|
2000
|
|
|
Helburu horretarako, bere izaeraetnikoko zenbait praktika erabiltzen ditu, horrela praktika horiek taldearen nortasun ikur izaera eskuratzen dutelarik. Zentzu honetan, nortasun etnikoa hautapen etasailkapen
|
modu
bat da, zeinaren bitartez taldeak bere nortasunaren ezaugarriakdefinitzen baititu. Osagai batzuk bere nortasuna islatzeko ikur gisa hautatuz, etaneurri berean beste batzuk baztertuz?, taldeak bere nortasun Gestalt edo nortasuntankera definitzen du; hots, taldearen mugak eta izaera zehazten ditu.
|
|
|
Edozelan ere, bestebatzuentzat uzten dugu bi nortasun moten arteko harremanen azterketa, eta baita biakelkar elikatuz gara daitezkeen gizarte egitasmoen proposamena ere. Gure helburuahedabideek euskal nortasunaren garapenean nola eragiten duten aztertzea izaki, nortasun horrek alderdi edo aurpegi ezberdinak dituela eta horietako bakoitzeanhedabideek
|
modu
batera edo bestera joka dezaketela argi uztea da. Horixe erakutsikodigute, batetik, Euskal Herriko hedabideek eremu publikoaren eraikuntzan nolajokatzen duten aztertzeak, batetik, eta hedatzen dituzten kultura eta gizartekoerreferenteak nolakoak diren begiratzeak, bestetik.
|
|
|
EUSKALDUNON EGUNKARIAk proiektu politiko zehatzekin izan ditzakeenharremanak lausoagoak dira, bistan da. Baina bere atzetik hizkuntza egitasmoa agertzeak, zalantzarik gabe Euskal Herria beste
|
modu
batean ikustera eraman du, ez hainbeste sistema politikoek egituratzen duten parametroetan oinarrituta, hizkuntzarenerrealitatean oinarrituta baizik. Berea, neurri batean, hizkuntza komunitatean oinarritutako erreferentzia eremua da, nahiz eta ez den horretara mugatzen, eta nahiz etahizkuntza egitasmoak eta egitasmo politikoak zirt zart bereizterik ez dagoen.
|
|
|
Oinarrizko baieztapenarenarabera, errealitatea ez da existitzen, hura aurkitu nahirik gizabanakoak hurbildukolitzaizkiokeen egia absolutu modura; aitzitik, gutako bakoitzak eraikitzen du beregizarte testuinguruan. Jadanik alferrikakoa gertatuko den
|
modu
batera jokaerasintomatikoa birdefinituko duen errealitate berri bat eraikitzen saiatuko denbatasun bat eratzen dute Familiak eta Terapeutak (Keeney eta Ross, 1987, Watzlawick eta besteak, 1988).
|
|
|
Bere sortzaile izan zen Moreno-ren arabera, subjektuari aktore gutxi batzuekinbere arazoak kanporatzea ahalbidetzen dion diagnosi eta psikoterapia
|
modu
bat dapsikodrama.
|
|
|
Aita eta amarekiko sentimenduanbibalenteak sortzen dira, gorrotoa maitasuna, beldurra desira?, eta gatazkakonpontzeko modua, gurasoekin benetan dituen desirak asetzeari uko egin eta berenian introjektatzea da. Beste
|
modu
batera esanda, bere amarengandiko asetasunikez duenean, bere bakardade sentipenetan, haurra, bere buruaz arduratzera eta bereasetzeak bilatzera bultzatua ikusten da, ordura arteko ase iturria eta bestehirugarren horren presentziaz konturatzen delarik.
|
|
|
Elkarkidetasuna, beste
|
modu
batera esanda, zenbaterainoko ahalegina egitendugun geure zenbait interes besteenekin bat etortzearekin, sexualitatea askatasun osozegiten den hautuarekin, askatasuna eguneroko eta unez uneko jarduera konprometitugisa, zenbaterainokoa den gure gaitasuna harremanetan garbi jarduteko, zenbaterainokoa den gure borroka, jokaera publikoa eta pribatua bereizten dituen eskizofreniarenak kolpe huts egin ... Ene iritziz, arestian aipatu dudana litzatekebidea gure eremuak lotzeko, gazteenak eta geureak, auzolan sarean, eta hor ez gaituzteikurrinak eta ideiak bakarrik bilduko, esperientzia ezberdinen arabera elkarri zordiogun errespetuak eta askatasun beharrak baizik.
