|
2000
|
|
|
Beti bezala, Otsotzarmendi jauna izan zen hitza hartu zuena. Hor aritu zen oharkabean baina etengabe errepikatzen zituen auskalo eta auskalo artean (eta noizbehinka batek daki eta zer gerta ere bezalako leloak ere ahoskatuz), baina lasaitasunez hartu
|
zuen
hitza oraingoan, kalapita gehiegizkorik gabe, sustu jasan berriaren harra kosk eta kosk ari balitzaio bezala oraindik. Programaren xedeak eta helburuak, eta audientzia mailaren garapen arrakastatsua ordu eta erdiz azaldu ondoren, Ana Morena andrearen aurkezpen aski teatrala egin zuen berriro, zeluloideko izar handi bat aurkezten denean bezalaxe, eskuin besoa neurriz kanpo luzatuz.
|
|
|
Izugarria". Edurtxo Caterpilarrek hartu
|
zuen
hitza ostera: " Esan, Armando maitea, oinaze izugarri hura guri, teleikusleoi, mundu orori adierazi behar bazenio, zein kolore aukeratuko zenuke?".
|
|
|
Deereren behementziaz nahikoa nazkaturik, Otsotzarmendi jaunak hartu nahi izan
|
zuen
hitza, itaunketari ukitu gizakorrago bat eman nahian, baina Deerek ez zuen men egiteko inolako intentziorik. " Jakin behar du jendeak, jakin behar du etxeko teleikusle errespetagarriak, gizaseme dohakabe itxurako hau, gizaseme onanista zikin hau zer den, zer izan den, gizarteak berriz inoiz halakorik pairatu beharrik izan ez dezan".
|
|
|
Hirugarrenak ez
|
zuen
hitzik esaten.
|
|
|
Argi zegoen maisuak ere bazekiela gertatutakoaren berri, baina ez
|
zuen
hitzik esaten. Egoerak ihes egin zion, eta errudun aurki  tzen zuen bere burua.
|
|
2001
|
|
|
e) Esan dudana, adei eta deduz, ez du apika ulertu gazteagoren batek, eta ez nioke nik kulpa larririk egotziko. Bada, niri orobat gertatu zitzaidan delako ertainekin, Bizkaian nonbait erabiltzen omen den eta Erkiagak behin bederen idatzi
|
zuen
hitz ezezagun horrekin. Hobe nukeen mediano edo esan balidate, erdaraz ere bai baitakit ezinbestean eta horrela esanik adituko bainuen esanahia.
|
|
2002
|
|
|
Ia ez zebilen autorik, baina bat agertu orduko, bazter bazterreraino arrimatzen zen aita, bidea hain zen estua eta ikuspen laburrekoa. Ez
|
zuen
hitzik egiten, autoa gidatzen jarria baitzuen arreta osoa. Boleroen kasetea kendu eta jazzeko bat ipini nuen.
|
|
|
Zalaparta batean hasi omen zen klasea. Isiltasuna lortu zuenean, pertinentzia hitza hizpidera etorri, eta bere aurpegiaren adibidea  jarri omen
|
zuen
hitzaren esanahia argitzeko: " nire aurpegia guztiz pertinentea da nire zaletasunarekiko:
|
|
|
Eta orduan, orduan bakarrik, Euskaltzaindiak, eztabaida askoren ondoren, beste hitz bat aipatuko dut orain," ohiko" onartu zuen, lehenbiziko aldiz, berriz ere diot," ohizko" delakoaz ez baitzuen ezer ere esana lehenago. Eta hori hobetsi
|
zuen
hitz honen betiko tradizioko forma" ohiko" delako, eta XX. menderaino hola erabiltzen zutelako, erabiltzen zutenek, jakina, Iparraldekoek: Goyhetche da salbuespen bakarretakoa.
|
|
|
Beste adibide bat: Bernardo Atxagak Bilboko Bidebarrieta liburutegian eman zuen hitzaldi famatuan, zati txiki batean baino ez
|
zuen
hitz egin euskal kulturaren egoera tamalgarriaz, eta, hala eta guztiz ere, sekulako oihartzuna izan zuen (halakoak entzutea oso ezohikoa den seinale). Pello Lizarralde, bestalde, Larrepetit bere azken eleberria zela-eta egin zizkioten elkarrizketetan euskal literaturaren orainaz tonu kritikoan mintzatu zen, halakoak esanez (besteak beste):
|
|
2003
|
|
|
Kamioiari emana zioten, baina trenari... Kepak, baina, ez
|
zuen
hitz erditxorik esan eta trenari begirik kendu gabe egon zen, harria baino isilago.
