|
2000
|
|
|
Aipaturiko bigarren artikuluan zehaztu egiten du samurtasuneranzko itzuli horren zentzua: Sarrionandiaren Marinel zaharrak liburuaren aipamena egitean zera azpimarratzen du" Bai lehen liburuko poemak aukeratzerakoan; bai berauetan eginiko aldaketetan; bai poema berrien egituraketa kaskarragoa eta hizkerarekiko arreta txikiagoan; bai berauetako askoren tonu mikatz eta garratzean, askok kartzelako esperientziaren islapen zuzenegia (guztiz ulergarria
|
baina
gure ustetan lan poetikoarentzat kaltegarri suertatzen zena) sumatu genuen, baita nolabaiteko desbiderapena arestiko poetikaz ere." (3 or.) Horregatik da, bada, bere ustez, oraingo liburu hau Sarrionandiaren samurtasunaren berreskuraketa.
|
|
|
Edozein herrialdetako liburu salduenen zerrenda begiratzea aski da konturatzeko horien artean literatura ona salbuespena dela. Gil Berak esan duen bezala (Ostiela 9, 23 orr.)" edozein literaturan gehiena zaborra da",
|
baina
gure literatur mundu nimiñoan ez dugu literatura ona, ez hain ona eta kaskarra desberdintzeko ohiturarik, ez horretarako tresna ikonografikorik (bilduma ezberdinak, adibidez). Lagun batek esan zidan, behin, euskal literaturak abenturazko eleberrien eta best-sellerren beharrean zegoela, hots," bigarren mailako" literatura baten beharrean.
|
|
|
Gauak eta hiriak aldi berean luma gaiztoz eta maitasunez idatzitako liburua, protagonista gazteak dituena,
|
baina
gure inguruetako literaturetan adoleszente berankorrek idatzitako bloof etatik urrun. Gazteen arteko harremanak eta hauen bilakaera azaltzean, gorroto, maitasun, inbiria eta desio kontrajarriek osaturiko istorioa ongi amaraundurik egoteaz gain, hainbat erreflesio jasotzen dira, ez ironiatik erabat aske, baina beti pertsonaia guztiekiko samurtasuna gailenduz." (Jakin 100)
|
|
2001
|
|
|
|
Baina
gure helburua" Ikuspuntu pertzeptiboa" edo Fokalizazioa deitu zaiona aztertzea izan denez, eta bestalde, J. M. Lasagabaster-ek II Euskal Mundu Biltzarrean" La novela vasca al borde de la Realidad" izeneko txostenean 100 metro nobelako Polifoniaren berri hain egokiro ematen duenez, gure lan honetan ukitu gabe geratu diren alderdi horietaz jabetzeko aipatutako artikuluaren iraku... Horrela, idazlearen ikuspuntua deitu izan denaren ikuspegi zabalagoa lortzearekin batera, narratzaileak bere esku duen estrategia honen konplexutasuna osotasunean aztertua geratuko litzateke.
|
|
|
Baina, orain arte, idazle biongan ispiluak ipuingintzan izan duen lehen esanahiez aritu gara,
|
baina
gure liburuaren helburua batez ere poesiari begira dagoenez, genero bien arteko orekan aztertuko dugu sinbolo honen eragina, Atxagaren eta Sarrionandiaren lana, beraz, poesiaren ikuspegitik begiratu dugu, beti ere ispiluaren esanahia aztertzeko asmoarekin.
|
|
2002
|
|
|
Bertzenaz, iauntasuna berenez ioputasunari buruz ari da; eta, halatsu, ioputasuna iaungotasunari.
|
Bainan
gugan diren gauzek eztute eideekin uztardurarik, eta ez ideek ere gurekin. Ideek ideekin dute bakharrik hartu emana, eta inguratzen gaituten zerok ere elkharrekin dute soilik har emana.
|
|
|
18 Elkharrizketak une huntan ondorio baikorrez dihardu. erraitea ere.
|
Bainan
guk iakin gogo ditugun ondorioen hipothesisa ezta bata bata dela, bai ordea bata badela baizik. Horixe ez othe?
|
|
|
Par. Ikhus ezazu: Den batari buruz badela erraitean, eta izaki batari buruz bata; izakia eta bata elkharrekiko berdingak ba dira,
|
bainan
gure aierukiko direlarik bitzuok (bata badela, alegia), ¿ den bata hori, oso dela izan, hain zuzen ere, eta hunen zathi bata eta izakia, eztugu beharreko esten ahal?
