|
2001
|
|
|
jolasteko, kronotopoa irudikatzeko, testuenarteko harremanak ezartzeko, azken finean, parte hartzeko prest dagoen irakurleaktiboari deitzen diote bere testuek. Nolanahi den, eta hasieran esaten genuenariberriro helduz, beste idazle
|
askoren
testuekin ere beste horrenbeste gertatzen delaonartu beharra dago, ohiko estrategia hauek beste egileengan ere agertzen edotaagertu ahal dira eta.
|
|
|
Hemen azaldutakoaren haritik, testu batzuk emango ditugu. Diskurtso ongi landurikoa baino adierazgarriagoa da
|
askotan
testuak bere gordinean ezagutzea, jatorrizko hitz eta tonu propioan. Zer esaten den garrantzizkoa da, baina nola esaten den ere bai.
|
|
2002
|
|
|
Hasieran ekonomista, euskara irakasle, liburu saltzaile, inprimategiko langile, irratiko gidoilari... aritu zen, harik eta 1980an literaturan buru belarri jardutea erabaki zuen arte. Atxagaren bibliografia benetan oparoan molde
|
askotako
testuak aurki ditzakegu: haur eta gazteentzat idatzitako 30 liburutik gora, irrati nobelak (Antzoki iluna, 1990), lezio edo irakurketak (Henry Bengoa Inventarium, 1988; Lezio berri bat ostrukari buruz, 1994; Itzultzaile bat Parisen, 1996; Groenlandiako Lezioa, 1997); poesia liburuak (Etiopia, 1978; Poemas & Híbridos, 1990; Nueva Etiopía, 1996); eleberriak (Bi anai, 1985; Behi euskaldun baten memoriak, 1991; Gizona bere bakardadean, 1993; Zeru Horiek, 1995)...
|
|
|
Guztira 780 latinidazleren berri dugu, baina soilik 140ren lanak ezagutzen ditugu. Gainera kopiagileak eurak izan dira
|
askotan
testuetako irakurketa jakin batzuen arduradun, interpretazio lana ez baitzen beti erraza. Kopiagileek eurek aitortzen dute testua, hobetu?
|
|
|
Hasteko, gero eta gehiago erabiltzen ditugu konputagailuak eta konputagailu programak geure eguneroko jardunean, eta programa horietako
|
askok
testua nola edo hala tratatu edo prozesatu egiten dute.
|
|
2005
|
|
|
" Mila liburu baino gehiago ditut etxeko liburutegian; ez dira diruditen bezain hotzak. Izan ere, liburuan teknika agertzen da baina gero zuk hori interpretatu behar duzu; eleberri batean oinarrituta, filma egitea bezala da;
|
askotan
testu bera bi zinemagilek hartuta, oso pelikula diferentea ateratzen da, bada magian berdin", arrazoitu du Marselek. Gainerakoan, bideoak, jardunaldiak eta, batez ere, beste mago batzuk izan dituzte hobetzeko tresna.
|
|
|
Berau benetako leitmotiva da Sarrionandiaren lanetan. Bestetik, iritziak bere poetikaren gaineko lorratzak dira eta
|
askotan
testua esplizitatzeko ibiltzen ditu.
|
|
|
Lan honetan, bada, ez ditugu azken ikerlari hauen emariak alde hatera utziko eta gogoan izango dugu une oro testu mailako funtzioez ari garenean mota
|
askotako
testu antolatzaileak ditugula. Hala ere, Euskaltzaindiak lokai lu deituriko testu antolatzaileak baizik ez ditugu erabiliko gure lanean.
|
|
2006
|
|
|
–Biografia bat itzultzen ari da orain, baina era guztietako lanak egiten ditu.
|
Askotan
testu teknikoak izaten dira, astunagoak. Baina orain biografia batekin dabil.
|
|
2007
|
|
|
Hor dago, ordea, Internet edo amarauna, testu bilduma erraldoia, guztion eskura, euskarazko beste edozein corpusetan baino
|
askoz
testu gehiagorekin. Hori ere corpus bat da, nahiz eta linguistikoki etiketatu gabea den.
|
|
2008
|
|
|
«Aberrija», Euzkadi, 1918.03.18). Polemika lehertu ostean Bustintzak, bere zutabean adierazi zuen testua ez zihoala Azkueren ez beste inoren aurka, baizik soilik abertzaletasunaren alde, eta Azkue nahastu egin zela, etab. Eta agian, Bustintzak ez zuen pentsatu testua argitaratzean Azkueren aurka ari zenik, baina, esan bezala, seguru
|
asko
testuaren egileak(. Jadarkak?) bai (cf.
