|
2006
|
|
|
ezin zirela denak argitaratu, eta batzuk ez nituela argitaratu nahi ere.
|
Batek
esan diezaioke bere buruari iraganari leial izanez gero, eta joko zikinak bazterrera utziz, denak behar liratekeela argitaratu, horrela irakurleak epaitu ahal ditzan. Baina gertatzen da, norberaren gaurko iritziez aparte, badaudela kantuen hitzen bilakaeran gauza bitxi eta harrigarriak norberaren borondate irmoarekin zerikusi haundirik ez dutenak.
|
|
2008
|
|
|
Baina ez dit berorrek bukatzen utzi, jauna. Torturatuko banindute, hitz erdiren
|
bat
esan nezake itsasontzia dagoen tokiaz; izan ere, nik hartu nuen itsasontzia, alde batera zorteagatik, baina baita arriskatu egin nintzelako ere, eta orain Ipar Adarrean dago, hegoaldeko hondartzan, itsasgoraren muga baino beheraxeago. Marea erdialdera iritsitakoan, uretatik kanpo egongo da.
|
|
2009
|
|
|
Bidegurutzeko isfinje honen aurrean
|
batek
esan lezake: –zentzua badaukat, zirtzikatua bada ere; berritu egingo dut?.
|
|
2011
|
|
|
Askok barre algara bat egiten zuten, algara urduria batzuetan, eta autoan sartu ohi ziren babes bila, nahiz eta bazekiten ez zutela inongo arriskurik nirekin, mutil gazte inozo bat nintzela, poeta gizajo bat seguruenik, jendez betetako aparkaleku batean oharkabean harrapatzen zituen emakumeei lausenguak esaten zizkiena. Bakanen batek autoaren kristala jaitsi eta, adarra jotze aldera, gordinkeriaren
|
bat
esan ziezadakeen, ea horrela izutzen nintzen edo uxatzen ninduen, eta ni burumakur itzultzen nintzen etxera, nire ereduak, Bertrand Moranek, emakumeak konkistatzeko zer egingo ote zuen pentsatuz, eta haren eleberrian murgiltzen nintzen beste behin.
|
|
|
–Baditu eragozpenak ere. Goizetan, oraindik erdi lotan zaudela, izen
|
bat
esan dezakezu beste baten lekuan. Eta akats larri hori aurpegiratzen badizute, alferrik da, ametsetan ari nintzen?
|
|
|
Ez zegoela hil kanpaiak jotzen ibili beharrik, hemen berritu dudana berritzeko. Are gehiago: baten
|
batek
esan dezake hil kanpaien ahots etsigarri horrek egiantzetik ez daukala askorik, euskararen beraren historia dela horren lekuko. Hainbatek hainbatetan jota ere, oraindik hemen gaudela bizirik, eta munduko leku askotan, beharbada, beste horrenbeste gerta litekeela.
|
|
2013
|
|
|
Bazkaria ezin ederragoa izan zen, eta hortxe egon ziren Collins jaunak agindutako zerbitzari eta zilarreria guztiak; eta, halaber aurresana zuenez? gizonak mahaiburu batean hartu zuen lekua, Lady Catherineren gogoz, eta bere itxura ikusita
|
batek
esan zezakeen ezina iruditzen zitzaiola bizitzak gauza bikainagorik eskura jartzea. Zatitu, jan eta laudatu, gogotsu eta pozarren egiten zuen; eta jaki guztiek zituzten goraipamenak, lehendabizi Collins jaunarenak eta gero sir Williamenak, ordurako nahikoa suspertua baitzen suhiak zioen guztiaren oihartzuna emateko, eta halako moduan eman ere, ezen Elizabethi harrigarri egiten baitzitzaion Lady Catherinek berak jasan ahal izatea.