|
|
2003
|
|
|
" Jostailuak, semeak eta gurasoak" (Egan, 1965, XXIV, 62).
|
Baina
gure asmotik kanpo dago lanok bildu eta zehatz ematea, baina aurrerago Oskillasoren lanean sakonago sar dadinak ezinbestekoa izango du hauen bibliografia eta azterketa egitea ere.
|
|
|
Hau inork ere eztaki, On Bixentek berak izan ezik.
|
Bainan
guk, uste duguna idatziko dugu eta guk uste duguna egitzat hartu du irakurleak, baldin On Bixentek oker gaudela erakusten ezpadio.
|
|
|
Harrituta geratu nintzan ikusirik 60 abadegai daukezala Seminarioan. Ez da gehiegi, hango premina handietarako,
|
baina
gure arteko urritasuna kontuan izanik, ez da gitxi.
|
|
|
Hemengo antzera, han be danerik izango da.
|
Baina
gure eleizkizunetan jenteak polito parte hartzen izan dau, euskal abadea asko maite dabe (gelditu barik dabil gure Martxel Estadu batetik bestera, hainbeste deiri erantzun ezinik) eta ez leukie galdu gura; eguneroko kristau bizimodua bakotxak bertako eleizetan egin ohi dabe, euskaldun asko parrokietan aurrenengo arduradun dirala. Uste dot, gehien baten, Ameriketan gure artean baino" erlijino" gehiago dagoala gaur, hau da, euren erlijinoa autortzeko lotsarik ez dabela agertzen eta Eleizeari edozetan laguntzeko prest dagozala.
|
|
|
Gutariko bakotxa bake egile izan daiteke, danon artean eta bakotxak siniste hau sortuten badau: zuzentasunean oinarritutako bakearen alde egin behar da;
|
baina
gutariko bakotxa bakehondatzaile be izan daiteke, maitasunaren eta bata bestearen begirunearen kalterako diran eretxi ta jokabideakaz, eta lagun hurkoaren eskubideen aurka jokatuz.
|
|
|
Hilgo zan aurretxuan, bere eskuetan euki eban Antologia hau, eta beronen Ariketak egitea bere ardurapean hartu eban; zoritxarrez, asmo hori beteteko asti barik joan jakun, asmo ederrez eta lan astunez leher eginda, gure Mikel.
|
Baina
gure adiskide ta lagun handiaren eretxia nahinon aurkituko dozu orriotan; gainera, haren Bizkaiko Euskal Idazleak liburua guztiz egokia dozu antologia honi onura gehiago aterateko. Bizkaiko beste euskal idazle askok legez, Zaratek be beste euskalkien edo" euskara batua" ren bideari ekin eutsan, azken urteotan.
|
|
|
fededunok sarritan batzen gara geure fedea ospatzeko (horra hor, gure domeketako mezak, sakramentuak, hainbeste eratako eleizkizunak, etxeko edo lagun arteko otoitzak...). Hori danori ondo dago, jakina;
|
baina
gure fede ospakizun guztioi ardura bizi bat sartu behar deutsegu: gure sinismen jatorraren eta bizikera zintzo ta zuzenaren espilu ta iturri izan daitezala, batera.
|
|
|
Beste hainbat gauza,
|
baina
gure gaurko jardunaldiak be bere neurria dauka ta, gaurkoagaitik hementxe amaitu dogu.
|
|
|
Aurreko hitzotan, gain gainetik eta azaletik bada be, gure egoera ilunaren alderdi batzuk aitatu doguz, San Inazioren laguntasuna eskatu nahirik.
|
Baina
gure santuak erakutsi ederrik emoten deusku guztioi, gure gaurko une larri eder honetan Jaunari behar danez erantzun deiogun. Gure bizitza osoa bidekurutze baten antzekoa da:
|
|
|
Ez da begi zorrotzik behar, Gernikaren aldaketa bizkorra zelakoa dan ikusteko.
|
Baina
gure asmoa" izenak" aztertzea da. 122 lagunon artean, 10" euskal" izen baino ez ditut aurkitu:
|
|
|
Beharbada, geixorik dagoan don Manuelek ezin irakurri izango ditu lerro apalok;
|
baina
guk, Balentin Berrio Otxoaren jai usainean, esker onez alkartu daiguzan izen maitagarri biok: Balentin eta Lekuona Zaharra.
