|
2001
|
|
|
Eskumen judizialak erabiliz, subiranoak nekazarien edo herrixken artekoauziak ebazten zituen, baita nobleek sorrarazten
|
zituztenak
ere. Landa auzietakoprozedura judiziala deskribatzea merezi du.
|
|
|
Hor agertu ziren baita Antonio Arrue zenak (G.B.), Eganeko zuzendarietakoak, eta Gurutz Ansolak argitara
|
zituztenak
ere.
|
|
|
Gertatutakoen aztarrenak azter ditzakegunez gero, izan ere, euskal idazle gehiago (eta goiztiarrago) izan da Iparraldean Hegoaldean baino, arestiko berriez ez bagara ari: goiko eta beheko idazleak, baita argitaratzeko ez ziren zirriborroak egin
|
zituztenak
ere. Eta irakurleen arteko aldea idazleenaren parekoa da, ezinbestean.
|
|
2002
|
|
|
Herri ezberdin gehien bisitatu zituen euskal ikuskizuna Vaiven taldearen «Lotsa Gabe Sin verguenzas» izan zen. Guztira, 33 herritan eskaini zuen, eta emankizun gehien eskaini
|
zituztenak
ere eurak izan ziren, izan ere, 46 emankizun eskaini zituzten. Dena den, 2001ean gehien ikusi zen obra «La cena de los idiotas» izan zen.
|
|
|
Bertan ez zirenak ere laster hurbildu ziren berria jakin zutenean: bat anaiarengatik ari zen negarrez, bestea senitartekoarengatik, beste hura gurasoengatik; lagunak edo senitartekoak beste zerbaitengatik kanpoan
|
zituztenak
ere beldurrez ziren; ezbeharraz kaltetutakoak zein izan ziren jakin arte, zalantzak areagotu zuen ikara.
|
|
2006
|
|
|
4 Artikulu honen bigarren paragrafoan aipatu karguak bete
|
zituztenak
ere salbuetsita egongo dira epaileak egindako deialdira joatetik, baina ez adierazpena egitetik; kargua dela-eta jakin dituzten egitateei buruzko informazioa idatziz eman ahal izango dute horiek.
|
|
|
Goizeko eskolen ondoko pausaldian geunden, Akademiaren aitzineko plazan. Irakasle batzuk gurekin ziren, baita dizainierrak deitzen
|
zituztenak
ere, hau da, talde bakoitzean beren eskolakideak begiratzeko eta, azken batez, barrandatzeko hautatzen zirenak. Halakoetan, gure kasa utzi beharrean, irakasleek lasterketak, harrapaketak edo bertzelako lehia jokoak antolaten zizkiguten, gure gihar zurrunduak inarrosi nahirik.
|
|
|
14 eta 15 bat urterekin disko haietako kantu guztiak buruz ikasteraino entzun genituen, gozamen eta mirespen handiz, Lontxok eta biok. Baita zubererazko hitzak
|
zituztenak
ere: Jaun baruak, Xori erresiñula, Ürzo lüma gris gaixoa, Maria Solt eta Kastero...
|
|
2008
|
|
|
Konfiantza hartuz joan arau, azken urte hartan batez ere?, ordura arte gordeak izan zituztèn sekretuak elkarri erakusteari ekin zioten, baita bi gizonek oroimenaren urik arree netan ezkutatzen
|
zituztenak
ere: batzuk, zehaztasun handiz gogoratuak; baina baita denborak, ahanzturak?
|
|
|
Eta Bijagos uharteak oso ederrak dira, baina arriskutsuak ere bai, Ginea Conakry eta Sierra Leonako isileko arrantzaleekin tiroketak egoten dira sarrisarri. Laster joango gara hara, ilusio handia dago, Kuban medikuntza eta beste karrera batzuk ikasi
|
zituztenak
ere itzultzen ari dira.
|
|
|
Hiriko portu zaharrean, geratzen ziren antzinako arrantzale etxe bakanetako batean egokiturik genuen gure ardo elkarte hori. Arrazoi agerikoengatik elkarte gastronomikoetatik desertatutako jendea zegoen bazkideen artean (enotekak espiritualagoak dira), baziren ardoaren metafisikaz hitz aspertuak egiteko gai ziren esnob enpagagarri batzuk ere (filosofiako fakultatean geundela ematen zuen haien ondoan), eta bazeuden tartean interes praktikoagoak, negozioak edo mahastiak
|
zituztenak
ere.
