|
2005
|
|
|
• Jokaera burutzeko gogoa(" nahiko
|
nuke
euskaraz mintzatu...").
|
|
2009
|
|
|
Ezin jakin. Baina esango
|
nuke
euskarari buruz ikasi dudan gehiena amaren ile apaindegiko zaratekin ikasi nuela, senarrak itsasoan dituzten andreen izen txarreko euskara entzuten. Munduan dagoen euskararik abilena zen, zaztar euskara kolorez, kresalez, erneguz josia, sareak josten diren erara, hatzamarrak odoletan.
|
|
2013
|
|
|
Gelan 20 bat ikasle gara, elkarrekin bost bat lagun ibiltzen gara, baina beste ikastetxeko lagun batzuekin ibiltzen garenez kalean, eta haiek euskaraz ez dakitenez, ba ezin dugu euskaraz hitz egin. Nahiago
|
nuke
euskaraz hitz egiten ibili, baina ezin dut".
|
|
|
Ea denon artean gai garen aurrerapauso bat emateko euskararen aldeko lanaren planteamenduetan, eta ea herritarrek haien nahi eta baXabier Erize –" Zergatik erosi
|
nuke
euskara?" lioak jasotzen dituen giro atsegina aurkitzen duten, euskara gehiago erostera animatzen dituzten erresonantzia positiboekin, eta euskararen merkatu kuotaren grafikan gorakada berri bat lortzen den. •
|
|
|
Xabier Erize –" Zergatik erosi
|
nuke
euskara?"
|
|
|
" Zergatik erosi
|
nuke
euskara?" – Xabier Erize
|
|
|
Xabier Erize –" Zergatik erosi
|
nuke
euskara?"
|
|
|
Herritarren %30/ 55ek haien gogoko erantzuna jaso dute" Zergatik erosi nuke nik euskara?" galdera egin dutenean, konbentzitu egin dira; eta gainerako %70/ 45ek, aldiz, ez dute konbentzitzeko moduko erantzunik jaso. tik erosi
|
nuke
euskara?" – Xabier Erize
|
|
|
Xabier Erize –" Zergatik erosi
|
nuke
euskara?"
|
|
|
" Zergatik erosi
|
nuke
euskara?" – Xabier Erize
|
|
|
" Zergatik erosi
|
nuke
euskara?"
|
|
|
Xabier Erize –" Zergatik erosi
|
nuke
euskara?"
|
|
|
" Zergatik erosi
|
nuke
euskara?" – Xabier Erize
|
|
|
Euskaltzaindia erreferentziazko erakundea dela esan du Iñigo Urkulluk, herri aginteentzat ez ezik, esango
|
nuke
euskararen esparruan ari diren gizarte eragile ororentzat dela. Euskararen biziberritze sozialaren aldeko jarduera guztien oinarrian, ezinbesteko baldintza izan delako corpus estandarizatua eta aurreratua izatea.
|
|
2014
|
|
|
" Nik esango
|
nuke
euskararen bazterketa bortxazkoa nabarmen arindu denean (euskarazko eremuaren erdi mendebaldean bereziki),' euskararen gezurra' ari dela agerian gelditzen. Gauzak nolabait adierazi behar, eta' Lekeitio erako' eta' Agurain erak' herriak bereiziko ditut.
|
|
|
Kanpotik Euskal Herrira bizitzera etorriko banintz, ez
|
nuke
euskara ikasiko. Hala da.
|
|
|
Baina gaur 2014an gira! Eta nik, nahi
|
nuke
euskara ikasi ikastola batetan, Bardozen bistan dena! "
|
|
2015
|
|
|
identifikatu zeintzuk diren eztabaida interesgarrienak, zein gai garrantzitsuak, zer erronka duen euskal kulturak, edo zer eztabaida probokatu nahi ditugun; eta baita hori paperetik harago sozializatu ere.Euskal kulturak «modernoa, antidogmatikoa eta irekia» izan behar duela diozu.Nik uste dut neurri handi batean hala dela. Esango
|
nuke
euskarak zentralitatea duen kultura, zentzu zabalean, ez bakarrik kulturgintza, oro har baizik, modernoa dela, garaikidea; antidogmatikoa dela, bere buruaren kritika egiten duela eta bere burua eztabaidan jartzen duela; eta irekia dela eta prest dagoela eztabaidarako, betiere eztabaida eztabaida denean, eta ez iraina.
|
|
|
Baina, gizarte ireki batean, ez
|
nuke
euskara territorio salbu eta segurutzat hartuko. Zein da nire territorio librea?
|
|
2017
|
|
|
Nik neuk esango
|
nuke
euskaraz hitz egin ez baina ulertzen dutenekin elkarrizketa elebidunak mantentzea ari dela gertatzen iraultza. Ziurrenik paparrean" Euskara Ari Du" txapatxoa eramaten segitzea erabaki duten askok berdin sentitu duela esango nuke:
|
|
|
Angela Rico AEK ko irakasleak zera dio: " Ezagutza datuak asko aldatu dira azken hamarkada honetan(...) esango
|
nuke
euskaraz hitz egitea, eta batez ere, euskaraz bizitzea, ez dagoela jendearen lehentasunen artean..." Jon Sarasuak botilaren metafora erabiliko du. Esaten du kontua ez dela botila erdi hutsik edo erdi beteta dagoen.