|
|
|
Frantzia aldekoak, hemendikaldekoak baino ugariagoak (literaturan), eta herriagandik hurrago;
|
baina
gure artekoak asmo garaiagodunak eta erradikalismo zaleagoak...
|
|
|
gotzain honen denporan (5 urte egin zituan guztira Bizkaian,), Erromako lehenengo Bulatik hasita, eleiz agiri ofizialik gehienak erderaz eta euskeraz argitaratu ziran Bilbo eleizbarrutiko Boletinean. Ez da, ez, gauza handia,
|
baina
gure Euskal Herriko zein erakundetan egiten zan orduan beste horrenbeste?
|
|
|
Rz. de Yurre ren eskolak jatortaz gogora. Irakasle hau arabarra zan eta erdalduna,
|
baina
guri irakatsi euskun" Filosofía Social" harek sakonetik astindu ginduzan. Benetako demokrazia maite izaten lagundu euskun bere irakatsi argi eta sakonen bidez. Herriaren eskubideak argiago ikusten be bai.
|
|
|
|
Baina
gure larrabetzuarra txalogarria da benetan euskerearen alde egin eta eragin dauan lan ederragaitik. Alderdi batzuk baino ez aitatzekotan, horra hor irrati mundua.
|
|
|
Bajoaku, bai, eta gitxien uste dogunean joan be. Gazte batek, zentzun handi barik, uste izan leike bere ekitaldia luzea izango dala, ez dagoala oraindino prisa handirik;
|
baina
gure edadean, lepo bete urte daukagunean, zelan galdu burua holako ames zoroetan. Gure ekitaldia, mundu honetan, azkenetan dago.
|
|
|
Budweiser, benetan Txekiakoa bada; tabernetan ha amerikar txiz hotza baino ez da topetan. Egunen baten, aldatzeko, poloniar garagardoa probau behar dozu, Warka Strong, adibidez,
|
baina
gure merkatu urri honetan nekez topauko dozu...
|
|
|
Bai, lagunak,
|
baina
gure lagunak izateak ez dau esangura txoriburuak ez diranik. Gainera batzuk nortzuk diran jakinda, ez nau bape harritzen...
|
|
2005
|
|
|
Hamaika galdera egin euskuezan, amari batez be, haurdunaldi aurretik eta bitartean zer jan eta zer edan eban, botikarik edo sendabelarrik hartu ete eban, ea familian herrenik egoan, eta halakoak.
|
Baina
guk ez geunkan ezer berezirik erantzuteko, ezin geuntsen gehiago lagundu. Beste haurdunaldien aldean zantzurik edo susmorik igarri ete eban galdetzerakoan, zalantza aurpegia jarrita amak, erantzun egiten eban erantzun sabeletik oroimenerainoko bidea egin eban doinuarena.
|
|
|
Edozein herrialdetako liburu salduenen zerrenda begiratzea aski da konturatzeko horien artean literatura ona salbuespena dela. Gil Berak esaten duen bezala (Ostiela 9, 23.or.)" edozein literaturan gehiena zaborra da",
|
baina
gure literatur mundu nimiñoan ez dugu literatura ona, ez hain ona eta kaskarra desberdintzeko ohiturarik, ez horretarako tresna ikonografikorik (bilduma ezberdinak, adibidez). Lagun batek esan zidan, behin, euskal literaturak abenturazko eleberrien eta best-sellerren beharrean zegoela, hots," bigarren mailako" literatura baten beharrean.
|
|
|
Aitortzen dut oinazeak jasan behar dituenarentzat besterik dela...
|
Baina
gutarik zenbat lirateke zoriontsu lau errotekilako aulkian?
|
|
|
400 milioi jende hil da berrogeita hamar urtez aro aldaketaren ondorioz, Osasunaren Munduko Erakundearen txosten batek erraten duenaz28 Hogei mila 2003an, Frantzian, berean, hiruetan hogei milioi euroko makurrekin29!
|
Baina
gure aldia ez deno... Goazen gu egunean egunekoarekin...
