|
2000
|
|
|
24 zk. (1982), 123 Demografia eta
|
lan
merkatua Hego Euskal Herrian. 77/ 78 zk. (1993), 79
|
|
|
GARAIALDE, Iñigo Demografia eta
|
lan
merkatua Hego Euskal Herrian. 77/ 78 zk. (1993), 79
|
|
2002
|
|
|
Unibertsitateko tituluak ematea Espainiako Gobernuaren eskuduntza da.1 Horra hor, bada, unibertsitateko funtsezko betebeharra: tituludunak prestatu,
|
lan
merkatuan sortzen diren eskakizunei erantzuteko. Unibertsitateetara datozenak, ehuneko laurogeitik gora esan genezake, lanpostu on bat eskuratzeko titulu baten bila datoz.
|
|
|
Euskal Unibertsitatearen aldarrikapena, nagusiki, joera politiko jakin batekin lotu izan denez, irakasle asko beldur da erakunde berria joera horren lan esparru bilakatuko ez ote den. Guraso askok, beren aldetik, ez lukete onartuko seme alabak istilu ugari eduki lezakeenun ibertsitate batera bidaltzea, ezta
|
lan
merkatuan bigarrenmailan geratzeko arriskua eduki lezakeen erakundera.
|
|
2003
|
|
|
Bada, ikasleen tipologian eta beharretan aldaketa esanguratsuak ari dira gertatzen. Emaitza akademikoak indartzeko, titulu bat eskuratzeko edota
|
lan
merkatuan aukerak ugaltzeko asmoz euskara ikastera zetorren jende multzo andana murriztu da, gizartean bestelako lehentasunak nagusitzen ari direnez edota beharrik antzematen ez dutenez euskara ikastera datorren jendea apaldu egin da. Horri guztiorri, belaunaldi helduek euskararen iraupena gazteagoen esku uztea, euskarazko ereduen bilakaera zein eragina (hezkuntza arautuan, euskarazko ereduek gora egiten duten heinean, gazteagoak diren ikasleen kopuruak beheranzko joera etengabea erakusten du) nola baita maisu maistren euskalduntze plangintzak edota sektore publikoa euskalduntzera bideratutako egitasmoek aspaldi goia jo ez ezik gainbehera datozela ere gaineratu genioke.
|
|
|
Demokrazia ren eraispena Egiturazko Doitze Progr ama baten azkartasun eta eraginkortasunez daramate aurrera. Enpresaglobalizazioaren egitasmoak Indiako biztanleen bizimodua hausten duen bitartean, neurri handiko pribatizazioek eta
|
lan
merkatuko" erreformek" bere lur eta lanpostuetatik kanporatzen dute jendea. Pobretutako ehunka nekazarik bere buruaz beste egiten dute pestizidak hartuz.
|
|
|
Esate baterako, sindikatuen eta GKEen arteko erlazioa. Azken horien artean, sarritan, sindikatuen rola gutxiesten da,
|
lan
merkatu formalean sartutako langileak soilik ordezkatzen dituztelako —hau da, integratuak—, he lburua baztertutakoak defendatzeak izan lukeen ean. Neurri batean, tamalez, ikuskera horrek neoliberalismoaren kontzeptuarekin egiten du bat:
|
|
2005
|
|
|
Inmigrazioa eta
|
lan
merkatua: Euskal Autonomia Erkidegoa, 2002 INMIGRAZIO ZUZENDARITZA (E.J.).
|
|
|
Jardunaldi Teknikoak:
|
lan
merkatua Euskal Herrian: politikak, estrategiak eta etorkizuneko egoera/ Feria de Empleo:
|
|
2006
|
|
|
• Euskara ikasten ez duenak (kasu honetan etorkinen seme alaba gehienak) ez ditu aukera berdinak izanen:
|
lan
merkatuan lehiatzeko, hemengo kultura bere osotasunean ezagutzeko...
|
|
2007
|
|
|
Mundu katolikotik zetozen zenbait militantek 1950eko hauteskunde sindikaletan parte hartu zuten. Orokorrean, ikusten zen nola ari zen gazte andana, gelditu ezineko mugimendu batean bezala,
|
lan
merkatuan sartzen. Horrela, erakunde katoliko horiek indartuz joan ziren, langileen artean murgiltzen ari ziren heinean militante historikoak ordezkatuz eta erakunde klasikoak baztertuz (Perez Perez 2001, 235).