|
|
|
Nik neuk esango
|
nuke
euskaraz hitz egin ez baina ulertzen dutenekin elkarrizketa elebidunak mantentzea ari dela gertatzen iraultza. Ziurrenik paparrean" Euskara Ari Du" txapatxoa eramaten segitzea erabaki duten askok berdin sentitu duela esango nuke:
|
|
|
Baina, horregatixe, euskarak matxinatzeko arrazoia eta sua ere ematen dit. Nik esango
|
nuke
euskarak modu batean subalternoak egiten gaituela (Euskadi barruan bertan ere bai); baina ez subalterno izateak euskaldun egiten gaituela, edo subalternitateak egiten gaituela euskaldun. Gaurko euskaldunaren egoera sozial politiko eta kulturalki anbiguoa da.
|
|
2018
|
|
|
euskara, euskal kultura, literatura... Nik esango
|
nuke
euskara irakasten baino gehiago jendea kontzientziarazten saiatu nintzela.
|
|
|
" Ezagutzaren datuak asko aldatu dira azken hamarkada honetan", aipatu du Angela Ricok," baina tamalez, euskararen kinka ikusirik, esango
|
nuke
euskaraz hitz egitea eta batez ere euskaraz bizitzea ez dagoela jendearen lehentasunen artean, ez da beharrezkoa ikusten, eta hau da gakoa".
|
|
|
–Jakina, eta euskal literatura ere, aparte ez! . Literatura baino gehiago, nik esango
|
nuke
euskara bera doitzea halako zereginetarako. Herri ipuinak eta istorioak beti atsegin izan zaizkit, horra Euskale, iaren Yakintza ko lau liburuki lodikoteak, baina aurretiaz ere, erlijio prosaz kanpo, banituen eginak, beste batzuen artean, harako narrazioak edo eleberriak:
|
|
2019
|
|
|
euskara komunikatzeko hizkuntza duen ereduan.
|
nuke
euskara gehiago erabiltzea ere; euskaraz egiten duenari pringao esaten diona ere euskarara etortzea, euskara modan dagoelako bada ere. Alde horretatik, lan handia egin da aisialdiko eskaintzan.
|
|
|
Irakurtzen zuen euskaldun oro interpelatua sentituko zen, alegia, eta sentituko zuen ardura bat bazuela gatazka horretan, eta, beraz, borroka hori bere egin behar zuela?. Argigarria eta logikoa iruditu zait, eta, egiari zor, nik neuk ere, kanpotik begiratuko banu, oso era diferentean jasoko
|
nuke
euskaraz edo erdaraz halakorik bizi, jaso eta kontatuko lukeen norbaiten istorioa.
|
|
|
ekimenaren jarraipen moduanagertzen zaigula Korrika (del Valle, 1988: 78), eta beste ikerketa baterako emango lukeelairitzita, besterik gabe iradokiko
|
nuke
euskara eta kultur adierazpenen (nagusiki musikarena) harremanak gune itxietatik Korrika bezalako performanceetarako jauzia eman zuela. Garaiakaldatuz zihoazen, eta 24 ordu eskaraz edo Bai Euskarari bezalako jaialdi masiboen arrakastarikakaso ez zuen lortuko euskararen aldeko borrokak 80ko hamarkadan, eta ez soilik AuritzAurtenetxek aipatzen duen musikaren funtzio aldaketa eta profesionalizazioaren ingurukoeztabaidengatik (Aurtenetxe, 2013:
|
|
|
Ondorioa da ez nuela obra asko bere osoan ezagutzen, arin eta azaletik baizik. Nahiko berandu irakurri nuen Moby Dick osorik, uda batez eta hogeitaka urterekin, gaztelaniaz (ez
|
nuke
euskaraz irakurri gabe berdindu nahi lurrarekin), eta laineza gainetik kentzea asko kostata. Ezagutzen nuen bertsio konprimatuak ezin eman Ahaben mendeku gosearen neurri ia metafisikoa, balea zuriak eskaintzen dituen edertasun izuzkoa eta gizakiaren deuseza naturaren aurrean.
|
|
2020
|
|
|
Luze jo duena, modu askotara eta egoera arrunt diferenteetan izan dena. Tautologia inozoari eutsita, esango
|
nuke
euskara barik inoiz inork ez zuela Euskal Herria izeneko entitaterik irudikatuko. Izan, ez da berezko Euskal Herri hutsik, Euskal Herriaren irudikapena eta antzezpena baizik.
|
|
2021
|
|
|
Iloba familiaren etxera bueltatzen deneko pasartea kontatzen zaigu. Nik behintzat, gustura asko irakurriko
|
nuke
euskaraz (Bihotza nora, zu hara liburuaren itzulpen zoragarria egin du Fernando Reyk): Nola litzateke izenburua?