|
|
|
Gaur egun euskal literaturaren historiaren ateetatik barrura diren idazleetako askok aldizkariotan jalki dituzte euren idatziak, hor trebatu dira idazle gisa eta hor irabazi dute idazle ospea. Idazleon izenak aipatu ditugu gorago ere,
|
baina
gure literatura idatzia zehatzago bergogoratzeko, banan banan hemen aipatuko ditugu.
|
|
|
Gero aipatuko dugun Michael Chang tenislari famatuak, Roland Garros en behin ere izan den irabazle gazteenak, dio: " Ez dugu otoitz egiten tenisean irabazteko,
|
bainan
gure lehentasunak onak izan ditezen bai eta guri esker, Jainkoak besteak argi ditzan. Eta ere, indarra eman diezagun haren nahia egiteko." 100 Horra Salomonena iduriko otoitza, Jesusek ere gomendatzen duena.
|
|
|
Garges les Gonesses eko arabe zikin horiek beribil batetarik irrati bat lapurturik poliziek preso eman ditzaten atseginez txalotzen dugu, ordrea baitezpadakoa baita.
|
Baina
guretzat, sekulako xikana eta tramankulu mota guziak haizu, nonbaitik diru" purruxka zenbait" (irrati baten saria baino gehixago denik ere, hasiz geroz) tiratzen ahal badugu. Eguneko 1.000 euroren janaria behar duen lehendakariak (kutxa publikotik) du errana ez dela barkamenik izanen lapurtxoentzat.
|
|
|
Euskaldun batek ez du erranen ene etxea, ene ama, ene haurrak, ene pentzea, ene herria...
|
bainan
gure etxea, gure ama, gure haurrak, gure pentsea, gure herria... Jabetasunaz ebanjelioari biziki hurbil den ikusmoldea.295 Eta gisa bereko beste zenbat hurbilketa ez liteke Berri Ona eta euskararen artean?
|
|
|
Haien herrialdeak ez baitira oraino kutsatuak edo haien aita amek ez baitzitzaketen eros gure gorputza pozoindatzen duten fruta, baratzekari, haragi eta gaineratikoetarik, guk bezainbat.
|
Bainan
gure heinerat helduko dira, haiek ere modernizatuko baitira. Txina eta India hasiak baitira gu bezainbat izan nahiz beribilari doakionaz:
|
|
2007
|
|
|
Txobernetarrok batera Buenos Airesen! Badogu zer kontau,
|
baina
guk entzun egin gura dogu ea zer jazo dan Euskal Herrian, etxean, Bakion.
|
|
|
Handik Rosariora. Bidaiari gitxi joaten da Rosariora,
|
baina
guk gogoa izan dogu joateko. Ez dago aterpetxerik eta hostal baten egon gara.
|
|
|
Ez gagoz sasoian, edo ni behintzat, ez nago eta erraz nekatzen izan naz. Eguzkiak bere izpi guztiak gugan ipini dauz eta haizearen laztanak be igarri doguz,
|
baina
gu kementsu ibili gara. Herria mahastiz inguratuta dago.
|
|
|
Uretatik urten eta hangoakaz berba egin dogu. Kitxuaz egiten dabe,
|
baina
guk euskereagaz daukaguzan arazoak daukiez. Prestigio gitxi daukala esan deuskue, gazteek ez dabe euren gurasoek beste egiten, eta euren berbakerea bere ez dala horren aberats.
|
|
2008
|
|
|
5 Salmentak/ Publikoa: publikoak iritzi kuantitatiboa ematen du,
|
baina
gurea bezalako eremu estuan garrantzi handia dauka.
|
|
|
Eurixe eta euskixe, martiko eguraldixe. Halan zan esaera,
|
baina
guk umeok, astemeak txiza egiten ebanean, honetara aldatzen genduan:
|
|
|
Zertarako behar g., g ete genduan guk ha garrafea!
|
Baina
guretzat oparirik ederrena bera zan.
|
|
|
anaietako batek ur parrastada ederra goiko salako zulotik. Berak ez dau gogoan izango,
|
baina
guk bai. Bihurri samarra zan orduan Eduardo.
|
|
|
Ezin dot, baina, esan barik laga barru barrutik sentitzen dodana eta etxeko guztiok dakiguna: beste etxe askotan be halan izango zan,
|
baina
gurean andrazkoen eginkizuna handia izan da. Etxeko martxan amari lagundu eta sailean be hantxe, gizonezkoen pare, beharrari muzin egin barik.