|
|
|
Langile klase berria bertako langile eta kanpoko emigranteekin osatu zen.5 Langileriaren eraldaketa horretan batzuetan gertatu zen militante politiko eta sindikalista historikoek zubi lana egin zutela
|
lan
merkatuan sartu berriak zirenekin. Baita ere oso kontuan izan behar da eliza barruan ematen ari ziren aldaketa batzuk onuragarriak izan zirela langile berriak gatazketan bideratzeko orduan, hain zuzen ere eliza talde batzuk auzi sozialaz ardura zuzena hartuz joan ziren heinean.
|
|
2008
|
|
|
Esan moduan, ezberdintasun horien atzean gizarte sareek duten garrantzia dago; nazionalitateka ibilbide ezberdinak egiten dira, stock effect edo tantakako prozesuan oinarrituta, hari ikusezin batek sistema aditu bat sortzen duelarik. Sare horiek eta lurralde bakoitzeko ekonomi sektoreek elkar eragiten dute, eta horrek esplikatzen du jatorri bakoitzeko pertsonek
|
lan
merkatuan dituzten aukerak. Horren adibidea da Bizkaiko egitura industriala.
|
|
|
|
Lan
merkatuko zehaztasunetara beranduago joko dugu, baina 1 grafiko horretan kontinente bakoitzeko barne eremu geografiko kulturalak kontuan hartuta, honako banaketa daukagu:
|
|
|
2) Espainiako eta Frantziako immigranteak ez bezala," hegoaldeko" herrialdeetako immigranteek bazterketa soziala eta prekarietate egoera bizi dute. Eta ez bakarrik lege aldetik kolokan daudelako, baita gure
|
lan
merkatu zatikatuaren eskaeren eta egituraren ondorioz ere, eta gure gizarteko zenbait sektorek baztertzen dituztelako ere bai33 Horren eraginez, kasu eta egoera jakinak alde batera utzita, immigrazioa beti lotzen da prekarietatearekin eta arazoekin. Hortaz, alde horretatik, itunerako beste bi elementu oso garrantzitsu daude; honako oinarri hauek dituen gizarte eredua:
|
|
|
Bestalde, Europako eta mendebaldeko estatuetan aldaketak gertatu dira: immigranteei buruzko araudi murriztaile, arrazista eta sexistak;
|
lan
merkatu zatikatua eta prekarioa; beldurra adierazten duten jarrerak eta bazterketa soziala areagotu dira; beraz, bat etortzearen bidezko integrazio motak ez du balio dagoeneko, ez alderdi batekoen aldetik (kolektibo eta immigrante gehienen aldetik), ez beste alderdikoen aldetik (immigranteak jasotzen dituzten gizarteen aldetik).
|
|
|
Honekin ez dut esaten txarto egiten dutenik, beharbada egoera soziolinguistikoari egokitzen dira eta euskaldun osoak ezin aurkitu daitezkeela pentsatuko dute edo halako esperientzia izango dute. Gainera
|
lan
merkatuan eskatzen ohi dena baino askoz gehiago bada lehenengo perfila.
|
|
|
Tituluaren Gehigarri Europarraren bidez, errazagoa izango da egindako ikasketak Europako beste estatu batzuetan onartzea eta langileei Europar Batasunean joan etorri askean ibiltzeko aukera ematea. Alegia, Tituluaren Gehigarri Europarrak titulazioen aitorpen errazagoa ahalbidetzen du, baita ikasleak Europako
|
lan
merkatuan sartzea eta mugitzea erraztu ere.
|
|
|
Indarra: europar merkatua bat baldin bada,
|
lan
merkatuak ere bakarra izan du. Heziketa iraunkorra berea egingo duen lan merkatuaz ariko ginateke gainera.
|
|
|
europar merkatua bat baldin bada, lan merkatuak ere bakarra izan du. Heziketa iraunkorra berea egingo duen
|
lan
merkatuaz ariko ginateke gainera. Ahulezia:
|
|
|
Bizitza osoan ikasi beharraren onarpenak ikasketen mailakatze eta dibertsifikazio handiagoa dakar eta, oro har, hori jendartean aurreratuta dago. Ikasketen antolaketa aldaketetan murgildutako
|
lan
merkatuaren exijentzietara makurtzeko, ezinbestekoa da hezkuntza formal edo informalaren bideetatik titulazioen arteko pasabideak onartzea; eta, nolabait, hori ere gizarteratuta dago.
