|
2000
|
|
|
Zergatik datorkidan orain oroimenera haretxekin izan nuen mintzaldia kapritxo bati zor zaio, eta ez nuke nahi azaldu. Besterik gabe emango dut, hortaz, aditzera ikasle harekin izan nuen harremana, hitz
|
bat
bera ere aldatu gabe:
|
|
|
Ez zen erantzunaren zain egoten. Nik banekien bazekiela galdetutako gauza guztien erantzuna, baina zer edo zertaz hitz egin behar zuen gurekin, eta edonori atsegin zaio jakitea bere gainetik dagoen
|
batek
bere arazoen berri dakiela eta kezkatu egiten dela. Gaur, egia esan, ezin dut horrelakorik jasan, baina orduan bertute zoragarri, gizon zuzenaren ispilu iruditzen zitzaidan erretorearen galdetu behar etengabea.
|
|
|
Jo eta bertan tragatzea merezi duk hik oihu egin dio jende artean bidea egitearekin batera, nahiz eta inguratu zaion Karmelo hura gelditzen saiatu. Baina Dabid, Patxiren antzera, total egina zegoen eta estropozo egin du, neska
|
bat
berarekin lurrera eramanez.
|
|
|
Kaliforniako bidaia agentzikoekin hitz egitea lortzen duenean, Madrilekoekin harremanetan daudela erantzuten diote eta, beraz, oraingoz ez dakitela Chicagon non ostatatuko garen. Eta hori dioskun bakoitzean, taldekideak sumindu eta oldartu egiten zaizkio (Jordi askojakinak beti iraganeko pasadizoak kontatzen dituenez, bidailagunek Preterito deitzen diote aurpegira esan digu behin gizon
|
batek
bere burua altzairuzko upel batean bota zuela urjauzietan behera, pipiritaka; eta pentsa  tzen dut Dan gizon haren antzera sentituko dela hotelaren kontua hizpidera ekartzen duten bakoitzean). Zinez, badirudi jendeak orain  dik ez duela sinesten oporretan dagoela.
|
|
|
Nola esango nuke. Aurreko batean Danek furgonetako irratian entzun, eta kontatu zigunaren arabera, New Orleans hirian ba omen zen amona
|
bat
bere katuarekin bizi zena, eta, gureak Polikarpo nola, halatsu maite zuena. Baina amonaren alboan bizi zen familiak txakur bat izan, eta katua begitan baitzuen, amorratzen ibiltzen zen hura harrapatu nahian.
|
|
|
Tigrea edo katua izan, gaur goizeko bileran bidailagun batek Jordi izena duelakoan nago katuei buruzko pasadizo bat ekarri du hizpidera, eta zinez harrigarria egin zait: ez oso aspaldi, New Yorkeko amona
|
batek
bere katua garbitu eta, hura lehortzearren, mikrouhin labean sartzea bururatu zitzaion, bururatu eta egin; noski, katua kiskali egin zen, eta hain zuzen ere kiskali zelako, amonak enpresa labegilea salatu, eta epaitegietara eraman zuen, izan ere inork ez baitzion ohartarazi arriskutsua izan zitekeela animaliak labean lehortzea. Salaketa azterturik, epaileak amonari eman zion arrazoia eta enpresa hainbat milioi ordaintzera behartu zuen, dirua ordaintzera eta labeetan honelako ohar hau ipintzera:
|
|
2001
|
|
|
Justizia Jauregiaren atzealdean, ezkutu samarrean, aita
|
bat
bere semea zigortzen ari da, zartailuz. Aita izerdi patsetan dago; semea, eserleku batean etzanda, bizkarra agerian duela, garrasi txikiak eginez.
|
|
|
Alabaren goruari begiratu eutsan, orduan, amak: ez eukan
|
bat
bere haririk.
|
|
|
Senar dendaria mutu gelditu zen. Gero, kalera alde egin zuen, danbateko
|
batez
bere atzean atea itxiz.
|
|
|
Jantziak hegalean edo barrenean eukiten dabe, ba, oihal zati
|
bat
bere gain batuta, ba horrexeri deitzen jako tolestura. Ezkutuan joaten da, beti, apaingarri moduan erabili nahi ez bada, behinik behin.
|
|
|
Baina lehena, soineko bategaz deskuidatzen bazara, zazpi, hamar edo hamabi urte egiten genduan, harik eta dana apurtu eta gastatu arte. Orduan ez egoan oraingorik eta, jakina, soineko barria egin behar zan bakotxean, emon eta emon egin behar izaten jakon tolesturari,
|
batez
bere umeren batentzat zanean soinekoa.
|
|
|
"... Nire bila etorten bazara, datorren do  me    kan ez dot
|
bat
bere zereginik eukiko
|
|
|
Ume txiki
|
batekin
bere ametsezko ilargira joan nahi dut.