|
|
|
Hainbeste neba arreba izateagaitik sariren bat izango ei genduan. Halan esan eutsen gurasoei udaletxean,
|
baina
gugana ez zan ezer heldu. Bidean galduko zan.
|
|
|
Artaburua garandu ondoren geratzen dana txokorra edo lokotxa da. Bi izenok agertzen dira hiztegian,
|
baina
guk lukutsa deitzen geuntsan.
|
|
|
Euren artean solasaldi luzeak izaten zituen, batez be haizeak joten ebanean. Orain be bai,
|
baina
guk ez doguz orain hareen berbak ulertzen. Lehen bai; horra diferentzia.
|
|
|
No toquéis las paredes! eskatzen euskun maistreak
|
baina
guk danari ikutu behar. Etxeetako hormei ikutuaz joan behar eta, jakina, eskuak baltz baltz eta gero eskuak aurpegira, erropetara...
|
|
2009
|
|
|
Zemendiko lehenengo eguneko ospakizuna lehenago ospatu ere ez ei zen egiten.
|
Baina
gure lekukoek ondo gogoan dute XX. gizaldi hasieratik Domu Santuru egunez egiten izan den ospakizuna.
|
|
|
Janaria etxetik prestatuta eroaten zuten. Jatabe inguruko herri batean batua da, egun horretako janaria artxoa izan ohi zela,
|
baina
gure lekukoek ez dute gomutatzen euren aurrekoek holakorik egiten zutenik. Biderako behar zen lo egiteko lekua, belaunaldiz belaunaldi, erromesaldiz erromesaldi, sortutako hartu emanak zuzentzen zuen.
|
|
|
Antzina, artzainek, mugarri beraren inguruan ospatzen ei zituzten euren jaiak.
|
Baina
gure lekukoak jaio baino lehenago utzi ei zioten ohitura horri. Euren aurrekoek esandakoen bidez baino ez dute izan artzainen jai horien berri.
|
|
|
Hamarkada batzuetatik hona artzainak hasi dira, salmenta interesen arabera, aharitoak lehenago edo geroago askatzen.
|
Baina
gure lekukoen bizitzen zatirik handienean, eta baita lehenago ere, urtarril zezeil inguruan edukitzen zituzten ardiek arkumeak.
|
|
|
Txabola bakoitzak bere jabea eduki izan du XX. gizaldian.
|
Baina
gure lekukoek entzun dute garai batean artzain ezberdinek erabiltzen zituztela. Sano antzeko egitura izan dute borda denek.
|
|
|
Pazko aldiko konfesioa Hautsen egunetik Maiatz pazko edo Mendekosterainoko epean egiten zen.
|
Baina
gure lekukoen esanetan, Pazko Domekarako konfesatuta egon behar zuten. Konfesatu egiten ziren, hau da, urtean zehar egindako bekatuen berri ematen zioten abadeari.
|
|
|
Zuhaitzak ez ziren inausten, ez eta mendatu ere.
|
Baina
gure lekukoen gurasoen denboran zuhaitzak mendatu eta inausi, iñustu, egiten ziren.
|
|
|
Guzti horrek egiten zuen nahastea, satsa, gortatik atera eta etxearen atze aldean pilatzen zen, han egiten zen sats piloa. Gaur egun ia egunero ateratzen dira ganaduen azpiak,
|
baina
gure lekukoek diote euren gazte denboran zortzi egunez uzten zela gortan, satsa ondo egin zedin. Eta asteakabu edo asteburuan ateratzen ziren.
|
|
|
Kinutan egiten eutsen gozoagorik!...
|
Baina
gure Jaunak ez eutsan garaunik be emon. Geroagorako gorde ebazan.
|
|
|
Tomas Lodiri, bai.
|
Baina
gure herrietako sakristauai ez deritxie, antza, holakorik. Batez be nik ezagutu neban Krispin hareri.
|
|
|
Apurren bat biok izango eben, seguru.
|
Baina
gure Krispineri holakorik baieztu eragin baino lehen, apurtu eban eztarria Don Martinek. Krispinek berak eukan errazoi guztia; Don Martin oker egoan.
|
|
|
Otso handi bat etorri izan jaku zeu lez jantzita erantzun eutsen aho batez.
|
Baina
guk buztanetik ezagutu egin dogu eta ez deutsagu edegi aterik.