|
|
|
4 Goi mailako ikasketen mailakatze eta dibertsifikazio handiagoak ez du
|
lan
merkatua desarautzeko bidea bilakatu behar.
|
|
|
unibertsitateak aldatu behar du. Bolognako prozesua gidatu eta sustatzen dutenentzat, unibertsitatea Europar Batasuneko eremura zabaltzeko eta eredu liberaleko
|
lan
merkatura egokitzeko. Eta Bolognako prozesua gaitzetsi dutenentzat, unibertsitate zabalagoa eta sozialagoa lortzeko.
|
|
|
Ustezko arazo horiei Bolognak honako irtenbidea eskaintzen die: hezkuntza prekarioa,
|
lan
merkatu prekarioaren neurrira.
|
|
|
• Lizentziadunak ez direnek ere lan prekarioak dituzte,
|
lan
merkatua zabortegia bilakatu delako enpresarien mesedetan.
|
|
2012
|
|
|
Zonbiak diogu, zeren Europa osoko politikariek abiatzen dituzten politikak —merkatuek, nolabait, aginduta, edo horiek asetzeko nahian— oso errezeta zaharrak dira; Argentinakotik hona zaharrak dira, hain zuzen ere bertan nazioarteko agenteek ezarriak zituztenak zirelako.
|
Lan
merkatuaren etengabeko desarautze prozesua, enpresarien amets umela, amets amerikarra, kapitalismoaren metatze malguko ereduari dagokion politika da. Metatze malguko eredua, horrela bataiatu zuten Erregulazio Eskolako frantziar ekonomialariek fordismoaren ondoren etorritako kapitalismoa, azken hamarkadatan hemen eta han ezagutu dugun eredua.
|
|
|
Mendebalde osoan eta munduko beste leku askotan ere oso hedatua dagoen ekonomia eta politikaren arteko uztarketa postmodernoak —bere publizistek gobernantza deitzen dutena, Negri eta Hardt bezalako kritikariek Inperioaren molde berritzat aurkeztu dutena— jarraitzen du agintean; demokrazia formalaren dogmak errespetatzen dira, gutxi gorabehera,
|
lan
merkatuak malgutzen dira, gizarte zibila itotzen da, baina populazioak —edo horren sektore esanguratsu batek— kontsumoaren martxari eusten segitzeko baldintzak bermatzen dira. Benetan ba al dago horrenbeste diferentziarik interbenitutako edo interbenitu gabeko herrialdeen artean?
|
|
2014
|
|
|
Hedapen internazionala gertatzean, kooperatiben idearioarekin lehen kontraesanak azaleratuko ziren. Orain, etxera iritsi dira nabarmen kontraesanok; Espainiako
|
lan
merkatuan dualizazioa da nagusi: behin behineko enplegatu babesgabeak eta behin betiko babestuak.
|
|
2015
|
|
|
Horrela, FEDen zazpi kideek ez dakite ziur ongi egiten ari diren, baina, 2015 urtearen amaieran, interes tasa igotzera doaz, haien gehiengoaren ustean hazkunde ekonomikoa egonkorra izaten laguntzeko. Izan ere, AEBetan langabezia tasa biztanleria aktiboaren %5era hurbiltzen ari den honetan, 2016ko amaierarako hango
|
lan
merkatuaren egoerak inflazioa (ber) piztuko duelakoan daude, soldaten gaur egungo maila txikiegia eta estatistiken benetako esanahia gorabehera.
|
|
2016
|
|
|
saleroslea eta eroslea. Bai
|
lan
merkatuan, bai ondasun eta zerbitzuen merkatuetan eta baita finantza merkatuetan ere, egiten den guztia erosle baten eta saltzaile baten arteko harremana da. Bigarren oinarrizko hastapena:
|
|
|
Horien guztien ondorioz, soldatak handiegiak omen dira negozioak aurrera eramateko, inbertsioak eta inbertsoreak uxatuz. Langabe batek, gutxieneko eskuratzean, ez delako soldata mixerable baten truk lan egiteko prest izanen, neoliberalek
|
lan
merkatuan eskari eta eskaintzaren legea osoki indarrean izatea nahi dute, eta horretarako jendarte politikak eta lan legedi aurrerakoiak oztopo dira. Logika osoan, krisialditik ateratzeko bide neoliberala deflazioa da, hots, salneurri eta soldaten txikiagotzea...