|
|
|
maltzur eta zeken hura baizik. Beste
|
modu
batean adierazita: hizkuntzamerkatuaren joko horretan, aldez aurretik galduak dauzkala hizkuntza menderatuakdeus lortzeko aukera guztiak, labur bezain zehatz esateko.
|
|
|
Kontrabaxua ere sar daiteke sailkapen honetan, ahots hau ohiko baxuarena baino ahots grabe eta sakonagoa delarik.54Historian zehar, modak eta gustu estetikoen garapenak izan direla-eta, ahots mota batzuk potentziatu dira besteen kaltean.Giza ahots onak hiru eskala eduki ahal ditu. Kontatzen denez, Felipe V.ari penak arintzeko abestiak kantatzen zizkion Carlo Broschi (1737) hiru eskala eta erdira heltzen zen.Baina, ahotsak beste
|
modu
batez ere sailka daitezke, ahotsaren kualitatea eta inflexio eta intentzioa kontuan hartuz: 1) Ahots estentoreoa edo trumoi ahotsa: ahots gogor eta indartsua.
|
|
|
Gauza jakina da, edozein hezkuntza politikak ikuspegi ideologikoari erantzuten diola, eta orduan jokoan zegoena eliteen formazioa zen, gizarte berriaren eraikuntzarako funtsezkoa zen klase nagusiarena hain zuzen. Beste
|
modu
batean esanda, Estatu modernoaren eraikuntzaren erronkari erantzuteko, burgesiaren oinarri politiko ideologikoak finkatu behar ziren, eta Estatuak kontu handia izan zuen hori horrela gertatu zedin (kontuan izan behar da institutuek Estatuaren aldetik jasotako mimo berezia) 217 Gauza bera esan daiteke goi mailako irakaskuntzari dagokionez, izan ere aurrenekoak, oraintxe bertan genioenez, funtsean ...
|
|
2001
|
|
|
Horrek guztiak beste
|
modu
batez lan egitera eraman zituen ikasleak: estrategiak lantzen eta aplikatzen hasi ziren, baita ikas estiloak ezagutu eta horien araberaikasten ere.
|
|
|
Gaitasun komunikatiboaren definizio guztietan aipatzen dira,
|
modu
batera edobestera, kultura, gaitasun kulturala, gaitasun soziolinguistikoa... Termino hauen guztien azpian eduki kulturalak daude, eta modu askotara definitu badira ere, harremanen ezaugarri kulturalekin egokia zer den eta zer ez den bereizteko ahalegina egin da.
|
|
|
Gartzia Iñigez ek eta bere aholkulariek aipatutako lekuetara joanbehar izan zuten, gatazka konpondu ahal izateko. Urte batzuk igarota, FortunGartzes ek, Gartzia Iñigez en semeak, berdin jokatu zuen antzeko auzi batean.Subiranoak gaur egun xelebrea suertatzen den
|
modu
batean konpondu zuen arazoa: bere zaldiak igaro zitueneko lekuetan jarri zituzten mugak.
|
|
|
Beste
|
modu
batera ere ager daiteke auzi hau: Kafka-k soziologorik zorrotzenak baino lehenago aurreratu zigun burokraziaren makineriak ezdeus bihurtzengaituela.
|
|
|
Gure gizona bizi da oraindik. Beste
|
modu
batez begiratzen diot orain nik, burutik kendu ezinik, ezta bihotzetik ere, gerra garaian liburuz beteriko motxilazeraman soldaduaren irudia:
|
|
|
Kontua da, errealitatea aldakorra dela eta garai batentzat baliagarri zenahurrengoarentzat ez dela izaten nahikoa. Garai bakoitzak bere errealismoa daukalaesan daiteke, beraz; edo, beste
|
modu
batera azaltzeko, errealitate ezberdinbakoitzak narrazio molde berezi eta berriak eskatzen dituela, errebelatua izateko.Horrela uler daiteke Henri Mitterrand-ek, XIX. mendeko eleberri errealistarenespezialista ezagunak, dioena. Bere iduriko, Joyce eta Kafka-rekin hasi, VirginiaWoolf ekin jarraitu eta Nouveau Roman deritzoneraino doan eleberrigintza abangoardista ez da errealismoarekiko haustura gisa interpretatu behar.