|
|
|
Eta irazartzeko txistu edo zeozer egin behar.
|
Baina
gure otso tontokiloak, txistu ordez, ez dau, ba, hatxak eurak be ikaratzeko moduko orroa izugarri bat entzunazoten?
|
|
|
|
Baina
gure Errufino ez zan, antza, eretxi bardinekoa. Edo... beharbada bai!
|
|
|
|
Baina
gure Patxi Errotak bihotz hobekoa zan eta egingo eban miraria. Hurrengo goizean, Josepa bere senarragaz erregearen jauregira joan zan.
|
|
2011
|
|
|
etxekoren batena edo eguneko santuaren izena ipinten jakon jeneralean. Gaur egun denpora gehiago igaroten da umea jaioten danetik eta bateatu arte,
|
baina
gure lekukoen sasoian denpora gitxi pasetan zan jaiotzako momentutik bateokora: aitabitxi eta amabitxi izentau ziranak eroaten eben bateatzen (Meakaurreko eleizara, normalean).
|
|
|
Antxina bazan Apraizetan be, Birjinaristira bidean, Torrezarreta eritxon etxea.
|
Baina
gure lekukoek torre horren horma hondarrak baino ez ditue ezagutu.
|
|
|
Ikasle onak ziranek itsasontziko makinista izateko ikasten eben Bermeoko nautikan. Baserria aurreragotik be beherantz etorren,
|
baina
gure lekukoen sasoian sekulako gainbehera ezagutu eban, Goierrin beste inon baino gehiago.
|
|
|
Neska ederrak itxi ditugu negar malkotan gure zai,
|
baina
guk neska danen artean etxe hontako alaba nahi.
|
|
|
Eta San Bartolomen patroiaren egunez egiten da jaia; agorrilaren hogeta lauean. Herriko bertako jaiez ganera, Bermeoko jaiek beti izan dabe indar handia Busturian, goittarren artean batez be,
|
baina
gure arloa herriko mugen barruko jaietara mugatzea da.
|
|
|
Gaur egunean lurrak uzta urriagoak emotearen errazoia, ganadurik ez egotearena eta lurrari satsik ez edo sats gitxi botatearena ei da. Antxina laiakaz emoten ei jakon lurrari bueltea,
|
baina
gure lekukoen belaunaldirako, goldea, makiñie ondo sartu ezin zan solo bazterretan baino ez ziran laiak erabilten.
|
|
|
Lehenagokoek basoetara eroaten eben ganadua bedarra jaten.
|
Baina
gure lekukoen sasoirako kortan hazten izan dira ganadu gehienak. Aldi batetik aurrera, pen tsua erosi eta neguan emoten hasi ziran, bedarsikuaren ganera.
|
|
|
Hilaren bederatzian Harraren eguna ospatzen zan, eta galerazota egoan artoa ereitea. Inguruko herrietan gatza botaten zan soloetara,
|
baina
gure lekukoek esan deuskue euren belaunaldian ez ebela egiten. Halanda be, auzokoren batek uzta ona eukanean, gatza bota dau te!, esaten zan errazoi modura.
|
|
|
Gure txaloak orduan, eta beste abesti bat. Ez dakit zenbatgarrenean, eurek, gehiago ez ekienez, isildu egin behar,
|
baina
gureek ekin eta ekin jarraitu eben. Ez neban uste horrenbeste euskal kanta ekienik.
|
|
|
Hori zehaztu egin behar zala esan neban nik. Gehiengoak esaten ebana egiteko gertu gengozala danok bai,
|
baina
gure taldetxuan hiru boto izan ebazala jarraitzekoak eta bi urtetekoak.
|
|
|
Arratsalde erdian be eurek gu ikusi eta agurka egon ei ziran,
|
baina
gu ez ginan ohartu.
|
|
2012
|
|
|
Orduan ogia etxean egiten zan gari urunagaz,
|
baina
gure lekukoen denporarako gitxiago egiten zan ja; jaiegunetarako eta holantxe baino ez. Azpiran orea egiten zan, panaderiatik ekarritako lebadurea bota, amaseari gura zan era edo formea emon eta jagi arte itxaron behar izaten zan.
|
|
|
Akabuko urteetan Mungia asko aldatu da eta aurrerantzean bere halantxe izango da seguruenik; baina etorkizunari ez deutsagu ezerezetik oratuko, ezpada ze, garanetik eta izan garanetik. Geroari begira
|
baina
gure sustraiei eta izakereari eutsita.
