|
2000
|
|
|
Ondoren Tanttakan hasi ginen. Garai hartan ez
|
nuen
inoiz pentsatuko lanbide bat izan zitekeenik, baina hara! Pribilegiatua naiz alde horretatik.
|
|
|
Edurneren eskuak ohe ondoko mahaitxora bihurtu ziren, ene iratzargailuaren ondoan utzitako larruzko botikinean arakatu beharrez. Ez
|
nuen
inoiz amestuko Edurne halako botikin baten jabe. Hura gabe larrialdi zerbitzuetara bidean izanen nintzatekeen.
|
|
|
Baina lagunekin ez. Lagunekiko hitzorduetan ez
|
nuen
inoiz maite lehenbizikoa izatea. Bigarrena gehienez ere.
|
|
|
neure zer guztiak paper beldurgarri hartan hizki larriz eta argazkiz inprimatuta ikusteak zeharo inpaktatu ninduen, erraz ulertuko den moduan. Ez
|
nuen
inoiz halako shock latzik jaso.
|
|
|
Hamabi urte izango dira Antxon Garcia del Molino ikusi gabe, Herreran egon ginenetik hain zuzen. Han ere modulu ezberdinetan egon ginen, baina bisitara bidean ikusi izan
|
nuen
inoiz edo behin, eta ez zait akordu hartatik bere irudia ezabatu. Orduan bezala darama, orain ere, txapela buruan.
|
|
2001
|
|
|
Batasuna prozesuan une batzuetan 4.000 pertsonek parte hartu zuten gehienez, eta beste batzuetan 3.000 pertsonek. Esate baterako Aralarko jende askok ez genuen parte hartu; nik neuk ez
|
nuen
inoiz bozkatu. Orain gugana hurbiltzen ari den jendean, batzuk lehen HBn egondakoak dira, baina badira ezker abertzalekoa izanik ere mugimendu egituratuetan sartu gabekoak.
|
|
|
Dena den, Nafarroako «Delegacion de Informacion» delakoarekin suerte ikaragarria izan genuen. Nik entzun
|
nuen
inoiz, hango delegatuaren ordez euskara kontuak eramaten zituenaren aita abertzalea izan zela... Harekin konpontzen nintzen ni, beti apal apal, han harrotasunak ez baitzuen ezertarako balio, baina laguntza handia lortu nuen harengandik.
|
|
|
Humboldt eta Humboldten ingurumariko euskaldunez eta orduko Euskal Herriaz, Justo Garatek aztertu du, Justo Garatek daki eta Justo Garatek erakutsi du. Harenez baliaturik prestatu
|
nuen
inoiz" Guillaume de Humboldt et la langue basque" zeritzan artikulua, Lingua e stile, 8 (1973), 107, gero Wilhelm von Humboldt nella cultura contemporanea (cur. L. Heilmann) liburuan, Bologna, il Mulino, 1976, jasoa11 Jakina denez, orain badugu hontaz eta hartaz, euskal hizkuntzalaritzaren aldameneko pasarte xelebreak eta negargarriak kontatzen dizkigun Tovarren liburu ezaguna:
|
|
|
Gogoratzen nintzen, kenketak eta gehiketak, lanean hasi nintzenean, bortxaz ikasi nituela eta ez naizela oraino sobera trebe; hiru ezezagunekiko ekuazioen paperean agertzeko hitzak falta nituen. Arima arras gal beldurrez, ez
|
nuen
inoiz indar minimorik egin. Ene matematikako irakasleez ez dut hatz mental izpirik atxiki, ez ohorerik, ez traumarik, haiek aldiz, kurtsoko plomuzko borobila bide nintzela, nitaz biziki ontsa oroitzen direlarik.
|
|
2003
|
|
|
" Zure amak berdeak zituen", erantzuten zidan," Gretarenak bezalakoak". Aitaren berri ez
|
nuen
inoiz izan. Ez nekien ez bere izenik, ez izanik.
|
|
|
Neu ere nahastuta nengoen: ez
|
nuen
inoiz halakorik entzun. Manuel lagunak, solaskideen jarrera ezbaikor eta harriduraz betetakora ohituta, patrikara sartu zuen eskua eta hatzen artean trabatuta, froga ezin gezurtatuzkotzat, NANa erakutsi zigun.
|
|
2004
|
|
|
Neronek ere ez
|
nuen
inoiz pentsatuko hilabeteroko bi orrialde hauek idazteagatik ordainduko zidatenik, hizki bakoitzeko ordaindu didatenarekin, urtean zehar irakurtzeko erosten ditudan aldizkari eta liburuak kostatzen zaizkidanaren erdia jaso dut. Ez da gutxi!