|
|
|
Besteak beste, behin baino gehiagotan aipatu den Leintz Gatzagako abade jaunaren dotrina. Markinako merindade txikiko hiru udal eta bi parrokia bakarrik hartzen
|
zituztenak
ere, Durangoko artziprestazgoko bikaria bat osatzen zuten. Jose Maria Lakarra historiagileak eta bestek, behin baino gehiagotan aipatu dutenez, baita ere Juan San Martinek, batasun bat zuten bi Markinek, alegia, Elgoibarko bikariakoak eta Artibaikoak.
|
|
|
Jesusen Lagundiko kide izanez, formakuntza sakona ukan zuen anitz sailetan eta, batez ere, Letretan (Literatura, Filosofia, Historia). Autore klasikoak baita ere XIX. mendekoak oso ongi ezagutzen zituen, eta bera literatur zalea eta idazlea izanki, garaikideen emaitzak ere guziz hurbiletik jarraikitzen zituen, frantsesak gehien bat, bainan, gazteleraz idazten
|
zituztenak
ere bai. Apaiz bezala biziki ezaguna zen, bereziki Pariseko eskualdean jende behartsuen alde egin zuen lanari esker.
|
|
|
Hendaian mende hasierako bi euskaltzale gune dinamikoenak egon ziren ordezkatuta, Bizkaia eta Iparraldea, nafar eta gipuzkoar partaidetza txikiagoekin. Baina Iparraldeko euskaltzaleen lan modua osoki kultur elite mailakoa zen bitartean (nahiz «xuri» eta «gorri» artean zatituta egon), Hegoaldean baziren kultur eliteen sistemaren aldekoak (Azkue, Campion, Guerra, Muxika...) baina aldi berean, eta bereziki Bizkaian, joko arau berriak proposatzen
|
zituztenak
ere: Arana eta bere jarraitzaileak.
|
|
|
Juduak ez ziren izan, beraz, Adolf Hitlerren erregimenak esetsi zituen bakarrak. Arraza garbitze aldera, «akats» fisikoak eta zenbait gaixotasun
|
zituztenak
ere desagarrerazi nahi izan zituzten II. Mundu Gerra garaiko Alemanian.
|
|
|
Konfiantza hartuz joan arau –azken urte hartan batez ere–, ordura arte gordeak izan zituztèn sekretuak elkarri erakusteari ekin zioten, baita bi gizonek oroimenaren urik arree netan ezkutatzen
|
zituztenak
ere: batzuk, zehaztasun handiz gogoratuak; baina baita denborak –ahanzturak– higatuak eta zulatuak ere beste batzuk, gazta zulodunen antzera:
|
|
2009
|
|
|
Etxe batzuetan kanpoko senitartekoak etortzen ziren afarirako eta beste batzuetan etxekoek egiten zuten ospakizuna. Baziren Gabon gauaren eta Gabon Zaharraren artean bikotekide bien gurasoen etxeak bisitatzen
|
zituztenak
ere.
|
|
|
62 lagunek egindako ehun iradokizun baino gehiago jaso zituen Bertsozale Elkarteak, eta haietako batzuk erabili zituzten atzo. Alaiak izan ziren batzuk, serioxeagoak besteak, eta egoera bitxiak proposatzen
|
zituztenak
ere izan ziren.
|
|
|
Alderdiek elkarri leporatu diote atzerrian bizi diren libanoarrei boza ematera joan ahal izateko bidaia ordaindu izana; hegazkin txartela eta hotela barne. Libanon, bestalde, tradizio historikoa da botoak erostea, eta hautesleen artean nortasun agiri faltsuak
|
zituztenak
ere izan dira.
|
|
|
Katalan kantagintzan oso harrera ona izan zuten beti burgesa madarikatzen zuten kantak, bai eta, paradigma ekonomikoetatik begiratuta, menderatzaileak eta menderatuak aurrez aurre jartzen
|
zituztenak
ere. Baina zer lanak mendekotasunaren gaia dimentsio nazionalez jantzita agertuko zen kanta bat sortzeko!
|
|
2010
|
|
|
Jarraian, informazio pertsonalagoa ipintzeari ekin genion. Ahalik eta etxeko argazki gehien atera genuen, baita gertuko eskaintza zein zen irudikatuko
|
zituztenak
ere: Donostiako Jazzaldia, Iruñeko San Ferminak, Iparraldeko hondartzak, Bilboko Guggenheim, Gasteizko Andra Mari Zuriaren festak, gastronomia...