|
|
|
Ez dakit ordea horien balioa goregi jasoa ez ote daukagun. Erruz agertzen dira itzulpenak hizkuntza landuetan, baina ez diote itzulpenek ematen literatura
|
bati
bere maila, berezko obrek baizik. Literatura baten loraldietan itzulpenak berez datoz, gorputzaren ondoren isatsa datorren bezala.
|
|
|
Or eta emen, ez da
|
bat
bera
|
|
|
Beti agertzen den adibide bat aipatzeko, Santxo de Elsoren Dotrina Iruñean agertu zenetik alerik gelditu bada, ez dakigu non dagoen. Orain badiote Madrileko handizki nafar batzuen etxean ote dagoen, ez dakit egia den ala ez, eta egia balitz ere, nola, ni oker ez baldin banago, ez dagoen inolako eskubiderik pertsona
|
bati
bere ondasun bezala duen liburu bat agerrarazteko edo agertzera behartzeko, gorde nahi baldin badu gordeko du, berak atera nahi duen arte.
|
|
|
Bistan da, Unibertsitate eskea gurean nabarmendu zenez gero (eta ni jaio orduko entzuten zen oihu hori), ez gabiltzala guztiok gauza
|
bat
beraren bila: are gehiago, batbederak ere ez duela beti gauza berbera eska  tzen.
|
|
|
V. Lojak argitara zuen Linguistikaren historiatik hartu dudan pasartea eskaintzen diot irakurleari, gai horietan nola pentsatu behar duen jakin dezan, Marx, Engels eta Leninen ondorengo zuzen izan nahi badu. Hizkuntza, besteak beste," herriak eta nazioak dituen ezaugarririk nagusienetakoa" omen da, eta" kultura
|
batek
bere burua adierazteko eta mamitzeko duen bidea", bestetik. Beste zenbaitek ere ez genuke gehiagorik esango.
|
|
|
Fernando de Herrerak behin hartu omen zuen honelako saritxo
|
bat
bere maiteagandik eta haren oroitzapenak alaitu omen zion harrezkero bizia. Kontentagaitzagoak ere izaten dira, ordea, Etxepare maltzurrak ongi zekienez(" Hire potak baziakiat bertze gauza nahi dik").
|
|
|
Guztiori bateratua balego, bederen! Biz  pahiru aldiz ukitua izan den arren âedo, agian, ukitua izan delakoâ, ez dator beti
|
bat
bere buruarekin, ezta ere azken azkeneko soinekoz jantzirik. Ez dut uste gehiegi ardura duenik.
|
|
|
Labur esanez, demokraziaren aldeko kazetaritza militante
|
batek
bere zentzua izango zuen, arestian aipaturiko irizpide orokorrak aintzat hartu izan balira, giza eskubideen urratze molde oro salatu izan balitz eta, arrazionalizaziorako ekimen batean, gizarteari indarkeria horren oinarrizko kausak ulertarazi izan balitzaio. Horrenbestez, kazetaritza militante horrek elkarrizketa bidezko soluzioak bultzatuko zituen gatazka gainditu ahal izateko.
|
|
2002
|
|
|
Hotzikara sentitu zuen bizkarrezur guztian. Pantailako mugimenduei so, ilehori platinoak edo bi guapoetakoren
|
batek
berarentzako mezu bat zeukala sinetsi zuen. Pantailari begira begira, Â protagonisten zeinuetara gero eta adiago, Â halako batean, ozta ozta Alain Delon eta Maurice Ronet borrokan hasi zirenean, argia egiten zitzaiola juzkatu zuen.
|
|
|
Ez zuen erantzunik eskatzen, ez galdera zehatzik planteatzen, soilik bere bizimoduaren zertzelada batzuk aipa  tzen zizkion. Gutun bat baino gehiago, bere laguna hitz joko
|
batean
berak ere jokatzen ez zekien hitz joko ilun batean endredatzeko aitzakia izan zela juzkatu zuen Josu R k, bulegoko leihora begira. Edonola ere, gutun hark ez zuen erantzunik izan, eta Josu R k ez zuen beregan aski arrazoi bildu, Manueli beste gutunik idazteko.
|
|
|
Inondik ere, neronek eskaini nion argazkilari hari ohiko albiste bati beste talaia
|
batetik
bere profesionaltasuna erakusteko aukera; betiko zulo zaharretik beti bezala begiratu ordez, begirada berritzeko abagunea. Argazkilariak, begi bistakoa zen, ez zuen errutinaz jokatu nahi izan, baina ez zion niri gerta zekidanari begiratu ere.
|
|
|
Artista
|
bati
bere zaleak nola, halaxe jar  tzen zaizkit gelakoak, denak nire jiran. Batek kilimusi, beste batek oihu, denak batera ari zaizkit.