|
|
|
Emilio Lopez Adan jarri nahi dut hizketan, eta gehienetan bezala, egia antzeko ustekizunak larrutuz arazoaren barrenak argitzeko gaitasuna erakusten duten aholkuak emango dizkigu: . Ez
|
nuen
inoiz ulertu zergatik ezker abertzaleak onartu zuen felipeen ikusmoldea: –Euskadin lan indarra saltzen duena, hori da euskalduna?.
|
|
|
Ez
|
nuen
inoiz halako arrainik harrapatu lehen.
|
|
2005
|
|
|
Dena den, Nafarroako «Delegacion de Informacion» delakoarekin suerte ikaragarria izan genuen. Nik entzun
|
nuen
inoiz, hango delegatuaren ordez euskara kontuak eramaten zituenaren aita abertzalea izan zela... Harekin konpontzen nintzen ni, beti apal apal, han harrotasunak ez baitzuen ezertarako balio, baina laguntza handia lortu nuen harengandik.
|
|
|
Vicente Blasco Ibañez idazle eta pentsalari errepublikarraren El intruso zen liburua. Blasco Ibañez ezagutzen banuen ere, ez
|
nuen
inoiz haren libururik irakurri. Liburuaren testuingurua eta bertan kontatzen den historiaren berri izanda, ordea, Azken Portuko jaiak igaro eta ahal izan bezain laster ekin nion irakurketari.
|
|
|
Uste dut ingurukoek pentsatu zutela hura «Loloren bitxikeria bat gehiago» zela. Ez
|
nuen
inoiz guzti haren arrazoirik azaldu baina gizonak emakume gazteekin askoz atseginagoak, askoz zuzenagoak, askoz jatorragoak, askoz edukazio hobeagokoak direlako egin nuen eta beraiekin, gazteekin, jarrera ez hain agresiboa dutelako. Nagusia zarenean ez zaitu inork errespetatzen ez zaituztelako gustuko.
|
|
|
Valcornejan eta besteetan egon nintzen urteetan, ez
|
nuen
inoiz dardara mota hura sekula sentitu.
|
|
|
Jende gutxik ezagutzen ninduen, nire lagunak sobera ezagunak izan arren. Inoiz ez ninduten delegatu izendatu, ez
|
nuen
inoiz ezer esan biltoki nagusian egiten ziren asanbladetan, nire gelako kideek ez ninduten kalean agurtzen. Ikusezina nintzen, antza.
|
|
|
Ez
|
nuen
inoiz usteko nik ezagututako Idoia hura, aurrerakoia, modernoa, sexu gozamenera emana, askea... halako ezertan sartuko zenik. Ez nuen ezer ulertzen; hainbeste denbora elkarrekin ibili eta gero, gauetik goizera beste bat bihurturik ikusten nuen nire maitalea, bere baitan ernamuin bat hazi balitzaio bezala; ordura arte, bera ere konturatu gabe, barruan eduki, nonbait, hazia.
|
|
|
maite zaitut. Ez
|
nuen
inoiz jakinen.
|
|
|
Ez
|
nuen
inoiz irribarretsu ikusi. Bazuen amorru isila, barruak jaten zizkion zerbait.
|
|
2006
|
|
|
Eta prostituzioa ere izugarria da, hamar edo hamabi urteko neskatxak ikusten dituzu goizeko ordu bietan, bide bazterrean zain. Hori nik ez
|
nuen
inoiz ikusi, ezta Somozismoan ere. Esango nuke orain Nikaragua Somozismoan baino okerrago dagoela.
|
|
|
Ikastaroa bukatu eta urte dezente igaro ziren. Baina harremana ez
|
nuen
inoiz galdu. Egun batean, deitu ninduten eta negutegiak lagatzeko asmoa zeukatela esan zidaten, landaketa aurrerakoi batzuk egin nahi zituztela eta.
|
|
|
Bien artean inon erdibiderenbat bazen, ez nuen aurkitu. Ez
|
nuen
inoiz istorio hori idatzi.
|
|
|
Pote pare bat edanda gaixotu egitennintzen. Gipuzkoan garai hartan ez
|
nuen
inoiz ezagutu ETAren kontra zegoelaesatera ausartzen zen gazterik. Ergel sentiarazi nahi ninduten inguruko guztiek, politika axola ez zitzaidalako eta ETAren alde ez nengoelako.
|
|
|
Izerditan nintzen. Ene bestea nitan sentitzen
|
nuen
inoiz baino gehiago. Baina jada banekien nor zen beste hura.