|
|
|
Atalak ezabatu eta lekuz aldatzen dituzte eta antolaketa ezaren poderioz, ideien hurrenkerak baino ez diren lan sintetikoegiak ekoitzi dituzte. Kasu
|
askotan
testu izaera ere ez diegu aitortzen lan batzuei.
|
|
2009
|
|
|
Guri dagokigunez, datu kantitate handiak irakurri eta idazteko erabiliko ditugu, eta fitxategietan gordeko dugun informazioa testu hutsezkoa izango da beti. Azken esaldi horrek badu bere garrantzia; izan ere,
|
askotan
testuarekin batera informazio gehigarria gorde ohi da fitxategietan: testuaren egiturari buruzko argibideak, hitzak eta esaldiak nola bistaratu, etab. Hori da, esaterako, Writer (odt formatua) edo Word (doc formatua) testu prozesadoreek egin ohi dutena.
|
|
|
CPAN software artxibategiak Perl komunitateak idatzitako programak biltzen ditu, eta doan jaitsi eta erabil ditzakegu. Haietako
|
asko
testuak prozesatu eta manipulatzeko gehigarriak (moduluak) dira.
|
|
|
Eta idazleek? Patxi Zubizarretak ere bi bide paralelo gisa ikusi ditu argitaletxeetara iritsi diren liburu
|
askoren
testua eta ilustrazioa. Nik uste dut ilustratzaileek menpekotasuna dutela, testuaren zain egotearena, aktore gisa.
|
|
|
–Gizartearekin harreman gehiago eduki nahi luke Euskaltzaindiak, eta partaide izan, zuzenago eta zabalago, kulturgintzan?, dio Euskaltzaindiak berak aldizkariaren inguruko informazioa emateko orduan. Izan ere, literaturarekin lotutako kultur aldizkaria izango da Erlea, eta era
|
askotako
testuek izango dute bertan leku.
|
|
|
Kontrako platerean, aldiz, bazter utzita geratu dira Claverieren garaian etortzen ziren munduko hegoaldeko proposamen aberasgarriak, eta hori galeratzat jo behar dugu, ezinbestean. Bestetik, aurten nabaria izan da programatu diren lan
|
askok
testuen eta dantzaren arteko harreman emankorra azaleratu dutela 2nd Person, Pousse toi, Hnuy Illa, Io sono Je suis Ich bin, Kridt, Shadowland..., eta arlo berean kokatu behar ditugu dantzaren notazioari buruzko erakusketa eta gaiarekin lotutako hitzaldiak.
|
|
2010
|
|
|
Filologia latinoko katedradunarentzat, piezak harrigarriak ziren asko biltzen zirelako oso eremu mugatuan, eta, ia denak zeramika puskak izanda ere, idazkunak bertan eginak zirelako, hau da, ostrakak zirelako. Eta harrigarriak ziren gainera, eta horri garrantzi handia eman zion Velázquezek,
|
askotan
testuak hautsita agertzen zirelako, baina ertzeraino zeuden tarte hutsak eta erabilitako epigrafia kontraesankorrak zirelako. Hau da, ematen zuelako grafitoaren egileak nahita utzi nahi izan zituela bukaerak edo hasierak idatzi gabe, irakurleak pentsa zezan pieza hautsita zegoela.
|
|
|
Fikzioaren eta saiakeraren mugan dabil bere lana. Oroitzapen pertsonal eta kolektiboak gogora dakartzan honetan, Mendigurenek idazle ezagun eta ezezagun
|
askoren
testuak bereganatu eta komentatzen ditu, besteak beste, baita Lotsatirenak ere. " Nolakoa da ba Lotsatiren olerkiera?
|
|
2011
|
|
|
Eta zer sartzen dugu termino potolo horretan? Mota eta genero
|
askotariko
testuak (edo produktuak), ikus entzunezko edozein euskarritan igortzen eta hartzen direnak, hemengoak eta euskarazko jatorria dutenak, eta kanpoko edozein kulturatan sortuak eta euskarara ekarritakoak. Hala, itzulitako ikus entzunezkoak gure kulturan integratzen ditugu, eta euskal kulturaren barruan betetzen dute bete beharreko funtzioa eta bilbatzen dira haren ehunean.Ez nabil sua asmatzen:
|
|
|
Ikusten denez, oso barneratuta zegoen hizlari
|
askoren
testuetan euskara kulturahizkuntza bihurtzeko beharra. Ez bakarrik gazteen artean (Intxausti, Txillardegi, Azurmendi eta abarren arten) baita aurreko belaunaldietako kide askoren artean ere.
