|
2000
|
|
|
Ez daukat nik jakinduriarikaski Txillardegi filosofian kokatzeko. Baina filosofoa baldin bada, ez da, noski, Marxek mespretxatzen
|
zituen
haietakoa.
|
|
|
Entzuleek gaztelania ulertzen zutela eta, erdarara lerratzea ez zen aintzakotzathartu Gotzainaren agirian. Alderantziz, Z. Martinez-ek, 1924ko arauak ematean, hizkuntz ulerpen irizpidearen gain formulatu
|
zituen
haiek, hori bai bi hiztungoentzatberdintasuna, kasik matematikoa, bilatuz eta heziketa erlijiosoaren urrezko arauaororen gainetik jarriz (Boov 1924: 3, 56
|
|
|
Zeren, aitona Nikolas ez bezala, zeina entseiatzen baitzen, ororen buruan, etxeko iragan ilun haren ulertzerat eta onartzerat, aitak ezin ikusi zuen eta, ezin ikusi zuelako, haren estaltzerat entseiatzen zen nola edo hala, egunez egun lantzen ari zen bere bertze iduri haren bidez. Halakoa baitzen aita guztian, iduria izanaren gainetik balu bezala. Eta, nola bere iduria jauregikoa ere zen, hala hartzen zituen jauregiko sehiak ezin zorrotzago eta arautzen
|
zituen
haien harremanak ezin hertsikiago, orain dela guti erran dizudan bezala, baita gizon eta emaztekien arteko bertze harreman haiek ere, gizon emakoien eta emazteki gizakoien jokamoldea gaitzesten zuela:
|
|
|
Goizean footinga egiten zuen, hamabost bat kilometro; egunean zehar ezer berezirik ez zuen egiten, kalean gora eta behera ibili besterik ez, dotore jantzita, oparo diruz, auzo urrunetan, begiak etengabe mugituz, errezelotsu, ikaraz bezala; lasterka ibiltzen zen kalean, sosegurik gabe, erakusleihoetan inori sorbalda eskaini gabe, metro geltokietan aldaketa ugari zentzugabeak eginez, eta bideo pornoak alokatzen zituen (jakina da zertarako); gauean night club ospetxarrekoak bisitatzen zituen, eta han eskaintzen zitzaionari ez zion muzinik egingo. Bi egun besterik ez zituen behar izan, gainera, konturatzeko hantxe sentitzen zela Brown jauna erosoen ez ezik seguruen ere, bezperan zulo higuingarritzat
|
zituen
haietan, eta hantxe etortzen zitzaizkiola bere onera bihotzaren taupadak eta hizketarako gogo zurrunak.
|
|
|
Ordurako bazekien dirua erabiltzen eta neurtzen, eta baita jendearen tratabidea bizi zen garaira egokitzen ere, gehiegizko kunplimenduak baztertuta. Bazekien nor ziren Salbatore Mitxelena, Iratzeder, Jon Mirande, Koldo Mitxelena, Piarres Larzabal, Yon Etxaide, Gabriel Aresti, Manex Erdozainzi Etxart, Txillardegi, Bitoriano Gandiaga, Xabier Lete, Bernardo Atxaga, Anjel Lertxundi, Ramon Saizarbitoria, Joseba Sarrionandia, Koldo Izagirre eta beste asko, eta irakurriak
|
zituen
haietako batzuen hainbat idazlan. Arte plastikoen arloan ere asko ikasi zuen, katalogoak begiratuz batez ere:
|
|
|
Xanek nola hala apuntatu zuen; izen haiek, ordea, hain arraroak ziren; baiki, Xanek batzuk adituta zeuzkan: edari izenak ziren, noski, kaja kopuruak, agian, aldean; alabaina, ezagutzen
|
zituen
haiek ere ez zekien xuxen idazten. Bestalde, aspaldi idatzi gabe zegoen eta, letra eskerga, txit makurra, txit eskasa egiten ari zen.
|
|
2001
|
|
|
Jaitsi, eta zigarro bana erreko zuten. Sei ziren, sei gizaseme, eta inork ez
|
zituen
haien izenak ezagutzen.
|
|
|
Ireki eta margotu ez
|
zituen
haiekin osatu zen
|
|
2002
|
|
|
Euskararen geroak arduraturik zituen euskaltzale guztiak. Baina bakoitzak bere erara ikusten zituen arazo hark izan zitzakeen irtenbideak, eta horrek hika mika eta liskar franko sortuak
|
zituen
haien artean, egoera nahiko nahaspilatsu eta kezkagarria eraginez euskal munduan. Hala ere, euskaltzaleen arteko borroka kupidagabe horren erdian, bazen baikor agertzen zenik ere:
|
|
|
Gaizki tratatutako erroia bere taldera itzultzen hasi zen triste; eta talde honek jaurtita irain penagarria jasan zuen. Orduan, lehenago mesprezatu
|
zituen
haietariko batek esan zion: «Pozik egon izan bazina gure egoeran eta naturak emandakoa jasan nahi izan bazenu, ez zenukeen lehengo iraina jasango eta zure zoritxarrak ez luke oraingo gaitzespena sentituko».
|
|
|
Aurrezkia geldiarazi nahi zen, diruaren zirkulazioak gerraosteko gizarteetako industriari eta merkataritza sareari injekzio gisa balio zezan. Kontsumitzaileek berehala ohitu ziren modalitate horretara, eta horrek abantaila ukaezinak
|
zituen
haientzat. Funtsean, prezio handiagatik beren erosketatik ihes egiten zuten ondasunak eros zitzaketen.