|
|
|
eraman nazazue preso, nik baino hobekiago dakizue non dagoen Boz. Ez
|
zuen
hitzik harilkatu. Odola zerion.
|
|
|
Izoztuta bezala gelditu zen. Nerabe tontolo baten antzera gorritu zen, eta ez
|
zuen
hitzik adierazten asmatu. Berriro presatu genuen, suhartasun handiagoz eta guztiok batera, eta gizajoa negar kontsolaezin batean lehertu zitzaigun.
|
|
2005
|
|
|
Batzar haietako batean, OICko idiskoa atxilotu zutela zabaldu zen; haren kide batek hartu
|
zuen
hitza, bere lagunaren" potroak" goraipatzeko, ez baitzuen, nonbait, txintik ere atera, eta alderdiaren egitura osoa poliziatik babesturik geratu zen hala. Ukabila jasorik, Internazionala kantatu zuten denek, eta goraka ekin zioten, Ixkoren omenez.
|
|
|
Afaria prestatzen lagundu genion Albertori, eta, dena prest genuenean, Adela jaiki egin zen. Ia ez zuen afaldu, eta ahalegin handia egiten
|
zuen
hitz egiteko eta afari atsegin bat eskaintzeko. Agurtzerakoan, samurki besarkatu ninduen.
|
|
2006
|
|
|
Jamesonek burua makurtu
|
zuen
hitz egitean, hitzak airera jaurti nahi ez balitu bezala.
|
|
|
Une hartan amari hasperen bat jauzi zitzaion eta xalotasun handiz egin
|
zuen
hitz:
|
|
|
Ematen zuen hantxe bukatu behar zuela kontakizunak, aita isildu egin baitzen, baina amak hartu
|
zuen
hitza:
|
|
|
Zorrotza al haiz?, galdetu zidan. Itxura patxadatsuaren justu aurkakoa
|
zuen
hitz egiteko modua: larderiatsua, piperra.
|
|
|
Emakume gizen bat sartu zen etxean. Ez
|
zuen
hitzik egin. Nire ondotik igaro zen.
|
|
|
Aszetika, bada. Baroi Gorriak hain sarri erabili
|
zuen
hitza. Aszetika, ariketa, diziplina, ordena, kontrola, metodoa, zaildu, landu, zigortu, bihotza gogortu, sentiberatasun belaxkari biderik ez eman.
|
|
|
Begiak sutan zituen eta sudur hots handia atereaz hartzen zuen arnasa, baina apal apal hitz egin zuen. Birao gordinenak botatzerakoan ere ez
|
zuen
hitz bat bestea baino ozenago esan. Bere burua kontrolatzen ari zen, beldurrez balego bezala ni ez nintzenen batek entzungo ote zion, Umbertoren hitz egiteko modu baxu behartuak ukaezina zuen hori.
|
|
|
Esna zegoenean babes ahalmenik gabea ematen bazuen, orain munduaren basoan galdu eta nekearen nekez lo geratutako ume bat zirudien. Uzkurra, horixe zen alboan nuen gizona ondoen definitzen
|
zuen
hitza, eta ondorio horretara iritsi nintzen une berean, trenpua txartzerainoko atximur bat sentitu nuen urdailean, hiruzpalau urte lehenago hitz berbera erabili bainuen, uzkurra, aita definitzeko ere, baina orduan gai  tzespen zentzu guztizkoa eman nion orain samurtasunez nerabilen adjektiboari. Bitxia da ikustea, eta maiz baita oso mingarria ere, hitz bakar batek zer nolako bidaiak egiten dituen denboran zehar eta egokiera batetik bestera.
|
|
2007
|
|
|
Lisak ez
|
zuen
hitz egiteko gogorik. Eguzkia Igeldoren atzean mantso mantso ahulduz ikusten zuen.
|
|
|
Lisak sofan atzera egin zuen. Ez
|
zuen
hitz bila ibili beharrik izan. Dena arnasaldi batean jaurti zuen:
|
|
|
Harridurak tokia kendu zion izuari bere begi bakarrean. Ez
|
zuen
hitzik esaten, baina buruarekin ezetz eta ezetz egiten zuen.
