|
2000
|
|
|
Larregi pentsatzeak inoiz ez dio onik egin arduratzeko motiboren bat duenari, eta hori ondo baino hobeto
|
zekien
berak ere, baina zer egingo zuen ba. Holakoetan ez zitzaion pentsamendu positiboegirik etortzen.
|
|
|
" Tú", esan zuen. Zierto eta garbi
|
zekien
berari ari zitzaiola. Hala ere segitu zuen ibiltzen.
|
|
2001
|
|
|
Arrazoi pixka bat bazuen egileak lehen zatiaren inoxokeriaz ari zenean. Haurtzaroko ametsetan âtroxatan bezalaâ bildua zebilen Leturia, ez
|
zekien
bere buruaren berri. Horrelatsu gu, gaztetango irudiei ederre  tsirik bageunden.
|
|
2002
|
|
|
Ospitalea birrindurik zegoen. Ofizial bati galdetu zion ea gaixoen biziak errespetatu zituzten, eta hark sorbaldak goratu zituen, zer
|
zekien
berak. Soldadu nazionalak sartu zirenean ez zegoen inortxo ere.
|
|
2003
|
|
|
Garai hartan analfabetismoa %90tik gorakoa zen. Jendeak ez
|
zekien
bere burua non kokatu. Estatua bakar batzuek sortu zuten.
|
|
|
Txominek bazekien platerarena, eta bazekien ohearena, baina ez
|
zekien
berak kanpoan pasatutako ordu guztien kontaduria eramateko ohitura hartua zuela amak, ordu bakoitza orri batean markatuz: martxoaren lehen egunaren goizeko zortziak ziren semea etxetik irten zenean, eta geroztik hantxe aritu da Nekane, orduak seinalatzen, marra bat beste bati darraiola; zenbaketa errazago egitearren, hamargarren marra atzeraka okertu zuen, berdin hogeigarrenarekin eta hogeita hamargarrenarekin ere; maiatzaren hogeita hamarrean marraztu du azkena:
|
|
2004
|
|
|
Txonaren aitak esan zidak: Basaburun, bi edo hiru eraman dituztela; Kakoren berri bakarrik
|
zekien
berak... Bueno; joan behar diat horren bila..."
|
|
2005
|
|
|
ez zuen nehor eta nehork ez zuen hartu nahiko. Bere Australiako osaba ere, ez zen ehorzketetara etorriko; behar bada ez
|
zekien
bere anaia hil zenik ere... Amaren kusiak?
|
|
|
Igogailuaren ateak zabalik zeuden eta, bere ondoan, norbait ari zitzaion galdezka. Nekez ulertu zion lehenengoan, jakin ere ez
|
zekien
berarekin ari ote zen. Bere harridurarako, lehengo blonda bera zen, eguneko lehen bezeroa.
|
|
2006
|
|
|
Ali segur zen gizon bat zela, baina, nola
|
zekien
bere lagunaren izena. Baïcharen aita ote zen?
|
|
|
Pasadizoaren segidak ez du garrantzi handirik; bai, ordea, ordutik aurrera Antoniok geroz eta maizago jo zuela Edurnerengana, eta berreraikuntzak egiteko eta istorioak kontatzeko eskatzen ziola, eta elkarrekin gero eta ordu gehiago pasatzen hasi zirela komisarian. Edurnek ez zuen beti asmatzen, baina bai askotan?" ez diagu beti asmatzen", zuzenduko zion garai hartan emakumeak, hura talde lana zela aldarrikatuz, Antonioren eta bien arteko kolaborazioa alegia; baina Antoniok ondo
|
zekien
bere hutsaren hurrengoa zela kasik?. Eta asmatzen zutenean, asmatzen zuenean?
|
|
|
Toliñok Suso ikusi orduko hanka egin zuen kontainer artetik. Ondo
|
zekien
berarengana zihoan morroi handi hark opari mingarria zekarkiona: egurra.
|
|
2007
|
|
|
Lisak nabaritzen zuen agureari lastima ematen ziola, eta susmoa hartzen hasia zen ba ote
|
zekien
bere berri. Zerbaitek bultzatzen zuen harengana, babesnahiak, akaso, edo erruki hutsak.
|
|
|
– Nola ez zaitut ba ezagutuko –esan zion Pedrok, nahiz eta Donostian zinegotzia izan zela besterik ez
|
zekien
berari buruz, segundo batzuk lehenago bere idazkariak jakinarazita.
|
|
2008
|
|
|
Francisco Ibañez zeritzon artista txiki hark orduan ez
|
zekien
bere marrazkiak Mortadelo eta Filemon detektibe parea protagonista zutenek, batik bat milioika (150 milioi ale) salduko zirela eta irribarrea aterako zietela hainbat belaunalditako espainiar, alemaniar, daniar..
