|
2010
|
|
|
Baina uste badute euskaraz diren gauzetan ere deus galdu gabe ulertuko dutela dena, bat laidoa da eta bigarrenik kolonialismo hutsa. Zer ekartzen du bertso
|
baten
itzultzeak, auzoa nonbait han jakinean atxikitzea ez bada. Segur naiz itzulpenak lotsarazten dituela bertsolariak berak.
|
|
|
Dibortziora eramaten badu, etxea saldu behar delako menturaz. Horiek gogoan, kultura txiki batekoak garelarik, hemen egin guzia hizkuntza nagusi
|
batera
itzul daitekea. Har dezakegua haiek epaituak izateko arriskua?
|
|
|
85.540 liburu, horietatik itzulitakoak 1.480 ziren. Literaturazkoak 6.490 ziren, eta hauetatik beste hizkuntza
|
batetik
itzulitakoak 450 Sobiet Batasunean, urte berean, liburu argitaratuak 85.340 izan ziren, itzulpenak 6.900 Literaturazkoak 6.900, eta itzulitakoak 2.650.
|
|
|
Armamentua zekarren ontzi alemana ez zen Irlandako kostara heldu, 1916ko apirilean, eta tripulazioa preso harturik, kostazain ingelesek jo eta urperatu egin zuten. Egun batzuk geroago, Roger Casement submarino aleman
|
batean
itzuli zen Irlandara, Traleeko badiara. Lehorrean, laster atxilotu zuten.
|
|
2011
|
|
|
Nolanahi izanik ere, Etxepareren arabera, Larresoroko superiora" hamabortz bat urtez jarraiki, kasik aste guziez" lotu zitzaion ataza horri; alabaina, Etxepareri berberari irakurri diogu beste behin" hogoi ta zonbait urtez" izan zela sailaren arduraduna. Momentuz horrelaxe lagako dugu arazoa, baina, gesu
|
batean
itzuliko gara Laborarier sailean eduki zuen iraupenaren kontu horretara, ea argitzerik daukagun.
|
|
|
Ez handi, ez ttipi, artekoxe batzuetarik. Hortakotz, aski dugu nonbait ildo
|
baten
itzultzea.
|
|
|
Esan eta jo. Ostiko bat eman zidan neskakoak zango juntan, eta nik agindutakoa betetzeagatik, agindu bainion joko nuela, zartako txiki
|
bat
itzuli nion aurpegian neskakoari. Neskakoak ez zuen espero.
|
|
|
Urrutirako bidaian sentitzen ginen, ez beste koldar asko bezala etxe zokoan kikilduta. Odiseok Troian bezala, gerra
|
batetik
itzulian irudikatzen genuen geure burua —haren zitalkeriari erreparatu ere egin gabe—, eta" bidaia luzea" eskatzen genuen," menturez betea, ezagutzez betea". 78
|
|
|
[.] Munduratzearen musika, soinu gisa barrutik sortzen den continuum baten haria, ezinbestean bizi nahi duen botere borondatea da. Erretiratzera deitzen duen musikak, aitzitik, continuum horren haustura desiratzen du, egoera eten akosmiko
|
batera
itzuli, non bizitza zauritua botere nagi gisa etxeratu eta sendatzen baita. Horregatik dago edozein musikaren oinarrizko keinuan abiatzearen eta itzultzearen bikoiztasun hori". 10
|
|
|
Deus ez, Claudio, deus ez. Presa daukat, beste momentu
|
batean
itzuliko naiz eta ikusiko dut nola geratu den taberna. Baina, itaundu zion prentsa saltzaileak, ez duzu udaltzainekin hitz eginen?
|
|
|
ciao Marco, nola zaude? Ciao, erantzun zion Marcok, begira, Lolo, presa pixka bat badut, beste egunen
|
batean
itzuliko naiz denbora gehiagorekin, baina orain liburu bat ari naiz bilatzen, ea laguntzen didazun... Zein da liburu hori, Marco?
|
|
|
Eguneroko etxean dena dator berriro ohiko izatera, argi aldakorra eta orduen joatea enparantzetako solasen murmurioak, eguerdi helduak arratsaldearen zuzi iratxekiak... bidaia luze
|
batetik
itzuli zinen udatik, uzta betearen landetan zehar urruneko urratsen irudietan trabatua errelatoetako hirien harmonia zugan eramanez eta haiekin harresi urreztatuen oroimina. baina orain betiko egoitza ezagunean zaude, hor dituzu solaskide gozakaitzak eta haien oihuak, liskarrak jendearen erokeria aldarrikatuak, oste zurbilari ordaintzen diozun gutxiespen isila. ez zara ordea engainatzen, zu ere e...