|
|
|
Ondoko besaulkian eseri zen. Agureak hasperen egiten
|
zuen
hitz egin baino lehen, mintzorako indarrak bildu nahian:
|
|
|
Candik barreka segitzen zuen oraindik, baina Dionik, hala iruditu zitzaion Jesusi? propio egin
|
zuen
hitz beste, begirada zerura zuzendurik" hara, antxetak!" oihukatu zuenean. Zapelatz bat zen haien buru gainean hegaka ari zena.
|
|
|
Astindutxo batean pixka bat lurrera erori zitzaion, limoi zati bat eta guzti. Ahoarekin helduta zekarren Franziskaner botila mahai gainean utzi arte ezin izan
|
zuen
hitzik esan.
|
|
2008
|
|
|
Arkitektoa zen. Ez
|
zuen
hitz askorik egiten, baina nire alemana ere ez zen elkarrizketa konplexuak edukitzeko modukoa. Konpainia atsegina zen, dena den.
|
|
|
uste
|
zuen
hitzak
|
|
2009
|
|
|
Kenduak zituen lepokoa eta gorbata, eta eskuz marruskatzen ari zen gorbata. Nekez egiten
|
zuen
hitz eta hartzen zuen arnasa, eta taupada biziak egiten zizkion lepoak, txori beldurtu baten bihotzak bezala. Distiratsu zituen begiak sukarragatik.
|
|
|
Inoiz ez zuen hain gertu izan Wardesena bezalako emakume bat. Inoiz ez
|
zuen
hitz egin haren antzeko inorekin. Nola agurtuko zuen?
|
|
|
Apalago errepikatu zuen: " Ez", baina Dariok arreta txikiagoa jartzen
|
zuen
hitzetan ahotsaren doinuan baino; hitzek ez zuten ezer adierazten, doinua zen soilik... Ezinegonez bota al zuen emakumeak ahapeka esandako" ez" hura?
|
|
|
Poliki hitz egiten zuen, gelditu eta nekez hartzen zuen arnasa. Ez
|
zuen
hitzik aurkitzen bere harridura, bere mira adierazteko, han irudikatzen baitzituen familia haiek sehaska baten inguruan bilduta, bizitza osoan zehar gauero gauero erabiliaren erabiliaz maiztutako maindire haiek, maindire haiexekin egiten baitzituzten jaioberriarentzako brusak eta fardelak.
|
|
|
Tentuz esan
|
zuen
hitz bakoitza, higuinez, dardaraka.
|
|
|
Isilune baten ondoren, Maria Luisak hartu
|
zuen
hitza. Bera prest zegoen ezkutuko laguna bere etxean hartzeko.
|
|
|
Izan ere, Bartzelonak funtsezko garrantzia du kantagintzaren sorreran bertan: Une hartan hantxe ari zen egosten dena, eta horrek bere isla izan behar
|
zuen
hitzetan. Gainera, bigarren kapituluan jada azaldu dugun bezala, hiriak musika mugimendua ez ezik musikari gehienak ere hartu zituen bere altzoan.
|
|
|
coeotik, alegia, civis= taldean bizikide," herritar" (ciudadano) genukeena. Cultura egin zuen" zibilizazio" ere ekarri
|
zuen
hitz dontsuak. Civis aurrena, civitas gero, civilis hurrena, eta handik ondorengo nahiz ondorio zibilizatu eta ez hain zibilizatuak.
|
|
|
naturarekiko lotura, toki jakinekoa, berezkoa, sanoa, beretik galdu gabea, basa punttu batean mantendua... Latinak sortu
|
zuen
hitza eta euskarak, kide izanik, bereganatu.
|
|
|
Akordio batera iritsiz gero, jai bat, hitzarmenaren jaia alegia, egingo dugu. Hitzarmenaren jaia, errepikatu
|
zuen
hitzak dastatuz?, euskaldunon aro berri baten hasiera, eta haren begirada galdu zen.