|
|
|
Inaxio Oliveri, Javier Retegi, Pedro Miguel Etxenike, Karmele Altzueta, Imanol Larrañaga, Xabier Agirre? Ikastolen oso ingurukoak ziren batzuk, ikastoletatik pasatakoak beste batzuk; haietakoak ez izan arren, ikastolak haienak bezala hartzen
|
zituztenak
ere baziren. Garaikoetxea lehendakariak berak ikastolen doakotasuna aldarrikatu zuen 1980an, eta, horretarako, urte bereko abenduaren 28an 2.500 milioi pezetako (15,03 milioi euro) hitzarmena sinatu zuen Espainiako Hezkuntza eta Zientzia Ministerioarekin.
|
|
|
Gogorra oso izan zen errepresioa.1936ko udan 1.757 exekuzio gertatu ziren Nafarroan eta 3.000tik gora 1939koudaberria arte13 Araban 157 exekuzioen berri dugu 1936ko uda eta 1937 bitarte, haien artean% 65 epaiketarik gabe14 Gipuzkoari dagokionez, Hernaniko hilerrian200 pertsonen gorpuak agertu dira15 Osotara eta, ikerketak oraindik amaitu gabe, 500 eta 800 heriotza bitarte kalkulatu dituzte egile ezberdinek Gipuzkoan16: 1936eta 1945 bitarte 639 pertsonak jaso zuten heriotza zigorra eta haien artean 485 izanziren fusilatuta(% 75,9) 17 Ikerketak oraindik amaitu gabe daudelarik, 900 pertsona inguru fusilatu zituzten nazionalek Bizkaian 1937 eta 1939 bitarte18 Haueiguztiei Euskal Herritik kanpo fusilatu zituzten euskal herritarrak gehitu behar, baieta epaiketarik gabe eta ondorioz erregistratu gabe erail
|
zituztenak
ere bai.
|
|
2011
|
|
|
Beraz, 50eko hamarkadaren hasieran baziren gerraurreko tradizioaren jarraitzaileak, baita gerraurreko garbizaletasunaren mugak antzematen
|
zituztenak
ere. Krutwig horretan aitzindaria izan zen (gerraurrean Seber Altube izan zen moduan).
|
|
|
Etxebarriaren «Euskara Teknikoari buruzko eritzi batzu» lana (1975). Halaber egon ziren lan espezifikoagoak aurkeztu
|
zituztenak
ere, adibidez, Iñaki Azkunek «Teknologia mekanikoaren hastapenak» lana aurkeztu zuen, eta M. Haranburuk «Hypophysia» lanarekin lortu zuen titulua. Beraz, B mailako titulua lortu zutenek euskararen gaineko ezagutza zabala eta beraien gaia euskaraz emateko gaitasuna zuten.
|
|
|
Oro har, esan daiteke, aldizkari eleaniztunetan, zientifikoetan zein kultura orokorrekoetan, euskararen batasunaren auzian ez zirela sartzen: Arantzazuko erabakien arabera idatzitako artikuluak argitara zitzaketen, baita erabakiok betetzen ez
|
zituztenak
ere. Euskarazko aldizkarietan, berriz, hori ez zen gertatzen:
|
|
|
Lortutako emaitzen arabera, zikoina beltzak nahiago ditu minik ez duten putzuak (zikoina beltza, lehengusina zuria ez bezala, oso lotsatia da), harrapakinen presentzia eta horiek harrapatzeko erraztasuna. Zehazki, urmael gustukoenak errepideetatik urrunen zeudenak izan ziren, bai eta erabilera zantzu gutxi
|
zituztenak
ere, ungulatuek gorotzez eta hatz aztarnez kutsatuak. Gainera, espeziea maizago hauteman zen eremu lau eta irekietako putzuetan, harrapari posibleen detekzioarekin zerikusia izan zezakeelarik.
|
|
|
Begiak zabal zabalik zituztela zeuden. Gauza haietako batzuk sekula ikusi gabeak zituzten eta, ezagutzen
|
zituztenak
ere, neurri eta maila apalagokoak ziren.
|
|
|
Geroago, koloretako imajinak azaltzen
|
zituztenak
ere pasatu zituzten kontrabandoz. Aduanetan telebisten balioaren %25a ordaindu behar izaten zen zerga moduan eta asko zen.
|
|
|
Agirre Lehendakariak euskaldunek emandako laguntza baliatu nahi izan zuen De Gaulle, Churchill eta Ameriketako Roosevelt presidenteek Franco presiona zezaten, baina Churchill kontrakoa zen, Roosevelt apirilean hil zen eta bere ordezkoak, Trumanek, Churchillek bezala, Francoren alde egin zuen, haientzat garrantzitsuagoa baitzen komunisten aurka sortzen ari zen gerra hotza, eta dena pikutara joan zen. Gernika Batailoiko ia berrehun gizon, hurrengo hiletan Paris ondoko Rothschild gazteluan Euskadiko poliziaren elitea izateko amerikarrek trebatu
|
zituztenak
ere sakabanatu egin behar izan zituzten.
