|
2000
|
|
|
Studioetarako ona zen Mattin, ni bezain ona bai, nahiz eta ez
|
zuen
nik nuen memoria, baina hark ez zuen studioetarako nik nuen ardura, zeren buruan ehiza bertzerik ez baitzuen... eta ezpata... eta austriarren arrano inperiala, etxeko armarriaren gainean zegoena... eta zeren uste baitzuen ezen Zenonen dortoka deus guti izan zitekeela arrano inperialaren atzaparretan. Baina haren jokamoldea, bertzalde, ez zen guztiz arrotza gure etxean, aitak anitzez ere gehiago miresten zituenez gero Mattinek egozten zituen oilagorrak, basurdeak eta oreinak, nik studioetan ehizatzen ahal nituen ahate filosofikoak baino, osaba Joanikotek erraiten zuen bezala, konparazione.
|
|
|
Eta gizon hark, zeinari berant gabe jakin bainuen ezen Alain Coup d’Œil zeritzala, edo Alain Coup d’Œil le Normand, Normandiakoa zelako, jarri
|
zuen
ene gainean bere begi bakar beldurgarri hura... eta uste nuenean ezen neure bizitzako hutsik handiena egin nuela, zeren eten bainuen haren hitzaldia punturik gorenean, eta zeren behako krudel hartarik ez bainezakeen deus onik iguriki; aitzitik, bigundu zuen apur bat bere behakoa, egin zuen irri, eta erran zidan ondotik:
|
|
|
Eta galdetu zidanean, kasik segidan, ea zer egiten
|
zuen
ni bezalako frantses batek Espainiako galeoi batean, gezur erran nion, ihardesten niolarik ezen bitartekoak eta arartekoak zirela gutienekoa, xedea garbi zegoenean... eta, Utopiari buruzko kontuak aipatu beharrean, El Doradokoak aipatu nizkion, jakina, zeren eta El Dorado nahi bainuen Frantziako koroarentzat...
|
|
|
Hark hala erraiten zuen, eta uste dut ezen, oroitzen dudan neurrian, arrazoin zuela. Baina, Pedro Huizi hala moduzko pintorea bazen ere, mundu hura bertatik ezagutzen ez
|
zuen
ni bezalako gazte batendako ezin ikusgarriagoa izaiten zen haren pintzelaren mugimenduei jarraikitzea, noiz eta, marrazkiaren ondotik, pintatzen hasten baitzen, pinturak paletan nahasten eta bir nahasten zituela, kolore egokiaren bila beti ere, hemen argiago, han ilunago. Eta, pinturen bidez koadro haiek eta mundu haiek sortzen zituela, jainko tipi bat iduritzen zitzaidan Pedro, zeren halakoak baitziren enetzat, funtsean, bere artelan haiek, Jainko Handiaren kreazioaren metafora.
|
|
|
Neskari Catherine zeritzan, baina bertze neska guztiek Mignon deitzen zioten, eta galdetu nionean nola nahi
|
zuen
nik deitzea, haren behakoari malizi puntu bat zeriola, ihardetsi zidan: " Oraingoz, Catherine; geroxeago, benturaz, Mignon...", adierazten zidalarik, gisa hartan, ezen izen batetik bertzerako jauziak prezio bat zuela.
|
|
|
Handik atera ginenean, ordea, gizon bat atera zitzaigun biderat, eta, so ere egiten ez zidala, Mignon besarkatu eta zaflako amoltsu bat eman zion ipur-masailean. Eta, bat batean, ene anaiarekin gertatu zitzaidan bezala Elbira zela kausa, jeloskor sentitu eta besoa tinkatu nion, frantsesez erraiten niola, haserre, ezen utz zezala Mignon bakean; gizonak ez
|
zuen
nik hitzez adierazia ulertu —zeren eta holandarra baitzen, berehala jakinen nuen bezala—, baina bai keinuz adierazia, eta, hala, hark ni paparretik atxiki, eta ulertzen ez nizkion hitzak erran zizkidan. Eta, noiz eta baitzirudien ezen muturka hastera gindoazela, Mignon tartean sartu eta ene alde atera zen, erraiten ziola gizonari ozentki nik ez dakit zer, holandesez segur, zeren eta Mignonek holandesez eta frantsesez baitzekien eta nik ez nion ulertu.
