|
2001
|
|
|
Zakurrak jautsi zirenei hurbildu zitzaizkien, arroparen xoko guzietan eta oinetakoetan usainka, goitiago bizi ziren zakur jendeen berri ikasi nahizik, eta ostatuko bezeroek burua bueltatu zuten, behientzat belarraren parekoa baitzen haientzat jendearen joan etorria. Guardia zibilak tente jarri ziren, euren zapel oker, fusil eta kaparekin, fotografo ikusezin batek, dena eta denak
|
behar
bezala hartzeko, egin behar zuen erretratuan agertu nahi balute bezala.
|
|
|
Hura anabasa zen: ez omen zegoen gelarik jardunaldietako parte hartzaile guztientzat, nonbait, hainbat akreditazio falta omen zen edo oker zegoen, areto hartako aire egokituak ez zuen
|
behar
bezala funtzionatzen (omenik gabe, neu lekuko), interpretarien zerbitzuak are eta gutxiago (baina, interpretariekin, artean esan dezadan, gauza jakina da…). Berandu iritsi eta gela eske borrokan ari ziren estatubatuar batzuk bazeuden.
|
|
|
–neofitoak paper sorta bat gordetzen zuen bere altzoan; horretaz ohartu eta datua buruan gorde nuen– Baina antolatzaileak luzitu dira, hori ere egia da. Kanpoko gonbidatuak ekartzen tematzen dira eta gero ez dira gauza jardunaldiak
|
behar
bezala antolatzeko. Ez al duzu entzun azkena?
|
|
|
Bi kasuotan, zipotzarenean bezala filosofoarenean, emaitza praktikoa berdina izan zen: ez nintzen gauza izan bideoa, ez ordenagailua, martxan
|
behar
bezala jartzeko. Bestalde, hala gertatzen zitzaidan tresna guztiekin; beti okerreko botoia sakatuta, egunak txandriotik txandriora joaten zitzaizkidan.
|
|
|
Loreek (luku erakoak) kolore purpura erakusten dute eta hogeita hamar inguru izaten dira landare bakoitzeko. Oso pozoitsua da,
|
behar
bezala eta neurri egokian erabili ezean beti ere.
|
|
|
Zu, bitartean, etxean geratuko zara geldi asko, entzun? Dena
|
behar
bezala ateratzen bada, pentsatuko dugu gero nola zure egoera argitu Mantxolaren aurrean.
|
|
|
– Ezagun duk formularen beste aldearen berri ez duala.
|
Behar
bezala aplikatuz gero erretinarentzat onuragarria bada ere, gaixoak aldi baterako itsualdia jasan dik ezinbestez.
|
|
|
– Markos Gorriti detektibea duk. Sinatzea
|
behar
bezala gauza dadin bermatzeko Juliak kontratatutakoa –hitzok abisu traza handiagoa zuten aurkezpen soilarena baino.
|
|
|
– Neure esku dauden bitartekoak oro baliatuko ditut afera honekin
|
behar
bezala bukatzeko. Fideltasuna jokoan dago.
|
|
2002
|
|
|
Linternaren laguntzaz azaldu zizkion diafragmaren zabalerari eta esposizio denborari buruzko zertzeladak.
|
Behar
bezala fokatzen ere erakutsi zion. Bazter desberdinetako jopuntuak seinalatuz dozena erdi bat argazki egiteko agindu zion, tarteka zuzendu beharreko akatsen bat ohartarazita.
|
|
|
– Epaile jauna, nuke idazkariak aktan
|
behar
bezala jaso dezan ez naizela ni izan, aurrean dudan emakume hau baizik, memento honetako giro erromantikoa hautsi duena!
|
|
|
Aurkezpen itxurako mugimenduak egin zituen aurrena, besteari eskua eskaintzearekin batera. Bisitaren nondik norakoa
|
behar
bezala ulertu bitarteko keinukera nahasiaz aritu zen entrenatzailea tarte batez, harik eta burua zurezko pareta mehe batzuez bereizitako bulego antzeko baterako bidea adierazi zuen arte. Barruan gabardina aulkiaren adarretan kokatu zuen Santosek.
|
|
|
Entrenatzailea aurrean izan balitz, errieta egingo ziokeen eskumako besoaz kokotsa ez babesteagatik. Ez zion larregi inporta guardia
|
behar
bezala ez jasotzea. Zakuari atzeko aldetik eusten zegoen lagunak txanda eskatu zion, eta gogoz bestera luzatu zituen besoak alboetara, salto txiki batzuk emateari utzi barik.
