|
2023
|
|
|
Foru lurraldean, ahalmena Foru Aldundiarena da eta ez Ogasun eta Finantzen Foru Diputatuarena. Nolanahi ere, ministroek eta foru diputatuek barneko arauak eta antolaketa arauak eman ditzakete,
|
bai
eta, are garrantzitsua, Foru Dekretu edo Errege Dekretuak jasotako erregelak betetzeko xedapenak ere eman ditzakete, Ministro Aginduen bidez edo Foru Aginduen bidez (Lurralde Historikoen kasuan), Lege batek, Foru Arau batek edota, gertatu ohi denez, lege edo foru arau horiek garatzeko erregelamendu batek hala agintzen duenean.
|
|
|
Lege horiek urtero onetsi izan dira aurrekontuekin batera eta bertan jaso dira esparru horietako aldaketa guztiak. Dena den, 2004tik aurrera Gobernu zentralak ez ditu erabili,
|
bai
ostera autonomia erkidegoetako gobernuek.
|
|
|
Edonola ere, TFAOek (eta TLOk) ez dute benetako lege erreserbarik ezarri, erreserba inpropioa baizik: egin eginean ere, benetako lege erreserbak mugatzen du
|
bai
ahalmen erregelamendu emailea, bai eta ahalmen legegilea ere; TFAOek (eta TLOk), berriz, legearen nagusitasuna besterik ez dute ezartzen ahalmen erregelamendu emaileari begira. Gainera, Auzitegi Gorenak 1986ko irailaren 19ko epaian baieztatu duenez," Konstituzioak berak bakarrik ezar dezake benetako lege erreserba".
|
|
|
Edonola ere, TFAOek (eta TLOk) ez dute benetako lege erreserbarik ezarri, erreserba inpropioa baizik: egin eginean ere, benetako lege erreserbak mugatzen du bai ahalmen erregelamendu emailea,
|
bai
eta ahalmen legegilea ere; TFAOek (eta TLOk), berriz, legearen nagusitasuna besterik ez dute ezartzen ahalmen erregelamendu emaileari begira. Gainera, Auzitegi Gorenak 1986ko irailaren 19ko epaian baieztatu duenez," Konstituzioak berak bakarrik ezar dezake benetako lege erreserba".
|
|
|
1 EBFTren 260.3 artikuluaren arabera ezar daitezkeen zehapenak gorabehera. Ildo horretatik, ikusi apirilaren 27ko 7/ 2021 Errege Lege dekretuaren zioen azalpena, lege dekretuaren bidez 2017/ 2455 eta 2019/ 1995 zuzentarauak barneko antolamendura sartzen direla (Balio Erantsiaren gaineko Zergan urrutiko ondasunen salmenten eta zerbitzu emateen gaineko betebehar batzuei buruzkoak). artean,
|
bai
legegintza eskumenak, baita kudeaketaren ingurukoak ere. Azken finean, Konstituzioak aldarrikatutako autonomia dela bide, lurralde bakoitzak bere tributuen sistema ezartzeko aukera du, muga batzuk errespetatuz gero.
|
|
|
Bestela esanda, zerga egitatea une jakinean gertatuko da, eta legeak aginduta, une hori sortzapenarekin bat dator. Sortzapenak tributu betebeharraren sorrera dakar, hots, zerga ordaintzeko betebeharra; eginkizun horretaz gain, sortzapenak denbora erreferentzia moduan ere balio du, aplikatu beharreko legea zehazteko,
|
bai
eta segurtasun juridikoarekin lotutako beste zeregin batzuetarako ere. Sortzapena gertatu baino lehen, ez dago betebehar izaerako loturarik, ez eta hartzekodun zein zordun moduko egoera juridiko subjektiborik ere, eta ez dago zorrik ere.
|
|
|
Zerrendak, ordea, betebeharpekoen motak jaso ordez, betebehar mota ezberdinak jaso ditu. Arauon idazketak bat ez badatoz ere adibidez, TLOk ez ditu subjektu pasiboak aipatzen, TFAOek, ordea,
|
bai
aipatzen dituztemodu honetara bil ditzakegu betebeharpeko guztiak: a) Subjektu pasiboak:
|
|
|
Erantzukizunaren norainokoari helduta, erantzuleak(
|
bai
solidarioak, bai eta subsidiarioak ere) borondatezko epealdiko tributu zor osoaren gainean du erantzukizuna, zehapenak bazter utzita. Hori gorabehera, erantzuleak subjektu pasiboaren zorra ez badu ordaindu eman zaion epean, orduan zehapenak, errekarguak eta interesak ezarriko zaizkio, baina erantzulearen jokabidea aintzat hartuta eta ez zordun nagusiarena.
|
|
|
Erantzukizunaren norainokoari helduta, erantzuleak (bai solidarioak,
|
bai
eta subsidiarioak ere) borondatezko epealdiko tributu zor osoaren gainean du erantzukizuna, zehapenak bazter utzita. Hori gorabehera, erantzuleak subjektu pasiboaren zorra ez badu ordaindu eman zaion epean, orduan zehapenak, errekarguak eta interesak ezarriko zaizkio, baina erantzulearen jokabidea aintzat hartuta eta ez zordun nagusiarena.
|
|
|
TFAOen idazleek ulertu zutenez, bereizketa hori ez da beharrezkoa eta horregatik ez dute arau hausteen sailkapenik egiten. buruzkoa. Bien arteko aldeak nabarmenduz gero, lehenengoan zorraren berehalako ordainketa ez da behar, eta bigarrenean
|
bai
.
|
|
|
Lehenengoen artean hurrengo hauek daude: a) Diru-laguntza nahiz laguntza publikoak lortzeko eskubidea kentzea,
|
bai
eta eskatu beharreko onurak edo pizgarriak aplikatzeko eskubidea kentzea ere. b) Zehapena ezarri duen Administrazio publikoarekin kontratuak egiteko debekua.
|
|
|
Ikuskapen prozeduretan, adostasuna dagoela uste da adostasun akta sinatu denean;
|
bai
eta egiaztapen laburtuko prozedura amaitzeko edota tributu betebeharpekoa aurrean izan gabe erregularizazio jarduketak amaitzeko txostenaren kasuan ere, tributu betebeharpekoak txostenaren ondoriozko likidazioaren edo zehapenaren aurka errekurtsorik nahiz erreklamaziorik jarri ez badu. Murrizketa aplikatzeko, gainera, zorra eta zehapena borondatezko epean ordaindu behar da, ala geroratzea eskatu ondoren hori onartu bada.
|
|
|
32 Arabaren eta Gipuzkoaren kasuan, datuak ezkutatzea 195 artikuluan bertan definitzen da, eta Bizkaian datuak ezkutatzeko graduazio irizpidearen definizioan ezarritakoa baliozkoa da. Hori
|
bai
, ezkutatzeak tributu zorrean duen eragina %10etik gorakoa izan behar da.
|
|
|
Aurrekoaz gain, berezitasun bat jaso da. Informazioa eman beharra betetzeko oro har eskatzen diren aitorpenen kasuan, Tributu administrazioak onetsi eta argitaratzen duen eredua erabili ez bada zehapena %100ean gehituko da (Gipuzkoan beste euskarrietan aurkeztu bada ere
|
bai
). Halaber, diru kopuruei buruzko daturik ez duten banakako errekerimenduak edo informazio emateko behar orokorrak badira, zehapena 100 euro izango da elektroniko, informatiko edo telematikoak ez diren beste euskarri batzuen bidez pertsona nahiz erakunde bati buruz aitortutako datu edo datu multzo bakoitzeko.
|
|
|
a) Administrazioak duen eskubidea tributu zorrak zehazteko kasuan kasuko likidazioaren bitartez. b) Administrazioak duen eskubidea likidatu edo autolikidatu diren tributu zorren ordainketa eskatzeko. c) Zor ez diren sarrerak itzultzea, tributu arauen ondoriozko itzulketak egitea eta bermeen kostua berreskuratzea eskatzeko eskubidea.
|
Bai
eta zenbateko horiek kobratzeko eskubidea ere. d) Administrazioak duen eskubidea tributu zehapenak jartzeko eta horien ordainketa eskatzeko, zehatzeko ahalmena aztertzean sakonago jorratuko duguna.
