|
2000
|
|
|
ezkerreko orrian hamar harroineko zubi bat zegoen, hamarrak numeratuak eta hamar manamenduak signifikatzen zituztenak; zubi azpian infernu izugarri bat zegoen eta zubitik gizon emakumeak eta neska mutilak zihoazen, xuxen baino xuxenago, bekaturik egin ez zutelako eta zubia, halatan, osorik zegoelako; eskuineko orrian, berriz, antzeko marrazkia zegoen, baina zubiak zartatuak eta hautsiak zituen pilareak eta harroinak, eta zubia goiti beheiti zihoan, baita zubitik zihoazen jendeak ere, infernuko garretarat... Eta nik, istant batean, goiti beheiti zihoazen jende haien artean ikusi
|
nuen
neure burua, eta are gehiago asaldatu nintzen...
|
|
|
Biharamunean, urduri jaiki nintzen. Bertze batzuetan ez bezala, noraezean aurkitu
|
nuen
neure burua. Osaba Joanikot izan nuen luzaroan neure gaueko izar eta ipar, eta hantxe nengoen ni, iparra galdurik, norat bildu ez nekiela.
|
|
|
Edo, benturaz, bai... zeren eta, bat batean, napolitarraren kontseiluz Pisako katedralean aditu nuen meza etorri baitzitzaidan bururat, eta, harekin batean, oihu erdiragarri hura, erro errotik eta bihotzaren erditik atera zitzaidana: Credo!, apez izaiteko dei bat ere izan zitekeena, eta ozentki eta bortizki deitu ninduena... eta, uste nuen arren ezen, irririk gabeko egun goibel haien ondotik, ahantzia izan nezakeela zer zen irri egitea, aldiz, irri egiten ikusi
|
nuen
neure burua... zeren eta gurasoek ere apez nahi baininduten, eta, baldin erraiten banien ezen apez izan nahi nuela, kolejio edo komenturen baterat igorriko baininduten, Iruñarat edo Baionarat, uda finatu bezain fite, jauregitik eta osaba Joanikotenganik urrun... Hartan nengoela, boz bat entzun nuen, ustekabean:
|
|
|
Eta aita Bartolomerekin solasean imajinatu
|
nuen
neure burua, eta idurizko aita Bartolomek ezin haserreago erran zidan:
|
|
|
¡ Eccovi l’uomo ch’è stato all’Inferno! , 32 eta, orduan, Urbiaingo karriketan ikusten
|
nuen
neure burua, eta imajinatzen nuen ezen halakoa izan zitekeela urbiaindarren komentarioa ere, baldin egun batean harat itzultzen banintzen, eta baldin ziega krudel haietarik iragana nintzela bazekiten: " Horra hor infernuan egon den gizona!" Baina ene ameskeriak ziren haiek, zeren eta, nola itzuliko nintzen ni, bada, Urbiainerat, baldin infernu hartan ez bazen reskat posiblerik ez libramendurik, Heriok presooi eskain ziezagukeena baino, eta baldin ene etorkizuna, halatan, lurrean eginikako zulo bat bazen, ene gorputzaren neurrikoa, norat egotzi eta non ehortziko baininduten berant baino lehen, presondegi hartan guztia jasangaitza zelako:
|
|
|
Eta, bozkarioaren bozkarioz, gau hartan ere amets egin nuen ezen frantsesak eta napolitarrak gerlan sartu zirela berriro, eta hain izan zela handia eta gogorra gerla hura, hain krudela eta bihotz gabea, non, hondarrean, guztiak hil baitziren, batzuk eta bertzeak; eta, akabatzen zelarik gerla hura hain modu penagarrian, ikusi
|
nuen
neure burua, bat batean, gorpu haien artean aitzina egiten, aitzina eta aitzina...
|
|
|
Eta, jokoa neure alde jartzeko, lasai behar nuen, baina urduri nengoen. Eta neure buruaren jabe behar nuen, baldin burua galdu nahi ez banuen, baina nekez erdiesten
|
nuen
neure buruaren jabe izaitea.
|
|
|
" Galtzak falta zaizkit!" Baina Mignonen itzala baizik ez nuen ikusi ahal izan, atearen bertzaldean jada, ziztu bizian zihoala, bere pieza bakarreko soinekoarekin eta bere zapatekin. Eta berriro iraungi zitzaidan buruko argia eta berriro ikusi
|
nuen
neure burua osin hondargabe baten aitzinean...
|
|
|
Makinarekin batean bihurgunearen aldera okertzeko haren mugimendu bortitzak askarazi zizkidan eskuak. Istant bat gabe, gurpilen azpian lasterkatzen zen gain beltz biziaren hurrupada hilgarritik zentimetro urri batzuetara ikusi
|
nuen
neure burua. Miraria izan zen eskuin eskuak jarlekuarekin topo egitea.
|
|
|
Ez
|
nuen
neure burua zuritzeko lanik hartu.
|
|
|
Tabakoaren eta edariaren karga ohi baino handiagoa dudalarik, aspirina pare bat hartzen dut ohatzeratu aitzin. Alabaina, aurreko eguerdian, aski lan
|
nuen
neure buru naufragoa mihise arteko portura garraiatzen, aurreneurriez oroitzeko. Hartara, kaskezurra urratzeko punttadan neukan, minarez minez, eta gorputza egun berriak dudarik gabe gordetzen zizkidan ustekabe desatseginei kontra egiteko ezgauza.
|
|
|
Ezjakinaren txantxa inozoa edo jakitunaren probokazio zitala? Nahiago izan
|
nuen
neure buruari ez erantzun. Egoerak, dena dela, Kristinarekin begiz begi egitea eskatzen zuen eta horrela konplitu genuen gizalegea.