|
|
2003
|
|
|
Zure lagunaren bila ere, bidean da beste patruila bat, polizia etxean galdetuko dugu zer gertatu den hemen.
|
Behar
bezala.
|
|
|
Damianek ez zuen lo handirik egin Londres Hoteleko gau hartan eta bazitekeela, erabaki zuen, bazitekeela bera bezalako gizonak ez ezagutzea
|
behar
bezala bere burua. Bazitekeela geruza bat eta beste baten azpian ezkutatuta edukitzea benetako desira.
|
|
|
Zer egingo du baina. Nork daki
|
behar
bezala jokatzen Heriori muturra lehenengo bider ikusitakoan. Zein da hemen jokabide zuzena.
|
|
|
Azken batean Bruno Mendiguren kazetarien alderdi teorikoaz arduratzen zen. Esan nahi dut, berriak zelan landu iradoki, gure intelektualen iritziak
|
behar
bezala helarazi eta halakoak egiten zituen. Nik berriz tropa haren seguritateaz arduratzeko agindua nuen.
|
|
|
Egun batzuetan
|
behar
bezala bizitzeko dosia
|
|
2004
|
|
|
erakutsi ez zidan euskara
|
behar
bezala ikasteko
|
|
|
erakutsi ez zidan euskalkian
|
behar
bezala solas egiteko
|
|
2005
|
|
|
Zakur puska harenak ziren beraz, Lydieren pausotzat jo nituenak! Inozo hutsa nintzela pentsatu eta burua hormen kontra lehertzeko gogoa sortu zitzaidan, nire burua
|
behar
bezala zigortzeko apaletako liburuen samurra aski ez zen jakitun, hala ere. Beheko solairura jaitsi nintzen ostera.
|
|
|
Hatzak elkarrengana luzatzen, eskuak elkarri heldu nahian, baina elkar ukitzera iritsi gabe. Eskuak ongi marraztea ze zaila den, eta nola artista gehienek egiten dituzten saioak eta ariketak eskuak eta hatzak
|
behar
bezala marrazteko. Zuk pelikula bat aipatu zenuen, koadroko irudia amaitzeko eskuak bakarrik falta zitzaizkion pintore baten istorioa.
|
|
|
Amerikarrek badute obsesio hori, milioi bat dolarren kontuarena. Egin kontu aldizkarietako azaletan zirujau honen eskuen argazkiak ateratzen dituztela, arrakasta handiko medikua da, baina gero babak eltzetik ateratzeko orduan bere eskuak ez dira aitari buruan duen tumorea kendu eta ebakuntza
|
behar
bezala egiteko gai, eta aita, judutarra, hil egiten da. Judutarra izan ez balitz ere berdin berdin hilko zen, hori egia da.
|
|
|
Mahatsa erasotzen duen Peronospora mildiew, Oidium tukeri, Pucinia fair eta antzeko alga bizkarroiez. Eroa behar zuen, zinez, Lakoizketak, ezen eta horiek guztiak, eta horrelakoak, Jainkoak bidalitako izurriteak direla baitio, hain zuzen ere, Jainkoa
|
behar
bezala gogotan hartu behar dugula kontura gaitezen:
|
|
|
Atzeko aldean dozena bat sagar eta gereziondoz zipriztindutako belardia dauka. Ezpain koloreko hortentsia oraindik
|
behar
bezala loratu gabe batzuk ere bai, ondoko komentuko harresien kontra landatuak. Ortu jostailuzko bat ere bai, sukalde belarrentzat antolatua:
|
|
|
Zuzenegiak. Algaraz erantzuten zidak berak orduan, dantza askean
|
behar
bezala egin ahal izateko, lotuan behar dela ikasi lehendabizi. Gizon ona da Karrika, purrustero xamarra, aukeran.
|
|
|
Egin zituen marrazkiak nahiko zabarrak dira, egia esan. Berrehun inguru badira behar bezala egindakoak, japoniarren antzera, xehetasun guztiekin, baina, esango nuke, Lakoizketak ez zuela eduki
|
behar
bezala marrazten ibiltzeko astirik. Bere nahia, inguru hauetan sortzen diren landare guztien katalogoa egitea izan zela, beste ezer baino lehen.