|
|
2012
|
|
|
Nekazaritza, beira, metala, zeramika eta egurra lantzen zituzten ordezkariak egon ziren. Baita ehungintza, larrugintza, harria, landare zuntza, euskal kirolak eta kosmetika lantzen
|
zituztenak
ere. Material guztiak eskuz landuak dira eta artisautza prozesuen arauak errespetatuz diseinatuak.
|
|
|
Edonork dakien bezala, borreroak dira beste batzuen aginduz zigorrak, torturak eta hilketak burutzen dituztenak. Borreroak izan ziren, adibidez, gerra zibilean nire aitona abertzalea mendian fusilatu eta lurperatu zuten frankistak, eta borreroak izan ziren frankismoan Angel Otaegi eta beste anitz fusilatu edo hil
|
zituztenak
ere. Borreroak izan ziren, halaber, bere buruzagiek aginduta gizakiak hil zituzten ETAkideak eta GALkideak.
|
|
|
Etxebizitza konpartituak, jarri zuen orriko bilatzailean. Gela solteak alokatzen
|
zituztenak
ere begiratu zituen.
|
|
|
Gero galdetu nion bere herrian hiltzen zirenak inora joaten ziren, eta baietz esan zuen, denak Benamuckeerengana joaten zirela. Orduan, jaten
|
zituztenak
ere joaten ziren galdegin nion, eta baietz esan zidan.
|
|
|
Zori berbera iragarri zion grabitateari, egungo jakintsuak beronen aldeko sutsuak izan arren. Naturari buruzko sistema berriak moda berriak baizik ez zirela esan zuen, garai bakoitzean aldatuko zirenak; eta matematika printzipioetan oinarrituz frogatu nahi
|
zituztenak
ere denboraldi laburrez baizik ez zirela loratuko eta zaharkituak geratuko zirela hura amaitzean.
|
|
|
Laster argitaratzekoa). Uste izan liteke Eganen irakurlea jantzixeagoa zela, baina seguru biak hartzen
|
zituztenak
ere mordoxka bat izango zirela. EuzkoGogoa askoz gutxiago, besteak beste, polizia espainola aurka baitzuen eta indartsua baitzen.
|
|
2013
|
|
|
68ko Maiatza, Burgos, ETA… Gizonezkoen aurpegiak dira protagonista nagusi. Abituak utzi
|
zituztenak
ere, gizonezkoak. Omen.
|
|
|
Antzezleen artean ere izan dira aldaketak. Lehenago denak gizonezkoak ziren, baita andrazkoen paperak jokatzen
|
zituztenak
ere, eta gainera gazteak eta ezkongabeak. Gaur egun ere gazteak dira, baina neska mutilak; eta ezkonduak zein ezkongabeak ibiltzen dira.
|
|
|
Atzo berriro erabili zuen bere nagusitasuna, eta bakarrik geratu zen bozketan. Jokaera horrek haserretu egin ditu antzeko erreformetan aliatu izan ohi dituen alderdiak (CiU), baina baita aurreko legegintzaldian pentsio sisteman erreforma handiak egin
|
zituztenak
ere. PSOEk erretiroaren adina 65 urtetik 67ra atzeratu zuen?. «Iraungitze data du erreformak, zuek gehiengo osoa galduko duzuen eguna», esan zien PPkoei Isabel Lopez i Chamosa sozialistak.
|
|
|
Hilabete guti zituen Salamancan, Batxiler ikasketetako liburuak aski izan ez zitzaizkiolarik. Lizentziadunek eta are doktoreek ohi
|
zituztenak
ere higatzen hasi ziren orduan haren begiak. Eta haren eskuak kopiatzen.
|
|
|
Larri ibiliko ziren bestela, tropa gehiena ondo prestatu gabea baitzen, eta gainera ume eta guzti zihoazen. Bi edo hiru ume garraiatu behar
|
zituztenak
ere baziren.
|
|
2014
|
|
|
hiztunek gaztelaniatik euskarara itzuli behar izan zituzten esapideak. Hiztunak oro har moldatu zirela dio, nahiz eta zailtasunak izan
|
zituztenak
ere baziren tartean. «Inkesta egindako batzuek urte mordoa zeramaten euskaraz batere hitz egin gabe, eta gehiago kostatu zitzaien».
|
|
|
Hamar mila pertsonako herri batean denetik dago, tiroak botatzen dituztenak ere bai. Bat edo beste hil
|
zituztenak
ere baziren. Gerra hasieran bi bonba bota zituzten Azkoitian.
