legediak ez zuela onartzen horrelako kuotak ezartzerik egoitza Espainiatik kanpo duten plataformentzat.
|
|
2022
|
|
|
Jarraian, EAEko, Nafarroako eta Ipar Euskal Herriko curriculumak aztertuko dira, mintzagai ditugun gaien inguruan zein hizkuntza politika ezartzen diren eta etapa bakoitzean landu
|
beharreko
edukiak zein diren jakiteko.
|
|
|
Batxilergoan, berriz, bi dira curriculumak ezarritako helburuak; batetik," Euskal Autonomia Erkidegoko elebitasuna aztertzea eta interpretatzea, soziolinguistikako ezagueren bidez, era horretan hizkuntzekiko jarrera enpatikoak eta asertiboak sustatzeko, eta euskara erabiltzeko" (Hezkuntza, Hizkuntza Politika eta Kultura Saila, 2016: 118); bestetik," eleaniztasuna nahiz kultura aniztasuna aztertzea eta interpretatzea, soziolinguistikako ezagueren bidez, haiekiko errespetua eta jarrera positiboa izateko" (Hezkuntza, Hizkuntza Politika eta Kultura Saila, 2016: 118). Behin helburuak finkatuta, jarraian curriculumaren arabera landu
|
beharreko
edukiak aurkezten dira, mailaz maila4.
|
|
|
Hala ere, curriculumeko irakasgai horretako edukiei erreparatuz gero, ez dira aipatutako helburua lortzeko landu beharreko eduki ugari ezartzen. EAEko curriculumaren kasuan bezala, helburuak finkatu ondoren, curriculumaren arabera landu
|
beharreko
edukiak aurkezten dira, mailaz maila.
|
|
|
Lanketa egiten den kasuetan euskararen historia eta gaur egungo egoera soziolinguistikoa dira gehien lantzen dituzten edukiak. Hala ere, landu
|
beharreko
edukien inguruan galdetu zaienean ia guztiak ados daude ikerketan proposatutako eduki guztiak landu liratekeela: euskararen historia, gaur egungo egoera soziolinguistikoa, herriko edo eskualdeko egoera soziolinguistikoa, oinarrizko ezagutza soziolinguistikoa, hizkuntza portaerak, hizkuntza ekologia edota eleaniztasuna, estandarra eta euskalkien erabilera eta hizkuntza egokitasuna.
|
|
2023
|
|
|
Horretarako, aukeratuko diren langile guztiekin lan eginen da, eta, ondorioz, egutegiko hilabete bakoitzean langile euskaldun horietako bat agertuko da. Produkzio hori, gainera, landu
|
beharreko
edukiekin guztiz lotua egonen da. Lanketa horren bitartez, eskolak auzoarekin daukan konpromisoa islatu nahi da, auzoko hainbat lanbideren ezaugarriak aztertuz.
|
|
|
Arestian aipatutako hizkera akademikoaren muinean koka ditzakegu eragiketa hauek. Ikaslearen hezkuntza ibilbidean zenbat eta aurrerago egin, orduan eta konplexuagoak izango dira jorratu
|
beharreko
edukiak, eta, ondorioz, baita eduki horiekin erabili beharreko hizkuntza ere. Ezagutza konplexuak hizkuntza sofistikatu eta sotila eskatzen du, eta horrek zuzen zuzen eragiten die hizpide ditugun eragiketa kognitibo linguistikoei.
|
|
|
«Oso positiboa da egiten dugun balorazioa; Kriminologiaren Euskal Institutuak zioen bezala, Nafarroako Parlamentuan txostena aurkeztu zenean, praktika horren negazionismoa iragana da, eta erakundeak ere egoera hori gainditzearen alde daude», esan du Nafarroako Torturatuen Sareak, ohar batean. Torturaren errealitatea «etorkizunera begira landu
|
beharreko
edukia da», haren arabera, «memoria inklusibo baten esparruan, ondoren aitortza soziala eta instituzionala izan dezan».
|
|
|
ELAk iragarri du ez duela onartuko Jaurlaritzaren eta LABen arteko akordioak «mugatzea» negoziazio mahai sektorialetan jorratu
|
beharreko
edukiak, eta orain arteko eskakizunei eutsiko diela. Mobilizazioak ere iragarri ditu:
|