|
|
|
Oraingo aldian bai, ahoa ireki nuen, oker aditua zuritzeko asmoz, baina emaztekiak bertzela ulertu
|
zuen
nire keinua, haserrea ikusiz argitu nahia baizik ez zegoen lekuan.
|
|
|
Haatik, horrek ez ninduen urrikalgarriago egiten. Kristina, bederen, lau egun lehenago anaia Josu eta bere lagun xarmangarria bezala, deus guti larritu
|
zuen
nire bisaia zafratuak. Juxtu juxtu eskaini zidan sukaldeko trapu zikin samarra, sudurpeko bi lorratz gorriak xukatu beharrez.
|
|
|
Niri, berriz, begi klixkarik ere ez zidan opatu handik kanporatzean. Togasekin, neskaren aipua barrenetik atera zitzaidan, motza eta zehatza izan behar
|
zuen
nire agurraren atari.
|
|
|
Borrokan isuri nintzen teklatura iraulitako ene eri gogortuekin; eznahia ageri zitzaien, une horietako bihotz ikararen kronikagile bihurtzeko. Nire begiek bildutako irudi arrailagarriei molde idatzi kutsugabea ematera lehiatuta ere, emaitzak parekotasun urruna
|
zuen
nik ikusiarekin:
|
|
|
bi lorategi publikoren arteko karrika iluna, harresiz haratagoko auzoetara isurtzen zen errepide zabala zuena buruan. Etxe gero eta hurbilagoan anaiaren neska ondoko gelan izanen nuela oroitzeak bizitasunez hornitzen
|
zuen
nire ibili kulunkaria. Oinezkoen semaforoan, argi berdeak egin zidan.
|
|
|
Aspaldi
|
zuen
nire lagunak errieta ematen ez zidala, eta lehenagoko denboretan bezain desatsegin zitzaidan. Urteen bortxaz pairua urritzen zaigu denei eta ni ez naiz salbuespena.
|
|
|
Eskalatzaileak, ene begi suminduei ihes eginez, bertze zerbait idatzi
|
zuen
nire orriaren gainean. Aurrekoa baino laburragoa zen:
|
|
|
Hondora bidean, ordea. Hogeita lau ordu lehenago toki horretan berean hautatu nuen leloaren oihartzunak irri ajataka durundatu
|
zuen
ene buru barne minduan.
|
|
|
Korbata estua laxatu
|
zuen
nik zigarroa piztuta. Arnasarako bide zabalagoa giro ketu berrian.
|
|
|
Gisako ateraldi batek, ordea, ongi etorri eskasa hartuko zuen orain. Nire andrearen erretolikek kutsatua ez bazen bere kabuz erabakita, neskak ez
|
zuen
nirekin prestu agertzeko asmorik.
|
|
|
Unaik kontent ematen
|
zuen
ni ikusteagatik, eta hori ez zen astoaren goizeko arrantza. Elkarrekin egindako azken asteburuak egina bide zuen mirari tikia.
|
|
|
Kanpoan, abuztuko eguzki goiztiarrak itsumen bilakatu
|
zuen
nire begietako lausoa. Ximurraren luneta beltzen bekaiztoan berreskuratu nuen nire lehengo lekua gidariaren ondoan.
|
|
|
Atzoz geroztik gogoa ozpintzen zidan irudiak tartea eskatu
|
zuen
ene baitan: Kristina ostatutik lekutzen, Ximurrarekin batean.
|
|
|
Aspaldiko partez, ordu erdi abantzu
|
zuen
nirekin bisaia ilundu gabe, eta ez nuen dena kakaztu nahi zapata takoidun triste eta aise ere prosaikoagoen kontura. Egoeraren latzagatik ere, eroso sentitzen nintzen whiskyak gure artera ekarritako giro bare, kasik adiskidetsuan.
|
|
|
Hori niretako zen. Erretzeko gogoak, sexuaren menturan ahantziak, berragerpen latza egin
|
zuen
ene baitan.
