|
2023
|
|
|
Horiez gain, talde bakoitzaren errealitateari egokitzen zaizkion helburuak finkatzen dira,
|
bai
gaztetxoen motibazioan eragiteko eta euskararen erabilera areagotzeko, bai eta horiek lortzeko jarraituko diren estrategiak eta dinamikak ere. Hizkuntza ohiturak aldatzea ez da lan erraza, pausoz pauso jorratzen den prozesua luzea baita.
|
|
|
Horiez gain, talde bakoitzaren errealitateari egokitzen zaizkion helburuak finkatzen dira, bai gaztetxoen motibazioan eragiteko eta euskararen erabilera areagotzeko,
|
bai
eta horiek lortzeko jarraituko diren estrategiak eta dinamikak ere. Hizkuntza ohiturak aldatzea ez da lan erraza, pausoz pauso jorratzen den prozesua luzea baita.
|
|
|
|
Bai
|
|
|
|
Bai
|
|
|
|
Bai
|
|
|
Zeren eta hogei bat urte baitira nerabeen irakasle naizela," Euskal Hizkuntza eta Literatura" ikasgaikoa, eta ez bakarrik Iruñerrian, baizik eta baita Lapurdin ere, han ari izan bainaiz lau bat urtez, hango frantses irakaskuntza publikoko eredu modukoan. Gainera, unibertsitatean ere ematen ditudanez eskolak, nerabeen irakasle ez ezik gaztetxoena ere banaiz,
|
bai
Nafarroako Unibertsitate Publikoan (NUPen), bai Baionako UPPAn. Egoera honek, nerabeekin bakarrik ez eta gaztetxoekin ere egon ahal izatearenak alegia, oso datu interesgarria bertatik bertara eskuratu ahal izateko aukera ematen dit:
|
|
|
Zeren eta hogei bat urte baitira nerabeen irakasle naizela," Euskal Hizkuntza eta Literatura" ikasgaikoa, eta ez bakarrik Iruñerrian, baizik eta baita Lapurdin ere, han ari izan bainaiz lau bat urtez, hango frantses irakaskuntza publikoko eredu modukoan. Gainera, unibertsitatean ere ematen ditudanez eskolak, nerabeen irakasle ez ezik gaztetxoena ere banaiz, bai Nafarroako Unibertsitate Publikoan (NUPen),
|
bai
Baionako UPPAn. Egoera honek, nerabeekin bakarrik ez eta gaztetxoekin ere egon ahal izatearenak alegia, oso datu interesgarria bertatik bertara eskuratu ahal izateko aukera ematen dit:
|
|
|
Ezberdintasuna, orain, maiztasuna da, beti entzuten dituzula erdaraz, beti, eta hori gutxi balitz bezala, guri ere erdaraz egiten digutela da orain nabarmendu beharreko alderik handiena. Ez denek, noski, baina askok eta askok,
|
bai
. Eta euskaraz egiten dizutenen artean asko dira, asko, esaldia euskaraz hasi bai, baina bi hitzen buruan erdarara lerratu eta hala bukatzen dutenak.
|
|
|
Ez denek, noski, baina askok eta askok, bai. Eta euskaraz egiten dizutenen artean asko dira, asko, esaldia euskaraz hasi
|
bai
, baina bi hitzen buruan erdarara lerratu eta hala bukatzen dutenak. Lehen –eta orain ere bai batzuek– ahalegintxoa egiten zuten.
|
|
|
Eta euskaraz egiten dizutenen artean asko dira, asko, esaldia euskaraz hasi bai, baina bi hitzen buruan erdarara lerratu eta hala bukatzen dutenak. Lehen –eta orain ere
|
bai
batzuek– ahalegintxoa egiten zuten. Orain, horri ere ez diote garrantzirik ematen.
|
|
|
Oro har, erlaxazio moduko bat dago euskararen aurrean. Garai batean(
|
bai
, badakit, zaharren moduan ari naizela irudi lezakeela, lehengo garaiak beti hobeak zirela pentsatzen...), jarrera tinkoagoa zegoen, larriagoak iruditzen zitzaizkigun hizkuntzarekin zerikusia zeukaten kontuak. Hizkuntzaren normalizazioan pausoak eman direla uste du jendeak, eta ez naiz ni izango hori horrela denik ukatuko duena, baina irudipena dut iritzi horrek, erabat zuzena ez izateaz gain, egoeraren itzalak eta ilunak ikusteko zailtasunak ere ekartzen dituela.
