|
2000
|
|
|
Eta, nola osaba Joanikotek ohitura hura baitzuen, etxeko orkumeei —ehizakoei zein bertzelakoei— izen xelebreak ipintzekoa, Greziako edo Erromako historiarekin lotuak —Platon, Akiles, Demostenes... Plauto, Karakala, Seneka eta bertze hainbertze—, hala, bertze izen haiek aditu orduko, ezin egokiagoak iduritu zitzaizkidan osaba Joanikoten listari eratxikitzeko, zeren antz antzekoak baitziren; eta bururatu zitzaidan, halaber, edo imajinatu nuen, hobeki, Felisa ene inudea izan zenak jar zezakeen aurpegia, izen arraro haietarik bat entzutean... zeren, ai zer aurpegi jartzen
|
zituen
hark, eta ai zer irri algarak egiten nituen nik, izen haiekin asmatzen ez zuenean! Halako suertez, non batzuetan neure borondatez joaiten bainintzen sukalderat, haren zirikatzerat.
|
|
|
—Soriak atsoa gonbentzitu, lurpeko aparkalekutik atera, etxera ekarri eta han mastodonte bat akatzeko adina pilula lo eragile emanda egin
|
zituen
harekikoak. Gorpuari azterketa egin zion sendagileak ez zian atsoa ezagutzen, oporretako ordezkapenak egiten ari eta.
|
|
|
Dena, nerabe moko guri batzuk ginen garaietatik. Gerorrek baino hobeki ezagutzen
|
zituen
hark gure jokamoldeak, gure frustrazioak eta gure nahi ezkutuak. Ximurraren autoan laurak bildu ginen goizalde horretan berean asmatuko zian zer estaltzen zuen bestaz mozorroturiko ibilaldi zentzugabe horrek.
|
|
|
begi berri haiek onez eraman zezaketen letra multzo bakarra eta ez ordu laurden batez baino denbora gehiagoz kirol egunkarietakoa zen, eta hizki larriak soil soilik. Kultura txirotze hari bai iritzi zion benetan tristea eta penagarria, eta analfabetismoaren atarian sentitzeak seko hondoratu
|
zituen
haren animo lehen ere ajetuak, eta halaxe, beste zereginik gabe eta oharkabean, negarrari eman zitzaion luzaroan, eta, halako batean, artean ordu txikietan, besaulkitik jaiki, eta, ordura arte sekula egin ez bezala, telebista piztu zuen; han ikusi zituenak eta hura ikusten berak egin zituenak geldi bitez geure artean, ez dira-eta lau haizetara barreiatzekoak.
|
|
|
Gu guztion begiak bereganatu
|
zituen
haren berriketa etengabe eta interesgarriak, eta nik banuen arto gutxiago aletzeko modurik. Inguruko baserritar guztien berriak jakin genituen.
|
|
2001
|
|
|
Eta eskua hartu zion, eta bere esku suabearekin Goio ateraino eraman zuen. Eta atea zabaltzean Arianek musu bat eman zion ezpainetan, Goioren eskua bere eskuan estutuz, eta Goiok haren izter beteen kontra sakatu zituen zangoak, Goiok haren ezpain samurrak sentitu zituen ezpainetan eta, begiak zarraturik, ezpainak zabaldu
|
zituen
haren mihi busti eta epela topatzeko. Eta itsuak ezagutzen ez duen horma haztatzen duen bezala bilatzen zuen Goiok, ez zekien ze gauza heze, epel, trabarik gabea.
|
|
|
Eta han nengoen leihoan, Zientzia Naturalak erakusten
|
zituen
haren logika bitxiari buruz hausnarrean, eta klasean erre gabe uzten zituen zigarroak gogoratu nituen, han inguruko tximiniei zerien kea antzemanda. Keak igotzeko bere manera baitzuen, teilatuan etzaten zen lehendabizi, gero aireratu baina arbola gainak eta mendi magalak bilatuz zihoan desegiten.
|
|
|
‘Ez ba! Lapurreta baino bekatu larriagoak egingo
|
zituen
hark aldizkari honekin goizaldean.’
|
|
|
Gizonetako bati irria agertu zitzaion ezpainetan eta emakumeengana hurbildu zen. Margaritak bi pauso eman
|
zituen
haren bidera. Gizonak besarkatu zuen eta musu eman zion bi mateletan, deus erran gabe.
|
|
2002
|
|
|
Zilarbizik esandako kontu haiek ez ziruditen oso zentzuzkoak, baina Pertseok, ordurako, konfiantza osoa zuen bere adiskidearengan, eta ziurtzat jo
|
zituen
hark esanak.