|
|
|
Lehen arazoak
|
zituztenak
ere ez ditugu galdutzat jo behar.
|
|
2015
|
|
|
Agertzen da kasik hainbeste badela langile pobre bezala kontsideratua izan daitekeena. Orokorrean biziki emaitza txarrak dira laborari munduko askorentzat, eta batzuetan etxalde handiak
|
zituztenak
ere hasiak dira horienganik hurbiltzen, beste aterabide guziak bilatuak zituztelarik, gertatzen baita norabait joan behar dela aterabidearen xerka; eta elkarte horrek, sostengu bezala, ekonomia aldetik etxaldearen kudeatzen aterabideak oraino segitzeko xerkatzen, eta gizatasun aldetik ere laguntza ekartzeko lan ederra egiten du. Baina gero eta laborari gehiago heldu da elkarte horri buruz.
|
|
|
Musikari eta kantari asko ezagutzen nituen 1959an jaiotakoak, horien artean hainbeste miresten nuen Morrissey bera, denak leku urrunetan jaio eta oso bestelako giroetan hazitakoak. Banekien, egunkarietako urtebetetzeen ataletan irakurrita, bazirela nire egunean urteak betetzen
|
zituztenak
ere, baina ordura arte ez nuen inoiz topatu nire egun berean jaiotakorik. Ez nuen sekula 1959ko urriaren 10ean jaiotakorik ezagutu inon.
|
|
|
Euskara giputzaren aldekoez gainera, batasunera heltzeko beste bide batzuk aukeratu
|
zituztenak
ere izan ziren, eta horietako hiru erakutsiko ditut: a), jatorrizko euskara?
|
|
2016
|
|
|
Richardek eta Sapek zodiakoaren gurutzearen kontzeptua gogoan zeukaten ere, behar bada gizadiaren kondairan egon zitekeen sinesmen zaharrena, irudi baten gisako eguzkiaren iragaitea ordezkatzen zuena, hamabi konstelazio ezagun eta garrantzitsuenetakotan zehar. Urtea, sasoiak, solstizioak eta hamabiko egunak ordezkatzen
|
zituztenak
ere eta horrekin batean mistifikazioak agertu ere, mitoak pertsonifikatuz eta jainkoak sortaraziz.
|
|
|
Jatetxeen publizitatea zabaltzen zuten paper koloretsuak ari ziren banatzen hainbat gazte kalera irten aurreko trantsituetan. Erositako liburuak eroso eramateko paperezko poltsa handiak banatzen
|
zituztenak
ere bazeuden. Gero eta hurbilago zegoen, bai denboraz, bai espazioz, antologiaren aurkezpena egiteko unea.
|
|
2017
|
|
|
Lintxatu
|
zituztenak
ere aintzat hartuta, gutxienez 100.000 emakume hil zituztela ondorioztatu du Barstowk, baina ihes egin zutenak ere, bizi guztirako lur jota, gelditu zirela dio, akusatu ondoren, susmoa eta zorigaiztoa izan baitzituzten hilobira arteko bidelagun?
|
|
2018
|
|
|
Airean zebiltzan bertso-paperak zirela-eta frantsesek izen hori emango diete, hain zuzen: feuilles volantes… Espainian hedatu ohi zirenei pliegos de cordel deitzen zitzaien, eta jada XVI. mendeaz geroztik hilketak eta gertaera odoltsuak kontatzen
|
zituztenak
ere ez ziren gutxi [5]. XVIII. mendean Louis Sébastien Mercier-ek, Pariseko kronista ospetsu batek, kale kantariei buruzko honako irudia utziko digu:
|
|
|
Emory Unibertsitateko Charles Raison psikiatraren esanetan, gaur egun mito zahar dena errealitate izan zitekeen sortu zen unean. Izan ere, argi artifizialik ez zegoenean eta gizakiak ortzipean lo egiten zuen garaian, Ilargiaren distirak loa galarazten zien pertsonei, eta tartean izango ziren buru nahasteak
|
zituztenak
ere. Lo faltak baldintza psikologiko zehatz batzuekin bat egiten duenean nahaste bipolarrarekin, esaterako jokabide asaldurak jazo daitezke.