|
|
2012
|
|
|
Zenbakiekiko sentiberatasun berezia zuen erregeak, eta istant
|
batean
itzultzen zuen liberetara zernahi ekintza edo gertaera, xentimo eta guzti maizenik. Arratsalde hartan, Saint Jean Cap Ferrateko jauregiko lorategian, Mediterraneoaren argiarekin, alboan Filadelfiako dantzaria zuela, Veuve Clicquot xanpain kopa eskuan, ez zen ohi bezain zehatza izan; baina nahikoa, halere.
|
|
|
gorde ezazu nire bihotza, eta Nafarroara eraman. Hitz eman nuen egunen
|
batean
itzuliko nintzela, eta ez dut nahi Lurrean pasatzen dudan azken unean nire promesari eutsi ez niolako damua izatea.
|
|
2013
|
|
|
Paulino Uzcudunek Europako Pisu Handien Txapelketa jokatu zuenean Spalla italiarraren aurka, 1926ko maiatzaren 26an, bozgorailuak jarri ziren Donostiako eta beste hiri batzuetako kaleetan jendeak konbatea jarrai zezan, eta irabazle atera zenarekin batera" txapligu leherketek esnatu zituzten lotara joandako bakanak", hiriko egunkariak idatzi zuenez. Egun batzuk geroago, txapeldun berria kapotarik gabeko Hispano Suiza
|
batean
itzuli zen Euskal Herrira, eta 100.000 pertsonak egin zioten harrera oihuka: " jViva Uzcudun!"," Gora Uzcudun!".
|
|
|
Erantzuna ematen hasi zen, baina isildu, eta beste iturginengana jo zuen. Argazki makina
|
batekin
itzuli zen.
|
|
|
C. sukaldean sartu, eta urez betetako ontzi
|
batekin
itzuli zen.
|
|
|
Giltza sorta
|
batekin
itzuli zen, baina ez zegoen sarrailari ondo zihoakionik. Maiordomoa eta kaporala kanpora atera ziren atarian zeuden gizon batzuekin hitz egitera.
|
|
|
Gertaera batek desadostasunak nabarmentzeko eta bakoitzaren indarra erakusteko balio izan zuen. Matxinadan parte hartutako neofito
|
bat
itzuli eta damua adierazi zuen, eta fraideek—Fusterrek, Lasuenek eta Amurriokelizakoak egiten zituen biltegian babes hartzeko baimena eman zioten. Sinestunentzat eliza santutegia zen, eta ez zen zilegi han babes hartzen zuena indarrean ateraraztea.
|
|
|
Goseak jota eta indioen eraso berrien beldurrez pasatu zituzten hurrengo hilabeteak. Gauzak okertzeko, Aita Ayeta ustekabeko albiste
|
batekin
itzuli zitzaien Mexiko Hiritik 1681 urtearen bukaeran: erregeordeak zioen Nuevo Mexico birkonkistatzen saiatu behar zutela.
|
|
|
telefonoz deitzea utziko zieten, ilusiorik gabe inurriek gutxiago eta okerrago egiten baitzuten lan. Telefonoaren erabilpen kontrolatu
|
batera
itzuli ziren.
|
|
|
Asaba zaarren baratza, untzadun ormek esia, eguzkiak leen maitea... Otzaldi zoro
|
baten
itzuli, yoka nagokik atea.
|
|
|
Ez dela zuhur ibili jabetu da berehala, baina ez da hau damu soilaren unea eta senak erakutsi dio nola jokatu. Astoaren atzealdeko saihetsean makurturik dagoenetik pixka
|
bat
itzuliz besoa aurretik atzera hankartean sartu dio abereari eta barrabiletatik gehi zakil zintzilikariotik heldu dio kementsu eta ahalegin guzti guztiarekin bihur bihurritu. Astoak alde guztietara jauzika eta ostikoka ekin dio, eta neskak saihetsetik ihes egin diezaioke, baina segalaria ustekabean harrapatu du, eta jaitsitako praketan trabatu denez, behin eta berriro harrapatu dute astoaren ostikoek eta lurrera erori da oinazetan iraultzika eta aho bete biraoka.
