|
2001
|
|
|
Horietan mila milioi
|
pertsona
inguru bizi dira, baina kalterik handiena Afrikako herrialdeek, Asia ekialde eta hegoaldeko zenbait gunek eta Hego Amerikak jasaten dute.
|
|
|
Azken urtean, etxeen erdietan, batez ere ohiko telefono linearen bidez sartu da. Zazpi milioi
|
pertsona
inguru bizi dira ziberetxe horietan. Interneten gehien erosten diren produktuak musika, liburuak eta bidaiak dira, Merkataritza Elektronikoaren Espainiako Elkarteak (AECE) egindako azterlan baten arabera.
|
|
2002
|
|
|
Oharra: Txetxeniari buruzko informazio, dokumentu edo argazki gehiago ikusi nahi izanez gero, Sareko Argian erreportaje hau Interneteko gune ugarirekiko loturaz hornituta aurkituko duzu www.argia.eus/nethurbil helbidean.Milioi bat
|
pertsona
inguru bizi zen Txetxenian 1990an, gerra lehertu aurretik. Horietatik 50.000 hil ditu gerrak errusiarren zifretan, eta kalkulu indepedienteen aburuz berriz 100.000z goiti.
|
|
|
Horrek esan nahi du zabor elektronikoaren bolumena, guztizkoaren ehuneko batetik bostera bitartekoa, “aparra bezala” hazten ari dela. Kalifornian, adibidez, 35 milioi
|
pertsona
inguru bizi dira, eta kalkulatzen da 6.000 PC zaharkituta geratzen direla egunero, eta, batez beste, familia bakoitzak hiru gailu gordetzen dituela etxeko trastelekuan, telebista eta ordenagailu pertsonalen artean. Material horren %11 baino ez da birziklatzen (beste zaborren %28arekin alderatuta), eta gainerakoa zabortegietan amaitzen da, non, erakunde ekologistek salatu dutenez, berunaren, kadmioaren eta merkurioaren filtrazioak lur azpiko uretara irits baitaitezke.
|
|
2003
|
|
|
Beste zenbait sendagai inhibitzaileren bigarren belaunaldiaren emaitzen zain daude, birusaren mintza zelula zuriaren mintzarekin bat egitea eragozten baitute. Beste ikerketa batzuk Estatu Batuetan birusak izan duen aurrerapenari buruz (milioi bat
|
pertsona
inguru bizi dira GIB Hiesarekin) eta AEBetako kartzela populazioaren arrisku portaerei buruz arituko dira. Txertoak Txertoei dagokienez, ez da garrantzizko iragarkirik espero.
|
|
2005
|
|
|
Espainiako Medikamentu Agentziak (AEM) Espainian kolon ondesteetako minbiziaren tratamendurako egokia den zetuximab antigorputz monoklonala merkaturatzea onartu du. Espainian, 25.000
|
pertsona
inguru bizi dira urtean. Gai aktiboak blokeatu egiten du hazkunde epidermikoaren faktorearen (EGFR) hartzailea, kolon ondesteetako tumore gehienetan adierazitako proteina bat, eta minbizi zelulen hazkunde anormala inhibitzen du, metastasien tamaina murriztuz.
|
|
|
Columbiako Unibertsitateko, Munduko Bankuko eta Norvegiako Institutu Geoteknikoko ikertzaileek, besteak beste, lau urtez aztertu dituzte muturreko lehorteen, uholdeen, sumendien, zikloien, lur irristatzeen eta lurrikaren arriskuak, ekonomiari eta biztanleriari dagokienez. Horren ondorioa da 3.400 milioi
|
pertsona
inguru bizi direla, gutxienez, mundu mailan urtero gertatzen diren 600 hondamendi naturaletatik batek uki ditzakeen eremuetan. Zehazki, Taiwan arrisku naturalen aurrean zaurgarriena den Lurreko tokitzat har daiteke, biztanleen %73 aztertutako sei fenomenoetatik hiruk edo gehiagok jasaten baitute, txostenaren arabera.