|
|
|
Baina nola liteke holakorik burutik pasatzea ere? Nola liteke euskaltzale
|
batek
bere buruari halako galderarik egitea ere. Nola da posible euskaltzain batek horretan ere, beste gauza askotan bezala, zalantzarik izatea eta halako nora ezean ibiltzea?
|
|
|
Ez zituen, bada, Sarrionandiak 6.000 ale saldu lau egunez Durangon? Rubiok aurkitzen badu norbait liburu
|
bat
berak nahi dituen klabeetan idatziko duena, beste hizkuntza batetik itzuli gabe eta gramatika arazoak ukitu gabe; liburu horrek maila handia baldin badu; liburu hori, saltzeaz gain, erosi dutenek irakurtzen badute eta haien artean eztabaidatu; benetan literaturan mugarritzat har daitekeen liburua baldin bada, orduan ez izan dudarik: biharamunean edo biharamunagoan hasiko ginateke denok beste modu batera mintzatzen:
|
|
|
Orain modan jarri da, moda ez dakit moda den urte batzuetako kontua baita dagoeneko, baina modan jarri da, diot," Espainiako estatua" deitzea" Espainia" baizik ez dena. Ez dakit ongi zergatik den, eta kosta egiten zait hor bi izenen arteko desberdintasunik aurkitzea, baina oso argi dut gure kulturaren parte handi bat" Espainia" deitzen dugun hortik datorkigula, nola Baionan bizi den euskaldun eta euskaltzale
|
bati
bere kulturaren zati bat, txikia ez dena, Frantziatik heldu zaion. Hau ez da iritzi kontua bakarrik, zeren iritzi kontua balitz, eztabaidatzeko kontua izango bailitzateke aldi berean.
|
|
|
" Hemen dago ama
|
bat
bere haurrek hila"
|
|
|
Orain ere ageri dira, baina orain dela urte batzuk, ez horrenbeste, aski maiz ikusten ziren ikasleak gure hirietako karriketan, orain baino maizago, manifestazioak egiten euskararen alde edo. Haien artean entzuten den hizkera, agerraldian euskara behar dutela oihuka ari direla, erdara da anitzetan, ikasle
|
batek
bere garaian egunkarian manifestazio baten ondoren publikoki salatu zuenez. Nik neuk ere holakoak ikusi izan ditut zuzenean:
|
|
|
Eta puntu hauei buruz ari garelarik, esan dezagun euskara eskasa erabiltzeak berarekin dakarrela, batzuetan, euskara on eta egokia baztertzea ere. Eta hemen berriz ere nire esperientziara joko dut, nire aurrean esan baitzion ama
|
batek
bere umeari oraintxe berean egingo dut edo holako zerbait. Eta aldamenetik berehala zuzendu zion ikastolako maisu batek:
|
|
|
Ez dut deusik ere hauen kontra, eta badakit baloratzen hizkuntza bat ikasteko egin behar den ahalegina, baina hemen beldur naiz ez ote ditugun lezioak alderantziz eman. Hizkuntza kontuetan,
|
batek
bere sakoneko iturriko uretik edan behar du, ur hori gustatuko litzaigukeen bezain garbia ez bada ere (euskarak ere baditu orban zikin batzuk gero!), eta ez etiketa inguruan duen botilako ur gardenetik, munduko edozein hizkuntzalarik aski ongi dakien gisa, hori baita hizkuntzalaritzan erakusten den lehenbiziko gauza, ez baita ez kopiarik ez aldakirik jatorrizkoa baino seguruagorik eta fidelagorik... Baina hori ere euskararen berezitasuna da, nonbait, menturaz salatzen ari naizen euskararen ahuleziarekin zerikusirik baduena.
|
|
|
Kasurik argien eta nabarmenena, gertutik ezagutu nuena, LUR Entziklopediarekin gertatu zen eta garai hartan goiti eta beheiti ibili ziren gutun, prentsa artikulu, adierazpen edo idazki gogorrek ongi dokumentatzen dute kontua. Orduan, eta ez diot orain inori ere ezkarda sartu nahi, publikoki salatu genuen gai hau H. Knörr, B. Oihartzabal, I. Sarasola eta nik neuk, gure ustez diru publikoarekin elkarte pribatu bat negozioa egiten ari zelako sos pribatuekin beste enpresa
|
bat
bere aldetik eta bere baliabideekin lan bertsua egiten ari zelarik. Hori egiteagatik, txartxaka batekin aski kilikor nonbait, berehala pasatu gintuzten gaiztoen zakura, baten batek hartu zuen arrailduraren ondorio.
|
|
|
Ikusten denez, ez du salbatzen ia gizonezko idazle
|
bat
bera ere. Idazle zuberotarrak arrazoia du, ziurrenik, kasu askotan, batzuetan gehiegikeriaz jokatzen duela iruditzen zaidan arren.