|
|
|
Tributu betebeharpekoak tributu zorren konpentsazioa eska dezake,
|
bai
borondatezko epealdian dauden zorrena bai betearazpen aldikoena. Eskaerak hurrengo edukia izan luke, gutxienez:
|
|
|
Tributu betebeharpekoak tributu zorren konpentsazioa eska dezake, bai borondatezko epealdian dauden zorrena
|
bai
betearazpen aldikoena. Eskaerak hurrengo edukia izan luke, gutxienez:
|
|
|
Denboraren araberako lehentasuna printzipio orokorra da, baina bi salbuespen ditu tributu kredituari lehenespena emanez,
|
bai
eta aurretiaz inskribatu den eskubide errealaren gainetik ere: tributu zorra isilbidezko lege hipotekaren bidez edo lotura eskubidearen bidez bermatu denean, lotura eskubidearen kasuan kreditua Erregistroko onustearekin babestuta dagoenean izan ezik.
|
|
|
Hortaz, ezin daiteke bien arteko muga zehatza eta argia finkatu. Hori
|
bai
, zigorrak eta zehapenak ezartzeko eskumena organo ezberdinei esleitu zaizkie: zigorrak organo judizialak ezarriko ditu eta zehapenak administrazio organoak.
|
|
|
" Hurrengo jarduketa eta prozedurak euren arloko arauketaren arabera arautuko dira eta Lege honen arabera, modu ordeztailean: (.) c) Tributuen eta aduanen arloan, zehatzeko jarduketak eta prozedurak;
|
bai
eta gizarte arloan, trafiko eta bide segurtasunaren arloan eta atzerritarren arloan ere".
|
|
|
Aurreko datuez gain, identifikaziorako datuak ere eman behar dira prozedura hasteko komunikazioan azaldu dugun bezala,
|
bai
eta alegazioak aurkezteko modua eta hori egiteko epea.
|
|
|
Ebazpenak nahitaez hurrengo datuak jaso behar ditu: a) Pertsona edo erakunde urratzailea identifikatzea. b) Egitateak finkatzea eta egindako frogak balioestea. c) Gauzatutako arau haustea zehaztea. d) Ezarritako zehapenaren zenbatekoa zehaztea, aplikatu diren graduazio irizpideak aipatzea,
|
bai
eta egin beharreko murrizketa ere ezartzea. Hala badagokio, arau hausterik edo erantzukizunik ez egotearen gaineko adierazpena jasotzea. e) Zehapenen aurka erabil daitezkeen bideak (errekurtsoak) adieraztea, baita horiek jartzeko epeak eta organoak ere. f) Ezarritako zehapenaren zenbatekoa ordaintzeko lekua, epea eta modua.
|
|
|
Dena den, ondasunen eta merkatugaien balioa 150.000 eurokoa baino handiagoa izan behar da, jokabidea delitua izan dadin. Halaber, kontrabando delitua gauzatuko dute droga, estupefaziente, arma, lehergai edota horiek edukitzea delitu den beste ondasun batzuekin trafikatzen dutenek, ondasunen edo merkatugaien balioa gorabehera,
|
bai
eta tabako lanekin trafikatzen dutenek baldin eta merkatu gaien balioa 15.000 eurokoa edo hortik gorakoa bada. Kasu horietan zigorra izan daiteke urtebeteko espetxealditik bost urtera artekoa eta isun bat (merkatu gaien balioa seikoiztuz).
|
|
|
Jokabidea erruz edo zabarkeria hutsez gauzatu bada, administrazio arloan soilik zehatu daiteke. Doloa osatzen dute
|
bai
eginbehar fiskalak eta horien zenbatekoa ezagutzeak bai jokabide tipikoa gauzatzeko borondateak. Inguruabar horiek kasuan kasuan antzeman behar dira kasuko ezaugarriak aintzat hartuta.
|
|
|
Jokabidea erruz edo zabarkeria hutsez gauzatu bada, administrazio arloan soilik zehatu daiteke. Doloa osatzen dute bai eginbehar fiskalak eta horien zenbatekoa ezagutzeak
|
bai
jokabide tipikoa gauzatzeko borondateak. Inguruabar horiek kasuan kasuan antzeman behar dira kasuko ezaugarriak aintzat hartuta.
|
|
|
Isunaren zigorraz gain, pertsona juridikoari eskubideak kentzeko beste zigor batzuk ezar dakizkioke, ZKren 33.7 artikuluak jaso bezala: desegitea, jarduerak etetea, lokalak ixtea, jarduketak egiteko debekua edo esku hartze judiziala,
|
bai
eta Administrazio publikoekin kontratuak egiteko debekua ere. Eta lehenago ikusi ditugun zigor osagarriak:
|
|
|
Abenduaren 27ko 7/ 2012 Lege Organikoak aringarri bat sartu zuen," egindako kaltea konpontzea" izenekoa (305 artikuluaren 6 lerrokada); aringarri horren bitartez, epaile eta auzitegiek delituaren egileari edo betebeharpekoari dagokion zigorra baino gradu bate do bi gutxiagokoa ezarriko dute, baldin eta zitazio judizialetik bi hilabete igaro baino lehen tributu zorra ordaindu badu (kuota, errekarguak eta interesak) eta epaiketan egitateak aitortu baditu. Inguruabar aringarria beste partaide batzuei ere aplika dakieke agintaritzarekin egitez elkarlanean aritzen direnean,
|
bai
beste erantzule batzuen identifikazio edo harrapaketarako froga erabakigarriak lortzeko, bai delituzko egitateak erabat argitzeko, bai tributu betebeharpekoaren edo delituaren beste erantzule batzuen ondarea bilatzeko.
|
|
|
Abenduaren 27ko 7/ 2012 Lege Organikoak aringarri bat sartu zuen," egindako kaltea konpontzea" izenekoa (305 artikuluaren 6 lerrokada); aringarri horren bitartez, epaile eta auzitegiek delituaren egileari edo betebeharpekoari dagokion zigorra baino gradu bate do bi gutxiagokoa ezarriko dute, baldin eta zitazio judizialetik bi hilabete igaro baino lehen tributu zorra ordaindu badu (kuota, errekarguak eta interesak) eta epaiketan egitateak aitortu baditu. Inguruabar aringarria beste partaide batzuei ere aplika dakieke agintaritzarekin egitez elkarlanean aritzen direnean, bai beste erantzule batzuen identifikazio edo harrapaketarako froga erabakigarriak lortzeko,
|
bai
delituzko egitateak erabat argitzeko, bai tributu betebeharpekoaren edo delituaren beste erantzule batzuen ondarea bilatzeko.
|
|
|
Abenduaren 27ko 7/ 2012 Lege Organikoak aringarri bat sartu zuen," egindako kaltea konpontzea" izenekoa (305 artikuluaren 6 lerrokada); aringarri horren bitartez, epaile eta auzitegiek delituaren egileari edo betebeharpekoari dagokion zigorra baino gradu bate do bi gutxiagokoa ezarriko dute, baldin eta zitazio judizialetik bi hilabete igaro baino lehen tributu zorra ordaindu badu (kuota, errekarguak eta interesak) eta epaiketan egitateak aitortu baditu. Inguruabar aringarria beste partaide batzuei ere aplika dakieke agintaritzarekin egitez elkarlanean aritzen direnean, bai beste erantzule batzuen identifikazio edo harrapaketarako froga erabakigarriak lortzeko, bai delituzko egitateak erabat argitzeko,
|
bai
tributu betebeharpekoaren edo delituaren beste erantzule batzuen ondarea bilatzeko.
|
|
|
Gaur egun 305 artikuluaren 4 lerrokadak garrantzi handiko figura arautu du,
|
bai
doktrinaren ikuspegitik bai ikuspegi praktikotik: absolbitzeko desenkusa37 Egitate burutuen jokabidearen aurrean bagaude ere, Zigor Kodeak borondatezko damuaren aukera onartzen du, behin delitua gauzatu eta gero tributu egoera erregularizatuz, beti ere Tributu administrazioa horretaz konturatu baino lehen.