|
|
2015
|
|
|
Idazle titulua eman ohi didaten arren, ni irakurlea naiz beste ezer baino gehiago. Kalkulu azkar bat eginda, idazten ematen dudan ordu bakoitzeko berrogeita hamar pasatzen ditut irakurtzen; baten
|
batek
esan lezake, denboraren kontuan halako jauzi kuantitatiboa egonda ere, idazten dudanak egin nauela ni ezagun, ez irakurritakoak; subjektu eta egile naizela batean, kontsumitzaile huts bestean. Arrazoi apur bat izan dezake hori dioenak, baina apur bat bakarrik:
|
|
|
Poliki idazteari buruz jardun nuen Errekarteko koadernoa n, eta ez dut han esandakorik errepikatzeko asmorik (baten
|
batek
esan lezake, dena dela, erraz beteko ditudala orriak besteen aipuak horren maiz eta oparo kopiatuz gero). Astiro irakurtzeaz den bezainbatean, ni, eskuarki, arin arin irakurtzen saiatzen naiz; testu bat gustatuz gero, haren baitan sartu eta jan egiten ditut orriak:
|
|
|
Baina, ondoren, testu horiek sistemarekin kritikoak badira, ez dira zabaltzen. . Beharbada kontzertu
|
batean
esan dezakete zerbait, afera politikoei buruz, erlijioari buruz, nahi duzunaz. Baina, politikoki zuzena ez bada, eta instituzioek ez badute nahi, ez da zabaltzen.
|
|
2016
|
|
|
Bidaiari mediku
|
batek
esan lezake: –Bendaje desegokiei zor zaie?; umore txarreko bidaiari batek, berriz, airerik ezari; eta bidaiari ikusmin batek, sistema indartzeko, haien etxeen neur dezake, haien kaleen estua, eta zein oin karratu gutxiren barruan zenbat Bourgoisieren kidek elkarrekin jaten eta lo egiten duten seigarren eta zazpigarren bizitzetan; halere, gogora datorkit nola Mr.
|
|
|
Bide
|
batez
esan dezadan ez dagoela argi zer dagoen gure artean: adiskidetasun hertsi bat, maitasun istorio bat, elkarlan bat... ala denetatik pixka bat.
|
|
|
Urrutia: «Baten
|
batek
esan dezake: –Euskaltzaindiak zer dauka ikustekorik euskararen estatusarekin??.
|
|
2017
|
|
|
Funtzio batzuk lehenesten ditu Fishmanek, modu nabarmenean lehenetsi ere, eta horretarako darabiltzan arrazoiak ez zaizkigu iruditzen aski sendoak. Bide
|
batez
esan dezagun euskaltzale askoren artean aho batez onartu izan direla Fishmanen lehentasun irizpideok, eta itzal luzea duela gaurko euskalgintzaren munduan soziolinguista handi horrek.
|
|
|
|
Batek
esan lezake Nevadako arma nuklear hauek ezer gutxi dutela fantasiatik eta dena dutela errealitate beltz obszenotik. Baina beste neurri oinarrizkoan, Gerra Hotza imajinazioaren esparruan borrokatu zen.
|
|
2018
|
|
|
Promesa bat egin badut, eta beste pertsona batek orain onartu egin nahi badu promesa hori besterik gabe, orduan, tratua benetan itxi aurreko denboran (denbora hori labur laburra izanik ere), nik modua izango dut eginiko eskaintza bertan behera uzteko, librea bainaiz oraindik; eta onartzen duenak ere, arrazoi berbera dela-eta, kontra adierazpen
|
baten bidez
esan dezake ez dagoela lotuta harik eta tratua bene benetan itxi arte.