|
|
|
Potzolorekin nirekin baino luzeago joan zitzaion kafe gozatzea, ez baitzuen xera pare bat egiteko parada galdu. Belarrira zerbait xuxurlatu ere zion, eta nire ikaskide ohiak irribarre egin
|
zuen
nik horretarainokoan ezagutu gabeko molde goiti eragingarrian. Kostata utzi gintuen beltxarga bilakatutako ahatetxo itsusiak.
|
|
|
Potzolok keinu erre batez gaitzetsi
|
zuen
nire jakin eza.
|
|
|
Zuzenketa berantiarrak irri motz bat eragin zion, ni are ergelago sentiaraziz. Harriko laburra amaiturik, mandarra kendu eta paretako gakotik zintzilikatu
|
zuen
nire aldera etorri aitzin. Haren xilko distiratsua begien heinera nuen abantzu.
|
|
|
Felicitas/ Amagoiaren mehatxuen jakitun egin nuen: igarleak demanda aurkeztuz gero, berak ere agertu
|
zuen
nirekin batean epailearengana, egunkariko buru izan eta ustezko delituaren egunean. Aukera hori baztertuta —nekagarriegia haren histeriaren lekuko gertatzea—, Anaren etorrerak baizik ez nintzakeen atxiki erredakzioan.
|
|
|
Irteerara ailegatzean bihurtu nintzen, nire antzezpenak Anaren oniritzia bil zezan. Lanera berriz ere isuria, ez
|
zuen
nire aldera so egiten. Are gutiago gainerako lankideek.
|
|
|
Bila etorri zitzaizkidalarik, ziegako paretak, atea eta lastaira —barne horretako altzari bakarra— eskuz, zangoz eta buruz kolpatzeari emateko prest nengoen. Polizia uniformedunen itxurazko gizabideak —zinez ohargarria, harat eraman nindutenen zakarkeriaren aldean— ez
|
zuen
nire kolera apaldu, ezta eskuburdinarik paratzen ez zidatela ikusteak ere. Nire galdera guztietarik bakar bati erantzun zioten:
|
|
|
Ispilu ilunean, alabaina, nire irudiaren isla baizik ez zen, ñaño, ttar eta zimurduretan kizkurtua. Ene mihiak indar berezia egin zuen hitz bakoitzeko silaba bakoitzean, iduriz eta ahoskeraren garbitasunak egiaren argiaz hornituko
|
zuen
nire argudioa.
|
|
|
Ni, berriz, pinpirrintzen hasia baizik ez nintzen, pixkortzen, alegia. Haren adimena itsutzen zuten hodei gorri beltzen aldean, laino zuri mehe batek ñabartzen baizik ez
|
zuen
nirea. Hain nagusitasun agerikoaz baliatuta, dudarik ez da niri zegokidala gure olde berotiak hoztera saiatzea.
|
|
|
oi ene zeinmalerusa ni ka aritzen naizelarik, horrelaxe maite dut ginebra, txarra eta hutsa, zintzurretik beheiti hondoratzean metal gorituaren mina uzten duena aho-sabaian. Kristinak gorroto
|
zuen
nire zaletasun hori.
|
|
|
Semea bera bainoago, atxikigailu bat behar nuen, zurrunbiloaren ahoak irentsiko ninduen unea geroratuko zuen ohola. Mutikoak hainbateko ustekabea hartu
|
zuen
ni hor ikustean, batik bat zinemara gindoazela gaztigatu niolarik. Zailagoa izan zen haurtzaina horretaratzea.
|
|
2001
|
|
|
Bestelakorik ez nuen igarri ere egiten, gereziak eta buztana ahaztu egin nituen. Baina musuak bihotz taupadak gerriraino jaitsi eta endredatu zizkidala sentitu nuen une berean, Antoniok mingaina atera
|
zuen
nire ahotik, eta gerezi txortenak bi korapilo zituela erakutsi zidan. Anpolai buztana oparitu, altxatu, eskuan musu bat eman eta alde egin zuen.
|
|
|
Zaila egiten zitzaidan, min egiten zidan nire pozoia kendu beharrak. Baina amak bere eskuarekin hartu
|
zuen
nirea eta argizariari biok batera egin genion tira, zast!