|
|
|
Lakain saldo bat, nirekin ikustekorik ez zuena, eta hor izate hutsarekin nire trenpu txarra leize sakonetaraino hondoratzen zuena. Bazterretik barrandan, giza mailan goitiago ikusi
|
nuen
neure burua, egun bakar batez bederen haien artekoa ez izatean.
|
|
|
Ez nekien zuzen horrela zen. Etxetik ateraz geroztik ez
|
nuen
neure burua ispilu batean begiztatu. Bertzalde ere, bartekoak mahaira ekartzeko gogo handirik ez nuen, bereziki Edurne/ Ixter puxka neure aitzinean jarri berria zela, kafeontzia bere lekuan utzita.
|
|
|
Ximurrari ez zitzaion gustatuko. Nire laguna ez zela inoiz ez irratizale ez prentsa irakurle izan oroitu eta trankildu
|
nuen
neure burua.
|
|
|
" edu"," debalde" direktorioan, sei egun lehenago Ttipik eman txostenaren lehen orrian nire izen deiturekin batean agertzen zen bera. Ez zen bilatzen ari nintzena, baina ez
|
nuen
neure burua bridatu ahal izan. Haren gainean klikatu nuen eta makinak amen batean pantailaratu zidan:
|
|
|
Zuzen jokatzen ari nintzelako segurantza bermatu nahirik, Klara bere giltzen bilaketa alferrean imajinatu nuen, martiniak buru barnean uzten ohi duen ondoko kriminalak jota eta ile harrotuak ikusmen lausotua are gehiago lausotzen ziola. Klararen ihardespena esker onekoa —eta soil soilik esker onekoa— ere izan zitekeelakoan adoretu
|
nuen
neure burua berriz ere txirrinaz baliatzera.
|
|
2001
|
|
|
Hasperen bat jaurti nuen. Ezin
|
nuen
neure burua kontrolatu. Elektrizitatez gainezka sentitzen nintzen.
|
|
|
Kontuak kontu, bidea inoiz ez zela bukatuko iruditu zitzaidan. Indarrik gabe, ito beharrean sumatzen
|
nuen
neure burua. Nola liteke hau norbaiti benetan gustatzea, egiten nuen neure artean haserreturik, sufritzea besterik ez da lortzen eta.
|
|
2003
|
|
|
Suspertze aldera, altxatu eta whiski bat prestatu nuen nik ere. Erraiak erreaz gorputz osoa zeharkatu zidan baraurik egindako lehen tragoak, eta bururaino iritsi zitzaidanean tranpa batean harrapaturik ikusi
|
nuen
neure burua, editoreak, abokatuak eta Romainek prestatutako sarean preso. Ezer baino lehen aurrea hartu behar niela erabaki nuen eta neure egiletza frogatuko zuen zerbait zure eskuetara helaraztea bururatu zitzaidan.
|
|
2004
|
|
|
Eskaileretatik igotzean, anbulantzien sirenak berriro ere. Eta bat batean, beste leku baten ikusi
|
nuen
neure burua, beste ospitale baten eta beste jende batekin batera korrika, orain bezala. Sartu aldagelan eta zer egiten nuen ohartu gabe, bata zuria hartu beharrean soineko berdea hartu nuen.
|
|
|
Bigarren aldiz etorri zitzaidan Nathanek esandakoa. Eta flash baten moduan, berriro ikusi
|
nuen
neure burua Nasser ez zen ospitale bateko kirofanoan. Eta era berean, Yitzhaden hitzak gogoratu nituen, dozenaka zauritu ekarri zizkiguten horietako egun batean, ohartu gabe zaurituak sendatzen hasi nintzenean esan zizkidanak:
|
|
|
Une batez zer egin ez nekiela gelditu nintzen, autoaren argiek itsututa, gauez errepideetan harrapatzen dituzten piztien antzera. Urrats bat egitera behartu
|
nuen
neure burua. Ibiltzen hasi nintzen karrikan gora, geldo geldo hurbiltzen zitzaidan autoari ez begiratzen saiatuz.
|
|
|
–deskribapen bitxia: sekula ez
|
nuen
neure burua halakotzat hartu. Musika klasikoak txoraturiko ameslaria zen neure buruaz nuen irudia.
|
|
|
Ez nintzen Baionako trena hartu zuen mutiko urduri hura, nesken beldur zena. Gizondua, aguretua sumatzen
|
nuen
neure burua. Jakintsuago nintzen orain, nahiz eta jakintza haren pisuak bihotza zamatu eta ilundu.
|
|
|
Banuen, ordea, emakumeena baino gai lehenagokorik eta premiazkoagorik. Izan ere, Montse mespretxatzen nuèn bezainbat mespretxatzen
|
nuen
neure burua ere, hain izan bainintzen lerdoa eta ergela. Gure ezkontzak huts egin zuen, baina errua ez zen harena bakarrik izan, nirea ere bai, arestian esan dut.
|
|
|
Euskal abertzaletzat
|
nuen
neure burua, baina Espainiako selekzioan jokatu beharra nuen.
|
|
|
Nik neuk ere, giro hartan, abertzaletzat
|
nuen
neure burua. Eta Hertzainak rock taldearen kantak nituen noiznahi gogoan neure amorruari bide emateko, esan dut lehen ere.
|
|
2005
|
|
|
Desberdin sentitzen
|
nuen
neure burua. Mainu ezkutu bat hartu izan banu bezala edo.
|
|
|
Sekula aurreikus ezin nezakeenaz gainetik, jarrera berri bat aurkitu
|
nuen
neure buruan. Alegia, aldizkari haiek" menderatu" beharretan... berorien" tamainaz" kezkaturik nenbilela!
|
|
|
Gero eta berritsuago atzematen
|
nuen
neure burua:
|
|
|
Ez banuen arazo hartaz zerbait esaten, eztanda egingo nuen. Beraz, solasak nondik joko zuen ondo neurtu gabe, uretara bota
|
nuen
neure burua.