|
|
|
Zergatik ez nituen nik ere belarrietako tapoiak erabiltzen? Probatu, probatu
|
nuen
inoiz, baina ez nengoen batere gogara: alde batetik, deserosoa egiten zitzaidan neure anatomian gorputz arrotz bat sartu behar hori:
|
|
|
Plazaren amaierako balkoi zabalera hurbildurik, luzaz egon nintzen portura begira, aurrez aurre neuzkan ontzietatik zein zen gerraontzi eta zein merkataritzakoa erabakitzen. Ez
|
nuen
inoiz portu bat ikusi nobeletan eta zinean baizen, baina aurrean neukan estanpa ez zitzaidan nekazari giroko eszena bat baino arrotzagoa. Erakargarriagoa eta misterio gehiagokoa, bai behar ere, baina ez urrunagokoa.
|
|
|
Taldeko gehienoi, justu kontrakoa gertatzen zitzaigun, eta garagardo eta snaps batzuk edan orduko, hark baino errazago galtzen genituen piura onaren neurriak. Hermann, ordea, ez
|
nuen
inoiz neurritasuna galduta ikusi. Hori ere alde zuen:
|
|
|
Segi eta segi lanean, horixe egiten nuen nik ten eta ordu erdi bat bertan egon behar nuen. Pentsatuko duzunez, ez
|
nuen
inoiz egin. Zer egin nuen orduan?
|
|
2007
|
|
|
(?) Hamabost egunean ikusi nuen aurpegi bakarra zaindariarena izan zen, zeinak debekatua zuen hitz egitea eta nire galderei erantzutea. Ez
|
nuen
inoiz ere giza ahotsik entzun. Inongo zentzumenek ez zuen estimulu txikienik ere jaso hamabost egunean.
|
|
|
Gure inguruko inork ez zuen Pedroren euforiaren arrastorik ere. Nik, adibidez, ez
|
nuen
inoiz zinemara joateko ohiturarik izan; areto ilun horretan denak isilik pantailari begira egotea pixka bat denbora galtzea iruditzen zitzaidan eta, bestela ere, Pedroren pelikula haietako kontuak, pare batenak salbu, urruti gelditzen zitzaizkidan. Beste mundu batean bizi nintzelako izango zen agian.
|
|
|
Onartu egin nituen eta oheratu egin ginen. Ez
|
nuen
inoiz berarekin hitz gehiegirik egiten, baina egun hartan, saioa gauzatu eta txabusinaren gerrikoaren bila ari ginela, gertatutakoa aipatu nion. Eve nire ohe azpia arakatzen ari zela kontatu nion, errapeen zanbuluari begira kontatu nion, eta berak, bederen, heroi izatea zer zen sentitu ahal izan nuela esan zidan.
|
|
2008
|
|
|
–Ez
|
nuen
inoiz ulertu zergatik ezker abertzaleak onartu zuen felipeen ikusmoldea: –Euskadin lan indarra saltzen duena, hori da euskalduna?.
|
|
|
Ondokoak eskaini zion musuzapiarekin lehortu zituen malkoak, eskuko poltsatik ezpainetako margoa atera eta bi igurtzirekin txukundu zituen ezpainak eta irmo geratu zen, zutik. Erruki gutxikoa izango zela pentsatu
|
nuen
inoiz alderdiko agintaritzan zenbait erabaki hartzeko orduan, krudela izaten ere irudika nezakeen, baina baita onbera, samurra, amultsua, eta are beroa izaten ere. Negarra gainditu zuela adierazteko edo, eguzkitako betaurrekoak kendu zituen.
|
|
|
Baita nire amari ere, ilobekin txanda bat baino gehiago egitea egokitu baitzaio. Familiaren sostengurik gabe, ikerlan hau ez
|
nuen
inoiz bukatuko.
|
|
|
Nik ez
|
nuen
inoiz superguay horietako bat eduki, ordua, egutegia, alarma eta kronometroa baizik ez zituen F91 xaloa baizik, joko bakarra kronometroa segunduan doi gelditzea zuena. Orain, retro garaia bizi dugunez, G Shock en vintage bertsioak atera dituzte.
|
|
|
Inoiz ez dut pentsatu horretan. Irratian nenbilela ez
|
nuen
inoiz pentsatu telebistan lana egingo nuenik. Halere, irratiko jendeak esaten zidan nire etorkizuna telebista izango zela; baina ez nien aintzat hartzen.