|
|
|
Lan trinko bat da, sakon jorratua. Eta esango
|
nuke
Euskararen gramatika k ziklo bat ixten duela: uste dut honelako gramatika bat ez dela berriro egingo; ez dakit zentzurik izango lukeen, hizkuntzaren deskripzio osoa eginda dagoelako.
|
|
|
Horrela erran daiteke bi hizkuntzetan erraztasun berdinarekin gauza bera erran ditzaketenekin. Gehituko
|
nuke
euskararen ondoan erdaldun baten bizitza dudala, itzulpenaz aparte, bien arteko bat bateko estekarik ez baita. Orduan nolazpait eskizofrenia delako batean bizi naizela erran dezaket, eta ez ni bakarrik!
|
|
|
Unibertsitate mailako arkitektura irakaskuntza ia osorik euskaraz dagoen arren (eta ez da gutxi, ikusita zer egoeratatik gentozen), esango
|
nuke
euskarazko arkitektura ikerketa hutsaren hurrengoa dela oraindik. Doktorego tesiren bat euskaraz egin da, bai, baina, oso oker ez banago, esku bateko hatzekin zenbatu daitezke guztira euskaraz egin diren
|
|
2022
|
|
|
Eskerrak ematen dizkiot Euskaltzaindiari gaur ohoratzeagatik. Ohore hau partekatu nahi
|
nuke
euskara iraunarazi duten emazte guziekin, etxeetan, baita ikastola eta ikastetxetan.
|
|
|
Ordain ezagun eta soil batekin emango
|
nuke
euskaraz, hor adierazi nahi den hori: behartua izan edo behartua egon.
|
|
|
Azken finean, nahi dute guk gazteleraz edo frantsesez egitea; orduan, bada erresistentzia moduko bat. Nik
|
nuke
euskara ez den hizkuntza batean egin.
|
|
|
Hortik kanpo utzi behar da hizkuntzaren auzia. Oinarrizkotzat jotzen ditugun auziak ez baditugu dinamika horietatik kanpo uzten, eta esango
|
nuke
euskarak urgentziaz behar duela hortik kanpo, nekez egingo dugu aurrera. Askoz ere oinarrizkoagoa da hau:
|
|
|
Topagunea benetako nazio erakunde bihurtuko duen urrats historikoa izango da ostiralekoa. Lerro hauetatik, dei bat luzatu nahi
|
nuke
euskara talde edo elkarterik ez dagoen auzo eta herrietan, euskaltzaleak elkartu eta sor ditzaten. Topagunean laguntzeko eta bultzatzeko prest gaituzue.
|
|
|
Topagunea benetako nazio erakunde bihurtuko duen urrats historikoa izan da ostiralekoa. Lerro hauetatik, dei bat luzatu nahi
|
nuke
euskara talde edo elkarterik ez dagoen auzo eta herrietan euskaltzaleak elkartu eta sor ditzaten. Topagunean laguntzeko eta bultzatzeko prest gaituzue.
|
|
|
Topagunea benetako nazio erakunde bihurtuko duen urrats historikoa izango da ostiralekoa. Lerro hauetatik, dei bat luzatu nahi
|
nuke
euskara talde edo elkarterik ez dagoen auzo eta herrietan, euskaltzaleak elkartu eta sor ditzaten. Topagunean laguntzeko eta bultzatzeko prest gaituzue.
|
|
2023
|
|
|
Ikasleek aukera dezakete beste eredu batean izena ematea –ez dago haien esku, gurasoenean baizik, badakit–, baina ulertu behar dute gurean egoteak dakarren inplikazioa, gure identitatearen funtsa euskara dela argi adierazi behar diegu, hitzez eta ekintzaz, hala dela, eta ez dugula onartuko horren kontra doan jarrerarik. Ez dugula onartuko hori abstraktuan uzten dut, tokian tokiko erabakiak, proposamenak eta abar hartu direlako, bistan dena, baina hemen argi utzi nahiko
|
nuke
euskararen erabilerak (edo erabileraren auziak) helburu estrategikoa izan behar duela ikastetxe guztietan. Motibazio alderdiak landuz, noski, soziopolitikoak ere bai, jada aipatu dudan bezala, baina ez hori bakarrik.
|
|
|
Asimilazio eta ordezkapen linguistikoaren azken fase horretan zegoen euskara duela 50 urte pasa Bixente Ameztoi Villabonara iritsi zenean (funtsean, fase horretantxe segitzen duela esan liteke, nahiz panorama konplikatzen duten beste faktore batzuk egon, gehienak onerako). Etxeondon bizitzen jarri zen arte, esango
|
nuke
euskara entzun entzungo zuela noiz edo noiz Donostiako kalean, baina ez ziola garrantzi handirik emango, indigenen garai bateko bizimoduaren arrasto exotikotzat hartuta, horretaz pentsatzen jarri bazen inoiz. Villabonan, ordea, eta zehatzago bere etxe inguruan, maiz entzungo zuen, belarria erne jarriz gero.
|