|
|
|
Aspaldi ez zela, sexologo bat etorri zitzaigun institutura, eta hitz egiten zuen bitartean komikiak irakurtzen egon nintzen ni. Uste nuen Kixmik jakingo zuela zertan zebilen, edo proposatzeak lotsa emango zidan, ez nintzen oroitzen, baina ergeltzat
|
nuen
neure burua, egoera oker hura ez saihesteagatik. Ordaina gogorra zen gero.
|
|
|
Batik bat urte berria hastear dela, urte zaharra amaitzear, edo urteko beste edozein une berezitan? Eskubidea
|
nuen
neure buruaz osatua nuen irudia aldatzeko, ametsetan baizik ez bazen ere!
|
|
2006
|
|
|
Neure buruari oinazea emateko gustatu zaizkidan gizonak aztertu nituen astelehen goizean. Burugogor, zorrotz, gupidagabe egin
|
nuen
neure buruaren azterketa. Veronica asteburukerien berri ematen ari zitzaidan ondoko mahaian.
|
|
|
Domingo Abaurrek ekarri zigun albistea sukaldean bilduak ginenoi. Hara estalpetua
|
nuen
neure burua, almenetako aldamioetan egun erdia euripean alferrik egin eta gero. Kanoiaren oihartzuna ez nuen denbora osoan entzun.
|
|
|
Ez nengoen prest Diana Korisanda izateraino apaltzera. Bertzeak bertze ni Florestan bilakatzea zekarren, eta nik ez
|
nuen
neure burua horrela beheratu nahi. Borrokatua nintzen, garaipena nirea izan zen.
|
|
|
Gaztearen harrokeria. Bat eta bakartzat jotzen
|
nuen
neure burua.
|
|
|
Arrosek mintzatzen utzi zidan, batere moztu gabe. Arrazoiak agortu zitzaizkidanean, behin berriz galdegin zidan non ikusten
|
nuen
neure burua...
|
|
|
Ilupa ni, ez
|
nuen
neure burua halako ataka baterako prestatu. Orthezen Erretorika eskolak harturik nituen.
|
|
|
Ordura arte lo egondako indar guztiak esnatu zitzaizkidan bat batean. Handik irten beharra neukan, arriskuan ikusten
|
nuen
neure burua. Pontedouroko jauna barrika batean sartu, iltzatu eta harresiaren atzealdeko amildegitik behera botatzeko gogoa sentitu nuen, suge zuri nazkagarria lepoan bihurritu eta gero.
|
|
2007
|
|
|
–Beno, beste mozolo horrek ez dit deus ere esan, behintzat, eta konpondua egongo da. Oso haserre nengoen, urduri jarri nintzen eta ez
|
nuen
neure burua kontrolatu.
|
|
|
Eta gehiago esango dizut, beti irabazle ikusten
|
nuen
neure burua. Puntutan, baina irabazle, maitasunaren ring gaineko borrokaldian.
|
|
2008
|
|
|
Goiza bete lan geneukan aurrean, ez baitzegoen haize arrastorik ere, eta txalupak atera eta osatu egin behar genituen gizonez, hartara itsasontzia atoian eramateko hiru edo lau miliatan barrena, uhartearen muturra inguratuz, eta gero handik, kanal estu batean gora, Eskeleto Uhartearen atzean zegoen ainguralekuraino. Txalupa batean joateko eskaini
|
nuen
neure burua, han zer eginik ez banuen ere. Beroa kiskaltzekoa zen, eta gizonek marmar batean betetzen zuten beren lana.
|
|
2009
|
|
|
Eta nire animoa hondoratuz eta hondoratuz joan zen. Ez nuen dagoeneko batere argi ikusten festarena, bakar bakarrik ikusten
|
nuen
neure burua biharamunean, latetan saltzen diren mahats zuritu eta hazirik gabekoak ahora eramanez, telebistaren aurrean, manta bat belaunen gainean, erradiadore elektrikoen makaltasuna tarteko. Hori kasurik hoberenean, zeren Txaber lasai asko gera zitekeen hurrengo gauean ere nirekin, beste edozein aitzakia asmatuz, Habanako hegaldi madarikatu hura bigarren aldiz atzeratua, zergatik ez istorio berarekin jarraitu, azken finean gauzak baretzen ziren arte aterpe segurua zuen, kaiku batek eskaintzen zion aterpea.
|
|
|
Izena esaten ez duen atsoak astean bitan edo deitzen du, edozer esateko aldarrika hitz eginez. Lehen bi asteetan nahiko ondo engainatu
|
nuen
neure burua. Beti pentsatzen nuen gaur ez dut deituko. Ez nuen zoro koadrila horren parte izan nahi.
|
|
|
Itsasontzi bateko ganbarote barruan sentitu
|
nuen
neure burua. Sabai baxu eta leiho gabeko espazio itxi hark, bere isiltasun eta tramankuluen anabasarekin, bazuen, izan ere, beti irudikatu izan nuen belaontzietako bodegaren ukaezinezko tankera.
|
|
|
Hurrengo egunetan, eta gerora ere, harrigarria gertatuko zitzaidan nire erreakzio hura. Horrelako egoeretan beti irudikatu izan
|
nuen
neure burua zutik, geldi, beldurrak harri bihurtuta. Eta hala ere, pentsatu gabe, haren atzetik jo nuen amorratuta, itzal hura eta biok katez lotuak bageunde bezala.
|
|
|
Erantzun errazegia zuen galdera hark. Atzera ere pausoa bizkortzera behartu
|
nuen
neure burua. Ugarterengana igotzeko garaia zen, zalantzarik gabe.
|
|
|
Gurutze Gorriko etxetik jaisten zen aldapa parean geunden, eta korrika pixka bat egin behar izan genuen hurrengo aterpera iritsi aurretik. Tarte laburra zen baina arnasestuka nabaritu
|
nuen
neure burua.