|
|
2019
|
|
|
" Jarraik ola aitzina ere; emen ezin dugu alakorik; tinkiegi atxikitzetik eskuara ta politika kalte bertzerik ez dugu bildu emen; ezginake gaizki oraico politica aldecoak eskualzale balire" (Andiazabal & al. 2005: 218). 377 A. Irigarayk, horrela, Pirinio Behereetan argitaratzen ziren Herria, Eusko Jakintza edota Ikuska jarraitzen zituen, baita lankideek (adibidez, J. Elissalde euskaltzainak) bertan esaten
|
zituztenak
ere eta zeintzuk ziren euskaraz idazten
|
|
|
Lehenengo bi galderak dagoeneko azaldu dira, erronkaren ezaugarriei buruz jarduterakoan: erronka hartu aurretik parte hartzaileek zituzten ohiturak dira, bai beraiek erronkako xede taldearekin tratatzerakoan zituztenak eta baita xede taldeak beraiekiko
|
zituztenak
ere (euskaraz gehienetan, ez beti, egin; erdi eta erdi egin; gutxi edo batere ez egin). Beste bi galderak jarraipen inkestan jasotzen ziren.
|
|
2020
|
|
|
benetako gerran, propaganda egiten. Bertsoak irakurri eta buruz ikasten
|
zituztenak
ere gerran ari ziren… Baita bertso haiei erantzunez bertso berriak egin, inprentan atera eta gizartean zabaltzen zituztenak ere. Gerran, bertsoak arma zituztela.
|
|
|
benetako gerran, propaganda egiten. Bertsoak irakurri eta buruz ikasten zituztenak ere gerran ari ziren… Baita bertso haiei erantzunez bertso berriak egin, inprentan atera eta gizartean zabaltzen
|
zituztenak
ere. Gerran, bertsoak arma zituztela.
|
|
|
5.830 horien batez besteko adina 69 urtekoa zen. Haietatik% 47 ospitaleratu egin zituzten, %18 Zaintza Intentsiboko Unitateetan.Ospitaleratu ez
|
zituztenak
ere aztertu zituzten. Eta berretsi dute sintomarik ez zutenen karga birala gaixoenen parekoa zela, eta birusa transmititzeko gako izan zirela.
|
|
|
Laudio BHI Institutuan beharginen erdiak baino apur bat gutxiagok egin du greba, %49, 5ak. Hala ere, kontuan hartu behar da lanera joan diren pertsonen artean gutxiengo zerbitzuak bete behar
|
zituztenak
ere kontatzen direla. Ikasleei dagokienez, oso gutxi izan dira institutura gerturatu direnak.
|
|
|
Inguru haietako herri nagusia izanik, klase guztietako fabrikak eta tailerrak zeuden, Rosariok azaldu zionaren arabera: txarolak egiten zituzten batzuek, adibidez, eta baziren ortopediako aparatuak fabrikatzen
|
zituztenak
ere. Hango ke beltza eta jende mugimendua!
|
|
|
Sasoian sasoian lan egiten zuten jornalarien berri ere ematen dute Erdi Aroko iturriek, bai nekazaritzan, eta bai eraikuntza arloan. 1455eko Gernikako ordenantzek, adibidez, aldizka mahatsak, sagarrak eta beste frutak biltzen zituzten emakumeak aipatzen zituzten117 eta txerriak hazten
|
zituztenak
ere: " las destajeras pagando un real para el conçejo puedan criar otros sendos puercos" 118 Portugaleteko udalordenantzetan mahatsa biltzen zutenak agertzen dira119 bai eta Santurtzitik arraina buru gainean eramaten zutenak ere:
|
|
2021
|
|
|
Egunero bere lana hasteko, tailer eta sukalde handitik egiten zuen itzulia behar zituzten gauzak zein ziren jakiteko. Tailerretan egun batetik bestera behar
|
zituztenak
ere erosi behar zituzten: lanerako zapiak, larruzko gauzak, sokak, tresna txikiak, botikak eta bereziki, ikatza eta egurra.
|
|
|
Bi urte geroago, zientzialariak adin txikiko horiekin topo egin zuen galdera bera egiteko. Lehenengo kontsultan, txikienek oso gauza zaharrak gogora zitzaketen, baita 18 hilabete besterik ez
|
zituztenak
ere. Oroitzapen horien egiazkotasuna gurasoen bidez egiaztatu zen gero.
|
|
2022
|
|
|
Bertsolari hasiberriak, baina baita txapelketak aspaldi utzi
|
zituztenak
ere, batzuk zein besteak oholtzan; orobat, gaur gaurkoz txapelketetan ari direnek ere hartzen dute parte, are txapeldunek, ezohiko formatu batek erakarrita: askotarikoak dira Bizkaiko Taldekako Bertso Txapelketak batzen dituen soslaiak, eta hori da, hain zuzen ere, egitasmoaren xedeetako bat, antolatzaileen esanetan:
|
|
|
1.003 lagun epai exekutatu zituzten guztira; 17 izan ziren emakumeenak eta 986 gizonezkoenak. Horietako batzuk Euskal Herrian fusilatu zituzten, baina izan ziren hemendik kanpo hil
|
zituztenak
ere.
