|
2000
|
|
|
sosak hartu zituelako izan zen punitua.Lekuonak (1923, 76) Oiartzungo adibide bat ematen digu: han bazen. Bexamotxa, deitzen
|
zuten
gizon bat, sorgina omen; katu bihurturik ibiltzen zen, ibili ere, eta behinemakume batek moztu zion zangoa: horrela galdu zuen besoa; gero, ezin hilez ereegon zen, bere sorgingoa beste norbaiti eman ahal zion arte, hori baita parte txarrekoakdituztenen akats nagusia.
|
|
|
Zer ziren haren ateraldi ustez distiratsuak, Jainkoaren argitik eta Haren bidetik desbideratzen ninduten artifiziozko suak baizik? Zer, Luthero edo Kalvin, egia bere molderat egokitu eta plegatu nahi
|
zuten
gizon nahitsuak baizik, Elizaren betiko irakaspenetarik urrun. Bai, apez izan behar nuen, eta Jainkoaren probidentziak aita jesuita hura jarri zidan bidean, eta osaba Joanikot izan zen nik garaitu beharreko froga...
|
|
|
berauen aurrean, eskuak ere mugitzen zituen, baldar, harriduraz. " Aber heldu hanketatik", esan zuen amatxik; ja bera, indar gaitza erakutsiz, heldu zion gizonari besapeetatik, ja Xan eta bien artean trinkili trankala, erdi herrestan eramaki
|
zuten
gizona sofaren ondora. Aitatxiri zeharrera begira baina, begiak telebistatik erabat kitatzen ez zituen Ivan txikia besaulkira igorri eta, Xanek eta amatxik eup!
|
|
|
" Hori esan zuten", esan zuen Mariak. " Beste batzuek", esan zuen amatxi zaharrak," esan
|
zuten
gizon hura hil zutenean, Henri ez zela hirian". " Formalki salatu zuten", esan zuen Mariak.
|
|
2001
|
|
|
Gaur arte historialariek bazterrera utzia izan den historia, hau da, Euskadiko Gerrillarien Elkartearena, zeinek apenas laguntzarik eta baliabiderik gabe hogei urte luzez borrokatu zuen faszismoaren, nazismoaren eta Francoren diktaduraren aurka, 1936ko gerran, Bigarren Mundu Gerran eta gerora ere. Borroka desorekatu hori aurrera eraman
|
zuten
gizon eta emakumeen gerrillari bizitza eta jasan behar izan zuten jazarpena ezagutu ahal dira Mikel Rodriguezek Txalaparta argitaletxean plazaratu duen lan honen bitartez. Duintasunaren historia da berea, alegia mundu guztia aurka jarri zitzaien arren, askatasuna, demokrazia eta berdintasuna eskuratu nahian irmo irauten jakin zuten gizon emakumeena.
|
|
|
Borroka desorekatu hori aurrera eraman zuten gizon eta emakumeen gerrillari bizitza eta jasan behar izan zuten jazarpena ezagutu ahal dira Mikel Rodriguezek Txalaparta argitaletxean plazaratu duen lan honen bitartez. Duintasunaren historia da berea, alegia mundu guztia aurka jarri zitzaien arren, askatasuna, demokrazia eta berdintasuna eskuratu nahian irmo irauten jakin
|
zuten
gizon emakumeena. Izan ere, behin nazismoa garaitua, aliatuek frankismoaren aurka ekingo zutela espero zuten makia osatzera animatu ziren gerrillariek, baina hori ez zen sekula gertatuko.
|
|
|
Laneko estres handia duten gizonen% 36k arterosklerosi zeinuak zituen karotidan. Estres maila txikia
|
zuten
gizonen% 21ek baino ez zuten baldintza bera. Arterosklerosia arterien blokeo partziala da, eta horrek organoei eta ehunei odola ematea eragozten du.
|
|
|
Kaliforniako Unibertsitateko adituek arterosklerosia eta estres maila ebaluatu zituzten, enpresa bereko eta 40 eta 60 urte bitarteko 573 langileren artean. Azterlanean parte hartu
|
zuten
gizonek eta emakumeek bitan erantzun zieten, 18 hilabeteko aldian, laneko estresaren pertzepzioari, lo arazoei eta etxeko lan kargari buruzko zenbait galderari. Emaitzen arabera, “laneko estres handiena duten gizonek arterosklerosi arrisku handiagoa dute”.
|
|
|
Itsasontzi zaharkitu baten aintzinean gelditu zituen bere urratsak arrantzale gazteak. Hurbiltzerakoan, itxura zikin eta gaiztoa
|
zuten
gizon azkarrek burua itzuli zuten, denek batera, behako ilunekin begiratuz. Sartu berriari bizkarrezurra ormatu zitzaion.
|
|
|
erakusten
|
zuten
gizonaren moltsaren pizua. Baina ikusten zen asko baliatu zuela eguzkiak ere koloreak higatu zizkiolako ehunari.
|
|
2002
|
|
|
Izan ere, amak ziurtasunak ditu eta nik zalantzak. Amak umetan ikasi zuen zer nolakoak izan behar
|
zuten
gizon emakumeen arteko harreman zuzenek, elizaren dotrinaren bidez, eta ideia haiei eutsiko die hil artean, edonoren gainetik pasatu behar badu ere. Nirea, beraz, beste kontu bat da, neure zalantzei eta neure ezintasunei lotua.