|
|
|
Eskoletan badira mugatzen ditugun gauzak, sakelako telefonoa, adibidez, ona ez delako, eta erabilera gehiegizkoari neurria jarri behar zaiolakoan.
|
Bai
, baina objektua da, esango dit norbaitek. Hizkuntza ezin zaio pertsona bati" kendu", bere parte bat da, barnetik dario.
|
|
|
Ez dugula onartuko hori abstraktuan uzten dut, tokian tokiko erabakiak, proposamenak eta abar hartu direlako, bistan dena, baina hemen argi utzi nahiko nuke euskararen erabilerak (edo erabileraren auziak) helburu estrategikoa izan behar duela ikastetxe guztietan. Motibazio alderdiak landuz, noski, soziopolitikoak ere
|
bai
, jada aipatu dudan bezala, baina ez hori bakarrik. Modu batean ala bestean, mugatu egin behar da ikasleen joera geldiezin hori, eta haiek jakitun izan behar dira horretaz.
|
|
|
Orain arteko guztia esanda ahozkotasunaz ari naiz? Ba,
|
bai
. Plazer horren guztiaren aurretik ahozkotasuna dago, hitzek nire memorian egiten duten oihartzuna:
|
|
|
Zehatzago esanda, euskarazko programak baztertu eta erdarazko hainbat programaren eraginaz jarduteko. Ahozkotasuna,
|
bai
, baina erdarazko telebistatik jasotzen zuten bizitasuna eta batez ere modernotasuna omen zena, ez euskarazko programetatik. Orain, ordea, bukatu samartu dira kritikak, baina ez euskarazko eskaintza ugaritu edo hobetu delako, baizik belaunaldi berriek gero eta telebista gutxiago ikusten dutelako.
|
|
|
Dolz ek (1994) baieztatzen duen moduan, ahozkoaren garapena, idatziarekin batera, derrigorrezko irakaskuntzaren erronka handietako bat da; hala ere, muga handiak daude horren garapenean,
|
bai
baliabide didaktikoei dagokienez, bai orientabide metodologikoei, bai irakasleen prestakuntzari dagokienez. Hori bera ikusi ahal izan dugu azkeneko 10 urteotan, nekez ari baikara aurreratzen bederen inplementazioan.
|
|
|
Dolz ek (1994) baieztatzen duen moduan, ahozkoaren garapena, idatziarekin batera, derrigorrezko irakaskuntzaren erronka handietako bat da; hala ere, muga handiak daude horren garapenean, bai baliabide didaktikoei dagokienez,
|
bai
orientabide metodologikoei, bai irakasleen prestakuntzari dagokienez. Hori bera ikusi ahal izan dugu azkeneko 10 urteotan, nekez ari baikara aurreratzen bederen inplementazioan.
|
|
|
Dolz ek (1994) baieztatzen duen moduan, ahozkoaren garapena, idatziarekin batera, derrigorrezko irakaskuntzaren erronka handietako bat da; hala ere, muga handiak daude horren garapenean, bai baliabide didaktikoei dagokienez, bai orientabide metodologikoei,
|
bai
irakasleen prestakuntzari dagokienez. Hori bera ikusi ahal izan dugu azkeneko 10 urteotan, nekez ari baikara aurreratzen bederen inplementazioan.
|
|
|
10" Gazteen begitan hitz egiteko molde bat (irakaslearena) saihestu beharreko zerbait da, horrekin identifikatzen ez diren heinean diberjentzia eratzea funtsezko eginbeharra baita. (...) Ez irakaslearekin soilik, gurasoekin, poliziarekin, telebistako esatari zenbaitekin, moralista amorratuekin... ere
|
bai
. Horiengandik bereizteko ahalegina gazteen eginbeharren lehentasunetan dago.
|
|
|
Jakina da gerraostean eskolara joandako belaunaldiaren garaian ohikoa zela ikasleak zigortzea euskaraz hitz egitearren. Baina, gainera, iseka egiten zitzaien gaztelaniaz hitz egiten zutenean ere,
|
bai
doinuagatik, bai eskolan soilik entzuten zuten hizkuntzan hitz egiteko zailtasunak zituztelako. Beraz, zigorra jasotzen zuten bai jokabide bategatik, bai besteagatik." (Sanginés Suay, 2008:
|
|
|
Jakina da gerraostean eskolara joandako belaunaldiaren garaian ohikoa zela ikasleak zigortzea euskaraz hitz egitearren. Baina, gainera, iseka egiten zitzaien gaztelaniaz hitz egiten zutenean ere, bai doinuagatik,
|
bai
eskolan soilik entzuten zuten hizkuntzan hitz egiteko zailtasunak zituztelako. Beraz, zigorra jasotzen zuten bai jokabide bategatik, bai besteagatik." (Sanginés Suay, 2008:
|
|
|
Baina, gainera, iseka egiten zitzaien gaztelaniaz hitz egiten zutenean ere, bai doinuagatik, bai eskolan soilik entzuten zuten hizkuntzan hitz egiteko zailtasunak zituztelako. Beraz, zigorra jasotzen zuten
|
bai
jokabide bategatik, bai besteagatik." (Sanginés Suay, 2008: 86).