|
|
2009
|
|
|
Hala ere, alferrikakoak gertatu dira nire asmakeria guztiak. Orradretarren ilobak ere deus gutxi
|
zekien
bere izeben hilketaz. Ezpeleta aldean fusilatu omen zituztela, eta fusilatu baino lehen izugarrikeriak egin omen zizkietela.
|
|
|
Baina, tira, larunbata zen eta bahi dendak itxita egongo ziren. Funtsik gabeko ideia hori buruan (zer
|
zekien
berak denda mota horien ordutegiaz?) egunean aurrera egitea lortu zuen.
|
|
|
ez gimnasia, ez kirola, ez ariketa fisikoak ziren haren espezialitatea? berak inork baino hobeto
|
zekien
bere mugen berri; Damasok, gainera, buruan behar zuen beste oroitzapen hura dantzan, zaldiak bota zuenekoa, bost urte zituela, ez baitzuen dudarik zoritxarraren zaldiak berriro botako zuela; zerbait egin behar zuen, beraz, zerbait esan behar zuen?
|
|
|
Bertzalde, nirea bezain handia iduri zuen Biktoriaren ustekabeak. Itxuraz, ez
|
zekien
bere sorterritik kanpo euskaldunik bazenik ere. Handik ateraz geroztik, jende gutirekin solastatua zen noski bere mintzairan.
|
|
|
Vincent Elbaz, Isabelle Carre, Fran, ois Xavier Demaison. 102 min. Alain Nathalierekin ezkondu zenean, ez
|
zekien
bere familia osoarekin ezkonduko zela. Larunbata iritsi da, eta, astero bezala, Jean Pierreren etxera joango dira afaltzera.
|
|
|
borrokaldi hark –atipikoa, inondik ere– arrisku erantsi bat zuen, biek ala biek baitzituzten betaurrekoak; han, baina, ez zen inor arriskuaz mintzatzen, odolaren deia eta inkontziente kolektiboaren ahotsa beste dei eta ahots partikular guztien gainetik zeudelako, ausaz, betaurreko xixtrin batzuen gainetik zer esanik ez; Damasok, halere, bere berezko ahotsa zuen –bere berezko beldurraren ahotsa, alegia–, inkontziente kolektibo guztien gainetik mintzatzen zitzaiona, eta esaten ziona zerbait egin behar zuela; Damaso, beraz, kikilduta zegoen: ez gimnasia, ez kirola, ez ariketa fisikoak ziren haren espezialitatea... berak inork baino hobeto
|
zekien
bere mugen berri; Damasok, gainera, buruan behar zuen beste oroitzapen hura dantzan, zaldiak bota zuenekoa, bost urte zituela... ez baitzuen dudarik zoritxarraren zaldiak berriro botako zuela; zerbait egin behar zuen, beraz, zerbait esan behar zuen... baita orduantxe esan ere, uniformea kentzen hasi aurretik:
|
|
2010
|
|
|
Hain zuzen saihets eta bularretatik, aho zabalduegi hartatik, aurpegia desitxuratzeraino, Nora nor zen jakiteko esperantza galtzeraino. Uda osoa iragan ostean, zuzendariak ez
|
zekien
bere alaba ezagutzen zuenik, argazkiko neskatila. Gauza bakarra zekien berak:
|
|
|
Uda osoa iragan ostean, zuzendariak ez zekien bere alaba ezagutzen zuenik, argazkiko neskatila. Gauza bakarra
|
zekien
berak: zeru lurrak mugitzeko maitasuna nahi izan zuen, dena galduta ere berdin zuena; are, dena galtzean hobe zena, zalaparta eta kaosa, ideia bat maitasuna.
|
|
|
Tipo arrotzak ekartzen zituen dantzaldietatik, hark ikus zitzan. Besteren artean zuzendaria ezagutu zuen eta haren eskaintza eta erreguak aditu behar zituen ordutik, zeinak ezer ez
|
zekien
bere alabaren hankarte estreinatuaz. Bitartean, penitentzia modukoa zen Sebastianentzat eskura zuen edozerekin bere gorputzari sufrimendua eragitea, beharrik gabe eguzkitan jartzea, nahitaezkoa bakarrik jan eta edatea, neskatoari sartzen ziolako gauero.
|
|
|
Nik ere ez nekien ezer. Germanek bakarrik
|
zekien
bere osasunaren berri.