|
|
|
Halaber, zehaztu du Gobiko basamortuan Txina eta Mongoliako mugan gertatzen diren hareazko ekaitzek Txinako, Koreako penintsulako, Japoniako eta Ipar Amerikako airearen kalitatea alda dezaketela, pertsonei arnas arazoak sortzen baitizkiete. Lur lehorretan, planeta osoaren %41, 2.000 milioi
|
pertsona
inguru bizi dira, eta horien artean daude munduko pobreen erdiak. Lur hezeetan desertizazioak kalte handiak ere eragiten ditu, hala nola uholdeak, ikatza erauzteko arazoak eta klima aldaketak eskualdean, txostena egiten parte hartu duten adituen arabera.
|
|
|
Estatistika Institutu Nazionalak jakinarazi duenez, Espainian 30.000
|
pertsona
inguru bizi dira kalean edo oso egoera larrian.
|
|
2006
|
|
|
Duela hiru mila urte baino lehenagoko eraikuntzak dira, ondoren zainduko zituzten gizakirik ezean desegiten joan direnak. Baina hango aurriak, hondarrak eta arrastoak ikusita, badira arkeologoak uste dutenak gaur milioi erdi biztanlera iristen ez den Benin duela mila urte milioi bat
|
pertsona
inguru bizi zitezkeela.
|
|
2007
|
|
|
Espainian 30.000
|
pertsona
inguru bizi dira esklerosi anizkoitzaren eraginpean, nerbio sistema zentraleko endekapenezko gaixotasun baten eraginpean.
|
|
2008
|
|
|
78 milioi
|
pertsona
inguru bizi dira Europako Batasuneko pobrezia atalasearen azpian
|
|
|
Baina Lanbidearteko Gutxieneko Soldataren benetako erosteko ahalmena neurtzeko kontuan hartu behar dena ez da indizearen batez besteko orokorra; eskura dauden datuak aztertuz, bizirauteko ezinbestekoak diren produktu eta zerbitzuak dira, hain zuzen ere, 2007tik behera egin dutenak, indizearen batez bestekoa beherantz bultzatzen baitute eta indize garrantzitsuenen igoera handiena saihesten baitute. 800.000
|
pertsona
inguru bizi dira Espainian, 20 euro egunean. Hala, etxebizitza, adibidez, ia %9 hazi da 2007arekin alderatuta; garraioa, erregaien eta lubrifikatzaileen igoera bortitza jasan duena, ia %11… Gehikuntzak batez beste eginez gero, guztira bederatzi puntu portzentual lortzen dira, LGSri emandako azken igoera baino lau puntu gehiago.
|
|
|
Ekosistema menditsuek planetaren azaleraren laurdena estaltzen dute, eta 270 milioi
|
pertsona
inguru bizi dira bertan. Alde horretatik, mendietan dago munduko biodibertsitate garrantzitsu eta mehatxatuenaren zati handi bat, eta ez dira soilik bertako biztanleentzako baliabide iturri, inguruko komunitateentzako ere badira.
|
|
2009
|
|
|
Ia 3 milioi
|
pertsona
inguru bizi dira Virunga Parke Nazionalaren inguruetan eta ehuneko 97ak baino gehiagok ikatza behar dute janaria prestatzeko. Makala, eskuz egindako egur ikatza, zonaldeko biztanleentzako energia iturri nagusia da.
|
|
|
Ez dago esan beharrik harri labirintu horren artean Seul kokatzen dela, Hego Koreako hiriburua. // Bertan, 10 milioi
|
pertsona
inguru bizi dira, eta herrialdeko industria pilaketarik handiena hartzen du. // Garraio sistema zabal batek laguntzen du metropoli bizia inguruko tokiekin lotzen.
|
|
|
// Busan munduko hirugarren merkataritza portua da. Merkataritzaren eta turismoaren alorrean kostako hiri oparo den honetan 3 milioi
|
pertsona
inguru bizi dira. Arazoa da, ordea, Seuletik Busanera joateko lau ordu behar direla.
