|
2010
|
|
|
b) Estatu kide interesdunak, aurretiaz enplegatzaileen eta langileen ordezkaritza erakundeekin, halakoak daudenean, eta beste antolakunde egoki
|
batzuekin
kontsultatu ondoren, zehaztu ahal izango duen beste edozein bereizketa, bazterketa edo lehenespen, horren ondorea denean enpleguan edo okupazioan berdintasun aukerak edo tratua deuseztatu edo aldatzea.
|
|
|
a) Enplegatzaileen eta langileen erakundeen nahiz beste antolakunde egoki
|
batzuen
lankidetza lortzea, politika hori onartzea eta betetzea suspertzeko eginkizunean.
|
|
|
1 Lanaren Nazioarteko Konferentziaren beste hitzarmen edo gomendio
|
batzuetan
babesaren edo laguntzaren inguruan ezarritako neurri bereziak ez dira bereizkeriazkotzat hartuko.
|
|
|
2 Aurretiaz enplegatzaileen eta langileen erakundeak kontsultatuta, halakoak daudenean, estatu kide orok bereizkeriarik gabekotzat jo ditzake beste neurri berezi
|
batzuk
, neurrion xedea denean pertsona jakin batzuen beharrizanak asetzea, eskuarki, pertsona horiei aitortzen zaienean babes edo laguntza bereziko beharrizana, arrazoi desberdinak direla bide, hala nola, sexua, adina, baliaezintasuna, familia zamak edo gizarte maila nahiz kultura maila.
|
|
|
2 Aurretiaz enplegatzaileen eta langileen erakundeak kontsultatuta, halakoak daudenean, estatu kide orok bereizkeriarik gabekotzat jo ditzake beste neurri berezi batzuk, neurrion xedea denean pertsona jakin
|
batzuen
beharrizanak asetzea, eskuarki, pertsona horiei aitortzen zaienean babes edo laguntza bereziko beharrizana, arrazoi desberdinak direla bide, hala nola, sexua, adina, baliaezintasuna, familia zamak edo gizarte maila nahiz kultura maila.
|
|
|
b) Hiru hilabete igaro ondoren, gatazkako estatu alderdiak ez badute lortzen akordiorik Batzordeko kide guztien edo horietako
|
batzuen inguruan
, Komiteak hautatuko ditu gatazkako estatu alderdiek adostu gabeko kideak, Batzordeko kideen artean, boto sekretuaren bidez eta bi hereneko gehiengoarekin.
|
|
|
1.Herrialde eta herri kolonialei independentzia emateari buruzko Adierazpena, Nazio Batuen 1960ko abenduaren 14ko 1514 (XV) ebazpenean jaso dena, aintzat hartu eta horren helburuak lortzen ez diren bitartean, konbentzio honetako xedapenek ez dute inola ere mugatuko nazioarteko beste tresna
|
batzuek
edo Nazio Batuek eta horren erakunde espezializatuek bestelako herri horiei eskariak egiteko aitortu dieten eskubidea.
|
|
|
b) Komiteak Nazio Batuetako organo eskudunetatik jasoko du, konbentzio honetako printzipio eta helburuekin zuzeneko lotura duten arazoei dagokienez, potentzia administratzaileek aurreko lerrokadako lurraldeetan aplikatutako legegintza, epaiketa eta administrazio neurrien edo beste neurri
|
batzuen
txostenen kopia, eta Komiteak bere iritziak eta gomendioak komunikatuko dizkie organo horiei.
|
|
|
Gatazkak edo salaketak konpontzeko konbentzio honetan jaso diren xedapenak aplikatuko dira kalterik egin gabe bereizkeriaren gaian gatazkak edo salaketak konpontzeko beste prozedura
|
batzuei
, halakoak ezarri direnean Nazio Batuak eta horren erakunde espezializatuak eratzeko tresnetan edo horiek onetsitako hitzarmenetan, eta ez dute eragotziko estatu alderdiek gatazka jakin bat konpontzeko beste prozedura batzuetara jotzea, euren artean indarrean dauden nazioarteko hitzarmen orokor nahiz bereziekin bat etorriz.
|
|
|
...ak edo salaketak konpontzeko konbentzio honetan jaso diren xedapenak aplikatuko dira kalterik egin gabe bereizkeriaren gaian gatazkak edo salaketak konpontzeko beste prozedura batzuei, halakoak ezarri direnean Nazio Batuak eta horren erakunde espezializatuak eratzeko tresnetan edo horiek onetsitako hitzarmenetan, eta ez dute eragotziko estatu alderdiek gatazka jakin bat konpontzeko beste prozedura
|
batzuetara
jotzea, euren artean indarrean dauden nazioarteko hitzarmen orokor nahiz bereziekin bat etorriz.
|
|
|
4.Arraza edo etnia talde nahiz pertsona
|
batzuen
aurrerapen egokia ziurtatzeko helburuarekin bakarrik hartutako neurri bereziak, talde eta pertsona horiek behar duten laguntza premiazkoa denean, berdintasun baldintzetan berma dakien giza eskubideen eta oinarrizko askatasunen izatea edo egikaritza, ez dira arraza bereizkeriazko neurritzat hartuko, betiere, horren ondorioz ez badira ezartzen eskubide desberdinak arraza talde desberdinentzat, eta ...
|
|
|
e) Estatu alderdi bakoitzak konpromisoa hartzen du, bultzatzeko, hala denean, arraza askotariko erakunde eta mugimendu gizarteratzaileak, eta beste baliabide
|
batzuk
, arrazen arteko hesiak ezabatzera zuzenduak, eta etsiarazteko arrazen arteko zatiketa indartzea ahalbidetzen duen oro.