|
|
|
Hurrengo egunetan nota postaz etxera iritsiko zela pentsatu nuen, baina horrelakorik gertatu ez zenez, Aintzane Ibarzabal ikaskideari deitu nion. Dirudienez ordurako jende guztiak
|
zekien
bere nota, ez dakit unibertsitateraino joanda edo. " Baina benetan ez dakizu zein nota atera duzun?", galdetu zidan Aintzanek telefonoz harridurazko tonu itzelaz eta erdi barrez.
|
|
|
Bedaioperantz joatekoa zela esateko Myrtari deitu zionean, bere susmoak baieztatu zituen erantzuna aurkitu zuen: den dena zekien Albertoren bidez. Eta Albertok Danielak uste baino gehiago
|
zekien
berari buruz Myrtak kontatu ziolako. Maiz hitz egiten zuten telefonoz eta Danielarena behin baino gehiagotan atera omen zen beraien arteko solasetan:
|
|
|
Laster jakingo zuen, ziurtatu ziotenez turkiarrekiko liskarra ez baitzen askorik luzatuko. Harritu egin zen apur bat denek ere halako arinkeriaz hartzen zutelako Dubrovnik-en setioa, baina, azken batean, zer
|
zekien
berak gerra kontu horietaz?
|
|
|
Bere iritziz euskal autore hoberena zenari zor zion sakrifizioa. Neronek teorizatua nuen literatur mundu sistemaren zentroko –hiriburu literarioko– irakurle aditu bati gutxienez beraien Saizarbitoria irakurrarazteko ahalegin heroikoa, nahiz ondo
|
zekien
bere baitan ez zegoela itxaropenik inoiz argitaratua izan zedin. Bazekien, hortaz, autorea gustatu arren –eta ziur zegoen gustatuko zitzaidala, arrazoiz– ezetza eman niola, eta ez zidala, ondorioz, maitasuna egin.
|
|
2011
|
|
|
Berehala, jaso nuen begirada, aurrean nuen hari zerbait esateko intentzioz. Zer
|
zekien
berak sentitzen nuenaz, eta nork esan zion laguntza behar nuela. Istant hartantxe so geratu nintzaion; oso ederra zen, argalegia egon arren.
|
|
2012
|
|
|
Hiru hilabete bota zituen ospitaleko bi lankiderekin batera osteoporosi degeneratiboaren tratamendu berri bati buruzko txosten hura prestatzen, beste hiru hilabete in extremis iritsi zen baiezkoaren zain, eta ia hilabete bidaia finantzatuko zion enpresa farmazeutiko baten bila. Profesionalki urrats handi bat emateko aukera aparta zen Europar Kongresuan egitekoa zuen aurkezpen hura, ondotxo
|
zekien
berak. Joan beharra zeukan.
|
|
|
Pantailak igorle ezezaguna adierazi arren, Xabierrek ederki zekien norena zen mezua. Pertsona bakarrak
|
zekien
bere zenbakia.
|
|
|
Presoei, salbuespenak salbuespen, ozta ozta ematen zizkieten Magdalenako barazkien hondarrak jateko; zoru bustiaren gainean eginagatik lo, eskas zuten edateko ura; manta txatxar batekin moldatu behar izaten zuten hotzari aurre egiteko, ez baitzieten sartzerakoan aldean zeramatzaten arropez eta oinetakoez gain bestelakorik ematen... Inasek berezkotasun ongi landuaz
|
zekien
bere barrukoa agertzen, neurriari ederki eutsita betiere, solaskidea ez gogaitzeko dotorezia finaz. Beti, bere aitaren San Kristobaleko gorabeherei buruz ziharduenean izan ezik, apurren bat ezagutzen zutenek antzeman ziezaioketenez behintzat.
|
|
|
doi
|
zekien
bere izen deiturak idazten. Nire aitak askoz gehiago ez.
|
|
|
Chrysostome ez zen maxa. Inork baino hobeto
|
zekien
berak hori, bere anaietako bat haietakoa izan zelako, benetako pede bat, eta konparatu anaia haren portaera eta Chrysostomerena, eta ez zegoen inolako antzik. Bere anaiak, suizidatu arte, ez zuen bakerik izan den denek jo egiten zutelako, bai aitak, bai anai arrebek eta bai inguruko beste jendeak ere.
|
|
|
Chrysostome ez zen txantxetan ibiltzen erriflearekin, edonori eman ziezaiokeen tiro bat hotz hotzean. Aurreneko egunetik
|
zekien
berak hori, bere beste anaietako bat hiltzailea zelako, eta jende mota hori ikustearekin batera ezagutzen zuelako.