|
|
|
Lan horrek erakusten duenez, adimen urritasuna duen pertsona bat beren kargura duten etxeek 19.000 eta 31.000 euro arteko gehiegizko ahalegin ekonomikoa egin behar dute. Kontuan hartuz gero Espainian adimen urritasuna duten 227.000
|
pertsona
inguru bizi direla, horrek esan nahi du familia guztiek 4.374 milioi euroko batez besteko balio ekonomikoa ematen dutela urtean, hau da, Espainiako Barne Produktu Gordinaren (BPG) %0, 4 inguru. FEAPSen txostenean, familia horien gastu materialak ez ezik, kontuan hartzen dira dedikazio orduak, osasunean eta joan etorrietan egindako gastu gehigarriak eta horrelako senide bat zaintzeak dakartzan lan aukerak.
|
|
|
Espainian bakarrik 7.000 gaixo ingururi eragiten die, eta urtean 2.000 kasu berri diagnostikatzen dira. Edo sindrome mielodisplasikoak (SMD), munduan 300.000
|
pertsona
inguru bizi diren minbizi hematologikoen talde hetereogeneo bat. 2000 urtean ez zegoen ia aukerarik MM duen gaixo bat berriz gaixotzen ari zela sendatzeko edo SMD batzuk tratatzeko, transfusioekin izan ezik.
|
|
|
Indiara genetikoki manipulatutako elikagaiak sartu zirenetik, nekazarien produkzioa erdira jaitsi da. Industria bioteknologikoek euren uztekin lurra erabat suntsitu dute, pentsa zenbaterainoko krisia eragin duten nekazarien artean 200.000 nekazarik bere buruaz beste egin dute hamar urtean, eta nekazarien krisi hori gosearen adierazlea da; gaur egun, 214 milioi pertsona daude goseak Indian, eta %70 dira pobreak milioi
|
pertsona
inguru bizi da Indian.
|
|
|
Arriaranen esanetan, azken urteotan, auzoa aldatu den neurri berean jaiak ere aldatu egin dira: . Orain dela urte batzuk, Arrotxapean 8.000
|
pertsona
inguru bizi ziren; gaur egun, 25.000 lagun inguru bizi gara, herri handi bat gara?. Horrela, Arriaranek azaldu du Arrotxapeko jaiak parte hartzaile kopuruan aldatu direla gehienbat; oso jendetsuak baitira.
|
|
2010
|
|
|
Larrino, Aozaratza, Areantza eta Goroeta. 189
|
pertsona
inguru bizi dira horietan.
|
|
2011
|
|
|
14 estatu larrialdi egoeran dauden, bi Karolinetatik hasita eta Massachusetts arte. Eremu horretan 65 milioi
|
pertsona
inguru bizi dira.
|
|
|
Gaur egun kontu handiz ibili behar da. Espainian langabezia maila handia dago (langabezia tasa %20 baino handiagoa da, eta langabetuek dagoeneko lau milioi
|
pertsona
inguru bizi dira), eta pertsona askok lana aurkitzeko duten etsipena amu gisa erabiltzen dute enpresa batzuek partikularren kontu korronteen kopurua lortu behar duten dirua zuritzeko eragiketak sustatzeko. Nola jarduten dute?
|
|
|
osasuna, hezkuntza eta bizi maila. Kalkuluen arabera, 1.750 milioi
|
pertsona
inguru bizi dira pobrezia multidimentsionalean, 104 herrialdetako informazioa aztertu ondoren. Ekonomiaren ikuspegitik, 1.440 milioi pertsona bizi dira 1,25 dolar baino gutxiagorekin egunean.
|
|
|
egunean 1,25 dolar baino gutxiagorekin bizitzea. MBren arabera, 1.200 milioi
|
pertsona
inguru bizi dira munduan pobreziaren mugaren azpitik. “Beheranzko arrisku larriak daude gaur egungo aurreikuspenetarako, eta oso ahulak dira diru sarrera gutxiko herrialdeak”, erantsi du txostenak.