|
|
|
baina hala ere tunikarekin estaltzeko borrokan ahaleginak egiten
|
zituen
hark;
|
|
|
Eloxatin ek %9 murriztu
|
zituen
harekin tratatutako pazienteen minbizi tumoreak
|
|
|
–Gabon, jaun andreok –bota zuen Alexek, sartzean. Ironiak tindatzen
|
zituen
haren hitzak– Sentitzen diat pixka bat atzeratu izana, baina uste baino lan handiagoa eman dit R!
|
|
|
Imanol porroari begira gelditu zen. Lainoak eratzen
|
zituen
haren keak ere. Esku astinaldi batez desegin zituen.
|
|
|
Zorionekoa nintzen, beraz, neure zoritxarrean. Gogoeta garraztuen bele beltzari aurka eginez, Leireri ipuin bat kontatzen nion bakoitzean, ikustekoa zen nola zabaltzen
|
zituen
hark haur haurretatik –bi urte doi bete zituenetik– begiak, Sararenak hainbeste oroitarazten zizkidatenak. Eta nola egiten nuen nik leihotxo haietan barna, beste ipuin batean sartzeko, non Sara bera irudika bainezakeen –ipuineko protagonista– maitagarri bihurturik!
|
|
|
Bulegoa zirudien gelaxkatik irten zirelarik Joselu zuten kanpoan zain, eta busti berriko ilajeak berezko kizkurren kontrako lisatu hezeak barreiatzen
|
zituen
haren bekokian. Kezkarako arrazoirik ez zegoela eta prestatzailea morroi jatorra zela esanez moduko zaflada jo zion Santosek semeari lepaostean, eta ahots ozenez esan ere arrazoia zeukala entrenamenduan guardia gehiago jagon behar zuela esan zionean, erasoa baino inportanteagoa zela defentsa.
|
|
|
Mukitsu alaenak jadetsi zuen nerbioen dantza leher zekion, eta arao etsitu batez jesarri zen herriaren ikurra bihurtutako zubi eskegiaren argazki erraldoiaren azpian zegoen aulkian. Ahaztua zeukan atzamarrek helduta zuten zigarroa eta txabusinan topatu
|
zituen
hura isiotzeko poxpoloak. Eskaileratik gorako pauso gogorren hotsa entzun zuen, antxintxika zetorren Antoniaren" Mentxu, Mentxu...!" orroekin batera.
|
|
2003
|
|
|
Honek ondotxo zekien, andereñoa bere eskuetan zeukala. Bere azalak nabari zituen bestearen uhinak, eta horren bidez ezagutu
|
zituen
haren berotasuna eta hezetasuna. Beraren hitzak ondo neurtuak izan ziren lortu nahi zuena lortzeko; doinua eta ahoskera ere eztiak; eta aukeratutako unea ere onena.
|
|
|
Baina itsasoaren deia gero eta ozenagoa zen, eta gero eta jasangaitzagoa berau saihestea. Indar guztiak behar
|
zituen
haren hitzari eusteko eta ez zuen beste ezertan erreparatzen.
|
|
|
Matiasek bi minutu eta hamaika segundo eman
|
zituen
hari begira; eta bi minutu eta hamaika segundo gutxi dira, esaterako, liburu bat irakurtzen ari garenean, baina kopuru aipagarria da erle fosilizatu bati begira egoteko.
|
|
|
Aurkezpen egunean itsasoari begira Monikak kontatu zidanez, ordea, Kundera aspaldi samar ahaztua zuen eta Max Frischekin maitemindurik zebilen azken aldian. Egunean hiruzpalau ordu ematen omen
|
zituen
haren idazlanak aztertzen eta interneten aurkitutako hari buruzko aipamen eta entseguak pilaturik omen zituen etxean. Idazle suitzarrarekin lortu zuen identifikazioari esker, hark bezala idatzi omen zezakeen honetaz edo hartaz.
|
|
|
hura da guztion Aita edo, Erroren hitzetan," Padre Universal". Juan Antonio Zamakola historialariak (1758?) ere, Astarloaren lagun mina izanik, hurbiletik jarraitu
|
zituen
haren teoriak. Erroren antzera, gure hizkuntzak" munduaren lehenengo adina" erakusten duela aldarrikatzen du berak ere, hala adieraziko bailuke euskararen perfekzio filosofikoak eta hizkuntza demokratikoa eta berdinzalea izateak.
|
|
|
Ondo ezagutzen
|
zituen
hark herriko izenak eta etxeak. Ertzaina?
|
|
2004
|
|
|
1271 urteko Venezia imajinatzeko ariketa egin eta Marco Poloren larruan sartu nahiko nuke. 17 urte besterik ez
|
zituen
hark bere aita eta osabarekin itsasoratu zenean. Veneziako portutik Palestinako Acrera jo zuten aurrena eta handik lurrez Asia misteriotsuan barrena.