|
|
|
Ordaindu eta Okendotik irten nintzen. Astun sentitzen
|
nuen
neure burua, txikiteoa jotzen aritu izan banintz bezala. Xirimiriak bere hartan jarraitzen zuen.
|
|
|
Berak ordurako mahai gainean zuen kafesnea. Nik ere irribarrea marraztera behartu
|
nuen
neure burua, oraindik ere inozoagoa izan nintekeela argi gera zedin. Erdi totelka hitzen batzuk airean zirriborratu eta barrara hurbildu nintzen ebaki bat eskatzera.
|
|
|
Gezur bat bestearen atzetik, baina norberaren burua salbatzeko baldin bada, zilegi da gezurra erabiltzea. Pentsamendu horrekin zuritu nahi izan
|
nuen
neure burua. Neure barruan gordetako argazki zitalak ezabatzeko asmatu nuen gezurra.
|
|
|
Atx egiteko artean, belus eta saten beltzez, kapelu bele lumaz apainduez eta atxabitxizko jipoi leinurutsuz bete zen Lyongo errege jauregia. Neronek ere, ez nabarmendu nahiz, aitzineko errege Karlos hil ondoko arropa beltzak berreskuratzera behartu
|
nuen
neure burua. Eguerdian berean izan zen Marie de Clèvesen aldeko lehen elizkizuna.
|
|
|
Otzan izan nintzaion. Biharamunean, horregatik ere gorrotatuko
|
nuen
neure burua.
|
|
|
Ez zen sinestekoa, baina nik sinetsi nuen. Bat batean, Nafarroan ikusi
|
nuen
neure burua. Zer gisatan, ezin asmatu.
|
|
2010
|
|
|
Gobernadore militarra ezagutzen duzu, eta telefonoz dei diezaiokezu oraintxe!?. Bizi senak urrunegi joan ez ote nintzen esaten zidan, zorabio txiki baten atarian ere nabaritu
|
nuen
neure burua, baina egin beharrekoa ere egin nuen, eta horrek halako lasaitasun bat ematen zidan, etsipenaren ertzekoa ere bazena, alea jacta est. Burutik pasatu zitzaidan segundo hartan banuela arma bat?. Bekatu guztiak agerian jartzeko ordua bada, jar ezazu zuk ere Tasio Loidirekin egin zenuena?!??, baina ez nuen erabili, hain iruditu zitzaidan une hartan, besterik izan zitekeen, gauzak muturrera iritsiz gero??
|
|
|
Madarikatu nuen Teofilo Maria, intrantsigente hutsa zelako; madarikatu nuen Domingo, arreba etxean gelditzera behartu beharrean, gerrara eraman zuelako; madarikatu nuen Ada, buruan txoriak zituelako; eta madarikatu
|
nuen
neure burua, hondamendia eragozten jakin ez nuelako, ez egon eta ez egin?
|
|
|
–Eta ez ezetzik esan, ama; ez ezetzik esan, aita: hamar urterekin gizontzat
|
nuen
neure burua, eta hamabostekin, esango didazue??.
|
|
|
...tzen baitzitzaidan sua, dantzaren gogoratze hutsak eta nire irrika ezkutuen haizeak eraginda; irudi platonikoei eutsi nahi izaten nien, baina arima berehala lerratzen zitzaidan gorputzaren eremuetara; eta, hala ere, bekatuaren itzala neure baitan igartzen nuen arren, bekatu egiten ari nintzelako sentipenak ez zidan maiteminak eragindako barne bultzadarik itotzen ez gogoa kikiltzen; zergatik jokatu
|
nuen
neure buruarekin hain espiritu barkaberaz?; baliteke zentzu gutxieneko bat nuelako izatea, gorputzaren ukoan tematzea eragozten zidana, edo baliteke Bécquerren poemengatik izatea, fraide bécquerzaleak, Bécquerren poesia niri ere erruz gustatzen zitzaidala jakin zuenean, idazlearen errimak oparitu baitzizkidan?
|
|
|
noten segida hura ni inguratzen ninduèn musika bat ere bazen, magal amoros baten antzera hartzen ninduena eta barruan pilatuak nituèn gorroto guztiak, baita gurasoen eta jaun kalonjearen aurkakoa ere? urtzen zizkidana, ez dakit kolpetik edo apurka eta banan banan; eta bihotzak belauna jaisteko agindua eman, eta jarraian, negarrez ikusi
|
nuen
neure burua, belauniko, Jainkoari eskerrak ematen nizkion bitartean, burua galdu nuèn istantean bere argiaz argitu ninduelako, txistu nota haiekin, ez bainuen dudarik hura guztia Jainkoaren grazia berezia zela:
|
|
|
Helenaren begi berdeak, katamotz batenak ere izan zitezkeenak; haren ezpain hezeak, masusta gorrien margoa zutenak, bai, baina masusta beltzen zapore eztia zutenak, ausaz; haren hortzak, marfilezko dorreak miniaturan, Bibliako kanturik ederrenaren berrargitalpenean?; badakit, bai, irudi haiek guztiak nekez etor zekizkidakeela burura txistua jotzen nuen bitartean, baina nizuke, aldi berean, une hartan sentitu nuena beste era batean adierazi, Damaso, egoera berri hartan gorputza bainuen planeta, eta arima satelite, mundua, ene mundua? bat batean irauli balitz bezala; tentsio hartan, behin baino gehiagotan nabaritu
|
nuen
neure burua porrotaren ertzean, txistuari eutsi ezinik, nota batean edo bestean huts ere egin nuen, egia esan, nahiz eta tentsioak berak lagundu zidan azkenean hil edo biziko une haietan biziaren alde egitera eta eutsi beharrekoari erori gabe eustera; minutu bat izan zen, sutsua, intentsua, azken ezin hobea izan zuena, Helenak airean iltzatu baitzituen bi besoak, bi edo hiru segundoko geldialdian, eskuan zeuzkàn sagarrak erakusten zizkidala; eta, hala ere, geldi zirudien arren, Helena ez zegoen geldi, arnasestuka baitzegoen, eta arnasak bularrak igo eta jaistarazten baitzizkion, gorputzaren dantza bukatu ahala bularrek beste dantza bati ekin baliote bezala, dantza biluziago eta basago bati, ene txistu hotsei Helenaren arnasaren musika haragizkoa zerraiela; ahoa zabalik zuen, eta bi atal gorriz osatutako fruitu ezohiko bat zirudien:
|
|
|
Zuk kontatu didazu zeure idazkian nola bizi izan zenuten eten eta bikoiztasun hori, baita nola, apurka apurka, urrundu zineten Teofilo Mariarengandik, harik eta harekin hautsi zenuten arte. Nire prozesua, baina, bestelakoa izan zen; nik jeltzaletzat
|
nuen
neure burua, eta alde horretatik, beraz, adosago egon nintekeen Ada eta Domingoren jarrerarekin aita eta Teofilo Mariarenarekin baino, jeltzaleek errepublikaren alde egin zutenez gero; Adak eta Domingok, ordea, batailoi anarkista batean egin zuten gerra, eta horrek halako kezka bat sorrarazten zidan, anarkistak jainkogabetzat bainituen, azken batean, alde ederra?!?, nahiz eta, Domingorekin behin ... jainkozale berezia, hori bai, Elizaren erakutsiak aintzat hartzen ez zituena; esan nahi dizudana da gerrak orbetarron baitan ireki zuèn lubakian, ni tartean sentitzen nintzela sarri, lubakiaren erdian, bihotza erdibituta; zer egiten nuen??; errezatu eta errezatu, korapiloa nik ezin askatu eta Jainkoak askatuko zidalakoan.