|
|
|
Gaur egun 305 artikuluaren 4 lerrokadak garrantzi handiko figura arautu du, bai doktrinaren ikuspegitik
|
bai
ikuspegi praktikotik: absolbitzeko desenkusa37 Egitate burutuen jokabidearen aurrean bagaude ere, Zigor Kodeak borondatezko damuaren aukera onartzen du, behin delitua gauzatu eta gero tributu egoera erregularizatuz, beti ere Tributu administrazioa horretaz konturatu baino lehen.
|
|
|
Ildo horretatik, 7/ 2012 Lege Organikoaren zioen azalpenean adierazi bezala, erregularizazioak"... erabat neutralizatzen ditu jokabidearen balio gutxitzea eta emaitzaren balio gutxitzea; ulertu behar da, tributu egoera erregularizatuta, tributu betebeharra hasieran ez betetzeak dakarren zuzentasunik eza desagertu dela(.)". Erregularizazioaren ondorioz, erantzukizunetik salbuetsiko da egilea,
|
bai
delitu fiskalaren gainean bai kontabilitateko irregulartasunen gainean baita beste faltsukerien gainean ere, beti ere irregulartasun horiek modu esklusiboan tresnak izan badira erregularizatu den zorra ez ordaintzeko.
|
|
|
Ildo horretatik, 7/ 2012 Lege Organikoaren zioen azalpenean adierazi bezala, erregularizazioak"... erabat neutralizatzen ditu jokabidearen balio gutxitzea eta emaitzaren balio gutxitzea; ulertu behar da, tributu egoera erregularizatuta, tributu betebeharra hasieran ez betetzeak dakarren zuzentasunik eza desagertu dela(.)". Erregularizazioaren ondorioz, erantzukizunetik salbuetsiko da egilea, bai delitu fiskalaren gainean
|
bai
kontabilitateko irregulartasunen gainean baita beste faltsukerien gainean ere, beti ere irregulartasun horiek modu esklusiboan tresnak izan badira erregularizatu den zorra ez ordaintzeko.
|
|
|
Konstituzioak babestutako egoitza izan daiteke pertsona fisikoarena edota pertsona juridikoarena. Azken kasu horretan, Konstituzioak babestutako egoitza izango da pertsona juridikoaren ordezkariek erabilitako lekuak sozietatearen barruko jarduera burutzeko,
|
bai
leku horietan sozietatearen zuzendaritza eta administrazioa burutu ohi delako, bai leku horietan sozietatearen edo horren establezimenduen eguneroko bizitzako agiriak edota bestelako euskarriak gordetzen direlako (baita hodeian agiriak gordetzen dituen zerbitzaria barne), sozietate egoitza edo egoitza fiskala gorabehera. Kontrara, ez dira biltegiak, dendak edo gordailuak babestuko aipatutako jarduera bertan gauzatzen ez bada, 2010eko apirilaren 23ko Auzitegi Gorenaren Epaiaren arabera.
|
|
|
Konstituzioak babestutako egoitza izan daiteke pertsona fisikoarena edota pertsona juridikoarena. Azken kasu horretan, Konstituzioak babestutako egoitza izango da pertsona juridikoaren ordezkariek erabilitako lekuak sozietatearen barruko jarduera burutzeko, bai leku horietan sozietatearen zuzendaritza eta administrazioa burutu ohi delako,
|
bai
leku horietan sozietatearen edo horren establezimenduen eguneroko bizitzako agiriak edota bestelako euskarriak gordetzen direlako (baita hodeian agiriak gordetzen dituen zerbitzaria barne), sozietate egoitza edo egoitza fiskala gorabehera. Kontrara, ez dira biltegiak, dendak edo gordailuak babestuko aipatutako jarduera bertan gauzatzen ez bada, 2010eko apirilaren 23ko Auzitegi Gorenaren Epaiaren arabera.
|
|
|
...zioak iraungita edo preskribituta badu tributu zorra, zor horren jatorria eta zenbatekoa zehazteko ahala, edota halako zergaldiotan konpentsazio, aplikazioa eta itzulketa horiek egiteko eskubidea sortzeko beharrezko egitateak gertatzen direla jasoz gero, orduan, oinarri, kuota eta kenkariok egiaztatzeko, oinarri, kuota eta kenkari horiek jaso zireneko likidazioak edo autolikidazioak erakutsi dira,
|
bai
eta kontabilitatea eta behar diren euskarri dokumentalak ere (104.3 artikulua). Baieztapen horiek lotu behar ditugu Administrazioak ikertzeko eta egiaztatzeko duen ahalaren egikaritzaren preskriba ezintasunarekin, baita preskribatu edo iraungi diren zergaldietan ere, TFAOren 64.1 artikuluak aipatu bezala.
|
|
|
Tributuak aplikatzeko egintzak eragingarriak izan daitezen, jakinarazi egin behar dira, administrazio prozedura erkidearen arau orokorrek jakinarazpenak arautuko dituzte,
|
bai
eta Arabako eta Gipuzkoako TFAOen 105.etik 108.era arteko artikuluek, Bizkaiko TFAOren 107.etik 110.era arteko artikuluek ere (eta TLOren 109.etik 112.era arteko artikuluek). Tributu likidazioen kasuan eta erantzukizuna aitortzeko kasuan, tributu arauek erregela bereziak ezarri dituzte jakinarazpenaren edukiari begira, eta ez ordea, izapidetzeari begira.
|
|
|
Autolikidazioaren bidez hasitako prozeduretan, zergadunak zorraren zenbatekoa zehaztu duenez, likidazio egintza zenbaketa hori zuzentzeko erabiliko da soilik. Edozein kasutan, tributu zorraren definiziotik ondorioztatu badaitekeen arren, zenbatekoa zehazteak ez du esan nahi kuota zehaztea soil soilik, ezpada betebehar osagarriak zehaztea ere
|
bai
, berandutze interesak edo errekarguak, kasu. Halaber, begi bistakoa bada ere, Administrazioak ez du zertan doitu likidazioak betebeharpekoek euren autolikidazio, aitorpen, eskaera edo bestelako agirietan adierazitako datuetara, baina likidazioa ez badator bat betebeharpekoak adierazitako datuekin, likidazioa arrazoitu behar du, arrazoiketa betebeharpekoari jakinaraziko zaion likidazio egintzan berariaz jasoko baita.
|
|
|
Tributuen arloan Estatuen arteko elkarlana" konpondu gabeko arazoa" izan omen da egun arte, eta elkarlana garatu eta zehaztu ezinak neurri handi batean zaildu du Tributu administrazioaren eginkizunak erabat egikaritzea. Tributu arauen lurralde esparruak betebeharrak betetzea oztopatzen du baldin eta betebeharrak behar bezala betetzeko beste Estatu baten jurisdikzioan jardun behar bada lege eta prozedura ezberdinen bidez,
|
bai
jakinarazpenak egiteko, bai informazioa lortzeko edo kredituak kobratzeko ere. MUGURUZA ARRESEren hitzetan," tributuen prozedurak edota alderdi substantiboak arautzeko Estatuek duten eskumenak berarekin dakar ezinbestean Estatu bakoitzean Tributu administrazioaren ahalak eta pribilegioak eta norbanakoen bermeak modu ezberdinean arautzea.
|
|
|
Tributuen arloan Estatuen arteko elkarlana" konpondu gabeko arazoa" izan omen da egun arte, eta elkarlana garatu eta zehaztu ezinak neurri handi batean zaildu du Tributu administrazioaren eginkizunak erabat egikaritzea. Tributu arauen lurralde esparruak betebeharrak betetzea oztopatzen du baldin eta betebeharrak behar bezala betetzeko beste Estatu baten jurisdikzioan jardun behar bada lege eta prozedura ezberdinen bidez, bai jakinarazpenak egiteko,
|
bai
informazioa lortzeko edo kredituak kobratzeko ere. MUGURUZA ARRESEren hitzetan," tributuen prozedurak edota alderdi substantiboak arautzeko Estatuek duten eskumenak berarekin dakar ezinbestean Estatu bakoitzean Tributu administrazioaren ahalak eta pribilegioak eta norbanakoen bermeak modu ezberdinean arautzea.