|
|
|
Dena dela, azpimarra daiteke fenomeno hau ez dela gure literaturaren ondare bereizgarria; kontrakoa dirudien arren, Ian McEwan idazle britainiarra ez zen euskal literaturaz ari, honako hau esan zuenean: " Idazle on
|
batek
bere tradizioa barneratu egin behar du, berarekin eten ahal izateko. Irakurri egin behar du, bere eraginak galtzeko.
|
|
|
Sarreran ez bezala, sekulako jende ilara aurkitu genuen aduanan, Estatu Batuetaranzko bidean, mexikarrak ia denak. Baten
|
batek
bere txanda errespetatzen ez zuela-eta iskanbilatxoa ikusi genuen gure aurrean, eta azkenean poliziek ere esku hartu zuten ohikoa duten zakarkeriaz. Gure txanda ailegatu zitzaigunean, mugazainak begirada arina bota gure pasaporteei eta, luzamendu gehiagorik gabe, pasatzen utzi zigun.
|
|
|
Guretzat, adibidez, sekulako abantaila zen: Las Vegasen eman genuen denboran dolar
|
bat
bera ere ez genuen gastatu kasinoetako jokoetan, eta, hala ere, zerrien antzera jaten genuen egunero kasinoetako jatetxe merke eta aldi berean dotoreetan.
|
|
2003
|
|
|
Blancak primeran daki bere dohainak erabiltzen eta errebisore jendea puska
|
batean
bere departamenduan atxikitzen. Eta nik, bien bitartean, lana aisa eta lasai demonio egiten ahal dut.
|
|
|
Errespetua zor zaie, arrazoia falta bazuten ere. Nola egin ote zuten
|
bat
bere lagunek, nazionalista horiek, gorri astakirten haiekin. Horixe behar zela ordena pixka bat ezarri!
|
|
|
Azterketa erakusten ari zaik. Espero bezala, ez dik lerro
|
bat
bera ere idatzi. Zer erantzun ez dakiala gelditu haiz, lelotu antzean.
|
|
|
Neskaren ezpainak nabaritu zituen kilikari, mihia mihi bila, bizkitartean behereko haragi puskak jantzi
|
batez
bere giza izaera gosetia oroitarazten ziola. Erran zion:
|
|
|
Erreflexologiaren puntuak ziren. Zientzia horren zerak azaldu nahi zizkigun orain, nola oineko gunetxo jakin
|
batek
bere erreflexua duen gorputzeko beste leku jakin batean: behatz lodiak zerbikaletan, eta abar.
|
|
|
Zeukan adinarekin ez Kubakoan, ezta Anglo boerrean ere ezin ibilia izan; 36 geratzen zen, eta, egiten zituen imintzio eta keinadizoekin, alde
|
batean
bera bakarrik borrokatu zela pentsatu behar. Han ari zen gizona gorputz osoarekin lagunduz narrazioa  ri, danba eta punba eta ta ta ta, hegazkin, tanke eta kanoi itxurak moldatuz, eta ni ezin gusturago, aizue; piperrik ez nion ulertzen, hori bai.
|
|
|
Galdu egin naiz; ikasle
|
batekin
bere baserrira joan eta despistatu, horixe gertatu da.
|
|
|
" Ay zorigaistocoa escandalosoa ta besteri gach  bidea emoten deutsana! Obe leuque errota arri
|
bat
bere  idunetic estu, ta ondatuco balebe ichasoaren erdian", errepikatzen du behin eta berriz Añibarrok (ME, I: 396). Eskandaluzko beste moduez arituko gara segidan, zortzigarren  aginduari buruzko bekatu bideak aztertzean.
|
|
|
Pecatuetan aurric ez izateco ecer eguin duen: edo aurren
|
bat
berea duela jaquin, eta ucatu, eta galtzen utzi duen.
|
|
|
neskak hasi direla mutilak dantzara ateratzen, alegia: " Zelan erririk geijenetan, mutillak ez oi daukeen afizinoerik dantzara,
|
batez
bere bola edo pelota lekurik badaukee, neskatillaak atera oi dabee (au urte gitxiz onuntzian), ta, nor lotsatuko ez da, ikusirik eurak duazala mutilleen billa?" (1816: 111).
|
|
|
– 1805, Osaba baten instruccinuac bere iloba ezcondu eta necazari
|
batentzat
bere eta bere familiaren gobiernu oneraco Jaungoicoaren legue santubagaz conforme: Manuel Umerez(), Oñatiko apaiz benefiziodunaren testua, gaur egun artean argitaragabea21 Osaba apaiza mintzo zaio ilobari, eta, era guztietako aholkuak eskainiz, Jainkoarekiko, bere buruarekiko eta lagun hurkoarekiko dituen eginbeharrak gogoratzen dizkio.