|
|
|
Gero eta sarriago edaten zuen pisukide italiarrekin. Errazago onartzen
|
zituen
haien burrunbak dinbi danbak plaustak. Jainkoa DJ bat zela zioen beltz burusoil bat gurtzen zuten.
|
|
2003
|
|
|
Aitzitik, liburu horiek hasieratik erakusten dituzte lanbideak paradigma gisa onartzera iritsi den arazo ebazpen jakinak, eta orduan ikasleari hauxe eskatzen zaio: bere kasa ebatz ditzala, bai lapitz eta paperaren bitartez bai laborategian, testuan ikasi
|
zituen
haietan oinarrituta metodologiari eta mamiari dagokienez hertsiki diseinatutako arazoak. Oinarrizko hizkuntzaren ikaskuntzan edo musika tresnen trebakuntzan bakarrik dira hain ohiko edo funtsezkoak ‘hatz ariketak’ Eta esparru horietantxe da irakaskuntzaren xedea, hain zuzen, ‘gogo disposizio’ (Einstellungen) indartsuak ahalik eta azkarren ekoiztea.
|
|
2004
|
|
|
–Del Vallek diskoak aliritzira hartu eta kartoizko azalak irakurtzen zituen. Tutik ere ez zekien jende alu hari guztiari buruz, baina hala ere estasian bezala aipatzen
|
zituen
haien izenak– Hara! Karajan, nire musikagile gustukoenetako bat!
|
|
|
Dirua atera zuen, berriz sartu, gero berriz ere atera. Poltsa eskuan begiak altxatu
|
zituen
haiengana.
|
|
|
Espaloian bilduta, jertse koloretakoekin, larru txamarra xinpleekin jantzitako emakume aurpegi luzeek etsi keinuak egiten zituzten. Gona luze pintarratuak
|
zituen
haietako batek hanken artean laranjez beteriko poltsa bat zeukan.
|
|
2005
|
|
|
Beste batzuetan ikaratu egiten ziren, eurek garbi eta osasuntsu landare eta fruituak jaten zituzten bitartean gizakiek haragi gordina irensten baitzuten eta kidekoak hiltzeraino hel zitezkeen. Neanderthalak arbolak lurreratzen zituen, harkaitzak aldatzen
|
zituen
haien betiko tokitik eta oihaneko legea hausten zuen. Tximinoen iritziz, Neanderthala historian atzerapausoa zen".
|
|
2006
|
|
|
Ez omen zen gizon txarra Holmberg antropologoa; aitzitik, arras egin zuen bat sirionotarrekin, haien artean bizi izan zen, berak ere nozitu
|
zituen
haien gose eta neke guztiak, zinez maitatu zituen, eta Amerikako Estatu Batuetara itzuli zenean Cornell eko unibertsitateko antropologia saileko buru izatera, handik ahalegin handiak egin zituen sirionotarrei laguntzeko. «Alabaina idatzi du Mannek oker zegoen sirionotarrei buruz.
|
|
|
Horrek adierazten du fundatutako monaste menpe geratzean beren komunitateen botere eta jurisdikziotik aldendu ziren ondario berria izan zela inguruko zergak kobratuko zituena (emanaldiari esker, besteak beste), sakramentuak banatuko zituena eta eman zitzaizkion ondasunen gaineko kontrola, onura eta jabegoa izango zituena, jaun erara beharbada. Esan bezala, inguruko elizei lekua kendu zien, ermita bihurtuz eta ahulduz, alegia, berak hartu
|
zituen
haienak ziren funtzioak; prozesu hau XII. mendean burutu zen, hazkundearekin berez, espontaneoki, sortutako elizek beren lekua galduta berrantolaketa horretan. (García Camino, 2002 eta 2004:
|
|
|
Ile motx motxa zuten denek, Ezponda Baithan utzi zidatenaren gisakoa. Neguko haize zakarrak inarrosten
|
zituen
haien kapa ilunak, denak itxura berekoak. Ene ama mintzatu aitzin, erabaki gabe nengoen haietan zer zen harrigarriena, marra tatxa gabea ala isiltasun betea.
|
|
|
Agiriak eskatu zizkidan. Nagitasunez begiratu
|
zituen
haiek ere. Eskaera orri bat pasatu zidan.
|
|
|
– Bai, zalantza barik, Poliziak jipoitu eta torturatu egin
|
zituen
haiek azken arnasa eman arte. Aljeriako gerra oso gogorra izan zen, eta horrek, nahiz eta gerra amaitu, gorroto itzelak eragin zizkion Frantziako gizarteari, batez ere sektore atzerakoietan eta Poliziaren goiko eta beheko koadroetan.
|
|
2008
|
|
|
Baina une hartan ez zituen tamainak hunkitzen nire lagunak, baizik eta han nonbait, itzal zabal haren azpian lurperatuta, urretan zazpiehun mila libra zeudela jakiteak. Hurbildu ahala, diruan pentsatzeak uxatu egin
|
zituen
haien lehengo ikarak. Begiak ñir ñir zeuzkaten; hankak gero eta azkarrago eta arinago; eta arima osoa lotua fortuna hari, hantxe zain zeukaten nabarmenkeriaz eta plazerez betetako bizitzari.