|
|
|
Goiz osoa pasa
|
zuen
niri begira eta horrek urduri jartzen ninduen. Bakarrik lan egiten ohitua nengoen eta pertsona ezezagun bat aurrez aurre izatea deserosoa egiten zitzaidan.
|
|
|
Pantxok bere gorputzaren kontra estutu eta besarkada sakona eman zidan. Begietara begiratu eta, ezer esan gabe, musu txiki bat pausatu
|
zuen
nire ahoan. Eta hantxe, beste ezer egin gabe, biok lokartu ginen.
|
|
|
Nik ezin nuen erreakzionatu. Hura benetan gertatzen ari al zen ala azken kalimotxoak neuk entzun nahi nuena sortzen
|
zuen
nire irudimenean. Gari, baina, azkarragoa izan zen eta eskerrak.
|
|
|
Han dena ixten ari zirela eta etxerako bidea hartzeko garaia iritsi zitzaigun azkenean. Hasiera batean beldur pixka bat banuen, Armendariz gidatzeko ondo egongo ote zen zalantzan baina, dena esateko, berak ez
|
zuen
nik edan nuenaren erdia edan, eta gainera autoarekin oso serioa zen. Ez genuen arazorik eduki.
|
|
|
Goiok abantaila
|
zuen
nire aldean, externoa zen. Etxera joan zen eta, ama heldu orduko, zira jantzi eta Kaioarrirantz joan zen.
|
|
|
Orduan, Usted esan zidan, eta libreta txiki batean apuntatua
|
zuen
nire ihesaldien zerrenda irakurri zuen, nik eskailera mailak binaka igo eta pasillo ezkoztatuan draz drazz nindoala izkinan Padre Solana agertu zeneko gaua gogoratzen nuen artean, leihoko ilargi betea eta guzti. Urriaren 5ean hamarrak bost gutxiagotan, urriaren 13an hamarretan, urriaren 23an hamaikak hamar gutxiagotan, azaroaren 3an hamaikak eta hogei minututan...
|
|
2003
|
|
|
Ez nuen sekula piztuta ikusi. Irakurtzeko besaulki bat zuen Monikak eta han irakurtzen zituen Max Frischi buruzko bere zerak, ni ordenagailuaren aurrean zegoen egurrezko aulki batean esertzen nintzen bitartean, gerriak minberatu arte, orduan ohe gainera joan behar izaten nuen posturaz aldatzeko eta Monikak abagunea aprobetxatzen
|
zuen
nire ondoan kiribilduz txerak eta balakuak egiteko. Nik utzi egiten nion eta Barthesen libururen bat irakurtzen jarraitzen nuen, bera nire botoi bat mingainarekin txupatzen edo nire bularreko ilearekin jostatzen ari zen bitartean.
|
|
|
Urte batzuk geroago giltzak eskuetan bere etxera sartzeko zorian nengoela, ordea, duda mudak izan nituen, nik ez bainuen inolako eskubiderik nirea izan zen baina orain arrotz egiten zitzaidan etxe horretan sartzeko, are gutxiago nirea ez zen zerbaiten bila, idazlearen emazteak esandakoa egia izatekotan. Beldur nintzen Monika ez ote zen barruan izango, beharbada lo zegoen oraindik, bere ohe zabalean trabeska bakarrik, edo, okerrago dena, beste norbaitekin bazegoen, eskuineko aldean zuzen, hala egiten
|
zuen
nirekin bizi zenean bederen, niri bizkar emanez eta burkoa bi besoekin besarkatuz. Orduak eta orduak lo sakon egiteko adurra zuen eta zoria.
|
|
|
Egunkari batean nire argazkia atera zela badakit (oso gutxitan irakurtzen ditut, baraurik ura edatea bezala dela iruditzen zait, kalte egiten didate), ikastetxeko atezainak pistaren bat emango zion nornahiri, jendearen adimen deduktiboa izugarria da, batzuek oso gutxi behar dute xehetasun solte batzuk josiz, zertzelada urriak elkartuz, txikikeria batzuk handituz eta antzaldatuz, pelikulak asmatzeko. Horrelakoa da ikastetxeko atezaina eta horrelakoa da nonbait nire kontrako adierazpenak egin zituen harakin hori, adinean aurrera doan gizon lodikote isil bat, ez omen zuen beste konturik esan edo aipatu, poltsikotik goiz hartan bertan egunkariak agertu
|
zuen
nire argazki zimurtua atera eta, komisarioaren mahaiaren gainean lisatzen ahalegindu ondoren," bera da" esan omen zuen, odol markak ondo garbitu gabeko behatz erakuslearekin seinalatuz," bera da gauetan Sophieren etxera etorri ohi zena" errepikatu omen zuen, jeloskortasun ezkuturen batek eraginda beharbada.
