|
2007
|
|
|
Hezur muineko eta odoleko zelula ama batzuk erabilita, saguek ahituta edo ia ahituta zituzten obarioak berriro ere obozitoz betetzea lortu dute, hau da, obuluaren aitzindariak diren zelulak
|
sortzea
|
|
|
Hezur muineko eta odoleko zelula ama batzuk erabilita, saguek ahituta edo ia ahituta zituzten obarioak berriro ere obozitoz betetzea lortu dute, hau da, obuluaren aitzindariak diren zelulak
|
sortzea
lortu dute obarioan.
|
|
|
Patente bulegoei dei egin die ez dezaten onartu bizidun sintetikoen inguruko patente eskaerarik. Bizi artifiziala sortzeko eta pribatu bihurtzeko lehia
|
sortzea
galarazi nahi dute.
|
|
|
Zer gertatuko litzateke hilekoa izan duen emakume bati molekula hori emango bagenio? Arazoak izango lituzke, hilekoa izan ondoren beharrezkoa baitu zain berriak
|
sortzea
. Eta bihotzeko arazoak dituen pertsona bati botika horren bidez zainak sortzeko gaitasuna gutxituko bagenio, ez al genuke haren bizia arriskuan jarriko?
|
|
|
Terapian erabiltzeko giza proteinak
|
sortzea
ez da erraza. Laborategian, mikroorganismoen edo legamien kulturetan ekoitz daitezke, edo zelula kulturetan.
|
|
|
Baina prozesu zaila da, eta garestia. Errazagoa eta merkeagoa ote da genetikoki eraldatutako animalietan
|
sortzea
–Edo landare transgenikoetan?
|
|
|
GTC Biotherapeutics konpainiak ekoizten du proteina hori, eta giza antitronbina bat da, antikoagulatzailea. Proteina horren gabezia duten pazienteetan odolbilduak
|
sortzea
galarazten du.
|
|
|
Molly eta Pollyrekin ez zuten helburua bete, baina ikertzaileek lanean jarraitu dute behiekin, ardiekin eta ahuntzekin. Izan ere, animalia horiek esnea ekoizteko erabiltzen dira, eta, ingeniaritza genetikoa erabilita horiek eta beren ondorengoek esnetan giza molekulak
|
sortzea
lortuz gero, esnetik proteina isolatu besterik ez da egin behar.
|
|
|
Ingeniaritza genetikoa erabilita, ahuntzen esnean nahi duen hari mota
|
sortzea
lortu du Nexia Biotechnologies ek, eta Biosteel izenez merkaturatzen du. Medikuntzako materiala egiteko aproposa da (hesgailuak, txaplatak, protesiak...), eta beste arlo batzuetan ere baditu aplikazioak, hala nola kirol ekipoak egiteko.
|
|
|
Batetik, hizkuntzaren industria garatu eta egonkortzeko urrats erabakigarriak ematea, eta, hala, ikerketen emaitza eta gailuak merkatuaren beharretara egokitu eta produktuen komertzializazioa bideragarri bihurtzea. Bestetik, oinarri teknologikoko enpresa berriak
|
sortzea
eta dagoeneko sortuta daudenen egonkortasuna lortzea. Azkenik, jakintza sortzea, ildo estrategiko horretan I+G+Bko erronka eta helburuei autonomiaz erantzuteko ikertzaile talde sendoa prestatuz.
|
|
|
Bestetik, oinarri teknologikoko enpresa berriak sortzea eta dagoeneko sortuta daudenen egonkortasuna lortzea. Azkenik, jakintza
|
sortzea
, ildo estrategiko horretan I+G+Bko erronka eta helburuei autonomiaz erantzuteko ikertzaile talde sendoa prestatuz.
|
|
|
Gizakiaren ikusteko ahalmena 700 nm ra iristen da; beraz, argi mota hori ikusezina da, hau da, begian eragindako efektua ez dugu nabaritzen. Argiaren helburua, batetik, kalitate onargarri bateko begi irudiak sorraraztea da, eta, bestetik, imajinan berezitasun zehatzak eragitea, kornearen azalean erreflexuak
|
sortzea
, hain zuzen ere.
|
|
|
Aminoazidoak kodetzeko hiru nukleotido behar dira, eta horien konbinazioaren arabera erabakitzen da zer aminoazido egin. Konbinazio bat baino gehiago dago aminoazido bakoitzeko, eta, beraz, litekeena da nukleotido bat aldatzea, baina aminoazido bera
|
sortzea
. Ondorioz, proteinan ere ez dago aldaketarik, aminoazido katea ez baita aldatu.