|
|
|
«Ez
|
nuen
inoiz imajinatu egiten ari nintzena nire lanik pozgarrienetakoa izango zela»
|
|
|
Ondo ezagutzen genuen elkar, eta hiru astetik behin gutxi gorabehera izaten genituen telefono elkarrizketa luzeak eten izanak arrazoiren batengatik izan behar zuen. Norbait ezagutu ote
|
nuen
inoiz galdetu bazenidan ere, inkontzienteki elkarrizketa beste gai batera desbideratu nuen beti. Ez dakit ziur zergatik.
|
|
|
Mifuk baietz egin du buruaz," tximinia eta lanpara", baxu baxu. Noski gogoratzen dela, baina gure artera ekarri nahi
|
nuen
inoiz aipatu ez dugun arratsalde euritsu hura. Zein arratsalde xaloa, bion artean bere gela hustu genuen hura!
|
|
2009
|
|
|
Estefania besarkatzeko gogoa piztu zitzaidan, baina nik ez
|
nuen
inoiz Estefania besarkatu.
|
|
|
Isildu eta ahaztu egin nuen. Ez, ez da egia, ez
|
nuen
inoiz ahaztu. Ez zait inoiz ahaztu, badakizu?
|
|
|
Patetismo zerrenda hau gehiegi ez luzatzearren, EAJ eta PPren arteko harremana aipatu behar dugu.EAJk ukatu egin du, baina alderdi horrek duen boterearekiko atxikimendua ikusirik, zerbait erreala zela pentsatu behar dugu. Nahiz eta nire harridurako ahalmena nahikoa higatua izan, dudan adina kontuan harturik, ez
|
nuen
inoiz pentsatu herri honetan, frankismoaren ordezkariei Lizartza herrian beraien demokrazia kontzeptua gorpuzten ari direnei EAJk gobernatzeko eskaintza bat aurkeztuko zienik.
|
|
|
Ustekabea izan zen. Uste
|
nuen
inoiz ez zuela ulertuko.
|
|
|
Etxeberriak pozez hartu du liburua eskuetan: . Ez
|
nuen
inoiz pentsatu liburu bat aterako nuenik. Duela urte batzuk proposatu zidaten, baina ez zen aurrera atera.
|
|
|
Baina horrek kilometro mordoa egitea eskatzen du, eta ni ere A biktima bihurtu naiz. Azkenaldian, Bilbon asko ibiltzen naiz, nahiz eta ez
|
nuen
inoiz pentsatuko hiri handi batean bukatuko nuenik.
|
|
|
–Ez dakit nola ausartu naizen zure etxean azaltzen. Askotan izan dut etortzeko gogoa, baina ez
|
nuen
inoiz ere aitzakiarik aurkitzen.
|
|
2010
|
|
|
botatzen zidanean. Ez
|
nuen
inoiz estimuan izan animalia hura, ez, eta Sararen gurasoen etxetik gurera ekartzea onartu banuen emaztearekiko maitasunagatik onartu nuen, halako hutsune afektiboa betetzen laguntzen ziola iruditu zitzaidalako. Andrea jaio zenez geroztik, ostera, soberan zegoen niretzat, eta umearen erasoa gertatu zenetik aurrera inoiz baino soberago ikusi nuen, begi bakarrarekin itxura higuingarria izateaz gain halako jarrera oldarkorra erakusten baitzuen nirekin.
|
|
|
Hiriaren hizkuntza. Jendeari pop kulturagustatzen zaio.RANAEz
|
nuen
inoiz pentsatu liburu bat egingo nuenik. Bilketa lanean nenbilen bidaiatzen Damasko, Egipto ta Beirutenbarna, eta Damaskon azpiko arropa harrigarriak ikusi nituendendetan zintzilik.OUT:
|
|
|
Iritsi orduko, Ainara eta biongana etorri da eta biok estuestu besarkatu gaitu. Ez
|
nuen
inoiz ama horrela ikusi. Imajinatzen nuen oso gaizki egongo zela, baina kemen tsu nabari zen.
|
|
|
Musu eman dit ezpainetan. Ez
|
nuen
inoiz horrelako musurik jaso. Goxoa izan da, gustatu zait.
|
|
|
Gaztetxo nintzenean nik ere futbolerako zaletasun handiagoa nuen. Umetan ez
|
nuen
inoiz ere antzerkirik egin.Noiz gerturatu zinen antzerki mundura. Dakizuna zeure kabuz ikasi duzula esango al zenuke. M.A.:
|
|
|
Nik, bitartean, ateak eta bihotza zabal zabalik utziko nizkion, sartu nahiz irteteko. Erabakia
|
nuen
inoiz ez nintzela izango ez pisu, ez lakio, ez lokarri. Begirada pare bat hilabete atzera botaz gero, aski eta sobera iruditzen zitzaidan berriki egindako aurrerakuntza; mirari horren aurrean esker oneko sentitzen nintzen, eta ezer esijitzea zapokeria edo zekenkeria baten pare ikusiko nukeen.