|
|
|
Lehen galdera! Zenbat urte
|
zituen
hari jokoko artistarik handienak Nobita Nobik, gauez komunera bakarrik joan zen lehen aldian?
|
|
|
Yamanen kasuan, dieta berezia zuten Europako gure begietarako. Hala ere, osasuna dela eta, haren elikadurak ongi ase behar
|
zituen
haren energia eta nutrizio beharrak. «Ingurua eta baliabideak ondo ezagutzen zituzten, eta bazekiten nola ustiatu», zehaztu du aditu honek.
|
|
|
Neskak pistola atera orduko Ramírezek aztertuak
|
zituen
haren begiak. Tiro egiteko gauza izango al zen jakin behar zuen ezer egin aurretik.
|
|
2005
|
|
|
Bost urte zituela, bizilagun berri baten urtebetetzean haren etxean ezkutaketan jolasten, armairu batean itxita geratu zen, eternitatea iruditu zitzaizkion hiru orduz, mundu guztia berarekin ahaztuta. Negarrez hasi arren, jaiaren zalapartarekin inork ez
|
zituen
haren oihuak entzun, eta ez zuten atera harik eta etxekoandrea, jaia amaituta, gonbidatuen berokien bila joan zen arte. Ordutik beldurra dio toki ezezagun eta ilunetan bakarrik geratzeari.
|
|
|
Tasio bat. Portuko eskaileretan utzi
|
zituen
harek galtzontziloak sikatzen. Neu joan nintzen gero bila, meza ostean.
|
|
|
Eta makinekin ere bai. Makinak egiten
|
zituen
harek, erlojuekin eta bateriekin eta... Makina kuriosoak egiten zituen harek.
|
|
|
Makinak egiten zituen harek, erlojuekin eta bateriekin eta... Makina kuriosoak egiten
|
zituen
harek. Baina egurrarekin zen hura ona.
|
|
|
Egurrarekin. Baina gero gauza kuriosoak ere egiten
|
zituen
harek. Beatriz andreari egin ziona bezala.
|
|
|
Eta aita kondeak jarri zuen alkate Jose Antonio Sanda. Ez dakit zenbat urte egin
|
zituen
harek alkate. Hogei bai.
|
|
|
Hiru erlijio diferente, Sorin: berea eta gu bionak praktikatzen
|
zituen
harek. Guk praktikatzen ez ditugunak praktikatzen zituen harek gure partez.
|
|
|
berea eta gu bionak praktikatzen zituen harek. Guk praktikatzen ez ditugunak praktikatzen
|
zituen
harek gure partez. Baina hiru erlijio gutxiegi iruditu, antza, eta beste bat fundatu zuen berak; erlijio berri bat asmatu zuen Satiek.
|
|
|
Ni ez naiz bakarra, hala eta guztiz ere. Joxe Azurmendik ere ongi aztertu zuenMa rx eta liburu bikainak idatzi
|
zituen
hari buruz.
|
|
|
Ni zaharra nintzen, ordea, eta esaten zuena oso jakingarria zela ikusten nuen, berak aztertutakoa zela hura guztia, ez hango edo hemengo liburutatik jasoa. Bat batean hil zen eta Adolfo Arejitak hartu
|
zituen
haren eskolak.
|
|
|
Woody Guthrie musikariaz oroitu zen: Ameriketako Estatu Batuak alderik alde zeharkatu
|
zituen
hark –trenetan polizoi tarteka, auto stopean gehien bat– hamaika urtetan hitzik zuzendu ez zion aitaren hiletara joateko asmoarekin, halako asturu gaiztoz non berandu heldu baitzen. Orduan, besterik ezean, amarekin behintzat egon zuela pentsatu, etxerako bidea oinez egin, atariko aldabari heldu, bigarren aldiz pentsatu, aldaba poliki poliki bere lekuan utzi, jira hartu eta etorritako bidetik itzultzea erabaki zuen.
|
|
2006
|
|
|
Andoni Salegik Otsobeltz komiki liburua plazaratu du Uztarria Azpeitiko kultur koordinakundearean eskutik. Uztarria aldizkarirako sortu zuen Salegik Otsobeltz eta zenbait urtez plazaratu
|
zituen
haren tirak. Orain bestelako biñetak egiten ditu Uztarriarako eta komiki bloga zabaldu du www.uztarria.com gunean.