|
|
2010
|
|
|
Aurreko hori guztia esatean gauza bat nabarmendu nahi nuen, zein mundu motatan bizi ginen eta zer pisu handia
|
zuen
hitz idatziak pertsona askorentzat (analfabeto erreal eta funtzional asko bazegoen ere), eta zelako garrantzia zuen literaturak niretzat. Sasoi hartan espainiarra zen batez ere irakurtzen nuena, eta zaharra kasu gehienetan, fraideen ikastetxean ikasitakoa:
|
|
|
Maitasunez eta ardura handiz zeuden eginak, nireak ez bezala. Literaturaz baino ez
|
zuen
hitz egiten haietan. Ipuin trukea ere egin genuen.
|
|
|
Robertok hartu
|
zuen
hitza orduan:
|
|
|
Gero, Martin Lekuonak hartu
|
zuen
hitza, Bedaiopeko inprimategirik garrantzitsueneko nagusiak. Esaten zenez, inprimategi hau buruzagi nazionalista famatu baten familiarena zen gerra aurretik.
|
|
|
–Horrek ez du ezer esan nahi. Polonian, makina bat apaiz dago sakristiako sarrailak itxi eta zelibatoa armairuan utzi nahi izan duena, hartu
|
zuen
hitza Magdalenak.
|
|
|
Larritasun kutsua
|
zuen
hitz egiteko eran. Normala baino altuago hitz egiten zuen, motorraren zarataz gainditzeko, baina nolabaiteko estutasuna ere nabari nion, zerbait esan nahi eta ezin izango balu bezala.
|
|
|
Eta ezezkoa ematea baimendu zuen, Estatutu berriaren proposamena Batzorde Konstituzionalera eraman ere egin gabe. Diputatuen Kongresuko Batzorde Konstituzionaleko presidenteak argitu
|
zuen
hitz lauz, edonork ulertzeko moduan, zer esan nahi zuen Auzitegi Konstituzionalaren sententziak El Plan Ibarretxe lo cepillamos antes de que entrara en la Comisión. Es la verdad.
|
|
2011
|
|
|
Gizon gazteak hartu
|
zuen
hitza. Ahots beroa zeukan, argia, indartsua.
|
|
|
Gizon gazteak berriro hartu
|
zuen
hitza.
|
|
|
Mariek, eta gainerako guztiek berdin, erretore zaharraren gaitzespen hitzak entzuteko prest. Hark, ordea, ez
|
zuen
hitzik ere esan: bazekien bere artaldeak damua zekarrela bihotzean eta han egin behar zen gauza bakarra barkatzea zela.
|
|
|
Marcellek hartu
|
zuen
hitza:
|
|
|
Familiako inork ez
|
zuen
hitzik ere esan. Cécile gizena irribarrez zegoen, zoriontsu.
|
|
|
Hain zirudien txunditua ze ez
|
zuen
hitzik erantzun. Ez dago esan beharrik ere jarraian egin genizkion txantxek ez ziotela batere graziarik egin eta are gutxiago Ninari.
|
|
|
Biharamunean, kartzelan preso zegoela, Mme Rémy hil egin zela jakinarazi zioten. Burua makurtu zuen baina ez
|
zuen
hitzik erantzun. Era berean, isiltasuna izan zen haren erantzun bakarra bere ekintzaren arrazoiak galdetu zizkiotenean.
|
|
|
Hitz egiten genuen guztiak ez zuen batere zerikusirik bidaiaren motiboarekin. Inork ez
|
zuen
hitzik atera irratiak goizean esandakoaz, egun nahasi haietako egonezin politikoaren gainean, gure bizitzez. Primeran izan gintezkeen hondartzara doazen lau gazte udatiar kezkarik gabeak.
|
|
|
Behin, Eneko eta bere aita Lope ospakizun bateko mahaiaren inguruan bilduta zeudela, atera zen mairuen aurkako guduaren gaia. Enekok berehala hartu
|
zuen
hitza eta guztiz harrotuta bere burua goresten hasi zen. Bera han egon zela, ikaragarrizko kolpeak banatu zituela ezpataz, ezin konta ahala etsai akabatu zituela berak..., hau eta bestea.
|
|
|
Gero, Anjel etorri zen. Geltokira joan ginen eta ez
|
zuen
hitzik esaten ez euskaraz ez gaztelaniaz. Bakarrik bi hatz jartzen zituen maleta seinalatuz Norvegian bi zituela esateko.