|
|
|
2.Estatu alderdiek, inguruabarrek hala eskatzen dutenean, neurri berezi eta zehatzak hartuko dituzte, gizarte, ekonomia eta kultura esparruetan, bai eta beste esparru
|
batzuetan
ere, arraza talde batzuek edo talde horietako pertsona batzuek garapen eta babes egokia izatea ziurtatzeko, berdintasun baldintzetan berma dadin pertsona horiek oso osoan izatea giza eskubideak eta oinarrizko askatasunak.Neurri horien ondorioa inoiz ez da izango arraza talde desberdinentzako eskubide desberdinak edo bananduak iraunaraztea, neurri horiek zein helbururekin hartu eta helburuok lortu...
|
|
|
2.Estatu alderdiek, inguruabarrek hala eskatzen dutenean, neurri berezi eta zehatzak hartuko dituzte, gizarte, ekonomia eta kultura esparruetan, bai eta beste esparru batzuetan ere, arraza talde
|
batzuek
edo talde horietako pertsona batzuek garapen eta babes egokia izatea ziurtatzeko, berdintasun baldintzetan berma dadin pertsona horiek oso osoan izatea giza eskubideak eta oinarrizko askatasunak.Neurri horien ondorioa inoiz ez da izango arraza talde desberdinentzako eskubide desberdinak edo bananduak iraunaraztea, neurri horiek zein helbururekin hartu eta helburuok lortu ondoren.
|
|
|
2.Estatu alderdiek, inguruabarrek hala eskatzen dutenean, neurri berezi eta zehatzak hartuko dituzte, gizarte, ekonomia eta kultura esparruetan, bai eta beste esparru batzuetan ere, arraza talde batzuek edo talde horietako pertsona
|
batzuek
garapen eta babes egokia izatea ziurtatzeko, berdintasun baldintzetan berma dadin pertsona horiek oso osoan izatea giza eskubideak eta oinarrizko askatasunak.Neurri horien ondorioa inoiz ez da izango arraza talde desberdinentzako eskubide desberdinak edo bananduak iraunaraztea, neurri horiek zein helbururekin hartu eta helburuok lortu ondoren.
|
|
|
v) Jabe izateko eskubidea, banaka eta beste
|
batzuekin
elkartuta;
|
|
|
Estatu alderdiek euren jurisdikziopean dauden pertsona guztiei ziurtatuko dizkiete, babesa eta baliabide eragingarriak auzitegi nazional eskudunetan eta estatuko beste erakunde
|
batzuetan
, arraza bereizkeriazko egintza ororen aurka, halako egintzek konbentzio honen aurka egin eta pertsona horien giza eskubideak eta oinarrizko askatasunak urratzen dituztenean, bai eta bereizkeria horren ondorioz zein kalte eragin eta kalte horren biktima gisa auzitegi horiei kalte ordaina edo konponketa bidezko eta egokia eskatzeko eskubidea ere.
|
|
|
Herrialde eta herri kolonialei independentzia emateari buruzko Adierazpena, Nazio Batuen 1960ko abenduaren 1514 (XV) ebazpenean jaso dena, aintzat hartu eta horren helburuak lortzen ez diren bitartean, protokolo honetako xedapenek ez dute inola ere mugatuko nazioarteko beste agiri
|
batzuek
edo Nazio Batuek eta horren erakunde espezializatuek herrialde horiei eskariak egiteko aitortu dieten eskubidea.
|
|
|
Ulerturik, gizabanakoak, beste gizabanako
|
batzuei
eta bere erkidegoari begira eginbeharrak izateagatik, ahaleginak egin behar dituela itun honetan aitortutako eskubideak sustatu eta betetzeko,
|
|
|
Itun honetako estatu alderdi guztiek, itun horren alderdi egiteko unean, ezin izan badute ezarri euren metropoli lurraldean edo euren jurisdikziopeko beste lurralde
|
batzuetan
lehen irakaskuntza nahitaez eta dohainik, konpromisoa hartzen dute, bi urteko epean ekintza plan zehaztua egin eta onartzeko, denentzat nahitaezko eta dohaineko irakaskuntzaren printzipioa arian arian aplika dadin, planean finkatutako urte kopuru jakin eta zentzudun batean.
|
|
|
Ekonomia eta Gizarte Kontseiluak Nazio Batuetako beste organo
|
batzuen
, bere organo subsidiarioen eta laguntza teknikoa ematen duten erakunde espezializatu interesdunen esku utzi ahal izango du itunaren zati honetako txostenek eratorritako arazoetatik edozein, arazo horiek balio dezaketenean erakunde horiek erabakia hartzeko, euren eskumenen esparruan, nazioarteko neurrien egokitasunari buruz, neuri horiek lagun dezaketenean itun hau eragingarritasunez eta arian ari...
|
|
|
...reso dauden pertsona guztiak atzerapenik gabe jarriko dira epailearen edo eginkizun judizialak gauzatzeko legeak baimendutako beste funtzionario baten esku, eta atxilotu edo preso horiek eskubidea izango dute zentzuzko epean epaiketa izateko edo aske gelditzeko.Epaiketa izan behar duten pertsonen aurre neurrizko espetxealdia ez da izan behar erregela nagusia, baina pertsona horien askatasuna berme
|
batzuen mende
izan daiteke, berme horien helburua bada akusatua epaiketa ekitaldian edo eginbide prozesalen edozein unetan ager dadila ziurtatzea eta, hala denean, epaitza betearaztea.