|
|
|
Bestearen izenburua hauxe da: Errectore Jaun baten instruccinuac ezconduric vici dan Adisquide
|
batentzat
bere eta bere Familiaren gobiernu oneraco Jaungoicoaren Legue santubagaz conforme. Biak ere izenik eta datarik gabeak ziren, baina testuetako aipamen oso zehatzei esker, Jerardo Elortzak idazketa data eta egilearen izena aurkitu ahal izan zituen.
|
|
|
Buruac emoâ eutsan ece, bere pecatuaren parcaciñoa izateco esa  teco bear bagaric, monja sartu bear evala, eta alanche eguin evan. Ez egoan conventu guztian
|
bat
bera bashen penitenteagoric ez oraciño zaleagoric. (...) Alango baten eguin eveen conventuco buru edo abadesa, eta leen gacha beeban bere zantarkeria confesetan, orduan ascoz beré gachago eguin yacan.
|
|
|
(...) Il tzan gau atan, egoan bacarric coruan monja santa
|
bat
bere abadesaren arimea encomendetan. Eta orra non lanparaco arguian icusten daven keriza baltz icaragarri bat.
|
|
|
Fraide biai aguertu jaquen emacumea condenaturic, catea goriacaz esturic, deabruz inguraturic, ceintzuec arturic sugue, zapo, sierpe, dragoi, ta chacur amurratuen antza, zatitu ta puscatuten eben erruqui baga,
|
batez
bere bere sama ta miñean confesatu gura ez ebalaco bere pecatua, ta donguero comulgatu zalaco. Emacume madaricatuac negar ta dedar eguiten eban, birao ta erneguac eguiten cituan, baña alperric (Añibarro, ME, II: 260; adibide berdina in J.A. Moguel, 1800: 127).
|
|
|
[1805*]," Osaba baten instruccinuac bere Illoba Ezcondu eta necazari
|
batentzat
bere eta bere Familiaren gobiernu oneraco Jangoicoaren legue santubagaz conforme". Eskuizkribua, Oñati.
|
|
|
Agentziaren zeregin nagusia euskara herria euskara herriaren esku jartzea da; baina ez bakarra. Izan ere, gurearen moduko herri txiki
|
batek
bere buruaz sinetsiz gain, besteen aintzatespena du beharrezkoa. Alegia, gu bagarela sinetsi behar dugu; baina, besteek gure berri ere badutela susmatu behar dugu.
|
|
|
Izugarria iruditzen zait baieztapen hori. Izugarria zeren, talde txiki
|
batek
bereari eutsi nahi dionean, gehiengoari egiten omen dio eraso, eta bidenabar, eusten ez dionean, bere buruari. Txiki izateak konponbide gaitza du nonbait:
|
|
2005
|
|
|
Erantzun nahi izan nion ez zuela zertan lagundurik, bost axola zitzaidala Julio txepel hura, ez niola batere beldurrik, ez begirunerik, eta azken
|
batean
berak niri beldur gehiago zidala nik berari baino...; halere, eztarrian trabatu zitzaizkidan hitzak, eta ez nintzen gauza izan esaten zidan guztiari buruaz baietz egiteko baino.
|
|
|
Behin batean, beste herri batetik etorritako harri jasotzaile
|
batek
bere lagunekin afaldu zuen tabernan, eta gero patarra hartzera zutitu ziren. Eztabaidan hasi ziren, ea harri jasotzaileak" kottarik" ba ote zuen ehun eta berrogeita hamar kiloko harria esku bakarraz bizkarreratzeko.
|
|
|
Isilik itzuli ginen autora; Hondarribitik irten, eta etxera eraman nuen. Geroztik, behin edo behin baizik ez genuen elkar ikusi, zer moduz genbiltzan jakiteko, elkarri animuak emateko, batik
|
bat
berak niri, hondoratua ikusten ninduen eta. Hala eta guztiz ere, aste pare bat edo gaizki pasatuta, zerbait ulertezina gertatu zitzaidan barruan:
|
|
|
Plazer
|
bat
bere modura bitxia.
|
|
|
Fenomeno horrek ez die soilik komunitate
|
batek
bere historia eta tradizioarekiko identifikazio sinbolikoaren parametroei eta norbanakoaren beraren identitateari eragiten; horretaz gain, gizarte integrazio mailako gatazkak sortarazten ditu. Globalizazio faktorearen ondorioz gertatzen ari diren tentsioak kultur homologazioaren eta kultur ezberdintasunaren artean mugitzen dira.
|
|
|
Gobernamenduak, horrela, gobernagarritasunari, hots, bere eginkizunak modu eraginkorrean betez gobernu
|
batek
bere erabakiak legitimatzeko duen gaitasunari, halako ukitu demokratiko bat ematen dio, baldin eta demokrazia kontzeptuaz ulertzen badugu herriaren interesen eta estatuaren jardueren arteko halako oreka maila bat prozesu politiko guztietan, eta ez soilik alderdi sistemak eta boto emateak ukitzen eta itxuratzen dituzten eremuetan.