|
|
2003
|
|
|
Hura zan bai gizona! Halakoak ziran etorkizuna ondo ta garbi ikusten zutenak, gero aginduko
|
zuten
gizonak.
|
|
|
Istiluek baretuago ziruditen, beltzek artean kaleen sarrerak zaintzen bazirauten ere. Neskatilei zirrara eragiten zien aurpegia estalita
|
zuten
gizonen artetik igarotzeak, makilak eurengana luzatuko ez ote zituzten beldurrez, baina beti bezala begiratu besterik ez zieten egin. Ainhize egoeraz galdetzera ere ausartu zen.
|
|
|
Baina Ameriketako iraultza hura asmatu eta bideratu
|
zuten
gizonak ez ziren, ez Hobbesen, ez Spinozaren, are gutiago Bossueten katiximari jarraikitzen, XVII. gizaldian Ingalaterrako John Locke pentsalari liberalak ireki bidea zuten haiek hartzen.
|
|
|
Jainkoak kreatu dituela gizon guztiak sinesten zuten beraz, baina sinesten ere bere kreatura guztiak libro nahi dituela ikusi Kreatzaileak. Eta, ondorioz, pentsatzen
|
zuten
gizon bakoitzaren libertateak mugatu behar duela edozein estatu, eliza edo erakunderen boterea. Jabego pribatua eta tolerantzia izan behar ziren, haien ustetan, giza askatasunaren berme nagusiak.
|
|
|
Ez da beraz harritzeko, garatu eta hozitu zelarik teologia, Herriaren Aita deitu
|
zuten
gizonaren obrak, san Agustin eta san Isidororen bitartez, hain eragin handia izan baldin bazuen, Tomas Akinokoaren eta honen jarraitzale Vitoria eta Azpilkuetaren teologia politikoraino.
|
|
|
Hala, egunean 191 g fruta jaten da, eta barazkiena, berriz, 90 g egunean, talde horientzat gomendatutakoa baino askoz gutxiago. Halaber, ondorioztatu
|
zuten
gizonek elikagai talde guztiek baino gehiago kontsumitzen dutela, barazkiek izan ezik. Izan ere, barazkiak gehixeago hartzen dituzte emakumeek (94,8 g gizonek, 86,2 g gizonek), azukreek eta kakaoak, ez baitute alderik bi sexuen artean.
|
|
|
Batek, zertarako nahi
|
zuten
gizon horiek argazkia, galdetzen bazuen, zer zen, bada, argazki hori, galdetzen zuen Lupek. Edo, bestela, nortzuk ziren, bada, gizon horiek.
|
|
2004
|
|
|
Gizonok prostatako minbizia zuten beren sexu jarduerei, lehen harremanaren adinari, maiztasunari eta gaixotasun benerarren aurrekariei buruz. Prostatako minbizia
|
zuten
gizonen% 65ek gonorrea jasan zuela egiaztatu ondoren, pentsatzen hasi ziren gonorrearen hantura efektuak minbizi zelulak ugaritzea eragin dezakeela. Gonorrea sexu harremanaren bidez transmititzen den bakterio infekzioa da.
|
|
|
Kanpaina horretan, arreta berezia jarriko da alkoholemia edo intentzionalitate handiko faktoreak izan diren arau hausteen edo ezbeharren izenak eta inguruabarrak ezagutzeko, DGTko bozeramaileak azaldu duenez. Hain zuzen ere, Zirkulazioak atzo jakinarazi zuen bi gidari kasu zeudela, kontrako noranzkoan zihoazenak, hots, alkoholemia tasa handia
|
zuten
gizonak. Erakunde horren iturrien arabera, lehen atzipenaldia joan den asteazkeneko goizeko 4:30ean izan zen A (Andaluziako autobia), Valdepeñas (Ciudad Real) parean.
|
|
|
Gurasoekin bizi zara oraindik. Etxetik aspaldi alde eginda egongo zinen goizalde batean aurpegia estalia
|
zuten
gizonak zure etxera bortizki sartu ez balira eta beraiekin eraman. Horren aurretik Mikelek eta biok elkarrekin bizitzera joateko asmoa zenuten, alokatutako pisu batera.
|
|
|
Komisarian igarotako bost egunen ondoren paradisua iruditu zitzaizun kartzela, baina aurpegia estalia
|
zuten
gizon haien ahotsek ziegako paretetan itsatsita jarraitzen zuten oraindik, Carlos Vivesen ahotsaren gainetik entzuten zenituen: Non dago Mikel?
|
|
|
Isiltasuna ezarri zen bien artean. Koadrila Isila osatu
|
zuten
gizona, emakumea eta mutikoarekin. Denak Indi gaztainetan langarraren kolore griskaran deslai.
|
|
2005
|
|
|
Izan ere, emakumearekiko zegoen jarrera aldatzerakoan eragina izan zuen emigrazio tasa altuak. Espainiatik kanpo lan edo ikasi
|
zuten
gizon emakumeek jarrera oso kritikoa erakusten zuten Espainian emakumeek zituzten muga handien aurrean.