|
|
|
Bakarrik bi hatz jartzen zituen maleta seinalatuz Norvegian bi zituela esateko. Etxean ere ez
|
zuen
hitzik egin egun batzuetan. Barrez lehertzeko modukoa zen, bera norvegieraz eta gu euskaraz.
|
|
2012
|
|
|
Gure harrotasunak, ordea, ez zuen luzaroan iraun. Urteak aurrera, eta ez
|
zuen
hitz egiten ikasi; bueno, zerbait esaten ikasi zuen, baina ahaztu egin zitzaion arin antzean. Anaiak jendeari esaten zion Pedritok ez zuela hitzik egiten hotzeria zeukalako (gizakiok txikitarik bilatzen ditugu gertakarien zergatiak, hori delako gure berezko joera edo hala egin behar dugula erakusten zaigulako.
|
|
|
Kartzelan ikasi
|
zuen
hitz berria (eta ez zen bakarra izango): abitaminosia, bitaminarik eza, alegia; beste hitz batean, gosea, edo hobeki esanda, behar adina janari ahoratu ez izana.
|
|
|
Babesteko edo oinazea zertxobait arindu ahal izateko bide bakarra gorputza biltzea izan zuen eta batuta zituen hanken belaun artean sartzea burua, ahalik eta indartsuen estutuz bertan; gorputza jarrera berean edo antz antzekoan tolestuta zihoazen kamioiko gainerako den denak ere, erreketeak izan ezik. Inork ez
|
zuen
hitzik egiten. Jasaten ari ziren egoera, nolanahi ere, ez zen kamioiaren gidariak hala nahita sorturikoa; maiatzaren 1ean eta 2an egin zituen euriteen eraginez, batetik, eta gerrako astrakaldien ondorioz, bestetik, hondatuta zeuden inguruetako biderik gehienak, eta berek hartu behar zutena, hain zuzen ere, zeharo askatuta gelditu zen zenbait unetan.
|
|
|
Hélènek, halere, buruari eragin zion eta ez
|
zuen
hitz egin nahi. Coletteren senargaiak hartu zuen hitza eta lotsaz bezala esan zuen:
|
|
|
Hélènek, halere, buruari eragin zion eta ez zuen hitz egin nahi. Coletteren senargaiak hartu
|
zuen
hitza eta lotsaz bezala esan zuen:
|
|
|
Bisitak iraun zuen bitartean, gelditu ere egin gabe mugitu zituen eskuak, dena ospelez beteak: behin belaunen gainera eramaten zituen, gero magalean gurutzatu, hurrena berriro belaunetara... eta ez
|
zuen
hitzik ere esan. Negua zen.
|
|
|
Den dena bilduko
|
zuen
hitz baten bila zebilenarena, harik eta ni esaten ikasi zuen arte munduko hizkuntza orotan.
|
|
2018
|
|
|
Aporia baten aurrean dago, beraz; lehengoan ikasi
|
zuen
hitz hori: kontraesanak edo ulertu eta onartzeko eragozpenak dituen baieztapena.
|
|
|
ez zetozen frontetik. Zaharrenak hartu
|
zuen
hitza.
|
|
|
Besteen izenean, Clairek hartu
|
zuen
hitza.
|
|
|
Gainera neskak burua guztiz estalita zeraman kapela batez, eta horrela ez zitzaion ikusten adats bustia. Barrukoak agurtzeko betarik izan baino lehen, Sophiek berak hartu
|
zuen
hitza.
|
|
|
Gero, bi eskuak elkartu zituen, otoitzerakoan bezala hatz puntak zerurantz. Ez
|
zuen
hitzik esan, ilehorien kopetak markatzen zituenaren izena esate hutsak ere galbidea bailekarkion.
|
|
|
âHainbeste neke horretarako, Baronet? âerantzun zuen sinesgaitz; gero, armarrietako hainbat atsotitz, errando, autu eta aipu  motari buruzko kalamatika luzea eskaini zidan, eta argibide gehiagoren eskaintza eginez bukatu
|
zuen
hitz aspertuaâ: Zein garaitakoak nahi zenituzke kodizeak?
|
|
|
Hark hartu
|
zuen
hitza, Mariderren ordez. Eztarriko lakarra garbitu, eta erdi barrezka hitz egin zuen:
|
|
|
–Bolon! . Aukeran ezer gutxi adierazten
|
zuen
hitz hura besterik ez nion esan. Ezagutzen nituen Sein Floreteko arau haiek, eta banekien Pillarditek ez zituela hautsiko, ezta klaustroan utzitako ezpata hartu, eta sabelean sartzen hasten banintzaion ere.