|
|
|
Judizialari buruzko 1870 urteko irailaren 15ko Lege Organikoak ere kontraesanak
|
zituen
hari begira, eta, horren ondorioz, Gorteek 1878 urtean abiarazi zuten halako prozedura, kontraesanak argitzeko eta legeria aplikagarria zehazteko. Prozedura horrek ekarri zuen, 1881 urtean, Manuel Alonso Martínez jauna Justizia eta Grazia ministroa zela, 1882 urteko ekainaren 15eko Legea eta, geroenean, lege berriaren testu artikuluduna, 1882 urteko irailaren 14koa, prozesu kode oso osoa barneratzen duena, onespen dekretuak adierazi legez.
|
|
|
Zaragozako hiribildua. Alfontso I.a Borrokalariak hartu zien musulmanei eta, dirudienez, 1126an egindako espedizio batean mozarabeak ekarri
|
zituen
hura populatzera. Forua 1132an eman zion eta urte horretan bertan Templarioei eta San Joan ordenako zaldunei eman zien gaztelua (San Joangoek hartu zuten benetan eta 1151n Ramon Berenger IV.ak berretsi zien).
|
|
|
Mugimendu horrek zabaldu egin
|
zituen
haren oheko tapakiak, hotel bateko logelara sartzean zerbitzariek batzuetan ohearen mutur bat zabaltzen duten antzera, bertara sartzeko gonbidapen gisa.
|
|
|
Dena dela, aurrera baino lehen aurkeztu egin dut Hankapalo, historia honetako protagonista. Izena ez zuen Hankapalo, noski, baina herrian gutxik jakingo
|
zituen
haren benetako izen abizenak. Nik bai, gutunontzian ezer jartzen ez bazuen ere, notarioarenean eskriturak eta gainerako patrifilioak egiten ibili ginen garaian esku artean izan bainituen haren agiriak.
|
|
|
Erlijio aferak ere bere kezketatik urrun izan zituen beti. Erromako apezpiku espainolzalearendako herrak erro barrenak eginik
|
zituen
haren baitan, gazte gazterik Albreten alde egitera deliberatu zenetik. Gainerakoan, ilunpe erromatarrean bizi zen haren espiritua, nafar gehien gehienena bezala.
|
|
|
Aitatxik ez zuen gizon hura ahantzia. Bortz urte lehenago egin
|
zituen
haren ezagutzak, Garaziko hiriburuan ez harat ez honat frantsesen esperoan alferrik egin zituzten hilabeteetan. Eiheralarreko erretore zaharra zen, beaumondar errabiatua.
|
|
|
Zeruak eta lurrak astindu
|
zituen
haren mihiak. Bere onera etorri zenean, guregana egin zuen, hartan parte hartu genuela susmatuta.
|
|
|
Guardia Zibilaren Land Rover haren aurkako bonbaren eztanda. Hiru guardia zibil hil
|
zituen
hura. Parkeko hormaren ondoan aparkatuta zegoen autoan ezkutaturik zeuden goma kilogramo haien eztanda.
|
|
|
Goiz batez, Zezenkoren aurka jokatzea egokitu zitzaidan. Hermannek, bere labana atera, galtzetan igurtzi, eta hiruzpalau metroko tartea zuten bi arrasto paralelo marraztu
|
zituen
haren puntaz patioko lur hilean. Zezenko eta ni sartu ginen erdian.
|
|
|
Hala ere, Alexandrorentzat, grekoa izaki, ez zegoen nahaste posiblerik jaunen eta jopuen artean, jauna jopuaren aurkakoa baitzen berez. Halatan, arrazak ezabatzen
|
zituen
haren Estatu unibertsala ezin zen homogeneoa izan, ez baitzituen klaseak ere ezabatzen.
|
|
2007
|
|
|
Hortaz, Elvis hil zen urteko udan, Eduren etxean bildu ginen gehiena. Besteon eragozpen guztiak
|
zituen
haren etxeak urtean zehar: ama babesle horietakoa, eta arreba txiki muturluze bat, Mari Carmen.
|
|
|
Eta helburu horretan hautatu zuen buruzagi Fernando Alvarez de Toledo militarra, Albako Duke izenaz ezagunago. Eta kanpaina burutzeko 10.000 soldadu jarri
|
zituen
haren manupean.
|
|
|
Pentsioen erreformaren testua Gobernuak, patronalek eta sindikatuek sinatu zuten 2006ko uztailean. Gobernuak hainbat bide ezarri
|
zituen
hura aplikatzeko. Zenbait ekimen 2007ko aurrekontuekin jarri ziren indarrean, eta beste batzuk (oraindik egiteke daudenak), berariazko araua izango dutenak, baina neurri gehienak atzo eztabaidatutako lege proiektuan sartu ziren.
