|
2021
|
|
|
Euskal kulturaren lehen modernizazio ahalegin gisa hartzen diren Lore Jokoetan euskal poesia gisa hautematen zen idatzizkoa eta
|
bat
bateko bertsolaritzaren arteko mugak oso lausoak izango dira Gabilondoren iritziz: "[...] bertako poesia bertsolaritzan inauguratutako bertso-paperen fenomenotik oso gertu dago, erabat biak ezin bereizi ahal izateko punturaino" (2009:
|
|
|
Eta hizkuntza ez ezagutzeak dakarkion muga ere aipatzen du Boucherrek,
|
bat
bateko bertsolaritzaz ari dela argi uzten duten hitzetan:
|
|
|
Deigarriena
|
bat
bateko bertsolaritzari egiten dion azpimarra litzateke. Abbadieren Lore Jokoak martxan jarri berriak dira Xahok liburu hau idazten duenean, eta, aipatu denez, Lore Joko horietan bertso jarriei, idatziari, askoz ere garrantzi gehiago emango zaie bat batekoari baino.
|
|
|
147). Xahok, aldiz, 174
|
bat
bateko bertsolaritzak berezkoa duen izaera galkorra seinalatzen du: "[...] les productions de la Muse nationale, après être restées gravées quelque temps dans des mémoires privilégiées, se perdent sans retour au bout d’ un petit nombre de générations" 122 Azkenik, Manterolak, hamarkada batzuk geroago, proiektuak beste garapen maila bat duenaren adierazgarri, azalpen zabalagoa eskainiko du:
|
|
|
Foruen galerak eragindako erreakzio kulturalistaren baitan euskal literaturaren garapena lehentasunezko kezka bihurtuko da, eta
|
bat
bateko bertsolaritza literatur genero gisa lantzeko ahalegina ekarriko du horrek: " Rendre la notion de littérature plus accueillante, c’est, en même temps, légitimer l’inscription de l’improvisation orale en son sein.
|
|
|
Gailur berriak, bada, frontoitik antzokira ez ezik aipamen soiletik kronikara ere eramango du
|
bat
bateko bertsolaritza.
|
|
|
Hizkuntzaren garbitasunaren eta bertsolaritzaren gutxiespenaren atzean, bada, lehen ziklo horren haustura ageri da argi eta garbi. Poesia idatziaren tradizioa abiarazteko bertsoaren moldeak jartzen dira oinarritzat, eta
|
bat
bateko bertsolaritza bera genero literario gisa berregokitzeko ahalegina egiten da lehenik, baina modernitatea jasoarekin eta idatziarekin identifikatuz, benetan jasoa eta ondorioz modernoa izango zen euskal literatura baten bila, ahozkotasunarekiko nahiz bertsolaritzarekiko urruntze bat gertatuko da jarraian. Bertsolaritza gertuko ahaidetzat zuen tradizioa baztertu eta tradizio berri bat sortzea izango da xedea aurrerantzean.
|
|
|
Zozoak beleari, Ispilua eta
|
Bat
bateko bertsolaritza. Lan horietan, ikertzaile horien kezkak eta interesak agertu ez ezik, teoria oso bat gorpuztu eta zabaldu zen, besteak beste lehenago ez zelako teorizazio lan hori egin.
|
|
|
Zozoak beleari (1997) Garziaren hitzaurrea dakarren Egaña eta Sarasuaren arteko gutun trukaketa da; Jon Sarasua: bertso ispiluan barrena (1998) Garziaren eta Sarasuaren arteko elkarrizketa liburua; eta sei eskutara idatzita dago
|
Bat
bateko bertsolaritzaren gakoak eta azterbideak (2001).
|
|
|
Prozesu horren guztiaren muina jaso zuen lana, Barandiaranek dioen bezala mugimendu osoaren hausnarketa ofizialaren maila hartu duen hiru egileen artean gauzatutako
|
Bat
bateko bertsolaritzaren gakoak eta azterbideak izan zen. Bertsozale Elkartearen eta Bertsolariren baterako argitalpena izan zen, eta lau hizkuntzatan (euskara, gaztelania, frantsesa eta ingelesa) kaleratu zen.
|
|
|
352 Garziak 2000 urtean defendatu zuen" Gaurko bertsolaritzaren baliabide poetikoak" izenburua zeraman tesia,
|
bat
bateko bertsolaritzaren analisirako marko gisa erretorika epidiktikoa proposatuz, eta 1994tik ibilbide akademiko bat egiten hasia zen. Sarasuak" Bi begiratu euskarazko kazetari hizkerari" lanarekin lortu zuen doktoretza 1996an, eta ordutik ibilbide akademikoari ekin zion hark ere.