|
|
2014
|
|
|
Lanean segitzen genuen, beraz normalean klase guzietara ez genuen joaterik. Azken mementoan etnologia edo antropologia UV (hau balore unitate, asignatura hots) laurden bat segurtatzen zuen irakasleak atera zuen txosten
|
bat
itzuli behar geniola langileek ere. Euskal erakustokia erdi lo zen, Baionako liburutegian orduan gauza guti, proposatu nion Xani hau idaztea, gogoan nuen orduan, gaian sartzen bazen bederen.
|
|
|
Gibeleko guarda ene gainerat heldu baitzen, han biduna bota dakot zangoetarat. Elkarri lotu gare eta,
|
bat
itzul, bertzea itzul, erreka zolaraino biak joan borroka. Harek hartua ninduen atorra papotik eta nik hura zintzurretik.
|
|
|
Erresonantzia zela pentsa daiteke. Erresonantzia, beste frekuentzia
|
batean
itzultzen den erritmoa.
|
|
2015
|
|
|
Joera horren adibide alagalakotzat du Beñat Oihartzabalek Donaixti Ibarreko Lopez erretorea, zeinak 1782an argitaratu baitzuen Alfonso Rodriguezen Prdctica de la peifeccion cristiana (1609) obraren euskarazko moldapen bat. Izatez, frantsesezko bertsio
|
batetik
itzulita dago, eta euskara baizik ez dakitenendako egina da, izenburuak net argi adierazten duenez: Alphonsa Rodriguez Jesusen Compagnhaco Aitaren Guiristhinho perfeccioniaren praticaren pparte bat Heuzcarala itçulia, Heuzcara becic eztakitenen daco.
|
|
|
" Mucho tiempo he estado acostdndome temprano". Baina, kontuak kontu, adibide sorta honek erakutsi diguna da hurbilketa desberdinak daudela jatorrizko testu
|
bat
itzultzeko momentuan, eta ez litzateke exagerazio handiegia izango esatea" zenbat translatatzaile hainbat translazio" gure lehen itzultzailea parafraseatuz. Zer esanik ez, munta handikoa izaten da horretan itzultzaileak norainoko fideltasunaz jokatzen duen jatorrizko testuarekiko, eta bai ere, aldi berean, zer nolako gardentasuna eskaini nahi dion itzulpenaren erabiltzaileari.
|
|
|
Hasperen errukarri batekin zerraldo etzan eta beste aldera begira jarri zen. Nagusia bidaia
|
batetik
itzulitako lehen egunean, Alamo kasketarekin egoten zen: behin eta berriro abandonatua izatearen ordaina.
|
|
|
Epaitegietan izan duk. Eta hor ezin duk kolpe bat beste handiago
|
batekin
itzuli.
|
|
|
Urduritasun biziz, aulkian eserita egon ezinda, ez zuen begirada apartatzen ringetik, zehazki begiratuz Uzkudunek aurkariaren aurrean egiten zituen pauso eta mugimendu guztiak. Istant batez ere ez zuen erreparatu Hadley emakume amerikar harengan, zeinek zenbait aulki harantzagotik aldika begiratzen baitzion, Izzy ederrak berak bidalitako irribarre haietako
|
bat
itzuliko zion esperantzaz.
|
|
2016
|
|
|
Beraz, kontua da ama alabek aldi bertsuan izan zituztela umeak: Mikey izan zen alabarena(" A, bai, aita bezalakoa" erran zuen hotz hotzean amatxik, bertze alde
|
batera
itzuliz burua) eta Josephine amarena. 1961ean denak Euskal Herrira hiru hilabete pasatzera etorri zirelarik norbaitek hartu argazkian ikusten da familia osoa, protagonista guziekin.
|
|
2017
|
|
|
Ispilura noa ikustera, baina itxaroteko esaten dit. San Fermineko zapi
|
batekin
itzultzen da eta lepo inguruan lotzen dit, baina lokarria albo batean jarriz. Bete betean asmatu du:
|
|
|
Langintza horretan aritutako Oier Arantzabalen ustez," ingelesak propietate bereizgarriak ditu, euskarak, gaztelaniak edo frantsesak ez dituena. Letragile batentzat oso lan zaila da euskara, frantses edo espainierara ingelesezko abesti
|
bat
itzultzea. Ingelesak monosilabo pila ditu.