|
|
|
Estrategia horrek Kiotoko Protokoloa betetzeko eta klima aldaketak eragiten dituen emisioak murrizteko esparrua osatzen du. Aurreko astean Klimaren Kontseilu Nazionalak aldeko txostena eman zion estrategiari, eta 198 neurri eta 75 adierazle jaso
|
zituen
haren jarraipena egiteko. Neurriak bi arlotan sailkatzen dira:
|
|
|
Jesusek Paulari antzeman zion aurrena. Candiren negar zotinak itotzen
|
zituen
haren bularraren kontra. Musuka egiten zion begietan.
|
|
|
Nicasio unaiarena zen. Labore soroetan lan eskasa zegoen garaian gurdi abereen kargu hartzen zuen Nicasiok, eta, berotik ihesi bera ere txoperara joaten hasi zenez gero, noiz noiz hitz aspertuak egiten
|
zituen
harekin, aziendak bazkatzen zituen bitartean. Gehienetan amaren kontuak ekartzen zituen hizpidera.
|
|
|
Inork ez zion fitsik ulertzen, azentu amerikarra gainditzen baitzitzaion gaztelaniaren gainetik, baina halako gauzak maite
|
zituen
hark. Zernahik balio zion, irrirako bazen.
|
|
2008
|
|
|
Arantzazura joan izanak hamar urterekin eta Bitoriano Gandiaga irakasle izateak. ETAk hil zuen Meliton Manzanas poliziaburua ezagutu izanak hamar egun pasa
|
zituen
haren esku. 1968 Euskal Elizaren krisia barrutik ezagutzeak, baita ondorengo Burgosko prozesuak ere.
|
|
|
Ama nagusiak, aurrez aurre zuen aita domingotarra? atseginez entzuten
|
zituen
haren arrazoiak, frai Millanekiko errudun uste hipotetikoen estalgarri gerta zekizkiokeenak; aita domingotarrak bere arrazoiak bukatu zituenean, ordea, nora ezean bezala gelditu zen ama nagusia, harik eta bospasei segundoren buruan esan zuen arte:
|
|
|
Xabier Alberdik gaiari buruz egin zuen ikerketaz gogoratu nintzen. Kidetasuna, ezagutza eta etxekotasuna jotzen
|
zituen
hark hitanoaren aukera egiteko baldintza ezinbestekotzat. Neska edo emakume hura ez zen ez ezaguna eta ez etxekoa.
|
|
|
Sermoia esateko bakoitzak bazuen manera jakin bat. Bata hurbila zen, jendeak xamur jasotzen
|
zituen
hark esan nahi zituen guztiak, Don Manuel. Bigarren apaizaren estiloa, ostera, makurra zen.
|
|
|
Bandurarekin, berriz, beste urrats garrantzitsu bat egin zen; ikaskuntza sozialaren mekanismoen barruan, jokabideen imitazioa eta horretan inplikatutako tresna kognitiboak kokatu
|
zituen
hark, ordura arte tresna kognitiboak ez baitziren kontuan izaten.
|
|
|
Nafarraren ondotik Xabier Igoa Aldazko (Nafarroa) kirolaria geratu zen. 4.787,5 kilo jaso
|
zituen
hark. Hiru gazteek 125, 113,5 eta 100 kiloko harriak jaso zituzten.
|
|
|
Tartean zortzi urteko neska bat eta Hamaseko bost militante. Azken horrek atentatuak Al Fatari egotzi eta 200 bat palestinar atxilotu
|
zituen
harekin lotuta egotea egotzita. Atzo, ordea, Al Fataren txanda izan zen, eta 54 lagun hartu zituzten preso Hamasekoak zirelakoan.
|
|
|
1923tik 1929a bitartean 280 lagunez osaturiko batailoi bat besterik ez ziren SSak; SAren menpekoa, Ernst Rohmek gidatua. Furherrak SSen gidaritza Himmlerren esku utzi zuenean, ordea, 1929ko urtarrilaren 6an, 52.000 kide baina gehiago erakarri
|
zituen
hark. Eta hurrengo urterako 209.000 lagun inguruk osatutako talde ankerra zen jada.
|
|
|
Asko eta asko bezala, laburrak eta dokumentalak eginez hasi zen zinemagintzan Armendariz ere. Barregarrien Dantza izeneko laburra izan zen bere lehen lana, 1979an, eta hainbat sari jaso
|
zituen
harekin. 1981ean grabatu zuen Carboneros de Navarra izeneko dokumentala izan zen lan luzeetara egindako saltoaren oinarria.