|
|
|
Hasiera batean, gutxik uste zuten ekimen hau horraino iritsiko zenik. Artzainen mundu biltzarrak artzaintza maite
|
zuten
gizon emakume batzuen utopia zirudien.
|
|
|
Lehenago esan dugun bezala, 80ko hamarkadaren hasieran Alardearen jenerala. Patxo? Rodriguez zen, prestigiohandikoa eta irundar gehienek maite
|
zuten
gizona. Hala ere, 1982 urtean, gaisotasun larri baten ondorioz, jeneraltza utzi behar izan zuen.
|
|
|
bati, baizik eta emakumeek soldadu gisaparte hartzearen aurka duden guztiei: «portaera haiek agerian utzi
|
zuten
gizon eta, paradoxa bada ere, emakume askoren matxismo gordina, jaiaren defentsakeskaintzen duen alibi zurigarriaren barruan gordea» (Editoriala, 1996/7/2). Zentzuhorretan interpreta daiteke Egin izan zela 2000ko irailaren 3an informatzaile grafikoek erredaktatutako komunikatua osorik argitaratu zuen egunkari bakarra, Jaizkibel konpainiaren entseguetan Alarde tradizionalaren aldekoek eragindaargazkilariek pairatutako erasoak salatzearren.
|
|
|
Alemania handia da eta historian zehar garrantzi handikoa dugula esango nuke nik. Nik eta entziklopedia idatzi
|
zuten
gizonek. Bart gauean Alemania atera zen telebistan:
|
|
|
Halaxe tratatu
|
zuten
gizon batzuek Adela, katutxo haien antzera; gozamena hartzeko baliatu zuten, eta gero, ezaxolaren zakuan sartu eta putzu sakon batera bota. Hura, ordea, ur gainera irteten zen, eta horman gora igo, eta bizitzara itzuli, lur azpitik bizirik irteten ziren katutxoak bezala.
|
|
|
Ez dakit zehatz mehatz Adelaren maite bizimoduaren berri, baina bai zertzelada handitan, geroago esango zidanagatik eta beste pertsona batzuengandik jakin ahal izan nuenagatik; horrez gain, begietan irakurtzen nionak ere asko adierazten zidan, isiltasunaren doinuak haren bizipen ezkutuenak adierazten zizkidan eta. Horregatik nekien zazpi biziko katu baten antzera irauten zuela, merezi ez
|
zuten
gizonek behin eta berriz putzura bota eta gero. Dios!
|
|
|
Bera ez zen sekula Marx anaien filmetan agertu, baina haiekin lan egin zuen beti, kameren atzean. Itzalean
|
zuten
gizona zen Gummo, Eztarri Sakona, Zeppo bezain interesgarria, honenbestez. Zeppo gorena izatera ailegatu ezean (Zeppo zen gainera planta onena zuena!), Groucho eta Gummoren arteko nahasketa litzateke idazle ideala.
|
|
2006
|
|
|
Salbuespena, angina pazienteak Faktore horiek guztiek, ordea, ez lituzkete azalduko Cardiffeko Unibertsitateko (Erresuma Batua) talde baten lanen kontraesanak, non ML aditua baita. Angina izan arren bihotzik izan ez
|
zuten
gizonei buruzko saiakera bat zuzendu zuen Burrek.' Helburua zen ikustea omega onuragarriak izan zitezkeen. Lan hori “European Journal of Clinical Nutrition” aldizkarian argitaratu zen, eta harrituta geratu zen arrain olio gehiago hartu zuten pazienteek bihotzekoak eta heriotza eragin zituztela.
|
|
|
–Guk badakigu zer gertatu zen –erran zuen hitzak begiratuki ahoskatuz– Atzo goizaldean Goldberg bilduma lapurtu
|
zuten
gizonetako batekin hitz egin genuen.
|
|
|
Noiz etxeratuko zen gizon hura, preso bazegoen? Zer kontatuko
|
zuten
gizon haiek guztiek, etxeratzen baziren?
|
|
2007
|
|
|
Kirurgiaren ondoren, paziente bakoitzak morfina tantaz kontrola zezakeen mina. Nikotina adabakia hartu zuten gizonek morfina gutxiago behar izan zuten alkaloiderik gabeko adabakia
|
zuten
gizonek baino kirurgia ondoko 24 orduetan. Ikertzaileek adierazi zuten nikotinak mina arintzen zuela morfinarekin lotutako albo ondorio narkotizatzaileak sortu gabe.
|
|
|
Kirurgiaren ondoren, paziente bakoitzak morfina tantaz kontrola zezakeen mina. Nikotina adabakia hartu
|
zuten
gizonek morfina gutxiago behar izan zuten alkaloiderik gabeko adabakia zuten gizonek baino kirurgia ondoko 24 orduetan. Ikertzaileek adierazi zuten nikotinak mina arintzen zuela morfinarekin lotutako albo ondorio narkotizatzaileak sortu gabe.
|
|
2008
|
|
|
Egun ordea, herriak zeharo ahaztu du boteretsuenekin batera erretratatu
|
zuten
gizona. Zergatik iritsi da gaurdaino Iparragirre eta Urtxalle ez?