|
|
|
Musde Briskotek agindu bezala isilik eta aparte egona, Gartxot deituak hartu
|
zuen
hitza:
|
|
|
Arrotzak asmo zehatzik gabe esan
|
zuen
hitz bitxia, baina bete betean asmatu zuen: Grazibelen orbainen berri jakin bezain laster, herio dantza suharra antolatu nuen neure inguruan.
|
|
2019
|
|
|
Aitari ez zion molestatzen kontzentrazio esparruan bizitako abenturen gainean hitz egiteak, baina juduen jaietan bakarrik egiten zuen, berak eta beste gizonezko batzuek, mahaiaren inguruan eserita, beren esperientziak azaltzen zituztenean... ikaragarriak guztiak, zein baino zen. Amak, aldiz, ez
|
zuen
hitzik esaten xehetasunei buruz. Behin bakarrik egin zuen.
|
|
|
Alabak txorakeriarik ez esateko esan zion," Hogei urte daramatzazu amarekin ezkonduta!", artean emazte zenak alabari itaundu zion ea zergatik aitak ezin zion esan bera maite zuela... Berriz eskatu
|
zuen
hitza Bittorrek, hatza altxata, eta azaldu zuen, ahal izan zuen goxoen, ezetz, ez zela emazteari buruz hari.
|
|
|
Ez dakit kaierean lehenago idatzi dudan, baina Aurore, frantsesez, italierazko orrore izenaren antzera ahoskatzen da. Guztiarekin, ikaskideak ipuina kontatutakoan, Manexek ez
|
zuen
hitz erditxorik ere esan, ez zuen zirkinik ere egin, salbu eta ohikoa zuen begi kliska urduria.
|
|
|
Carmenek infusioa ekarri zidan, ketan. Ez
|
zuen
hitzik ateratzen. Ni ere, ez nintzen ausartzen.
|
|
|
Madrileko azkorri hormatuan, hiru kideak bildu ziren apartamentuko mahaiaren inguruan, gosaltzeko. Nehork ez
|
zuen
hitzik libratu bere gaua nola joan zitzaion konta  tzeko. Bakoitza berean tematu zen:
|
|
|
Mariak ez
|
zuen
hitzik harilkatu eskuinaldean zebilkion kidearekin. Soa zuzen eta finko zetxikaten.
|
|
|
Ez
|
zuen
hitzen harilketan sinesten, ez lema kolektiboetan, ez eta senarraren ahotik irentsi zituen solas intimoetan. Traizionatu zuten denek, konfiantza egin zieten arren.
|
|
|
Damak ez
|
zuen
hitzik irauli, baina haren aurpegi ubelak uzkurraldi luzea eta minezkoa izan zuen, nerbio eta gihar guztiak bihurrituak izan balitu bezala. Eta alde egin zuen, ospa, agurrik egin gabe.
|
|
|
Liburuaren neurria, bai fisikoa eta bai literarioa, handia da. Liburuaren inguruan sortutako miresmenezko epifania (Joycek gustukoa
|
zuen
hitz batekin esanda), itzul  tzaile bati izu eszenikoa eragiterainokoa. Testuaren interpretazioen ugaritasunak neurri gabe biderkatzen du ohiko itzulpen baten lana.
|
|
|
Gure bertsolariek maite izan dute udaberriko maiatz axkarraren berdamen zorioneko hau. Xalbador artzaina zenak, olerkia bihotzean eta odolean zuenak, sarri erabili ohi
|
zuen
hitza:
|
|
2020
|
|
|
–Berrogeita hamar, esan
|
zuen
hitzei izotza zeriela.
|
|
|
Tarte txiki baten ostean, berriro koronelak hartu
|
zuen
hitza, tonu lasaigarriari utzi gabe:
|
|
|
Gogorra izan zen lana; hanka besoak minduta bukatu zuten bi neskek, eta Mikelak ez
|
zuen
hitzik esan arratsalde osoan, Rosarioren hitz jarioan hileko entzun zuen arte.