|
|
|
Eta, baldin eta Kristoren pasioa hain jarrera intentsuarekin bizi bazuen, nor zen frai Millan, meritu haiek guztiak gutxiesteko teoriekin zetorkiona, bere mundua –aita domingotarrarena–, baita bere salbazioa ere, kolokan jarriz, hankaz gora ez bazen...? Ama nagusiak –aurrez aurre zuen aita domingotarra– atseginez entzuten
|
zituen
haren arrazoiak, frai Millanekiko errudun uste hipotetikoen estalgarri gerta zekizkiokeenak; aita domingotarrak bere arrazoiak bukatu zituenean, ordea, nora ezean bezala gelditu zen ama nagusia, harik eta bospasei segundoren buruan esan zuen arte:
|
|
|
Hilketa ostiral arratsalde batean gertatu zen, Interneten audientzia asko jaisten den egun eta une batean. Hala ere, iganderako bisita kopuru itzela eta erantzun mordoa jaso
|
zituen
haren inguruko albisteak. Berriro, beste inon agertu ez ziren iritziak plazaratu ziren Sustatun.
|
|
|
Kontzientziari buruzko lanek, psikologia modernoaren eremuan, Williams James izan zuten aitzindari XIX. mendean. Introspekzioa zen bere metodoa, eta finkatuak utzi
|
zituen
haren ezaugarri nagusiak: kontzientzia prozesu bat da, gugan errealitateko atal baten oharpen zuzena ekoizten duena, aktibazio maila minimo bat eta arreta eta epe motzeko oroimena bezalako prozesuen parte hartzea behar duena.
|
|
|
Bateko eta besteko jakingarriak erabiltzen
|
zituen
hark, hango eta hemengo harremanak, herri xehearekin nahiz goi mailako jakintsuekin. Xede zituen euskara eta euskal kultura; tokia, mundu osoa; gizalegea eta tankera, ardatz erabakigarriak.
|
|
|
Hasieratik azkeneraino maite
|
zituen
hark herriko koplak, eta, aldi berean, euskarari atera nahi zizkion ahalmen adierazgarri guztiak. Musika, harentzat, finko eta arimarik gabekoa baino, egunik egun aldagarri eta egokitu beharreko zerbait zen.
|
|
2009
|
|
|
1953 54ean hasi zen Txillardegi euskaraz mintzatzen, bere gutun batean dioenez; gogoangarria zaio Salbatore Mitxelenarekin Atotxan izandako elkarrizketa," orduan hasten bainintzen ni euskeraz mintzatzeko gauza izaten". 25 urte zituen mutilak orduan; seguruenik irakurriak
|
zituen
haren Arantzazu euskal poema (1949) eta Ama semeak Arantzazuko kondairan (1951) liburuak.
|
|
|
Auto bat ere alokatua zuen agentzia beraren bitartez, baina hainbat arazo izan
|
zituen
hura erabili ahal izateko.
|
|
|
Ez da harritzekoa; ezin esan garai haietan globo aerostatikoak oso ezagunak zirenik. Lehenengoa bi urte lehenago aireratu zuten Frantzian, eta segalariak beldurtu
|
zituen
hura Ingalaterrako lehenengoetakoa izango zen. Berkeley-tik abiatu zen, 16 bat kilometrora, Edward Jenner en eskutik.
|
|
|
Edozein leku aukera zezaketen bizitzeko baina Nebraska aukeratu zuen Rosak, leku zabala, mundu ia basatia, hiritik urrun. Etxea atontzeko lanak bukatu zituenean ilargi betea zetorren eta otso gizonari ibili libre esan zion, nik ez zaitut gehiago lotuko. Luzaroan entzun
|
zituen
haren erreguak, Mesedez, Rosa esaten zion, bere ilobak irratirako heredaturiko ahots dardara ia magikoarekin, mesedez, lotu. Baina Rosak kateak bota zituen.
|
|
|
Zer zurrunbilo zen emakume hura, Adaren arima bere arimaren inguruan dantzan jartzen zuena! Adak atsegin zuen haren ausardia, atsegin zuen haren hitz jario fundamentuzkoa, eta atsegin
|
zituen
haren loreak, Greta Garborekin konparatu ez zuen, bada! Baina hutsune bat ere geratu zitzaion Adari egun hartako elkarrizketan, bakarrizketaren antz handiagoa izan zuen, egia esan, elkarrizketa hark?, Adak noizbait jakinarazi baitzion Txarori berak ere bere historia zuela, hamaika mugak zeharkatua eta beste hainbatek inguratua, Regina eneko zoologikoan.