|
|
|
Eztabaida
|
sortzea
ondo iruditzen zait, baina inoiz ez aldez aurretik dauzkagun ideietan oinarrituta. Nire ustez askatasun pixka bat eta utzi behar zaie zientzialariei.
|
|
|
Kutsatutako janarien bidezkoa da bat. Horrez gain, gertatu daiteke zauri bat infektatzea eta zaurian bertan bakterioak toxina
|
sortzea
. Eta, ohikoa ez bada ere, inhalazioz ere sar daitezke esporak biriketara.
|
|
|
Bizkaian Ekin sariak Bizkaiko Foru Aldundiko Berrikuntza eta Promozio Departamentuaren ekimena dira. Sarion bidez, Bizkaiko enpresen ingurunea eta Bizkaian enpresak
|
sortzea
bultzatzen duten erakunde edo/ eta pertsonen lana aintzatesten da, eta Teknopolis saioak Komunikazio alorreko saria jaso du.
|
|
2008
|
|
|
Lau mikra zabal eta berrehun mikra luze den hari berezi bakar batekin gailu elektroniko bat energiaz hornitzeko adina energia
|
sortzea
lortu du Georgiako Teknologia Institutuko talde batek. Hari hori
|
|
|
Lau mikra zabal eta berrehun mikra luze den hari berezi bakar batekin gailu elektroniko bat energiaz hornitzeko adina energia
|
sortzea
lortu du Georgiako Teknologia Institutuko talde batek. Hari hori zapaten zolan itsatsita eramatea nahikoa izango da, haien esanean, energia sortzeko.
|
|
|
Otaegik kontatu zigun nola sortu zen eskola egiteko ideia: Nikolas Segurola frantziskotarra eta artzaina izan zen eskola
|
sortzea
gehien bultzatu zuenetako bat. Betidanik izan da oso berritzailea, eta ikusten zuen artzainek ezin zutela jarraitu lehengo eran lan egiten.
|
|
|
Hantura prozesuek askotariko jatorriak izan ditzakete, infekzio bat, adibidez. Badaude hantura gaixotasun kronikoak, eta horiek, zeluletan eragiten duten ezegonkortasunarengatik, neoplasia prozesuak eragiten dituzte kasu askotan alegia, tumore izaerako ehun berriak
|
sortzea
. Mota horretako gaixotasunak dira kolitis ultzerosoa eta esklerosi anizkoitza.
|
|
|
Hain zuzen ere, sare sozial batean sartzean, lehenengo urratsa da nork bere profila
|
sortzea
, eta nahi dituen datuak osatzea: gustuko dituen jarduerak, harremanetarako datuak eta informazio profesionala, esaterako.
|
|
|
Bestalde, urarekin zuzeneko kontaktuan ez egotea ere garrantzitsua da: itsasoko urarekin bustitzen da, baina euriak garbitu egiten du, eta eguzkiak lehortu; horrek guztiak oxido geruza on bat
|
sortzea
eragiten du. Etengabe bustita egongo balitz, beste kontu bat litzateke; orduan, korrosioak aurrera egingo luke. Horixe da orain konpondu behar duten Hawaiko Aloha estadioan gertatu dena.
|
|
|
Darwinen hautespen naturalaren teoriaren araberako azalpena da, hein handi batean. Baina aditu askok ez dute onartzen posible denik eukariotoen konplexutasuna zoriz
|
sortzea
. Beste azalpen bat proposatzen dute:
|
|
|
Azalera handia dutenek poluitzaileak, gas oxidatzaileak, konposatu organikoak eta trantsizio metalak garraia ditzakete azalean adsorbatuta. Bestalde, litekeena da atmosferan dauden beste elementuekin erreakzionatzea, eta, ondorioz, erreaktibotasun eta ezaugarri oso desberdinak dituzten beste partikula batzuk
|
sortzea
.
|
|
|
Bestela, teknologia horrek ekar ditzakeen onurak galduko lirateke. Horren ordez, arriskuak ondo ezagutzea eta eragin kaltegarriak eragozteko bideak
|
sortzea
proposatzen dute. Eta horretan ari dira.
|
|
|
LHC izeneko hau ez da azeleragailu bat, baizik eta bost azeleragailu, bata bestearen atzean jarrita. Ezinezkoa izango litzateke sortu beharreko energia guztia tresna bakar batez
|
sortzea
, eta, horregatik, pausoka egingo dute.
|
|
|
Gailu bakoitza gai denean jakiteko zein unetan zer egin behar duen, eta badakienean zein den erabiltzailearen jokaera globala, soilik falta da guztien artean kolaboratzea, zein zerbitzu zeinen ondoren eta zein baino lehenago exekutatu behar den adostea; horrela, gailuen artean portaera konplexuak
|
sortzea
lortuko da, eta Weiserrek definituriko nonahiko konputazioaren helburuetatik hurbilago egongo gara.