|
|
|
Elikagaien prezioetan %25 eta petrolioarena %21 gehitzeak, 2011n, prezioen egonkortasunari eragingo lioke batez ere, eta askoz ere asimetrikoagoa izango litzateke, eta horrek handitu egingo luke herrialde barruan aberats eta pobreen arteko aldea. NMFren arabera, prezioen gorakadaren egoera horren arabera, 31 milioi
|
pertsona
inguru biziko lirateke pobreziaren atarian. Egoera horri aurre egiteko, erakundeak motelgailu fiskalak indartzea aholkatzen du, sektore behartsuenei zuzendutako doikuntzak eginez eta diru-laguntzak erabiliz.
|
|
2012
|
|
|
Niger eta Mauritaniaren menpeko eskualde batzuk ere badira haren parte, baina horiek ez dituzte oraindik miliziek aldarrikatu. Maliren menpeko zatian, 1,5 milioi
|
pertsona
inguru bizi dira; gehiena desertua da. 1960ra arte, Frantzia zen hango petrolio, gas eta uranio hobietatik gehien edaten zuen estatua; ordutik, aski gutiziatuak izan dira nazioartean.
|
|
|
2005ean, 1,25 dolar baino gutxiagorekin bizi zen munduko populazioa 1.390 milioikoa zen, hau da, munduko biztanleria guztiaren %25 Munduko Bankuak adierazi du murrizketa Txinari zor zaiola bereziki; izan ere, 1981etik 2008ra bitartean 660 milioi pertsona erretiratu ditu atalase horretatik, eta horren ehunekoa erdira jaitsi da bitartean, %28, 6tik %13, 1era. Egungo erritmoan, kalkulatzen da urtean 1.000 milioi
|
pertsona
inguru biziko direla egunean 1,25 dolar baino gutxiagorekin. Guztira, 2.471 milioi pertsona bizi ziren 2008an, egunean bi dolar baino gutxiagorekin.
|
|
|
Irudia: grafvision Espainian, ehun urtetik gorako 10.000
|
pertsona
inguru bizi dira. Zein da haren sekretua?
|
|
2014
|
|
|
Gabiria, Gipuzkoako Goierri bailaran kokaturik dagoen udalerria da. Bertan, 500
|
pertsona
inguru bizi dira mendiz inguraturiko paisaia zoragarrian. Bere mugakideak honako udalerri hauek dira:
|
|
2016
|
|
|
Bizkaian biztanle gehien duten udalerrietan bigarrena da Barakaldo, Bilboren ostean: 100.000
|
pertsona
inguru bizi dira han. XIX. mendean Bizkaian izan zen industrializazioak eragin handia izan zuen Barakaldon, herri izateari utzi eta hiri bihurtu baitzen horren ondorioz.
|
|
2018
|
|
|
Mendiak ez dira handik mugituko.’ 2 Kongoko Errepublika Demokratikoa Gaur egun egin daitekeen abentura arriskutsuenetako bat Kongoko Errepublika Demokratikora bidaiatzea da (lehengo Zaire); munduko herrialde bortitz eta pobreenetako bat. Erakargarri naturalak ez zaizkio falta. Erdialdeko Afrikan dago, aintzira handien eremuan (Tanganika ospetsua bezala), eta 75 milioi
|
pertsona
inguru bizi dira bertan. Duela 4.000 urte baino gehiagotik bizi da, eta 2,3 milioi kilometro koadro inguru ditu.
|
|
|
Gero eta jende gehiago joaten da mendira kirol jarduerak egitera, hala nola mendi ibiliak edo eskiak. Eta, bestalde, globalizazioaren ondorioak direla eta, nabarmen handitu da lan edo aisialdi arrazoiengatik 2.500 metro baino gehiagoko altueran dauden eremuetara doazen bidaiarien kopurua, non munduan 140 milioi
|
pertsona
inguru bizi baitira. Leku horietara hegazkinez joaten dira, eta ez da aklimatazio prozesu egokirik egiten.