|
|
|
Euskal Idazleen Elkarteak antolatutako kongresu batean bi hitzaldiren arteko atsedenaldian taberna batean pintxo bat jaten ari nintzelarik hurbildu zitzaidan eta nire bigarren liburua asko gustatu zitzaiola esan zidan. Urte haietan oso iruzkin gutxi entzun edo irakurri nituen nire liburuez eta horregatik ez
|
nuen
inoiz ahaztu egin zidan ilusioa.
|
|
|
Irakaslegai asko ginelako, nire azterketa irakurtzeko data egun asko geroago egokitu zitzaidan. Baina ez
|
nuen
inoiz leituko, eguna iritsi baino lehenago bukatu nituelako katedrako oposizioak. Hauek Donostiako Zubiri institutuan egin behar ziren, Zurriolako hondartzaren aurrean (sasoi hartan askoz txikiagoa eta itsusiagoa).
|
|
|
Ez
|
nuen
inoiz etxean gorabehera horren berririk entzun baina ez ninduen harritu, izateko erak eskatzen zion jarrera baitzen Antton Karlista hura bere lekuan jartzea. Barrua lehertuko zitzaion Raimundoren alde egin ez balu, erasotzailea herriko jauntxoetakoa bazen ere.
|
|
|
Nola esango nion, ordea. Zerealak jaten ari zenez, gogoratu
|
nuen
inoiz eskatu izan niola ostatuetan zerealik ez gosaltzeko, zerealek gure adin tartea nabarmentzen zutelako gainerako bezeroen aurrean. Txantxa hura erabiltzerik ote neukan, bueltaka ari nintzen, harik eta bera mintzatu zitzaidan arte.
|
|
2011
|
|
|
Hauteskundeak iristen ari ziren eta lehengo alkateak uzteko asmoa zeukan. Nik herrian gauza askotan parte hartu izan dut, baina udalean zuzenean ez
|
nuen
inoiz jardun. Udaletxean lan egiten duen lagun batek esan zidan" gaur arratsaldean hirekin hitz egin behar diagu", eta eurek proposatu zidaten zerrendaburu izatea.
|
|
|
"... ez
|
nuen
inoiz pentsatu bizitza lotu zitekeenik hizkuntza desberdinekin").
|
|
|
Max Frisch en eragin nabarmenegia zuen eleberri labur bat argitaratu nuen ondoren eta ez
|
nuen
inoiz eragin hori ukatu edo ezkutatu, alderantziz baizik, egin zizkidaten elkarrizketa apurretan berariaz bezala goraipatzen bainuen suitzarrarekiko nuen zorra eta batez ere mirespena. Mirespena ez ezik mendetasun modu bat ere izan zen neurea, goizetan haren orrialde pare bat irakurri gabe ezin izaten bainion aurre egin egunari eta, haren eleberri guztiak buruz nekizkienez, berdin izaten zitzaidan nondik hasi, plazer bertsua sentitzen bainuen edonondik hasita ere eta, delirio moduko horren gailurra jo nuelarik, mundua haren begiz ikusten nuen irudipena izan nuen.
|
|
|
Birjiliok irudikatu zidan tramankulu hura gaztelaniazko, rueca? hitzarekin erlazionatu nuen beti, baina ez
|
nuen
inoiz euskarazko izenik entzun, agian ez nuelako argazkitan baino ikusi. Mojekin hitz egin eta bat lortzen saiatuko nintzela agindu nion, baina zertarako zen jakin beharra nuela, azalpenik eskatzen bazidaten edo.
|
|
|
Basati amaieran. Ez zen horrelakorik entzuten nuen lehen aldia, ohe zaharra zelako hura, baina, hala ere, ez
|
nuen
inoiz antzekorik sentitu. Ohe zaharraren mugimenduek ez zuten zalantzarako tarterik uzten, baina leihoaren zabaletik azalpen oihuak iristen ziren.
|
|
|
Amak txikitandik erakutsi zidan gurean diru beharra genuela, eta ez zegoela jai hartzerik. Horregatik, ez
|
nuen
inoiz oporraldirik ezagutu, ez eta jai hartu genuen iganderik ere. Gure amak beti zioen bizitza aurrera ateratzeko lan egin beharra dagoela, eta gaur aurreztutako diruak biharko beharrak uxatuko dituela.
|
|
|
Miguel Angel Blancoren heriotzak gaixotu egin ninduen. Ez
|
nuen
inoiz gehiago oihurik egin.