|
|
|
Monikak eskertu egin omen zion broma, seguru asko esku bat pausatuko zion besoan, halaxe egin ohi
|
zuen
nirekin, eta bere eskaintzari buruz pentsatuko zuela adierazi omen zion.
|
|
|
–Zalantzan nengoan, beraz, Jainkoak zer nahi ote
|
zuen
nitaz, baina, don Esteberen sermoia entzun eta handik gutxira, ideia ezin distiratsuagoa etorri zitzaidaan burura. Zalantzan bainengoen, bost profesio haiek paper batean izkiriatuko nituen, eta haietatik lau ezabatuko zizkidan Jainkoak, baldin eta fede handiz eskatzen banion.
|
|
|
Gorde egin zuen argazkia, besterik bidali ez ziotela esanez. Eta horrenbestez amaitu
|
zuen
nirekikoa.
|
|
|
Oraindik ere min egiten dit Iban ikusteak. Ez dut ezer sentitzen beragatik, baina beste neska batekin hasteko ni uzteak ikaragarrizko pisua utzi
|
zuen
nire bihotzean. Eta, batez ere, memorian.
|
|
|
Hori, eta Anari benetako musu bat ematea, ahoan. Baina Anak bere gurasoekin alde egin
|
zuen
nik 14 urte nituenean, hirira joan ziren. Hirira joan eta Ana aurkitzea bihurtu zen aurrerantzean nire ametsa.
|
|
|
Tira egin zidan besotik berriz. Orduan, norbaitek dei egin zion eta alde egin
|
zuen
ni bakarrik utzita. Birritan pentsatu gabe, denda barrura sartu nintzen.
|
|
|
Ezin dut. Atea itxi zenean desioaren hodei astunak kiloka berun bota
|
zuen
nire gainera. Buruko mina alboan sartu nintzen ohean.
|
|
|
Greta, bera zen nire ondoan betiko geratuko zen gauza bakarra. Gretak bakarrik bermatzen
|
zuen
nigan halako lotura bat, sentimenduekiko fidagarritasuna. Ezer existitzen ez zela pentsatzen nuenean, zulo batean bizi nintzelako goibel esnatzen nintzenean, albora begiratu eta hantxe ikusten nuen beti, nire aldamenean.
|
|
|
Baina horretarako gogoa behar. Nahi izan balu, honezkero aspaldi jo
|
zuen
niregana. Horiek itxurakeriak dira, zure aurrean eskuak garbitzeko modu erraza eta polita.
|
|
2004
|
|
|
Eta hori gertatu zitzaidan niri. Ezin nezakeen asmatu, Gazarako bidea hartu nuenean, nolako buelta emango
|
zuen
nire bizitzak.
|
|
|
Hasieran ordu pare bat, eta garbiketako emakumeei apur bat laguntzen saiatzen nintzen. Nire egoera, osasunari zegokionez, ona zen, baina ezer gogoratu barik jarraitzen nuen eta horrek arriskuan jartzen
|
zuen
nire egoera psikikoa. Hari eta horri galdezka pasatzen nituen orduak.
|
|
|
Isilik geratu nintzen, ez nekien nondik etorri nintzen ere, baina seguru nengoen hori zela ekarri ninduen zeregina. Yitzhadek, seguruenik, nire angustia irakurtzen
|
zuen
nire begietan, zeren, besarkatuz, zera esan zidan:
|
|
|
Koma hitzak burrunba egin
|
zuen
nire burmuinean. Banekien zer zen koman egotea baina, niri zegokidanez, ez nuen zergatia ulertzen.
|
|
|
Txantxetan zirudien, baina hala ere serioski jardun
|
zuen
nire burua aztertzen. Zerrenda kendu zidan, buruko zauriaz arduratu eta behar zen sendagaia jarri zidan zaurian, baina estali barik utzi zuen.