|
|
|
Basoko izpirituak etorri zitzaizkion burura, une bat lehenago guardak, basoko zarata mutuak? deitu
|
zituen
haiek: hildakoa topatu zuen goizean eta, haren gorpuaren bila zihoala, berriz, norbait hiltzeko arriskuan egon zen.
|
|
|
Hollywoodera. Mila bederatziehun eta laurogeita hamalauan, B filmetako ekoizle ospetsu Roger Corman ek film bihurtu nahi izan
|
zituen
haien abenturak. Film harrigarria benetan, ez baitzen gauzatu ere egin.
|
|
|
deiturikoa, eta gutxi gorabehera 250 boluntarioek osatu zuten. Udalak armak erosi
|
zituen
haientzat, eta 250 uniforme egiteko enkargua enkantera atera zuen1089 Itxura denez, talde militar berri horren sorkuntza ez zen herritar guztien gustukoa izan, martxoaren bukaeran zenbait herritarrek boluntario errepublikanoen jokabideari buruzko kexu bat bidali baitzioten Gobernazio ministroari1090 Egun berean jakin zenez, errepublikanoen uniformeak egiteko enkantean inork ez zuen ardura bere ga...
|
|
|
Amnistiaren Aldeko Mugimenduaren (AAM) kontrako auzian epaitu zituzten 24 lagunak Espainiako Auzitegi Nazionalera deitu dituzte datorren asteazkenerako. 27 lagun epaitu zituzten, eta fiskalak eta akusazio partikularrak erretiratu egin
|
zituen
haietako hiruren kontrako akusazioak. Gainerako 24 lagunak hilaren 17an Auzitegi Nazionalak Madrilgo Casa de Campon duen egoitzara joateko zitazioak jasotzen ari dira.
|
|
|
Hala eta guztiz ere, 2007ko apirilean, epaitu zituztenean, auzitegiak errugabetu egin
|
zituen
haietako bost, eta soilik Rivas tenienteari ezarri zion kartzela zigorra, 15 hilabetekoa. Eta orain, berriz, Auzitegi Gorenak bete beharrik izango ez duen are kondena irrigarriagoa ezarri dio, urtebetekoa.
|
|
|
Bestalde, Sokrates, etika kontuetan arduratuta eta ez, inolaz ere, izadian bere osotasunean, baina haietan unibertsalaren bila aritua eta pentsamendua definizioetan jartzen lehenengoa izanik, [Platonek Sokrates] onartu zuen, baina pentsatu zuen hura [unibertsala] bestelako zenbait gauzatan ematen dela, eta ez zentzumenezko errealitateetan, ezinezkoa baita definizio arrunta zentzumenezko gauza bati egokitzea, ez etengabeko aldaketan daudenei, behintzat. Platonek Ideiak izendatu
|
zituen
haiek, eta zentzumenezko gauzetatik aparte daudela[...] gehitu zuen... (I 6, 987a31 b10).
|
|
2009
|
|
|
Poeta bakoitzak bere arnasa du, estiloa, erritmoa, gaiak, baina zerbaitek batzen ditu. Zer edo zerk batu behar
|
zituen
haien poemetatik abiatuta egindako margolanak ere. Eta Larrinagak ikusi zuen garbi" zer" horrek behar zuela izan ura.
|
|
|
Izarrak ez dira ja gizon emakumearen denbora gobernatzen zuten jainkoak, edo gizon emakumearen patua begiratzen zuten begiak. . Jaunak, zerutik begira, gizaki guztiak ikusten ditu;/ bere bizilekutik jarriak ditu begiak/ munduko biztanle guztiengan:/ berak egin
|
zituen
haien bihotzak?, kantatzen zuen salmistak. Harentzat mundua kanpadenda bat izan zitekeen basamortu nomadan, familia biltzen zuena, goian argiak Jainkoak bere eskuekin jarriak bere haur andre gizonak iluntasunean zaintzeko(. Jaunak bere hitzaz egin du ortzea,/ bere aho arnasaz astro guztiak?).
|
|
|
horregatik eramaten zituen berarekin ilea mozteko aparatuak, makina, guraizeak eta orrazia? baita Espainiako banderaren koloreak zituèn xingola luze bat ere?, eta horregatik atera
|
zituen
haiek poltsikotik. Gero, Txaro aulki batean eserarazi, ile apaintzailea ilea mozten hasi, eta hasi ez beste bere iruzkina egin zuen Tasiok, irri hotz batek aurpegia betetzen ziola:
|
|
|
Mota guztietako isurkiz zipaturiko istorioen zale zen Biktoria. Solas molas luzeak eta iruzkin mamitsuak eraikitzen
|
zituen
haien haritik. Aldi hartan, hitz bakar bat ere ez zion gehitu nire kontakizunari.
|
|
|
Bi etor berriak zalditik jaitsi eta gauza bera egin zuen Nafarroako erregek. Banan banan besarkatuz hartu
|
zituen
haien doluminak.
|
|
|
Azken urteetan, gerrako eta diktadurako biktimen memoria, batez ere erregimen frankistak diskriminatu
|
zituen
haiena, berreskuratzea eskatzen duten ekimenek indar handia hartu dute gizarte zibilaren bultzadari esker. Iraganari aurre egiteaeta gerrako eta diktadurako gertaerarik izugarrienetan gertatutakoa argitzea exigituduten elkarteek eztabaida bizia piztu dute arestiko historia berriro aztertzekokomenigarritasunari buruz (ikus liburu honetako Juanramon Garairen artikulua).