|
|
|
Zerrendetan ageri dira 1936ko uztailaren amaieran hil ez
|
zituztenak
ere. Horietako bat da Pedro Aramendia, Aranzadik «zalantzazkoen» zerrendan jarri zuena.
|
|
|
Manifestazioa pasatu ahala, harrituta begiratu zieten hondartzako turista askok: batzuk telefonoarekin grabatzen, beste batzuk amorratuak; eta izan ziren begirunez hartu
|
zituztenak
ere. Manifestazioak aurrera egin ahala, burua estalia zuten manifestari batzuek independentziaren aldeko pankarta bat atera zuten hondartza bazterrean, bengala batzuk piztuta.
|
|
|
Egia Osoak ontzat jo ditu ekinbide horiek, baina Iruñeko polizia etxeetan atxilotu eta torturatu
|
zituztenak
ere omentzea galdegin du. Horregatik, memoria toki ofizial guztiei dagokien bezala, galdegin dute Espainiako Poliziaren komisaria zaharrean eta Guardia Zibilaren kuartelean «plaka oroigarri bana» jar ditzaten, «ikusgai den tokian eta irakurtzeko modu errazean, publikoki adierazteko bi gune horiek atxilotze eta tortura eremu izan zirela».
|
|
|
Zer gertatzen da leku horiekin pertsonak falta direnean? Nola heldu oroitzapenei haiek sortzen
|
zituztenak
ere oroimenera ihes egiten dutenean. Asmatuko al du gaztelua berreraikitzen, oroitzapenez oroitzapen, hutsunea apur bat behintzat bete arte?
|
|
|
Ez denek, edonola ere. Ez ziren gutxi izan armeniarrak ezkutatu
|
zituztenak
ere, sunitak ez ziren kurduen artean bereziki, aleviak esaterako. Rebel Land lanean, Christophe de Bellaiguek Varto herriko egitura deskribatzen du:
|
|
|
Rojavako iraultzak lilura eta ikusmina piztu du munduko hainbat sektoretan, eta asko elkarren oso desberdinak dira, gainera: jihadismoari aurre egitera zihoazen Mendebaldeko militar ohiak eta Ekialde Hurbileko kristauen defentsan borrokatu nahi zutenak, esaterako, baita estaturik gabe behetik gorako eredu bat eraikitzen lagundu nahi zuten ideia anarkista edo libertarioak
|
zituztenak
ere. Bi muturren artean, zelan ez, ñabardura asko egin litezke; Rojavako eredu etnikoaren ikuspegitik, parte hartze edo gobernantza moduaz, edo lurraren eta ekologiaren defentsari dagokionez.
|
|
|
Mercedesek, hala ere, oroitarazi du bazirela soldata hobeak
|
zituztenak
ere. " Viscarreten gehixeago irabazten zen.
|
|
|
Batek andregaiaren etxe atarian atxilotu zutela errepikatzen zuen behin eta berriz eta" delitua ote da andregaiarekin berriketan egotea?" galdetzen zuen, baina inork ez zion erantzuten. Bazeuden ohetik atera
|
zituztenak
ere. Emakume gazte bat hanka hutsik zihoan, oheko jantziaren gainetik beroki bat zuela.
|
|
|
Lehenik eta behin, duela 10 urte baino gehiagoko artikuluak baztertu ziren. Barneratutako artikuluen artean, ingelesez egindako entsegu klinikoak eta ausazkoak hautatu ziren, baita 65 urte baino gehiagoko adinduak barneratzen
|
zituztenak
ere. Beraz, 11.180 artikulu izatera igaro ginen.
|
|
2023
|
|
|
Liburuan aurkituko dituzun artikuluak ez dira, ordea, denak mintegi hartan aurkeztu zirenak. Eta mintegian azaldu ziren zenbait ere ez dituzu hemen, ez eta egun horretan gazteek mahai inguruan esan
|
zituztenak
ere, interesgarriak izan arren. Mintegiaren izenean aurreikus zitekeena baino, alegia, Nafarroako
|
|
|
1518ko urriaren 17an Augsburgon idatzitako gutunean Luterok Kaietanori esaten zion Staupitz bikarioak apalki pentsatzeko eskatu ziola. Luterok zion aitortzen zuela errespetuz hitz egin zuela Aita Santuaz, baina ez zela behar bezain apala izan; sukartsuegia izan zela eta ez zuela gotzaina behar besteko adeitasunez tratatu; aurrerantzean kontu gehiagoz ibiliko zela eta ez zuela induljentziez hitz egingo; isilik egongo zela, induljentziak predikatzen
|
zituztenak
ere neurritsuak agertzen baziren.