|
|
|
Bihar egingo dugu berba? jarraitu
|
zuen
niri zuzenduta, baina oraingoan arabieraz.
|
|
|
Eta, Parsifal edo Holandarraren antzera, bakar bakarrik. Ez nekien zenbaterainoko garrantzia
|
zuen
nik egin beharreko lanak. Nik, nolanahi ere, nahiago nuen lan hura egintza handi bat bezala irudikatzea, Munduaren Patua erabakiko zuen balentria ausart bat.
|
|
|
Planeten artekoa bezain trinkoa zen belztasun batean murgiltzen nintzen bitartean, beste ahots batek hitz egin
|
zuen
nigandik harrigarriro gertu:
|
|
|
Inondik ere, agindu zidaten lana nik hasieran uste baino garrantzi handiagokoa zen: gizon hark Europa erdia zeharkatua
|
zuen
nire atzetik.
|
|
|
Eta gure gobernu ttikiak bi herrialde haietan jarritako itxaropen guztia? Zentzurik ba al
|
zuen
nik traidore haientzat lan egiten jarraitzeak. Ez nekien.
|
|
|
Hasieran haren irudia gerrako amesgaiztoen kontrako babes gisa baliatzen nuen, baina orain amari buruzko oroitzapen samurrenek ere kutsu jasanezin bat hartzen zuten neure baitan. Amak izugarri maite izan ninduen eta, batez ere azken urteetan, negar anitz egin
|
zuen
ni politikan gero eta gehiago sartzen nintzela ikusita. Ia erotu zen Alderdi Jeltzalean sartu nintzela jakin zuenean.
|
|
|
Ala banan banan hilko zaituztet! –aitaren ahotsak durundi egin
|
zuen
nire gainean zegoen leihotik– Eta erortzen lehena Himmler izanen da!
|
|
|
–agindu nion, eta ahotsa ez zen nirea izan. Zerbaitek hitz egiten
|
zuen
nire ahoaren bitartez. Ezin zitzaion muzin egin Mintzo hari.
|
|
|
Aitaren marka zen, ipuinik hoberenak edota liburu bateko pasarterik interesgarrienak niri seinalatzeko egina. Bere negozio bidaietako bati lotzen zitzaion bakoitzean, aitak ohitura
|
zuen
niri liburu edo diskoren bat gomendatzeko. Halakoetan, esnatzen nintzenean liburua edo diskoa (eta, anitzetan, biak) aurkitzen nuen mesanotxearen gainean, aitak abiatu aurretik bertan utzita.
|
|
|
Buru belarri murgildu ere. Bazka hark gerrarako prestatu
|
zuen
nire arima bakartia. Eta, gerra helduta, bakarrik segitu nuen, nire Mauserra lagun bakarra nuela.
|
|
|
Korridorearen muturrean beste gizon bat agertu zen, karrikako atetik sartuta. Beltzarana zen, traje ilun garestia janzten zuen eta errebolber astun bat zuzentzen
|
zuen
niganantz. Nik zaurituriko morroiak lurra jotzen zuen unean bertan entzun nuen errebolberraren danbateko gorgarria.
|
|
|
Burua itzuli nuenerako, metrailetaren morroia bere ezkutalekutik atera zen eta katua sakatu. Korridoreak eztanda egin
|
zuen
nire inguruan. Igeltsu mukuluak, ate puskak eta hauts hodei itsugarriak hegaldatu ziren norabide guztietan.
|
|
|
pistolari haietako batek, errebolberraz tiro egin zidan tipo dotore hark, hain zuzen, espainieraz hitz egin zuen. Horrek gertuago jartzen
|
zuen
nigandik irakasle zaharrarengandik baino. Frantziako iheslari euskaldunon artean kontu jakina zen Francoren espioi anitz ari zirela lanean Frantziako hegoalde osoan, faxista italiarrekin eta Alemaniako Abwehr eta SDko agenteekin elkarlanean.
|
|
|
–sabaiko zutabe baten atzetik Ibarraren burusoila agertzen ikusi nuen. Irribarre egiten bazuen ere, ezagun
|
zuen
nire erreakzio bortitzak asaldaturik zegoela. Nire adiskideak keinu bakemaile batez zabaldu zuen eskua.