|
|
|
Ikusten zuenez, Saturnok belarri antzeko batzukzituen, ia ia Saturno ukitzen ari ziren beste bi gorputz, denak batera mugitzenzirenak. Galileok ez zuen inoiz jakin ikusten
|
zituen
haiek, berez, eraztun itxurahartzen duten izotz partikulen multzo handiak direla. Partikulok Saturnoren inguruanorbitatzen ari dira, eta hainbat tamainatakoak dira; txikienak izotz ale mikroskopikoak, eta, handienak, etxe baten adinakoak.
|
|
|
Urriaren 20an, 08: 30ean Frantziako Aduanako Polizia Hauziartzeko Bordara joan eta bazterrak miatu ondotik nagusiak, Errandonea senar emazteak, Kanboko polizia etxera eraman
|
zituen
haien galdezketatzeko. Egun osoan preso atxiki zituzten 18:00 arte.Hego Euskal Herrian kabalendako erremedioak erosteagatik kontrabanda leporatzen die Anne Kayanakis Baionako prokuradoreak, baita osagarrian «ondorio txarrak» izaten ahal lukeen iruzur delitua ere.
|
|
|
Italiako Stefano Unterthiner argazkilaria makako beltz gandordunen laguna egin zen, Tangkoko natur parkean, Sulawesi iparraldean. Asteak egin
|
zituen
haien pausoei jarraitzen, baso ilunean. Arropa garbitu gabe, tximuek taldean onar zezaten.
|
|
|
Bushen zapatak izenarekin lehenik, Adio Bush zapatak gisa gero. Saudi Arabiako enpresari batek 10 milioi dolar eskaini
|
zituen
haien truke, eta Ekialde Hurbileko hainbat museotatik eskatu zituzten, erakusketetan jartzeko. Irakeko eta AEBetako segurtasun indarrek, ordea, suntsitu egin zituzten iazko abenduaren 18an; barnean lehergailuren bat eduki zezaketela uste zuten.
|
|
|
Orduak pasa direnean, sinestezina ka jarraitzen zuen; hauteskunderen bateko emaitzez ari balitz bezala. Ez hemengoetakoak bakarrik; Obamak irabazi
|
zituen
haiek ere horrela pasa genituen, uiiiii, joder hirian zehar Gol zabaldu aurretik. Europarako hurrengoak.
|
|
|
Lasa eta Zabala terrorismoko biktima gisa onartuta dituzte Espainiako Gobernuak eta Eusko Jaurlaritzak. Nolanahi ere, Espainiako Auzitegi Nazionalak debekatu egin
|
zituen
haien gorpuak Tolosako hilerrira ekarri zituzteneko eta iazko urrian egitekoa zen 25 urteurreneko omenaldiak, eta Ertzaintza bertan bildutakoei oldartu zitzaien.
|
|
|
Molaren eta Beorlegiren tropak hiriburuan sartu zirenetik, beste dozena erdi bat aldiz jaso zuen Neftalik agindu hura: horregatik eramaten zituen berarekin ilea mozteko aparatuak –makina, guraizeak eta orrazia... baita Espainiako banderaren koloreak zituèn xingola luze bat ere–, eta horregatik atera
|
zituen
haiek poltsikotik. Gero, Txaro aulki batean eserarazi, ile apaintzailea ilea mozten hasi, eta hasi ez beste bere iruzkina egin zuen Tasiok, irri hotz batek aurpegia betetzen ziola:
|
|
|
Une horretan orkestraren bat bateko soinu burrunbatsuak isilarazi egin
|
zituen
haien ahotsak. Dariok beherago makurtu zuen burua, aurpegia ilunpean gorde nahiz.
|
|
|
Higuina sentitzen zuen bere burua kaleko saltzaile haien pare ikusita, hantxe baitzebiltzan dagoeneko beren tapizak, betaurrekoak eta postal lizunak garraiatzen Masséna plazatik Ingelesen pasealekuraino. Abenturak eta erne ibili beharra, horra zer zori eman zion bizitzak txikitatik, beste haiei, levantetar jendaila hari, anaiak
|
zituen
haiei, bezalaxe. Ez ote zen ezertan diferente haiekiko?
|
|
|
Izan ere, idazle kontsakratua zen gaur egun. Ondotik idatzi zituen liburuak laudorio ugari nahiz sari potoloak irabazitakoak ziren. Guztiarekin, Ireneri gehien gustatzen zitzaizkion liburuak hiru lehenengoak ziren, ia inork irakurri ez
|
zituen
haiek.
|
|
|
Saio haren ondoren, Kandidoren eta Josetxoren ia koadrila osoa hasi zen yoga egiten; zentroa neska mutil gaztez bete zen, eta yoghi zaharrak oso ariketa ahaltsuak praktikatzen
|
zituen
haiekin; asteburu askotan, taldean igotzen ziren mendira, yoga eta eskalada praktikatzera, kanpoan lo egiten zuten, mantram zoragarriak kantatu, zeruko liburua irakurri: norbaitek marraztutako konstelazioak, galaxiak eta ezerez sakon hura.
|
|
|
Arantzazuko zozook ez dugu zaputzik ameti nahi. Hitzarmen markoa izenpetzearen jardunean, Alos hari laukote finak lagunduta, Hogei Kanta Arantzazuko Salbatore Mitxelenak aspaldi moldatu
|
zituen
haietatik abestu ditugu hiru kantatxo, mendi inguru honetako espiritu eta hatsa biltzen dutenak. Xume, xotil, emanaldi osoa garden, frantziskotar estilo Asiskoan, halaxe burutu dugu, atseginez, hainbat lagun zaharren animoa jasoz.
