|
2000
|
|
|
Laugarrenak gerra hasi eta ihesi joan zenekoa. Eta
|
azken
bietan Iparraldean bizitako urteak eta 1953an Atauna itzuli zenekoa
|
|
|
Xamarrek ere ekin zion urte berean eta hurrengoan Asisko Urmeneta gehitu zitzaien.
|
Azken
biek egun ere astero osatzen dute ARGIAn euren orrialdea «Gora pro nobis» izenburuarekin eta Marko Armaspach en Errobiko pirañekin batera betezen dute umore grafikoaren txokoa
|
|
|
Txirrita, Pello Errota, Lazkao Txiki, Iturriaga, Egaña, Peñagarikano, Sarasua, Lujanbio...
|
azken
biek botatakoak bildu ditugu beheko koadroan.
|
|
|
Bestela uniformetasun monolitiko batera goaz gero eta gehiago, azkenean ez dakizularik zer ezberdintasun ideologiko eta praktiko dagoen bi partiduren artean. Begira bestela zer gertatzen ari den Estatu Batuetan aspalditik,
|
azkenean
bi partidu besterik ez daudela aukeran eta, azken finean, bertako askok eta askok diotenez, berdin dela bat zein bestea aukeratzea. Eta orain Espainian gertatu dena ikusita, badirudi bi partidu horietatik bat besterik ez dela bizirik geratu, bestearen porrotaren ostean.
|
|
|
EAJrekiko gure harremana dezepzionagarria eta zapuzgarria bihurtu da
|
azken
bi urteetan bere politika dela-eta. EAJren politika zinez okerra da, arazoak konpontzen ez dituena, herria guztion artean eraikitzea eta euskal gizartearen aniztasuna sendotzea galerazten duena.
|
|
|
|
Azken
bi urteetan bizi izandako egoeran, EAJk bake prozesua abiarazi behar zela aipatu du. Ezker abertzaleak, aldiz, eraikuntza nazionalaz hitz egin izan du.
|
|
|
Balorazio hori ziklo historiko bat amaitzen denean egingo dugu.
|
Azken
bi urteetan elkarlana eman da, arazoa da su eten garaian eta EAJk zituen barne arazoengatik prozesua geldiarazi zela. 77an ere izan zen une bat abertzale guztiak ados jarri eta Euskal Herriarentzako partizioa gainditzen zuen marko demokratiko bat adostu zena, baina EAJk berak apurtu zuen aukera hori.
|
|
|
Niri iduritzen zait Iparraldeko bertsolaritzaren
|
azken
bi urteko mugimendua kontuan hartu behar dela, orokorkiago. Duela bi urte abiatua da, giroa sortuz eta azkartuz joan da, eta horren barruan kokatzen da aipatzen dugun guztia.
|
|
|
Alderdien arteko eztabaidak abiapuntu berri bat bilatzen du, antza.
|
Azken
bi urteotan bizi izan dugun aukera berriez badago ondorio onik?
|
|
|
PSEren proposamenari EAJk baietza eman bazion eta guk ezetza eman bagenion, ez zen PSEk aurkeztutako guztia baztergarria zelako. Arrazoia da ezin diogula lehendakariari eskatu
|
azken
bi urtetan eskatzen ari garena, PSEk ez legezko proposamena aurkeztu duelako. EAJk proposamenean ikusi badu zerbait berri, hori berak jakingo du.
|
|
|
Baina, horrez gain, bere karreraz mintzatu ginen, pilotaren osasunaz, materialaz, apustuez, afizioaz. Pilotaren
|
azken
bi hamarkadetako erreferente nagusienetakoak garbi hitz egiten du, zuzen, saihesbiderik gabe. Guk ere ez genuen zale orok egiten duen galdera saihestu:
|
|
|
Euskal Etxean euskara entzuten da tarteka; gazteen artean, ordea, salbuespena izan ohi da euskara entzutea. Hala ere,
|
azken
bi hamarkadetan euskara berreskuratzeko joera nabari da gazteengan. 18 eta 30 urte bitarteko gazte ugari Euskal Herrira etortzen da unibertsitate, euskaltegi edo barnetegietara euskara ikastera.
|
|
|
Araba, Bizkaia eta Gipuzkoan zehar, guztira, sei ibilbide prestatu dira, hauetan 68 erretaula ikusi ahal izango direlarik, gidari profesionalen laguntzaz. Bide hauetatik bi Araban kokatu dituzte Arabako Lautada eta Aiarako bailara zeharkatuz, beste bi Bizkaian zehar Durangaldea eta Lea Artibaiko herrietatik igaroz eta
|
azken
biak Gipuzkoan antolatu dituzte bertako Deba Garaia eta Urola eskualdeetako erretaulak ikusteko.
|
|
|
MIKEL Salas musikagile iruindarrak" Abuelitos" film laburrerako egindako musikagatik Urrezko Arrano saria irabazi du Aguilar de Campoo ko jaialdian. Gainera, Salas Iñaki Elizalderen
|
azken
bi filmetako soinu bandengatik Goya sarietarako hautatua izan da.
|
|
|
|
AZKEN
bi urteetan Jose Luis Zumetak egin dituen lanak horien artean" Gernika" eta zaharragoak diren beste hainbat Donostiako San Martingo azokan izango dira ikusgai urriaren 21era arte. Zumetak neurri handiko margolanekin erakusketa bat zuen helburu eta aukeran zituen lekuen artean ezohiko azoka hau aukeratu zuen, dirudienez, irizpide estetikoei jarraiki.