|
|
|
Egin zituen marrazkiak nahiko zabarrak dira, egia esan. Berrehun inguru badira
|
behar
bezala egindakoak, japoniarren antzera, xehetasun guztiekin, baina, esango nuke, Lakoizketak ez zuela eduki behar bezala marrazten ibiltzeko astirik. Bere nahia, inguru hauetan sortzen diren landare guztien katalogoa egitea izan zela, beste ezer baino lehen.
|
|
|
Gero bi gabardinak erabili zituen Leonek koadroa
|
behar
bezala bildu eta babesteko. Guardasolaren azpian zindoazten bi gizonezko soroan behera, Argos zure zakur handia alboan eta errekaren koadroa gabardina artean bildurik.
|
|
|
Egunak supituki ilundu izanaren kariaz, sotoko argiak piztu behar izan zenituzten Otsoenean, koadroa
|
behar
bezala ikusteko. Lehortu gabe zegoen oraindik margoa.
|
|
|
Mehatxu zuzena, besterik ez zuten merezi kabernikola haiek. Faxistak altxa zirenean berriz trintxerpetarrok izan ginen lehen lerroan Irungo mendietan Nafarroatik zetozen Beorlegi koronelaren tropei ongi etorria
|
behar
bezala ematen. Herria erdi hutsa gelditua zen egun haietan, eta horregatik ausartu zen Bereziartua abadea, San Pedrokoa, Don Isidro esaten zioten, moilan zer mugimendu zegoen barrandatzera etortzen.
|
|
|
Igande bazkalondo batez kafea tabernan hartuko genuela biok esan zion amari aitak. Eta altxatu egin zen zapatak janztera platertxoan utzi zuen zigarroa zanpatzen nuelarik
|
behar
bezala itzali arte, ohitura amorragarri horixe zeukan. Amak ez baitzuen deus esan, pentsatu nuen" gizonez gizon" hitz egin behar zidala, ez ote nuen neska jatorren bat bildu behar galdetzeko edo hala moduzko agindua emana izanen zion amak.
|
|
|
Suso Reynovo ezetz esaten hasi zen,
|
behar
bezala bete zuela bere txanda, baina inor ez zitzaion adostu, nabarmenagoa egin zen denon koldarkeria. Nork agindu behar zion isiltzeko, denei etorria zitzaien Susori lotako uzkerraren antzera irten zitzaion uko faltsu hura, horrelakoak gara.
|
|
2006
|
|
|
Garenaren muinik muinena utzi gordeta orain, aguretutakoan oroimena ahalik eta zoko mokorik sakonenetara heltzeko gauza izan dadin. Ari al gara horretan
|
behar
bezala?
|
|
|
Pieza bakoitza bere lanean ari da, eta makina erraldoia martxan da. Gezurra badirudi ere, mundu osoko berriak jasotzen, aukeratzen, ordenatzen, laburtzen, euskaratzen, zuzentzen, txukuntzen eta irakurleari zerbitzatzeko prestatzen ari da erredakzioa, bihar, publizitate eta guzti, dena
|
behar
bezala egon dadin kioskoan.
|
|
|
Ezin ditugu kristalak
|
behar
bezala garbitu, hombre! Lana ondo egiteko erreminta ona behar da!
|
|
|
Ordurako entzuna zuen maiz Kubatik ekartzen zituzten Cohibas markakoak usu imitazioak izaten zirela. Zuri gertatzen zaizuna da –esan zion txokorrak erretzen abila zen beste adiskide batek– ez duzula purua
|
behar
bezala pizten. Zeuen zigarrotxoekin pozoitutako zu bezalako señoritek uste dutenaz beste aldera, puru on bat ezin daiteke piztu Winston bat balitz bezala.
|
|
|
Lucho Vargas partidaren erritmoa haustera ateratako erdilari zaildu bat zen, zelai lohitsu baten erdian. Eta partidaren norabidea aldatzen asmatzen ari zen, inork ez zekiela
|
behar
bezala erantzuten.
|
|
2007
|
|
|
Iturrino Handia akiturik da eta kizkurtu egin nahi du trikuak negurako bezala. Itzali magnetofoi hori, eta atera azken bermut txikia, barran bertan hartuko dugu zutik, Plasmari bihar arte agur esanez,
|
behar
bezala egin behar dira eta gauzak, ala ez, mon ami?