|
|
2010
|
|
|
XIX. mendearen bukaeran, adibidez, Lurra laua dela sinesten zuen jende kulturaduna topatu zuen Joshua Slocum nabigatzaileak. Eta arazoak izan
|
zituen
haiekin, Slocum aldarrikatzen ari zelako bakarrik belaontzi batean munduari bira eman ziola. Gaur inork ez du zalantzan jartzen Slocumen lorpena, baina perspektiba historiko hartatik ikusita ulertzekoa da jendearen zalantza.
|
|
|
–Gaur kostatuko zaizu irabaztea, Ludwig. Gizon honek Karl Liebknecht irudikatzen baitu eta emakumeak Rosa Luxemburg??, eta, taulatik errege erregina beltzak baztertzen zituela, marmolezko irudiak ipini
|
zituen
haien ordez. Gerhardek irri egiten zidan, baina nik amorrua sentitu nuen, bai bainekien serio serio ari zitzaidala, txantxetan zirudien arren?
|
|
|
–Benetako bi pertsonaia dira, baina haien memoria gogoz ezabatu zuten ondorengoek. Mane tonek K.a. IV. mendean Ptolomeo I.arentzat Egiptoko historia irakurri zuenean, gogoan zituen XVIII. dinastiaren hondarreko hainbat errege erregina, baina ez
|
zituen
haien izenak ezagutzen, eta gutxi gorabeherako izen itxuraldatuekin ordezkatu zituen. Garrantzitsuena da Akhenaton ez dela bere izenarekin aipatua?.
|
|
|
Bere fabrika, bere etxea, bere semea. Bereak
|
zituen
haiek, eta elkarri lotuak hirurak ere, bere gogoan behinik behin.
|
|
|
–Adiós –esan zuen Julenek autora sartzean, eta atea itxi aurretik entzun
|
zituen
haien agurrak, euskaraz.
|
|
|
‘Gaur kostatuko zaizu irabaztea, Ludwig. Gizon honek Karl Liebknecht irudikatzen baitu eta emakumeak Rosa Luxemburg... ’, eta, taulatik errege erregina beltzak baztertzen zituela, marmolezko irudiak ipini
|
zituen
haien ordez. Gerhardek irri egiten zidan, baina nik amorrua sentitu nuen, bai bainekien serio serio ari zitzaidala, txantxetan zirudien arren... txantxetan bezala esan baitzidan, halaber:
|
|
|
Eta gauza beratsua dio Cantares de Berdabio bataiatu
|
zituen
haien sarrerako oharrean [89] ere: Compuso un cantar de trescientos sesenta y cinco estrofas, una estrofa por cada dia.
|
|
|
Saioan zehar, haren zapatak, sudurra eta ileordea ere aurkitu zituen Poxpolok. Pertxan zintzilikatu
|
zituen
haiek ere. Eta besarkada bat eman zion, pailazoa, zatoz hona/ hain zaila da ulertzea/ nik bi oinak lurrean/ zu airean/ baina non zabiltza/ pailazoa/ hemen zaude kanta abesten zion bitartean.
|
|
|
Xede zuenak aise aurkitu zuen margolanen kontrako sabotajeei eta, batez ere, lapurretei buruzko informazioa. XX. mendean ehunka biderrez lapurtu zituzten norbaitek historiako arte lanik onenak legez izendatu
|
zituen
haiek: Van Gogh, Cezanne, Rembrandt, Bellini, Goya, Brueghel...
|
|
2011
|
|
|
Soldaduek gesalaren zaporea dastatu zuten ezpainetan. Haizeak laztandu egin
|
zituen
haien bihotzak.
|
|
|
Orduak ere ongi baliatzen saiatzen zen, ezen eguneko hogeita lau orduak birziklatze lanetan ematen zituen: sukalde inguruan ibiltzen zen bueltaka zer sobratuko, hura harrapatu eta beste erabilpen bat emateko, gainerako zaharrak amorrarazten
|
zituen
haien traste zahar eta soberakinei erabilera berriak asmatu nahian; eta mojak... mojak ordurako nazkatuta zituen eta, haiei beldur eta errespetu pixka bat bazien ere, ez zituen bakean uzten.
|
|
|
Ohitura izango zen. Aspaldian, gau osoa esna eta hizketan pasatzen zutenean, sekulako algarak ezagutu
|
zituen
haien oheak. Eta orain, atezainaren burua ikusi zuen, kandela bat bezala, aitaren kapelaren azpian desagertzen.
|
|
|
Isildu egin zen. Ezin
|
zituen
haien aurpegiak jasan.
|
|
|
Mikelek bere gain hartu zuen banku agiria Heinrichi helarazi izana, baina Lucíak hitza hartu eta egia erran zion Armentiari. Inspektoreak iruzkinik egin gabe entzun
|
zituen
haien azalpenak. Amaitu zutenean Armentia korridorera atera zen.
|
|
|
Aurrera zihoazela uste arren, gerta zitekeen leku berean bueltaka ibiltzea. Bisutsak ezabatu egiten
|
zituen
haien oinatzak. Bosgarren egunean etsiak hartuta zeuden.
|
|
|
Bularretakoa kendu eta atorra zuria eta jeans ak jantzi zituen. Emakume mendebaldarrei egindako zenbait elkarrizketa ikusiak zituen eta, beraz, aski ongi ezagutzen
|
zituen
haiek erabiltzen zituzten antzeak. Eskote zabala begi bistan utzi, titiak dantzan eta gerriaren biribilguneak agerian utziko zituzten jeans ak erabili.
