|
2009
|
|
|
Hogeitaka urte darama Kutxan ikastaro berezi honek, eta denbora horretan 350
|
pertsona
inguru pasatu da bertatik. Neronek ere egin nuen sartu berritan, duela hogei bat urte.
|
|
|
Hogeitaka urte darama Kutxan ikastaro berezi honek, eta denbora horretan 350
|
pertsona
inguru pasatu da bertatik.
|
|
2010
|
|
|
XiX. mende erditik aurrera, jada ohartu ziren horretaz gizon emakumeak. horrenbestez, galdera hori erroldan sartzen lehenak izan ziren oinarri demokratiko sendoak zituzten herrialdeak —hala nola erresuma batua— eta beren mugen barruan hizkuntzaaniztasunaren ehuneko handia zutenak —hala nola belgika, Suitza eta austria hungariako inperioa— hau da, eta ezin zen bestela izan, hizkuntza horiei legezko aitortza edo, gutxienez, kultura mailako aitortza handiena eman zieten estatuak izan ziren lehenak, erroldetan bertako hizkuntzen ezagutza mailaz herritarrei galdera egiten. harritzekoa da, ordea, espainiak, hizkuntza aniztasun hain handia izanik, inoiz ez txertatzea erroldan inolako galdera demolinguistikorik. ...ate berezitua osatzearen kontzientzia hartzeko. zalantzarik gabe, ondorio hori zuelako, ez zuen espainiak ofizialki egiaztatu nahi izan zer hedapen geografiko eta demografiko zuten bere berezko hizkuntzek. ez da zaila imajinatzea euskarari buruzko zer datu emango zituen XiX. mende erdialdean egindako hizkuntza erroldak, hegoaldean. ladislao Velascoren lanen arabera5 (1867 urte ingurukoak), 780.000
|
pertsona
inguru zeuden lau lurraldeetan, eta horien %50 baino gehixeago ziren euskaldunak; eta badirudi euskaldun gehienak elebakarrak izango zirela. edonola ere, kaltea eginda dago, eta 125 urtean zehar bildu ahal izango liratekeen datu demolinguistikoak betirako galdu dira. bada beste datu bat, espainiako demolinguistika oraindik gaztearen adierazgarriago dena. europako berrogeita hamar estatu ingururen... biztanleen ahozko nahiz idatzizko mailaz, familiaren bidezko transmisioEspainiak bere baitako hizkuntzaaniztasunarekiko historikoki izan duen jarrera izan da hura ukatzea eta hizkuntza bakarra inposatzea.
|
|
2013
|
|
|
Dagoeneko, 500
|
pertsona
inguru dira egitasmoan parte hartu dutenak. Erronka handia izango da ikasle zakua gehiago betetzea, baina asmo horrekin ahaleginak egiten dira, urtez urte, egitaraua egungo beharretara egokitzeko.
|
|
2014
|
|
|
Gabiria, Gipuzkoako Goierri bailaran kokaturik dagoen udalerria da. Bertan, 500
|
pertsona
inguru bizi dira mendiz inguraturiko paisaia zoragarrian. Bere mugakideak honako udalerri hauek dira:
|
|
2021
|
|
|
Hizkuntzalari gehienen ustez, aparteko hizkuntzatzat hartu behar dira erziera eta mokxera, baina hala ere" mordoviera" izendapena oraindik asko erabiltzen da. 2010eko Errusiako erroldan bi hizkuntzen hiztun gehienek mordovieraz mintzatzen direla esan zuten, nahiz eta" erziera" eta" mokxera" aukerak izan; osotara, 432 mila
|
pertsona
inguruk dute mordovieraren aldaeretako baten ezagutza, horietatik 231 mila Mordovian. Hizkuntza hauek aparteko taldea osatzen dute uraldar familiako fino ugriar adarreko hizkuntzen artean.
|
|
|
akkala samieraren azken hiztuna 2003an hil da, baina oraindik bada zertxobait dakien hiztun pare bat; ter samieraren ezagutza dutenak ere oso gutxi dira, 20 gehienez ere; skolt samiera antzeko egoeran dago (baina Finlandian hiztun gehiago bizi dira) (Scheller, 2011). Azkenik, kildin samiera da egoera pixka bat hobean dagoena, 700
|
pertsona
inguruk nolabait ezagutzen eta 100 inguruk erabiltzen baitute (Scheller, 2011); badira kildin samieraren alfabeto bertsio batzuk, zirilikoan oinarritutakoak, ikasmaterialak eta liburuak, eta hautazko ikasgai moduan posiblea da hizkuntza hori ikastea eskola batzuetan (Scheller, 2011).
|
|
|
Eskoletan hizkuntza hauek ez daude presente, eta ez dute idazkera estandarrik; hala ere, badira votiera klaseak antolatzeko iniziatibak, eta votierazko liburu batzuk argitaratu dituzte. Azkenik, setoera hiztun gehienak Estonian bizi dira, baina 100
|
pertsona
inguru Estoniarekin muga egiten duten Errusiako lurraldeetan daude. Familian gero eta gutxiago hitz egiten dute setoeraz, baina eskola batzuetan badago setoera ikasgaia hartzeko aukera.