|
|
|
Egia da beti izan ditudala gogoko animaliak. Gero uztai metalikoena egiten nuen, amarru txoro bat baino ez, edo paineluen jokoa, zapiak
|
behar
bezala biltzeko astia eduki ezkero, jakina, beti ez baitzen izaten egokierarik gauzak nahi beste prestatzeko.
|
|
|
Lehenengo lana du hori magilariak: erabiliko dituen tresna guztiak eta bakoitza
|
behar
bezala begiratu eta ziurtatzea. Gainera banekien gaur Don Valentin gotzainarengana joatekoa zela, ez nuen ikusi nahi nire inguruan bueltaka.
|
|
|
Esan nahi nizun Orsonek sarri galdetzen zidala ea ba ote nekien legatza perrexilarekin prestatzen, edo arraina
|
behar
bezala erretzen labean, edo txibiak tinta beltzean paratzen.
|
|
|
– Nik ez dakit zer besterik egin gizon horrekin –esan omen dio–, eta zuen ardura ere bada gaur arratseko ikuskizuna
|
behar
bezala irtetea.
|
|
|
...te dudan inor kaxaren barruan sartzeko, horixe duela Don Valentinek kezka, baina galdera batez erantzun diot soilik, ea ba ote dakien zer jaten duten koalek, edo zergatik ezin duten gure artean bizi panda hartzek, horrelako gauzak ezagutzen ez dituen alkate batek ez duela herritarren aginterik merezi, eta erantzun dit egin ditzakedala nahi ditudan trufa guztiak, baina hobe dudala gaurko ikuskizuna
|
behar
bezala egitea, berrehun lagunetik gora espero dituztela antzokian, hiriburutik ere badatozela gonbidatuak, eta munduko onena izan gabe ere onartuko dutela lotsarazteko moduan gauzak ez egitea, denbora oso gutxi daukadala kaxa barruan nor sartuko dudan aurkitzeko eta esateko zein den nire asmoa.
|
|
|
Polizia bat jarri zait tartean, ea zer nahi dudan. Merkantzien arazoa azaltzen ahalegindu naiz, baina ez
|
behar
bezala. Sabelaldea nahastua dudala jabetu naiz, zorabiatzen ari naizela, zurbiltzen ziur aski, eta oharkabean botaka hasi naiz.
|
|
|
Egur ikatzetan egindako arrainaren usaina aditu zuten egon berriak ziren ostatutik zetorrela eta, jaten bai baina, zaporeak
|
behar
bezala bereizten edozeinek ez badaki ere, iritzi bereko gertatu ziren afari merenduaren deliberamenduan. Oroitarria zaintzen zuten sugandilak kiskaltzen utzi eta sudurraren aginduari egin zioten kasu.
|
|
|
Goiza hutsean joana zitzaion Migeli, baina hitzordua lotu nahi zuen zorioneko Casa de las Américas hartara behingoz heldu eta Ainhoaren enkargua
|
behar
bezala betetzeko.
|
|
|
Ordu erdiren bat baino iraun ez zuen arren, pelaturik utzi zituen. Arropak pega pega eginda, soinekoaren azpikoak agerian geratu zitzaizkion erizainari, eta Migelek elastikoa erantzi eta bihurritu egin zuen
|
behar
bezala xukatzeko.
|
|
|
Handik harat, eguzkiaren erasoak, itsasoaren kresalak eta euriaren emanak beren lana egin zuten, eta erreboluzioak –horrela azalduko zuen, beharbada, Ainhoak– jendeak bezala, gaixotasunak harrapatzen zituen noizean behin: batzuk larriak, bertze batzuk arinak; batzuetan kanpoko erasoak zirela medio, bertze batzuetan bere burua
|
behar
bezala zaintzen ez zuelako, eta kontua da, Aleidak eta Migelek arazoak izan zituztela supermerkatuan sartzeko tenorean, zeren...
|
|
|
Harat honat zebilen irakaslea oinutsik, eta urratsek izerdiz inprimatutako aztarnak uzten zituzten baldosaren gainean. Elastikorik gabe, galtzontzilotan, besaulkian jesarririk zegoen Migel hankak zabalen zabal eta, saiatzen bazen ere, ez zuen
|
behar
bezala jarraitzen ahal ikasgaia.