|
|
|
Ikusle batzuek, askok?? nekez ezagutuko zuten Amelita Galli Curci sopranoa, bost sei bat urte lehenago kantatzeari utzi ziòn emakumea, nahiz eta, artean ere, munduan oso ezaguna zen, hainbeste eta hainbeste disko saldu eta saltzen
|
zituen
haren ahots jainkozkoak, ia Enrico Carusorenak adina. Chaplin, beraz, Ada txurikatu nahian zebilen, itxura guztien arabera; Adak, haatik, eskua askatu eta burua ezker eskuin mugitu zuen pare bat aldiz, irri herabe bat ezpainetan, lotsazko sentimendua ohorezkoari nagusitu balitzaio bezala; orduan, baina, Domingo tartean sartu. Rebecarekin zegoen, Chaplin eta Adarengandik bizpahiru urratsera?
|
|
|
Gaztelako mintzairaren sekretuak argitu beharrez gelditu zen haren ondoan, baina horretan jadanik Margaritak apeta zuelarik baizik ez zen aritzen, eta hori gutitan gertatzen zen. Gainerakoetan, damaño bati dagozkion egitekoak betetzen
|
zituen
harekin. Margaritaren ondoan egoten zen kasik gau eta egun. Hura aspertua zenean, bere solasarekin libertitu behar zuen.
|
|
|
Hiru urte baino gehiagoko tartea zegoen Henrike eta bien artean. Donibane Garaziko plazan bekoz beko egin genuen egunean, 18 urte
|
zituen
hark eta 15 egin gabe nengoen ni. Izan zuen inguruan nork azaldua gure elkarren eite alimalekoaren etorkia.
|
|
|
Amak ez zuen jakinduria edo axola handirik adierazten gerlak gure aldean utzitako arrasto hitsaz. Leiho beretik Donapaleuko karriketan ikusten zen mugimenduak ezeztatzen
|
zituen
haren hitzak.
|
|
|
–Utz nazazue hemen, ezin dut gehiago?. Baina SS batek behartu egin
|
zituen
haren kideak zelaira ateratzera, deirako, eta ia berehala hil zen. 1943ko otsailaren hasieran.
|
|
|
Sendian eta auzoan gizon atsegina omen zen, Hitler bezala. Ordea, ETAk, Manzanas hiltzea erabaki zuelarik, ez
|
zituen
haren ezaugarri pertsonal psikologikoak kontuan hartu, senideekin eta auzokideekin izan zitzakeen harreman goxoak adibidez, baizik haren jokabide publiko objektiboa. Besteak beste, euskaldunak zorrozkiago torturatzeko ideia berri zoragarriak praktikan jarri izana, hala nola txotxak azazkaletatik sartzea.
|
|
|
Eliz agintariekin saiatu da apaizgaitegietan euskara irakats zedin, idazkiak euskaraz argitara zitzaten, dotrina euskaraz irakats zezaten. Aita santua ere bisitatu zuen Erroman Azkuek, eta gustura itzuliko
|
zituen
haren entziklikak, itzulpenak euskarari emango ziokeen prestigioaren truke.
|
|
|
Espainiako Errepublikaren aldarrikapena bizi izan zuen Euskal Herria ez zen, jadanik, guda karlistak galdu
|
zituen
hura. Hasteko, industrializazioak barne migrazioa eta kanpoko herritarren Euskal Herriratzea ekarri zuen.
|
|
|
Hamaika kilometro egin dituzte Radovan Karadzic ikusteko. Ehun bat emakume Hagako auzitegiko ateetan ziren atzo, Herbehereetan, Srebrenican semerik gabe utzi
|
zituen
hura akusatuen aulkian eserita ikusteko. Karadzicek, ordea, kale egin du, paperen artean galduta sentitu delako, eta ez da agertu hitzordura.
|
|
|
34 urte betetzen dira gaur Franco hil zela. Biktima ugari eragin
|
zituen
haren diktadurak Hego Euskal Herrian. Iñaki Egaña historialariak haren lehen biktimak ditu gogoan liburu berrian:
|
|
|
Zer zurrunbilo zen emakume hura, Adaren arima bere arimaren inguruan dantzan jartzen zuena! Adak atsegin zuen haren ausardia, atsegin zuen haren hitz jario fundamentuzkoa, eta atsegin
|
zituen
haren loreak, Greta Garborekin konparatu ez zuen, bada! Baina hutsune bat ere geratu zitzaion Adari egun hartako elkarrizketan –bakarrizketaren antz handiagoa izan zuen, egia esan, elkarrizketa hark–, Adak noizbait jakinarazi baitzion Txarori berak ere bere historia zuela, hamaika mugak zeharkatua eta beste hainbatek inguratua, Regina eneko zoologikoan.