|
|
|
asiriera (neo arameera), batez ere Iraken eta Sirian hitz egiten den hizkuntza semitikoa; errusiera; greziera; kurduera (kurmanji aldaerakoa) eta yezidiera, biak irandar adarreko hizkuntza indoeuroparrak (gehienetan hizkuntza berari erreferentzia egiten diotela uste izaten da, baina hiztunek identitate etniko desberdina dute). Yezidi natsionalnost dutenak dira talde nagusia (40.000tik gora pertsona), eta gehienek (37.000 baino gehiago) beren ama hizkuntza yezidiera dela aitortzen dute; kurduera lehen hizkuntza 2.000
|
pertsona
inguruk dute, et asiriera, pixka bat gehiagok; greziera hiztunak, aldiz, mila pertsona inguru dira. Azkenik, errusiera lehen hizkuntza dutenak 23.000 baino gehiago dira17 Errusieraren egoera goian aipatu dugu; gainerako hizkuntzek presentzia gutxiago dute hezkuntzan:
|
|
|
asiriera (neo arameera), batez ere Iraken eta Sirian hitz egiten den hizkuntza semitikoa; errusiera; greziera; kurduera (kurmanji aldaerakoa) eta yezidiera, biak irandar adarreko hizkuntza indoeuroparrak (gehienetan hizkuntza berari erreferentzia egiten diotela uste izaten da, baina hiztunek identitate etniko desberdina dute). Yezidi natsionalnost dutenak dira talde nagusia (40.000tik gora pertsona), eta gehienek (37.000 baino gehiago) beren ama hizkuntza yezidiera dela aitortzen dute; kurduera lehen hizkuntza 2.000 pertsona inguruk dute, et asiriera, pixka bat gehiagok; greziera hiztunak, aldiz, mila
|
pertsona
inguru dira. Azkenik, errusiera lehen hizkuntza dutenak 23.000 baino gehiago dira17 Errusieraren egoera goian aipatu dugu; gainerako hizkuntzek presentzia gutxiago dute hezkuntzan:
|
|
|
Ipar Euskal Herriak (IEH) Bearnorekin batera Pirinio Atlantikoetako departamendua osatzen du. 2021ean (01) 312.750
|
pertsona
inguru bizi dira Ipar Euskal Herrian eta kopuru hori handitzen da etengabe. Euskarari buruz datu anitz eta aski zehatz baditugu Eusko Jaurlaritzaren 5 urtetarik behinko inkesta soziolinguistikoei esker.
|
|
|
Oro har 10 milioi
|
pertsona
inguru katalanaz hitz egiten dira, Espainian nagusiki, Andorran eta, proportzio txikiagoan, Frantzian eta Italia ekialIpar Katalunia hiztunen tasa apalena duen Kataluniako hizkuntza eremua da. " L’Espai Catal Transfronterer" en inkestaren arabera, 2015ean biztanleriaren% 35, 5k katalanaz mintzatzen bazakitela aitortzen zuten, gutxi gorabehera 130.979 hiztun.
|
|
2023
|
|
|
Bigarrenik, nabarmendu nuke 2023ko otsailean Laudioko Faktorian (ostera ere) egindako jardunaldia. Badalab ek antolatuta, Arnasgida ez perfektua egiteko lan jardunaldi bat izan zen eta 40
|
pertsona
inguruk hartu genuen parte, horietatik lau Marikobasotik. Egun horretan, hainbat jende ezagutu genuen, tartean Iruñeko Laba, Basauriko Marienea eta Ipar Euskal Herriko hainbat eragile (Mintzalasai, Plazara, EHZ).
|
|
|
90eko hamarkada hasieran, Ekuadorren 10 milioi
|
pertsona
inguru bizi ziren, eta horien% 6,8 indigena zen, datu ofizialen arabera. Hezkuntza Proiektu Elebidun eta Kulturartekoa (Proyecto de Educacion Bilingüe Intercultural, P.EBI1) zenbait urte lehenagotik zegoen martxan Ekuadorko mendietan, Kitxua herriarekin lanean, erabaki baitzuten eskualde horretako bizindarra zehaztu beharra zegoela, hezkuntza programak hobeto egokitu zitezen hango egoerara.
|
|
|
Nenqayni ch’ih k probintziako hizkuntza bizitasun mailarik handiena erakusten du, hiztun kopuru handia ez ezik (4.352 Tŝilhqot’in en %19, 9; 864
|
pertsona
inguru), hiztun gazteak ere badituelako.
|
|
|
Tŝilhqot’in ek Nenqayni ch’ih (Tŝilhqot’in hizkuntza) dute mintzaera; Dene (Atabaskera) familiako hizkuntza bat da, eta Tŝilhqot’in lurraldean hitz egiten da. First Peoples’ Cultural Council ek 2018an argiratutako Columbia Britaniarreko hizkuntza indigenen egoerari buruzko txostenaren arabera (FPCC 2018), Nenqayni ch’ih k probintziako hizkuntza bizitasun mailarik handiena erakusten du, hiztun kopuru handia ez ezik (4.352 Tŝilhqot’in en %19, 9; 864
|
pertsona
inguru), hiztun gazteak ere badituelako (FPCC 2014; FPCC 2018k, 38). Dena den," severely endangered" (arrisku larrian) kategorian kokatuta dago (FPHLCC 2010: 13), eta Fishman-en Graded Intergenerational Disruption Scale eskalan" Stage 7 Shifting" (7 aldaketa fasea) dago sailkatuta:
|