|
|
|
Ibilbidearen bertze aldean kresalaren mende –aspaldi berritu gabeak egonagatik eder– glizinia, malba, hortentsia eta bertze aunitz loreren kolore xumez jantzirik zeuden etxeak. Espaloietan, han eta hemen, egurrez jasotako behatoki mailakatuak prestatu zituzten iragan astean, eta habanarrak, milaka, karnabaletako jaialdia
|
behar
bezala ikusteko leku egokiaren bila zebiltzan. Izotz, garagardo eta ron merkez betetako txosna ugari ikusten ziren inguruko zabalgune eta karrika kantoinetan.
|
|
|
Elkar ezagutu zuten eguna oroitarazi zion, eta ba omen zegoen
|
behar
bezala konprenitzen ez zuen zerbait. Espaloian jesarririk zegoen eta balkonetik, telefonoa eskuan, berarendako zela adierazi zion.
|
|
|
Aspaldi batean, jende aberatsaren bizileku beharbada, ez zuten koloreko neskamerik faltetsiko sukaldeetan; arrats hartan, ordea, okupaturik zirudien etxearen usaina aditu zuen Migelek giroan. Eguneroko premiak kario samar ordaindu behar izaten zituen herri xeheak nonahi, eta biztanle arrunt batek –pentsatu zuen– nekez biltzen ahal zuen hainbateko pisu ederra
|
behar
bezala zaintzeko adina sos.
|
|
|
Karrikara irten orduko etorri zitzaion sargoriaren eraso errukigabea. Espaloiaren bazterretik itzal zirritu zirtzilena probesten saiatu zen, baina,
|
behar
bezala giltzatu gabeko iturriaren antzera, tantaka ari zitzaion sudurra geltokira iristerako. Uralita baten azpian babestu eta autobusa heldu zelarik, leihotik Aleidaren balkonera egin zuen so.
|
|
|
– Aurki beteko dituk hogeita bost urte Ernesto Che Guevara hil zutela Bolivian, eta jardunaldi batzuk antolatzen gabiltzak urtemuga
|
behar
bezala oroitzeko.
|
|
|
Ainhoa ez zegoen aitzakiarik irensteko prest. Ordezkari baten zain zeuden Institutuan, eta Migelen laguntzarik gabe ez zuten deus ere
|
behar
bezala kontrolatzeko modurik. Aurki deituko zion Virgiliok, eta izen bat eman beharra zeukan fulamentuzko ekimena zela sinetsiko bazuen.
|
|
|
Ezaguerak egitea komeni zitzaion zer gerta ere, eta aukera ezin aproposagoa zeukan eskumenean. Zorionak eman zizkion bere buruari eta hozkailutik bitter bat atera zuen ustekabea
|
behar
bezala ospatzeko.
|
|
|
Izanen zuten lenteei buruz mintzatzeko astirik, eta denbora pitin batean egoteko erran zion, mahai gainean zeuzkan trasteak
|
behar
bezala egokitu bitartean.
|
|
|
Oin azpian zanpatu eta, ihes egin ez zezan, eskuarekin atxiki zuen lepotik. Aihotza ezkerrean altxatu eta kolpe batez akabatu omen zuen harri baten gainean, baina ez zuen
|
behar
bezala asmatu; piztiak burua galdu zuen, eta berak bi hatz.
|
|
|
Alkandora zuriko zerbitzari zaharra hurbildu zitzaien galdezka; hortaz, ikastaroa pixko batean gibeleraturik, eskainitako menuari erreparatu zioten arretaz. Aukera faltarik ez zegoen, baina ikasleak ez zituen platerak
|
behar
bezala bereizten ahal, eta laguntza eskatu behar izan zion irakasleari. Arraina izan, haragia izan, akitu berri zitzaizkion janariak aipatzen zizkioten behin eta berriz morroiari eta, ezinbertzean, bere lagunak bezala, Arros blanco desgranadito eta Masas de puerco fritas eskatu zituen.
|
|
|
Alberto Joseren zikulusaltsak, aldiz, ez zizkion kontatuko; ez zituen
|
behar
bezala konprenituko, edo, are makurrago, gaizki ulertzen ahal zituen.
|
|
|
Eguzkiak ez du
|
behar
bezala berotzen eta Matildak oinak sandalietan barneratu ditu atzera. Gustuko zuen aitarekin arrantzara joatea, kanposantu ondoko errekara, ipurdirik gabeko sagardo botila bat soka batekin helduta, amuarrainen zain egoten ziren, mutur berdea ur gainean, aita egunkaria leitzen, eta bera sokari helduta oso erne.
