|
2005
|
|
|
05 Larrean, tontorren artean, beste animalia
|
batzuk
daude erasorako prest.
|
|
|
13 Iturburu ondoko putzu
|
batzuk
sekula ez dira lehortzen. Hori paradisuaren parekoa da, urteetan euririk egiten ez duen tokian.
|
|
|
16 Bizitza loteriaren antzekoa da basamortuan. Inoiz lehortzen ez diren troka zulo sakon apur
|
batzuk
baino ez daude.
|
|
|
22 Baina urte lehor
|
batzuen
ondoren, hainbat abere etxalde bertan behera utzi behar izan zituzten. Ez da harritzekoa.
|
|
|
Mulgarak harrapatzen duen guztia jaten du: txoriak, muskerrak, intsektuak, armiarmak, eta beste ugaztun
|
batzuk
ere bai. Buztan potoloan koipea metatzen du, aldi latzak datozenerako.
|
|
|
32 Mulgarak sei urte bizi ohi dira. Ale
|
batzuek
lehorterik gogorrenei ere eutsi egiten diete; beraz, azkenean kumaldiren batzuek iraun egiten dute.
|
|
|
32 Mulgarak sei urte bizi ohi dira. Ale batzuek lehorterik gogorrenei ere eutsi egiten diete; beraz, azkenean kumaldiren
|
batzuek
iraun egiten dute.
|
|
|
44 Baina beste
|
batzuk
ere itzultzen dira.
|
|
|
46 Berrogeita hamar mila bikote daude kolonia honetan. Kume
|
batzuk
gurasoak baino handiagoak dira ia.
|
|
|
17 Ipar ekialdeko baso tropikaletan, australiar erleak nektarrez eta polenaz elikatzen dira. Lore
|
batzuek
polena askatzeko dardaratxo bat behar izaten dute. Harreman horretara egin dira milioika urtez.
|
|
|
19 Dozena
|
batzuk
askatu bazituzten ere, gaur egun milioika azeri daude Australian. Ezin hobeto egokitu dira ingurune gehienetara, baita basamortura ere.
|
|
|
36 Eta
|
batzuk
hobeto moldatzen dira hemen kontinentean baino.
|
|
|
39 Beste bitxikeria
|
batzuk
ere badira ilunpean. Katu itxurako animalia pikart bereziak, tigre kuolak.
|
|
|
9 Ardi etxalde handi honetan ezusteko
|
batzuk
topatuko ditugu. Gauez, langile guztiak etxera joan eta gero, gauza bitxiak gertatzen hasten dira txabolan.
|
|
|
44 Lorategian, inguruan baino gradu
|
batzuk
epelago egiten du, eta alboan duten janari guztiarekin, oso ondo dihoakie toki hau.
|
|
|
45: 23 Maitasun eta gorrotozko harreman bitxia dute Australiako faunak eta jendeak. Animaliak ugariak eta bitxiak dira, eta
|
batzuentzat
gizakien eragina kaltegarria izan bada ere, beste batzuei oparoaldia ekarri die.
|
|
|
45: 23 Maitasun eta gorrotozko harreman bitxia dute Australiako faunak eta jendeak. Animaliak ugariak eta bitxiak dira, eta batzuentzat gizakien eragina kaltegarria izan bada ere, beste
|
batzuei
oparoaldia ekarri die.
|
|
|
00 Australia uharte handia 45 miloi urtez eraldatu da bere kabuz, paisaje sorta zabala emateraino. Orain dela belaunaldi
|
batzuk
arte apenas zapaldu duten gizakiek.
|
|
|
04 Zuhaitz banaka
|
batzuk
badaude, koalak bertan geratuko dira, leku aproposena ez bada ere.
|
|
|
ez ordea hemen. 500 bat kanguru daude, eta
|
batzuk
zelai berdeotan egingo dute bizitza osoa golf jokalarien artean รข?, belarra jan, kumeak hazi eta zuhaitzen gerizpean egoten dira, basoan egingo luketen bezala.
|
|
|
08 Kostaldetik kanpora mundu berri osoa dago. Lehen britainiarrak etorri eta 50 urtera, gizon ausart
|
batzuek
barnealdean bizitzeko erronkari heldu zioten.