|
|
|
Iragan hark, ongi dakigu, ez baitu jadanik leku zehatzik gure bizitzaren mugen artean, ez genituzke hil direnak berrezagutuko, Jainkoak guregandik aldendu
|
zituen
haiek gu gabe ere oso ongi baileudeke izarren urruneko egoitza argitsuetan eta hobe, gainera, horrela izatea.
|
|
|
Lekuko behar ninduela esanen nuke, Luisek eskatua baliatu behar zuela berari aurrez aurre esateko herriko paretetan idatzi ez
|
zituen
haiek. Ibilia amaitu genuelarik, kioskora igorik lantegiko komiteko idazkariak komunikatu bateratua irakurri ondoren ukabila erakutsi zueneko Zuuutik lurrean zapalduta ekin genion LABen txartela eskuetan geneukala, Internazionala euskaraz portualdean.
|
|
|
Menturaz ni bertan ez egotera arrazoia emanen zion Gorkak. Horretarako behar ninduela uste dut, indar hartzeko, osoro sinesten ez
|
zituen
haiek bota ahal izateko. Edo Luisen eztikeriari immunizatua zegoela ikus nezan.
|
|
2012
|
|
|
Motives for Writting. Niretzat, hori izan da idazteko arrazoia, hori izan da berarekin lan egiteko, jaialdian parte hartzeko, idazteko arrazoia», azaldu du Uribek. Elkarlana posta elektronikoz zehaztu dute azken hilabetean, bere testuak posta elektronikoz bidaltzen zizkion Uribek, eta Mertensek musika piezak sortzen
|
zituen
haietan inspiraturik. Iritziak ere, posta elektronikoaren bidez trukatu dituzte.
|
|
|
Bitartean, Xabier eta Miren entzuten zituen egongelan. Jonek ez
|
zituen
haien hitzak ulertzen, baina, doinuaren arabera, ez ziren oso giro gozoan ari. Berriz ere marrazki bizidunak pantailan agertzea lortu zuenean, Jonek karrikako atearen hotsa entzun zuen.
|
|
|
Jonek begiak itxi eta ama semeen ahotsak entzuten aritu zen. Ez
|
zituen
haien hitzak bereizten, baina doinuak bake eta maitasun mezu garbia zekarren.
|
|
|
Emmak erabakita zirudien hari hitz egiten uztera moztu gabe. Besoak gurutzatu eta aurpegia apaldurik, bere txapinen begiztari begiratzen zion, eta oineko behatzez, tarteka, mugimendu txikiak eragiten
|
zituen
haien satenean.
|
|
|
Facebook ek dena aldatu zuen informazio trukean Amazon on line denda ohartu zen hori hasieratik, eta aitzindari izan zen gomendioan soziala. Bere produktuetako bat erostean, beste batzuk bilatzen
|
zituen
haiek ere egin zituztela eta bezero berberek beste batzuk ere erosi zituzten, eta haien zerrenda ere eskuratu zuten. erakutsi zuen.
|
|
|
Washingtonen ere, metroan buelta batzuk egin zituen Huljek. Washingtoneko metro batean zegoela, jendea beldurtzen, bere familiarkoak ikusi
|
zituen
haiek ere gauza bera egiten; horrela, elkarrekin izutu zituzten ingurukoak, eta Hulj, jada ez zen arduratzen morroi arraroaz.
|
|
|
Zoruko ohola zapaltzean sorturikoa zen orduko hura. Hartara jarritakoan, Galo berehala konturatu zen arrebaren pauso hotsak zirela entzuten
|
zituen
haiek. Ahalik eta azkarren hurbildu zen Juanitatxuren logelara.
|
|
|
Ez zen haren gorpuaren arrastorik inguruan, etxolaren horman zeuden odol zipriztinak izan ezik. Banan banan ukitu
|
zituen
haiek hatz buruekin Margaritak, astiro astiro, eskua biribilean mugituz. Hatz buruena nahiko ez iritzita, musukatu egin zituen odol arrastoak, eztiki.
|
|
|
Hartaz, Nafarroaren konkista aurreko urtean Fernando Katolikoak eginalegitimatu zuen Aita Santuak. Era berean, Nafarroako errege erreginen mendekoak askatu
|
zituen
haiei emandako leialtasun zinetik.
|
|
|
Eta gertatutakoaren lekukotza eman dezaketenek diotenez, fruta haiek eri guztiak sendatu zituzten, baita sendatzeko esperantza galdua zutenak ere, eta erregeak Nafarroara ekarri
|
zituen
haien haziak, Vianako printzeak ere honela ematen baitu aditzera bere Kronikan: " hagitz maite zuen Tibaltek fruta ona".
|
|
2013
|
|
|
Gabriella eta Luiga hantxe zeuden beti, Lellak esperimentuak egiten zituen bitartean: umetako marrazkien eta heldu eta gero egin
|
zituen
haien berrinterpretazioen erakusketaren inaugurazioan; jatetxe batean kuleroei buruzko argazki erreportajea jarri zuenean; beraiek izan ziren kamisetak serigrafiatzen hasi zenean ere haiek jantzi zituzten lehendabizikoak; film labur bat grabatu behar zuela otu zitzaionean ere, aktore lanetan aritu ziren.