|
|
|
Depresio ekonomikoak goitik behera astindu zuen AEBetako literatura. Idazleek begirakunea aldatu zuten, poltsikorik behar ez
|
zuten
gizon emakumeak ikusteko. Helburua:
|
|
|
Han ezagun batzuk sartu omen ziren taldera, emakumeak gehienak, norbaiten emaztearen lagunak. Hauek lausengu eta balakuekin hartu
|
zuten
gizona. Batzuek ez zuten sinistu nahi izan 60 urte betetzen zituenik.
|
|
|
Magistratuak ondo hartu zuen Leton, gizon libretzat zuen eta elkarrekin egin zuten lan zuhaitzak kimatzen. Herrian, ordea, gaizki hartu
|
zuten
gizona. Txerrenen parekotzat zuten.
|
|
|
Etsita, itsas armadak Charles Momsen i eskatu zion laguntza (behin baztertuta utzi
|
zuten
gizonari).
|
|
|
NARRATOR: (OFF) Batman sortu
|
zuten
gizon berek sortu zuten Catwoman: Bill Finger eta Bob Kane.
|
|
|
Alderdikerien ondorioz, karlistaldien interpretazioa baldintza bakar batera mugatu nahi izan dutenak ugari izan dira, baina gaur egun nahiko zaila gertatzen zaigu ulertzea euskal lurraldeetako jendetza borrokara joan izana, erabat ezezagun
|
zuten
gizon baten espainiar trono eskubideak defendatzeko soil soilik. Arrazoi nagusia erlijioa bazen, nola ez zen horren aipamenik egin Bergarako Itunean, edota 1839ko urriaren 25eko legean? 709 Beste batzuen ustez, txiroen eta aberatsen artekomora atxiki.
|
|
|
Irudia: Kevin Miller 2002 urtean egindako lan baten arabera, arrazoi ezezaguneko fibrilazio aurikularra
|
zuten
gizonek biztanleria orokorrean baino erresistentzia kirol gehiago egiten zituzten. Gaur egungo ikerketak, talde berak egina, urrunago joan nahi izan du, eta baloratu du ea jarduera fisikoak, oro har, eta lanbide jarduerarekin zerikusia duenak, arritmiaren garapenean eragina izan dezakeen.
|
|
|
Foruzainek ikerketa abiatu zuten eta, 01:00ak aldera, atxilotu
|
zuten
gizona. Neskari, bestalde, atzo iluntzean egin zioten autopsia, baina lerro hauek idazteko orduan artean ez zuten horren inguruko argibiderik eman.
|
|
|
mediku militarra izan zen 53 urtez, susmorik piztu gabe. Billy Tipton jazz musikaria (Dorothy Lucille Tipton;) ere 56 urtean pentsatu
|
zuten
gizona zela. Hil urren zegoela jakin zuten emakumea zela.
|
|
|
Polizia iturriek pentsatzen dute emaztea hil ostean bere buruauritu zuela senarrak. Zauriak osatzeko, astearte arte Logroñoko (Espainia) erietxean eduki
|
zuten
gizona, baina asteartean senda agiria jaso orduko, kartzelara bidean jarri zuten.
|
|
|
Larunbat arratsaldean, desagertzearen berri emanez, salaketa jarri zuten Foruzaingoak Lizarran duen egoitzan, eta orduan hasi zituzten bilaketa lanak. Ikerketaren arabera, bikotekide ohiak emakumearengandik urruntzeko zuen agindua larunbatean bertan hautsi egin zuela frogatutzat jo zuten poliziek, eta atxilotu egin
|
zuten
gizona. Desobedientzia larria leporatu diote agindua hausteagatik.
|
|
|
Kantu jira eta ondorengo bazkaria da bata, eta fusilatuen eskulturaren aurreko ekitaldia bestea. Biek ere, Errepublikak ordezkatzen dituen baloreak (berdintasuna, justizia, nazio eskubideen onarpena…) aldarrikatzea eta bera defendatu
|
zuten
gizon emakumeei gorazarre egitea dute helburu.Badira zenbait aste herriko zenbait musikari eta kantari Gaztetxean entseguak egiten hasi zirela. Borroka kantu mordoa ondo ikasi ostean, 11: 00tan ekingo diote kalez kaleko erromeriari.
|
|
|
Ikusi
|
zuten
gizon bat, areto gibeleko puntan, zikindua eta busti zipatua! Bekainak larrutuak, bere galtzak eskuan, orroka ari zen, lemazainari hortzak hautsi nahi ziozkala! Zer duzu bada?
|
|
2009
|
|
|
Zortzi gizonen artean harria mugitu behar izaten zuten, iltze gehiago nork egin. Oraindino gomutan dauka hainbatek Jatabeko zortzi semek Erandioko Dow Unquinesa enpresako zortzi beharginen aurka galdu
|
zuten
gizon proba.
|
|
|
Ustez, Yamiled Giraldok eta beste emakume batzuek salatu
|
zuten
gizon batek enkargatu zuen hilketa. Salaketa horien ondorioz, gizona kartzelara sartu zuten sexu askatasunaren aurkako delituen egiletza leporatuta.