|
|
|
Australia barnealdean, tenperatura 46 gradutik 8 gradu zeropera jaisten da. Urte
|
batzuetan
, eurite handiak egiten ditu, eta beste batzuetan, apenas garotzen duen lurra.
|
|
|
13 Iritsi berritan, lurralde hark paradisua zirudien. Euren sorterriaren antza izan zezan, aldaketa txiki
|
batzuk
behar zituen. Mendiak landu eta zuhaitz nahaspila garbitu beharra zegoen, abeletxeak jartzeko.
|
|
|
Mendiak landu eta zuhaitz nahaspila garbitu beharra zegoen, abeletxeak jartzeko. Eta leku honetara euren sorterriko abere
|
batzuk
ekartzeak ez zuen kalterik egingo.
|
|
|
22 Bai, nire semea. Aitak ere aitarengandik ikasi zuen, eta gero bere kontura ere egin ditu gauza
|
batzuk
, baina Sabinek ere aitarengandik ikasi du oinarria.
|
|
|
10 Horrela, Areetara iritsiko gara, Getxoko beste herriguneetako batera. Orain mende
|
batzuk
arte itsasadarraren antzinako bokalean zeuden erdi itsas erdi ibai areatzetatik hartu du izena.
|
|
|
11 Areetak beste interesgune
|
batzuk
ere baditu jendea erakartzeko, zerbitzu ugari eta kalitate handiko hainbat jatetxe ospetsu, adibidez.
|
|
|
11 Gainera, Areetan hainbat denda eta merkataritza gune daude. Merkatuko markarik onenetako
|
batzuek
ere dendak ireki dituzte.
|
|
|
13 Andra Mari eliza dago bertan, XII. mendekoa. Hasierako elizaren aztarna
|
batzuk
egon badauden arren, gaur egun ezagutzen dugun obra XVIII. mendearen erdialdekoa da. Horman udalerriko baserri guztien izenak dauzka idatzita.
|
|
|
15 Bizkaiak hiriburuaren aurpegi berria erakutsi nahi du. XXI. mendeko Bilbok ez du ia antzik orain urte
|
batzuk
zenarekin. Orain ez dago lantegi zaratatsurik eta lurraldea berrantolatu dute.
|
|
|
20 Kirol hau oraintsukoa da, ez da aspaldikoa. Baina gero eta zaletasun handiagoa dago, lehiaketa gehiago daude, jendeak txapelketetan parte hartzen du, eta beste modalitate
|
batzuk
ere egitendituzte: saltoak, raid a, zaldi heziketaรข? ยฆ Gorantz doan kirola da.
|
|
|
20 Animatu saltokietako jendearekin hitz egiten. Harrigarria badirudi ere, saltzaileetako
|
batzuek
gaztelaniaz ere badakite. Asko ikasleak dira, saltokiotara lan egiten etorriak, hizkuntzak ikasi ahala bide batez diru pixka bat irabazteko.
|
|
|
22 Norvegiara etorriez gero, fiordoak ikusi ez dituenak ezin esan herrialdea ikusi duenik. Dena dela, ia ezinezkoa da mendebaldeko Norvegiatik fiordoren batean nabigatzen minutu
|
batzuk
galdu gabe etxera itzultzea.
|
|
|
autobusa, itsasontzia eta trena. Egun bakar batean Norvegiako txokorik ederrenetako
|
batzuk
ikusteko aukera izango dugu.
|
|
|
03 Bertako alde zaharra, azokak eta museorik ospetsuenetako
|
batzuk
ezagutuko ditugu.
|
|
|
04
|
Batzuentzat
ez da buruera ona izango, baina esan dezagun Norvegiako ohiturak ezagutzen hasteko aukera polita dela azokara joan, izkira fresko batzuk erosi eta kaian eserita jatea edo, zergatik ez, bazterrak oinez ikusi ahala jatea. Beharbada hobe bigarren aukera hori, hemen hainbat gauza dago ikusteko eta.
|
|
|
04 Batzuentzat ez da buruera ona izango, baina esan dezagun Norvegiako ohiturak ezagutzen hasteko aukera polita dela azokara joan, izkira fresko
|
batzuk
erosi eta kaian eserita jatea edo, zergatik ez, bazterrak oinez ikusi ahala jatea. Beharbada hobe bigarren aukera hori, hemen hainbat gauza dago ikusteko eta.