|
|
2017
|
|
|
Nazioarteko finantza kapitalaren askapena, joan den mendeko azken laurdenean hasi zena, 1989tik aurrera ezin beharrezkoagoa zen Europako Batasunaren kapitalistentzat, Ekialdeko Europako baliabide eta merkatuak bereganatzeko. Aldi berean, herri horietatik Europako Batasunaren herrietara etorritako jende kopurua igotzen ari zen, azkar eta asko,
|
lan
merkatuan haren eragina sentiaraziz. Krisialdi kapitalistaren eraginez muturreko jarrerak indartuz joan ziren, bereziki eskuin ultraliberal kontserbadorearena.
|
|
2018
|
|
|
Ikusten ez baditugu nola jakingo dugu daudenik ere? Zorionez, asko dira bazkide egin direnak eta beste hainbat ere kontratatzaileak; modu horretan, ekintza positiboa egiteaz gain,
|
lan
merkatura zuzenean zabaltzen dira leiho eta ateak.
|
|
2021
|
|
|
Ez da ahaztu behar gazteen egungo trantsizioak laneta ekonomia prekaritateko egoeran garatzen direla gazte askorentzat, bizi ziurgabetasuna eta linealtasun biografiko eza nagusi diren kinka larrietan. Izan ere, sarritan gazteen trantsizioen konplexutasuna ‘hautazko biografia’ gisa aurkezten den arren, ustezko askatasun horrek
|
lan
merkatu malguek eragindako desabantailaeta zaurgarritasun egiturak ezkutatzen ditu. Egiturazko faktore baldintzatzaileek (posizio ekonomikoa, generoa, etnia, eta abar), faktore pertsonalek gazte trantsizioetan eragindako zailtasunek (kasuan kasuko sare sozialak, familia sozializazioa, komunikazio gaitasuna) eta instituzionalek (hezkuntza sistemak, lan egiturak) osatzen dituzte, besteak beste, desabantaila egitura horiek.
|
|
|
Gazteen lotura politikorik eza ezin da termino dikotomikoen arabera ulertu, adibidez, partaidetza/ apatia, politizazioa/ despolitizazioa edo interesa/ interesik eza kategoria soilak erabilita. Gazteria konstruktu soziala da, eta kategoria sozial horrek barnean hartzen ditu egiturazko joera berberen menpe dauden taldeak eta pertsonak indibidualizazioa, desinstituzionalizazio politikoa eta
|
lan
merkatuaren desarautzea dira, batik bat, horietako batzuk. Baina, aldi berean, gazte trantsizioak askotariko testuinguru sozial, kultural eta politikoetan garatzen dituzte gazte multzoan bilduriko pertsona horiek.
|
|
2022
|
|
|
Jakin 251 dira; erregai fosilen amaiera eta energia iturri berrien ordezkatze prozesu zalantzagarria ere berehalaxe ezagutuko ditugu; aldaketak gertatuko dira
|
lan
merkatuan eta litekeena da epe luzerako egiturazko langabezia sortzea eta 2030a baino lehen automatizazioak Europako langileen %40 ordeztea; gobernu ereduak bilakatu egingo dira: dinamikoagoak eta malguagoak izango ei dira; mundu mailako interdependentzia gero eta handiagoa da jada, ia esparru guztietan; eta, azkenik, populismoen gorakada biziko dugu.
|
|
|
70eko eta 80ko hamarkadetan, hiri liberaletik hiri neoliberalera igarotzen hasiko gara. Industria murriztuko da, zerbitzuak handitu, emakumeak
|
lan
merkatuan sartzen hasiko dira masiboki, eta, aldi berean, espazio publikoak desagertzen hasiko dira. Hiria, hiritar liberal produktiboaren espazioa izatetik, edo produkzioaren eta esplotazioaren tokia izatetik, metaketa eta desjabetzearen espazioa izatera igaroko da.
|
|
|
•
|
Lan
merkatua. Digitalizazioak, adimen artifizialak eta robotikak berehala irauliko duen eremu gisa ulertuta.
|
|
|
Gauzak ez dira gehiegi aldatu. Operatiboak izatea gurasoen eskaera legitimoa da, gurasoak
|
lan
merkatuaren bozeramaile bihurtuta, jendarte mailakatuetan hezkuntza den eskailera bila, ur azpitik ateratzeko.
|