|
|
|
Ondorioz, konortea galdu nuen. Konorteratu nintzenean, berriz, kloroformoaren eraginpean nengoen, ebakuntza azkar bat egin baitzidaten?, infernuaren erdian aurkitu
|
nuen
neure burua, hain zen latza sentitzen nuèn oinazea, oinaze jasanezin orok segundo bakoitza bihurtzen du eternitate?, egunetan eta egunetako eternitatean luzatu zitzaidana. Galdetzen nion zirujauari ez ote zegoen zerbait oinaze haren kontra?
|
|
|
absurdoa zen, zinez, bizitza, eta absurdoagoa gerra. Nire ohearen aurrean ispilu handi bat zegoen, eta absurdoa ikusi
|
nuen
neure burua: absurdoa sudurraren piramidea, absurdoa kopetako frontispizioa, absurdoak nire bixigu begiak, absurdoak nire ezpain zurbilak; absurdoa bekainen marra beltz apetatsuak, betzuloen teilatu ziruditenak, eta absurdoa mihia, nola ez nuen, bada, mihia aterako, ispilu aurrean nuenari iseka egiteko besterik ez bazen ere??, itsusi baino itsusiago azaldu zitzaidana?
|
|
|
alferrik, Helenaren amak berandu gabe bidali baitzuen alaba, Nafarroan bizi zèn bere ahizpetako baten komentura sukaldari?, erbesteratu? egokiago litzateke, beharbada?; aukera eskura izan nuenean, beraz, ez
|
nuen
neure buruan sinetsi, eta ez sinesteak axolagabekeriara eraman, eta axolagabekeriak errudun egiten ninduen.
|
|
|
ahalkerik ez duenez, fabrika irudikatzen nuen bakoitzean. Elorrietako komentura joan nintzenean ere irudikatu nuen behin baino gehiagotan?? bulegoetan ikusten
|
nuen
neure burua, fabrikako tokirik ustez zibilizatuenean, latz eta beltz lan egiten zutèn langileen sekzioetatik urrun, aitak eta Teofilo Mariak beren plangintza egiten zuten bitartean, langile gaiztoak fabrikatik nola botako, eskuin muturraren eredurik leialenaren arabera.
|
|
|
Sartu nintzen, eta sartzearekin batera ahotsen eta arma hotsen zurrumurru bat entzun zen. Aulkiak zaratatsu mugitzen ziren, zurezko holtzek karraska egiten zuten; eta soldaduz jositako bi jende multzoen artean, gela luzea zeharkatzean, guztiaren zentrotzat hartu
|
nuen
neure burua, aurpegi txunditu eta inklinatu haiek guztiak mugitzen zituzten harien gunetzat.
|
|
|
Ez nuen atzera begiratu, ez nuen uztaidun harlauza bere tokian kokatzeko ahaleginik ere egin, eta ez nintzen gelditu eguzkiaren argia berriz ikusi arte. Esfingearen atzaparren artetik irten eta, ahiturik, hareatzan bota
|
nuen
neure burua.
|
|
|
Orain Ganga ibaiari berari ere ez diot xarmarik ikusten. Lehen sakratua zen niretzat, hindu guztientzat bezala, eta sarritan garbitzen
|
nuen
neure burua haren uretan, fededunez inguraturik, baita egunsenti eta iluntzeko otoitzaldi jendetsuetan parte hartu ere. Orain, ostera, iruzur hutsa iruditzen zaizkit zeremonia horiek, eta ibaia lohikeriaz betetako estolda eskerga bat baino ez da niretzat.
|
|
|
Alabaina, ez zen nahikoa. Lan kontuak zirela-eta H.rekin bakarka biltzen nintzenetan, halako bulkada bat sentitzen nuen, neure izate guztia inarrosten zuena; borroka batean jardun behar
|
nuen
neure buruarekin, barneak eskatzen baitzidan eskuarekin haren eskua hartzeko, oinarekin haren oina kilikatzeko, ahoarekin haren ahoa laztandu, musukatu, hozkatzeko. Baina batez ere haren besoen artean egoteko, besarkada seguru eta eskuzabal baten babesa sentitzeko.