|
|
2013
|
|
|
Sobietar erregimenean Ajmatova zentsuratuta eta marjinatuta egon zen. Annak oso ongi
|
zekien
bere poesiak ezin zuela argia ikusi sobietar erregimenean eta, hala ere, idazteari ekin zion temati, Salbador Zapirainek egin zuen bezala. Idatzi eta puskatu, berriro idatzi eta berriro puskatu, poema bilduma kasik buruz ikasi arte.
|
|
|
Xinplekeria harekin atera zitzaion Abdul Alim! Ongitxo
|
zekien
berak. Abdul Alimek, lapurrek gauez nahiz egunez lapurtu ohi dutela:
|
|
|
Ama pozik zegoen, dudarik gabe: ongitxo
|
zekien
berak, baina, zenbateraino zegoen poz hura beldurrak inguratua: bere barruko poz ustezko hark lurrezkoak ote zituen, bada, oinak??
|
|
|
hain ondo ikasi zuen, non egun batean erredakzio sari bat eman baitzioten. Guztiaz ere, ondotxo
|
zekien
bere zazpi zortzi urteko abadealdi hura gezur hutsa izan zela, baina gezur hartan ere, organoaren musika aditzen zuenean, berbarako, egiaren zantzuak ere sumatzen zituen, edo absolutu baten beharra, aitak buruan zuèn tailerra baino absolutuagoa.
|
|
|
Bakanetan agertzen zen benetan biztuta. Collins andereak ez
|
zekien
berataz zer pentsatu. Noizean behin Fitzwilliam koronelak barre egiten zuen bere lehengusuaren tenteltasunaz, eta horrek Darcy normalean bestelakoa izaten zela frogatzen zuen, Charlottek, gizonaz zuen ezagueratik, jakin ezin izango zukeen gauza, bestela; eta aldaketa hori maitasunaren ondoriotzat jo nahi izango zuenez, eta bere lagun Eliza, berriz, amodio horren helmugatzat, Charlotte gogoz jarri zen lanean dena ikertzeko.
|
|
|
Elizabethek ondo
|
zekien
bere amak Darcyri zor ziola bere alaba kutuna noraezeko laidotik berrikitan apartatu izana, eta, horregatik, oinazerik handienaz mindu eta larritu zen halako bereizkeria okerrarekin.
|
|
|
1 (45)). Ederki ere
|
zekien
berak ezagutzaren transmisioan beti dagoela nolabaiteko traizio modukoren bat (Nietzsche, 2010: 2 (26)) edo, bestela esanda, nork bere burua adierazten duenean inplikatzen dela (Nietzsche, 2010:
|
|
|
hain ondo ikasi zuen, non egun batean erredakzio sari bat eman baitzioten. Guztiaz ere, ondotxo
|
zekien
bere zazpi zortzi urteko abadealdi hura gezur hutsa izan zela, baina gezur hartan ere –organoaren musika aditzen zuenean, berbarako– egiaren zantzuak ere sumatzen zituen, edo absolutu baten beharra, aitak buruan zuèn tailerra baino absolutuagoa.
|
|
|
Ama pozik zegoen, dudarik gabe: ongitxo
|
zekien
berak, baina, zenbateraino zegoen poz hura beldurrak inguratua: bere barruko poz ustezko hark lurrezkoak ote zituen, bada, oinak...?
|
|
|
Xinplekeria harekin atera zitzaion Abdul Alim! Ongitxo
|
zekien
berak –Abdul Alimek– lapurrek gauez nahiz egunez lapurtu ohi dutela: nola ez zuen, bada, Allah justiziazaleak tripako min harekin zigortuko Abdul Alim!
|
|
2014
|
|
|
–Hileta bikingoa? , galdetu zuen ahul, eta, ondoren, ze aurpegi jarri ez
|
zekien
bere amari begiratu zion.
|
|
|
Ezinezko esperantzaren iltze goriari heltzea zen ordea: egunean zehar erabilia zuen, ondo asko
|
zekien
berak ere, billeteak bertan gorde eta bertatik ateratzen zituenez gero.
|
|
|
Vasili Fedor heroi baten irudira aritu zen. Haren izena behin eta berriz goraipatu zuten, baina sekula ez zuen ez mesederik ez abantailarik eskatu, eta, Irkutskeko erbesteratuek soldadu sail berezia osatzea pentsatu zutenean, hark ez
|
zekien
bera buru izendatzeko asmoa zutela.
|
|
|
Aise onartu zuen erretiratu aurretik nirekin azken kopa bat hartzea. Erabat harrituta zegoen nire errekuperazio magikoarekin, eta gainera, atorranteak ez
|
zekien
bere bizitzako azken kopa izango zela?