|
|
|
Wittigek kontratu heterosexualaren arau eta eredua delakoan deskribatzen duen heterosexualitate koherentearen ideala ezinezko ideal bat da, «fetitxe» bat, berak ohartarazten duen moduan. Interpretazio psikoanalitiko
|
batek
esan lezake ezinezkotasun hori agerian jartzen dela hasieratik eta beti heterosexuala ez den sexualitate inkontzientearen konplexutasun eta erresistentzian. Ildo horretatik, heterosexualitateak eskaintzen ditu izatez gorpuztu ezinak diren posizio sexual normatiboak, eta posizio horiekin guztiz eta inkoherentziarik gabe identifikatzeko ezintasun tematiak azaleratzen du ezen heterosexualitatea, nahitaezko legea izateaz gain, komedia bat ere badela, ezinbestean.
|
|
|
Ordea, emakumeen identitatea halako esklusio prozesu baten bidez finkatu beharrean, Wittigen estrategia da jatorriz eremu maskulinokoak biden ziren «balio» horiexek berrapropiatzea eta modu subertsioan berrantolatzea. Baten
|
batek
esan lezake Wittigek balio maskulinoak bereganatu dituela, edo, are gehiago, «maskulinoarekin identifikatzen dela», baina literatur lan hauen testuinguruan «identifikazioaren» ideia bera infinituki konplexuagoa da termino horren erabilera akritikoak pentsaraz lezakeena baino. Garrantzitsua da azpimarratzea indarkeria eta borroka testuinguru berrian jartzen direla lan hauetan, eta ez dituztela zapalkuntza testuinguruetan dauzkaten esanahi berak.
|
|
|
–Gauza
|
bat
esan dezaket, bakarra?
|
|
2019
|
|
|
Marmolistas. ...o Bibliotekan ere egonen da (deskomekatzen ezpanaute),/ liburu bat (behar bada, ezta seguru),/ inork letuko eztuena, nire izenarekin./ Eta gizon batek esanen du kardanberak loratzen direnean:/ Nire aitak esaten zuen bezala, nik ere?/ (Andre bat etorriko zait Done Santuru oro lore koroa batekin)./ Jainkoak eztezala nahi Bilboko karrika bati/ nire izenik eman dezaiotela./ (Eztut nahi bizargile hordi
|
batek
esan dezala:/ Ni Arestin bizi naiz, anaiaren koinata nagusiarekin. Badakizu.
|
|
|
Mogueime hemen dago, destakamenduan joatea egokitu zaio, eta aurrean, artzapezpikuaren ondoan, Mem Ramires ere ikusten ahal dugu, kasualitate interesgarria da Santaremeko gertaerako bi protagonista nagusiak elkartu izana une historiko honetan ere, biak garrantzi berekoak gertaera haren bukatzeko moduan, bietatik zeini egokitu zitzaion bestearen astoarena egitea behin betiko jakiten ez dugun artean bederen. Mintzaldi honetara etorri den jende guztia portugaldarra da, erregeari ez zaio ongi iruditu ultimatuma ematera joateko atzerriko jendeaz baliatzea indarra areagotzeko, nahiz eta, bide
|
batez
esan dezagun, zalantza handiak dauden Bragako artzapezpikua gure odol lusitaniarrekoa zenaz bezainbatean, baina, tira, garai haietan ere hasia zen gaur den egunera arte gorde dugun fama, kanpoko jendea atseginez hartzearena, alegia, eta haien artean karguak eta prebendak banatzearena, eta On João Peculiarrek, bere aldetik, hartua biderkaturik ordaindu zuen, aberriari eginiko zerbitzuetan.... Eta, esaten ere den bezala, portugaldarra baldin bazen, Coimbrakoa, gure jaidura migratzailearen aitzindari bezala ikus dezagun, diaspora itzelaren aitzindari, bere gaztaro guztia Frantzian pasatu baitzuen, ikasten, puntu honetan ohartarazi behar da herri hartaranzko gure emigrazioaren joeran aldaketa handia eman dela ordutik gaurko egunera arte, egun plutôt lotuago dago lan zikin eta nekagarriekin.