|
|
2012
|
|
|
Gertatzen dena da ez dagoela PowerPointa erabiltzen ez duen profesionalik, eta gehien gehienetan, txarto erabilita daude.
|
Askotan
testua jartzeko erabiltzen dira, eta ez dago aldi berean testua irakurriko eta aurkezlea entzungo duenik. Noiz ulertuko dugu hitzaldi guztiek ez dutela lagungarri bisualik behar eta PowerPoint eskas batek ponentzia on bat izorratu dezakeela?
|
|
|
Irakurleak era
|
askotako
testuak aurkituko ditu ataletan; gogoetak aurkituko ditu, ipuinak, bidaia kronikak, komentario umoretsuak edota dramatikoak, kritikak. Nolanahi den, orrialde guztiek kontakizun bakarra osatzen dute, bereziki beren oinarri biografikoagatik.
|
|
2013
|
|
|
Ahozko eta idatzizko trebetasunei dagokionean, berriz, ikasgelatan erabiltzen diren material didaktikoetan idatzizko hizkuntzaren presentzia askozaz da handiagoa nahiz eta curriculumaren helburuetan ahozko hizkuntzari garrantzia ematen zaion. Oro bat, material didaktikoetan ahozko hizkuntzaren presentzia idatzizkoarena baino askoz txikiagoa da, eta hura agertzen den testuinguru
|
askotan
testu idatziak
|
|
|
Material didaktikoetan ahozko hizkuntzaren presentzia idatzikoarena baino askoz txikiagoa da, eta hura agertzen den testuinguru
|
askotan
testu idatziak dituzte abiaburu.
|
|
|
Narrazioari harilkatutako era
|
askotako
testuak erabili ditu egileak, kantak, poemak, jendearen lekukotasunak?, hegaldi baten antza hartzen dutenak: itxuraz xede jakinik ez baina beti gora, libre, gure begien menera eta aldi berean gure eskuetatik urrun?
|
|
|
Ondorenez, XX. mendearen bigarren erdian, testuen kritizismoari buruzko penduluak kontrako muturrerantz jo zuen. Onartu zen, bildumariek Digestoko testuetan eginiko aldaketa
|
asko
testuok laburtzeko egin zirela, eta ez edukia aldatzeko. Kasurik gehienetan, bada, aintzatetsi zen testuek doktrina klasikoa jasotzen zutela.
|
|
|
Narrazioari harilkatutako era
|
askotako
testuak erabili ditu egileak –kantak, poemak, jendearen lekukotasunak–, hegaldi baten antza hartzen dutenak: itxuraz xede jakinik ez baina beti gora, libre, gure begien menera eta aldi berean gure eskuetatik urrun…
|
|
|
Irakurleak era
|
askotako
testuak aurkituko ditu ataletan; gogoetak aurkituko ditu, ipuinak, bidaia kronikak, komentario umoretsuak edota dramatikoak, kritikak. Nolanahi den, orrialde guztiek kontakizun bakarra osatzen dute, bereziki beren oinarri biografikoagatik.
|
|
2014
|
|
|
funtzio
|
askotariko
testu antolatzaileak erabiltzen, paragrafoak zein paragrafo barneko ideiak erlazionatzeko?
|
|
2015
|
|
|
Judith Aston eta Sandra Gaudenzi ikertzaileek modu irekian ulertzen dituzte dokumental interaktiboak (i docak) eta «platform agnostic» definizioa proposatzen dute22 Hau da, haien ustez, plataformak ez du definitzen dokumental interaktiboa. Aditu
|
askoren
testuetan dokumental interaktiboak eta web dokumentalak berdintzat jotzen badira ere, Aston eta Gaudenzik beste plataformak ere kontuan hartu behar direla defendatzen dute, modu inklusibo batean aztertu nahi baditugu dokumental interaktiboak. Beraz, webguneak ez ezik, DVD, Smartphone telefonoak, GPS, edo
|
|
|
6 Urban PamphleteeIssue#02r. University College London eko (UCL) Bartlett Arkitektura Eskolan sortutako arkitektura eta hirigintza argitalpen dohakoa da, Ben Campkin (UCL) eta Rebeca Ross (UAL) editore direla, idazle eta kritiko
|
askoren
testuak biltzen dituena.