|
|
|
Apurka apurka, ikuskaritzari likidazioak emateko eskumena egotzi zitzaion; eta organo kudeatzaileari, egiaztapenak egitekoa; aurrekoaz gain, autolikidazioak sistema orokor bihurtu zirenetik aurrera oso zaila zen zorra biltzearen eta zorra kobratzeko kudeaketa jarduketen artean bereiztea. Gaur egun, ostera, esan daiteke kudeaketa dela zergadunak topatzen duen" lehen urratsa" tributu prozedurak hasteko; kudeaketaren barruan, tributuak egiaztatzeko ahal mugatua dago,
|
bai
eta kobrantzak jasotzeko ahalmena ere, borondatezko aldian bederen. Ikuskaritzak, bere aldetik, egiaztatzeko eta ikertzeko eskumen orokorrak ditu, baina, aldi berean, badu eskumen horien ondoriozko likidazioak emateko ahalmena ere.
|
|
|
Jarduketarik ezean, likidazioa aldaezina izango da preskripzioa (edo iraungitzea, Bizkaian) gertatu denetik aurrera. c) Ordainagirien bidez aldizka kobratzen diren tributuak. Honelakoetan erregistro, errolda edota matrikula batean alta eman behar da, aitorpenaren lehengo sistemaren arabera,
|
bai
eta aldaketa fisiko edo juridikoen berri emateko aitorpena ere aurkeztu behar da baldin eta horren titulartasuna edo zenbatekoa ukituko bada, eta aitorpenen ondorioz, likidazioa jakinaraziko zaio betebeharpekoari. Hortik aurrerako kobrantzak modu automatikoan bidaliko dira ordainagirien bidez, ezer jakinarazteko beharrik gabe.
|
|
|
41 Arabak ez dauka kudeaketari buruzko erregelamendu berezirik;
|
bai
ordea, betebehar batzuei buruzkoak, esaterako, errolda betebeharrei buruzkoak edota IFZ ematekoak. Bizkaian, kudeaketari buruzko erregelamendua uztailaren 21eko 112/ 2009 Foru Dekretuak onetsi zuen, eta horrez gain, formazko betebeharrei buruzkoa ere badago.
|
|
|
Bizkaian, kudeaketari buruzko erregelamendua uztailaren 21eko 112/ 2009 Foru Dekretuak onetsi zuen, eta horrez gain, formazko betebeharrei buruzkoa ere badago. Gipuzkoan, Bizkaian bezala, formazko betebeharrei buruzko erregelamendua dago, eta kudeaketari buruzkoa ere
|
bai
, apirilaren 21eko 5/ 2020 Foru dekretuak onetsia.
|
|
|
Hasieran aurkeztutako autolikidazioa zuzendu daiteke autolikidazio osagarria (aurrekoa aldatzen duena datu berriak gehituz, aitortu gabeko datuak gehienetan) edo ordezkoa (zuzenketaren ondorioz datu akastunak datu zuzenekin ordezten badira) aurkeztuta43, baldin eta ordaintzeko kopuru handiagoa edota itzultzeko kopuru txikiagoa dakartenean, hau da, hasierako autolikidazioa Ogasun publikoaren kaltetan egin bada (Arabako eta Gipuzkoako TFAOen 117 artikulua eta Bizkaiko TFAOren 119 artikulua). Hori
|
bai
, borondatezko epetik kanpo aurkeztuz gero, autolikidazio horiek epez kanpoko izaera izango dute edozein kasutan. Epez kanpoko autolikidazio horiek zorraren preskripzio epea geldiaraziko dute, eta epez kanpo aitortu den zorraren zatiaren gainean berandutze interesak eta errekarguak ezarriko dira autolikidazioak borondatez aurkezteko epea amaitu zenetik igarotako denbora aintzat hartuta.
|
|
|
Dena den, eragina izango luke zerga oinarria zuzeneko zenbatespenaren arabera zehazten duten zergadunengan bakarrik, zenbatespen objektiboa aplikatzen dutenak kanpoan utzita lehenago oso zabala zena, Pertsona Fisikoen Errentaren gaineko Zergan jarduera ekonomikoen etekin garbia zehazteko, behintzat, eta egun foru arauetatik ia ia desagertu dena. Jokabide honen bidez, beraz, kontabilitaterik eza tipifikatu nahi da,
|
bai
halakorik ez dagoelako, bai kontabilitatea ez delako erakutsi nahi; gainera, modu absolutuan definitu da, eta kontabilitateko idazpenen %5 edo gutxiago izanez gero tipoa ez litzateke gauzatuko, lerrokada honetako tipoa behintzat, artikulu bereko c) letran aipatutakoa agian bai gauzatuko litzatekeelako. b)" Kontabilitate bikoitza eramatea". Halakoetan, kontabilitate" ofizial" bat dago, Ogasunari erakusteko eta tributu betebeharrak betetzeko, eta beste kontabilitate bat eramaten da," egiazkoa", bi biak pertsona edo erakunde berarenak eta zergaldi berekoak, enpresaren benetako egoera ezkutatzeko asmoarekin. c) Kontabilitateko idazpenik ez egotea edo idazpen faltsuak izatea.
|
|
|
Dena den, eragina izango luke zerga oinarria zuzeneko zenbatespenaren arabera zehazten duten zergadunengan bakarrik, zenbatespen objektiboa aplikatzen dutenak kanpoan utzita lehenago oso zabala zena, Pertsona Fisikoen Errentaren gaineko Zergan jarduera ekonomikoen etekin garbia zehazteko, behintzat, eta egun foru arauetatik ia ia desagertu dena. Jokabide honen bidez, beraz, kontabilitaterik eza tipifikatu nahi da, bai halakorik ez dagoelako,
|
bai
kontabilitatea ez delako erakutsi nahi; gainera, modu absolutuan definitu da, eta kontabilitateko idazpenen %5 edo gutxiago izanez gero tipoa ez litzateke gauzatuko, lerrokada honetako tipoa behintzat, artikulu bereko c) letran aipatutakoa agian bai gauzatuko litzatekeelako. b)" Kontabilitate bikoitza eramatea". Halakoetan, kontabilitate" ofizial" bat dago, Ogasunari erakusteko eta tributu betebeharrak betetzeko, eta beste kontabilitate bat eramaten da," egiazkoa", bi biak pertsona edo erakunde berarenak eta zergaldi berekoak, enpresaren benetako egoera ezkutatzeko asmoarekin. c) Kontabilitateko idazpenik ez egotea edo idazpen faltsuak izatea.
|
|
|
Dena den, eragina izango luke zerga oinarria zuzeneko zenbatespenaren arabera zehazten duten zergadunengan bakarrik, zenbatespen objektiboa aplikatzen dutenak kanpoan utzita lehenago oso zabala zena, Pertsona Fisikoen Errentaren gaineko Zergan jarduera ekonomikoen etekin garbia zehazteko, behintzat, eta egun foru arauetatik ia ia desagertu dena. Jokabide honen bidez, beraz, kontabilitaterik eza tipifikatu nahi da, bai halakorik ez dagoelako, bai kontabilitatea ez delako erakutsi nahi; gainera, modu absolutuan definitu da, eta kontabilitateko idazpenen %5 edo gutxiago izanez gero tipoa ez litzateke gauzatuko, lerrokada honetako tipoa behintzat, artikulu bereko c) letran aipatutakoa agian
|
bai
gauzatuko litzatekeelako. b)" Kontabilitate bikoitza eramatea". Halakoetan, kontabilitate" ofizial" bat dago, Ogasunari erakusteko eta tributu betebeharrak betetzeko, eta beste kontabilitate bat eramaten da," egiazkoa", bi biak pertsona edo erakunde berarenak eta zergaldi berekoak, enpresaren benetako egoera ezkutatzeko asmoarekin. c) Kontabilitateko idazpenik ez egotea edo idazpen faltsuak izatea.