|
|
|
3.Artikulu honetako 2 paragrafoan jasotako eskubide horren egikaritzak eginbehar eta ardura bereziak eratortzen ditu.Ondorenez, eskubide horren egikaritzak murrizketa
|
batzuk
izan ditzake; aitzitik, legeak esanbidez finkatu ditu horiek eta halakoak beharrezkoak izan dira:
|
|
|
1.Pertsona orok eskubidea du beste
|
batzuekin
askatasunez elkartzeko, baita sindikatuak sortu eta aukeratutako horretan afiliatzeko ere, bere interesak babesteko.
|
|
|
2.Komitea osatuko dute itun honetako estatu alderdietako nazionalek; nazional horiek izan dute moral aldetik zintzotasun handikoak, eta giza eskubideen arloan ageriko trebetasuna dutenak.Kontuan hartuko da eskarmentu juridikoa duten pertsona
|
batzuek
parte hartzearen onura.
|
|
|
b) Batzordea osatuko dute estatu alderdi interesdunek onartzeko moduko bost pertsonek.Hiru hilabete igaro ondoren, estatu alderdi interesdunak ez badira ados jartzen Batzordea osatzeko kide guztien edo horietako
|
batzuen inguruan
, Komiteak hautatuko ditu adostu gabeko kideak, Batzordeko kideen artean, botazio sekretuaren bidez eta bi hereneko gehiengoarekin.
|
|
|
Itun honetako aplikazio xedapenak aplikatuko dira kalterik egin gabe giza eskubideen alorrean Nazio Batuen eta erakunde espezializatuen agiri eratzaileetan eta konbentzioetan jasotako prozedurei edo agiri eta konbentzio horien ondoriozko prozedurei, eta itun honetako xedapenek ez dute eragotziko estatu alderdiek beste prozedura
|
batzuetara
jotzea, euren artean indarrean dauden nazioarteko hitzarmen orokor nahiz bereziekin bat etorriz.
|
|
|
Ulerturik, gizabanakoak, beste gizabanako
|
batzuei
eta bere erkidegoari begira eginbeharrak izateagatik, ahaleginak egin behar dituela itun honetan aitortutako eskubideak sustatu eta betetzeko,
|
|
|
4.Neurri desberdinak xedatuko dira, hala nola, zaintza, orientazio eta gainbegiratze neurriak, aholkularitza, zaintzapeko askatasuna, zaintza etxeetan uztea, irakaskuntza eta lanbide heziketako programak, bai eta erakundeetan barneratzerik ez dakarten beste aukera
|
batzuk
ere, ziurtatzeko haurrak euren ongizateari begira modu egokian tratatzen direla, eta hartutako neurria haurren inguruabarrekin nahiz arau hausteekin proportzionala dela.
|
|
|
...ializatuek, Haurrentzako Nazio Batuen Funtsak eta Nazio Batuetako gainerako organoek eskubidea izango dute ordezkatuta egoteko konbentzio honetako xedapenen aplikazioa aztertzen denean, betiere, xedapen horiek euren agintaldira biltzen badira.Komiteak gonbita egin ahal izango die, halaber, erakunde espezializatuei, Haurrentzako Nazio Batuen Funtsari eta egokitzat jotzen dituen beste organo eskudun
|
batzuei
, konbentzioaren aplikazioari buruz aholku bereziak eman ditzaten, euren kasuan kasuko agintaldietara bildutako esparruetan.Komiteak gonbita egin ahal izango die erakunde espezializatuei, Haurrentzako Nazio Batuen Funtsari eta Nazio Batuetako gainerako organoei, txostenak aurkez ditzaten, konbentzioaren xedapenek duten aplikazioaren inguruan, xedapenok euren jarduera esparrura biltzen direnean;
|
|
|
b) Komiteak, komenigarri iruditzen zaionaren arabera, erakunde espezializatuei, Haurrentzako Nazio Batuen Funtsari eta bestelako organo eskudun
|
batzuei
bidaliko dizkie estatu alderdien txostenak, halakoek jasotzen dutenean aholkularitza edo laguntza teknikorako eskabidea, edo halakoetan beharrizan hori aipatzen denean; txosten horiekin batera bidaliko ditu Komitearen oharrak eta iradokizunak, halakoak baleude, eskabide edo aipamen horien inguruan;
|
|
|
Estatu alderdiek errespetatuko dituzte, gurasoen, edo, hala denean, tokiko ohiturak ezarritakoaren arabera, familia zabalaren edo erkidegoaren, tutoreen edo legearen arabera haurrez arduratu behar diren beste pertsona
|
batzuen
ardurak, eskubideak eta eginbeharrak, haurrei, euren gaitasunen bilakaerarekin bat etorriz, jarraibide eta orientazio egokiak emateari dagokionez, haurrek konbentzio honetan aitortutako eskubideak egikari ditzaten.
|
|
|
2.Haurrak euren nortasun osagai
|
batzuez
edo guztiez gabetuak direnean, estatu alderdiek laguntza eta babes egokiak eman dituzte, nortasun hori lehenbailehen berrezar dadin.
|
|
|
...bada, neurri horien artean dela haurren guraso bat edo bi gurasoak nahiz haurrak eurak atxilotzea, espetxeratzea, erbesteratzea, deportatzea edo hiltzea (barnean dela edozein arrazoirengatik gertatutako heriotza, pertsona estatuaren zaintzaren mende dagoen bitartean), orduan estatu alderdiak informazioa emango die, hala eskatzen zaionean, gurasoei, haurrei edo, bidezkoa bada, familiako beste kide
|
batzuei
, absente dagoen familiakoaren edo absente dauden familiakoen gainean, betiere, hori ez bada kaltegarria haurren ongizaterako.Estatu alderdiek egiaztatuko dute, halaber, eskari hori aurkezteak ez dituela berarekin ekarriko mesedegarri ez diren ondorioak pertsona interesdunentzat.