|
|
|
Eta ama gaixoa izan ezik ez zen beste inor gerturatu bera ikustera. Aspalditik
|
zekien
bere kuadrilla ez zela adiskidetasunean oinarritzen, eta ongi jakin ere. Gauean ateratzean ikusten ekin edukitzen zituen solasaldiak gauaren goitibeheitien ingurukoak baizik ez ziren izaten.
|
|
|
Xabik ez
|
zekien
bere buruaz harro edo lotsatuta sentitu behar ote zuen, aldaketak inolako kezkarik eragiten ez ziolako. Gurasoen alde jarri izana damutzen zitzaion pixka bat, haien proposamenari horren erraz baietz esan izanagatik, gero baiezko horren aitzakia erabili baitzuten gurasoek, atzetik etorritako ezezkoen kontra.
|
|
|
Ez
|
zekien
bere bila zetozen, izan zitekeen. Iruditu zitzaion, ordea, zaila zela distantzia horretan inor identifikatzea.
|
|
2015
|
|
|
Iruñetik, esaterako, distantzia berean dago Gasteiz, eta hango arte eskolan diseinu ikasketak egiteko aukera dago. Ongi
|
zekien
bere erabakiak hango arte eskolako ikasle faltaren arazoa ez duela konponduko, eta ez du kontuan hartu.UPNko agintaldiaren ikur bat irakaskuntza pribatuaren lehenesteko jokabidea izan da. Diseinu ikasketak Iruñerritik urruntzeko arrazoiak joera horrekin zerikusi handiagorik badu.
|
|
|
Gorriaren jokaldia hilabete lehenago ikusi zuen etortzen. Ez
|
zekien
bere ordenagailutik nola eskuratu zituen B kontabilitatearen datu haiek, muturren aurrean pendrive batean erakutsi zizkionak, nahiz eta ohartzen zen ordenagailutan segurtasun klabeak ipintzea txirrinduak kartoizko giltzarrapo batekin lotzea bezain eraginkorra zela teknologiaren amarru haiek menderatzen zituen edozeinentzat. Informatikaria kaleratu zuen hurrengo egunean horregatik, badaezpada, egin zuenagatik, edo egin ez zuenagatik.
|
|
|
Ikastetxe pribatu garesti batean sartu zuten, garai hartan zuten status sozialari zor zitzaionez. Horregatik edo, gelakide gehienek baino gehiago
|
zekien
berak euskaraz, amak txikitatik irakatsi baitzion, eta espainolez ere majo moldatzen zen, ustez. Hiztegiaren urritasun arin bat eta kaleko esamoldeen gabezia nabarmenaz gain, ahoskera baitzen bere arroztasuna salatzen zuen gauza bakarra.
|
|
|
Giltzapean zegoen bitartean, Otegik ez
|
zekien
bere kezkak zenbateraino zeuden zabalduta ezker abertzalean, baina bazekien ez zegoela bakarrik. Kartzela barruan ere ez.
|
|
|
Horregatik izango da agian, ondorengo guztiekin ezagutu nuen porrota, ez baitut ezagutu beste emakumerik, Anjak beste bilatzen zuenik ohekidearen gozamenik. Bestearenik gabe ez
|
zekien
bererik hartzen. Aste batzuen buruan, zeinahi aitzakiaren bila hasten nintzen, alboan neukan emakumea urruntzeko.
|
|
|
Bizimodu berri horretarako, neure buru gorabeherati honetaz gain, nire trabarik handiena Hans Lauer zen. Gutxi
|
zekien
berak, Stuttgarteko kartzelako zuloan, nolako oldarrez eragiten zuen gure bikotearengan. Askotan, present ez dagoenaren zama handiagoa eta indartsuagoa izaten baita, bertan aurrean dagoenarena baino.
|
|
|
Beldur ematen zion espazio txikien antolamenduak, eta ez zuen ametitu nahi izaten ahuldade hura, trebezia falta gogaikarri hura. Bestalde, ondotxo
|
zekien
bere mailako profesional gehienek ihes egiten diotela segada moduko horri, etxe propioa izateari alegia, eta etxe alokatuetan jartzen direla bizitzen. –Edo hoteletan?, pentsatu zuen Gortarik, bere arkitekto faboritoaren biografia gogora ekarriz, agian berari ere, Mies Van der Roheri bezala, martinia, habanoak eta arropa garestia gustatzen zitzaizkiolako.
|
|
|
Azkeneko mezuaren gaiak ez zuen gezurrik ezkutatzen, eta, hala ere, zabaldu egin nuen, ordurako harrapatuta baininduen Castillo Suarezek: ondo
|
zekien
berak. Izan ere, ni bezalako burgeskume eta progre ximela engainatu nahi izan balu, gaiaren leihotxoan. Aberririk ez?