|
|
|
Zehatz esateko, Arabako eta Gipuzkoako TFAOen 80 artikuluak eta Bizkaiko TFAOren 82 artikuluak (eta TLOren 83 artikuluak) ezarri duenez, tributuen aplikazio eremuan ondokoak sartzen dira: Tributu administrazioak tributu betebeharpekoei informazioa eta laguntza emateko jarduerak eta tributuak kudeatzeko, ikuskatzeko eta biltzeko egiten dituenak,
|
bai
eta tributu betebeharpekoek euren eskubideez baliatzean edo euren tributu betebeharrak betetzeko egiten dituzten jarduketak ere. Azken horien artean, besteak beste, autolikidazioak aurkeztea, atxikipenak eta konturako sarrerak egitea, jasanarazpena, informazioa ematea edota fakturak egitea aurki ditzakegu.
|
|
|
Akordio horiek tributua aplikatu baino lehenagokoak izan behar dira beti eta lotesleak dira hiru urteko epean, gehienez, Administrazioarentzat. Akordioen aurkako errekurtsorik ezin da jarri,
|
bai
ordea, akordioa aplikatzearen ondoriozko egintzen aurka.
|
|
|
Epe horretan ez onesteak ez dakar Administrazioak proposamenean adierazitako irizpideak eta zenbatekoa onartzea. Proposamenen aurkako errekurtsorik ezin da jarri,
|
bai
ordea, proposamena aplikatzearen ondoriozko egintzen aurka
|
|
|
Pertsona fisikoek edo juridikoek, publikoek zein pribatuek, tributuentzat garrantzizkoak diren denetariko datu, txosten, aurrekari eta frogagiriak eman behar dizkiote Tributu administrazioari, baldin eta euren edo hirugarrenen tributu betebeharren ingurukoak badira
|
bai
eta beste pertsona batzuekin izan dituzten harreman ekonomiko, profesional edo finantzarioen ondoriozkoak badira ere (Arabako eta Gipuzkoako TFAOen 90 artikulua, Bizkaiko TFAOren 92 artikulua eta TLOren 93 artikulua).
|
|
|
Bizkaian, zehatzago esanda, autolikidazioa aurkeztean itzultzeko kopurua ateratzen bada, Arauak Administrazioa errekerimendua egiteko ahalbidetzen du betebeharpekoak tributuaren arauketak ezarritako erregistro eta liburuak ekar ditzan,
|
bai
eta erregistro eta liburu horietan egindako idazpen eta oharren oinarri diren agiriak ere (TFAOren 123 artikulua). Halaber, Gipuzkoan ere aukera hori jaso da (TFAOren 125 artikulua), ez ordea, Araban (130 artikulua)
|
|
|
Tributu egoera erregularizatzeko jokabidea, beraz, aitorpena epez kanpo aurkeztea da, Administrazioak likidazio egokia eman dezan, baita autolikidazioa epez kanpo aurkeztea ere; kasu bietan, zorra ordaindu behar da. Baldintza honen barruan daude,
|
bai
aitorpena nahiz autolikidazioa epez kanpo aurkeztea, bai aurretik aurkeztu ziren aitorpen edo autolikidazioak ordezteko (ordezkoak) edo osatzeko (osagarriak) aitorpen edo autolikidazio berriak aurkeztea. Horietan guztietan, erregularizazioaren ondorioz hasierako likidazioan
|
|
|
Tributu egoera erregularizatzeko jokabidea, beraz, aitorpena epez kanpo aurkeztea da, Administrazioak likidazio egokia eman dezan, baita autolikidazioa epez kanpo aurkeztea ere; kasu bietan, zorra ordaindu behar da. Baldintza honen barruan daude, bai aitorpena nahiz autolikidazioa epez kanpo aurkeztea,
|
bai
aurretik aurkeztu ziren aitorpen edo autolikidazioak ordezteko (ordezkoak) edo osatzeko (osagarriak) aitorpen edo autolikidazio berriak aurkeztea. Horietan guztietan, erregularizazioaren ondorioz hasierako likidazioan
|
|
|
Urriaren 1eko Administrazio Publikoen Administrazio prozedura Erkidearen 39/ 2015 Legearen 39.1 artikuluak jaso duenez, administrazio egintzak baliodunak dira eta ondorioak sortuko dituzte, egintzok eman diren egunetik aurrera. Baliozkotasunaren eta eragingarritasunaren aldeko presuntzio hori, nola ez bada, tributuzko administrazio egintzei ere aplikatzen zaie,
|
bai
tributuak aplikatzeko egintzei bai zehapenak jartzeko egintzei ere; hortaz, egintzak deuseztatzeko araubidea ere Administrazio zuzenbide orokorrean ezarritakoa izango da (deuseztasuneta deuseztagarritasun kasuak, etab.). Presuntzio hori aplikatzen denez, tributuak aplikatzeko egintzak zuzenean dira betearazleak (ez ordea, zehapenak jartzeko egintzak, ez direlako betearazleak izango administrazio ... Horiek horrela, halako egintzen aurka egiteko ekimena administratuari dagokio egintzaren baliozkotasuna zalantzan jarriz gero.
|
|
|
Urriaren 1eko Administrazio Publikoen Administrazio prozedura Erkidearen 39/ 2015 Legearen 39.1 artikuluak jaso duenez, administrazio egintzak baliodunak dira eta ondorioak sortuko dituzte, egintzok eman diren egunetik aurrera. Baliozkotasunaren eta eragingarritasunaren aldeko presuntzio hori, nola ez bada, tributuzko administrazio egintzei ere aplikatzen zaie, bai tributuak aplikatzeko egintzei
|
bai
zehapenak jartzeko egintzei ere; hortaz, egintzak deuseztatzeko araubidea ere Administrazio zuzenbide orokorrean ezarritakoa izango da (deuseztasuneta deuseztagarritasun kasuak, etab.). Presuntzio hori aplikatzen denez, tributuak aplikatzeko egintzak zuzenean dira betearazleak (ez ordea, zehapenak jartzeko egintzak, ez direlako betearazleak izango administrazio bidea agortu arte). Horiek horrela, halako egintzen aurka egiteko ekimena administratuari dagokio egintzaren baliozkotasuna zalantzan jarriz gero.
|
|
|
Edozein kasutan ere, bere garaian adierazi dugun bezala eta erreklamazio ekonomiko administratiboei dagokienez, gogoan izan behar dugu tributuak aplikatzeko eginkizunak eta berrikuspen eginkizunak modu bereizian egikaritzen direla; esleitu ere, Tributu administrazioaren organo ezberdinei esleitu zaizkie halako eginkizunak. Horiek horrela, berraztertze errekurtsoak edo berrikuspen prozedura berezkiek APApEL markatutako bidea nola edo hala jarraitzen badute ere (hori
|
bai
, gaiak agindutako berezitasunekin, esaterako, berraztertze errekurtsoa borondatezkoa da tributuen arloan eta administrazio bidea agortzen duen erreklamazio ekonomiko administratiboa baino lehen jarri behar da; administrazio prozedura erkidean, ostera, administrazio bidea agortzen duten egintzen aurka jar daitekeen aukera bat da errekurtsoa, auzitegietara jo baino lehen), erreklamazio ekonomiko ad... Estatuan, zeregina Auzitegi Ekonomiko Administratiboei dagokie; Araban, Arabako Organismo Juridiko Administratiboari; Bizkaian, Bizkaiko Foru Auzitegi Ekonomiko Administratiboari; eta Gipuzkoan, Gipuzkoako Foru Auzitegi Ekonomiko Administratiboari.