|
|
2019
|
|
|
Kopuruak gora egin du azken urteotan, eta kasu horretan ere sumatu da Obamaren eragina: 2016an, haren agintaldiko azken urtean, Tel Avivek 42 lizitazio atera zituen; 2017an, Trump boterera iritsi zenean, Tel Avivek 3.154 lizitazio atera zituen; eta, iaz, are gehiago, 3.808 Lizitazioen gorakadak, beraz, datozen urteotan kokaleku gehiago eraikitzeko oinarriak jarri ditu.Israeldarrek, gora urteroPeace Now taldearen datuen arabera, Zisjordanian hiru milioi
|
pertsona
inguru bizi dira egun. Horietatik, palestinarrak dira 2,8 milioi, eta kolonoak 413.400. Jerusalem ekialdean, 200.000?. 1977az geroztik, gora besterik ez du egin kolonoen kopuruak Zisjordanian. Urte horretan, 4.400 ziren israeldarrak, eta 2017an, 40 urte geroago, 413.400, Israelgo Estatistika Bulego Zentralaren arabera.Horiek guztiak 132 kokagunetan daude banatuta, eta kopuru horri beste 106 kokaleku gehitu behar zaizkie, Israelgo Gobernuaren baimenik gabe eraikitakoak, eta, beraz, legez kanpokoak direnak Israelgo legediaren ikuspuntutik.
|
|
|
Vatikanoko estatua 1929an sortu zen, Italiako Erresumarekin akordio bat egin ondoren, erresuman Benito Mussolini diktadore faxistak agintzen zuenean. Geografikoki Erromako auzo bat dela erran liteke, eta Eliza katolikoaren botere zentroa izateko helburua du.San Marinoren aurrekaria800
|
pertsona
inguru bizi dira Vatikano Hirian, gehienak klerikoak, eta gainerakoak Guardia Suitzarreko kideak eta funtzionario zibil gutxi batzuk. Nazioartean estatu independentetzat onartua dago, ordezkaritza diplomatikoak ditu mundu osoan, eta euro eta pasaporte propioak jaulkitzeko eskubidea du, pasaportea jaso dutenek Vatikanoko herritartasuna galtzen dute hirian duten egitekoa bukatu ondoren, eta jatorrizko herrialdekoa berreskuratzen dute?.
|
|
|
Dementzia gaixotasun aurrerakorra, kronikoa eta suntsitzailea da (9). Gaur egun 46,8 milioi
|
pertsona
inguru bizi dira dementziaren mende; eta urtero, mundu osoan zehar, 9,9 milioi kasu berri diagnostikatzen dira (10). Hori gutxi balitz, Nazioarteko Alzheimer Erakundeak, 20 urterik behin, zenbaki horien bikoizketa esponentziala iragarri du.
|
|
|
800.000
|
pertsona
inguru bizi dira Espainian Alzheimerra gaixotasun neurodegeneratiboa, esponentzialki hazten dena. Gaur egun, 80 urtetik gorako bost pertsonatik bati eragiten dio, Espainiako Neurologia Elkartea, eta batzuen bizitzarekin amaitzen da 15.000 lagun urtean. Adituek diote elkartasuna garrantzitsua dela gaitz horren aurkako borrokan laguntzeko. Nahiz eta uste izan dezakeguna gutxi dela eta ez duela eraginik, “ guztion artean, zerbait handiagoa lortzeko jarrera aldaketa lor dezakeen elkartasuna batzen dugu “, aitortzen du Cheles Cantabranak, Alzheimerra eta beste dementzia batzuk dituzten pertsonen Senideen Elkarteen Espainiako Konfederazioko buruak (CEAFA).
|
|
2020
|
|
|
Erresuma Batuko 800.000
|
pertsona
inguru bizi dira EBn. Horiek ere trantsizio epea amaitutakoan bermatuta izango dituzte egoiliarren eskubideak, eta EBko edozein herritar bezala mugitu dira 27 herrialdeetan.
|
|
|
Herrialdean, 64 urte baino gehiagoko 24.000
|
pertsona
inguru bizi dira bakarrik, Nafarroako Estatistika Institutuko datuen arabera. Pertsona horiengana ailegatu nahi dute NUPeko ikertzaileek.