|
|
|
–Emaztea badoa, ni ere banoa, esan omen zien senarrak. Eta gauez ibiltzen ziren gizon armatuek ontzat eman
|
zuten
gizonaren erabakia. Biak batera fusilatu zituzten, gau hartan bertan.
|
|
|
Gutunean esaten zituenek gizakiago bihurtzen zuten nire aurrean, baina bazegoen zerbait. Nire aitona, ni neurri batean, nire geneak gutxienez?, Bizkargi babestu
|
zuten
gizonen artean, munduko gizon ausartenen artean egon izanak bularra puzten zidan, eta malda erdian gelditu eta errenditu zela jakiteak lotsatu egiten ninduen; nahiz eta gizakiago bihurtu, lotsatu egiten ninduen. Nolabait huts egin zidala sentitzen nuen, eta baita nik berari ere, horrela pentsatzeagatik.
|
|
|
Miryamek artisaua izan zuen aita, eltzegilea, lurrezko eskultura txikiak ere egiten zituena, lanean ari ziren nekazariak, edo sardana dantzatzen
|
zuten
gizon emakumeak, txakurrak eta katuak?, POUMeko militantea; ama, berriz, maistra izan zuen, errepublikan eta irakaskuntzan itsu sinesten zuena; gurasoen ezkerreko giro hartan hezia, Miryam sarritan oroitzen zen haietaz: poztuko nintzateke hemen baleude?
|
|
|
horregatik zegoen, beharbada, Nazario semeaz harro, eta horregatik egiten zion so mirespenez; irudi harekin batera, baina, semeak aita bereganatuta zuèn une hartan doi?, pentsamendu beltz bat etorri zitzaion: etorriko ez zitzaion, bada, baldin eta hantxe bazuen semea galtzeko posibilitatea ere, abioi istripu batean!; zertan zebilen, baina, bigunkeriak eta belaskeriak hartuta, emakume bat bezala?; ez al
|
zuten
gizon guztiek hil behar?; zer zen hobea, bada, ohean zahardadeak jota hiltzea, Ollo jeneralarekin ibilitako bere aita zena bezala, aitak bizitzan erakutsi izan zuèn irudi biziaren aurrean heriotzaren kontrairudi espantuzkoa behar zuen Nazariok buruan sartuta, hain utzi zuen aita beste mundura eraman zuèn beherakoak mehe, zurbil eta indarrik gabe!?, ala istripu batean, heroi bat bezala?; Nazario... –Hala pentsatzen baduzu, egizu nahi duzuna?, baina, Regina burumakur ikusi zuenean, ez zuen halakorik esan; aitzitik, betartea iluntzen eta gogortzen zuela, esan zuen:
|
|
|
umeak, senarra, senarraren gurasoak... Neskamea eskuratzen
|
zuten
gizonek ezkontzean, zerbitzari bat bizitza osorako. Baina orduan ez genuen horrela uste.
|
|
|
Timmonsen arabera, osasuna hobetzeko ariketa programak diseinatzeko gaur egun jarraitzen diren jarraibideak “ezin hobeak izan” daitezke, eta hausnarketa handiagoa eskatzen dute. “Gure azterketan erabilitako bolumen txikiko eta intentsitate handiko entrenamenduak nabarmen hobetu zuen intsulinaren ekintza eta bizimodu sedentarioa
|
zuten
gizon gazteen glukosa ezabatzea; horrek esan nahi du oraindik ez dugula erabat baloratzen ariketaren eta diabetesaren arteko harreman tradizionala”, azaldu zuen. Boluntarioek bizikleta estatikoak erabili zituzten esprint bat ahalik eta intentsitate handienarekin egiteko, nahiz eta astean behin baino gehiagotan egindako jarduera indartsu orok eragin bera izango lukeen babes metabolikoan, azterketa honen arabera.
|
|
|
Zazpi urteko jarraipenaren ondoren, autoreek 36.965 minbizi kasu aurkitu zituzten gizonezkoetan eta 16.605 emakumezkoetan. Kaltzio gehiago kontsumitu
|
zuten
gizonek, egunean 1.500 miligramo inguru, %16 arrisku gutxiago zuten digestio sisteman tumoreak garatzeko kopuru txikiagoak hartu zituztenek baino (500 miligramo inguru egunean), eta ehuneko babeslea %23ra igotzen zen emakumeen kasuan.
|
|
|
Hauteskundeak diren bakoitzean agintzen digute hori, baina horrela dago oraindik. Herenegungo euriteetan autoak ateratzeko aukera izan
|
zuten
gizonaren garajean. 120 autok dute lekua, eta guztiak atera zituzten.
|
|
|
Beste gizon bat atxilotu zuen Ertzaintzak herenegun, genero indarkeria leporatuta. Donostiako Amara auzoan atxilotu
|
zuten
gizona, 23:30 aldera. Ertzaintzak jakinarazi duenez, gizon bat emakume bati auto barruan joka ari zitzaiola salatu zuen herritar batek.
|
|
|
sanferminak bukatu eta ehunka gaztek, hondar urteotan, entzierroa errepikatzen dute, zezenik gabe, jolas moduan. Izugarria gero ondorengo egunean ikusi ahal izan nuen argazkia, emakume batena, jai ekitaldi herrikoi horretan parte hartzeagatik nola jotzen
|
zuten
gizon handi batzuek. Udaltzainak ziren.