|
|
|
Orain, horrenbeste denbora geroago, ikastaro hartarako matrikula egin ala ez zalantzatan zebilela aitortu zion eguna zetorkion gogora, eta ez
|
zekien
bere orduko jarrera egokia izan zen.
|
|
|
Alargunak ez
|
zekien
bere emazte zenak eskutitz hura inoiz igorri zuen. Ia urtebete geroago aurkituko zuen berak, haren paperen artean.
|
|
|
Nik egia esaten nion, neure ustez ez bainuen gezurrik esaten, ezta halakorik nahi ere, munduko ezergatik ere ez bainukeen esango gauza bat bestearen ordez. Hau ongi
|
zekien
berak, eta honela ni lasaitzen saiatzen zen, eta nik hain barruan sentitzen nuen gauza hauekin harengana joan izana, non ez baitakit nola jartzen zidan deabruak itxurak egin nintzala neure burua nahigabetzeko.
|
|
|
Eta egia da orain esango dudana gertatu zitzaidala, eta honetaz lekuko ugari dira, batez ere orain neure aitor entzule dudana, idatziz ikusi baitzuen gutun batean; gutuna norena zen nik esan gabe, ongi
|
zekien
berak nor zen.
|
|
|
Nahiz eta gobernuek eta banku zentralek dirua barra barra isuri eta haren prezioa merkatu, bankuak ez ziren elkar fidatzen. Bankuek elkarri begiratzen zioten eta inork ez
|
zekien
bere kontu liburuetan zenbateko aktibo ustelak zituen irentsita. Hala, eguneroko jardunerako likidezia bermatzeko elkarren arteko diru mugimenduak oso garesti salerosten ziren, eta horrek interes tasak nabarmen garestitu zituen.
|
|
|
Txorakeria bat zela pentsatu zuen, txorakeria bat begiratu batean desegokituen lehendakaria antzeman ahal izatea, azken batean edonor izan zitekeen, esate baterako bera izan zitekeen halako elkarteko lehendakari edo, gutxienez, kide. Eta ondo
|
zekien
bera oharkabean pasatzen zela jende artean, ez soilik emakumeentzat, zeinentzat aspalditik zen ikusezin, edonorentzat baizik. Mahaien ondora iritsitakoan geldialdi txiki bat egin zuen.
|
|
|
Benetan? Eta nola
|
zekien
berak, bada. Denek hitz egiten dute hemen etengabe Bidarteren borondateari eta nahiei buruz, mentalki harekin hari zuzena balute bezala, haien mirabe eta zerbitzari.
|
|
2016
|
|
|
Zer esan ez zekiela geratu zen zaintzailea. Zer
|
zekien
berak, inoiz oliorik erosi gabea zen eta! Autoek, kamioiek eta furgonetek olio bera edo desberdinak erabiltzen zituzten ere ez zekien.
|
|
|
bere ama baino zaharragoa izan behar zuen inondik ere, hamabost urte gehiago bai, eta ama hil bazaio, auskalo hau ere... Gainera, bizi bada ere, batek daki ez ote zen Ameriketan gelditu, bere ama gelditu zen bezala, edo itzulita ere ez ote den beste inon bizi, agian Euskal Herritik kanpo, edo Euskal Herrian izanda ere Bergara baino toki ospetsuagoren batean; eta dorretxe hura ere, ba al
|
zekien
berak zutik ote zegoen ere... hainbeste gerra eta deskalabru gertatu ondoren, ezinezkoa al zen ba, etxe zahar hura porrokatu eta behera erortzea. Ez zekien ezer, beraz hobe zuen bere irudimen manugaitz hura kate motzean lotu, egurrezko hegalekin hegadari ekin baino lehen.
|
|
|
Ez zitzaion iruditzen Irati tankera horretakoa zenik. Baina zer
|
zekien
berak Iratiz. Ia ezer ez.
|
|
|
–Así que éste es el famoso Joseba?, esan zuen Aia izenekoak. Nola deabru
|
zekien
bere izena. Iratiri ere ez zion esan.
|
|
|
Zertan ari zen? Zer
|
zekien
berak haren bizitzaz. Zein eskubide zuen horrela jazartzeko?
|
|
|
Josebak gizona utzi eta eskua hartu zion emakumeari, lasai egon zedila esanez, dena ondo aterako zela. Ez
|
zekien
bere hitzak ulertzen ari zen ere. Arnasestuka segitzen zuen.
|
|
|
Irribarrea aurpegitik itzali gabe, eskuinetik ezkerrera mugitu zuen burua Xabierrek behin baino gehiagotan. Eta nola
|
zekien
bere alaba zela. Bazirudien Josebari amorru handia ematen ziola laguna aita zela jakiteak.