|
|
|
artaziekin irakurri dugu. Pentsamendu
|
asko
testuan ez zituzten erlazioetan ipini eta ibilarazi dugu, autoreak egin ez duen testuinguruetan jokarazi hainbat testuri, zenbait ideiari ez zituen hedapenak erantsi, adierazi nahi zuena baino gehiagora bultzatu..., interpretazioetan egin ohi den ‘biolentzia’.
|
|
|
Kanturako teknika garatua dute, euskal bertsolariek baino sofistikatuagoa eta sentikorragoa.
|
Askoz
testu gehiago sartzen du jardun bakoitzak, baina ezin dut harrapatu zenbat duen formulatik, errepikapenetik, narraziotik. Harrapatzen dudana da badagoela komunikazioa, patxadakoa dela, edukia duela, eta hitzaren funtzio ohiz kanpoko horiek, bat bateko hitz kantatuari dagozkionak, dentsitatez gauzatzen direla.
|
|
2016
|
|
|
Azken urteotan egin dudan lanari begiratzea aski da horretaz konturatzeko. Alegia, idatzizkoa landu dut gehienbat, eta idatzizkoaren lurralde horretan bertan ere heterogeneo jardun dut, era
|
askotako
testuak produzitu ditut, eta ez naiz ahozkoan trebatu, ez naiz abila, bertsolariaren sen eta etorririk ez dut, eta horrela, erosoago ibili behar idatzizkoan.
|
|
|
–Gero eta gehiago gustatzen zaizkit era
|
askotako
testuak biltzen dituzten eleberriak: idazle kutunen aipuak, saio laburrak, egilearen aitorpenak, irakurle argienek bakarrik harrapatuko dituzten zeharkako erreferentziak eta txisteak?, edozer gauza sar daiteke eta zuk gisa horretako eleberri bati ekiteko materiala bildua duzu.
|
|
|
1.1 EiTBren izenak eta markak era
|
askotako
testu, euskarri eta inguruneetan ager daitezke; testu, euskarri eta ingurune oso formaletatik oso mediatikoetara: agiri administratiboak, ikus entzunezko aurkezpenak, prentsa oharrak, programazio laburpenak, pantailako, euliak?, eta abar.
|
|
|
Talde lan horretatik literatura obra osoa sortu zen. Baina beste lan mota batzuk ere jorratu zituen, beste generoak,
|
askotan
testuak banaka argitaratuak. Piarres Xarritonek hautatu zituenetatik, garrantzitsuenak, bildu eta liburutan argitaratu zituen.
|
|
|
Zentzumen esperientzia berriak bilatzea da joera handietako bat. Kontsumitzaile
|
askok
testura eta zapore berriak probatu nahi dituzte. Ontziak garai berrietara egokitzen dira.
|
|
2017
|
|
|
Azken urteotan, hainbat ikastaro eman dituzu, testu formalak idazten dituztenentzat (itzultzaileak, irakasleak…). Neuri harrigarria egiten zait zenbat kostatzen zaion euskaraz ederto moldatzen den jende
|
askori
testu natural eta irakurterraz bat idaztea.
|
|
|
Are nabarmenago, prozesu horretan euskalduntze/ alfabetatze bidean ari direnen eskarmentua, beroriek baitira ingururik erdaldunenetan euskara aho mihietan erabiltzen dutenak.Hainbatez, batua berriz asmatu baino, egokitu eta aitzina eraman behar da, premia berri horiek batuaren bidez adierazi ahal izateko. Batuaren erabilgarritasuna frogatzeko, horra hor literaturan eta itzulpenean euskarazko testugintzak lortu duen maila esanguratsua, testuak sortzen edota molde eta jatorri
|
askotako
testu unibertsalak euskaratzen direnean.
|
|
|
Beti hasten, koadernoetan. Kolore askotako tintak, mota
|
askotako
testuak, bizitza ernamuintzeko.
|
|
2018
|
|
|
" C1 maila duen hizkuntza erabiltzailea gai da era
|
askotako
testu luzeak irakurtzeko eta nolabaiteko eskakizun mailari erantzuteko, eta gai da, orobat, testu horietan esanahi inplizituei antzemateko. Badaki jariotasunez eta batbatean gauzak adierazten, esapide egokia aurkitzeko ahalegin handia egiten ari denik sumatzen ez zaiola.