|
|
|
amona Ursularen ipuinetara edo baserriaren irudi idilikora naramalako ote...? —, herdoilaren eta olio errearen usainen artekoa baizik, zoko eta izerdi usainetik ere zerbait zuena; ez zen olatu bortitz baten antzera sartzen zèn usaina, ez inor atzera botatzeko modukoa, baina bai presentzia jarraitu eta desatsegin bat bezalakoa; langileak, berriz, bulegoetakoak salbu, hain itsusi ikusten nituen —infernuko estanpa batetik atera ote zituzten, bada? —, non berezko ezinikusi bat eragiten baitzidaten —zuri bezala, Damaso! —, baita beldurraren atarian jartzen ere; nola ez, bada, haietako batzuk (anarkistak eta komunistak bereziki) etsaitzat eta deabruaren jarraitzailetzat bazituen aitak!; aldi berean, baina, nola egon zitekeen Domingo jendaila haren alde, apo eta sugegorri pozoitsuen alde...?; egia da batzuetan ebanjelioko hitzak etortzen zitzaizkidala, baztertuen aldekoak, azkenak aurren eta aurrenak azken, baina egia da, halaber, oin punten gainean pasatzen nintzela hitz haien gainean...; nire defentsa mekanismo psikikoek izango zuten hartan zerikusirik, nire beldurra, nire nazka eta nire ezinikusia ezkutatzeko ahaleginean —nire ezinikusi hura, bide batez, berezko zerbait ote zen, edo langileei nièn inbidiatik ote zetorkidan, haiek egiten zutèn lan gogorra egiteko gai ez nintzelako, hain nintzen haiekin konparatuta ahula eta erkina? —, baita errudun usteak bazter uzteko ere, kontzientzia erdi anestesiatuak noiznahi eta nolanahi aurkitzen baititu zuribideak, kontraesan benetakoak itxurazko bihurtzen dituztenak: ...n zizkiotenak —nik idealizatutako baserritar jendea ere sartuko nuen talde hartan, halako batean! —, ni neu ere garai batean ibili nintzen bezala; guztiaz ere, ez dakusan begiak —esaera zaharrak dioen bezala— ahalkerik ez duenez, fabrika irudikatzen nuen bakoitzean —Elorrietako komentura joan nintzenean ere irudikatu nuen behin baino gehiagotan... — bulegoetan ikusten
|
nuen
neure burua, fabrikako tokirik ustez zibilizatuenean, latz eta beltz lan egiten zutèn langileen sekzioetatik urrun... aitak eta Teofilo Mariak beren plangintza egiten zuten bitartean, langile gaiztoak fabrikatik nola botako, eskuin muturraren eredurik leialenaren arabera.
|
|
|
Madarikatu nuen Teofilo Maria, intrantsigente hutsa zelako; madarikatu nuen Domingo, arreba etxean gelditzera behartu beharrean, gerrara eraman zuelako; madarikatu nuen Ada, buruan txoriak zituelako; eta madarikatu
|
nuen
neure burua, hondamendia eragozten jakin ez nuelako, ez egon eta ez egin...
|
|
|
Gobernadore militarra ezagutzen duzu, eta telefonoz dei diezaiokezu oraintxe!". Bizi senak urrunegi joan ez ote nintzen esaten zidan, zorabio txiki baten atarian ere nabaritu
|
nuen
neure burua... baina egin beharrekoa ere egin nuen, eta horrek halako lasaitasun bat ematen zidan, etsipenaren ertzekoa ere bazena, alea jacta est. Burutik pasatu zitzaidan segundo hartan banuela arma bat —" Bekatu guztiak agerian jartzeko ordua bada, jar ezazu zuk ere Tasio Loidirekin egin zenuena...!" —, baina ez nuen erabili, hain iruditu zitzaidan une hartan —besterik... Etsiak jota nengoen, beraz, etorkizun hurbilarekiko eta gerta zekidakeenarekiko ezaxola:
|
|
|
Helenaren aurpegia ere —irudi idealizatu bat, abstrakzio bat ia, osotasun baten barruan atzematen nuena— ez baitzen aurpegi bera jada, ene beste begirada hartan aurpegiaren zatiek hartu baitzuten indarra, xehetasunak muinari nagusitu balitzaizkio bezala: ...urik ederrenaren berrargitalpenean...; badakit, bai, irudi haiek guztiak nekez etor zekizkidakeela burura txistua jotzen nuen bitartean, baina nizuke, aldi berean, une hartan sentitu nuena beste era batean adierazi, Damaso, egoera berri hartan gorputza bainuen planeta, eta arima satelite, mundua —ene mundua— bat batean irauli balitz bezala; tentsio hartan, behin baino gehiagotan nabaritu
|
nuen
neure burua porrotaren ertzean, txistuari eutsi ezinik... nota batean edo bestean huts ere egin nuen, egia esan, nahiz eta tentsioak berak lagundu zidan azkenean hil edo biziko une haietan biziaren alde egitera eta eutsi beharrekoari erori gabe eustera; minutu bat izan zen, sutsua, intentsua, azken ezin hobea izan zuena, Helenak airean iltzatu baitzituen bi besoak, bi edo hiru segundoko geldialdi... fruitu ezezaguna niretzat inondik ere, arrotza... nahiz eta fruitu arrotzak nire haragikoa eta nire lurretakoa ere behar zuen maila batean:
|
|
|
...tzen baitzitzaidan sua, dantzaren gogoratze hutsak eta nire irrika ezkutuen haizeak eraginda; irudi platonikoei eutsi nahi izaten nien, baina arima berehala lerratzen zitzaidan gorputzaren eremuetara; eta, hala ere, bekatuaren itzala neure baitan igartzen nuen arren, bekatu egiten ari nintzelako sentipenak ez zidan maiteminak eragindako barne bultzadarik itotzen ez gogoa kikiltzen; zergatik jokatu
|
nuen
neure buruarekin hain espiritu barkaberaz?; baliteke zentzu gutxieneko bat nuelako izatea, gorputzaren ukoan tematzea eragozten zidana, edo baliteke Bécquerren poemengatik izatea... fraide bécquerzaleak, Bécquerren poesia niri ere erruz gustatzen zitzaidala jakin zuenean, idazlearen errimak oparitu baitzizkidan... eta irakasleak nekez bilatuko baitzuen niretzat betiko suaren kondenazioa, errim...