|
|
|
21 Bermeo nekazari herria ere bada, eta Sollubeko maldetan hainbat baserri dago,
|
batzuk
berri.. beste batzuk zahar.
|
|
|
21 Bermeo nekazari herria ere bada, eta Sollubeko maldetan hainbat baserri dago, batzuk berri.. beste
|
batzuk
zahar.
|
|
|
23 Portu inguruan eliza, udaletxea eta beste eraikin bitxi
|
batzuk
. Eta ondoan, udan jendez gainezka egoten diren hondartza txikiak.
|
|
|
Hauek Australiako Alpeak dira; elurpean daude urteko hainbat hilabetetan. Toki
|
batzuetan
elurrak 30 metrorainoko lodiera hartzen du.
|
|
|
07.32 Ingurune latza da, baina beste martsupialio
|
batzuk
ere bizi dira goiko lurrotan: walabi txiki fin finak.
|
|
|
10.44 Hementxe ikusiko dugu, beste inon baino hobeto, Australia zeinen toki bitxia den. Eta nola, jatorrizko izaki apur
|
batzuetatik
, hainbeste espezie berezi garatu den; Australian bakarrik ikusiko ditugun animaliak.
|
|
|
12.02 Hogeita sei possum mota daude Australian, eta ia erdiak oihanotan bizi dira.
|
Batzuek
hara horra ibiltzeko modu argiak asmatu dituzte.
|
|
|
13.18 Pilotu
|
batzuk
ez dira fin finak maniobra honetan.
|
|
|
13.24 Possum mota
|
batzuek
zergatik ikasi dute hegazean?
|
|
|
Euri oihanentokia eukaliptoek hartu zuten. Zuhaitzak bananduago egotean, possum
|
batzuek
batetik bestera planeatzeko forma garatu zuten. Eta beste ibilera batzuk garatzeko tokia ere bazegoen.
|
|
|
Zuhaitzak bananduago egotean, possum batzuek batetik bestera planeatzeko forma garatu zuten. Eta beste ibilera
|
batzuk
garatzeko tokia ere bazegoen.
|
|
|
17.24 Ar heldu
|
batzuentzat
, hauxe ere lan gogorregia da. dute honelako egoera bizi bizian luzaro iraun.
|
|
|
22.37 Azal eta hostoetako olio lurrinkorra ia edozelan pizten da eta eukaliptoa garretan hasten da. Minutu apur
|
batzuen buruan
baso guztia sutan egongo da.
|
|
|
23.53 Alde egin, eta urrun, gainera. Ehunka kilometro oihan galtzen dira egun
|
batzuetan
. Hiru milioi hektarea erretzen ditu suak urtero.
|
|
|
Asko, errekastoak, urtean hainbat hilabetez zeharo lehortzen direnak. Beste
|
batzuk
, zenbait urterik behin bakarrik betetzen dira.
|
|
|
31.39 Urtean hilabete
|
batzuk
baino ez ditu irauten; baina montzoien garaian Australia iparraldea zeharo aldatzen da. Eurite ikaragarriak izaten ditu.
|
|
|
31.53 Aste
|
batzuetan
hain zaparrada gogorrak botatzen ditu ze, errekak uhar bizi biziak bilakatzen dira, urak harrotuta.
|
|
|
32.31 Urtero, ikaragarrizko hegazti multzoak heltzen dira hona jan eta ugaltzeko. Bi milioi mika antzara gogor lehiatzen dira, toki apurtxo bat lortzeko, ahate, lertxun, ibis eta beste uretako hegazti
|
batzuekin
. Batzuek urpeko belarra jaten dute, beste batzuek krustazeoak eta arrain txikiak.
|
|
|
Bi milioi mika antzara gogor lehiatzen dira, toki apurtxo bat lortzeko, ahate, lertxun, ibis eta beste uretako hegazti batzuekin.
|
Batzuek
urpeko belarra jaten dute, beste batzuek krustazeoak eta arrain txikiak.
|
|
|
Bi milioi mika antzara gogor lehiatzen dira, toki apurtxo bat lortzeko, ahate, lertxun, ibis eta beste uretako hegazti batzuekin. Batzuek urpeko belarra jaten dute, beste
|
batzuek
krustazeoak eta arrain txikiak.