|
|
|
Batasunaren partaide diren hainbat estatutako agintari sozialistek ere ez dute lortu ezaugarri hori EBri ematea; ingeles erako" sozio liberalismoa" ren desitxuratze estrategien anbiguotasuna areagotu besterik ez baitute egin. Gaur egun Europan boterean dauden sozialdemokratak monetaren egonkortasunaren eta aurrekontu zorroztasunaren izenean, borroka sozialaren bidez
|
azken
bi mendeetan lortutako emaitza miresgarrienak suntsitzen ari dira: unibertsaltasuna, berdintasuna eta nazioartekotasuna.
|
|
|
Karlos Rodriguez eta Aurkene Astibiak Bateginez aurkeztu zuten; Patxi Zabaletak eta Josu Gulinak Aralar; Joseba Ibarburuk eta Karmel Etxebarriak Piztu Euskal Herria; Jose Iriarte' Bikila' k Arragoa eta Koldo Barrosek Igitaia eta Mailua. Orain, azaroa eta abenduan zehar, herriko batzarretan eztabaidatuko dira txostenak eta
|
azkenean
bi oinarrizko ponentzia geratuko dira bakarrik; eztabaidetan parte hartzen ari direnek bi horien artean hautatu dute.
|
|
|
|
Azken
bi hauen inguruan dagoeneko baserrien itxuraldaketa nabaria da, tonu gorriek urdinei utzi baitiete lekua. Paisajea ere ezberdina da; landaretza handia ikus dezakegu, baso txiki baina itxiak, fauna zabala duen uharkaren bat...
|
|
|
Lehenengoa San Fermin Ikastolan bertan dago kokatua, hurrengo biak Zizur Nagusian, laugarrena Zizur Nagusia eta Zizur Txikiaren arteko mugan eta bosgarrena Zizur Txikian.
|
Azken
bi guneen arteko ibilbidea makina bat erromesek egin ohi du oinez urtero. Beraz, igandean bertatik pasako diren euskaltzaleak Donejakue bidearen zati txiki bat zeharkatu ahal izango dute.
|
|
|
PNVren barruan egon diren hainbat iritzi eta korrente nagusitu dira jadanik (Azkuna, Arregi, Ardantza).
|
Azken
bi urte hauetan ireki prozesu eraikiorra kritikatu eta lehengo egoerara itzuli behar zela aldarrikatu dituzten sektoreak nagusitu direla dirudi. Azkenean, ezkontza burutzeko behar den dotea zintzo zintzo osatuz joan da EAJ, eta ezbairik gabe jasoko du bere saria.
|
|
|
Gero belaunaldi berria dator (Sarasua, Andoni...). Andonik irabazi ditu
|
azken
bi txapelketak eta iruditzen zait Andoni badela belaunaldi horren erreferente bat. Uste dut Andonirena beste pauso bat dela:
|
|
|
Eta iritsi gara
|
azken
bi oharrak egiteko unera. Bata bortizkeria dela eta; bi aukera ditugu (biak zilegi):
|
|
|
Azken hiru hamarraldi honetan euskararen aldeko diskurtsoa mendearen lehen erdikoarekin alderatuta ia berdina izan da, eta proiektu politiko eta mitologia abertzaleei lotuegia. Aski izan da
|
azken
bi urte hauetan gure artean sortu diren neosofistak euskararen aurkako diskurtso berri bat egiten hastea, jasoa eta intelektual izan antza duena, gure mundua asaldatzeko eta defentsiban jartzeko.
|
|
|
Zaila da jakitea, irrati/ telebista sisteman zerbitzu publikoko irizpideak zehaztu etahoriek bestelako irizpide komertzial eta teknologikoekin batera garatzeko, azaldutakoarau, instituzio, betebehar eta prozedurek etorkizunean izango duten eraginkortasuna.Hori bai, horretarako nekez aurkituko da Europako beste inongo lurraldetan, antzekoegitura juridiko konplexu eta, itxuraz behintzat, osatuagorik. Hala eta guztiz ere, sistemaren
|
azken
bi hamarkadetako bilakaerak erakusten du ezen, erregulazioa eragile ekonomiko, politiko, teknologiko eta sozialak ordenatzeko mekanismo gisa uler badaitekeere, horien menpe dagoen zerbait ere badela, indar harremanen arabera interes batzukedo besteak babesten dituena. Alde honetatik, badirudi laurogeiko hamarkadako pribatizaziorako joerak eta laurogeita hamarreko hamarkadako sistema publikoaren identitate eta komertzializazio krisiak gainditu eta, oro har, irrati eta telebista sistema osoanherritarrentzako zerbitzu izaeraren araberako birdefinizo berri bat ezarri nahi dela.
|
|
|
Silverstein, edo Peggy Papp.
|
Azken
bi hauekBetty Carter eta Marianne Walters ekin batera Emakumeen Familia TerapiaProiektua (Walters eta beste, 1991) deituaren bultzatzailerik nagusienak izan dira, Estatu Batuetan Familia Terapia Feminista sortu duen mugimenduaren zatimodura; terapia talde honek, familia normaltzat, hartuaren antolamenduhierarkiko tradizionalari aurre egiten dio, eta teoria feminista eta bere balioakFamilia Terapiara egokitzen saiatzen da (Goodrich eta beste, 1989, or. 31). Familiaren Eskultura izeneko Psikodramarekin zerikusia duen teknika batengarapenarenari esker ere nabarmendu da Papp.
|
|
|
lehena Bizkaia, Gipuzkoa eta Nafarroan, bigarrena Bizkaian etaGipuzkoan eta hirugarrena Nafarroan bakarrik.
|
Azken
biak Iparraldean eta, zehatzagoesanda, Zuberoan.