|
|
|
Ez zuten bakarrik ezkertiarren kontra egiten: homosexualak edo ohitura txarreko emakumetzat jotzen
|
zituztenak
ere salatzen zituzten. Ordena moralaren zaindariak ere baziren».
|
|
|
Denborarekin aurreskua dantza aski akrobatiko bihurtu zen baina dantzari soil batentzat. Gero iritsi ziren neska mutilek bikoteka dantzatzen
|
zituztenak
ere: fandangoa, arinarin, jota katean egiten ziren dantzen kalterako.
|
|
|
Ez zituen idazle guztiak gustura uzten, jakina, ezinezkoa baita hori bere lana gutxieneko profesionaltasunez egiten duen editore batentzat, baina bai benetan interesgarriak zirenak, idazten zutenaren kalitatearengatik eta interesarengatik argitaletxetik gertu nahi eta behar genituenak. Jatorrizko kaxkarrak ekartzen
|
zituztenak
ere oso adeitasun handiz tratatzen zituen, eta haiei ere laguntzeko prest zegoen beti, baina jakina da zaila dela idazle bat ez mintzea bere obrari buruzko kritika gogorrak entzundakoan, kritika horiek guztiz zentzuzkoak eta ondo arrazoituak izanagatik ere. Batzuek onez eraman zituzten, hala ere, Jorgeren irakurketa zorrotzak; baina beste batzuk madarikatze bizian zapuztu zitzaizkion gozakaizkeria zakarrean.
|
|
|
Bitartean, idazleak, intelektualak, liburuzainak, argitaldariak, eta plazako kultur giro apaleko eragileak eszeptizismoaren, harriduraren eta mesfidantzaren artean kulunkatzen ziren. Hain zen handia halako kultur ekitaldi batek eragiten zuen paradigma aldaketa, ze esan liteke gehienak tokiz kanpo geratu zirela, mugitzeko zailtasun gehiago zituztenak bezala, egoera berriak aukerak direlako sinesmenarekin ikusten
|
zituztenak
ere, lehenek ez zekitelako horrek guztiak nola eragingo zien beren negozioei, bigarrenek ez zekitelako, zinez, aukera zertan zetzan eta nola profitatu.
|
|
|
ezkerrekoek ez zuten deus egin nahi, gobernutik kanpo egon arren euren arteko tesi nagusia baitzen gobernuari egiten utzi behar zitzaiola, gobernu hura botaz gero, horren ordez etor zitekeena askoz okerragoa izango zelakoan; eta eskuineko oposizioak ez zekien gaia nola erabili baliagarria izan zekion gobernuari eraso egiteko, baina aldi berean ezkerreko oposizioaren posizioak indartu gabe, eta hortaz, gaia izozkailuan sartu zuten, etorkizunean, horretarako aukerak ikusiz gero, bertatik atera eta borrokan sarrarazteko. Azkenik, Leiho bat zabalik mundura jaialdia iragarri zenean beren interesak kaltetuta ikusi
|
zituztenak
ere kulturaren industrian ekimen pribatu gisa jarduten zuten argitaletxeak, sortzaileak, eta abar isildu egin ziren, ez zedin gerta komentario desegoki batek, edo okerrago, aurkako jarrera nabarmen batek, gobernuaren dirulaguntzarik gabe uztea. Gauzak horrela, balizko eskandalua ematzen joan zen poliki poliki, eta handik denbora gutxira hura guztia eskandalagarria izan zela uste zutenen jardunak hormatzar baten kontra talka egin zuen, eta ez zuen inoiz zeharkatu betiko lau erresuminduren txoko gastronomikoko isil bileren komentarioen, inork aintzat hartzen ez zuen txoribururen baten dimisio eskaeren eta filoterrorismoaren susmopean sinesgarritasuna oso ukitua zuten bazterreko argitalpen baten edo besteren oharren muga.
|
|
|
Bada, ezarri zuen ugazabak nahiz langileak elkar zitezkeela, horiek greba aldarrika zezaketela, eta lan-uzteak erabaki zezaketela euren interesak defendatzeko, kalterik egin gabe egindako kontratuek eratorritako eskubideei. Nolanahi ere, delitutzat jo ziren indarkeria edo mehatxuak baliatzen zituzten grebak, bai eta derrigortzeak baliatu edo ordena publikoa iraultzen
|
zituztenak
ere.
|