|
|
|
...etorriz, estatu alderdiek haurren eta gurasoen eskubidea errespetatuko dute, edozein herrialdetatik irteteko, baita euren herrialdetik ere, eta euren herrialdean sartzeko.Edozein herrialdetatik irteteko eskubideak legeak ezarritako murrizketak izango ditu bakarrik; orobat, murrizketa horiek beharrezkoak izan dute, segurtasun nazionala, ordena publikoa, osasun edo moral publikoak eta beste pertsona
|
batzuen
askatasunak babesteko, eta bateragarriak izan dute konbentzio honetan aitortutako gainerako eskubideekin.
|
|
|
2.Eskubide horren egikaritza murrizketa
|
batzuen mende
izan daiteke, murrizketok soil soilik legeak jasotakoak eta beharrezkoak izan dutela:
|
|
|
2.Babes neurri horiek bere baitara bildu lituzkete, egoki denaren arabera, prozedura eragingarriak, gizarte programak ezar daitezen, haurrei eta haurrak zaintzen dituztenei eskaintzeko behar adinako laguntza, bai eta bestelako prebentzio mota
|
batzuk
ezar daitezen ere, eta, berebat, haurrei dagokienez, arestian aipatu tratu txarren kasuak daudenean, halakoak identifikatu, jakinarazi, erakunde baten esku utzi, ikertu, tratatu eta begiratu daitezen, eta, egoki denaren arabera, esku hartze judiziala izan dadin.
|
|
|
2.Estatu alderdiek beste zaintza mota
|
batzuk
bermatuko dituzte haur horientzat, euren lege nazionalekin bat etorriz.
|
|
|
2.Horretarako, estatu alderdiak lankidetzan arituko dira, egokitzat jotzen duten moduan, Nazio Batuek eta gobernuen arteko gainerako erakunde eskudunek, eta gobernuz kanpoko erakundeek, halakoek Nazio Batuekin lankidetzan dihardutenean, egiten dituzten ahalegin guztietan, haur errefuxiatu guztiak babestu eta haur horiei laguntzeko, eta euren gurasoak edo familiako beste kide
|
batzuk
bilatzeko, helburu izanik beharrezko informazioa lortzea, haurrak familiarekin elkar daitezen.Gurasoak edo familiako kideetarik inor ezin denean bilatu, haurrei emango zaie edozein arrazoirengatik modu iraunkorrean edo aldi baterako familia ingurunetik kanpo dauden haurrei ematen zaien babes bera, konbentzio honetan xedatutakoaren arabera.
|
|
|
3.Estatu alderdiek, baldintza nazionalekin eta euren baliabideekin bat etorriz, neurri egokiak hartuko dituzte, gurasoei eta beste pertsona arduradun
|
batzuei
laguntzeko, eskubide hori eragingarri egiteari dagokionez eta, beharrezkoa izanez gero, laguntza materiala eta babes programak eskainiko dituzte, bereziki, elikadurari, jantziei eta etxebizitzari dagokienez.
|
|
|
c) Haurrei irakastea errespetatu behar dituztela euren gurasoak, euren kultura nortasuna, hizkuntza eta balioak, eurak bizi diren herrialdeko balio nazionalak, euren jatorrizko herrialdeko balio nazionalak eta beste zibilizazio
|
batzuetako
balio nazionalak;
|
|
|
2.Estatu alderdiek legegintza, administrazio, gizarte eta hezkuntza neurriak hartuko dituzte, artikulu horren aplikazioa bermatzeko.Asmo horrekin eta nazioarteko beste tresna
|
batzuen
kasuan kasuko xedapenak kontuan hartuta, estatu alderdiek, beren beregi:
|
|
|
Aitortuz, Nazio Batuen organo desberdinetan, bereziki Giza Eskubideen Batzordean eta Gizarte Garapeneko Batzordean, bai eta Nekazaritza eta Elikadurarako Nazio Batuen Erakundean, Hezkuntza, Zientzia eta Kulturarako Nazio Batuen Erakundean eta Osasunaren Mundu Erakundean eta nazioarteko beste erakunde
|
batzuetan
langile migratzaileen eta horien familiakoen inguruan egindako lanaren garrantzia,
|
|
|
Aitortuz, halaber, estatu
|
batzuek
emandako aurrerapausoak, erregio mailako edo bitariko akordioen bidez, langile migratzaileen eta horien familiakoen eskubideak babesteko, bai eta esparru horretan bitariko nahiz alderdi anitzeko akordioen garrantzia eta erabilgarritasuna ere,
|
|
|
Kontuan harturik, atzerritar agirigabeak edo egoera irregularrean daudenak sarritan enplegatzen direla beste langile
|
batzuk
baino lan baldintza kaltegarriagoetan, eta zenbait enpresentzat hori interesgarria dela, halako lan eskua bila dezaten, lehia desleialaren bidez onurak lortzeko,
|
|
|
e) «Langile ibiltariak» dira langile migratzaile guztiak, estatu batean ohiko bizilekua izan arren, beste estatu batera edo
|
batzuetara
bidaiatu behar dutenean, aldi laburretarako, euren jardunbidea dela eta;
|
|
|
b) Estatu batek, edo horren izenean, bere lurraldetik kanpora bidali edo enplegatutako pertsonak, halakoek garapen programetan eta lankidetzako beste programa
|
batzuetan
parte hartzen dutenean, baldin eta pertsona horien onarpena eta egoera juridikoa enplegurako estatuarekin egindako akordio batek arautu baditu, eta, akordio horrekin bat etorriz, pertsona horiek langile migratzailetzat jotzen ez badira;
|
|
|
Konbentzio honen ondoreetarako, «familiakoak» terminoak bere baitara biltzen ditu langile migratzaileekin ezkondutako pertsonak edo langile horiekin harremanak dituzten pertsonak, aplikatu beharreko zuzenbidearekin bat etorriz, harreman horiek ezkontzaren antzeko ondoreak sortzen dituztenean, bai eta langile horien ardurapean dauden seme alabak eta beste pertsona
|
batzuk
ere, azken horiek familiako modukotzat aitortu dituztenean legeria aplikagarriak edo kasuan kasuko estatuen artean aplikatu beharreko bitariko edo alderdi anitzeko akordioek.