|
|
|
1953an Weinreich ek5 6 ikuspegi estrukturalistan oinarriturikhizkuntzaren egitura mailan ukipenaren eraginez azaleraturiko fenomenoak sailkatzeari ekin zionetik mende erdia joan zaigu eta, hein berean, ukipen fenomenoen azterketak asko aurreratu du.
|
Azken
bi hamarkadak izan dira alor honetako jorienak, baigaiari eskaini zaion arretagatik, eta bai gaiari behatzeko orduan jorratu diren ikuspuntudesberdinengatik ere.6
|
|
|
Euskal Herriaren historia eta gaurko egoera Herri konkistatua garen aldetik begiratubehar direla deritzot.
|
Azken
bi mila urteotan zehar, biribil hitz egiteko, Euskal Herriosoa ez bada, gure Herriko lurralderen bat bederen, ia eten gabe konkistapean izan da.Beraz, konkista egoera jasan beharra, aspalditik da gure Herriko ezaugarria. Jakinadenez, konkista horiek gure Herriarekin bukatzea lortu ez badute ere, Auñamendiko bialdeetan zabaldu zen lurraldeetan mugak murriztea.
|
|
|
Konkista kontzeptuaren definizio orokorra zehazten baino, gure Herriak
|
azken
bi milaurteetan zehar jasan behar izan duen konkista egoeraren ikuspegitik arituko garagehiago. Konkista egoera historiko hori aipatu eta gero, konkistaren gertaeratikabiapuntu hartuta, zenbait hausnarketa egiten saiatuko gara.
|
|
|
Abeltzaintzak, eta bereziki esne sektoreak jasan duen espezializazioa dela eta, kanpoko arraza kopurua emendatuz joan da
|
azken
bi mendeetan. Esne behiek zabalkuntza handia izan dute, frisona arrazak batez ere.
|
|
|
Lehenengo ustekabekoa izan zen ezen ez genuela Pedro aurkitu amak emanikako direkzionean. " Urteak egin zituen ostatu honetan, baina
|
azken
bi urteotan merkeago baterat joan zen, gurea ezin ordaindu zuelako", erran zigun ostatuko nagusiak, bertze ostatu haren direkzionea zemaigula. Joan ginen, bada, hiriaren bertze muturrean zegoèn bertze ostatu hartarat, eta han berean ikusi genuen, gela ezin kaskarrago batean.
|
|
|
—baina, ohartu zenean ez berak ez osabak ezpatarik ez zutela, gaineratu zuen—: Edo, ezpatarik ezean, muturka eta ukabilka —eta,
|
azken
bi hitzak erraiterakoan, kraskatu egin zitzaion boza, barrendik bertze zerbait kraskatu balitzaio bezala.
|
|
|
Izan ere,
|
azken
bi urteotan Eneko etortzen zait Urbiaindik bere astoan, ho netan eta hartan laguntzerat, erreal batzuen truke.
|
|
|
Handik aitzina, osaba Joanikot behin baino gehiagotan joan zitzaion galdegite harekin, pipa piztua eskuan... Ordea, aitonak ezentzuna egiten zion, edo bertze gauza bat entzuten zion, agian, zeren aitonak tabako gehiago eskatzen baitzion edo katoliko eta protestantei buruzko bertze errepuesta hura emaiten zion... edo errepuesta haren
|
azken
bi hitzak, hobeki: " Ipurdian zuloa!", hizketan gero eta gehiago nekatzen zelako, benturaz, edo auskalo zergatik, zeren zer dakit nik zer gertatzen zen aitonaren buruan...
|
|
|
Ez al zen hura guztia ni berriz ere suntsitzeko antolaturiko konplot beldurgarri bat?
|
Azken
bi galdera hauek irribarrea ekarri zuten ene ezpain zartatuetara. Obsesio zaharren loratzea ote zen?
|
|
|
Une hartan,
|
azken
bi hilabeteotan gure artean hain ugariak izan ziren isilune desa  tsegin haietako bat sortu zitzaigun. " Gelara noa", esan nion, eta bera hiri erdian autoak anbulantziari toki egiteko baztertzen diren gisara erretiratu zen, niri pasatzen uzteko.
|
|
|
Geroxeago, Dabid ere lotara joan zen, baina
|
azken
bi hilabeteetan bezala, gonbidatuentzako gelara (inork ezer aipatu ez bazuen ere, Dabidek berez hartu zuen han lo egiteko erabakia, errudunak egunerokotasunaren onura eta abantailetarako eskubidea galdua balu bezala). Baina erretiratu aurretik, komunetik bueltan, gure nire gelaren kanpoaldetik igarotzean, Dabidek agur gisa hatz koskoez jo zuen nik itxia izaten nuen atea, errukarri antzean jo ere, eta orduan negu gorriko izotza sentitu nuen berriro, bai orduan bai beraren" Gabon" xuxurla hura entzutean.
|
|
|
Halperin ek artoski adierazi dizkigu orduko ahaleginen nondik norakoak, eta horiek Kodearen edukian izan zuten eragina3 Zernahi gisaz ere, Frantziako Iraultzak ondu zuen hamalau urte luzez() halako zerrenda osotua, lege zibilen ikuspegitik aurreko legeria ezabatu eta arloz arlo bestelako legeen hariak bilbatu zituena. Aldikada horren
|
azken
bi urteotan() onetsitako hogeita hamasei lege bildu ziren, buruen buruenik, Kode Zibil berrira4.
|
|
2001
|
|
|
ESAN Ozenki diskoetxeak agur esango du laster kaleratuko dituen
|
azken
bi diskoekin: bata," Ustelkeria" ren berrargitalpena eta bestea, Esan Ozenkiren hamar urteetako ibilbidearen bilduma.