|
|
|
Herriko kanpinean gertatu zen erasoa. Eusko Jaurlaritzako Herrizaingo Sailaren arabera, herenegun iluntzean, 20:30ean, bikotekideari irainka eta zartagi batekin eta aizto batekin mehatxuka ikusi
|
zuten
gizon bat kanpinean zeuden pertsona batzuek.
|
|
|
Emakumeak hala eskatuta, ertzainei abisu eman zieten eraso saiakeraz. Andrearekin eta gertatua ikusi zutenekin hitz egin ondoren, atxilotu egin
|
zuten
gizona. Epaileen aurrera noiz pasatuko dago.
|
|
|
Azkenean, geldiaraztea lortu eta gizonezkoa atxilotu zuten. Genero indarkeria, bideko segurtasuna arriskuan jartzea eta Poliziari erresistentzia agertzeko delituak egotzita atxilotu
|
zuten
gizona. Emakumeak esan zuenez, bikotekide ohia zen atxilotua, eta eztabaida izan ostean atxiki zuela azaldu zien ertzainei.
|
|
|
Joan den astelehenean bertan, lau lagun hil zituzten tiroz iparraldeko Ciudad Juarezen. Hiri horretan festa pribatua ospatzen ari zirenen aurkako erasoa egin
|
zuten
gizon armatu batzuek, eta pertsona bat hil eta bost zauritu zituzten.
|
|
|
Agian, bai. Lehen, baliabide asko
|
zuten
gizon horiek baino ez zuten askatasuna; gainerakoek erantzukizunak eta betebeharrak bakarrik zituzten. Baina horrela ikasten da libre izaten:
|
|
|
Bestek beste, aztertutako 135 hitzarmenetatik 18k ez
|
zuten
gizon eta emakumeen arteko berdintasuna aipatu ere egiten. Gainontzeko hitzarmenak batuta 480 klausula daude genero berdintasuna lantzen dituztenak.
|
|
|
Hurrengo egunean Guzmanek agente beraren telefono deia jaso zuen. 2007ko amaieran, Guzmanek jakin zuen maiatzaren 29an bere salaketa artxibatu egin zutela, ustez erasoa jaso
|
zuten
gizonak topatzea ezinezko zela argudiatuta. Beste hainbat deiren ostean, Guzmanek etsi egin zuen.
|
|
|
Ostiral goizean salaketa ezarri zuen, eta gauean atxilotu
|
zuten
gizona. Atxilotua, emakumea eta lekukoak galdekatu ondoren, epaileak espetxeratze agindua eman zuen, igandean.
|
|
|
Miryamek artisaua izan zuen aita, eltzegilea, lurrezko eskultura txikiak ere egiten zituena –lanean ari ziren nekazariak, edo sardana dantzatzen
|
zuten
gizon emakumeak, txakurrak eta katuak–, POUMeko militantea; ama, berriz, maistra izan zuen, errepublikan eta irakaskuntzan itsu sinesten zuena; gurasoen ezkerreko giro hartan hezia, Miryam sarritan oroitzen zen haietaz: poztuko nintzateke hemen baleude... baina haiek joan ziren, eta alferrik nabil hemen ameskerietan, bizitzak heriotza zor; horregatik, Domingok eta Miryamek noiznahi izaten zituzten politikari buruzko elkarrizketak; edo Jainkoari buruzkoak...
|
|
|
horregatik zegoen, beharbada, Nazario semeaz harro, eta horregatik egiten zion so mirespenez; irudi harekin batera, baina –semeak aita bereganatuta zuèn une hartan doi–, pentsamendu beltz bat etorri zitzaion: etorriko ez zitzaion, bada, baldin eta hantxe bazuen semea galtzeko posibilitatea ere, abioi istripu batean!; zertan zebilen, baina, bigunkeriak eta belaskeriak hartuta, emakume bat bezala?; ez al
|
zuten
gizon guztiek hil behar?; zer zen hobea, bada, ohean zahardadeak jota hiltzea, Ollo jeneralarekin ibilitako bere aita zena bezala –aitak bizitzan erakutsi izan zuèn irudi biziaren aurrean heriotzaren kontrairudi espantuzkoa behar zuen Nazariok buruan sartuta, hain utzi zuen aita beste mundura eraman zuèn beherakoak mehe, zurbil eta indarrik gabe! –, ala istripu batean, heroi bat bezal... " Hala pentsatzen baduzu, egizu nahi duzuna", baina, Regina burumakur ikusi zuenean, ez zuen halakorik esan; aitzitik, betartea iluntzen eta gogortzen zuela, esan zuen:
|
|
|
Gerezien sasoia baino lehenago hasi eta bukatu zen amets haur hura, bizarrak zurituta ziegatik askatu
|
zuten
gizon bederatzi urtez zaharrago hura, ziegatik askatu eta Marseillan eskean ibili zen hura, Parisen lo hartu eta Milanen babestu zena, ziegatik askatu eta Florentzian tipografo izatera itzuli zen gizona; Parisen amets egin eta, bederatzi urte geroago, ziegatik askatu zutenean, lau ebakortzak falta zituen gizon hura, Parisko Komunari buruzko albisteak ekarri zizkidana, askatasunari koska egiteagat...