|
|
|
Unibertsitateko taldean lanean ari ginela, hainbat enpresa bioteknologikorekin lan egiteko aukera sortu zitzaigun. Haien behar nagusietako bat izaten zen norbaitek molekula berriak
|
sortzea
. Normalean, farmako berrien bilaketa programen barruan izaten zen.
|
|
|
Elhuyar Fundazioaren helburuetako bat euskara garatzeko eta normalizatzeko hizkuntza baliabide, tresna eta zerbitzuak
|
sortzea
eta eskaintzea da. Helburu horri tinko eutsiz, urteak daramatza hiztegigintzan lan egiten eta hiztegi sorta geroz eta handiagoa osatzen.
|
|
|
Armentiak gogoratzen duenez, bi helburu nagusik bultzatu zuten espazio estazioaren sorrera. Lehenengoa espazioan denbora luzez egongo den estazio bat eraikitzeko teknologia
|
sortzea
eta estazioa zatika osatzea zen. Haren ustez, alderdi horretatik, ISSk arrakasta izan du.
|
|
|
Tele Atlaseko eragiketen zuzendari Jose Maria Zolleren esanean, arazorik handiena mapa eguneratuta edukitzea da, eta ez mapa
|
sortzea
, jende askok pentsa dezakeen moduan. Sortzea, azken finean, prozesu garestia baina nahiko erraza da.
|
|
2009
|
|
|
Argitu dute zerk eragiten duen hainbat gas hodeitan izarrik ez
|
sortzea
Harvard Smithsonian Astrofisika Zentroko ikertzaile talde baten arabera, unibertsoko hauts eta gas hodeietako molekuletan
|
|
|
Argitu dute zerk eragiten duen hainbat gas hodeitan izarrik ez
|
sortzea
|
|
|
Harvard Smithsonian Astrofisika Zentroko ikertzaile talde baten arabera, unibertsoko hauts eta gas hodeietako molekuletan dauden atomo kargadunek eragiten dute horrelako hodei guztietan izarrik ez
|
sortzea
.
|
|
|
Aspaldiko ideia da bizia artifizialki
|
sortzea
(Golem, Frankenstein...), baina lehen saio zientifikoak joan den mendekoak baino ez dira; Ledouxen eta Herreraren lan aitzindariak, hain zuzen. Bigarren Mundu Gerraren ondoren, bide berriak ireki zituzten zibernetikak eta ordenagailuen garapenak, eta horietatik sortu zen, 80ko hamarkadan, C. Langtonek bizi artifiziala deitu zion lan arloa.
|
|
|
Bigarren Mundu Gerraren ondoren, bide berriak ireki zituzten zibernetikak eta ordenagailuen garapenak, eta horietatik sortu zen, 80ko hamarkadan, C. Langtonek bizi artifiziala deitu zion lan arloa. Bizidunen propietateak zituzten sistemak
|
sortzea
zen bizi artifiziala, horretarako oinarrizko beste material batzuk erabilita: eboluzionatzeko, erreproduzitzeko eta abarrerako gai ziren ordenagailu programak, eta baita robot autonomo eta ebolutiboak ere.
|
|
|
Besteak, berriz, osagai eta sistema kimiko hutsetatik abiatuta, sistema integratu konplexuak garatu nahi ditu, ezaugarri biologikoak izango dituztenak (metabolismoa, ugalketa, eboluzioa...), oso oinarrizkoak badira ere. Edonola ere, bizidun naturalen antolamendua eraldatzea baino gehiago bizi forma erabat berriak
|
sortzea
da biologia sintetikoaren benetako helburua, kasu batean, zein bestean.
|
|
|
Horrek esan nahi du makina bat osagai giltzatu behar direla modu egoki eta zehatzean, baina ez soilik hori; sistema horrek irauteko gai izan behar du, baita kondizio aldakorretan ere. Esan nahi du, beraz, ez bakarrik antolatutako forma bat
|
sortzea
, baizik eta lortu behar dela, behin asmatuta, forma horrek bere burua antolatzea, irautea, eta eboluzionatzea; horiek baitira, azken batean, materia biziaren propietateak. Bestela esanda, berezko autonomia edukitzea da kreazio artifizial honen berezitasuna (eta paradoxa):
|
|
|
Induzitutako zelula ama pluripotenteetatik sagukumeak
|
sortzea
lortu dute Txinako bi ikertzaile taldek, bakoitzak bere aldetik. 2006an lehenengo induzitutako zelula ama pluripotenteak lortu
|
|
|
Induzitutako zelula ama pluripotenteetatik sagukumeak
|
sortzea
lortu dute Txinako bi ikertzaile taldek, bakoitzak bere aldetik.