|
|
2009
|
|
|
Toxa atera eta zigarro bat bildu dut. Pitxerrarekin eta zigarroarekin
|
behar
bezala hornitu naizenean, gutuna zabaldu dut. Orrialde bat, paper gogor samarrean, idatzi dit.
|
|
2010
|
|
|
Ikusi nahi ez dena beti begi aurrean, esango luke Xabierrek. Arreba astean bizpahirutan ikustearekin bere aingeru guardakotza betetzen zuelakoan, ez zuen jakin izan ikusterrean zuena
|
behar
bezala ulertzen.
|
|
|
Grands Boulevards metro geltokitik hurbil dagoen bi izarreko hotel xume baina duinean utzi nituen. Autotik jaitsi eta errezepziora jo nuen beraien gelak
|
behar
bezala erreserbatuta zeudela ziurtatzeko. Brigittek bere giltza hartu eta urgentziaz dutxa bat hartu beharrean zegoela esanez agurtu ninduen.
|
|
|
Ahotsa dardaraka jarri zait, eta eztul eginez disimulatu behar izan dut galdua neukala esaten ari nintzenaren haria. Saiatu naiz jarraitzen, baina ikusirik ez nuela lortzen bi esaldi
|
behar
bezala kateatzea, bertan behera utzi dut hitzaldia. Nahiago izan dut entzuleak frustraturik uztea atsekabeturik baino.
|
|
|
– Badakit.
|
Behar
bezala eskertu barik hiltzeak samina areagotzen dit.
|
|
|
Zuen aitak xaxatuta etorri naiz. Jarrai n ez ei zaituzte
|
behar
bezala formatzen.
|
|
|
Gauzak
|
behar
bezala joan ez balira
|
|
2011
|
|
|
Bat zetorren idazle gehienekin sinestean heriotzak etorkizunez beteriko bizitzak zirela. Bizitza
|
behar
bezala ezagutu ahal izateko heriotzan sakondu beharra zegoen, neurri batean gorputegian nekropsia egiten duen nekrologoaren antzo, gorpuak behin eta berriz eskaintzen dituen seinaleak interpretatuz, bizitza heriotzan soilik baitago.
|
|
|
Konplikazio kardiako larria zuen: balbula aortikoak ez zion
|
behar
bezala funtzionatzen.
|
|
2012
|
|
|
Lotsa ematen dio, ez dauka hainbesteko konfiantzarik. Herrera, ez du harekin
|
behar
bezala jokatu akaso. Kotxean sartu da atzera eta autobidea hartu du Zumarragarantz.
|
|
|
– Ziur aski, informazio hau
|
behar
bezala erabilita, uste baino etekin handiagoa aterako diozu.
|
|
|
Etxe horretan bizi zirenak ez zirela aberatsak esan nahi al zuen gortinei berritasunaren aukera kenduta? Edo aberatsak ziren arren ez zietela gortinei
|
behar
bezala erreparatzen. Edo aspaldian inor bizi ez zen etxe bat zen, akaso, eta horregatik ziren gortinak hain zaharrak?
|
|
|
Sakon hartu dut giltzapean azken aldiz dena
|
behar
bezala badoa arnasa.
|
|
|
Goldoraki dena
|
behar
bezala joan den ikusteko atzera plazatik igaro behar duela oroitaraziko dio autotik atera aurretik, eta ez badu bertan ikusten, dena behar bezala joan den seinale, alde egiteko lasai, hurrengo hitzordua paper zati batean idatzita emanez," Buruz ikasi eta desegin papera, e?" esango dio behin autoko eskularruen kutxan hitzorduaren papera aurkitu eta errieta egin zion aldi hura oroitarazi ... " Ez berriro gertatuko", desenkusatu zitzaion orduan, urduritasunagatik aditz laguntzailea ahantzita, maiz egiten zuen bezala.
|
|
|
Goldoraki dena behar bezala joan den ikusteko atzera plazatik igaro behar duela oroitaraziko dio autotik atera aurretik, eta ez badu bertan ikusten, dena
|
behar
bezala joan den seinale, alde egiteko lasai, hurrengo hitzordua paper zati batean idatzita emanez," Buruz ikasi eta desegin papera, e?" esango dio behin autoko eskularruen kutxan hitzorduaren papera aurkitu eta errieta egin zion aldi hura oroitarazi nahi dion doinuz. " Ez berriro gertatuko", desenkusatu zitzaion orduan, urduritasunagatik aditz laguntzailea ahantzita, maiz egiten zuen bezala.