|
|
|
34.20 Beste narrasti
|
batzuk
ere badaude hemen: ur gezako krokodiloak.
|
|
|
kontinentearen erdia baino gehiago basamortua da orain. Hain idorra eta latza da toki
|
batzuetan
ze, Marten gaudela ematen du.
|
|
|
43.43 Denboraren joanean Australia hain lehorra egin da ze, toki
|
batzuetan
basamortua itsasoraino zabaldu da.
|
|
|
02.50 Lurralde zoragarria zen, oparoa, landaretsua, eta biziz gainezka zegoen. Gaur egun ere, Australiako toki
|
batzuetan
agerian daude oraindik iraganeko hondakinak.
|
|
|
45.19 Udaberrian, egun apur
|
batzuetan
, arrezifean ikaragarrizko egin beharra izaten dute bertako bizidun guztiek.
|
|
|
45.31 Zehaztasun handiz, ilargiaren eta mareen seinaleei jarraituz, arrainak ugaltzen hasten dira, milaka eta milaka. Ekintza bizi bizian, minutu apur
|
batzuetara
mugatzen dute gorteiua, errutea eta arrautzak ernaltzea.
|
|
|
46.00 Baina urteko gau
|
batzuetan
, are gertakari harrigarriagoa izaten da.
|
|
|
46.07 Ilargi betearen ondorengo itsasgora
|
batzuetan
, arrezifetik bertatik zerbait irteten da.
|
|
|
Horretan ordu
|
batzuk
emanda, azkenean suge pozoitsua badoa.
|
|
|
Hemen, euren emanaldia aurkezten dute. Nekerik gabe erakusten dute, txanpon gutxi
|
batzuen
truke, narrastiengan duten boterea.
|
|
|
|
Batzuek
euren kidekoak irensten dituzte.
|
|
|
Kriskitin sugea bezala, arrastan dabil hau ere eta horrela errazago egiten du aurrera beste
|
batzuek
arazoak dituzten tokietan.
|
|
|
Begiekez dutegarrantzi handirik harrapakina bilatzeko. Beste organo
|
batzuk
dituzte horretarako... matxardetako ile luzeak, kasu.
|
|
2006
|
|
|
Gogoan dut, aurretik, ezker abertzalearen eta, nolabait esateko, sistemaren arteko apurketa izan zela. EAJ estatutuaren bidetik joan zen, eta gu beste gauza
|
batzuengatik
borrokatzen ginen. Sasoi horretan pil pilean zegoen KAS alternatiba zeritzona.
|
|
|
Askoren edo
|
batzuen
ustez, UCDk traizioa egin zion espiritu nazionalari. Eskuin muturrak garaiko beharreko etsaitzat zuen Suarez.
|
|
|
Liztor
|
batzuek
, segurtasun neurri zorrotzak hartzen dituzte, bidelapurrek euren habiari usainik egin ez diezaioten.
|
|
|
Egur txirbil
|
batzuk
edota hartxintxar batzuk primeran datozkio, zulo gaina berdintzeko. Inguruan dabiltzanak, gainetik pasatuko dira ezertaz jabetu gabe.
|
|
|
Egur txirbil batzuk edota hartxintxar
|
batzuk
primeran datozkio, zulo gaina berdintzeko. Inguruan dabiltzanak, gainetik pasatuko dira ezertaz jabetu gabe.
|
|
|
Inurri arrantza deitzen zaio honi, eta hauxe da txinpantze
|
batzuek
urte osoan egiten duten jarduera bakarra.
|
|
|
Txinpantze guztiak ez dira maila berekoak, eta
|
batzuk
besteak baino paretsuago daude.
|
|
|
Afrika mendebaldeko basoetan bizi diren txinpantze
|
batzuek
asmamen handiz konpondu dute arazoa. Japoniako Primateen Ikerketa Zentroko Tetsuro Matsuzawa eta gainerako adituak harri eta zur utzi dituzte.
|
|
|
Animalia
|
batzuek
tresnak erabiltzeko berezko gaitasuna dute, beste batzuek ikusitakoa kopiatzen dute, eta bada lanabesak egiteko adimena darabilenik ere.