|
|
|
Artelekuko zuzendari Santi Erasok garbi dauka
|
azken
bi urteetan ezagutu duten krisia teknologia berrien eraginaren ondorioa dela. Erasoren aburuz," teknologia berriek azken belaunaldien jokaeran eragin ia hondatzailea izan dute, gaur egungo sormenari dagokionez".
|
|
|
Igaro berri diren
|
azken
bi urte hauetan aldatu denaz hitz egin behar badugu, eta ez preseski onerako, kulturaren kudeaketan PP sartu izana aipatu behar da. Kultur zinegotziari, Pedro Sancristobali, dagokiona hitz bakarrean laburbildu genuke:
|
|
|
Horixe da Ekonomia eta Gizarte Kontseiluak (CES) duela gutxi egindako txosten baten emaitzak agertzen duena. Txostenak dioenez, Gizarte Segurantzak egokitu beharra dauka Espainiako Estatuko gizartean
|
azken
bi hamarkadetan izan diren aldaketetara.
|
|
|
47 ikastalde biltzen dira beraietan, 260 ikasle inguru eta 15 irakasle.
|
Azken
bi urteotan, Baionako Herriko Etxearen partetik 100.000 liberako (2.500.000 pezetako) diru laguntza jasotzen du urtero. Alta, euskaltegiaren proiekturako ez du sustengorik eman orainokoan.
|
|
|
Asko inbertitu da batetik eta bestetik" handik" batik bat, Espainiatik herria alde batera mintza zedin: asko inbertitu dute
|
azken
bi urteotan egitura politikoek, Espainiako Estatuaren egitura guztiek, talde ekonomiko nagusiek, komunikabide handienek... Dirua inbertitu dute, presioa, iritzia, denbora, indarra, prestijioa.
|
|
|
Joan den urtea geroztik, planktonaren kontzentrazioari buruzko mapak ere igortzen dira, eta horrek erraztu egiten du harrapaketa lortzeko aukera dagoen ingurunearen mugak ezagutzea.
|
Azken
bi urte hauetan horrelako metodoak erabiltzen saiatu dira baxurako arrantza ontziak arraina dagoen lekura hurbiltzen ahalegintzeko.
|
|
|
Gasteizko Legebiltzarraz EHk egiten duen balorazioa, dena den, berdina da.
|
Azken
bi urteetan burujabetzaren inguruan eramandako hausnarketa politikoa ere egokitzat jo da, baina erritmo azkarregia hartu dela uste da eta helburu horretan bat datozenekiko aliantza lotu beharra azpimarratu da. Zabaldutako hausnarketak hari ugari ditu zintzilik aurrera begira, eta horien artean borroka armatuaren ingurukoa izan daiteke arantzatsu eta esanguratsuena.
|
|
|
2001eko uztailan gaude, lehendakari aukeratu berria, egoera politiko zail batean. Ordea, behar den perspektibatik begiratzen badugu,
|
azken
bi urteotan gertatu dena gertatu izan ez balitz, egungo gobernuak ez lituzke izango gaur egun dituen helburuak. Hau da, bizitzaren aldeko errespetua, elkarrizketaren aldeko apustua, gai politikoen argitzea bakea eta nazio eraikuntzaren planoen bereiztea edota Euskal Herriaren hitza eta erabakiaren errespetuaren aldarrikapenak ez ziren hain garbi azalduko egun, Lizarra Garaziko Akordioa eduki izan ez bagenu.
|
|
|
Horrela, BBVArek Azterketa Zerbitzuak argitaratzen dituen «Situacion (Global)» eta «Situacion (España)» aldizkariek, ekaineko
|
azken
bi argitalpenetan, pentsioen erreformaren gaia aztertzen dute. Lehenengoak" demografiak pentsioak kapitalizatzen ditu" gaiaren inguruko txostena biltzen du.
|
|
|
AEKn irakasle 12 urte luzez jarduna da eta Karrikiriren sorreran ere parte hartu zuen. Horregatik, berehala izan zuen zerbitzuaren berri eta
|
azken
bi urtetan langileak hartu izan ditu etxean, «gipuzkoarrak gehienak, azken unean irakasle postu bat eskaintzen dietenak eta».
|
|
|
Ikusi dugunez, nobela bakoitza aurrerapausu estetikoa da egilearen ibilbide literarioan. Hasiera batean, begiradaren babesean iradokitzen zitzaigun kontzientzia horrek mundua kanpotik ikusten bazuen, poliki poliki, barrurantz jotzen du, oroimena bihurtuz egilearen
|
azken
bi nobelen giltzarri.
|
|
|
Areago, eraikina komunitateko aseguruak suteen kontra aseguraturik egotea ohiko kontua denez, erostunak
|
azkenean
bi aldiz ordainduko luke kontzeptu bera eta bakarra.
|
|
|
Airtel, Aló, Movistar, BT eta Retevisión konpainiek kontzeptu horrengatik ere patrikaratzen dute dirurik (10 edo 15 pezeta), baina aipaturiko
|
azken
bi OPERADOREAeetan kontrataturiko planaren araberakoa da kopuru hori (batzuek, izan ere, deia ezartzearren inolako kosturik ez dute gehitzen).
|
|
|
Enpresaka, positiboki aipagarri dira Iberdrola (elektrizitatea) eta Jazztel (telefonia); faktura kaskarragoak erakutsi dituzte Telefonica eta Aljarafesa (Sevilla) eta Aigües de Barcelona enpresek(
|
azken
biak ur hornitzaileak).
|
|
|
|
Azken
bi alderdi hauek, lata irekitakoan ikusten dena adierazten dute: ontzian hutsuneak dauden, kolorea uniformea eta atunari berez dagokiona den, puntu edo marka gorririk nahiz kolore arrarorik atzematen den, etab.