|
|
|
Sarasuak" Bi begiratu euskarazko kazetari hizkerari" lanarekin lortu zuen doktoretza 1996an, eta ordutik ibilbide akademikoari ekin zion hark ere. Egañak argi erakutsia zuen analisi sortzailerako bere usaimen zorrotza urte hauetan argitaratutako artikuluetan nahiz
|
Bat
bateko bertsolaritza liburuaren hirugarren egile gisa. Hirurak funtsezkoak ziren Elkartearen lehen hamarkadako ibilbidean, mugimenduaren intelligentsiako kide garrantzitsu, eta horiez gain mugimenduaren gogoeta partekatuan parte hartutako hainbat kidek ere erakutsia zuen bere gaitasuna.
|
|
|
Eta errepaso zabal horren ondotik, eginkizun zeudenen lehen zirriborro labur bat ere eskaini zuen: bertsogintzan erabiltzen diren baliabideez zehatzago aritzea, azterketa jaialdi nahiz txapelketez bestelako plazetara zabaltzea, bertsolari bakoitzaren estiloan sakontzea, eta
|
bat
bateko bertsolaritzaren historia osatu bat gauzatzea, besteak beste (2002: 805).
|
|
|
95). 2001ean argitaratu zen
|
Bat
bateko bertsolaritzaren gakoak eta azterbideak lanean, berriz, nazioarteko topaketa handi batzuk antolatzeko asmoa aipatzen zen:
|
|
|
Izatez, bilketaren alorrean garai honek eman zituen ekarpen berritzaileenak Makazagaren Bertsolariya, bertso jarrien bilduma hedabideratua dena, eta 1935eko nahiz 1936ko Bertsolari Guduetako
|
bat
bateko bertsolaritzaren zuzeneko transkripzioa izan ziren.
|
|
|
814).
|
Bat
bateko bertsolaritza. Gakoak eta azterbideak liburuan zerrendatzen dira bide horretatik landu litezkeen gaitasunak:
|
|
|
Azken jauzi honen inguruko hainbat datu eman dira dagoeneko, baina zantzu esanguratsu gehiago ere eman daitezke. Horrela, esaterako,
|
Bat
bateko bertsolaritza liburuan bertsoaldi hautatuen emisioa ikus entzunezko hedabideetan azpigenero izatera iritsi dela esaten da (Garzia, Sarasua eta Egaña, 2001: 45).
|
|
|
Eta bilakaera horren atzean batari nahiz besteari egokitutako funtzionalitate berriak seinalatzen ditu: " Herriko kantak eta bertso paratuak[...] iraganarekiko erlazioan ziren identitate beharrekin lotu ziren[...]
|
Bat
bateko bertsolaritzak, ordea, komunitatearen orainaldiko errepresentazioa bereganatu zuen" (id.: 191).
|
|
|
orduan jauntxoak oso kontentu, haien gizatasuna zurituko zuten bertsoak entzunez[...]. Basarrik kaletar eskuxurien eta nekazari eskulatzen arteko zubia egin nahi izan du, beti ezinezko izan den zubi fantasma bat[...] gure
|
bat
bateko bertsolaritza ereduan izandu den bertsolaririk arrotzena eta desegokiena Basarri izandu da, inolako zalantzarik gabe. (Mazantini, 1991, 1," Basarri-rekin sahieska bertsolaritzari buruz")
|
|
|
Perurena, P. (1987).
|
Bat
bateko bertsolaritzak jada ez dit balio niri. Korrok, 9 zk., 26 or. Helbide honetatik berreskuratua:
|
|
|
Xaho izan zen bertsolaritza ikur nazional izateko bidean jarri zuena. 1844an egin zuen apologian
|
bat
bateko bertsolaritza euskal nazioaren bereizgarritzat jotzen du, eta 1845ean argitaratuko Aitorren kondaira taulada baten gainetik bat bateko kantuan ari den bardo baten ahotan jarri. Bertsolarien janzkerak jarri zizkion euskaldunon patriarkari.
|
|
|
lehiaketaren egoitza plazatik frontoira aldatu zen Iparraldeko Lore Jokoetan, frontoitik antzokira Hegoaldekoetan eta are antzoki handiagora Bertsolari Guduetan. Desafioetatik txapelketarako 714 metamorfosia gauzatu zen,
|
bat
bateko bertsolaritza literatur genero gisa sustatu eta epaitzen zen, eszenaratze sofistikatu batekin.
|
|
|
esta gente miente." 413 Garziak 2000 urtean argitaratutako tesian erretorika epidiktikoa aldarrikatzen du bertsolaritza baloratzeko marko gisa. Eta
|
Bat
bateko bertsolaritza. Gakoak eta azterbideak lanean horrela erantzuten zaio Mujikari:
|