|
|
|
eta orduan, edo muturra okertu, edo kopeta zimurtzen zuen, erraietan lotan zuèn mendeku gosea piztia ernai bat balitz bezala, oroitzapenarekin batera esnatzen zena. Behin edo behin ikusi izan
|
zituen
haiek kalean, baita piztia piztiago bihurtu ere, nahiz eta, gero, zuhurtasunak gidatuta, ez ikusiarena egin eta aurrera jarraitzen zuen, jaramonik egin barik, mendeku gosea, denborarekin, apalduz joan zitzaion arte?
|
|
|
Horrelaxe egon zen, behi bat bezala, hitz haien hausnarrean, hitz bertsuak errepika eta errepika, harik eta, une batean, hilobitik ez oso urrun, sasi adaxka malgu arantzaz josi bat ikusi zuen arte, norbaitek han nahi gabe utzia edo hara egotzia edo haizeak auskalo nondik ekarria, metro bat luze; eta txilaba kendu, bakarrik jarraitzen zuen hilerrian, itxura guztien arabera? eta harekin, Ali profetaren jarraitzaile sutsuen antzera, behin edo behin ikusiak
|
zituen
haiek telebistan, baita hunkituta geratu ere, gurasoak bertze iritzi batekoak izan arren?, bizkarra zafratzeari ekin zion, behin eta berriz, eta berriz eta berriz?
|
|
|
Gazteekin halako harreman bat lortu zuen, bereziki zenbait ikaslerekin atxiki zuen harreman hori, haiek ikasketak bururatu eta ere. Jules Moulier Oxobi, Jean Saint Pierre, Jean Elizalde Zerbitzari eta Jean Etxepare idazterabultzatu
|
zituen
haiek ikasketak bururatu ondoan. Lau haietatik zaharrena zenJean Etxepare, eta hura zen lehenik ukan zuen ikaslea, beraz, 1889tik goiti.1895 aitzina Jean Saint Pierre eta Jean Elizalde ukan zituen, eta1901etik aitzina Jules Moulier Oxobi.
|
|
|
Alariko II.ak, bisigodoen erregeak, aldarrikatu zuen bilduma hori 506 urtean, bere mendeko erromatarrentzat. Beharbada, Alariko II.ak ahaleginak egin nahi
|
zituen
haien leialtasuna ziurtatzeko, frankoen atakearen aurrean (Gundobadoren burgundioak frankoen aliatuak baitziren). Frankoen atakearen ondorioz, bisigodoak galtzaile atera ziren Vouglen, Poitiersen ondoan, 507 urtean.
|
|
|
Unibertsoaren osagaiak aztertzean, izarrez jardun dugu. Galileok ikerketa ugari egin
|
zituen
haiei buruz 1600 urtearen inguruan, teleskopio optiko bat erabiliz eta zeruari begira. Zuk inoiz arakatu al duzu zerua gauez?
|
|
|
Pedro, izan ere, sarritan gomutatzen zen Erminioz eta Almudenaz... eta orduan, edo muturra okertu, edo kopeta zimurtzen zuen, erraietan lotan zuèn mendeku gosea piztia ernai bat balitz bezala, oroitzapenarekin batera esnatzen zena. Behin edo behin ikusi izan
|
zituen
haiek kalean, baita piztia piztiago bihurtu ere, nahiz eta, gero, zuhurtasunak gidatuta, ez ikusiarena egin eta aurrera jarraitzen zuen, jaramonik egin barik... mendeku gosea, denborarekin, apalduz joan zitzaion arte... baina ez ahaztuz, halako eran, non berri hura entzun zuenean –ETAk armadako kapitain bat hil zuen, Erminioren osaba–, besoa besoan katapultatu eta barrutik atera baitzit... " Izorrai!", mendeku goseak elikatutako piztia guztiak bat batean piztu balitzaizkio bezala.
|
|
|
kakiagatik izan ez balitz... sugandila madarikatuengatik izan ez balitz...!, barka, Yazîd, barka... ...ak errepika eta errepika, harik eta, une batean, hilobitik ez oso urrun, sasi adaxka malgu arantzaz josi bat ikusi zuen arte, norbaitek han nahi gabe utzia edo hara egotzia edo haizeak auskalo nondik ekarria, metro bat luze; eta txilaba kendu –bakarrik jarraitzen zuen hilerrian, itxura guztien arabera– eta harekin, Ali profetaren jarraitzaile sutsuen antzera –behin edo behin ikusiak
|
zituen
haiek telebistan, baita hunkituta geratu ere, gurasoak bertze iritzi batekoak izan arren–, bizkarra zafratzeari ekin zion, behin eta berriz... eta berriz eta berriz... Hamzak erdibituta zituen gorputz arimak:
|
|
|
Bazkaldu bitartean Renoko azken ekitaldi politikoak atera ziren hizpidera, Barack Obamaren eta Hillary Clintonen jarduerak, eta Dennisen eta Mary Loreren arteko desadostasunak agerian geratu ziren segituan. Earlek bisaia maltzurrez jarraitu
|
zituen
haiek hautagaiei buruz esaten zituztenak, baina gorde egin zuen bere iritzia.
|
|
2014
|
|
|
Pentsakor. Biharamunean egun argiarekin itzaliko ziren" askatasun zuziak" deitu
|
zituen
haiek. " Antzinako populu baten pentsamendu askea heriotzara eta erbestera kondenatu zuen mundu demokratikoaren injustizia ikaragarria" gogoratzen duen sua ikusi zuen hor.