|
|
|
Oka ibaiaren eta Sollubetik eta Jatatik datozan beste erreken ibilbidean kokatu dira herriko errotak, hogeitik gora aldi baten. Gaur egun lau edo baino ez dagoz martxan,
|
baina
gure lekukoen memorian hondino bizi bizirik dago lehen egozan errota guztien akordua, eta orduan danentzako beharra egoan.
|
|
2013
|
|
|
Baso baltz eta Urko errekako sastrak genduzan jorratu,
|
baina
guk ezin izan genduan animalirik bilatu.
|
|
|
Orain arteko informazinoa baserriei jagoke,
|
baina
gure herrian izan dira beste era bateko etxeak: palazioak hain zuzen be, Bediakolean eta Asteitzan.
|
|
|
Kanposantua plazan egon izan da Bedian,
|
baina
gure lekukoek ez dabe ezagutu kanposantutzat erabilten. Artetxe han lurperatu ebela badakie danak, eta han dago bere omenez egindako eskulturea, baina ez beste inor.
|
|
2015
|
|
|
Kultura txikion literaturak zentzurik badu, merkatuen dinamikatik at sortzeko askatasuna duelako da ene ustez. Paradoxikoa da,
|
baina
gu besteek ezin dutena egiteko gaude. Nik ez dut best-seller bihurtzeko tentaziorik.
|
|
|
Kontranatura eta kontrasoziala omen da inor hil nahi izatea,
|
baina
guri, oraindik ere, umetan terrorismo eta torturapean erabili gintuzten praileak akatzeko gogoa ez zaigu joan, eta zuek esango duzue normala ez ote den. Naturala ez ote den.
|
|
|
Baegoan alkarteentzako lege berezi bat, Ley de asociaciones eritxana, kontrol handikoa.
|
Baina
guk erakunde bat nahi genduan, autonomoa; ez alkarte bat. Jarri gintzazan katalan batzukaz hartu emonean.
|
|
|
Ospe handia hartu eban ikastaroak orduan, 600 ikaslegaz. Ekonomi Ituna be uste dot handik lasterrera etorri zala,
|
baina
guk hasieran guztiori diru barik egin genduan. Ez zan egin diruz, egin zan borondatez; batak edo besteak zeozer ipinten eban, matrikulak be kobretan genduzan, justotxoak, eta batez be jenteak borondate handia eukalako.
|
|
|
Monagiloak bageunkan halako oker famea be. Aingeruak geldi geldi egoten dira altaran,
|
baina
gu ez gintzazan geldi egoten, egiten genduzan geure okerreriak be.
|
|
|
Gehien baten egoten gintzazan baltzez jantzita. Apur bat libertadea be baegoan,
|
baina
gure uniformea baltzez jantzita izaten zan: frakak, mediak eta zapatak, baltzak; jertsea baltza edo grisa, eta alkondarea zuria.
|
|
|
Seminario Txikian, do remi fa sol, solfeoa; eta gero, Seminario Nagusian, gregorianoa. Ni ez naz izan musikazalea, egia esateko,
|
baina
gure artean musikara zaletasun handia egoan, pianoa be gura ebanak ikasi, eta holan emoten genduan denporea. Baina gure egunerokoa ez zan bakarrik ikastea, otoitzaldiak egitea, liturgian jarraitzea be bazan.
|
|
|
Ni ez naz izan musikazalea, egia esateko, baina gure artean musikara zaletasun handia egoan, pianoa be gura ebanak ikasi, eta holan emoten genduan denporea.
|
Baina
gure egunerokoa ez zan bakarrik ikastea, otoitzaldiak egitea, liturgian jarraitzea be bazan. Barnetegian gengozan gu.
|
|
|
Azkenengo urtea apur bat kritikoa izan zan guretzat; ez bokazino aldetik,
|
baina
gu hemen gengozala hasi zirean egiten erdiko torre nagusia, eta guk uste genduan hori gastua egitea larrekoa zala. Kritikak be egin genduzan, baina horretan gelditu zan.
|
|
|
Apirilaren 8an uste dot izan zala Zeanuriko bonbardaketa, eta gero gu Bilbora etorri gintzazan. Beste asko be bai,
|
baina
gu familia osoa. Hiru anaia gintzazan eta amagaz etorri gintzazan, aitagaz ez naz ondo akordetan, eta aitita amomak be bai.