|
|
2006
|
|
|
Euskal artzainekin ibili zuan lehian, artzainak eta behizainak elkar ikusi ezinik zebiltzan garaian. Dirudienez, Charlie Glassek tiroz hil zian artzain
|
bat
bere burua babesteko. Handik urte batzuetara, Charlie Glass kartetan zebilean taberna batean euskaldun batzuekin.
|
|
|
Hain zuzen ere, hortxe duzu agerian Europa eta AEBetako filmen artean dagoen aldea. Europako filmetan zuzendariak aktoreak hartu eta aldi luze
|
batez
bere begirada tinkatzen du pertsonaiengan. Hor duzu Juliette Binoche Blue eta Damage filmetan.
|
|
|
" du kanpora estudiatzera joan"," du gidabaimena atera hogeita hemezortzi urte bete arte"," du karrera bat ikasten hasi hurrengo urtean uzteko"," Ez du drogarik hartuko"... eta hamaika gehiago. Gezurra dirudien arren, arau horiek guztiak bete nituen, ordutik aurrera modu kontziente batean gainera,
|
bat
bera ere baztertu gabe. Aita maite nuen, kontatu zidana beldurgarria zen, eta nire bizitza bide onetik eramateko hartu zituen lanak titanikoak bezain miresgarriak iruditu zitzaizkidan:
|
|
|
Baina tigreak, auskalo zergatik, bere parean lan egiten duen Mariari egokitzen zaizkio beti: fabrikan lanean daramatzan lau urteetan zehar, behintzat, ez diote tigre sorta
|
bat
bera ere pasatu Aniari.
|
|
|
Baina gero ez zen ezer gertatu: Lodzeko Ehun eta Larru Sintetikoak SL etxeak ez zuen zloty
|
bat
bera ere ordaindu behar izan isunetan, eta fabrika berria bizkor eraikitzeak kontu guztia isilarazten lagundu zuen, enpresak eta, bide batez, udalak jaso zituzten diru-laguntzak eta kreditu bigunak aipatu gabe. Lodzeko Kultur Ondarearen Babeserako Elkartea bi urte geroago desegin zen, bertan parte hartzen zuten zenbait pertsonen iragan politiko ilunari buruzko txostenak bolo bolo ibiltzen hasi zirenean.
|
|
|
eraikin berria, altzairua eta kristala, neoizko iragarki ikusgarria, lau izar hori handiak, kasik urbanizatu gabeko ingurua. Xehetasun
|
bat
bera ez zuen falta. Eta zin egiten dut ez nuela lehenagotik ezagutzen, ez nuela ezein iragarki edo herri telebistako publierreportajetan ikusi, ez nuela ideia ñimiñorik ere eraikin horren itxuraz, ezta interes berezirik ere hartan, Aintzanek bere aferaren babesleku izan zela kontatu zidan arte behintzat.
|
|
|
Gure arteko elkarrizketak hitz gutxikoak izaten ziren. Galderarik, ez dut uste lehenago
|
bat
bera ere egin nizunik. Orduko hura, baina, berez atera zitzaidan.
|
|
|
Oraingo honetan ez da kexatuko Xabier hau, etxeari buruz aipatu ditudan gauza guztiak onak izan direla uste dut, akatsik ez dut
|
bat
bera ere ohartarazi, behintzat.
|
|
|
Jakin nahiko nuke zeri erreparatzen dion benetan hauetariko bakoitzak. Asierrek oraindik ez du hitz
|
bat
bera ere esan.
|
|
|
Izar tzar bat gelan sartu eta bertan lehertu balitz baino bortitzago itsutu ninduen nire izen abizenen aurreko J eskuz idatziak, eztanda baten moduan zartatu zen judua hitza nire burmuinetan. ...erdi entzundako hainbat kontu berritu nuen nire arteko zaldiko maldiko eroan, haien oharkabean ikusitako hainbat eszenatxo berritu nuen; gurasoak nire aurretik zihoazen zalditxo batean, eta sekretu bat duzue, sekretu bat duzue!, egiten nien nik oihu; gurasoek, berriz, beren zalditxotik irri eta karkaraka, esaten zidaten, zu zara gure sekretua, zu!, eta Annettek ere oihu egiten zidan zalditxo zuri
|
batetik
bere hoskera zorrotz erretxinaz: zu zara gure sekretu madarikatua!
|
|
|
Ez zidan begiratu ere egin. Sukalderaino joan, aurreko mantal txiki
|
bat
bere gerri oparoan lotu eta nik garbitu berri nuen harraskako ontziteria garbitzen hasi zen berriro. Gero, bainugelako lanak egin zituen eta etxe osoa pasatu zuen, orain erratzaz, orain hautsak kentzeko trapuaz.