|
|
|
Ikusle batzuek –askok? – nekez ezagutuko zuten Amelita Galli Curci sopranoa, bost sei bat urte lehenago kantatzeari utzi ziòn emakumea, nahiz eta, artean ere, munduan oso ezaguna zen, hainbeste eta hainbeste disko saldu eta saltzen
|
zituen
haren ahots jainkozkoak, ia Enrico Carusorenak adina. Chaplin, beraz, Ada txurikatu nahian zebilen, itxura guztien arabera; Adak, haatik, eskua askatu eta burua ezker eskuin mugitu zuen pare bat aldiz, irri herabe bat ezpainetan, lotsazko sentimendua ohorezkoari nagusitu balitzaio bezala; orduan, baina, Domingo tartean sartu –Rebecarekin zegoen, Chaplin eta Adarengandik bizpahiru urratsera– eta honela mintzatu zitzaion:
|
|
|
Billeteak eskuan zituela, egongelako atea estaltzen zuen gortina igo zuen Dariok, kili kolo ibiltzen zen gaixo hari, larru horixka eta begi sartuak
|
zituen
hari, bidea irekitzeko. Alde egin zuen emakumeak.
|
|
|
Hurrengo egunetan, moldatu zen nola hala Daniel Angerekin topo ez egiteko; hala ere, ezin ahaztu
|
zituen
hark egindako erdi konfidentzia haiek. " Gezur gorrotagarriak", esaten zion bere buruari.
|
|
|
Aurrez ezezaguna ikusi zuen zonaldetik zetorren eztul hotsa. Oraingoan, garbiago ikusi
|
zituen
haren hazpegiak. Ez zegoen dudarik, Kronsky zen.
|
|
|
Sortu eta erreproduzitu... Gaurko Bruno, ordea, oso urruti zegoen orduko lerro haiek idatzi
|
zituen
harengandik. Eta, egia esan behar bada, orduko lerro haiek ere, Stanovskiri egindako elkarrizketa batetik erdi plagiatu zituen.
|
|
|
Gainera, Morasánekin egongo zen. Estimatzen zuen hondakin bilatzailea; eta are gehiago estimatzen
|
zituen
hark kontatutako istorio eta pasadizoak. Irenek hitza eman zion, egunen batean berarekin joango zela motorrontzian bueltaxka bat ematera.
|
|
|
Medikuak ez zekiela gehiago zer egin eta umea bazihoala ikusita, gura zuena egiteko esan nion izeko Maleni. Berak egin zuen berba Mikela portukoarekin eta berak prestatu
|
zituen
hark eskaturiko gauza guztiak. Ez naiz gogoratzen Mikelak egin zituen gauza denekin.
|
|
|
Ezin zuen lan handirik eman. Neskatoa balitz eta Gasteizen egokitu izan balitz, erraz egingo
|
zituen
harenak Sakamantekasek.
|
|
|
Pension Euskaldunako etxekoandreak latz hartu zuen, ez zion gauza handirik argitu. Kliente asko
|
zituen
hark, bazuen nahikoa lana inori pausoa neurtzen ibili gabe. Eta ea zer zen, hainbeste galdera.
|
|
|
Agudo antolatuak
|
zituen
harek gauzak, plazer bat zen. Altxa eta joatekoan ginelarik, bertze mahainen inguruan pasatzekoetan, hartu zian besotik Mayik eta bere laguneri presentatu zian, nere kontra tinkatuz bere gorputz airosa.
|
|
|
ze prezio jarriko zuen, baina? Eta, zer erranen zion belarrak ibiltzen
|
zituen
hari?... Ez zirela, horiezaz gainera, labrantzako lur onak...
|
|
2010
|
|
|
Baita zera ere! Alde ederreko Gaur Egunak, Telediarioak eta Albistegiak, jasoko
|
zituen
hark. Albiste iturri interaktiboa zuen gogoko eta ez antzarrei zaperoa bezala nahi edo nahi ez bultzaka sartutako betiko kontuak.
|
|
|
umeek eta gazteek ez dakite erdaraz behar bezala egiten. Garai bateko kezka, hainbeste autogorroto sortu
|
zituen
hura, baina bertsio modernoan. Erdaraz batere ez dakitenik ezin esanen dute, baina haien seme alabek ongi ez dakitela iruditzen zaio guraso askori, eta horrek arazoak ekarriko dizkiela sentitzen dute.
|
|
|
...n da atzo Ertzaintzak ETAren aurka egindako operazioaren ondorioz, Iñigo Urkullu buruzagi jeltzalearen eta Patxi Lopez lehendakariaren arteko bileraren atarian, hain zuzen ere.Jose Antonio Pastor sozialistek Eusko Legebiltzarrean duten bozeramaileak zalantzan jarri zituen atzo Juan Jose Ibarretxe lehendakari zenean Ertzaintzak ETAren aurkako borrokan egindako ahaleginak, eta EAJk onartezintzat jo
|
zituen
haren hitzak.
|