|
|
2010
|
|
|
galdetutakoen artean, euren burua ohiko erretzailetzat duten emakumezkoak(% 23) gizonezkoak baino gehiago dira(% 21). Halaber, egunero erretzen
|
zuten
gizonen% 31k erretzeari utzi diote; emakumeei dagokienez, berriz,% 22k utzi dute tabakoa.
|
|
|
Epaimahaikoek bakarrik ziruditen zurbilak eta abailduak, baina gaubeila egin ondorengo nekea izango zen. Batzuk aharrausika, ezerk ez zuen iragartzen haien plantan heriotza zigorra ezarri berri
|
zuten
gizonak zirela. Eta burges on haien begitartean logura ikaragarria baino ez nuen igartzen.
|
|
|
Antolamendua amaitutakoan, inspektore jaunak, zilarrez bordatutako gizon batek, agindua eman zion presondegiko zuzendariari. Istant bat geroago, horra, bizpahiru atek ia aldi berean jaurtiki
|
zuten
gizon higuingarri andana, ahokadak bezala patioan, garrasika eta zarpail; fortzatuak ziren.
|
|
|
Ekintza hartan ehiza hegazkinek benetako ehizaldia eragin
|
zuten
gizon, emakume eta haurren artean. Goizeko eskarmentuaren ondoren, biztanleak Durango inguruko auzo eta landetan barneratu ziren, Montorreta, San Roke, Landakon barrena, han bonben arriskutik libre zirelakoan.
|
|
|
Hots batzuek bizkorrarazi egin
|
zuten
gizon dotorea irakurtalditik. Ate joka ari zen norbait eta gizona, nahigabeturik bat bateko etenagatik, liburua besaulkian utzi kuxin batez estalirik eta atea zabaltzera joan zen.
|
|
|
Gerra aurreko aldian herrian erabiltzen zen hizkuntza euskara zela gogoratu zuen, nahiz eta XIX. mendearen azkenetan erdararen erabilpena sartu. Gerra ondorengo urteak gogorrak izan ziren euskararentzat eta euskararen alde lan egiten
|
zuten
gizon eta emakumeentzat. Horren adierazleetariko bat, aipatu zuen Patxik, Oletako Aita Leon Aranguren karmeldarraren kasua izan zen, hots, bederatzi urte kartzelan pasatu baitzituen.
|
|
|
Bestalde, itsasontziotan lan egin
|
zuten
gizonen kopurua zehatz ezagutzen ezbadugu ere, txikia ez zen izan kontuan hartzen badugu gerra ostean lanik gabe etaetxera itzuli ezinik Ingalaterra eta Galesen gelditu ziren ehunka euskal marinel.
|
|
|
Harvardeko Unibertsitateko ikertzaile talde batek Minbiziaren Prebentziorako Ikerketa Konferentzian (AEBetako Minbiziaren Ikerketarako Elkartea, AACR), joan den abenduan, kafe kontsumoaren eta prostatako minbizia garatzeko arriskuaren arteko alderantzizko lotura sendoa erakusten zuten datuak aurkeztu zituen. Kafe gehiago edaten
|
zuten
gizonek prostatako minbizia izateko arrisku txikiagoa zuten kafea hartzen ez zutenek baino, lan honen arabera. Duela gutxi, Londresko Imperial College ko ikertzaileek egindako eta urtarrilean “Cancer Epidemiology, Biomarkers and Prevention” aldizkarian argitaratutako beste azterlan baten emaitzek erakutsi zuten kafeari lotutako gliomak (garuneko tumoreak) izateko arriskua handitu egin zela.
|
|
|
Domekan, berriz, idiek hartu
|
zuten
gizonen lekua eta hiru idi pare aritu ziren, nor baino nor, San Pedro Saria eskuratzeko borrokan. Azkenean, Itziarko Erretenen idi pareak egin zituen plaza gehien eta berarentzat izan zen lehen saria (950 euro, mantak eta Udalak emandako garaikurra).
|
|
|
Antza, erasoa dantzaleku baten barruan hasi zen eta atera zirenean heldu zen Polizia. Hainbat lekukok jakinarazi
|
zuten
gizonak emakumea behin eta berriz modu bortitzean jo zuela. Berehala atxilotu zuten ertzainek.
|
|
|
Gizakia ikusten zuen drogak desegindako gazte bakoitzean eta egoera makur hark urratutako familietan. Laguntza behar
|
zuten
gizon emakumeak ziren guztiak. Zerbait egin zitekeen eta egin beharra zegoen.
|
|
|
Egiaz, gertakari haren oroitzapen izugarria gordetzen dut, zorigaiztokoa. Guztiz bidegabeki, zitalkeria politikoaz jokatu zutelako PPk, PSE EE PSOEk eta Batasunak; bakoitzak bere arrazoiak zituen, elkarren kontrako zirenak, baina bat hartu
|
zuten
gizon zintzo eta prestu baten aurka jarduteko. Gutxi izango dira beren jarduera politikoan Juan Mari Atutxa bezain zintzoak.