|
|
|
...ien familiakoak askatasunez irten ahal izango dute edozein estatutik, baita euren jatorrizko estatutik ere.Eskubide horrek ez du inolako murrizketarik izango, salbu eta murrizketa horiek legeak ezartzen dituenean, beharrezkoak direnean segurtasun nazionala, ordena publikoa, osasun eta moral publikoa edo enparauen eskubide eta askatasunak babesteko, eta konbentzio honetan aitortutako beste eskubide
|
batzuekin
bateragarriak direnean.
|
|
|
Langile migratzaileak edo horien familiakoak ez dira nahierara gabetuko euren ondasunez, halakoak euren jabetza pertsonalekoak bakarrik izan nahiz beste pertsona
|
batzuekin
elkartuta izan.Enplegurako estatuan indarrean dagoen legeriaren ondorioz, langile migratzaile bati edo horren familiako bati ondasunak kentzen zaizkionean, oso osoan edo zati batean, pertsona interesdunak eskubidea izango du kalte ordain bidezko eta egokia jasotzeko.
|
|
|
...ileak eta horien familiakoak atzerapenik gabe jarriko dira epailearen edo eginkizun judizialak gauzatzeko legeak baimendutako beste funtzionario baten esku, eta atxilotu edo preso horiek eskubidea izango dute zentzuzko epean epaiketa izateko edo aske gelditzeko.Epaiketa izan behar duten pertsonen aurre neurrizko espetxealdia ez da izan behar erregela nagusia, baina pertsona horien askatasuna berme
|
batzuen mende
izan daiteke, berme horien helburua bada akusatua epaiketa ekitaldian edo eginbide prozesalen beste edozein unetan ager dadila ziurtatzea eta, hala denean, epaitza betearaztea.
|
|
|
a) Bestelako lan baldintza
|
batzuk
, hau da, aparteko orduak, lan ordutegia, asteko atsedenaldia, ordaindutako oporrak, segurtasuna, osasuna, enplegu harremanen amaiera eta legeria nahiz eginera nazionalekin bat etorriz halakoen artean dagoen beste edozein lan baldintza;
|
|
|
b) Bestelako enplegu baldintza
|
batzuk
, hau da, enplegurako gutxieneko adina, etxean lan egitearen inguruko murrizketa eta legeria nahiz eginera nazionalekin bat etorriz enplegu baldintzatzat jotzen diren gaietarik beste edozein.
|
|
|
Langile migratzaileek eta horien familiakoek, enplegurako estatuko egonaldia amaitzean, eskubidea izango dute euren sarrerak eta aurrezkiak eta, kasuan kasuko estatuetako legeria aplikagarriarekin bat etorriz, euren jabetzapeko gauzak eta beste ondasun
|
batzuk
transferitzeko.
|
|
|
2.Estatu alderdiek egokitzat jotzen dituzten neurri guztiak hartuko dituzte, informazio hori zabaltzeko, edo zaintzeko enplegatzaileek, sindikatuek edo beste organo nahiz erakunde egoki
|
batzuek
informazio horren berri ematen dutela.Egoki denaren arabera, gainerako estatu interesdunekin lankidetzan arituko dira.
|
|
|
IV. ZATIAAgiridunak diren edo egoera erregularrean dauden langile migratzaileen eta horien familiakoen beste eskubide
|
batzuk
|
|
|
a) Irakaskuntza erakunde eta zerbitzuetara sartzea, onarpen betekizunen eta kasuan kasuko erakunde eta zerbitzuetako beste arauketa
|
batzuen arabera
;
|
|
|
3.Enplegurako estatuek, arrazoi humanitarioengatik, mesedegarritzat hartuko dute, langile migratzailearen familiako beste
|
batzuei
ere artikulu honetako 2 paragrafoan jasotako tratu bera ematea.
|
|
|
a) Irakaskuntza erakunde eta zerbitzuetara sartzea, onarpen betekizunen eta kasuan kasuko erakunde eta zerbitzuetako beste arauketa
|
batzuen arabera
;
|
|
|
d) Informazio eta laguntza egokia ematea langile migratzaileei eta horien familiakoei, abiatzeari, bidaiari, ailegatzeari, egonaldiari, ordaindutako jarduerei, irteerari eta itzulerari buruzko baimen eta formalitateei nahiz konponketei dagokienez, bai eta enplegurako estatuko lan eta bizitza baldintzei, aduana, diru eta tributu arauei eta egoki diren beste lege nahiz erregelamendu
|
batzuei
dagokienez ere.
|
|
|
2.Estatu alderdiek ahalbidetuko dute, bidezkoa denaren arabera, eskaintzea kontsuletxeetako zerbitzu egokiak eta langile migratzaileen eta horien familiakoen beharrizan sozial, kultural eta beste mota batekoei arreta egiteko beharrezkoak diren beste zerbitzu
|
batzuk
.