|
|
|
Zuk kontatu didazu zeure idazkian nola bizi izan zenuten eten eta bikoiztasun hori, baita nola, apurka apurka, urrundu zineten Teofilo Mariarengandik, harik eta harekin hautsi zenuten arte. Nire prozesua, baina, bestelakoa izan zen; nik jeltzaletzat
|
nuen
neure burua, eta alde horretatik, beraz, adosago egon nintekeen Ada eta Domingoren jarrerarekin aita eta Teofilo Mariarenarekin baino, jeltzaleek errepublikaren alde egin zutenez gero; Adak eta Domingok, ordea, batailoi anarkista batean egin zuten gerra, eta horrek halako kezka bat sorrarazten zidan, anarkistak jainkogabetzat bainituen, azken batean —alde ederra...! —, nahiz eta, Doming... jainkozale berezia, hori bai, Elizaren erakutsiak aintzat hartzen ez zituena; esan nahi dizudana da gerrak orbetarron baitan ireki zuèn lubakian, ni tartean sentitzen nintzela sarri, lubakiaren erdian, bihotza erdibituta; zer egiten nuen...?; errezatu eta errezatu, korapiloa nik ezin askatu eta Jainkoak askatuko zidalakoan.
|
|
|
Ondorioz, konortea galdu nuen. Konorteratu nintzenean, berriz —kloroformoaren eraginpean nengoen, ebakuntza azkar bat egin baitzidaten—, infernuaren erdian aurkitu
|
nuen
neure burua, hain zen latza sentitzen nuèn oinazea —oinaze jasanezin orok segundo bakoitza bihurtzen du eternitate—, egunetan eta egunetako eternitatean luzatu zitzaidana. Galdetzen nion zirujauari ez ote zegoen zerbait oinaze haren kontra... eskatzen eta erregutzen nion eman ziezadala zerbait, aspirina puska bat gutxienez —garai hartan tabletetan egiten zituzten aspirinak, zu ere ederki gogoratuko zara horretaz, Damaso—, eta berak aspirina puska bat eman zidan, alferrik, hain desorekatua zen oinazearen eta analgesikoaren arteko borroka, azeriaren eta oiloaren artekoa iduri; eskatu nion orduan tableta bat, eskatzerik ez zegoela banekien arren, eta berak, jakina, ezetz esan zidan, odol-jarioa geldiarazi zidatela eta ea aspirinak urdailean eragingo zidàn zauritik odolustu nahi nuen.
|
|
|
absurdoa zen, zinez, bizitza, eta absurdoagoa gerra. Nire ohearen aurrean ispilu handi bat zegoen, eta absurdoa ikusi
|
nuen
neure burua: absurdoa sudurraren piramidea, absurdoa kopetako frontispizioa, absurdoak nire bixigu begiak, absurdoak nire ezpain zurbilak; absurdoa bekainen marra beltz apetatsuak, betzuloen teilatu ziruditenak, eta absurdoa mihia —nola ez nuen, bada, mihia aterako, ispilu aurrean nuenari iseka egiteko besterik ez bazen ere? —, itsusi baino itsusiago azaldu zitzaidana... absurdoa egunero jan beharra —hortzak gero eta gehiago iruditzen zitzaizkidan soldadutxo ilara enigmatikoak, oilasko hegal bati edo zerri mutur bati erasotzeko gertu—, absurdoa egunero lo egin beharra... absurdoa bizitzaren edertasun guztiak heriotzaren mende egotea... absurdoak pentsamenduak —zergatik pentsatu, absurdoaren pentsamenduak pentsamendu guztiak berdintzen bazituen? — eta absurdoa existentzia.
|
|
|
‘Eta ez ezetzik esan, ama; ez ezetzik esan, aita: hamar urterekin gizontzat
|
nuen
neure burua, eta hamabostekin, esango didazue... ’.
|
|
|
hain zirraragarriak ziren txistuaren notak —une hura, esnatze bat bezala gertatu zitzaidana, kutsatu gabeko lur batera...! —, non hantxe erdibitu baitzitzaidan bihotza, emozioaren emozioz; are gehiago: noten segida hura ni inguratzen ninduèn musika bat ere bazen, magal amoros baten antzera hartzen ninduena eta barruan pilatuak nituèn gorroto guztiak —baita gurasoen eta jaun kalonjearen aurkakoa ere— urtzen zizkidana, ez dakit kolpetik edo apurka eta banan banan; eta bihotzak belauna jaisteko agindua eman, eta jarraian, negarrez ikusi
|
nuen
neure burua, belauniko, Jainkoari eskerrak ematen nizkion bitartean, burua galdu nuèn istantean bere argiaz argitu ninduelako, txistu nota haiekin... ez bainuen dudarik hura guztia Jainkoaren grazia berezia zela: Jainkoak hari guztiak mugitu zituela, alegia, ardi desbideratuak bidera egin zezan berriro eta arestian zentzurik ez zuenak zentzua aurki zezan.