|
|
|
Puntu honetan, alabaina, kudeaketa organoena den egiaztapen mugatuko prozedura soilik aipatu nahi dugu. b) Tributu administrazioak bere esku dituen datuak eta aurrekariak aztertu, hain zuzen ere zerga egitatea edo tributu betebeharraren egitezko kasua gertatu dela edo betebeharpekoak tributu betebeharrean eragina duten elementuak ez dituela aitortu edo aitortu dituenekin bat ez datozen elementuak daudela agertzen dutenak. Aurrekoen artean daudela ulertuko ez balitz ere, Arabako eta Gipuzkoako TFAOek gehitu dutenez, erregularizatu behar diren justifikatu gabeko ondare irabaziak ere aztertu daitezke. c) Tributu arauketan eskatzen diren liburuak, erregistroak eta gainerako agiriak aztertu,
|
bai
eta merkataritzako kontabilitatearen kopia ere, eta liburu, erregistro eta agiri horietan adierazitako eragiketak frogatzen dituzten fakturak edo agiriak miatu. d) Hirugarrenei errekerimenduak egin, hornidura bidez (ez bilketa bidez) informazioa emateko betebehar orokorraren arabera, edo aurkeztu diren aitorpenetan jasotako informazioaren frogagiri egokien bidez informazio hori berresteko. Hirugarrenei inolaz ere ezin zaie egin finantza mugimenduei buruzko informazioaren errekerimendurik; hala ere, betebeharpekoei tributu betebeharren oinarrian edo kuotan eragina duten finantza eragiketen frogagiriak aurkezteko eskatu ahal izango zaie.
|
|
|
a) Preskripzioa ez da etentzat joko. Kasu hauetan, preskripzio epea berriro zenbatzen hasiko da eten denetik jarduketei berriz ekiten zaienean interesdunari horren berri jakinarazi eta gero. b) Etetearen aldia edo gehieneko epea gainditu aurretik eta ondoren jarduketei berriz ekin arte, betebeharpekoak egiten dituen ordainketak borondatezkoak direla uste izango da (errekerimendurik gabekoak) eta ez da haiengatik zehapenik ezarriko,
|
bai
ordea, bidezko errekarguak eta berandutze interesak (eta Bizkaian, beti TFAOren 203 artikuluan ezarritako zehapena epez kanpo aurkezteagatik).
|
|
|
Amaitzeko, nabarmendu behar dugu prozedura honen izapide berezia tributu betebeharraren oinarriak edota kuota ezin daitezkeenean zenbatespen metodo arrunten bidez (zuzeneko zenbatespena edo zenbatespen objektiboa) zehaztu,
|
bai
betebeharpekoek ikuskapen jarduerari desenkusa, muzin edo aurka egiten diotenean, bai subjektuek euren formazko betebeharrik betetzen ez dutenean, hots, erregistroeta kontabilitate betebeharrak oinarri oinarritik
|
|
|
Amaitzeko, nabarmendu behar dugu prozedura honen izapide berezia tributu betebeharraren oinarriak edota kuota ezin daitezkeenean zenbatespen metodo arrunten bidez (zuzeneko zenbatespena edo zenbatespen objektiboa) zehaztu, bai betebeharpekoek ikuskapen jarduerari desenkusa, muzin edo aurka egiten diotenean,
|
bai
subjektuek euren formazko betebeharrik betetzen ez dutenean, hots, erregistroeta kontabilitate betebeharrak oinarri oinarritik
|
|
|
56 Oro har, aktaren ondoriozko likidazioa emateko organo eskuduna administrazio unitatearen goragoko zuzeneko organoa izango da. Adibidez, Bizkaian Ikuskaritzaren Zuzendariordea da (Erregelamenduaren 2.4 artikulua) eta Gipuzkoan Ikuskaritzaren Zuzendariorde Nagusia (Erregelamenduaren 55 eta 56 artikuluak). hausten dituztenean,
|
bai
kontabilitateko liburuak eta erregistroak edota horietan idatzitako eragiketen ziurtagiriak desagertu edo galdu direnean. Halakoetan, aktekin batera, ziodun txostena ere aurkeztu behar du honako hauek adieraziz:
|
|
|
Frogari dagokionez, frogak ofizioz ala interesdunak hala eskatuta burutuko dira. Interesdunak eskatuz gero, Organismoak edo Auzitegiak halako frogak aurretiaz onartu behar ditu, eta bere ebazpenaren aurka ezin da errekurtsorik jarri izapide egintza hutsa delako; hori
|
bai
, erreklamazioaren gaineko ebazpenaren aurka egitean ukatutako frogak berriro eska daitezke. Nolanahi den ere, frogabide nagusia agiriko froga izan ohi da eta erreklamazioa jartzeko idazkiarekin batera edo alegazioen idazkiarekin batera proposatu ohi da.
|
|
|
Likidazioa jakinarazitzat ulertzen den egunetik aurrera ordainketa egiteko epea eta errekurtsoak jartzeko epea zenbatuko dira. Akten aurka ezin da errekurtsorik ala erreklamaziorik jarri,
|
bai
ordea aktaren ondoriozko likidazioen aurka. Adostasuna egitateen gainekoa da soil soilik, eta ez kalifikazio juridikoen gainekoa.
|
|
|
Akta mota hauek ondorio onuragarriak dituzte
|
bai
Administrazioarentzat egintzak eragingarritasuna errazten delako errekurtsorik ezean, eta zenbaitetan kobrantza segurtatzen duelakobai norbanakoarentzat; horregatik, ikuskapen jarduketak amaitzeko bide egokia izan daiteke.
|
|
|
Halaber, aktetan zehaztu behar dira ikuskapen prozeduraren hurrengo tramiteak, likidazioaren aurka jar daitekeen errekurtsoa, errekurtsoa jartzeko epeak eta hori ebatziko duen organo eskuduna,
|
bai
eta jardulearen ustez arau haustea gauzatu deneko zantzuak dauden ala ez ere.
|
|
|
Araban, Gipuzkoan eta lurralde erkidean, betearazpen aldia hasiko da Bizkaian bezala, Administrazioak emandako likidazioen kasuan
|
bai
eta modu kolektiboan eta aldizka jakinarazten diren zorren kasuan ere. Autolikidazioaren bidez ordaindu behar diren zorren kasuan, aldiz, aldi berean ordainketa egin ez bada, betearazpen aldia ez da hasiko tributu bakoitzaren arauketak ordainketa egiteko ezarri duen borondatezko epea amaitu aurretik ordainketa egiteko epea bat etorriko da autolikidazioa aurkezteko borondatezko epearekin eta Bizkaiko TFAOk ezarritakoarekinedo autolikidazioa epez kanpo aurkeztu bada, berau aurkeztu eta biharamunean (Arabako eta Gipuzkoako TFAOen 165.1 artikulua eta TLOren 161 artikulua).
|
|
|
Arabako TFAOk dionez, egiaztapen mugatuko prozedura honi Arauaren 130.etik 134.era arteko artikuluetako erregelak aplikatuko zaizkio, alegia, kudeaketa organoek erabiltzen duten egiaztapen mugatuko prozeduraren erregelak. Hori
|
bai
, kudeaketa organoek ezin dituzte jarduketak Tributu administrazioaren bulegoetatik kanpo gauzatu, baina ikuskapen organoek badute halako jarduketak egiteko ahalmena. Gure ustez, ikuskapen prozeduren artean egiaztapen mugatuko prozedura sartzeak ez du zentzu handirik, kudeaketa organoek bulegoetatik kanpo jarduketak ezin egiteko muga gainditzeko ez bada; emaitza bera lor daiteke, ordea, egiaztapeneta ikerketa prozeduran jarduketa partzialen bitartez.
|
|
|
Arabako eta Gipuzkoako TFAOen 227 artikuluak eta Bizkaiko TFAOren 228 artikuluak ezarri dutenez, egintza eman duen organoak egintza horren oker material, aritmetiko zein egitezkoak zuzendu ditzake,
|
bai
tributuak aplikatzeko egintzen kasuan, bai zehapenak jartzeko egintzen kasuan, baita auzitegi ekonomiko administratiboen ebazpenen kasuan, baldin eta preskripzio epea (edo Bizkaian iraungitze epea) igaro ez bada, eta espedienteko agirietan okerren bat azaltzen denean.
|
|
|
Arabako eta Gipuzkoako TFAOen 227 artikuluak eta Bizkaiko TFAOren 228 artikuluak ezarri dutenez, egintza eman duen organoak egintza horren oker material, aritmetiko zein egitezkoak zuzendu ditzake, bai tributuak aplikatzeko egintzen kasuan,
|
bai
zehapenak jartzeko egintzen kasuan, baita auzitegi ekonomiko administratiboen ebazpenen kasuan, baldin eta preskripzio epea (edo Bizkaian iraungitze epea) igaro ez bada, eta espedienteko agirietan okerren bat azaltzen denean.