|
|
|
Poltsiko ugarienekoak dira Rodelle (lau aurrealdean eta bi alboan) eta CD (alboetan lau, aurrealdean bat eta atzealdean beste bat,
|
azken
bi hauek kremaileraz ixten direnak).
|
|
|
Ekintza belikoa ez zen Iruñeko erresumaren eraginazabaltzeko baliabide bakarra. Europako beste leku askotan bezala, ezkontza aliantza tresna baliagarria suertatzen zen; eta erabilia izan zen kasu honetan.Aragoiko
|
azken
bi kondeak Iruñeko printzesekin ezkondu ziren. Nolabaitekoerresistentzia gorabehera, Galindo Aznar kondeak Iruñeko nagusitasuna onartuzuen.
|
|
|
Gaurkoan, Ramon Saizarbitoriaren nobelak ditugu hizpide, gutako irakurleaskorengan betiko geratu diren obrak, hain zuzen. Saio honi jarri diogun izenburuan adierazten denez, mundua erromantizatzeko modu hori begiradan (lehenengohiru nobeletan) eta oroimenean(
|
azken
bietan) oinarritu da, eta hauexek izan dira, jarraian zehaztuko ditugun testu estrategiekin batera, poetika desberdinak testuratzeko egileak eskura izan dituen abiapuntuak. Has gaitezen, hortaz, azterkizunditugun nobelek eragin dizkiguten irakurketak azaltzen, egileari eta bere garaiariburuzko hainbat datu eman ondoren.
|
|
|
Ramon Saizarbitoriaren nobelagintza guztia izan dugu hizpide lerro hauetan.Ikusi dugunez, nobela bakoitza aurrerapauso estetikoa da egilearen ibilbide literarioan. Hasiera batean, begiradaren babesean iradokitzen zitzaigun kontzientziahorrek mundua kanpotik ikusten bazuen ere, poliki poliki barrurantz jotzen du, oroimena egilearen
|
azken
bi nobelen giltzarri bihurtuz.
|
|
|
Azkenik,, urrezko arauaren? bi puntuen aplikazioan,
|
azkenean
bi herrialdeen artean trukaturiko ondasunek inolako banku gordailurik edukiko ez luketela egiaztatuko genuke: I k finantza ondasun ez monetarioak emanen lituzke eta H k merkataritza ondasunen soberakin baliokidea.
|
|
|
Adituek adierazi dutenez, kasuen %20k giro sozialean eta estresean izan dezake jatorria. Valentziako La Fe ospitaleko Neuropediatriako buru Fernando Mandok dioenez, haurren buruko mina oso patologia ohikoa da, neurologiako kontsulten ia% 30 hartzen du, eta
|
azken
bi hamarkadetan “bikoiztu” egin da. “Eskola adinean dauden haurren %60 zefalea izan dute bizitzako uneren batean, eta %10 migraina motakoa da, helduetan bezala”, Fernando Mulasek dioenez, eta gaineratu du buruko minak “epilepsiak baino hamar aldiz ohikoagoak” direla.
|
|
|
Nutrizio balioa: Letxugak kaloria gutxi ematen ditu, ur asko (%90), bitaminak (folatoak, A probitamina edo beta karotenoa) eta bitamina ugari(
|
azken
bi horiek eragin antioxidatzailea dute, gaixotasun kardiobaskularren prebentzioarekin eta baita zenbait minbizi motarekin ere), mineralak (potasioa, magnesioa) eta zuntza (hesteen funtzionamendu egokirako beharrezkoa). Kolore ilunagoko kanpoko hostoak barrualdekoak baino elikagarriagoak dira.
|
|
|
Osaera Funtsean, tapizatutako altzariek poliuretanozko edo goma aparrezko apar malgua dute, oihalez forratuta. Horregatik, hain zuzen ere, Altzarien, Zuraren, Bilgarrien eta Kidekoen Institutu Teknologikoak (AIDIMA)
|
azken
bi urteetan “Suzko atzeratzaileek tapizerian erabilitako poliuretanozko (EFP) apar malguen portaeran duten eraginaren ikerketa” egin du. Apar berriek “materialen erosotasuna errespetatzen dute, eta toxikotasun indize txikiak dituzte sutea gertatuz gero” Aparrak fabrikatzeko prozesuan su atzeratzaileen eragina izan du aztergai azterlan honek, eta sugarren aurrean produktu seguruagoak eman ditu.
|
|
|
Mineralen artean, burdina, fosforoa, zinka eta selenioa dira nagusi.
|
Azken
bi horiek dira antioxidatzaileak. Arrautzaren gantz edukia% 11koa da.
|
|
|
ADEPAren pasibotasunari buruzko kritikak jaso arren, Ramón Palop Sendagaiaren zuzendari nagusiak ontzat eman zuen Espainiako zaintza farmakoteknikoko sarearen jarduera. Lipobay antikolesterolaren erabileraren (bakarrik edo biki zuntzoziloaren konposatuekin konbinatuta) eta gaixoen heriotzaren(
|
azken
bi urteetan) arteko lotura ezartzeko zailtasunak azalduko luke Espainian ezagutzen diren kasuen kopuru mugatua —sei hilgarri eta 76 gaixo—, non 200.000 pertsona inguruk jarraitzen baitzituzten horrelako tratamenduak. Hala uste du Palop ek, zeinak onartzen baitzuen “azken bi urteetan kontrako erreakzioak izan dituzten gaixo guztiak ez daudela erregistratuta Espainiako Medikamentu Agentzian”.
|
|
|
Brucella abortus filmak sukar ondulatzailea eragin dezake, eta Corynebacterium diphteriae difteria.