|
|
|
Ni ere harritzen nau pistola bat erosi izanak. Liburua idaztera nentorren eta ez
|
nuen
inoiz pentsatuko armak erosten dituztenen perfilean nengoenik; baina perfil hori naiz erosi dudanetik (Ez daukazu eskubiderik dena lokazteko zure trauma pare batengatik). Sudanek ez du beti balio, dirudienez.
|
|
|
Ez
|
nuen
inoiz pentsatuko hain handia izan zitekeenik.
|
|
|
KARLOS. Ez
|
nuen
inoiz ikusi lehenago.
|
|
|
Dena dela, axola zitzaidan gauza bakarra zen berak barkatzea, erreguka barkamen eske joan behar banintzaio ere, edo beste ezer egin behar banuen ere, prest nengoen, eta hori ez
|
nuen
inoiz jakingo. Denboran atzera egin izan ahal banu...
|
|
|
Ez
|
nuen
inoiz ulertuko. Amets bat beste amets baten barruan.
|
|
|
Zer ari haiz, mezu gakotuak interpretatzen harriko abizen galego euskaldunetan? Larruzko zamarra horrekin bateriajolea edo, neure artean, kontzertuondoren batean agurtuko
|
nuen
inoiz Bixarberderekin solasten nintzela. Agur aita, hor zaude, zaude bai ordu estrak sartzen zeure mandrinadora maitean beti hanpatu zintuen Propiedad de patetiko horren azpian hezurgorri, “neskaren bat gonbidatzeko” dirua ematen zidan izebaren aldamenean.
|
|
|
– Ikaragarri gustatu zaio Fuchsi zurekin egin dudan lana, beti izango nauzu zorretan, Javier. Zu gabe ez
|
nuen
inoiz...
|
|
2012
|
|
|
Ez ninduen ezagutu. Aulkian esertzen hasi nintzen berriro ere, egunen batean gerturatuko zitzaidalakoan, baina ez
|
nuen
inoiz gehiago ez dantzan ez irribarrez ikusi. Urtebetera, betiko desagertu zen.
|
|
|
Korrika ibiltzen zen batetik bestera, azeri aurpegia zuen eta irribarre egiten zuen bakarra zela uste dut. Gainontzekoek hortzik zuten ez
|
nuen
inoiz jakin. Azeri aurpegia zuenarekin konfiantza pixka bat hartu nuen.
|
|
|
Ez
|
nuen
inoiz itxaropena galdu. Ama edota ahizparen bat agertuko zela irudikatzea gustatzen zitzaidan, gero bisita nuela jakinarazita ez ateratzea erabaki nezakeela jakin arren.
|
|
|
Saiatu izan nintzela esango nuke, gertatu zitzaidanetik saiatu nintzen behin baino gehiagotan egoera hura errepikatzen, amestu nuena errepikatu zedin batez ere. Baina ez
|
nuen
inoiz lortu, eta ez dut jakiterik izan zerk eragin zuen nire aldarte hura. Ezin da nahita eragin, antza.
|
|
|
Eta, zintzoa banaiz, aitortu behar dut inor nire kargu ez izateagatik pozik nengoela. Zalantza egiten
|
nuen
inoiz haiek izateko gogorik izan ote nuen.
|
|
|
–Ez
|
nuen
inoiz ama horrela ikusi, kontatu dio azkenean, begiak distiratsu. Isildu egin da kolpera berriz, gertatu berri dena oroituz zalantza gabe?.
|
|
|
Behin baino gehiagotan saiatu zinen zer egiten zenuen azaltzen, baina ez
|
nuen
inoiz guztiz ulertu. Badakit bezeroek sortu nahi duten enpresa baten proiektua aurkezten dizutela, bideragarria den edo ez jakiteko.
|
|
|
Esan zidan bazekiela alferrikakoa zela aitari gai horretaz hitz egitea, hark oso ongi zekiela zer komeni zitzaidan, eta ez zidala baimenik emango nire kalterako izango zen zerbait egiteko; harritua zegoela, aitarekin izan nuen hizketaldiaren ondoren, eta, berak jakin zuenez gero, aitak nirekin erabili zituen hitz atsegin eta maitasunezkoak entzun ondoren, gauza horiek bururatu zitzaizkidalako; eta, hitz batean, neure burua alferrik galdu nahi baldin banuen, ez zegoela zereginik, baina ziur egon nintekeela haiek ez zutela horretarako baimenik emango. Berari zegokionez, ez zuen nire hondamenean esku hartu nahi, eta nik
|
nuen
inoiz esan amak baimena eman zidala aitak ukatutakoa egiteko.