|
|
|
Nolatan ez naiz ohartu. Ez da egia, ohartua nintzen, banekien zerbait ez zebilela
|
behar
bezala. Begiak itxi ditut.
|
|
2013
|
|
|
Saltzaileak abisatu dit muda sasoian dagoela eta ez duela kantatuko oraindik.
|
Behar
bezala. Janis ipini diot izena.
|
|
2014
|
|
|
Eta gero luke juntarekin solas egin, eta auzi luze bat hasi, menturaz ardia berriro nehoiz ez berreskuratzeko. Hobe, beraz, behar den tenorean
|
behar
bezala begiratzea. Lan horretan uros da Battitta Garat halere, txilibitua joz.
|
|
|
Independentziak sinatu zituzten, hori bai, Cabo Verde, Mozambike, Angolan petrolioa topatu arren. Cabo Verden bostehun mila lagun eskas bizi dira gaur egun ere, hiriguneetatik kanpoko lurretara ez da ura
|
behar
bezala heltzen, baina 30.000 soldadu bidali zituen Portugalek hara eta Ginea Bissaura, Salazarren garaian, independentzia sinatu aurretik. Mozambikeko banderan arma bat agertzen da gaur egun ere, fusila dela pentsa dezake baten batek agian, baioneta, kalashnikova da, metraileta izan zitekeen, We machine gunned the flag of Mozambique.
|
|
|
Ia ordu berean jesartzen zen ikastera egunero. Ordu asko egiten zituen, goizean, arratsaldean, eta apunteetako zerbait pisuzkoa iruditzen zitzaionean, gogoan ondo finkatu nahi zuenean,
|
behar
bezala egituratuta, argi, burua aurrerantz makurtzen zuen modu inkontzientean Irene Arriasek, paperetatik oso hurbil gelditu arte. Mugimendu absurdo horrekin bularra mahaiaren ertzaren kontra estutzen zitzaion...
|
|
|
Eskaileretako sabaia erreta egon zen bigarren solairuan urte batzuk lehenago... Zuriz margotuta zegoen orain,
|
behar
bezala, baina urte asko egin zuen erredurekin, orban beltz batzuekin, marra batzuekin.
|
|
|
Azken egunetan goseak egon zela aitortu zuen andreak, ezin izan zuela
|
behar
bezala jan, euliekin, kiratsarekin, hildakoarekin. Narrazio bat ere bazeukan andreak gorpua norena zen azaltzeko, iluna, likitsa ere bai beharbada.
|
|
|
Inoizko arinen ipini nuen armairua orga gainean; kontua zen pasabidetik berehala irtetea... Uste nuen, benetan sinistu nuen orduan, usainak
|
behar
bezala pentsatzen uzten zidanean, Ordonakoa bertakoa zela usain hori, berezkoa, paduretakoa, urrun zeuden arren, errekakoa beharbada. Pentsatu nuen pasabidetik irten eta gero ez nuela berriro usainduko, ez zela egongo, baina Arrizera heldu nintzenean ere, Ordonatik urrun, askozaz altuago, han zegoen usaina, leunago beharbada, baina usain bera, edo oso antzekoa.
|
|
|
Kartzelan ere idazten jarraitu zuen, fusilatuko zutela jakin zuenean ere bai. Fusilatzera eraman baino ordu batzuk lehenago, poema batzuk eman zituen,
|
behar
bezala errimatuak, silabak, hitzen aukeraketa, erritmoa, hori da harrigarriena. Sinestuna Lauaxeta, ematen du berdin diela sinestunei, beharbada ez dago argi berdin dien, sinestun guztiei neurri berean ez behintzat, ez du ematen.
|
|
|
Deskribatu izan da, ildo beretik, Bigarren Mundu Gerran, Ozeano Pazifikoan, irla asko geratzen zirela isolatuta, soldadu japoniarrak handik ateratzeko modurik gabe,
|
behar
bezala hornitzeko modurik gabe, janaria, botikak, arropak, dena beharrean egoten zirela. Gerra presoak jaten hasi ziren orduan, baladetako barkuetan bezala, hildakoak lehenengo, gaixotasun larriren batek hiltzen zituenak izan ezik.