|
|
|
Baina, gainera, iseka egiten zitzaien gaztelaniaz hitz egiten zutenean ere, bai doinuagatik, bai eskolan soilik entzuten zuten hizkuntzan hitz egiteko zailtasunak zituztelako. Beraz, zigorra jasotzen zuten bai jokabide bategatik,
|
bai
besteagatik." (Sanginés Suay, 2008: 86).
|
|
|
Hasieran gogora ekarri dugu Ikastolen Hizkuntza Proiektua liburua. Bertan azpimarratuta dago guztiok garela hizkuntza irakasle,
|
bai
hezkuntza arautuan jarduten dugun hezitzaileak, bai eremu ez formalean aritzen direnak. Hizkuntzaren dimentsioak hezkuntzaren ekitatean eta kalitatean duen eragina kontuan hartzea nahitaezkoa zaigu, 2 atalean bistaratu dugun egoera irauli nahi badugu, bederen.
|
|
|
Hasieran gogora ekarri dugu Ikastolen Hizkuntza Proiektua liburua. Bertan azpimarratuta dago guztiok garela hizkuntza irakasle, bai hezkuntza arautuan jarduten dugun hezitzaileak,
|
bai
eremu ez formalean aritzen direnak. Hizkuntzaren dimentsioak hezkuntzaren ekitatean eta kalitatean duen eragina kontuan hartzea nahitaezkoa zaigu, 2 atalean bistaratu dugun egoera irauli nahi badugu, bederen.
|
|
|
Ikaslearen aurretiko ezagutzak izango ditu irakasleak ebaluazio prozesurako abiapuntu. Nahitaezkoa zaigu jakitea ikaslearen abiapuntua zein den,
|
bai
eduki, prozeduraeta jarrera mailan, baina baita erabili beharreko hizkuntza mailan ere. Ikasleek izan ditzaketen zailtasunak aintzat hartuko ditu irakasleak, dela kontzeptuen konplexutasunak eragin ditzakeenak, dela kontzeptu horiek barneratzeko ezinbestekoa den hizkuntzak eragindakoak.
|
|
|
ahozkoaren ulermenean, pertsonen arteko oinarrizko komunikazio trebetasunetan (PAOKT) B1; hizkuntza akademikoan B2; hitz egitean, pertsonen artekoan, (PAOKT) A2 B1 eta hizkuntza akademikoan B1 Irakurriaren ulermenean eta idatzian B1 maila. Ikasle honek tarte handi samarra dauka hobetzeko euskara mailari dagokionez,
|
bai
maila akademikoan, bai pertsonen arteko komunikazio trebetasunetan.
|
|
|
ahozkoaren ulermenean, pertsonen arteko oinarrizko komunikazio trebetasunetan (PAOKT) B1; hizkuntza akademikoan B2; hitz egitean, pertsonen artekoan, (PAOKT) A2 B1 eta hizkuntza akademikoan B1 Irakurriaren ulermenean eta idatzian B1 maila. Ikasle honek tarte handi samarra dauka hobetzeko euskara mailari dagokionez, bai maila akademikoan,
|
bai
pertsonen arteko komunikazio trebetasunetan.
|
|
|
12"
|
Bai
, bizpahiru astetan lantzekoak dira, ikasleek haria gal ez dezaten." Dolz, J. (1998: 22).
|
|
|
Azkenik, ikasleen ahozko komunikazio gaitasunetan pertsonen arteko oinarrizko komunikazio trebetasunak (PAOKT) ikasgela berean anitzak izan daitezkeenez (beste trebetasun batzuk ere
|
bai
), lagungarri izan dakiguke Tomlinsonen (2003) ikasgela dibertsifikatua zer den gogoratzea eta aniztasun horri erantzuteko moduak gogoan izatea, ikasleen ahozko komunikazio gaitasunetan egon daitezkeen hutsuneak konpentsatzeko.
|