|
|
2018
|
|
|
Aitxuri omen da Euskal Herriko mendi gorena. Hiru Errege Mahaiak 2446 metro dauzka, eta Aitxurik 1.551 Haur bera beste galdera
|
batekin
itzuli zen etxera beste batean: zein ote zen Euskal Herriko hiriburua.
|
|
|
" Bizkaitar" edo" kantabriar" deitu zituzten zenbait unetan;" nafar" izendapena Nafarroa estatuko herritarrentzat erabili zen, izendapen" politiko nazionala" zen, Tomas Urzainkiren arabera: " Nafarroak Estatuaren lurraldetasunari izena eman zion eta nafarrak ziren lurralde horretan bizi ziren guztiak". 163 Horren ondorioz, Gaztelak konkistatutako eremuetako biztanleei ezin zitzaien" nafar" deitu, ezin zuten, halaber, Nafarroa independente
|
batera
itzultzeko gogorik erakutsi; bi gauza haiek delitutzat jo ziren.164 1200eko konkistaren arrastoak ikusi behar dira gaur egungo zatiketa administratiboan ere. Vascongadas hitza asmatu zen, hain zuzen, Nafarroatik bereizi zituzten euskaldun haiei izen bat emateko.
|
|
|
Bagenekien haren adiskide batek kontaturik, Kubako ibilaldi batean neska beltzaran
|
batekin
itzuli zela. Noski, mutikoak neskaren goaitatzeaz laster aspertu ziren, baina gazteak haren irri ederra eta gorputz luze ederraz amets egiten hasiak ziren.
|
|
2019
|
|
|
Bere amaren etxean lehenik, osabarenean ondoren, mutilak astebete zeraman mutututa, frantsesa ikasteko cours intensif
|
batetik
itzuli zenez geroztik; astebete baino gehiago egiatan, zeren, BeauFreneko zuzendaritzak familiari jakinarazi zionez, Frantzian bertan etorri baitzitzaion mututasuna.
|
|
|
Harmoniuma presbiterioaren alboan pausatu zuten, lehoi buruetako baten ondoan. Apaizak joan etorri bat egin zuen sakristiara, eta aulki
|
batekin
itzuli zen. Beste joan etorri bat, eta karpeta bat ekarri zuen.
|
|
|
Zuzenketarik gabe, baina eskaera zuzen
|
batez
itzuli zion behin lana irakasleak. Etor zaitez bulegora, gaur bertan.
|
|
|
Gau ederra izan da izerditan blai moto
|
batean
itzultzen naiz etxera banana bat jaten dut semaforoa gorria dagoenean berriki asfaltatutako errepide bat zeharkatzen dugu gure arrastoa betikotzen nire gaua lurrean harrapatuta egongo da betirako gure gaueko bidaia errepidearen beste orbain bat besterik ez da.
|
|
|
Litoral argitaletxean onartu ninduten, proba zuzentzaile lanetan, egia zen ez zidatela gehiegi ordaintzen, baina ez zitzaidan hainbeste axola izan, diru dezente neukalako banketxean eta, gainera, uzten zidatelako lana etxean egiten. Noizbehinka ematen zidaten, baita ere, testuren
|
bat
itzul nezan. Egin nuen lehen lana Farmazia alorrekoa izan zen, Botanika atal handi bat zeukana, eta nederlanderatik espainolera itzuli behar izan nuen.
|
|
|
Kuatrero hitzaren esanahira itzuliz, eta nire birraitonak eta bere familiak egindako hitz horren interpretazio kaxkarra kontuan hartuta, esan behar dut beren jaioterrian, Pelipaenea hotelean, elkartzen zirela Ameriketatik etxera itzulitako indianoak. Eta indiano berri
|
bat
itzultzen zen bakoitzean Ameriketan, Argentinan, Txilen, Perun edo Mexikon, senideren bat zeukaten herrikoek galdetzen ziotela ailegatu berri horri albisteren bat ba ote zekarten itsasoa zeharkatuta paraje urrun haietan zebiltzan senide horiei buruz. Horrela, haietako batek Jose Kruzi buruzko albistea ekarri zuen, eta bere aita izugarri poztu zen bizirik zegoela jakitean, eta are gehiago kuatrero egin zela esan zionean.