|
Azken
bi kasu horietan, kutsatzeko modua kutsatutako errapeak edo ingurumen kutsatua dira. “Staphilococcus auereus” ek toxinak eragindako gastroenteritisa eragin diezaieke gizakiei, eta infekzioa, berriz, kutsatutako errapeetatik edo giza eramailearen bidez. Arrisku kimikoak Bai esne ekoizleak bai kontsumitzaileak arrisku kimiko oso heterogeneoei egin behar diete aurre.
|
|
|
Giza organismoak ezin ditu sintetizatu, eta ezinbestekoak dira zelula mintzak eratzeko, batez ere nerbio zelulak osatzeko. Mineral edukia, oro har, frutena baino handiagoa da, eta magnesio, fosforo, potasio, kaltzio eta burdin iturri gisa(
|
azken
bi mineral horiek xurgatzen zailak dira) eta oligoelementu gisa nabarmentzen dira, hala nola zinka eta selenioa (biek eragin antioxidatzailea dute). Bitaminei dagokienez, fruitu horiek, oro har, ez dute bitaminarik.
|
|
|
Pertsonen bizimoduak eragina du (elikatze egoerak, nutrizio egoerak, ariketa fisikoak edo toxikoen kontsumoak).
|
Azken
bi hamarkadetan, ikerketa zientifikoak agerian utzi du" elikadura egokia", hau da, elikagaien bidez elikagai guztiak (karbohidratoak, proteinak, gantzak, bitaminak eta mineralak) kantitate eta kalitate egokian ematen dituena, osasuna sustatzeko bidea dela. Hala ere," nutrizio egokia" kontzeptu klasikoaren ordez" nutrizio optimoa" kontzeptua erabiltzen da, aurreko definizioaz gain, osasuna sustatzeko, ongizatea hobetzeko eta gaixotasunak garatzeko arriskua murrizteko elikagaien ahalmena ere barne hartzen duena.
|
|
|
Gizonari nola urgatzi?
|
Azkenean
bietako batek bere burua surtara bota zuen, ehiztariak zerbait jan zezan.
|
|
|
Euskadi, eta berriz ere Euskadi diot, Euskal Herria ez esateagatik, eta inork inoiz nire gauzak irakurri edo entzun baldin baditu, badaki nik beti Euskal Herria sartzen dudala, eta ez Euskadi, baina hemen nahitaez Euskadi edo Euskadiren antzeko zerbait sartu behar da eta ez Euskal Herria, nahasketa sortuko ez baldin bada. Guk dakigun garaian,
|
azken
bi mila urte honetan, lehen esan dudan bezala, Euskadiko eremua osorik hartzen baldin badugu, eskualde hori ez da inoiz, bi mila urte horietatik gora nik ez dakit zer gertatzen zen, osoro eta zeharo euskalduna izan.
|
|
|
Halaz ere, lehen esan bezala, egia da Pirinioetan alde batera eta bestera euskara edo euskararen antzeko zerbait Araneraino egiten zela; egia ere da beste aldetik Burgos ingururaino euskara egiten zela eta Ebroren hego aldera, noski. Baina, halaz guztiz ere, gero Euskal Herri edo Euskadi bezala gelditu den hori ez da osorik euskalduna izan
|
azken
bi mila urteotan.
|
|
|
" Euskara jakiteaz gainera, erdararen bat ikasia genuenez gero, gu izaten ginen, eta gu izaten gara orain ere, besterekin erdaraz mintzatzen garenak". Eta aurrerago, Euskal Herriak
|
azken
bi mila urtetan izandako balizko euskalduntasunaz ari delarik: "... horko erdaldunek bazuten laguntza bat horko euskaldunek ez zutena eta lehen esan dugun arrazoiagatik, alegia beti ahulagoak amore ematen diolako indartsuagoari, euskaldunok  izan gara beti amore eman diegunak erdaldunei eta ez alderantziz".
|
|
|
Itzulpen lana txukuna bada ere, historialari euskaldun aditu baten edo batzuen gainbegiraketak zuzen zitzakeen akatsak ditu (ez naiz luzatuko horiek zerrendatzen, Uzta ro-ko artikuluan sorta esanguratsu bat —ez guztiak— aurkezten bainuen). Historiako
|
azken
bi lanen zuzendaria, ordea, ez da euskalduna, ezta atal nagusien koordinatzaile gehienak ere, eta ez dute azken emaitza berrikusteko paradarik izan, beraz.
|
|
|
Oraingoekin ez dakigu nola moldatzen den, eta zera galdetu diogu: ea aspaldi honetakobe rtsolaritza jarraitzen duen, ea ezagutzen duen
|
azken
bi hamarkada hauetako bertso martxa.
|
|
|
Liburuetan ezagutu ditut beste batzuk: Pedro Muñoz, Eduardo Alvarez Puga, Manuel Jardon, Aleix Vidal Quadras, eta Gregorio Salvador eta Juan Ramon Lodares,
|
azken
biak hizkuntzalari espainolak. Bide batez esan dezadan harr igarri gertatu zaidala, hizkuntza tarteko, iritzi emaile hauenartean oso gutxi direla hizkuntzalari, filologo edo soziolinguista.