|
|
|
2.Estatu alderdi interesdunek, legeria nazionalarekin eta bitariko edo alderdi anitzeko akordio aplikagarriekin bat etorriz, erabakitzen dutenean pertsona horien egoera erregularizatzea, behar bezala kontuan hartuko dira pertsona horiek kasuan kasuko estatuan sartzeko inguruabarrak, pertsona horien egonaldiaren iraupena enplegurako estatuetan eta egoki diren beste inguruabar
|
batzuk
, bereziki, pertsona horien familia egoerarekin zerikusia dutenak.
|
|
|
3.Nazio Batuetako idazkari nagusiak, halaber, Komitea kontsultatu ondoren, beste erakunde espezializatu
|
batzuei
, bai eta gobernuen arteko erakundeei ere, bidali ahal izango dizkie txosten horien zatien kopiak, halakoak bere eskumenekoak direnean.
|
|
|
6.Komiteak gonbita egin ahal izango die Nazio Batuetako beste erakunde espezializatu eta organo
|
batzuetako
ordezkariei, bai eta gobernuen arteko erakundeetako ordezkariei ere, bilkuretan izan daitezen eta eurek esan beharrekoa entzun dadin, euren eskumen esparruko gaiak aztertzen direnean.
|
|
|
8.Nazio Batuetako idazkari nagusiak Komitearen urteko txostenak bidaliko dizkie konbentzio honetako estatu alderdiei, Ekonomia eta Gizarte Kontseiluari, Nazio Batuetako Gisa Eskubideen Batzordeari, Lanaren Nazioarteko Bulegoko zuzendari nagusiari eta beste erakunde egoki
|
batzuei
.
|
|
|
Konbentzio honetako 76 artikuluko xedapenak aplikatuko dira kalterik egin gabe konbentzio honen esparruko gatazkak edo salaketak konpontzeko edozein prozedurari, halakoak direnean Nazio Batuak eta erakunde espezializatuak eratzeko tresnetan edo horiek onetsitako hitzarmenetan jasotakoak, eta xedapen horiek ez dute eragotziko estatu alderdiek beste prozedura
|
batzuetara
jotzea, gatazka bat konpon dadin euren artean indarrean dauden nazioarteko hitzarmenekin bat etorriz.
|
|
|
Konbentzio honetako xedapenek ez dute ukituko estatu alderdi bakoitzak duen eskubidea, langile migratzaileak eta horien familiakoak onartzeko irizpideak ezartzeari dagokionez. Euren legezko egoerarekin eta langile migratzaile eta horien familiako izateagatik ematen zaien tratuarekin zerikusia duten beste gai
|
batzuetan
, estatu alderdiek kontuan hartu dituzte konbentzio honetan ezarritako mugak.
|
|
|
a) Enplegu, eginkizun zerbitzu edo jarduera kategoria jakin
|
batzuk
eskura izatearen inguruan murrizketak ezartzea, hori beharrezkoa denean estatuaren onurarako eta hala jaso duenean legeria nazionalak;
|
|
|
2.Langile migratzailearen familiakoei ez zaienean baimentzen ordaindutako jarduera askatasunez aukeratzea, estatu alderdiek mesedegarritzat joko dute horiei lehentasuna ematea, ordaindutako jarduera bat gauzatzeko baimena lortzeari dagokionez, enplegurako estatuan onartuak izatea lortu nahi duten beste langile
|
batzuei
begira, kontuan hartuz bitariko eta alderdi anitzeko akordio aplikagarriak.
|
|
|
2.Enplegurako estatuak, artikulu honetako 1 paragrafoa kontuan harturik, aztertuko du bere lurraldean denbora luzez enplegaturik izan diren sasoiko langileei dagokienez, ordaindutako beste jarduera
|
batzuk
gauzatzeko aukera ematea komeni den, horiei lehentasuna emanez, estatu horretan onartuak izan nahi duten beste langile batzuen aurretik, kontuan hartuta bitariko eta alderdi anitzeko akordio aplikagarriak.
|
|
|
2.Enplegurako estatuak, artikulu honetako 1 paragrafoa kontuan harturik, aztertuko du bere lurraldean denbora luzez enplegaturik izan diren sasoiko langileei dagokienez, ordaindutako beste jarduera batzuk gauzatzeko aukera ematea komeni den, horiei lehentasuna emanez, estatu horretan onartuak izan nahi duten beste langile
|
batzuen aurretik
, kontuan hartuta bitariko eta alderdi anitzeko akordio aplikagarriak.
|
|
|
b) Migrazio mota horretan zein estatu alderdi interesduna izan eta estatu horietako agintari eskudunekin informazioa trukatzea, kontsultak egitea eta lankidetza izatea; c) Informazio egokia ematea, bereziki, enplegatzaileei, langileei eta horien erakundeei, migrazioari eta enpleguari buruzko politika, lege eta erregelamenduei buruz, beste estatu
|
batzuekin
migrazioaren inguruan hitzartutako akordioei buruz eta egoki diren beste gai batzuei buruz;
|
|
|
...atu alderdi interesduna izan eta estatu horietako agintari eskudunekin informazioa trukatzea, kontsultak egitea eta lankidetza izatea; c) Informazio egokia ematea, bereziki, enplegatzaileei, langileei eta horien erakundeei, migrazioari eta enpleguari buruzko politika, lege eta erregelamenduei buruz, beste estatu batzuekin migrazioaren inguruan hitzartutako akordioei buruz eta egoki diren beste gai
|
batzuei buruz
;
|
|
|
5.Komiteak, egoki iruditzen zaionaren arabera, estatu alderdien txostenak bidaliko dizkie Nazio Batuetako erakunde espezializatuei, funtsei eta programei, bai eta beste erakunde eskudun
|
batzuei
ere, helburu izanik bertan jasotako eskabide edo aipamen bat kontuan hartzea, eskaera edo aipamen hori denean aholkularitza teknikorako edo laguntzarako beharrizanaren ingurukoa; Komiteak txosten horiek bidaliko ditu eskabide edo aipamen horiei buruz berak egindako ohartarazpen eta gomendioekin, halakorik balego.