|
|
|
Eta une
|
batez
itzuliz Medina Azahararen hondakinetara eginiko txangora, emakume gidak azaldu zigun baita ere Abderraman III. haren ama eta amonetako bat baskoiak zirela, hau da, antzinako euskaldunak, eta berak mairu izatetik soilik atal bat zeukala eta baskoi izatetik hiru atal. Hara, Dafne, esan nuen ene artean:
|
|
|
Nireari beste bat ematen nion bitartean gogoratu nintzen Koldobikaren eta Duñikeren etxean sortu zen beste eztabaida latz batez, Begoñako auzoan larunbat batean egindako talde afari haietakoan, aritu ginenean, tira, hobeto esateko, aritu zirenean gai horri buruz ika mika bizian ezin haserretuago. Luis Angelek eta emazteak gaiarekin lotutako zerbait aipatu zuten, eta, orduan, Koldobika etxeko gizona armairu batera joan eta karpeta urdin
|
batekin
itzuli zen, oharrez eta egunkari ebakinez betea.
|
|
|
Baten
|
bat
itzulia esaten genuen: deskriptiboak (Goikobasoa/ El Monte de Arriba, Bekobasoa/ El Monte de Abajo, Iruaitzeta/ Las Tres Peñas), sortu berria (Goizuetan Txozia/ La Choza de Goizueta).
|
|
|
Familia batek auzo lagunei dei egiten dienean, trukean deus eskatu gabe heldu dira auzokoak; badakite, eurak behartzen diren garaian, ez dutela lagun faltarik izango. Ez da epe jakin
|
batean
itzuli beharreko faborea. Are, oso posible da inoiz ez itzultzea, bizkitartean nork beretik emateko disposizioak segurtasun sentimendu bat sorrarazten du auzo lagunen artean.
|
|
|
Haietako inork ez du lortu, ordea. Ondorioz, makinarik gabeko duela ez gehiegiko egoera ezagun
|
batera
itzuli gara bertakook: jendea txanda eskatzen eta ematen hasia da, azkena nor den galdezka.
|
|
2020
|
|
|
Heroia ezin da bizimodu arrunt
|
batera
itzuli. Hori egiten badu, traidore bat da, birgizarteratua, arnegatua, damutua, arrepentido.
|
|
|
—Eroso egon naiz hemen. Hurrengo
|
batean
itzultzeko modukoa, benetan.
|
|
2021
|
|
|
" Eta egunen batean gu guztiak iratzarri eta ohartuko bagina erabat galdu dugula irakurtzeko gaitasuna?". Ez hain aspaldiko mundu
|
batera
itzuliko ginateke, ahots marraztuen eta hitz isilen mirakuluaren aitzineko mundura.
|
|
|
Edateko elur urtua zerbitzatu zietenean, Aristotelesen obran aditua zen gonbidatu batek ohartarazi zien ezen, filosofoaren arabera, hori edatea kaltegarria zela osasunarentzat. Norbaitek baieztapen hori ukatu zuenez, mahaikide burugogorrak, bere harrotasunean mindurik, hiriko liburutegiraino joateko lana hartu zuen, beretzat irekitzea lortu, eta paragrafo hori zuen Aristotelesen obraren ale
|
batekin
itzuli zen —Interneteko bilatzaileak existitu baino lehen, hori zen eztabaidei bukaera emateko modu neketsua— Marko Aurelio enperadoreak eta bere maisu Frontonek ere, beren arteko gutunetan, mailegatutako liburuak etxera eramaten zituztela aipatzen dute. Kasualitatezko lekukotza horiez gain, garai inperialeko inskripzio bat kontserbatu da, Atenasen, ohartarazten duena zuzendariek mailegu zerbitzua debekatu dutela.
|
|
2022
|
|
|
Ez daki oraindik laster kontua itxi eta dirua beste banketxe batera eramango duen. Hori bai, gizonak aterki bat eskaintzen dio, publizitatezkoa, eta emakumeak irribarre
|
bat
itzultzen dio. Banketxearen atarian gelditzen da zain, atertu bitartean.
|
|
2023
|
|
|
San Nikolasetik (abenduaren 6) San Juanera (ekainaren 24) festak eramanik, hirugarren egunean, afaldu ondoren, musika banda kalera ateratzen zen eta herritarrak plazan biltzen ziren. Dantzaldia hasi baino lehen, mutilak mahai
|
baten
itzulian eseritzen ziren, herritarrek inguraErronkariko lehiak kantan
|