|
|
|
Ia 50 urte zituen Tolkienek ordurako, familia ere bai, eta seme biak eraman zizkioten gerrarako. Semeetako bati, gainera, Michael Tolkieni, George Medal domina eman zioten, hegazkinen kontrako artillerian
|
behar
bezala aritu zelako," behar bezala" horrek esan nahi duen guztiarekin. Ingalaterrako aerodromoak defendatu zituen, botako zituen hegazkin batzuk, barruko pilotuak ere bai.
|
|
|
Ia 50 urte zituen Tolkienek ordurako, familia ere bai, eta seme biak eraman zizkioten gerrarako. Semeetako bati, gainera, Michael Tolkieni, George Medal domina eman zioten, hegazkinen kontrako artillerian behar bezala aritu zelako,"
|
behar
bezala" horrek esan nahi duen guztiarekin. Ingalaterrako aerodromoak defendatu zituen, botako zituen hegazkin batzuk, barruko pilotuak ere bai.
|
|
|
Ama eta arrebak han dauzkat, han nuke. Ez dute
|
behar
bezala jaten amak eta arrebek, han nuke eta hona ekarri nauzue.
|
|
|
Ezin izan zuen zehaztu emakumezkoa ala gizonezkoa, nor, auzoko bat, gaztea... Baina distantzia horretara, 60 metro, 70, ez zuen
|
behar
bezala ikusi agian... Edo txarto interpretatu zuen, beharbada, ikusten ari zena:
|
|
|
Bular artean antsia moduko bat zuen, itoa, ez zekien deskargak eraginda, nerbioek, lo ezak, egoerak. Hankek
|
behar
bezala eusten zioten, baina bigun. Apur bat lasaitu zenean, horma baten kontra jarri zuen sorbaldetako bat, koadro biren artean, Tosuko etxean egon zen moduan, beste ezer ukitu gabe.
|
|
|
Ulertu zuten, beharbada, lo egin barik ezin zuela Irenek gauza handirik esan, koordinatu. Atseden minimo bat utziko zioten beharbada, burua
|
behar
bezala ordenatzeko, orekatzeko... Lanpararena gonbidapen moduko bat bezala ulertu zuen Irenek, ohera sartzeko, epela, loa ere bai, gutxienekoa.
|
|
|
Pentsatu zuen gauzak
|
behar
bezala egin behar zituela lotan geratu baino lehen: altxatu egin zen, komunera joan.
|
|
|
Ormazatik igo zen Irene Arrias. Ilun eguna oraindik, ez erabat, baina ez zuen
|
behar
bezala argitu. Tosu estartatik sartu zen berehala gero.
|
|
2015
|
|
|
Doi doi izan zuen astia
|
behar
bezala prestatzeko. Ia ahaztu ere egin zuen hitzaldiaren orriak jakako poltsikoan sartzea.
|
|
|
Honek, Romanen irudikoz, begitartea lasaitu zuen istant batez haren izena entzutean, baina lehengora itzuli zitzaion elkartekide entzutean. Trantsizio horretan zapuztu zen aurkezpena
|
behar
bezala egiteko aukera. Ez zen kortesiazko musurik izan.
|
|
|
Hamaika pauso n zehatz mehatz kontatzen dizkigu Saizarbitoriak Abaitua idazlearen miseriak: koldarra eta pasiboa da berez, ez da gai iragana
|
behar
bezala garraiatzeko, eta maitatzeko ahalmenak ihes degio, eta gero bizitzeko gogoak. Kemenaren alde egite horrek, indar galtze horrek deitzen du Saizarbitoriaren arreta, bizia ahitzen ari dela darakutsaten sentsazioek eta egoerek.
|
|
|
borrokan beti bere sentsualtasunaren aurka, Jainkoari larriduraz eskatzen dio laguntza, masturbatzeko grinari gailendu eta lan egiteko indarra eman diezaion. Arazo logiko filosofikoetan
|
behar
bezala lan ez egiteagatik sentitzen da behin eta berriz hobendun.
|
|
|
Orduak eta egunak galduko ditu pasio triste horien pean, mendekuak harrapatuta. Ez da gai Florari
|
behar
bezala erantzuteko eta aldi berean erantzunaren bidez ondo pasatzeko.
|