|
|
|
Bestalde, nik bezala, Weber aitak denbora
|
zuen
nire ustekabeko presentzia onartzeko... eta presentzia haren inguruko galdera eta susmo guztiak ongi hausnartzeko. Baina argi zegoen su eten moduko hark ezin zuela oso luzaro iraun.
|
|
|
Eta porrot hura garaitu behar nuen, nola edo hala. Porrot hark, gainera, eragin zuzena izan
|
zuen
nire jokoan, bizpahiru hilabeteko beheraldia izan bainuen, azken bi partidetan azpia jo nuen arte: handik aurrera, jakina, entrenatzaileak ni ez zelairatzea erabaki zuen.
|
|
|
Zuzeneko saioa zen eta, estudiora sartu bezain laster, elkarrizketatzailea betiko topikoekin aritu zitzaidan hasieran –ea nongoa nintzen; ea zer esan nahi
|
zuen
niretzat Erreala bezalako ekipo apal batetik Barçara etortzeak; ea nolakoa zen futbol izar baten eguneroko bizimodua, eta abar–, harik eta bere beste galdera hura egin zidan arte:
|
|
|
Eta, orduan, uholdea!, berrehun emakume pilatu baitzitzaizkidan inguruan, bat batean. Eta batek eskua luzatu
|
zuen
niregana iritsi nahian, besteak ere bai," Ni nagon aurretik!"," Hago isilik, urdanga!"... Eta esku batek aurrera egin zuen, beste batek berdin... eta besteak eta besteak... eta, zurrunbiloan harrapatuta, lurrera bota ninduten azkenean guztien artean...
|
|
|
Orratzak alde batera utzi eta bere altzora eraman
|
zuen
nire burua, eskuez lagunduta. Eta negarrez hasi zen.
|
|
|
Esperientzia bitxi hark, hala ere, mugarri bat ipini
|
zuen
nire bizitzan.
|
|
|
–Bai. Eta hau, Eneko Ortega, nire suhia eta Barçako izarra –erantsi
|
zuen
nire aitaginarrebak, Enekorena eta Barçarena ongi ulertu nizkion bederen.
|
|
2005
|
|
|
Baina poltsaren bila sartu da. Zer ostia nahi
|
zuen
nire poltsatik, dirua ez dut uste. Berdin da, momentu hau luzatu behar dut.
|
|
|
Ahaleginak egiten nituen etxe barneko egoerak kanpoan islarik izan ez zezan, baina nik ere igartzen nuen ez nengoela beste garai batzuetan bezain hiztun. Edozer gauzak haserretzen ninduen eta jatetxeko langileek, aukeran, nahiago izaten zuten ezer ez galdetzea; Mateok ere nahiago
|
zuen
niri ezer ez esan.
|
|
|
–Ba al dakite zer gertatu den? –whiski bat zerbitzatu nion neure buruari eta ondoren sofan eseri nintzen; aitak atzetik jarraitzen zidan, eta eseri nintzenean berak zutik segitu
|
zuen
nire aurrean.
|
|
|
Zer izan nahi nuen galdetu zidan," handitzen haizenean"; hasieran ez nion erantzun, baina, berak ekin egin zuenez, azkenik" sukaldaria" erantzun nion; ordurako gure aita Manuel Urrestirekin hitz eginda zegoen. Berak, burusoil gazteak, barre egin
|
zuen
nire erantzuna entzutean.
|
|
|
Hiletatik pare bat egunera jatetxean azaldu zitzaidan polizia bat. Autopsiaren emaitzen berri emateko etorri zen, eta nahiago izan
|
zuen
niri ematea hildakoaren emazteari baino. Ez zuten ezer arrarorik aurkitu:
|
|
|
Ez nuen honetaz hitz egin nahi. Ez nuen ulertzen zergatik hil nahiko zuen bere burua hirugarren seme alaba izan berri duen gizonak, baina oraindik aukera gutxiago
|
zuen
niretzat hilketaren hipotesiak: nork hil nahiko zuen hirugarren seme alaba izan berri duen gizona?