|
|
|
Animalia batzuek tresnak erabiltzeko berezko gaitasuna dute, beste
|
batzuek
ikusitakoa kopiatzen dute, eta bada lanabesak egiteko adimena darabilenik ere.
|
|
|
Banaka
|
batzuek
organo bereziak garatu dituzte, aurrera egiteko.
|
|
|
Aye aye izeneko animaliak gauez bizi dira,
|
batzuek
arbuiatu eta baztertu egiten dituzte, baina beste batzuek, ordea, asaben espiritutzat hartzen dituzte.
|
|
|
Aye aye izeneko animaliak gauez bizi dira, batzuek arbuiatu eta baztertu egiten dituzte, baina beste
|
batzuek
, ordea, asaben espiritutzat hartzen dituzte.
|
|
|
Nola liteke zeta leun eta gozoa, izaki
|
batzuek
beharrezko duten armategi naturala izatea?
|
|
|
|
Batzuek
hostoei eusten dieten bitartean, besteak ezker eskuin mugitzen dituzte larbak, zeta behar den lekuan isurtzeko.
|
|
|
Ordu gutxi
|
batzuen
buruan, habia eginda dago.
|
|
|
Horregatik, hainbat psikologok รข?, lehen tresnatzatรข? sailkatu izan dute, antzandobiaren ehizatzeko moduaรข? ยฆ Mugikorra ez denez, ezin dugu esan lanabesa denik, eta beraz psikologo
|
batzuek
รข?, proto tresnaรข, kontzeptua sortu zuten, tresna hauei adiera lineal eta ebolutiboa emateko.
|
|
|
Teknologia mugiezina darabilenez antzandobia atzean geratzen da. Hegazti harrapari
|
batzuk
, ordea, urrunago iristen dira, libre zein zaintzapean bizi.
|
|
|
Hori argitzeko, intsektuen bizimodura itzuliko gara. Intsektuen adimena, garuneko guruin gutxi
|
batzuen
pentzudan dago.
|
|
|
(01 09 21)... janariaren arrastoari segika beti, usaimen finak bultzaturik, edo gidaturik beharbada. Gizakiak agian ez du afariaren usaina adituko labean ez badago, eta beste ugaztun
|
batzuek
, mazopek adibidez, ez dute usaimenik batere; hartz zuriek, berriz, janariari 24 kilometrora ere usain egin diezaieke, ondoren haren arrastoaren atzetik joateko. Sudur zoragarri hori oso erosoa da janaria urria denean, edo lagun bila dabiltzanean.
|
|
|
Oso gutxi ikusten denean ere, edo batere ez, hartz zuri batek sudurra baliatuko du, usain arrasto txikienakere ardura handiz bilatzeko. Batzuetan, usna
|
batzuen
baitan dago ta, urdaila beterik eta hutsik edukitzea. Izan ere, ibilaldi luze horien ordaina, gehienetan, haragi freskoa edo hondar gozoak izaten dira.
|
|
|
Oin zoletan papilaรข? izeneko koskor txiki
|
batzuk
dituzte, lizpaperaren testura ematen dietenak, eta horrek trakzioa hobetzen du izotz irristakorrean.
|
|
|
HOST VO: Hilabete
|
batzuk
dituztenean, kumeak amaren atzetik joaten dira janari bila, zeropeko tenperaturari gero eta aldi luzeagotan aurre eginez. Bi urtez, amaren esnetik eta hark ekartzen dien haragitik biziko dira.
|
|
|
HOST VO: Nomada hauek beste arrazoi
|
batzuengatik
ere ibiltzen dira hara hona. Gehiago da; ibilian dabiltza beti.
|
|
|
dira, egunean zentimetro
|
batzuk
, baina Alaskan dozenaka
|
|
|
Alaskan eta Kanadan:
|
batzuk
indiar bihurtu ziren, eta
|
|
|
Bakar
|
batzuk
Aleutiar uharteetara etorri ziren, eta inuit
|
|
|
aleutiar
|
batzuk
. Itsasoak emandakotik bizi ziren:
|
|
|
harrapatzetik. Txoko
|
batzuk
oso oparoak dira oraindik ere.
|
|
|
leku
|
batzuetan
ere erabiltzeko. Esate baterako hemen, Bering
|