|
|
|
Novalis poetaren aburuz, Literaturak mundua erromantizatu egiten du. Alegia, munduan egoteko
|
modu
bat, mundua sentitu eta ikusteko era bat, iradokitzen digu.Edozein mezu esplizituz harago, hortxe kokatzen dute askok literatur irakurleoktestuetan bilatzen dugunaren funtsa.
|
|
|
M. Butor ek gogorarazizuen bezala (ik. Repertoire (1964)), nobela egiteko modu bakoitzaren oinarrian, mundua ulertzeko
|
modu
bat ere badago. Alegia, idazmolde bakoitza hertsiki lotzenzaio nobelan iradokitzen den munduari.
|
|
|
Iruditzen zitzaidan hamar urte lehenago, hasieran, emakume izan ez banintz bezala idazten nuela. Eta handik aurrera bestezerbait egin behar nuela, beste
|
modu
batera idatzi. Baina ez nekien ez zer ez nolaidatzi.
|
|
|
Bai, seguruena, baina horrek ere aldatu du. Emakumeonjarrera aldaketa eman behar da, gauzak beste
|
modu
batera izan daitezen. Eta horibai dela zaila.
|
|
|
Horrela, orduan eta euskara ezagutza handiagoa izan subjektuaren sarean eta, ondorioz, erabilpen handiagoa egin, subjektuak identitate euskaldunagoa garatuko du, eta euskaldunekiko jarrera positiboagoaeta orientazio motibazional integratzaileagoa izango du; eta 3) amaitzeko, saresozialak eta aspektu psikosozialek subjektuaren portaeran, edo, bestela esanda, euskararen jabekuntza mailan eragingo dute. Beraz, eta gure ereduan proposatzengenuen bezala, subjektuaren sare soziala eszenatoki moduko bat litzateke, etaEuskal Herrian gertatzen denaren arabera, azpiprozesuak
|
modu
batera edo besteragertatuko dira subjektuaren eta objektuaren arteko interakzioan.
|
|
|
Aipatzekoa da lortutako eredu horretan ez dela agertzen sare sozialari dagokion aldagai estaria, edo beste
|
modu
batean esanda, sarearen izaerak ez duelabaldintzatzen euskararen erabilera, emaitza hori kontraesankorra badirudi ere; baina kontuan hartzen bada aldagai soziodemografikoak bizilekuaren eta jaioterriaren euskaldun proportzioa neurtzen duela, logikoa dirudi, bi aldagai horiek (soziodemografikoa eta sarea) informazio berdintsua ematen dutenez, parsimoniarenprintzipioari jarraituz, horietako bat ere...
|
|
|
Horrela, orduan eta euskara ezagutza handiagoa izansubjektuaren sarean eta, ondorioz, erabilpen handiagoa egin, subjektuak identitateeuskaldunagoa garatuko du, euskaldunekiko jarrera positiboagoa eta orientaziomotibazional integratzaileagoa izango du; eta 3) amaitzeko, sare sozialak etaaspektu psiko sozialek subjektuaren portaeran edo, bestela esanda, euskararenjabekuntza mailan eragingo dute. Beraz, eta gure ereduan proposatzen genuenbezala, subjektuaren sare soziala eszenatoki moduko bat litzateke, eta hor gertatzendenaren arabera, azpiprozesuak
|
modu
batera edo bestera gertatuko dira subjektuaren eta objektuaren arteko interakzioan». (319 or.) Horrela, hainbat autorek proposaturiko ideiak (Gardner eta Clement, 1990; Clement eta Noels, 1996) enpirikokifrogatzen ditu Arratibelek.
|
|
|
Nolabait esateagatik, giltzaren eta sarrailaren adibidea, zeina, bidez batez, oso ezaguna baita katalizatzaileen adibideetan, edo entzima/ substratu harremanen kasuan. Beste
|
modu
batera esanez, zelularen mintzean hainbat tamainatako zulo moduko batzuk daude, eta molekula usain emailea ondo egokitzen denean, nola edo halako seinaleak sorrarazten ditu. Kasu honetan, molekularen tamaina, forma eta izaera kimikoa izango lirateke usainaren erabakitzaileak.
|
|
2002
|
|
|
Horregatik, gure lana mugatu behar izan dugu. Agian, produkzio arloarekin lotuagoak direnak hartu ditugu edo, hobeto esanda, arlo horretakoakizan direnak, alegia garraio eta teknologia azpiegiturak, kontuan izanik liburuhonetan beste azpiegiturak
|
modu
batean edo bestean aipatuko direla.