|
|
|
Enbrioi tetraploideak plazenta eta enbrioia garatzeko beharrezkoak diren beste zelula batzuk garatzen ditu, baina ez animaliaren gorputza osatuko duten zelulak. Hala, enbrioi tetraploide horietan induzitutako zelula amak txertatu, eta enbrioi horiek sagu eme bati ezarrita, lortu dute induzitutako zelula pluripotenteetatik garatutako sagukumeak
|
sortzea
.
|
|
|
Zehazki, bi eskakizun egin dizkiote Solhmani: batetik, Ingurumenaren eta Osasun Publikoaren sariak
|
sortzea
, eta, bestetik, Fisiologia edo Medikuntzaren saria zabaltzea, bizitza zientzien beste arlo batzuek ere lekua izan dezaten, hala nola oinarrizko biologiak eta jokabidearen zientziak.
|
|
|
Horregatik, metodo estatistikoak hobetzeko azken aldiko joera da teknika linguistikoekin konbinatzea, eta metodo hibridoak
|
sortzea
. Eta etorkizunean ere hori izango da bidea hizkuntzaren prozesamenduan aurrera egiteko.
|
|
|
Ikertzaileek berri eman dutenez, sortutako arto transgenikoak etengabe sortzen du (E), kariofilenoa, genea denbora guztian aktibatuta dagoelako. Hurrengo pauso batean lortu nahi dute arriskuan dagoenean bakarrik
|
sortzea
konposatua eta erakartzea nematodoak. Hala ere, adierazi dute lortutakoa konponbidea hobea dela artasoroak intsektizidaz lainoztatzea baino.
|
|
|
Bi elektrizitate iturri horiek sartzearekin batera, ordea, beste aldagai bat hartu behar izan dute kontuan, elektrizitatea
|
sortzea
ere aldakor bihurtu baita. Hain zuzen, hori da energia eolikoaren eta fotovoltaikoaren ezaugarri bereizgarri bat:
|
|
|
1960ko hamarkadan marmoketatik isolatu zutenetik oso baliagarria izan da zientzialarientzat. Erraz lortzen dute organismoek elkarri lotuta
|
sortzea
proteina berdea eta aztertu nahi duten proteina, eta, beraz, proteinen jarraipena egiteko tresna ezin hobea da, sortzen dituzten proteina tandemek argi berdea igortzen dutelako.
|
|
|
Polimero biodegradagarriak
|
sortzea
|
|
|
Beraz, plastiko biodegradagarriak
|
sortzea
bultzatzea ongi dago, baina askoz mesede handiagoa egingo genioke ingurumenari gutxiago erabiltzeko ohitura hartuko bagenu...
|
|
|
Farmakoak emateko biderik onena odolaren bidez egitea da oso denbora motzean leku guztietara iristen da, baina ezin dira molekula oso handiak injektatu organismoan, buxadurak eragin ditzaketelako bihotz angina edo atakea, adibidez. Hidrogelak gizakietan erabiltzeko, beharrezkoa da partikula oso txikiak
|
sortzea
, buxadura saihesteko eta globulu zuriek horiek ez detektatzeko bezain txikiak atzemango balituzte, eraso egingo liekete. Hala, partikula horiek giltzurrunaren mintza zeharkatzeko bezain txikiak badira, minbizi zelularik aurkitu ezean, gernuaren bitartez kanporatu daitezke.
|
|
2010
|
|
|
Nanoteknologiaren bidezko konposatuak era askotarikoak dira, neurriz, hedapenez, ezaugarri kimikoz zein jardueraz. Horregatik, zaila da guztientzat baliagarriak diren ikerketa protokoloak
|
sortzea
. Arg.:
|
|
|
Izan ere, nanoteknologiaren bidezko konposatuak era askotakoak dira, neurriz, hedapenez, ezaugarri kimikoz zein jardueraz. Hori dela eta, ez da erraza guztientzat baliagarriak diren ikerketa protokoloak
|
sortzea
, ezta elkarren artean alderatzeko moduko emaitzak ematen dituztenak ere.
|
|
|
Mikroalgen produkzioa errentagarri bihurtzeko beste modu bat lipido gehiago
|
sortzea
da. Helburu hori du Neiker Tecnaliak martxan duen beste ikerketa lerro batek, eta ingeniaritza genetikoan oinarrituta dago.
|
|
|
Eskoziako EMEC ez bezala, eskala errealeko prototipo entseguak egiteko eta frogatzeko pentsatua da, eta instalatutako potentzia 20MWekoa izango du. Proiektu horren helburua ez da bakarrik teknologien balioztatze arazoa konpontzea, baizik eta Euskadi arlo honetan nazioarteko erreferente bilakatzea, eta energia honen inguruko industria eta teknologia sektore berria
|
sortzea
.