|
|
|
38 artikulua. Komiteak beste organo
|
batzuekin
dituen harremanak
|
|
|
a) Nazio Batuetako erakunde espezializatuek eta gainerako organoek eskubidea izango dute ordezkatuta egoteko konbentzio honetako xedapenen aplikazioa aztertzen denean, betiere, xedapen horiek euren agintaldira biltzen badira.Komiteak gonbita egin ahal izango die, halaber, erakunde espezializatuei eta egokitzat jotzen dituen beste organo eskudun
|
batzuei
, konbentzioaren aplikazioari buruz aholkuak eman ditzaten, euren kasuan kasuko agintaldietara bildutako esparruetan.Komiteak gonbita egin ahal izango die Nazio Batuetako erakunde espezializatuei eta beste organo batzuei, txostenak aurkez ditzaten, euren jarduera esparruetan konbentzioak duen aplikazioari buruz;
|
|
|
..., betiere, xedapen horiek euren agintaldira biltzen badira.Komiteak gonbita egin ahal izango die, halaber, erakunde espezializatuei eta egokitzat jotzen dituen beste organo eskudun batzuei, konbentzioaren aplikazioari buruz aholkuak eman ditzaten, euren kasuan kasuko agintaldietara bildutako esparruetan.Komiteak gonbita egin ahal izango die Nazio Batuetako erakunde espezializatuei eta beste organo
|
batzuei
, txostenak aurkez ditzaten, euren jarduera esparruetan konbentzioak duen aplikazioari buruz;
|
|
|
b) Komiteak, bere agintaldia gauzatzean, kontsultatuko ditu, bidezkoa dena kontuan hartuta, egoki diren beste organo
|
batzuk
, giza eskubideei buruzko nazioarteko tratatuen ondorioz eratutakoak, txostenak, iradokizunak eta gomendio orokorrak aurkezteari dagokionez bere jarraibideen koherentzia bermatzeko eta bere jarduerako zereginen bikoiztasuna eta gainjartzea saihesteko.
|
|
|
w) Jakitun izanik, beste pertsona
|
batzuei
eta euren erkidegoari begira betebeharrak dituzten pertsonek ardura dutena, bide guztiak baliatuta, ahaleginak egiteko Giza Eskubideen Nazioarteko Gutunean aitortutako eskubideak sustatu eta errespeta daitezen,
|
|
|
«Hizkuntzatzat» ulertuko dira ahozko hizkuntza nahiz zeinu hizkuntza eta komunikatzeko beste modu
|
batzuk
, ahozkoak ez direnak;
|
|
|
3.Konbentzio hau eragingarri egiteko legeria eta politikak prestatu eta aplikatzean, eta pertsona desgaituekin zerikusia duten gaiei begira erabakiak hartzeko beste prozesu
|
batzuetan
, estatu alderdiek hur hurreko kontsultak egingo dituzte eta modu aktiboan elkarlanean arituko dira pertsona desgaituekin, baita haur desgaituekin ere, halakoak ordezkatzen dituzten erakundeen bidez.
|
|
|
– ...bizitzako arlo guztietan bete betean parte har dezaten, estatu alderdiek neurri egokiak hartuko dituzte pertsona desgaituei ziurtatzeko eskuragarri izatea, gainerako pertsonen baldintza berberetan, ingurune fisikoa, garraioa, informazioa eta komunikazioak, barnean direla informazioaren eta komunikazioen sistemak eta teknologiak, eta jendaurreko edo erabilera publikoko beste zerbitzu eta instalazio
|
batzuk
, hiriguneetan nahiz nekazaritza guneetan.Neurri horiek, eskuragarritasunerako trabak eta oztopoak identifikatu eta ezabatzea barne hartuko dutenak, aplikatuko dira, besteak beste, hurrengoei begira:
|
|
|
a) Eraikinak, bide publikoak, garraioa eta barruko nahiz kanpoko beste instalazio
|
batzuk
, hala nola, eskolak, etxebizitzak, mediku instalazioak eta lan egiteko lekuak;
|
|
|
e) Giza edo animalia bidezko laguntza motak eta bitartekariak eskaintzea, gidak, irakurgailuak eta zeinu hizkuntzaren interprete profesionalak barne, eraikinetara eta jendaurreko beste instalazio
|
batzuetara
sartzea errazteko;
|
|
|
f) Pertsona desgaituei laguntza eta babesa emateko beste modu egoki
|
batzuk
sustatzea, horiek informazioa lortu ahal izatea ziurtatzeko;
|
|
|
– ...ek ziurtatuko dute pertsona desgaituek justiziara jo ahal izatea gainerakoen baldintza berberetan, baita prozeduraren inguruan egokitzapenak eginda eta prozedurok adinaren arabera moldatuta ere, pertsona horiek zuzeneko eta zeharkako parte hartzaile gisa, lekukoak direnean barne, dituzten eginkizun eragingarriak errazteko, prozedura judizial guztietan, baita ikerketa etapan eta aurreko beste etapa
|
batzuetan
ere.