|
|
|
Ikasleen eskaera, beraz, asetu gabe geratu da iakasu guztietan. Hala ere,
|
modu
batera edo bestera, euskarak aurrerapen nabarmenaegin du gure unibertsitate sarean azken hogeita hamar urteotan.
|
|
|
Curriculuma gaztelaniaz diseinatuta dago: horrek eragina du irakasgaien kopuruan (ez zaio egokitzen euskarazkoeskariari, ezta euskarazko eskaintzaren ahalmenari ere) eta bai curriculumaren izaeran bertan ere (euskaraz gutxiagoeskaini balitz, irakasgai horiek beste
|
modu
batean antolatu lirateke).
|
|
|
Gure esku egon liteke, eraso horri aurre egitea. Azken urteetan ehundutakosareak izan daitezke aurre egiteko
|
modu
bat. EIRE izan daiteke horietako bat, etaUEU beste bat?, planteamendu berriak egiteko. Badago esparrua.
|
|
|
Presioaezinbestekoa da. Beharbada egunotan beste
|
modu
batekoa, baina presioa. Elkarrenberri izanik ezagutzaren sareak antolatzeko gauza izango bagina, eta ordezkaritza organoetan ahots propioa bideratzeko gauza izango bagina, eta dauden sareetan, bai EIREn eta bai UEUn?
|
|
|
Bigarren arazoa, irakasleriarena, lehenengoarekin dago zuzenean lotuta, zeren, lehenengoa bermatuko balitz,
|
modu
batez edo bestez lortuko litzatekeelakobigarrenerako oinarrizko azpiegitura ekonomikoa. Gainera, horrelako posta unibertsitate baterako, beste unibertsitateetako irakasleak ere egon litezke prest, beti ere postu pilaketa eta dim metaketaren oztopoak gainditzeko neurriak hasiera hasieratik hartzen badira, behiritzat.
|
|
|
zientziaren, teknikaren eta giza jakintzaren garapena bultzatzea, ikertzaileak prestatuz eta haienjarduera indartuz. Euskal Herrian ditugun zazpi unibertsitateek1,
|
modu
batera edobestera, helburu bera aipatzen dute beren estatutuetan2.
|
|
|
zientziaren, teknikaren eta giza jakintzaren garapena bultzatzea, ikertzaileak prestatuz eta haienjarduera indartuz. Euskal Herrian ditugun zazpi unibertsitateek1,
|
modu
batera edobestera, helburu bera aipatzen dute beren estatutuetan2.
|
|
|
berezko arlo kulturalaren gabeziak, etahorren adierazle agerikoa dugu unibertsitate euskaldunaren existentziarik eza, kultura euskaldunaren botere sinbolikoaren eskasia uzten du begi bistan, eta baibere aldameneko kultura nagusien testuinguruan kultura euskaldunak duen balioeta eraginkortasun sozial urria ere. Beste
|
modu
batean esanda, gizarte gabeziak, gizarte batek berezkoak dituen botere eta ahalmenez ezin baliatu izateak, agerian uzten ditu gizarte horri egokituko litzaiokeen arlo kulturala osatzekozailtasunak, esanahi espazioa eta mundu sinboliko osatu eta integratua finkatzekoezintasunak, besteak beste.
|
|
|
globalizazioa, migrazioak etateknologia berriak. Hiru eragile horiek
|
modu
batera edo bestera mundukohiztunengan eta hizkuntzetan eragiten ari dira, eta, ondorioz, hizkuntzekinerlazionatutako kontzeptuak ere aldatzen ari zaizkigu, didaktika barne. Horienartean ditugu eleaniztasunaren kontzeptua, giro hizkuntzaren kontzeptua, lehenengo eta bigarren hizkuntzen kontzeptuak, etab. Alabaina, zoritxarrez, oraindik ez dakigu hizkuntzetan nolako eragina izango duten fenomeno horiekguztiek, ez hizkuntza handietan ezta txikietan ere.
|
|
|
Komunikazio honen gaia aukeratzearen arrazoia azkenengo urteetan ahozko testuformalen azterketa linguistikoan jardun izanaren bidetik etorri da. Ahozko testuformalen generoen artean ahoz gora irakurtzea, edo beste
|
modu
batean esanda, irakurketa ozena politoago aztertzeko denbora hartu dugu. Interesgarria begitantzenzaigu ahozko jardunaren irakaskuntzan egin dezakeen ekarpenagatik.