|
|
2017
|
|
|
Gerra! Ondotxo
|
zekien
berak zer zen. Bizirik atera zen hartatik, hala esan bazitekeen, frontean hogei hilabete egin ondoren.
|
|
|
Nikaraguarrak zirelako, esaten zion. Baina Lunak ez
|
zekien
bere azalaren kolorearen atzean hainbeste abentura zeudenik. Pozik zegoen deskubritutakoagatik.
|
|
|
Baina Luna beste zerbaitek harritu zuen gehiago. Ez
|
zekien
bere ama unibertsitatean ikasi zuenik. Amak ez zion inoiz kontatu nola ezagutu zuen aita.
|
|
|
Kristok so egiten zien bere bihotzeko kutun haiei, baina inork ez zuen sumatzen barrenean zerabilèn oinazea. Berak baizik ez
|
zekien
bere heriotzara buruz ari zela. Izarren azpian isilik negarrez, bere giza bihotz izutu eta dardartia kontsolatzen saiatzen zen.
|
|
|
Baba ikusi nahi zuen boxeoan zuzenean; gimnasioan izango zenez, giroa ere gertukoagoa izango zen, eta horrek, Beireren ustez, areagotu egingo zuen lehia, zerbait pertsonalagoa balitz bezala. Ez
|
zekien
bera joateak Baba poztuko zuen edo, alderantziz, deskolokatu. Berdin zitzaion, bi emozioetako edozein balekoa zen Beirerentzat.
|
|
|
Inork ere ez
|
zekien
bere libretaren berri, baina, norbaitek aurkituta ere, lanerako behar zuela esan zezakeen, zentsuratzen zuena ikertu beharra zeukala.
|
|
|
Bistan zen Baba ez zela atzean geratzen diren horietakoa. Zerbait esan behar zuenean argi eta garbi esaten zuen; zerbait defendatu behar zuenean ez zitzaion inporta noren kontra aritu behar zuen, bere iritzia azaltzen zuen beti eta, arrazoia izan edo ez, ondo
|
zekien
bere argumentuak kanporatzen. Batek baino gehiagok pentsatzen zuen Baba gelako ordezkari ona izango zela, Linda baino hobea, Beire baino askoz hobea.
|
|
|
Sara edo Sandra atsegin eta adeitsua zen, baina beren elkarrizketak inoiz ez ziren prezioei edo eguraldiari buruzko iruzkinetatik haratago joan: neska hark gehiegi
|
zekien
berari buruz.
|
|
2018
|
|
|
Eta Augustok berak ere sekula ez zuela ele bat egin horrezaz, jabetua zen Elba. Hala ere, emazteak ondo
|
zekien
bere buruarekiko erabateko ziurtasuna zuela senarrak, oso osoko iritzia; gizon gizontzat zuela bere burua. Zenbat eta gehiago egin, hainbat eta gizonago sentitzen zela; gozamena egitean zegoela, eta listo!
|
|
|
Ez zegoela jainkorik, bera handik putzu sakon eta beltz hartatik ateratzekorik. Orain, ondo ondo ez
|
zekien
berak ere, non zegoen zorigaitzaren hasiera edo bere bizitzan zoritxarrari sarbidea eman ziona. Zenbait arrazoi izango zirela egiten zuen berekiko, beti orduan bezala bira biraka buruan zituenak; besteetan aldiz, bere beldurrak edo zalantzak edo... nork jakin!
|
|
|
Bai, errazena etxera joatea zen. Luisak ondo
|
zekien
bere bizitzan gertatutakoaren berri. Urte asko igaro ondoren, oso ondo gogoratzen zuen bere aita Augustok itsasoa ezagutzera eraman zuen eguna.
|
|
|
Leok eta Sophiek hitz egiten zuten bitartean, Fabianek urruneko obusen leherketetan zeuzkan belarriak... eta burua. Ez zekien Vanves gotorlekuak Komunaren eskuetan jarraituko ote zuen edo Gobernuaren armadak okupatua ordurako; ez
|
zekien
bere lagunak bizirik egongo ote ziren edo gurdi batean, kanposanturako bidean.
|
|
2019
|
|
|
Buckek egun guztia ibai haren ondoan pasa zuen, negar batean, lasai ez. Ondo
|
zekien
bere nagusi Thornton hila zegoela ur azpi haietan. Hutsune ikaragarria nabaritzen zuen bere barruan.
|
|
|
Aitak oso gaizki pasatu zuela haurtzaroan esan zidan gero. Jorgek kontatuta
|
zekien
berak. –Edozer gauza egin duela ere, ez gogorregi epaitu.