|
|
|
Beste erabaki garrantzitsu bat izan zen BTEKerako berariazko eredu bat
|
sortzea
. Eredu asko ikusi genituen, eta konturatu ginen batek berak ere ez zigula balio, dio Lasak.
|
|
|
Auto elektrikoei lotutako hiru helburu dituzte jarrita Mondrag n Automoci nen: zerotik abiatuta auto elektriko bat
|
sortzea
, Mondragon Korporazioko enpresek garatzen dituzten osagaiak eta produktuak auto elektrikorako egokitzea, eta ingeniaritza enpresa bat sortzea auto elektrikoen diseinu industriala egiteko. Arg.:
|
|
|
Auto elektrikoei lotutako hiru helburu dituzte jarrita Mondrag n Automoci nen: zerotik abiatuta auto elektriko bat sortzea, Mondragon Korporazioko enpresek garatzen dituzten osagaiak eta produktuak auto elektrikorako egokitzea, eta ingeniaritza enpresa bat
|
sortzea
auto elektrikoen diseinu industriala egiteko. Arg.:
|
|
|
Beste kontu bat izango da gatazkak eta istiluak
|
sortzea
litio gehien dagoen herrialdeetan. Bolivian, Txilen eta Argentinan daude, handienetik txikienera, litio erreserbarik handienak.
|
|
|
Hurrengo urtean esan zuen: oso litekeena da animalia zelula guztiak enbrioi zelulen etengabeko zatiketaz
|
sortzea
.
|
|
|
Litekeena da beste unibertso batean fisio nuklearra ez gertatzea gure unibertsoan gertatzen den bezala; horren ondorioa izan daiteke unibertso hartan izarrik ez egotea. Edo litekeena da beste batean karbono atomoak ezberdinak izatea, eta, horren ondorioz, bizia
|
sortzea
ezinezkoa izatea. Eta beste posibilitate asko izan litezke:
|
|
|
Eta haren eboluzioaren ondorioz sortu dira gerora Minds on eta Hearts on ereduak. Galderak
|
sortzea
eta zirrara piztea bilatzen dute azken horiek, bisitariek beraiek sor dezaten jakin mina eta gehiago jakiteko gogoa.
|
|
2011
|
|
|
Guk ere, minbiziaren aurrean jarrita, eskain dezakeen aurpegirik gozoena ekarri nahi izan dugu, eta tratamenduetan izan diren aurrerakuntzei erreparatu diegu hurrengo orrietan. Ohar bat hasi aurretik, baikor jokatzea bezain garrantzitsua baita itxaropen faltsurik ez
|
sortzea
: ospitaleetan ematen diren tratamenduak jaso ditugu bakarrik, eta baita fase kliniko aurreratuetan dauden estrategiak ere, hau da, pazienteengana iristear direnak edo epe labur samarrean iristeko aukera dutenak.
|
|
|
Erregai gisa erabil daitekeen hidrogeno gasa
|
sortzea
lortu dute Pennsylvania Estatu Unibertsitateko bi ingurumen ingeniarik, lehengai gisa ura eta bakterioak bakarrik erabilita. Lortu duten erregai kantitatea oso txikia da, baina hidrogenoa sortzeko prozesua bideragarria dela frogatzeko balio izan duela adierazi dute ikertzaileek PNAS aldiz
|
|
|
Erregai gisa erabil daitekeen hidrogeno gasa
|
sortzea
lortu dute Pennsylvania Estatu Unibertsitateko bi ingurumen ingeniarik, lehengai gisa ura eta bakterioak bakarrik erabilita. Lortu duten erregai kantitatea oso txikia da, baina hidrogenoa sortzeko prozesua bideragarria dela frogatzeko balio izan duela adierazi dute ikertzaileek PNAS aldizkarian.
|
|
|
Hidrogenoa sortzeko dagoeneko asmatuta dauden bi sistema elkartuta lortu dute kanpoko energia ekarpenik egin gabe
|
sortzea
hidrogeno gasa. Batetik, bakterioen bidez hidrogenoa sortzen duen metodologia bat erabili dute, baina sistema horrek kanpoko elektrizitate iturri batetik energia gehigarria ematea eskatzen du.
|
|
|
Aurrerapausotzat jo dute antiatomoak oinarrizko energia egoerara iristea lortzea, antimateriaren eta materiaren arteko alderaketak egin ahal izateko bete beharreko kondizioa baita. Izan ere, sei hilabete lehenago ere lortu zuten ALPHA esperimentuan antihidrogenozko atomoak
|
sortzea
, baina, orduan, 0,172 segundoz baino ezin izan zituzten atxiki.