|
|
|
Mikelari kontatu zionez, Rosariok ez omen
|
zuen
hitzik esan Gonzalok era guztietako azalpenak emateari ekin zionean, nahiz eta barrua bor borka sumatzen zuen, hainbeste denboraren ostean mutila hain gertu sentituta. Harridura begirada ezabatu ezinik, baina zirkinik egin gabe eutsi ziola.
|
|
|
Ahizpa pozik gerturatu zitzaion" Mikela" esanez, ez zen-eta gehiagorako gai. Ez
|
zuen
hitzik egiten," exin, exin" erantzuten zuen" Angeles, hitz egin!" erregutzen zioten guztietan. Ikusita ez ziokeen inork ezer arrarorik sumatuko, hain ederra zeukan irribarrea, hain zen gozoa zerion lirio usaina.
|
|
|
Neskak eztarria garbitu
|
zuen
hitz egin aurretik:
|
|
|
Joandako tokietan eskuak garbi ibiltzeko agindu zion amak Vicente Reparazen fondara ailegatutakoan, eta ondo bete
|
zuen
hitza, doña Nievesek duroarenarekin kontrakoa pentsatu nahi izan bazuen ere. Ezagupidea egiteaz gain, jende baten estimua lortuta itzuliko zela konturatu zen.
|
|
|
Aurrenekoan, ez. Duarterekin, on Dario Rocharen zaintzaile isil harekin, hitz egiten saiatu zen autoan sartzean; eskerrak eman nahi izan zizkion bere zain egoteagatik, baina gizonak ez
|
zuen
hitzik esan, autoaren barruko ispilutik begiratu zion eta irribarretzat har zitekeen keinu moduko bat egin zuen aurpegiko giharrekin, baina, jakin, ezin da seguru jakin hori zenik bere benetako asmoa. Gero, ehunka urte zituen auto handi eta eroso haren barruan lehenengo minutua pasatu eta gero, zerbait esan zuen adinari buruz, miresgarria zela 95 urte edukitzea eta on Dario bezain panpoxo eta sasoiko egotea (hitz hori atera zitzaion, panpoxo, eta bai berehala damutu ere); Duartek, ordea, ez zuen hartan ere zirkinik egin, autoaren barruko ispilutik berari begiratzeko keinu txiki bat ere ez, ezer ez, berean jarraitu zuen sor eta gor, entzun ez balio bezala.
|
|
|
Sukaldean izan zuten elkarrizketaren ondoren, Mariannek Connelli gogoko zuela esan zioneko hartatik, Connell sarriago etortzen hasi zen Marianneren etxera. Goiz iristen zen ama lanetik jasotzera eta egongelan hara honaka itxaroten
|
zuen
hitz askorik gabe, edo tximiniaren ondoan zutik, eskuak poltsikoetan sartuta. Mariannek ez zion inoiz galdetzen zergatik etorri zen.
|
|
|
Mariannek ez zion inoiz galdetzen zergatik etorri zen. Hitz batzuk egiten zituzten, edo Mariannek egiten
|
zuen
hitz eta Connellek buruarekin baietz. Connellek esan zion Manifestu komunista irakurri zukeela, uste zuela gustatuko zitzaiola, eta, nahi bazuen, idatziko ziola izenburua, ahaztu ez zekion.
|
|
|
Baskonian nenbilen garaitik datorkit ezizen hau. Ez dakit zehatz mehatz noiz edo nola izan zen, baina, talde horretan lehenago aritutako jokalari batek, Jose Etxabek hain zuzen, bota omen
|
zuen
hitz hori lehenengoz. Argitu beharra daukat, gizon honek ez zuela Zarauzko Salvador Etxaberekin inolako zerikusirik.
|
|
2021
|
|
|
Auxtin Ttiki bere onera etorri zenean, ez
|
zuen
hitz gehiagorik atera egun osoan. Autoan sartuta iraun zen, ia mugitu gabe.
|
|
|
Mediku emakumeak hartu
|
zuen
hitza, pauso bat aurrera emanez:
|
|
|
Inguru hartako taberna batera eraman nuen. Hantxe jarraitu
|
zuen
hitz eta pitz; begiak arranpalo uzteko moduko gorabeherak kontatu zizkidan. Errusiaraino iritsia zen gaztelaniaz ere baldar moldatzen zen mutil hura; handik ere hanka egin behar bizkor.
|