|
|
|
Ez zuen azal probokatzaileari begira jarraitu nahi, baina ez zuen nahi, ezta ere, Maria Sara doktorearen aurrez aurre gelditu, doktoreak, une hartan, berarengan iltzatuko zituen bere begiak, errukirik gabe, azken eta behin betiko jauzia egiteko prestatzen ari den kobra batek bezala. Baina doktoreak, inolako kolore berezirik gabeko ahots tonu berezkoaz, ahots tonu nahita neutroaz, ahoskatu zituen lau hitzak bezain sinpleaz, hau esan zuen, Liburu hau zurea da, isilune bat egin zuen, eta ondoko hau gaineratu zuen, zenbait silabatan indar gehitxoa jarriz oraingoan, Beste modu
|
batez
esan dezagun, liburu hori zure liburua da. Raimundo Silvak burua jaso zuen, nahasirik, Nirea, galdetu zuen, Bai, okerren zuzenketarik ez daraman Lisboako Setioaren Historiaren ale bakarra, ale horrek segitzen du esaten gurutzatuek ez zietela portugaldarrei lagundu nahi izan, Ez dut ulertzen, Ez ote da denbora irabazi nahi duzula nirekin nola hitz egin behar duzun asmatzeko, Barkatu, nire asmoa, Ez duzu zure burua zertan zuritu, ez duzu bizitza guztia azalpenak ematen pasatuko, nik benetan espero nuena zen galde zeniezadan zergatik ematen dizudan zuzendu gabeko ale bat, iruzurra bere hartan daukan alea, okerrean tematzen dena, gezurrean tinkoagotzen dena, zuk zeuk aukeratu gehien gustatzen zaizun esamoldea, Oraintxe galdetzen dizut, Beranduegi ibili zara, jada ez dut erantzuteko gogorik, baina irribarrez esan zuen, aho lerroko tentsioa nabarmentzen bazitzaion ere, Mesedez, ostera berriz gizonak, irribarrez bera ere, eta bere buruarekin harriturik gelditu zen, hortzak horrela erakustea halako egoera batean guztiz ezezaguna den emakume bati, segurutik nitaz trufatzen ari behar duen emakume bati.
|
|
|
Ez dago proportzio horretara iristen den beste erabilera esparru eta multzorik gure gizartean. Baten
|
batek
esan dezake, datua ikasleek berek emandakoa denez, puztuta egongo dela. Baliteke, baina, grafikoetan ikus daitekeen bezala, ikasle horiek berek aitortzen dute gelako atea iragan orduko jolaslekuan askoz ere gutxiago erabiltzen dutela (%29).
|
|
|
Ikuspegi historiko
|
batetik
esan genezake, mendeetan zehar, euskarak galera demografikoak, geografikoak eta funtzionalak pairatu dituela, eta atzentze hori estatu nazioen sorrerak areagotu zuela. Prozesu hau oso modu argigarrian deskribatu zuen Lluís Vicent Aracilek. Sobre la situació minoritaria?
|
|
2020
|
|
|
Bikiak, berdin berdinak, ispiluaren ispilu, ahoaren aho eta sudurraren sudur, eskuen esku eta zilborren zilbor, bata bestearen atzetik, baina heriotza bizitzaren atzetik doan bezala agertu nintzen ni lehenengo, bizirik, eta ahizpa gero, hilda. Eta agian baten
|
batek
esan diezazuke, haur jaio berria izanda, horrelako galeretan erreparatu ere ez dela egiten, begiak irekitzera ere iritsi ez zarelako oraindik, baina ez egin kontu horrelakoei; zeren niri ahizpa kendu didate. Ez dut ikusi.
|
|
2022
|
|
|
Inora joan baino lehen herriko tabernatik pasatu ziren. Sartzerakoan, autoaren giltzak eskutan, Norton Jenaro zaharraren aurrean gelditu zen irribarretsu, honek zakarkeriaren
|
bat
esan ziezaion. Baina udan beroak apaldu eta nahiko izaten zuen agureak arnasa etenik gabe hartzearekin.
|