|
|
|
" Ez zaizkizu matíaslópezak jada gustatzen, Helena...?"; bi emakumeak ahoa bete hortz uzteaz gain —ederki goza nezakeen nik, bide batez, haien nora ezean! —, Helenaren ezpain zurbilak pitz zitezkeen, baita haren begi koloregalduek itsasorik berdeenaren zipriztin bat jaso ere: ...ieztatua gezurta zezaketenak, eta Helenak artean ni maite ninduela adierazi; baina azkenean, aukera hura galdu nuen, nahiz eta beste aukera bat ere landu nezakeen, ausaz... alferrik, Helenaren amak berandu gabe bidali baitzuen alaba, Nafarroan bizi zèn bere ahizpetako baten komentura sukaldari —‘erbesteratu’ egokiago litzateke, beharbada—; aukera eskura izan nuenean, beraz, ez
|
nuen
neure buruan sinetsi, eta ez sinesteak axolagabekeriara eraman... eta axolagabekeriak errudun egiten ninduen.
|
|
2011
|
|
|
erantzun izan banie, ohean nire lekua hartu eta egokitzen zitzaidan neskaren zatiarekin konformatu izan banintz, gozatzen asmatu izan banu, ez nintzatekeen beharbada dohakabeago izango. Mosaikoak egiten ari diren artisau baten antzera irudikatzen
|
nuen
neure burua, emakumearen osotasuna maitatu beharrean zatiren batekin konformatu nuen. Beharbada oraindik garaiz nengoela esaten nion neure buruari ilunabarretako tristurak bihotza estutzen zidanean.
|
|
|
Nik ere sortzailetzat
|
nuen
neure burua, baina ez nintzen gautxoria, alproja eta edanari emana eta, okerrago dena, ez nuen seguru asko talenturik. Aski zen nire gelari begirada bat ematea.
|
|
|
Nire eleberria Borgesen ipuinean oinarritzen zela esango zion norbaitek. Nik ez
|
nuen
neure burua defendatzeko aukerarik izan. Eleberria erdi bidean zapuztu zen eta, okerragoa dena, nire neskarekiko maitasuna ere bai.
|
|
|
Eta gero arroka gainera igo nintzen. Uretara so egin eta han ikusi
|
nuen
neure burua, neure ezkata buztana. Ai ene!
|
|
|
Barkamena eskatu nien nire umore txarragatik, eta txiste txar bat egin
|
nuen
neure burua konparatuz bi lehoi emerekin kaiola txiki batean sartutako piztia hezitzaile batekin.
|
|
|
Hilik zegoela sinetsi genuen txalupa hutsik ikusi genuenean, bere arrantzarako eta angulak hartzeko tresnak bertan, alabek eta nik, ez poliziak eta abar, baina bai guk, istantean, eta sinesmen horrekin abiatu nintzen etxera, senarrik gabe biziko nintzela ziurrenik egun hartatik aurrera. Eta gustatu egin zitzaidan, gogoa etorri zitzaidan, gogoa, gogoa nuen ez dakit zer eta badakit zer egiteko, gogoa lehen aldiz nire bizitzan Bloody Mary bat bestearen atzetik antzezteko; kotxeko ispiluan ilea atontzen ikusi
|
nuen
neure burua, begiaz keinu egin nion, bidean senarraren autoa ikusi, eta aurrera jarraitu nuen.
|
|
2012
|
|
|
Bat, bat, bat, bi, bi? hara sartu nintzenetik egin ez nuen zerbait egiten aurkitu
|
nuen
neure burua. Hatzak zenbatzen, egoera hartatik ihes egiteko hatzak zenbatzen.
|
|
|
Proposamen hark beldurtu egin ninduen. Ez
|
nuen
neure burua handik kanpo ikusten. Ez nuen uste burujabe izan nintekeenik.
|
|
|
Noiz edo noiz, handik kanpo imajinatzen
|
nuen
neure burua, baina berehala konturatzen nintzen ez nintzela hura ez zen toki batean bizitzeko gai. Ahaztua nuen zer zen ingurukoak zaintzea, hori besterik ez dut egin nire bizitzan eta ahaztu egin zait, pentsamendu horrek txikitu egiten ninduen.
|
|
|
Bat batean hantxe ikusi
|
nuen
neure burua. Belarretan eta oinutsik.
|
|
|
Sartu ninduten egunean zer nolako bidea egin zuten gogoratzen saiatu nintzen. Ibilbidea egin
|
nuen
neure buruan. Eta aspaldian gogoratu ez nituen hainbat gauza etorri zitzaizkidan burura.
|
|
|
Audian sartu eta Jaizkibeldik gora egin genuen. Ez nekien zer egin, inoiz ez
|
nuen
neure burua halako egoera batean ikusi. Horrelakoak ziren, beraz, bizipen dramatikoak?
|
|
|
Haurra izan zezan konbentzitu. Nahi gabekoa izan arren, azken batean opari bat zela argudiatzen imajinatzen
|
nuen
neure burua, moldatuko ginela nolabait, lagunduko niola haurrarekin, ez zitzaiela ezer faltako.
|
|
|
Tabernetako musika eta aire kargatuak areagotu egin zidan gainera. Ezin
|
nuen
neure buruarekin.
|
|
|
Jende zakurra, jende indartsua. Ni ondo moldatzen nintzen korrika, baina ez
|
nuen
neure burua arraunean konpetitzen ikusten.
|
|
|
Ametsa aukeratu nahi nuen, ez nuen inkonzientziaren eskuetan utzi nahi. Amets musukatzen irudikatu
|
nuen
neure burua, taberna zulo bateko izkinan elkar laztanduz. Egoera berotzen ari zela hartu nuen lo.
|
|
|
Besarkada, bosteko eta musuen ondoren aulkiak falta zirela ohartu eta ondoko mahaietatik hartu zenituen batzuk. Laster, institutuko klasekideez inguratuta ikusi
|
nuen
neure burua. Denek jakin nahi zuten Stuart arrakastatsuaren berri, eta, hortaz, berehala zeureganatu zenuen lagun talde osoaren arreta.
|
|
|
Handik urte pare batera sari potoloago bati uko egiteko prest ikusi
|
nuen
neure burua, gure hiriaren izena daraman poesiakoari hain zuzen ere: ez zitzaidan, eta ez zait?
|