|
|
|
JOCekoak fabriketan egiten ebezan ekintzak,
|
baina
guk herrietan bertan. Esaterako, herri baten jaiak datoz, eta orduan aztertzen zan jaia alde guztietatik:
|
|
|
Horreek neure usteak dira, ez dakit holan bada.
|
Baina
guk, nahi plazatarrak, nahi baserritarrak, sekula ez dogu geure artean erderarik egin.
|
|
2017
|
|
|
Egun baten, Agüero izeneko gizon batek deitu eustan. Berez, Pérez Colsa zala uste dot,
|
baina
guk beti Agüero deitzen geuntsan. Gutariko inork ez eutsan bere izenetik deitzen, jakin be ez genkian eta.
|
|
|
Jaitsi ginan bagoitik, geltokian sartu, hurrengo trena noiz geunkan galdetu eta ordu asko be ez ziranez, bertan lo kuku bat egitea erabagi genduan.
|
Baina
gure ardurea bizikiletak ziran. Aurkitu genduzanean poz galanta hartu genduan!
|
|
|
Gero, Jon Sabin Etxebarriagaz fisika eta kimika be bai. Honek patente bat saldu eutsan Elgoibarko enpresa bateri eta beragaz batera eroan gura izan ninduan,
|
baina
gure etxekoek ez eben nahi ni kanpora joaterik, pentsau bez! Egia esan, neuk be ez neukan gogo handirik.
|
|
2019
|
|
|
Ondorioz, desleialtasunak hausten dituen bikote harremanen gaia ageri zaigu narrazioan zehar,
|
baina
gure ustez, Bihotz bi. Gerrako kronikak, Bihotz bi.
|
|
|
Genero irakurketa batek agian pertsonaiaren tratamendu azalekoa dela esateko tentazioa izango luke,
|
baina
gure iritziz, liburuan zehar iradokitzen diren zehar informazioen arabera, bada itxuraz harantzagoko irakurketarik egiteko zantzurik. Emakume horretaz eleberrian esaten zaiguna behaketa zuzenetik heldu da, Senarrak biltzea lortu duen lau argazkietan ikusitakotik.
|
|
2021
|
|
|
Ondoren aurkezten den konstruktua biltzen duen taulan, garapen mota bakoitza ebaluatzeko aukeratutako kategoriak, sei orotara, eta horren baitako adierazleak hamabi, bina kategoria bakoitzeko zehazten dira. Kategoria eta adierazle horiek nahiz beste hainbat ezar zitezkeen ebaluatzeko,
|
baina
guk horiek zehaztu ditugu, batetik, marko teorikoa, eta bestetik, ikerketaren emaitzetatik ondorioztatutakoak aintzat hartuta. Horrek ez du esan nahi bestelako ezaugarrietan edo trebetasunetan eragingo ez denik, noski, baina hautatutako horiek beren beregi landuko dira.
|
|
|
Bestalde, literatura berariaz landu beharreko gaia dela uste dut, eta hankamotz geratzen gara. 4 mailan, esate baterako, badago literatura lantzeko unitate bat,
|
baina
gure kasuan hizkuntza eskolaren lanketarekin jan egiten dugu. Hori Euskal kulturara pasatzen dugu baina denboraren baitan geratzen da.
|
|
|
Hartara, hezkuntza emozionaletik eta emozio estetikoen garapenetik, honakoa kontuan hartzeko eskatzen du autoreak (op.) literaturaren antzerkiarekin batera garatzen du atala,
|
baina
guk literaturari soilik helduko diogu arloari dagokionez: (1) Literaturaren aurrean kontzientzia emozionala hartzea garrantzitsua da; (2) literaturaren aurrean emozio estetikoak indartzea eta garatzea garrantzitsua da; (3) literaturak erregulazio emozionalerako estrategia gisa balio dezake; (4) literaturak ongizate emozionalerako indartze faktore modura joka dezake; (5) esperientzia literarioan arrazoiaren eta emozioaren arteko oreka maila egokia zehazteko ikerketa gehiago behar dira; (6) emozio estetikoen garapena hezkuntza emozionalaren bitartez estimulatzeko jarduerak, teknikak eta baliabideak sortzea beharrezkoa da.
|