|
|
|
Kontuen Auzitegia Gorte Nagusien mende dago zuzen zuzenean. Kontuen Auzitegiko kideek epaileen independentzia eta mugiezintasun bera izango dute,
|
bai
eta bateraezintasun berberak ere.
|
|
|
Tributuen aplikaziotzat joko da, tributuen arloan eragina duten estatu laguntzak berreskuratzeko erabakiak betearazteko, beharrezkoak diren administrazio jardueren egikaritza,
|
bai
eta erabaki horien ondorioz betebeharpekoek beren eskubideak erabiltzeko edo tributu betebeharrak betetzeko egiten dituzten jarduketak ere. Ogasuneko zuzendari nagusia izango da tributuen arloan eragina duten estatu laguntzak berreskuratzeko prozedurak abiarazi eta ebazteko eskumena duen organoa.
|
|
|
Estatu laguntzak berreskuratzeko prozedura berriro hasteko eskumena duen organoak espedientea jaso duenetik hasiko da zenbatzen epea. Hori
|
bai
, ebazpen judiziala betearazteak ez du inola ere ekarriko tributu betebeharpekoari diru kopuruak itzultzea; izan ere, Tributu administrazioan gordailuan geratuko dira prozeduraren azken ebazpena aplikatu arte.
|
|
|
Finantza pasiboak. d) Ordainketa globaleko kredituen Funtsa. Funts horren bidez, beste ordainketa kreditu batzuen zuzkiduran gerta daitezkeen gabeziei edo zuzkidurarik ez duten beharrizan berriei aurre egiteko,
|
bai
eta kreditu zabalgarriak finantzatzeko ere. Funtsaren zuzkidurak ez du aurrekontuko ordainketa kredituen guztirako zenbatekoaren% 5 gainditu behar.
|
|
|
Arazo hori AFAOren 40 artikuluak (eta ALOren 34 artikuluak) konpontzen du. Artikuluak dionez, urteko aurrekontuan sartu behar dira urte horretan likidaturiko eskubideak, horiek zein ekitalditan sortu ziren kontuan izan gabe,
|
bai
eta hurrengo ekitaldiko urtarrilaren 15era arte aitortutako betebeharrak ere, baldin eta ekitaldiaren barruan eta urte horretako kredituen pentsudan egindako eskuraketa, obra, zerbitzu, prestazio edo gastuen ondoriozkoak badira. Estatuan, gastuen inguruan aintzat hartu beharreko eguna abenduaren 31 da.
|
|
|
Hala ere, tributu arauaren testuan artikulu edo xedapen bat sartu ohi da arauaren indarraldia noiz hasten den esanbidez adierazteko. " Tributu arauak" aipatzen direnean," arau" adierazmoldera biltzen dira
|
bai
legeak, bai eta erregelamenduak ere.
|
|
|
Hala ere, tributu arauaren testuan artikulu edo xedapen bat sartu ohi da arauaren indarraldia noiz hasten den esanbidez adierazteko. " Tributu arauak" aipatzen direnean," arau" adierazmoldera biltzen dira bai legeak,
|
bai
eta erregelamenduak ere.
|
|
|
Alemaniako Zuzenbidearen Eskola Historikoaren eta Frantziako Iraultzaren denboretan ezarri zenez, tributu arauak ez ziren arau juridiko osoak eta, ondorioz, tributu arauak interpretatzeko irizpide bereziak behar ziren, esaterako, hitzez hitzezko interpretazioa edo Ogasunaren aldeko interpretazioa onura fiskalen kasuan. Gero, bi Munduko Gerren arteko sasoian,
|
bai
Alemanian bai Italian, tributu arauak interpretatzeko irizpide bereziak aplikatu zituzten teoriak sortu ziren, arau zibiletatik bereizteko asmoarekin Finantza eta Tributu zuzenbideak bere autonomia bilatu zuenean Zuzenbideko adar lokabe bezala. Teoria horiek dira errealitate ekonomikoaren irizpidea (Alemanian) eta interpretazio funtzionala edo kari bidezkoa (Italian).
|
|
|
Alemaniako Zuzenbidearen Eskola Historikoaren eta Frantziako Iraultzaren denboretan ezarri zenez, tributu arauak ez ziren arau juridiko osoak eta, ondorioz, tributu arauak interpretatzeko irizpide bereziak behar ziren, esaterako, hitzez hitzezko interpretazioa edo Ogasunaren aldeko interpretazioa onura fiskalen kasuan. Gero, bi Munduko Gerren arteko sasoian, bai Alemanian
|
bai
Italian, tributu arauak interpretatzeko irizpide bereziak aplikatu zituzten teoriak sortu ziren, arau zibiletatik bereizteko asmoarekin Finantza eta Tributu zuzenbideak bere autonomia bilatu zuenean Zuzenbideko adar lokabe bezala. Teoria horiek dira errealitate ekonomikoaren irizpidea (Alemanian) eta interpretazio funtzionala edo kari bidezkoa (Italian).
|
|
|
2) Tributu betebeharpekoak eman behar izan dituen berme eta abalen kostua berreskuratzeko eskubidea,
|
bai
eta kopuru horien gaineko lege interesa ere.
|
|
|
4) Ikuskapen edo egiaztapenaren hasieran, jarduketa horien norainokoa ezagutzeko eskubidea, baita jarduketa horietan izango dituen eskubide eta betebeharrei buruz jakiteko eskubidea;
|
bai
eta jarduna epe barruan burutzeko eskubidea ere.
|
|
|
a) Tributu bakoitzaren arauketaren ziozko itzulketak egiteko beharra. Arauketak ezarritako epean edo, beti ere, sei hilabeteetan itzulketarik ez badago, Administrazioak, gainera, berandutze interesak zor ditu, interesdunak hala eskatu ez badu ere. b) Zor ez den sarreraren itzulketa egiteko beharra,
|
bai
tributu betebeharrak betetzean bai zehapenak ordaintzean. Administrazioak berandutze interesak ere zor ditu, interesdunak ezer eskatu ez badu ere. c) Tributu betebeharpekoak ekarritako bermeen kostua ordaintzeko beharra. d) Berandutze interesak ordaintzeko beharra.
|
|
|
a) Tributu bakoitzaren arauketaren ziozko itzulketak egiteko beharra. Arauketak ezarritako epean edo, beti ere, sei hilabeteetan itzulketarik ez badago, Administrazioak, gainera, berandutze interesak zor ditu, interesdunak hala eskatu ez badu ere. b) Zor ez den sarreraren itzulketa egiteko beharra, bai tributu betebeharrak betetzean
|
bai
zehapenak ordaintzean. Administrazioak berandutze interesak ere zor ditu, interesdunak ezer eskatu ez badu ere. c) Tributu betebeharpekoak ekarritako bermeen kostua ordaintzeko beharra. d) Berandutze interesak ordaintzeko beharra.
|
|
|
Zuzenbidearen iturrietatik, foru arauak bakarrik sortaraz dezake tributu betebeharra. Hori
|
bai
, subjektua askea da zerga egitatea burutzeko edo ez, baina burutzen duenetik, nahitaez sortzen da betebeharra; horixe da foru arauak agintzen duena, egitatea gauzatu dela egiaztatuz gero. Arauak zehaztutako egitatea gauzatzean sortzen da tributu betebeharra, hau da, foru arauak egitatea gauzatzearekin lotzen du betebeharraren sorrera, norbanakoaren borondatea (indargabetze ezintasuna) edo Administrazioaren borondatea (xedaezintasuna) zein den kontuan hartu gabe.
|
|
|
Udalak tributua kobratu behar zuenean saltzaileari eskatzen zion zerga nahitaez. Hori
|
bai
, Bizkaiko eta Gipuzkoako TFAOen 17.6 artikuluak eta Arabako TFAOren (eta TLOren) 17.5 artikuluak dionez, behin saltzaileak zerga ordaindu, erosleari ordainketa hori eska diezaioke arau zibilen arabera(" Hala ere, ondorio juridiko pribatuak izan ditzakete"). Nolanahi den ere, lurralde erkidean norbanakoen arteko itunen bidez tributu betebeharrak bere gain hartu dituenak legitimazio aktiboa du udal tributuen arloan (urriaren 30eko 1509/ 2019 eta irailaren 17ko 1169/ 2020 AGE).