|
|
|
Erosoagoa zaie, ordea, ustez kontra dutenen jokoari segitzea, euskararen beraren eta euskara denon bizitoki egin nahirik gabiltzanon kaltean. Gauzak horrela, ez naiz batere harritzen euskararen aurkako eraso horiek
|
azken
bi urteotako kontua izatea, beren agerpenik gordinenean behintzat. Aipatu dudan dinamika gaizto hori muturreraino eraman baita azken bi urteotan:
|
|
|
Gauzak horrela, ez naiz batere harritzen euskararen aurkako eraso horiek azken bi urteotako kontua izatea, beren agerpenik gordinenean behintzat. Aipatu dudan dinamika gaizto hori muturreraino eraman baita
|
azken
bi urteotan: ETAk su etenaren ostean hautatu duen galbide burugabeak, EHren ETArekiko menpekokeriak... aitzakia ezin hobea eskaini diete euskarari historia aurreko bitxi preziatuarena beste baliorik ematen ez diotenei.
|
|
|
1. Ez da izango, ziur, luzatzen zaigun galderari erantzuna ematen hasteko modu oso originala, baina nago," azkenurteotan" garaia zehaztea ez litzatekeela alferrikako saioa," azken" horren definitzean leudekeelako, hein batean bederen, oraingo benetako astinaldiaren lehenengo zantzu eta aurrekariak. Alegia, jakinda eta hala sentituta gainera,
|
azken
bi hiruurtekoa izaten ari dela euskararen aurka egin eta egon den bonbardaketa bortitzenetakoa, ezin bonbardaketa hori aztertu, berau prestatzeko logistika osoa eta baliabide anitzen nondik norakoak kontuan hartu gabe.
|
|
|
Etsipenaren goren unean, bi paper luzanga atera nituen poltsikotik eta airean astindu nituen. Bai, inori esan gabe niretzat gorde nahi nituen
|
azken
bi derbirako sarrerak ziren.
|
|
|
Zalantza egin nuen –izan ere, ez nekien nitaz gogoratuko zen–, eta Carbayok ere, hasiera batean, ez ikusia egin zuen.
|
Azkenean
biok konturatu ginen alferrik zela komediarekin segitzea, elkarren ondoan egonda, eta, batez ere, gatzontzia nire mahaian izanda. Agur protokolarioak trukatu genituen.
|
|
2002
|
|
|
Inori zalantza izpirik geratu bazaio, eta bertsogintzaren
|
azken
bi hamarkadetako erradiografia mental bat egiteko gai bada, gogoratu bedi finaleko arratsaldeko kartzelako gaiaz eta hari erantzunez sortutako bertsoez.
|
|
|
|
Azken
bi hilabeteetan PSEko hiru kideren aurkako atentatuak egin ditu ETAk, horietako bi zaurituz eta bat hilez. Une honetan, beraz, alderdi sozialista da ETAren lehen jomuga.
|
|
|
Gurean badira, hauteskundeetatik at, ildo bereko datu esanguratsuak: EAEko gizarteak
|
azken
bi urteotan Eusko Legebiltzarrarekiko adierazitako sostenguaren beherakada nabarmena edota alderdi politikoei esleituriko balorapen eskasa (Sociometro Vasco: www.euskadi.net/estudios_sociologicos).
|
|
|
Joxe Arregi, Esteban Muruetagoiena, Mikel Zabalza, Xabier Kalparsoro eta Gurutze Iantzi izan dira kasu entzutetsuenak. Salaketek jarraitzen dute eta
|
azken
bi urteetan Iratxe Sorzabal, Unai Romano eta Juan Karlos Subijanaren kasuek herritarren gogoa astintu dute. Torturaren lekukotasun grafikoek, berriz ere, agerian utzi dute torturaren praktika ukaezina.
|
|
|
Behatokiak
|
azken
bi urte hauetan erakutsitako datuen arabera, Espainiako estatuan torturaren aztarnak edo elementuak daudela uste du Genevako Giza Eskubideen Batzordeak. Halaber, Estrasburgoko Europako Kontseilua Espainian ematen ari diren giza eskubideen urraketei gero eta segimendu zehatzagoa egiten ari zaio.
|
|
|
Gutxi falta zitzaien gailurñorako.
|
Azken
bi aldapak, non harrizko bidea berriz ere lurrez eta belarrez osaturiko bide bilakatzen zen. Bide garbia beraz, azken urratsak emateko.
|
|
|
Funtsean ados nago esan denarekin.
|
Azken
bi hamarkadetan aurrerapauso izugarriak eman dira eta unibertso propioa gero eta osatuago bat dago, irakurle bakoitzaren beharrak asetzeko gero eta eskaintza zabalago bat dago merkatuan. Alabaina, gauzak proportzioan ikusi behar dira, eta irakurle naizen aldetik, kezka bat daukat:
|
|
|
Autoreak indarkeria eta sexua nagusi diren landa giro perbertsoa islatu du eleberri hauetan. Belandia alegiazko herriak trilogiaren
|
azken
bi nobelei batasuna ematen dien arren, nabarmenak dira haien arteko desberdintasun estilistikoak, batez ere lehenengoaren (Kcappo, autorearen eleberri bikainen eta irakurriena), eta Krisalida azkenaren artekoak. Azken honen tonua errealismo fantastikotik hurbilago dago, autoreak, alegia estilo petoa erabiliz, mintzatzen diren pertsonaia animaliak agerrarazten baititu bertan.
|
|
|
Euskal nobelaren sorrera (Bizkaiko Foru Aldundia, Bilbo) doktorego tesiaren ostean, S. García Trujilloren La novela costumbrista de Domingo Agirre (Desclée de Brouwer, Bilbo, 1993) eta Ohiturazko euskal literatura (Mensajero, Bilbo, 1995) azpimarratu genituzke.