|
|
|
Jaiki, gelatik irten, eta ingurura begiratu nuen. Ez
|
nuen
inoiz horrelako ikuskizun tamalgarririk aurrean izan: itsasoa mendien neurriraino altxatu zen, eta hiruzpalau minuturo gainera erortzen zitzaigun.
|
|
|
Han geratu nintzen, eta ezin esan badezaket ere Jainkoari han egoteagatik eskerrak eman nizkionik, benetan eskerrak eman nizkion begiak ireki zizkidalako, bide mingarriak erabilita, nire aurreko bizitzaren egoera ikusi, maltzurkeriez errukitu eta damuarazteko. Ez
|
nuen
inoiz Biblia ireki ez itxi Jainkoa neure arimaren barru barrutik bedeinkatu gabe, Hark bultzatu zuelako Ingalaterrako adiskidea, nik ezer esan gabe, liburua nire beste gauzekin batera jartzera, eta gero itsasontzi hondoratutik ateratzen lagundu zidalako.
|
|
|
Beraz gauza on guztiak galduta eta nolakoa nintzen edo nolakoa izan behar nuen susmorik izan gabe, unerik zoriontsuenetan ere, hala nola, Saletik ihes egin nuenean, ontziko kapitain portugaldarrak jaso ninduenean, Brasilen arazorik gabe bizi izan nintzenean, Ingalaterratik bidalitako zama hartu nuenean eta antzekoetan, ez
|
nuen
inoiz «eskerrak, Jauna» ez pentsatu eta ez esan; zoritxar handienetan ere ez nuen Jainkoari otoitz egiteko edo «Jauna, erruki zakizkit!» edo horrelako zerbait esateko pentsamendu bakar bat ere izan. Ez, ez nuen Jainkoaren izenik aipatzen, birao eta zin egiteko izan ezik.
|
|
|
Horrek bihotza poztu zidan pixka bat, batez ere ordu erdi geroago itsasoko haize kirria haizete leun samar bihurtu zenean. Ordurako uhartetik tarte ikaragarrira nengoen, eta, eguraldi hodeitsua edo lainotsua izan balitz, beste egoera batean egongo nintzateke, ez bainuen txalupan iparrorratzik, eta ez
|
nuen
inoiz asmatuko nora jo, uhartea ikusmenetik galdu izan banu. Baina eguraldiak argi iraun zuen, eta masta jaso eta haize oihala zabaltzen ahalegindu nintzen, ahal nuen gehiena iparralderantz gidatzen, ur lasterretik irteteko.
|
|
|
Esker oneko jarrera hori nuela neure gaztelura itzuli nintzen, eta nire segurtasunari zegokionez ordu arte baino errazagoa egin zitzaidan; izan ere, konturatu nintzen izaki beldurgarri horiek ez zirela inoiz uhartera zerbaiten bila etorri, agian ez zutelako ezer aurkitzea espero, edo ez zutelako ezer nahiko; eta, zalantzarik gabe, askotan uhartearen alderdi itxienean eta adartsuenean egongo zirenez gero, ez zutela gauza erabilgarririk aurkituko. Ia hemezortzi urte neramatzan han, eta ez
|
nuen
inoiz inoren oin aztarnarik ikusi, eta beste hainbeste eman nitzakeen ordu arte bezain ezkutuan, ez baninduten aurkitzen, eta ez nien horretarako aukerarik emango, nire eginkizun bakarra nengoen lekuan erabat ezkutuan egotea baitzen, baldin eta ez banituen aurrean ikusten kanibalak baino izaki egokiagoak neure burua agerian jartzeko.
|
|
|
Ez nuen hitzik aurkitzen, hura ikustean barruan sortu zitzaizkidan irrikak eta gogoak nahikoa indarrez adierazi ahal izateko, eta batzuetan hitz hauek esanarazten zizkidaten: «Gutxienez bat edo beste, edo hobeto esan, arima bakar bat itsasontzitik onik atera balitz, edo ihes egin balu eta niregana etorri, eta horrela lagun bat, adiskide bat izan, niri hitz egiteko eta nik harekin hitz egiteko!» Nire bizitza bakartian ez
|
nuen
inoiz horren gogo bizi eta gartsua izan adiskideen laguntasuna izateko, edo ez nintzen hura galtzeagatik horrenbeste damutu.