|
|
|
idatzi zuen. Artista
|
batek
bere obrari nola, halaxe begiratzen zien Klausek izarrari eta pintaketari.
|
|
|
Edozein modutan, kontua da ordurako guztiz zirtzildua zegoela denda: ez zen gelditzen oinetako bakar bat osorik, betunik gabeko paretarik, erreminta
|
bat
bere kirtenarekin, ezer bere tokian.
|
|
|
Nire begitarako, domina hark ez zuen gerran egindako egun urrien lotsa estaltzen. Behin Göering i entzun nion esaten aleman ez duin asko zegoela istripu probokatu
|
batean
bere burua zauritu, gerrari izkina egin eta gerra pentsioa kobratzen zuena, eta hori entzun nionetik, susmo txarrez eta amorrazioz begiratzen nion aitaren liburuxka militarrari.
|
|
|
Alderdiko kide oso ezaguna zen, eta, hil zenean, haren heriotzaren inguruko xehetasunak lurperatu zituzten gorpuarekin batera, eta baita hil berriak Alderdian lan egin izana ere. Berarekin zegoen homosexualari egin ziotenaz, berriz, bertsio asko zebilen, eta
|
bat
bera ere ez haren ar kondizioaren mesedekoa.
|
|
|
Müller jaunak sonbreirua kendu zuen eta zutik jarri zen. Anghiosek begiak igurtzi zituen esku gainaz, eta une
|
batean
bera ere kantatzen hasi zen, baina ez zen bi konpas kantatzeko gai izan. Niri, berriz, hunkipenezko hotzikarak eragin zizkidan oso urte gutxi lehenago etsaien himno gorrotagarritzat neukanak.
|
|
|
Hark, ordea, fidagarria eta adore handikoa zinela. Mirespen handiz hitz egin zidan zutaz, baina irakasle
|
batek
bere ikasle aurreratuari izaten dion begirunetzat hartu nituen Öchlerren hitzak. Arrazoi zuen, ordea.
|
|
|
Bide bera erabiltzen zuten biek. Berak, eskola eta etxea lotzen zituen bidaia laburrerako; trenak, egunen
|
batean
berak ere ezagutuko zituen urrutiko parajeetarako.
|
|
|
Ez diot erantzuten. Erantzun nion
|
batean
bere onetik ateratzeko zorian jarri zen. Ez zuela lotsagabekeriarik onartuko bere etxean.
|
|
|
–Guk izan genuen neska
|
bat
bere herriko apaizaren barrabaskeria guztiak kontatzen zizkiguna. Herriko neska bat haurdun utzi zuenekoa eta.
|
|
|
Errendimendua zenbakitan eta portzentajetan neurtzen da eta haren arabera epaitu. Euskara teknikariak, goraxeago aipatu den izaera" soziala" duten hainbat lanbidetako profesionalek bezalaxe, nekez erakutsiko du taula edo grafiko eder
|
batean
bere lanaren emaitza: " udal honetan euskara% 56an normalizatu dut, eta enpresa hartan %72", esaterako.
|
|
2007
|
|
|
Surflari neska mutilak ageri ziren bertan, gozo gozo muxuka bandera berdearen azpian. Ez zen taula
|
bat
bera ere ikusten uretan, itsasoaren bareak egunak zeraman-eta horretarako aukerarik eman gabe.
|
|
|
Babo inozoa! Antolatuko diadan grebagatik gurdikada
|
bat
bera ere ezin izango duk bildu!
|
|
|
Aparkalekura iritsi ziren. Gazte talde
|
bat
bere autoan sartzen ari zen. Lisari" barka" esan ondoren, Amaia tokirik ote zuten galdetzera hurbildu zitzaien, presati.
|
|
|
Ez zuen ezagutu erakutsi zizkioten argazkietako
|
bat
bera ere. Denak ziren NANeko argazkiak, biharamunean egunkariek aterako zuten bere semearena bezalakoak.
|
|
|
Hura baita ere ezti bezain errebeldea dena, ezin hezizko animalia eder eta basa. Zardandaneko erregeak egun guzietako emazte ezberdin
|
bat
bere plazerarendako baduenez, pazientzia har dezake, bere baitan baitio goiz ala berandu Kogatrak, bertze bere emazte guziek bezala, bere gorputza bortxatu gabe eskainiko diola. Gerletan hain krudela den erregeak amorante onaren fama baitu bake garaietan.
|
|
|
Izartegi osoaren ikusteko laurogei ta lau gradu falta zaizkit eta horretarako diot norbaitek munduko lurraren itzuli osoa egin lezakeela gainetik eta azpitik, eta lagun batzuk eta gidatzeko ontzi on bat atxemanez,
|
bat
bere herrira itzul litekeela. Eta beti jendeak eta lurraldeak eta uharteak atxeman litzakee  la gure zertanetan bezala.