|
Azken
biok, egileak 1989an ikuspuntu semiotikoz bideratutako doktorego tesiaren emaitzatzat har genitzake. Era berean, aipagarriak dira Auñemendiko lorea (1898) nobelaren men10 ik. Rojo, J., 1999," Yon Etxaideren idazlanak:
|
|
|
Dakusagunez, argitaletxeen gehiengo nabarmena XX. mendearen azken 25 urteetan sortua da. Torrealdairen aburuz, aurreko taulan datozen
|
azken
bi belaunaldiekin hasten da euskal edizio modernoaren historia. Hauxe esaten du soziologo ezagunak bere liburuan (1997: 560):
|
|
|
Ezaugarri berak izan zituen bere bigarren eleberriak, Bizia garratza da (1950), edo José Eizagirreren() Ekaitzpean (1948) eleberriak.
|
Azken
bi hauek Gerra Zibilaren gaia jorratzen badute ere, beren planteamendua ez da errealista, ezta gutxiagorik ere, gatazkak ez baitu baldintzatzen ez narrazioa ez haren azpian dagoen ikuspegi manikeoa. Euskal eleberrigintza babesleku izan zen defendatu nahi zen ideologia esentzialista, klerikalista eta tradizionalistarentzat, baina ez zen garaiko euskal gizartearen kronika izan inolaz ere.
|
|
|
|
Azken
bi urteotan, Espainiako estazio negutarretan egin diren inbertsioak 100 milioi eurotik gora doaz.
|
|
|
Ignacio Ramonetek duela hilabete batzuk orrialde hauetan esaten zuen globalizazioak
|
azkenean
bi bloketan bereiztu duela mundua, daukatenen blokea eta ez daukatenena hain zuzen ere.
|
|
|
Siderurgiaren industriak abantailak zituen ikatz meategien ondoan kokatuzgero, produkzioan burdina baino askoz ere ikatz gehiago erabili behar baitzen; hartara, beraz, garraio kostuak gutxitzen ziren. Hala eta guztiz ere, Asturiasekhorretan zituen abantailak gorabehera, inguruabar batzuk zirela medio, BizkaiaAsturias gainditzera iritsi zen mendearen
|
azken
bi hamarkadetan.
|
|
|
Euskal Herrian
|
azken
bi hamarkadetan egin diren protestaldi ekologistaindartsuenak Lemoizko zentral nuklearraren aurkakoa, Leitzarango Autobidearenaeta Itoitzekoa izan dira, ezbairik gabe. urteen artean, Nafarroan gauzatudira mobilizazio gehien (329 ekintza), gero Bizkaia dator (282) eta ondorenGipuzkoa (195), Araba (56) eta Ipar Euskal Herria (30).
|
|
|
Bestalde, Nafarroa eta Araba ere garapen planetatik kanpo geratu ziren. Halaere,
|
azken
bi hauek ekintza propioen bitartez industrializatzea lortu zuten.
|
|
|
EAEko arrisku kapitalak 1970eko hamarkadan izan zuen hasiera, nahiz eta1986ra arte izaera legalik eduki ez. EAEn arrisku kapitaleko elkarterik garrantzitsuenak Fondo Ezten, Sociedad de Capital Riesgo de Euskadi (SOCADE), SeedCapital de Bizkaia (Bizkaiko Aldundiarena), MCC Desarrollo eta Talde dira.Lehenengo hirurak publikoak dira, eta
|
azken
biak pribatuak. Talde 1976an sortuzen, eta Estatu espainoleko arrisku kapitaleko lehenengo elkarte pribatua izan zen.Ezten, SPRIren barruan dagoen Sociedad Gestion de Capital Riesgo (EuskalHerriko Arrisku Domuaren Eraentza) delakoak kudeatzen du.
|
|
|
Lan sozietateak ekonomia sozialean dauden enpresa guztien %25 baino gutxiago dira.
|
Azken
bi urteotan sorturiko enplegu berriak aldi baterakoak dira heinhandi batean (%80 baino gehiago). Oro har, ekonomia sozialean dauden lanpostuguztien %24 inguru aldi baterakoak dira.
|
|
|
Nafarroarako eta EAErako; eta horiek aurrerapen teknikoaren ondorio dira, besteakbeste. Garai osoa kontuan hartuz, tartea alegia, EAEko ekonomiakezagutu duen produktibitatearen hazkunde tasak bikoiztu egiten du zerbitzuena; eta Nafarroan lubakia are handiagoa izan da, 10etik 35erakoa gutxi gorabehera.Bestalde,
|
azken
bi urteetarako() behatzen den joera aldaketa behin behinekoa da, eta 90eko hamarkadaren bigarren zatiko industriaren ziklo aldaketarekin bere onera itzuliko zela aurreikus liteke. Gainerako urteetako produktibitatearen hazkundeek aise egiten dute ondasunen alde.
|
|
|
Hala baieztatzen du sektore desberdinetako prezioek euskalekonomian duten bilakaerak (Guenaga eta Zurbano, 1999). Egile horiek EAEkoprezio sektorialen bilakaera aztertu dute6, eta
|
azken
bi hamarkadetan prezioguztien hazkundearen murrizketa suertatu bada ere, zerbitzuen prezioen kasuanmurrizketa ondasunen prezioetan baino leunagoa izan dela frogatu dute, batez ere1986 urtetik aurrera. Eskuarki, indarrean dauden ekonomia politika liberalen helburu antiiflazionistek esplikatzen dute prezio orokorren jaitsiera; baina ez prezio diferentzia.
|
|
|
Gastu publikoaren bilakaeran zenbait ezaugarri aurkitzen ditugu: lehendabizi, nabaria da ezen
|
azken
bi hamarkadetan sektore publikoak euskal ekonomian duengarrantzi erlatiboa gorakorra izan dela; bereziki, politika sozialak (hezkuntza etaosasuna, batez ere) eta garraio azpiegiturak izan dira gastu publikoaren lehentasunnagusiak.
|