|
|
2019
|
|
|
Hitzen, zuzenketen, moldaketa berrien txinpartek lehertzen dituzten suzirien burrundara egundainoko batek hartua du testua. Becketten Godoten esperoan obrako pasarte luze samar bat, adituek Luckyren monologoa deitzen dutena, etorri zitzaidan niri gogora manifestua lehenbizikoz irakurri nuenean, seguru
|
asko
testuak daukan erritmo frenetikoarengatik; baita hitzetik hitzera bitarteko logika ez duelako edukiak ematen, zalapartak baizik; halaber, testua amaraun bat delako, zeinak harrapatzen eta menderatzen eta bil bil egiten gaituen osoro.
|
|
|
Aurrera begira, interesgarria litzateke azterketa hau beste corpus mota batzuetan berregitea, UF
|
asko
testu motajakinetan bakarrik agertzen baitira, eta horrek bide emango bailiguke testu genero batetik bestera zer nolako aldeadagoen ikusteko. Horrez gain, hizkuntza gehiago kontuan hartzea ere lan hau zabaltzeko beste modu bat da; halaikusiko genuke ondorioak antzekoak ote diren beste hizkuntza batzuetan ere.
|
|
|
akordeoiak soinu eta aukera asko ematen segitzen du, eta hor ere aukeratu egin behar zertaz eta nondik jardun. Tonu eta gai
|
askotako
testuak dira. Teselak deitzen diet, itzulpengintza literariori buruzko mosaiko pertsonal bat ematea izan baita nire asmoa.
|
|
|
Irakurleak era
|
askotako
testuak aurkituko ditu ataletan; gogoetak aurkituko ditu, ipuinak, bidaiakronikak, komentario umoretsuak edota dramatikoak, kritikak. Nolanahi den, orrialde guztiek kontakizun bakarra osatzen dute, bereziki beren oinarri biografikoagatik.
|
|
2020
|
|
|
Korapilo
|
askoko
testu gaizto bat ikasi behar balute bezala ilundu zitzaizkien bekokiak, eta, beren lanean gogo bildurik, testua ikasteari ekin zioten itzal itzal eta ganoraz:
|
|
2021
|
|
|
Egunkaria/ Berriak, egunkari euskalduna izanik, finalaz egunkari osoan zehar aritzeko aukera izan du. Iritzia sailean, esaterako,
|
askoz
testu gehiago eskaini izan ditu, kolaboratzaile denak euskaldunak eta asko bertsozaleak zirelako. Eta badaude kasuak, beste sailetako adituek, burtsari buruzko zutabea zeukan J. B. Anduezak edo futbolari buruzkoa zeukan Aitor
|
|
|
Hernandorenaren saioak oihartzun mediatiko polita lortu zuen prentsan, eta gertakari horren inguruko 18 testu bildu ahal izan dira. 1960ko txapelketen inguruan, ordea, hurrengo grafikoan ikus daitekeenez,
|
askoz
testu gehiago argitaratu zen.
|
|
|
Era
|
askotako
testuetan agertzen da; erregistro zainduan zein lagunartekoan; hizkuntza idatzian zein ahozkoan.
|
|
|
Horregatik deitzen ditugu latin hizkuntzak ere. Bada lekukotasun
|
asko
testuetan hori hala gertatu dela baieztatzeko.
|
|
|
Beste batzuetan testuak irakurketa, mintzaldi, elkarrizketa eta interbenzioei esker performatuak dira. Artista
|
askok
testu, hitz eta hizkiak artean baliatu zituzten. Adami/ Basquie/ Basquiat/ Baldessari/ Ben/ Boetti/ On Kawara/ Isou/ Indiana/ Holzer/ Haims/ Guerilla Girls/ Broodthaers/ Calle/ Degottex/ Daviot/ Gerz/ Messager/ Mouraud/ Nauman/ Opolka/ Plensa/ Weiner/ Kosuth/ Kruger/ Magritte/ Mancuska/ Gertz/ Pettibon.
|
|
2022
|
|
|
Kasu
|
askotan
testu bera da onartutakoa, eta abertzaleen eskutik bultzatu zen. 1930eko hamarkada hasieran abertzale eta karlisten mugimendu sinkretikoak ahalbidetu zuen errepublikaren aldeko korronte hori; baina errezeloa ere piztu zuen, monarkikoak batu zirelako zenbait kasutan:
|
|
2023
|
|
|
Zentsore gehienek ez zekiten euskaraz, baina zekiten horiek ziren lehen irakurraldia egiten zutenak. Hainbat ohar idazteaz gain,
|
askotan
testuak itzuli egiten zituzten, beste zentsore batek irakurri zezan. Albizu anaiak ziren horietako bi; Torrealdaik bazuen haien eta beste zentsore eta irakurle batzuen berri.
|