|
|
|
Ikasle kutunetan ikaslerik kutunena, Agirreren arabera. 1936ko gerrak eten
|
zituen
haien artekoak, halere. Francoren aurka boluntario Elgeta, frankistekin soldadutzan Sakabi.
|
|
|
Denborak, egiteko berezirik gabe, hiru egun eta hiru gau isuri
|
zituen
haien gainean. Egunsentia baino ordubete geroago eguzkiak Arditaren kabinako idi begia argitzen zuenean, alai altxatzen zen neska, bainujantzia jarri, eta ontziaren bizkarrera igotzen zen.
|
|
|
Denetariko jendea sartzen zen astekariaren erredakzioan, eta Orrison Brown-ek denetariko harremanak izaten
|
zituen
haiekin. Lanorduetatik kanpo, «editoreetako bat» zen; lanorduetan, gizon ile kizkur arrunt bat, urtebete lehenago Dartmouth eko Jack O Lantern en zuzendari izandakoa eta orain bulegoko egitekorik apalenak aski zituena, original irakurgaitzak zuzentzetik titulurik gabeko mandatariarena egiteraino.
|
|
|
Bere ohorearen garbitasuna baieztatzeaz batera, zilarrezko banderatxo bat astindu zuen haizeñoak nonbait, eta agertu ziren larruaren karraska eta zilarrezko ezproien distira eta zaldun tropa bat zain muino berde apal batean. Eguzkiak argizko izarrak eratu
|
zituen
haien korazetan, Sedan eko alemaniar korazarien etxeko argazkian bezala.
|
|
|
Ama eta Ismael berbetan egon ziren, eta bera isilik, burua beste nonbait. Anaiari begietara begiratu eta bereak ikusten
|
zituen
haietan islatuta. Bisita amaitzear zela, hala esan zion, bihotzaren zolatik:
|
|
|
Mikel Strogoffekin eta beste hainbat gatiburekin batera, Harry Blount eta Alcide Jolivet eraman zituzten halaber kanpamentu tatariarrera. Bazekien haien bidelagun izandakoak itxitura hartan zeudela preso, batera atzeman zituzten-eta telegrafo bulegoan, baina, hala ere, ahaleginak egin
|
zituen
haiengana ez hurbiltzeko. Bost axola hari, memento hartan behinik behin, berari buruz zer usteko zuten Iximgo gertakizunaren ondotik.
|
|
|
Begi argiak, zimurrez inguratuak. Gizonak arreta amorragarriz aztertu
|
zituen
haien identifikazioak. Asiain errepide kontrol batean bezala sentitu zen.
|
|
|
Baina edonola ere, itxuraz sinesgabe gogorra zen hura oso ondo konpontzen zen elizgizon euskaltzaleekin, eta ez
|
zituen
haien me rezimenduak ezkutatzen. Vatikanoko Bigarren Kontzilioaren on doren, 60ko hamarkadan Bilboko sant Antongo parrokian, don Klaudio Gallastegik igandeetan euskaraz lehenbiziko mezak jarri zituenean, normalean hantxe aurki zitekeen G. Aresti ere, A. iri goien eta Gereñotar anaiekin batera, besteak beste, euskal giroa egiteko.
|
|
|
Itxuraz bertsoak dira. Gure Ameriketako osaben kaierretan atzeman hamarreko handien itxurakoak dira, Larramendik maite
|
zituen
haietarik ematen dute. Bost lerro luze eta hamar bertso.
|
|
|
Jokinen egonaldiak utzitako gauzetan garrantzitsuena, Beatlesen kaseteak izan ziren. Liluraz begiratzen
|
zituen
haien argazkiak, eta bereziki ederra iruditzen zitzaion beti launaka ibiltze hura, zinez zerbaiten partaide sentitzen zirela erakusten baitzuten irudiok. Eta izen bikain horiek!
|
|
|
1530an jujeak eskumikatu
|
zituen
haiek erabakiak ezin onartuak zirelakotz. Ez ziren beren hartarik kantitu.
|
|
2015
|
|
|
Egun, ordea, esan liteke erdararen agintera soil soilean onartzen dugula, zeren alde batetik salbuespenik gabe hizkuntza kanpotiko lexikoaren esanetara makurtzen baitugu (ez lexiko teknikoan bakarrik noski), eta bestetik hizkuntzak lehendanik bereganatuak
|
zituen
haiek gero eta galdutzenago baititugu.
|
|
|
2015eko maiatzean Espainiako Auzitegi Nazionalak zazpi gazteri seina urteko espetxe zigorra ezarri zien, Segiko kide izatea leporatuta. Epaia publiko egin aurretik atxilotu
|
zituen
haietako lau Ertzaintzak, baina hiruk berehalako atxiloketa saihestu egin zuten. Handik egun batzuetara agertu ziren, Gasteizko Andra Mari Zuria plazan eratutako Askegunean, atxilotuen inguruan herri harresia osatzeko gertu zeuden ehunka lagunek inguratuta.
|
|
|
Eta zergatik haserretu behar zuen horregatik Charles Tansleyk? Hark hitza eten, zergatik eta, pentsatu zuen Ramsay andreak, Prue harekin jator jokatzen ari ez delako?, eta Waverley nobelak gaitzetsi
|
zituen
haiez fitsik jakin gabe, ezta ezertxo ere, pentsatu zuen Ramsay andreak, hari entzuten baino areago hari begira. Jarreran bertan ezagun zuen:
|