|
|
|
Atsekabea arindu zitzaidan, bizilekua erabat eroso bilakatu, eta pentsatzen nuen zokoratua izan nintzen bizitza bakarti horrek ez zidala soilik zerura begirarazi hara eraman ninduen Eskuaren bila, baizik eta tresna bat nintzela Goi arduraren mendean basati gizajo hari bizia eta, zalantzarik gabe, arima salbatzeko eta erlijioaren eta Kristau ikasbidearen benetako ezagupenera eramateko, Jesukristo ezagutu zezan, eta hura ezagututa betiko bizitza. Esan bezala, gauza horiei buruz gogoetan aritzen nintzenean, ezkutuko poz bat jabetzen zen nire arimaren alderdi guztiez, eta askotan atseginez hartzen
|
nuen
inoiz leku horretara eramana izatea, askotan eta askotan atsekabe guztien artean ikaragarriena zela uste izan banuen ere.
|
|
|
Etxeko kontuak antolatzen ari nintzela, ikusi nuen gauza askoren premia nuela, eta hasieran nituela egin iruditu zitzaidan, eta hain zuzen ere, hala gertatu zen horietako batzuekin. Adibidez, ezin izan
|
nuen
inoiz upel uztaidunik egin. Gurbil bat edo beste banuen, lehenago esan dudan bezala, baina ez nuen inoiz horrelakorik egitea lortu, lan horretan aste asko eman nituen arren.
|
|
|
Adibidez, ezin izan nuen inoiz upel uztaidunik egin. Gurbil bat edo beste banuen, lehenago esan dudan bezala, baina ez
|
nuen
inoiz horrelakorik egitea lortu, lan horretan aste asko eman nituen arren. Ezin nituen bi muturrak lotu edo upel oholak elkartu, urari barruan eusteko moduan, beraz lan hori ere bertan behera utzi nuen.
|
|
|
Munizioa lekuz aldatu nuenean, aukera izan nuen irekitzeko itsasontzian hezea aurkitu nuen upela, ura alde bakoitzetik hiruzpalau hatzetaraino sartu baitzitzaion; baina bustitakoa gogortu eta trinkotu ondoren, erdigunea babestua geratu zen, alea oskol barruan bezala, eta, horrenbestez, upelaren erdialdean ia hirurogei libra sutauts bikain aurkitu nituen. Hori aurkikuntza pozgarria izan zen niretzat une horretan, beraz leize zulora eraman nuen, eta gazteluan ez
|
nuen
inoiz bizpahiru libra baino gehiago utzi, ezusteren bat gertatuz gero, hari aurre egiteko. Era berean, balak egiteko nuen berun guztia ere hara eraman nuen.
|
|
|
Ordura arte nire bizitza osoan sekula izan gabea nintzen Gorteetan, ez bainintzen horretarako gai neure maila apalagatik. Egia da dezente entzun eta irakurria nuela printze eta ministro handien aldarteez; baina ez
|
nuen
inoiz pentsatu izan berorien eragin beldurgarriak hain herrialde urrunean aurkitzerik, Europakoen aldean oso arau ezberdinez gobernatua zegoela uste bainuen.
|
|
|
(24:53) Nik ez nekien, ez
|
nuen
inoiz pentsatu... Gogor egin dut
|
|
|
lan bizitza guztian. Ez
|
nuen
inoiz pentsatu honela bizi
|
|
2013
|
|
|
Nire belaunaldiko literatoek ez bezala, nik ez
|
nuen
inoiz pentsatu liburu bat idaztea. Hogei urterekin publikatzeari ez nion zentzurik ikusten.
|
|
|
Bai, ezin da konparatu. Beste denboraldietan ere jokatu ditut partida batzuk, baina sasoi honetan bezalako jarraitutasunik ez
|
nuen
inoiz izan, eta Osasunan nire urterik onena dela argi dago. Denboraldia amaitu arte partida asko geratzen dira, dena dela, eta jokatzen jarraitu nahi dut.
|
|
|
Alemanian egon nintzenen erresidentzian, nire gela pareko atean mutil norvegiar bat zegoen, Rainer. Berarekin izan nuen afera bat baino gehiago, azkenerako nire logela bihurtu zen bion etxebizitza, baina han denboraldi baterako bakarrik nengoelako egiten nuen hura guztia, kontzienteki ez
|
nuen
inoiz seriotasun gehiegiz hartu erlazio hura.
|
|
|
Gainera, ohitura makabro samar bat neukan. Ideia besterik ez zen izaten, ez
|
nuen
inoiz pentsatutakoa gauzatzen. Baina, hala ere?
|
|
|
–Hau finitzen delarik, hemendik urrun, arrunt urrun eramanen nauk?, erran zidan behin batean. Ez
|
nuen
inoiz inora eraman. Hark egin ninduen gizon.
|
|
|
Horiek guztiak horrela izanik ere, ez
|
nuen
inoiz sumatu bere edertasunaren amuak batera eta bestera jaurtitzen. Nirekin zegoen, eta punto.
|