|
|
|
Zilindro forman jarritako elektrodo sorta bat erabili zuten horretarako ikertzaileek: elektrodoek sortutako eremu elektrikoaren bidez, karga negatibodun antiprotoiak eta karga positibodun positroiak harrapatu zituzten, eta, bien arteko elkarrekintzaz, antihidrogenozko atomo batzuk
|
sortzea
lortu zuten.
|
|
|
Lehendik lortua zuten zelula amak hainbat organotako eta ehunetako zelula bilakatzea, baita begikoak ere. Orain, berriz, zelula amek begiaren egitura oso bat
|
sortzea
lortu dute: kupula optikoa.
|
|
|
Dena dela, ikerlanak kritikak ere jaso ditu. Batzuen iritziz, saguei emandako dosiak handiegiak dira; beste batzuek, berriz, amiloide plaka berriak
|
sortzea
eragotzi bai baina zaharrak ez dituela suntsitzen leporatu diete. Edonola ere, askok ontzat jo dute Genentecheko ikertzaileek egindako lana, eta haiek ere bide horretan ikertzen jarraituko dutela adierazi dute.
|
|
|
Haizearen arabera, noizbehinka itzali behar izaten dituzte, dio Cerrok. Ahal den energia guztia
|
sortzea
nahi dugu, ordea; sareak gordeko du, eta geroago kudeatu. Haizea dagoenean edo eguzkiak jotzen duen bitartean, energia sortu nahi dugu.
|
|
|
Tejedorrek dioenez, Progenikaren helburua da ohiko gaixotasunetan erabilgarriak izango diren tresna diagnostikoak
|
sortzea
, ahalik eta jende gehienarentzat baliagarriak izan daitezen. Ildo horretatik, familiako hiperkolesterolemia diagnostikatzeko test bat garatu du Progenikak, LIPOchip.
|
|
|
Kongresu hartan, Berlingo Max Planck institutuko Wittman ikertzailearekin harremanetan jarri nintzen. Ordurako erribosomekin lanean ari nintzen ni, eta kristal txiki txiki batzuk
|
sortzea
lortua nuen. Haien berri eman nionean, elkarlanean aritzea proposatu zidan, bost urteko elkarlan batean.
|
|
|
Bada, kimika horixe bera da materialak kontrolatzea, eraldatzea eta ezagutzea, baina ez eskala nanometrikoan, baizik eta hamar aldiz txikiagoa den eskala batean, angstromaren eskalan. Eta materiala transformatzea esaten dugunean, ez dugu esan nahi burdina puska batetik beste burdina puska bat
|
sortzea
, baizik eta burdinatik burdin oxidoa sortzea, adibidez.
|
|
|
Bada, kimika horixe bera da materialak kontrolatzea, eraldatzea eta ezagutzea, baina ez eskala nanometrikoan, baizik eta hamar aldiz txikiagoa den eskala batean, angstromaren eskalan. Eta materiala transformatzea esaten dugunean, ez dugu esan nahi burdina puska batetik beste burdina puska bat sortzea, baizik eta burdinatik burdin oxidoa
|
sortzea
, adibidez.
|
|
|
Orbital Sciences enpresak, aldiz, transbordadorearen ideiari eutsi nahi dio, baina tamaina txikiko ibilgailu bat
|
sortzea
dute helburu. Minitransbordadore bat garatu nahi dute; NASAko transbordadoreek 23 metro luze dira, gutxi gorabehera, eta Orbital Sciencesekoa, berriz, 8 metro inguru.
|
|
|
Ideia horiek hitzaldietan aurkezten zituen Pretor Pinneyk, eta hitzaldiek zuten entzule kopuru handia ikusita, hodeien behatzaileen elkarte bat
|
sortzea
bururatu zitzaion: Cloud Appreciation Society (www.cloudappreciationsociety.org).
|
|
2012
|
|
|
Elosegiren esanean, zabalduta dago ugalketa sexualaren funtsa aldaera asko
|
sortzea
dela, ez jartzeko arrautza guztiak saski berean. Horrek zentzua omen du ondorengo asko izaten dituzten espezieetan, baina ez gureak bezala ondorengo gutxi izaten dituztenetan. Erregina Gorriaren teoriaren arabera, berriz, ondorengoa gurasoetatik desberdina izatea da gakoa; ondorengo bakarra izanda ere, gurasoekiko desberdina bada, abantaila da.
|
|
|
Lehenengoa, hiri guztiak hustu eta landa eremuetan kanpamentuak
|
sortzea
, lurrikara handiaren zain; horrela, inor ez litzateke hilko. Argi utzi behar da lurrikaren ondorioz hildakoen% 95 inguru eraikinak behera etortzean hiltzen direla.