|
|
|
Han badira irina, eztia, ardoa edo pozoina ematen duten zuhaitzak, arbola klasearen arabera. Pozoinaren kontra erremedio bat da bakarrik,
|
batek
bere kakaren jatea; handik bazoaz bertze uharte batera Kalanok deritzana. Hango erregek bere lurreko emazte ederrenak xerkarazten ditu eta bere aitzinera ekarrarazten.
|
|
2008
|
|
|
Behin baino egon ez banintzen ere, oso ondo gogoratzen ditut han aurkitutako unibertsoaren piezatxoak: Zeramika kurtso
|
batean
berak egindako teontzi bat, hormetan orratzekin iltzatutako irudiak, leihoaren ondoan zituen landareak eta metalezko altzariaren gainean zegoen koltxoia.
|
|
|
Behin baino gehiagotan haserretu ginen, atera nuen bere onetik eta atera ninduen nire onetik. Gau batez, B eta biok arratsalde oso
|
bat
berari itxaroten egon ondoren, esan nion: " Gure harremanak funtzionatu dezake, baina jakinik ezin dudala zugandik gauza handirik espero".
|
|
|
Eskerrak zeruko eta itsasoko jainko guztiei, poeta oker zegoen, eta ez dago Basques? Harbour bat portumundu guztietan, ezta Rue des Basques estuño
|
bat
bera ere. Anchoragen ez, behintzat.
|
|
|
unibertsoan den oro dela zoriaren eta beharrizanaren ondorio. Bizitzak beti bilatzen du beste bizi bat, atomo
|
batek
bere burua errepikatzera jotzen du...".
|
|
|
ETAko gizon
|
batek
bere komandokide batzuk salatzen ditu ustekabean. Aurretik, dena dela, ETAn sartzera zihoala sorgin batek esan zion...
|
|
|
Ez zaukanat haurtzaroko argazki
|
bat
bera ere. Horrek esaten din ezer?, bota zidan behin haserre.
|
|
|
Telebistan eta oso erraz esaten dute zer egin behar den horrelakoetan, zer dira ba lerde jale gibel  beltzak, poliziarengana joateko aholkatzen dute, nire Tomasek hau eta hau egin dit, eta kalera irtendakoan, zer?, Tomasi besotik heldu eta goazen etxera esango al nion, zatoz, laztana, gozatu bat emango dizut beti bezala... ...ri, barka beza berorrek, esan diot ez niola errespetua galdu nahi, ez zait halakorik pasatu burutik!, baina hitzek beren bidea hartzen dutenean, zaila egiten zait atzera egitea, horixe da gertatzen zaidana, eta begira orain, ez dakit zertaz ari nintzen ere, Tomasen jipoiez, bai, zertaz bestela?, jipoi bakoitzaren ondoren, Tomas damutu egiten zen, beti damutzen zen, eta barkamena eskatzen zidan ume
|
batek
bere amari barkamena eskatzen dion bezala, baina nik ezin nuen hori ulertu, berorren buruan kabitzen da nola litekeen ostikoka jardun ni lurrean naukala eta handik bost minutura barkamena eskatzea erdi negarrez, eta handik ordu laurdenera larrutan hastea animalia bat bezala berak eragindako ubelduren mina areagotuz?, eta ze iruditu, galdetzen zidanean, nik esaten nion, oso ondo, zeruan bezala, eta ahaztu egiten zitzaion ordubete lehenagoko jipoia, ahaztu bakarrik ez, seguru nago pen  tsatzen zuela ez ninduela jipoitu, ez zegoela berak baino hobeto tratatuko ninduen gizonik, eta loak hartzen zuenean, ni ohetik jaikitzen nintzen eta komunera joanda, zauriak eta garbitzen nituen ur oxigenatuarekin...
|
|
|
Jende gehiago biltzen ari da nasan. Geltokiko burua ere irteten da kontrol gelatik, bandera gorri
|
bat
bere makila eta guzti besapean duela. Trenaren txistua entzuten da.
|
|
|
Ez zuen ezerk behartzen nirekin jardutera: epaitu batek isiltzeko eskubidea du, ez dago preso
|
bat
bere istorioa kontatzera behartuko duen ezer; gordean izan ditzakegun gorabeherei dagokienez, berriz, lege eta araudi guztien egitekoa da intimitatea blindatzea, baita munduko krimenik latzenak balira ere kolkoan gordetakoak. Rosa bere kabuz ari zen, bada, nirekin.
|
|
|
Sukaldari paristar
|
batek
bere buruaz bertze egin du
|
|
|
(Eta, bien bitartean," norbait ezagutu dut" esaldia formula gisa gatzatu zaigu adierazteko
|
bat
bere bizia soluzionatzeko eta normaltasun garailearen zeruan sartzeko bidean jarri dela).
|