|
|
|
Otu baino gehiago, Otsondoko harrizko lehen etxeak baino argiago ikusi du. Zer
|
zekien
berak orduan sorginei buruz, ordea! Nork daki egiazko ezer leinu horretako jendeari buruz Ustirin!
|
|
|
Galdetu besterik ez didate egiten, kexatu zen keinu gogaitu bat eginez. Ez
|
zekien
bere egoera zailagatik zen edo psikologia ikaslea zen garaiak gogorarazten zizkion bulego harengatik, baina babesik gabe sentitzen zen, azterketa gainditzeko irakaslearengana erreguka joaten den ikaslearen pare.
|
|
|
Hendaiako euskaltegian irakasle izango nuenak ez
|
zekien
berarekin gutiziatu nintzela eta Interneten bere izenaren peskizan ibilia nintzela. Sare sozialetan parte hartzen ez bazuen ere, hainbat argazkitan ikusia nuen, sarritan ikasle talde desberdinekin txangoan; eta behin baino ez gizonago egiten zuen bibote sarriarekin:
|
|
|
Baiki, Manexek ez
|
zekien
berarekin gutiziatu nintzela, eta nik ere oso ongi ez. Manexek ez zekien, ezin jakin, Diego Maraniren Nuova Grammatica Finlandesa nobela ederreko hitzok ekartzen zizkidala gogora:
|
|
2020
|
|
|
Ingurumenaren arduradun nagusi bezala, politika osasuntsuak martxan jarri nahi izan zituen agroekologian edota infernu sozio ekologikoen aferatan (enpresa kutsakorrak, auzo eta hiri gaixotuak...). Ongi
|
zekien
bere gobernuan bertan politika neoliberal eta toxikoen aldeko ministroak bazirela, eta publikoki salatu" Laugarren Eraldaketaren" gobernua ez dela ezkertiarra. " Glifosato" herbizidaren debekua abian jartzea ez diote barkatu eta bere etxean sartu, dokumentazioa lapurtu, dena hankaz gora utzi eta glifosatoa botatzearekin batera, mehatxu kriminalak egin zizkioten.
|
|
|
Jurdanek ez
|
zekien
berak estilotzat hartzen zuen irudi jakin hura benetan estilo bat ote zen, ezta izen berezirik ote zeukan ere, baina negozio guzti haietan jendeak, produktu nahiko arrunten truke, prezio desproportzionatuak ordaintzera prest zegoela egiaztatuta zeukan eta dekorazioak zerikusirik izan behar zuela susmatzen zuen. Bezero gazteak ziren negozio berri haietan denbora eta dirua gastatzen zutenak, baina ez gazteegiak, ez botiloi egiten zutenak, hogeita hamapiku urtekoak baizik, profesionalak, erosmen ahalmen interesgarridunak, ezkondutako bikoteak haietako asko.
|
|
|
Millennialak aurrez aurreko tratuan, pantaila baten bitartekaritzarik gabe, deseroso sentitzen zirela uste zuen Jurdanek, baina ez zen hori Aioraren kasua. Dena dela, zer
|
zekien
berak millennial marizorriei buruz, hura bazen bizitzan ezagutzen zuen lehenbizikoa?
|
|
|
Ez zitzaion urduritasunik nabaritu. Ez zuela kontu horren berririk adierazi zigun, baina jabetzen zela egoeraz, nahiz eta ez
|
zekien
berak zer egin zezakeen. Guk gure aldetik, galderak egiten ari gintzaizkion bitartean, behin eta berriz aipatu genion beharbada berriak ez zuela oinarririk izango.
|
|
|
Zaldibarko luizira iritsi ziren lehen langileak inolako babes berezirik gabe aritu ziren bertan. Jaurlaritzak 2015az geroztik
|
zekien
bertan amiantoa ere pilatzen zela; hala ere, inork ez zituen ohartarazi bertaratu ziren ertzain, suhiltzaile eta osasun zerbitzuetako langileak, eta ohiko babes neurriekin jardun zuten. Inon ez zegoen zehaztuta Verter Recyclingen larrialdiren bat egonez gero neurri bereziak hartu behar zirenik, eta Osalanek ez zuen arriskuaren berri eman ostiral goizaldera arte.
|
|
|
Halako batean ezin izan zuen jarraitu, bat batean isildu, gitarra alboan laga eta atzera etzan zen. Gogor jotzen ari zitzaion orain heroina eta halako trantzean, ondo
|
zekien
berak, burua entregatu, amore eman beste biderik ez zegoen.
|
|
|
Inbidia ikaragarria nion. Eta ondotxo
|
zekien
berak. Bakoitzaren gaitasuna alderatu besterik ez zegoen, haren trebeziak niretzat nahi nituzkeela konturatzeko.
|