|
|
|
Itsas hondoko ezaugarriei, prozesuei eta habitatei buruzko jakintza zientifikoa lortzea zen ikerketaren helburu nagusia. Eta, aldi berean, ahalik eta kudeaketa neurri egokienak proposatzen laguntzeko eta legedi autonomikoak, nazionalak eta europarrak ezartzeko informazio baliagarria
|
sortzea
.
|
|
|
Bada, geruza motaren arabera, zelulak desberdin hazi zirela ikusi zuten ikertzaileek. Substratuetako batean, adibidez, hortzetako esmaltearen antzeko ehuna
|
sortzea
lortu zuten. Aitortu dute jakin badakitela erabili duten prozesuak ez duela inolako antzik ehun horiek berez sortzeko duten moduarekin.
|
|
|
Lege egitasmo horietatik ezagunena ACTA (Anti Counterfeiting Trade Agreement edo Faltsifikazioen Aurkako Merkataritza Akordioa) izenekoa izango da ziur aski. Nazioarteko akordio horrek, faltsifikazioak ekiditeko helburuaren mozorropean, medikamentu generikoen eta copyrightdun kultura produktuen zabalkundearen aurka ere egiten du, eta, horretarako, proposatzen du nazioarteko erakunde berri bat
|
sortzea
(gai horietako bakoitzean haietaz arduratzen diren nazioarteko erakundeak egon arren), mugetako kontrolak zorroztea, Interneteko hornitzaileak komunikazio guztiak zelatatzera behartzea... Hainbat erakunde eta interes talde edo lobbyk erredaktatu dute idatzia (imajinatu dezakegu zeinek), eta 30 herrialde baino gehiagok sinatu dute (tartean Espainia, Frantzia eta Europar Batasuna, aurtengo urtarrilean); baina herrialde horietako batek ere ez du oraingoz lege bihurtu, eta horregatik ez da martxan jarri.
|
|
|
Orain alderantzizkoa egiten ari gara: urgentziazko neurrien bila ari gara, eta horrek funtsezko eztabaida
|
sortzea
eragozten du. Baina konturatu behar dugu oraingo sistema perbertsoa dela erabat.
|
|
|
Princetoneko Unibertsitatean (AEB) bi urtean doktoretza egin ondoren, Ingalaterrara bueltatu zen. Konputagailu bat
|
sortzea
zuen buruan, baina, iritsi eta berehala, Bletchley Park etik deitu zioten, Gobernuaren Kode eta Zifratze Eskolatik, alemaniarrek Enigma makinarekin sortzen zituzten kodeak deszifratzen lagundu ziezaien. 1939an gerra hasi zenean, Bletchey Parken buru belarri hasi zen lanean.
|
|
|
Besteak beste, seinale horien bidez jasotzen duten mezuaren arabera, esporak sortzeko une aproposa ote den erabaki dezakete. Ugalde Ingalaterran tesia egiten ari zen garaian, 1980ko hamarkadaren hasieran, susmatzen hasi zen esporak
|
sortzea
eragiten zuen seinale kimikoren batek egon behar zuela. Garai hartan teoriak zioen elikadura estresak eragiten zuela esporulazioa; alegia, onddoa elikagairik gabe gelditzean hasten zela esporak ekoizten, dispertsatu eta leku berriak kolonizatzeko.
|
|
|
Enpresa bileretan, adibidez, edari beroak (kafea edo tea) eskaintzen dira erosotasuna, adiskidetasuna eta konfiantza sorrarazteko. Sentsazio horiek
|
sortzea
erabakigarria izan daiteke, negoziazioak edo salmentak lortzen lagundu dezaketelako. Era berean, soinuak ere oso ondo diseinatzen dituzte enpresek.
|
|
|
Garapen ildoetako batek zelula amak ditu ardatz, eta helburua argia da: pazientearen zelula amak erabilita, behar dituen organoak edo ehunak laborategian
|
sortzea
. Organoaren oinarrizko egituraren gaine
|
|
|
Garapen ildoetako batek zelula amak ditu ardatz, eta helburua argia da: pazientearen zelula amak erabilita, behar dituen organoak edo ehunak laborategian
|
sortzea
. Organoaren oinarrizko egituraren gainean zelula amak haziz sortzen dute organo funtzionala, dela egitura artifizial batetik abiatuta, dela emaile baten organotik abiatuta.