|
|
|
Ez dakigu zehazki zelakoa izango den COVID bilakaera, baina demagun martxa berean segitzen duela. Munduan, urtebetean, 1.700.000
|
pertsona
inguruk bizia galduko duela ondorioztatu daiteke. Izugarria!
|
|
2021
|
|
|
Horrela bakarrik uler daitezke egin dituzten ankerkeriak. Ni Tigrayko hiriburuan bizi izan naiz, 400.000
|
pertsona
inguru bizi ziren Mekelen. Garapen apaleko hiria zen, baina bazuen zenbait aurrerapen.
|
|
|
Ipar Euskal Herriak (IEH) Bearnorekin batera Pirinio Atlantikoetako departamendua osatzen du. 2021ean (01) 312.750
|
pertsona
inguru bizi dira Ipar Euskal Herrian eta kopuru hori handitzen da etengabe. Euskarari buruz datu anitz eta aski zehatz baditugu Eusko Jaurlaritzaren 5 urtetarik behinko inkesta soziolinguistikoei esker.
|
|
|
Mundu mailan, 20 eta 79 urte bitarteko hamar helduetatik bat 2 motako diabetesarekin bizi da, hau da, 537 milioi biztanle Hala ere, ia erdiek ez dakite patologia duenik. Espainian, 6.000.000
|
pertsona
inguru bizi dira harekin. Horrenbestez, 2 motako diabetesa duten herritar gehien dituen Europako bosgarren herrialdea gara, Alemaniak, Errusiak, Turkiak eta Italiak bakarrik gainditu dutena, Diabetearen Nazioarteko Federazioak (IDF) argitaratu duen Diabetearen Atlasa (9 edizioa).
|
|
2022
|
|
|
" Bizirik dagoen etxebizitza dela erakusten du horrek". 2019ko irailetik 30
|
pertsona
inguru bizi izan dira bertan.
|
|
|
Entzumen arazoak ez dira arinak, ezta gutxi ere. Osasunaren Mundu Erakundearen arabera (OME), 1.500 milioi
|
pertsona
inguru bizi dira entzuteko urritasunen batekin, eta 30 urte eskas barru 2.500 milioi izango direla kalkulatzen da. garaiz aurreko gorreria (eta itzulezina) handitzen doaz.
|
|
|
Auzoak hazkunde esponentzial deigarria izan du azken urteotan. 2021ean, hirurehun pertsona joan ziren hara bizitzera, eta, gaur egun, 2.300
|
pertsona
inguru bizi dira. Ondorioz, biztanle kopuruak gora egin ahala, auzotarren beharrak areagotu egin dira.
|
|
|
Gainerakoak kalean geratzen dira, lo egiteko lekurik gabe, erroldarik gabe eta prestakuntza jasotzeko eskubiderik gabe. Kolektibo horretan, Bilbon bakarrik 500
|
pertsona
inguru bizi dira, gehienak gazteak eta kalean bizi direnak.
|
|
2023
|
|
|
90eko hamarkada hasieran, Ekuadorren 10 milioi
|
pertsona
inguru bizi ziren, eta horien% 6,8 indigena zen, datu ofizialen arabera. Hezkuntza Proiektu Elebidun eta Kulturartekoa (Proyecto de Educacion Bilingüe Intercultural, P.EBI1) zenbait urte lehenagotik zegoen martxan Ekuadorko mendietan, Kitxua herriarekin lanean, erabaki baitzuten eskualde horretako bizindarra zehaztu beharra zegoela, hezkuntza programak hobeto egokitu zitezen hango egoerara.
|
|
|
Ajangiz, Arratzu, Bermeo, Busturia, Ea, Elantxobe, Gernika Lumo, Forua, Gautegiz Arteaga, Ibarrangelu, Kortezubi, Mendata, Mundaka, Murueta, Muxika eta Sukarrieta. 45.000
|
pertsona
inguru bizi dira herri horietan.
|