|
|
|
Balarik gabe zegoen. " Bromak egiteko gogoa, gure maxak!", hots egin zuen don Jaime izendatzen
|
zuten
gizon beltzaranak. Gaztelaniaz erabilitako hitza esanahi beretsukoen artean baldarrena izan zen:
|
|
|
Independentzia kontzeptua ardatz hartuta beste kanpaina erraldoi batzuk antolatu zituzten publizistek eta orduan bai lortu
|
zuten
gizonak erakartzea, munduan gehien erretzen den marka bilakatu arte zaldun bakartion tabakoa (baita nire gogokoena ere).
|
|
|
—Bota, tira, eutsi, ekin, gogor entzuten
|
zuten
gizon biek patiotik, aspaldi hoztutako teaz dagoeneko ahaztuta, eta agindu kontraesankor haiek nola interpretatu ez zekitela gelditzen ziren. Noizean behin, atea ireki eta Monika irtengo zen korrika txikian, edo etxean zeukaten beste neskame zahar bat, eta haiei galdetuko zieten, urduri eta artega:
|
|
|
Adineko gizon ezjakin hura hamasei urteko mutil baten konpainian, bada, biak mundu osoa irabaztera prest! Ardurenean irribarrerik ere egiten ez
|
zuten
gizon latz haiek kar kar ozenetan zaparta ziren. ntzun ezazue, mamometzale piadosak!; agian horrela zerbait ikasiko duzue!; nire erranetan zantzu argiak daude argituentzat!
|
|
|
Inozoa nintzen orduan. Orain, batzuetan bururatzen zait ez ote
|
zuten
gizon hura atxilotu preseski alaba bortxatzen zuelako eta, gizonak eskatu arren, alaba zela ikustera etorri nahi ez zuena.
|
|
|
Basamortuko gizonak ez zuen frantsesez egiten. Sartu berritan ezagutu zutenek nabarmentzen
|
zuten
gizonaren gainbehera. Bizarra luzatu ahala burua galtzen joan zen.
|
|
|
Ertzainak emakumearekin batera Zornotzara joan ziren, erasotzaileak bikotekide ohiari agindutako hitzordura, eta bertan atzeman
|
zuten
gizona. Orduan konturatu ziren dokumentazio faltsua zeramala.
|
|
2011
|
|
|
21 urtekoa da alaba, eta erasoaren berri ematearekin batera, ama alabek jakinarazi zuten sexu erasoak jasan dituela aitaren partetik. Aurki atxilotu
|
zuten
gizona; atzo epailearen aurrean deklaratzera eraman zuten.Nafarroako foruzainek jakinarazi dute, bestalde, 34 urteko gizonezko bat atxilotu zutela hilaren 14an Berriozarren (Nafarroa), genero indarkeria leporatuta. Bikotekideak hots egin ziei poliziei, eta senarrak jo egin zuela esplikatu zien.
|
|
|
Neskak zauriak zituen lepoan, besoetan eta eskuetan. Ertzainek han bertan atxilotu
|
zuten
gizon gaztea.Haur pornografiagatik, atxiloBestalde, Santurtzin (Bizkaia), 45 urteko gizon bat atxilotu dute udaltzainek, ustez haurrei irudi pornografikoak igortzeagatik. Hilabeteak zeramaten gizona ikertzen.
|
|
|
33, 36 eta 21 urteko gizon bana atzeman zituzten Sestaon, Trapagaranen eta Bilbon.Ostiralean 36 urteko gizon bat ere atzeman zuten ertzainek Errenterian, kalean bikotekidea bortxatzen saiatzen ari zela. Erasotzaileak bortxaz erantzun zien poliziei, «emaztea» zela esanez, eta ertzainek «indarra» erabili
|
zuten
gizona mendean hartzeko. Biktimak poliziei eraso zien, gizona eraman ez zezaten, eta emakumea ere atxilo hartu zuten ertzainek.
|
|
|
ertzainez inguratutako desfilea. Erdian betiko txapel gorriekin aurrera egiten
|
zuten
gizon eta emakumeak, alboetan polizia katea, eta segituan ia ertzainei pegatua, plastiko beltzak. Txaloka eta garrasika hasi nintzen" Aupa Alarde mistoa!
|
|
|
Lorpen handia da. Nirekin hasieran hitz egin zuten abokatu britainiarrek esaten
|
zuten
gizon bakar batek ezin duela legea aldatu. Eta orain egin daiteke.
|
|
|
Hala, bada, ehortzi
|
zuten
gizona bere herrian, eta, nola Odiliak alargunari. Giselari?
|
|
|
Inork ez zuen esaten baina maiseatzen ari ziren emakumeek maitaleren bat izan zitekeela pentsatu zuten, maitale ohi bat seguruenik, alarma jarri berria zegoela ez jakiteko. Zer egin zezakeen, dena den, maitale ohi batek inoren etxean?, galdetzen
|
zuten
gizona berriro baranda gainera igotzen ikusten zuten bitartean. Adineko gizon batek ondoko leihotik zerbait esan omen zion.
|
|
|
Ligiko etxeetara jaitsi ziren. Ligiarrek ez
|
zuten
gizon zahar arrotzik ikusi, eta mesfidantza begirada luzeak egin zizkieten gazteei. Bazegoen ume bat galdurik, ordea, etxetik goizik irten eta bazkalorduan itzuli ez zena.
|