|
|
|
Nik inpresioa dut sare sozialak daudenetik blogetan gutxiago idazten dela, eta hori kezkagarria izan daiteke euskara bezalako hizkuntza txikientzat. Gainera, berriz ere komunikabide profesionalen esku gelditzen bada mamidun edukia
|
sortzea
, pikutara Web 2.0 k ekarri zuen sorkuntzaren demokratizazioa.
|
|
|
Guk garai bakoitzaren kalkoak egiten ditugu, eta joaten gara kronologikoki ordenatzen. Azkenean, infografiak
|
sortzea
da.
|
|
|
Oraindik erabat baieztatu ez badute ere, ikertzaileen hipotesia da patogenoen eraginez immunitate sistema agresiboagoa garatu dugula. Patogenorik egon ezean, beraz, litekeena da, ikertzaileen ustez, haietatik babesten gaituzten geneek gaixotasun autoimmuneak
|
sortzea
.
|
|
|
Esan duguna kontuan hartuta, normala da honako galdera hau
|
sortzea
: izarren abiadura aldakor horiek badira neurtzen ditugunak, zehaztu al daiteke patroi espiralaren abiadura uniformea?
|
|
2013
|
|
|
Ehunka mila urtean erradioaktiboak izango diren hondakinak sortu ditugu, haiekin zer egingo dugun jakin gabe. Soluzio bat aurkitu bitartean egin dezakegun gauza bakarra gehiago ez
|
sortzea
da.
|
|
|
Horrekin batera, baina, Serrak onartu zuen edergintzako produktuen osaera elikagaiena baino konplexuagoa dela, eta horrek zaildu egiten duela araudi bateratu eta osatu bat
|
sortzea
: Edergintzan 23.000 osagai daude, eta formulazio batean 40 inguru erabiltzen dira.
|
|
2014
|
|
|
Egoera horren aurrean amore eman beharrean, Koroideremiak Kaltetutakoen Elkartea
|
sortzea
erabaki genuen 2012ko otsailean. Elkartea sortu zenetik, estatu mailan, koroideremia duten 17 familiarekin harremanetan jarri gara eta 61 bazkide ditugu.
|
|
|
Ez bakarrik bizi osorako trebakuntzari begira, baita graduak eta graduondokoak ere. Hori bat dator gure ildo estrategikoarekin, alegia, euskal unibertsitatea
|
sortzea
, gure ustez oraindik ez baita lortu.
|
|
|
Teknologia erabili nahi dugu ikaslea gertu izateko, fisikoki urruti egon arren, gertutasun hori oso garrantzitsua baita, batez ere ikasketa luzeetan. Ezinbestekoa da dinamika bat
|
sortzea
ikaslea kateatzeko eta ikasketekin jarraitzera bultzatzeko. Hori da gure helburua.
|
|
|
Championsedro izena eman zion. " Eulerren formula erabilita, ikusi genuen posible dela ezaugarri horiek dituen poliedro bat
|
sortzea
, baina lau izarreko biribilek beste posizio bat izango zuten", azaldu du. Bi biribil horiek aurrez aurre egongo lirateke elkarrekiko, eta horrek forma elipsoidala emango lioke poliedroari.
|
|
|
Partaideen arteko harremanak indartzeko balio izaten dute. Ildo horretatik, jaialdiaren helburuak bestelakoak ere baziren, hala nola Interneten kultura zientifikoa euskaraz lantzen dihardugun eragileen sarea
|
sortzea
, zientzia eta kultura zientifikoa hezkuntzan eta gizarte osoan indartzea," zientzien" eta" letren" arteko muga artifiziala gainditzen laguntzea, elkarlana bultzatzea, eta abar.
|
|
2015
|
|
|
Ikertzaileen ustez, litekeena da gatzarekin batera dauden beste osagaiekin duen elkarrekintzak
|
sortzea
harekiko erakarmena. Horrez gain, ez dute azukreak eta gantzak sortutako eragin neurologikoaren parekorik ikusi gantzaren kasuan.
|
|
|
Longitudea neurtzea, ordea, zailago gertatu zen, ez baitzen neurketarako inolako erreferentzia naturalik. Longitudea neurtzeko sistemak
|
sortzea
izan zen XVII. eta XVIII. mendeetako hainbat zientzialari eta artisauren lana. Longitudea zehaztasunez jakitea estuki lotuta zegoen denbora neurtzearekin, Lurrak 24 orduan 360 ko itzulia ematen baitu, alegia, orduko 15 Hartara, bi tokitako ordu lokalen arteko aldea jakiterik bada, haien arteko longitude diferentzia ere jakin daiteke.
|
|
|
Ondorioz, uste dugu, substantzia psikofarmakologikoekiko jarrerak aldatzeko, lagungarri izan daitekela hezkuntza programak
|
sortzea
eta informazio kanpainak martxan jartzea.
|