|
|
|
a) Ahalbidetzea Braillearen, ordezko idazkeraren, komunikatzeko beste modu, baliabide eta formatu
|
batzuen
, halakoak direnean handigarriak edo ordezkoak, eta orientazio nahiz mugigarritasun trebetasunen ikasketa, bai eta parekoen arteko tutoretza eta babesa ere;
|
|
|
d) Osasun arloko profesionalei galdatuko diete pertsona desgaituei arreta eskaintzea gainerako pertsonei eskaintzen dieten kalitate berarekin, askatasunez eta informatuta emandako adostasuna oinarri hartuta, beste modu
|
batzuen artean
, sentsibilizazioa izanik pertsona desgaituen giza eskubideen, duintasunaren, autonomiaren eta beharrizanen inguruan. Hori guztiori ahalbidetzeko, profesional horiek gaitu eta arau etikoak emango dira, esparru publiko eta pribatuetako osasun arretari dagokionez;
|
|
|
3.Estatu alderdiek euren gain hartuko dute estatistika horiek zabaltzeko ardura, bai eta estatistika horiek pertsona desgaituentzat eta beste pertsona
|
batzuentzat
eskuragarri direla ziurtatzeko ardura ere.
|
|
|
2.Estatu alderdiek, euren sistema juridiko eta administratiboekin bat etorriz, esparru bat iraunarazi, indartu, izendatu edo ezarriko dute, maila nazionalean, mekanismo independente bat edo
|
batzuk
izango dituena, konbentzio honen aplikazioa sustatu, babestu eta gainbegiratzeko.Mekanismo horiek izendatu edo ezartzen dituztenean, estatu alderdiek kontuan hartuko dituzte giza eskubideak babestu eta sustatzeko erakunde nazionalen izaera juridikoari eta jardunbideari buruzko printzipioak.
|
|
|
....Edozein kasutan, estradizioa egongo da eskabidea zein estatu alderdik jaso eta estatu alderdi horren zuzenbideak edo estradizio tratatu aplikagarriak ezarri baldintzen mende, baldintza horien artean direla, bereziki, estradizioa gauzatzeko galdatzen den gutxieneko zigorra eta eskabidea zein estatu alderdik jaso eta estatu horren arrazoiak, estradizioa ukatzeko edo estradizio horri baldintza jakin
|
batzuk
ezartzeko.
|
|
|
2.Laguntza judiziala egongo da eskabidea zein estatu alderdik jaso eta estatu alderdi horren barne zuzenbideak edo lankidetza judizialeko tratatu aplikagarriek ezarri baldintzen mende, baldintza horien artean direla, bereziki, eskabidea jaso duen estatu alderdiaren arrazoiak estradizioa ukatzeko edo estradizio horri baldintza jakin
|
batzuk
ezartzeko.
|
|
|
2.Estatu alderdiek askatasunaz gabetzeari dagokionez nazioartean dituzten beste betebehar
|
batzuei
kalterik egin gabe, estatu alderdi bakoitzak, bere legerian:
|
|
|
3.Estatu alderdi bakoitzak ziurtatuko du, askatasunaz gabetutako pertsonei dagokienez, erregistro ofizial edota eguneratutako espediente bat edo
|
batzuk
ezarri eta iraunaraztea; halakoak, agindeiaren bidez, berehala jarriko dira agintari judizialen edo bestelako agintari edo erakunde eskudunen esku, bat etorriz legeria nazionalarekin edo nazioartean garrantzitsuak diren agiri juridikoetarik edozeinekin, estatua horietan alderdi denean.Informazio horretara bilduko dira gutxienez:
|
|
|
1.Estatu alderdi bakoitzak zainduko du legea aplikatzeko ardura duten langile militar nahiz zibilen, medikuen, funtzionarioen eta askatasunaz gabetutako pertsonaren zaintzan edo tratamenduan parte har dezaketen beste pertsona
|
batzuen
prestakuntzak bere baitara biltzea konbentzio honetako kasuan kasuko xedapenei buruzko behar adina irakaskuntza eta informazio, hurrengo helbuetarako:
|
|
|
5.Artikulu honetako 4 paragrafoko konponketarako eskubideak bere baitara biltzen ditu kalte material eta moral guztiak eta, hala denean, bestelako konponketa modalitate
|
batzuk
, hala nola:
|
|
|
2.Komiteak, bere eginkizunen esparruan, kontsultatuko ditu beste komite konbentzional
|
batzuk
, giza eskubideei buruzko kasuan kasuko tresnek sortutakoak, bereziki, Giza Eskubideen Komitea, Eskubide Zibil eta Politikoen Nazioarteko Itunak ezarritakoa, helburu izanik bere oharren eta gomendioen koherentzia ziurtatzea.
|
|
|
1.Komiteak informazio sinesgarria jasotzen badu, informazio horrek ondorioztatzen duela estatu alderdi batek konbentzio honetako xedapenak modu larrian urratu izana, orduan Komiteak, estatu hori kontsultatu ondoren, bere kide bati edo
|
batzuei
eskatu ahal izango die estatu alderdi hori bisitatzea eta horren inguruan atzerapenik gabe informatzea.
|
|
|
b) Bestelako prozedura penal
|
batzuk
gorabehera, inguruabar astungarriak, bereziki, pertsona desagertua hiltzen denean, edo derrigorreko desagertzearen errudun direnentzat, derrigorreko desagertze hori denean haurdun dauden emakumeei, adingabeei, desgai diren pertsonei edo beste pertsona ahul batzuei dagokienez.
|
|
|
b) Bestelako prozedura penal batzuk gorabehera, inguruabar astungarriak, bereziki, pertsona desagertua hiltzen denean, edo derrigorreko desagertzearen errudun direnentzat, derrigorreko desagertze hori denean haurdun dauden emakumeei, adingabeei, desgai diren pertsonei edo beste pertsona ahul
|
batzuei
dagokienez.
|