|
|
|
–Eta zergatik jakin
|
zuen
nire senarrak zerbait zure semeaz. Ezagutzen al zuen Fernando?
|
|
|
Itziar hurbildu zitzaienean ni sukaldeko atetik begira nengoen; ez zuten karta ezertarako begiratu eta, zer jan nahi zuten galdetzean, mahai gainean zeuden autoaren giltzak luzatu zizkion amak Itziarri, maletegiko poltsak barneratzeko esanez; gero burua makurtzera behartu zuen eta, belarrira, guretzat zirela esan zion. Itziarrek burua jiratu
|
zuen
nire bila, baina ordurako ezkutatuta nengoen, sukalde barnean.
|
|
|
Arreba aspertuta zegoen urtebete epaitegietan eman eta gero, eta abokatuari iragarri zion ez zela gehiago joango behar beharrezkoa ez bazen. Behin, gaueko ordu bietan deitu
|
zuen
nire etxera, ea gaizki irudituko zitzaidan Anderren hilketaren epaiketara gehiago agertzen ez bazen. Umeak oso ondo, nola bestela, Irkus gero eta lodiago.
|
|
|
–Asko gogoratzen naiz zuetaz! –erantsi
|
zuen
nik ezer ez esatean.
|
|
|
–Berdin da! –bota
|
zuen
nire begietan aurrerabiderik ez sumatzean– Kafetxo bat hartuko dut.
|
|
|
Itsas orroak estali egin
|
zuen
nire oihu alfer eta zentzugabea.
|
|
|
–Ne dis rien –entzun nuen. Eta bere eskuineko hatz bizkorra jarri
|
zuen
nire ahoaren aurrean.
|
|
|
Eta 446 egun hartan itxarondako agindu pozgarriak (446 baitziren, bai, neure kalkuluen arabera; eta ez 445 edo 447) ez
|
zuen
nigan espero zitekeen asaldua piztu.
|
|
|
Han ibili ziren asmo egokiak gora eta behera, ahalik eta gehien zehaztu behar zirela hurrengo urtea probetxuzkoa izango bazen; apuntatzea ere komenigarria omen zen, gero ez ahazteko... Ditxosozko programa hark eragina izan
|
zuen
nigan, asmo biribil eta sendo batek bahitu baininduen apurka apurka: aldatu egin nahi nuen.
|
|
|
" Ez, ez, ez, herriak ez du barkatuko!". Urte askoan, herriko borrokak lehentasuna izan
|
zuen
nire bizitzan, beharrezkoa zela iruditzen zitzaidan, oinarrizkoa, ez zen jarrera hutsala neurea. Baina, une hartan, nire baitan beste borroka bat zebilen:
|
|
|
Kixmiren aita, Lurdisen ama eta gainontzeko lagunak. Osabak eskua astindu
|
zuen
ni agurtzeko eta berdin erantzun nion. Berari laguntza eskatzea bururatu zitzaidan, seguru jakingo zuela zer egin, eta dirua utziko zidan edozein irtenbide bilatzeko.
|
|
|
Osabaren aurpegian harridura eta ezustea ikusi nituen garbi. Berak lortu
|
zuen
ni errealitatera itzultzea.
|
|
|
–Eta zer proposatzen duzue orduan? –Lurdisek, eta doinu aginkorrean jarraitu
|
zuen
niri begira– Nik uste dut zeuk, hain zuzen ere, zerbait egin zenukeela. Neskari zor diozu.
|
|
|
Zein izango nuen ondoan belarrira" hori duk, aurrera!" xuxurlatzeko? Nork ulertuko
|
zuen
nire irauli behar hura. Neska lagunak?
|
|
|
–Ondo esan –esan
|
zuen
niri begira. Ondoren eseri egin zen.
|
|
2006
|
|
|
–Maiatzeko gau batean izan zen –erran zuen– 1985 urtean! Jainko Ahalguztidunak urte hura aukeratu
|
zuen
nire salbaziorako. Alproja hutsa nintzen, Jainkoak barka nazala.
|
|
|
Kandelaren argiak misterio kutsu bat emango balu bezala. Julianek entzun
|
zuen
nik telefonoz esandakoa baina ez zuen ezer esan.
|