|
|
|
Amaitzeko,
|
bai
Lurralde Historikoek bai Estatuak tasak eta kontribuzio bereziak ezar ditzakete. Aurrekoez gain, badira aipatu ez ditugun beste zerga batzuk ere tributu sistemaren ikuspegi orokorra gaindituko litzatekeelako.
|
|
|
Amaitzeko, bai Lurralde Historikoek
|
bai
Estatuak tasak eta kontribuzio bereziak ezar ditzakete. Aurrekoez gain, badira aipatu ez ditugun beste zerga batzuk ere tributu sistemaren ikuspegi orokorra gaindituko litzatekeelako.
|
|
|
Bestetik, zerga egitateak agerian utzi behar du zergadunaren ekonomia ahalbidea duela,
|
bai
ondarea edukitzeagatik, bai ondasunak eskuratzeagatik (edo gastuagatik), bai errenta lortzeagatik. Edozein kasutan, ekonomia ahalbidearen agerpena kargatzea tributu guztien ezaugarria da.
|
|
|
Bestetik, zerga egitateak agerian utzi behar du zergadunaren ekonomia ahalbidea duela, bai ondarea edukitzeagatik,
|
bai
ondasunak eskuratzeagatik (edo gastuagatik), bai errenta lortzeagatik. Edozein kasutan, ekonomia ahalbidearen agerpena kargatzea tributu guztien ezaugarria da.
|
|
|
Bestetik, zerga egitateak agerian utzi behar du zergadunaren ekonomia ahalbidea duela, bai ondarea edukitzeagatik, bai ondasunak eskuratzeagatik (edo gastuagatik),
|
bai
errenta lortzeagatik. Edozein kasutan, ekonomia ahalbidearen agerpena kargatzea tributu guztien ezaugarria da.
|
|
|
Tributu jarduketen gaineko erantzukizuna, beraz, tributu betebeharpekoari dagokio, aholkulari fiskala tributu harremanetatik kanpo dagoela. Hori
|
bai
, jarduketa profesional akastunagatik erantzukizuna eska dakioke aholkulari fiskalari auzitegi zibiletan.
|
|
|
erreserba hori zorrotzagoa edo malguagoa izango da, zerga oinarria osatzen duten osagaien aniztasunaren arabera eta oinarri hori zehazteko eragiketa teknikoen konplexutasunaren arabera. Horrela,
|
bai
eragiketa teknikook eta bai osagaien aniztasunak ere aukera ematen diote legegileari lege erreserba saihesteko, batzuekin jaso duenez, pertsona fisikoek Tributu administrazioari egoitza fiskalaren aldaketa komunikatu behar dute aldaketa gertatu eta hiru hilabete igaro aurretik, eta pertsona juridikoek hilabeteko epean (25 artikulua). zerga oinarria erregelamenduen bidez zehazteko igorpena eginez. Egoera hori oso larria da, botere betearazlearen esku baitago zerga oinarria legez edo halako lerruna ez duen arau batez definitzea.
|
|
|
erreserba hori zorrotzagoa edo malguagoa izango da, zerga oinarria osatzen duten osagaien aniztasunaren arabera eta oinarri hori zehazteko eragiketa teknikoen konplexutasunaren arabera. Horrela, bai eragiketa teknikook eta
|
bai
osagaien aniztasunak ere aukera ematen diote legegileari lege erreserba saihesteko, batzuekin jaso duenez, pertsona fisikoek Tributu administrazioari egoitza fiskalaren aldaketa komunikatu behar dute aldaketa gertatu eta hiru hilabete igaro aurretik, eta pertsona juridikoek hilabeteko epean (25 artikulua). zerga oinarria erregelamenduen bidez zehazteko igorpena eginez. Egoera hori oso larria da, botere betearazlearen esku baitago zerga oinarria legez edo halako lerruna ez duen arau batez definitzea.
|
|
|
Tributu zorraren ordainketa egin dezake,
|
bai
betebeharpekoak berak, baita hirugarren batek ere haren izenean. Zernahi gisaz, ordainketa hirugarrenak egin arren, horrek ezin egikari dezake betebeharpekoari dagokion eskubiderik; haatik, ordaintzeko egintzak hirugarrenarentzat erakarri dituen eskubideak bakarrik egikaritu ahal izango ditu.
|
|
|
Bizkaian, zorra borondatezko epean badago eta bermea kreditu erakunde batek edota elkarrekiko berme sozietate batek emandako abal solidarioa edo kauzio aseguruaren ziurtagiria bada, orduan bermeak kuota edo zehapena eta horien guztiaren %5 gehiago estali behar du, betearazpen aldiko errekargu bezala;
|
bai
eta berandutze interesak ere, baina bi urtetik gora geroratzen bada, geroratzearen bi urteko interesak baino ez dira zenbatuko. Gainerako kasuetan, hots, bermea beste mota batekoa bada edota zorra betearazpen aldian badago, bermeak estali behar ditu gorago aipatu ditugun kopuruak (%20 edo premiamendu errekarguko %20+ %5), berandutza interesak barne, baina bost urtetik gora geroratzen bada, geroratzearen bost urteko interesak baino ez dira zenbatuko.
|
|
|
Estatuaren eta autonomia erkidegoen arteko elkarlanerako oinarrizko tresna Politika Fiskal eta Finantzarioaren Kontseilua da. Organo horrek txostena eman behar du Administrazio publiko guztien aurrekontu egonkortasunaren helburuari buruz eta helburu hori adostu behar du,
|
bai
eta autonomia erkidego bakoitzaren egonkortasun helburua ere. Horrenbestez, autonomia erkidegoak burutu nahi dituen kreditu eragiketak ere elkarren artean koordinatu behar dira Estatuko zorpetze politikaren baitan, Kontseilu horren harira (AEFLOren 14.4 artikulua).
|
|
|
Historian gertatu bezala, Lurralde historikoetako erakunde eskudunek lurralde bakoitzeko tributu araubideari eutsi eta hori ezarri eta erregulatu dute. Hori
|
bai
, eskumen hori erabiltzean Itunaren Legearen 2 artikuluak jasotako printzipio orokorrak hurrengo epigrafean azalduko ditugunaketa lege erreserbaren printzipioa, edo nahiagoa bada, Foru Arauaren erreserbaren printzipioa bete behar dira.
|
|
|
Zergadunak ez egoiliarrak badira (betebehar errealaren arabera), zergaren ordainaraztea eta zergaren arauketa aplikagarria hiru Lurralde Historiko Tributu administrazioena izango da, baldin eta, Espainian kokatutako ondasun eta eskubideei dagokienez, ondasunen eta eskubideen baliorik gehiena Euskadiko lurraldean baldin badago, lurralde horretan erabiliko balira edo bete balira,
|
bai
eta bizi aseguruetako hitzarmenetatik lortutako kopuruen kasuan ere, kontratu hori Euskadiko egoiliar diren aseguru entitateekin egin bada, edo Euskadin egin bada bertan jarduten duten atzerriko entitateekin (Ekonomia Itunaren 25 artikuluko Bat.d) atala).
|
|
|
Zuzentarauak bete behar ditu estatu kideak emaitzari begira; hortaz, barneko antolamendu juridikoan sartu ahal izateko, Lege bat edo Errege Dekretu bat behar da. Hori
|
bai
, zuzentaraua epe zehatz batean sartu behar da Estatuaren antolamenduan, ostera, zuzentaraua aplikagarria izango litzatekeelako. Europar Batasuneko Auzitegiak hainbat epaitan adierazi duenez, zuzentaraua ez bada estatu kidearen barne antolamenduan sartzen edota ez bada ezarritako epean sartzen, orduan zuzentaraua zuzenean aplikatzen da, baldin eta beraren edukia baldintzatu gabea eta behar beste zehatza bada1 Tributuen arloan badugu zuzentarauen adibiderik, Sozietateen gaineko Zergaren alderdi batzuk arautzeko edo Balio Erantsiaren gaineko Zerga arautzeko.
|