|
|
|
Teknika hauek lagunduko digute eta, jakina, eskola jarduera beste
|
modu
batean antolatzea eskatuko diote irakasleari.
|
|
|
Lotura horren ondorioz, etxearen figura azaldu zen. Etxeak oinetxeabarneratzen zuen, eta, bertan, leinua, ondarea eta ahaidetasun harremanen antolaketa zehatza bateratzen ziren erabateko
|
modu
batean. Azken aldaketa hori oinarri oinarrizkoa da gure ikerketarako.
|
|
|
Nobelarengeneroan, bertsoetan edo koplakarien guduetan, eta Anton Abadiak jadanik 1851nUrruñan (Lapurdi) eta, ondoren, Euskal Herri osoan barrena antolatu zituen euskaljaietan, iraganaren eta garaian garaikoaren arteko euskaldunen errealizazioa edoeguneratzea egin zen. Euskaldun izateko
|
modu
bat kanonizatzen hasi zen, eta ondoren, antzeko jaietan eta fiestas euskaras izenekoetan errepikatu zen Hego EuskalHerrian. Azken batean, Euskal Herriaren imajinario historiko berria landu eta sortuzen.
|
|
|
–iraultza? egiteko beste
|
modu
bat dela dioen.
|
|
|
Gauzak beste
|
modu
batean egin nahi dira. Berrogeita hamarreko balioak baztertu eta aldaketa bat ematen da norberaren nortasuna bilatzeko asmotan, belaunaldi berrien, heziketa hobearen eta diru sarrera handiagoen ondorio dena.
|
|
|
29) izaera etikoa duen galdera baten aurrean gaudela dio: . Posible al da historiari izaera irekia berrezartzea, nobedadeari leku egitea eta norbanakoak beste
|
modu
batean sinestea, pentsatzea eta jardutea??.
|
|
|
Esfera pribatuaren botere politikoa gauzak beste
|
modu
batean egitean datza, neurri handi batean emakumeek hain ondo ezagutzen duten galderatik eratortzen dena: nor da hemen, ni?
|
|
|
Horri atal honetan azpimarratua erantsiz, gizarte mugimenduen ahalegin horretan oreka bat ezinbestekoa izango da zalantza, aniztasuna, elkar onartzea eta mugak ezartzeko gaitasunaren artean, batzuek orain arteko jarrerak alda ditzaten eta beste batzuek, beste
|
modu
batean bada ere, errepika ez ditzaten.
|
|
|
Soinuzko irrati zabalpen eta telebistako zerbitzuen kontzesioa adjudikatzeko lehiaketa bakoitzean, deialdia egin baino lehen, Gobernuak prestatu duen baldintza pleguari buruz nahitaezko aldeko txostena egitea edo Gobernuari itzultzea beste
|
modu
baten aurkez dezan27.
|
|
|
Irrati zabalpen eta telebistako emisorak kudeatzeko eraukipenak emateko lehiaketetan, nahitaezko baiezko txostena egitea, edo Gobernuari itzultzea beste
|
modu
baten aurkezteko, lizitatzaileen akziodun osaeraren gainean, sektore horretan aniztasuna eta konpetentzia librea segurtatzeko, hedabideak esku gutxitan kontzentratzea eta geientasunezko abusuak eragozteko. Kontzesioak berritzeko eskaeren gainean ere eramanen du txostean eraukipenen enpresa titularren kapital soziala aldatzeko espediente Nafarroako Gobernuak baimendu behar dituenen gainea eta kontzesioak eskualdatzeko espedienteen gainean28.
|
|
|
Arrosan mota askotako emisorak bildu dira, batzuk partaide moduan, eta beste batzuk, berriz, egitasmoari atxikiak. Besteak beste, honako irrati hauek parte hartzen dute egitasmoan
|
modu
batez edo bestez:
|
|
|
Adibideak nonahi daude. Gizarte batzuk
|
modu
bateko bazterkeria praktikatzen dute, beste batzuk, aldiz, beste era batekoa praktikatuko dute; baina han eta hemen txakurrak ortozik.
|
|
|
Horretarako, estilo liburuen egileek irizpide estetikoak, gramatikalak, kulturalak, erlijiosoak, sozialak, ekonomikoak eta politikoak hartzen dituzte gogoan. Ikusten denez, bada, estilo liburuak elementu deberdinak dauzka langilearen beharra arautzeko eta enpresaren produktua besteen artetik
|
modu
batean edo bestean ezaugarritzeko eta desberdintzeko.
|
|
|
denbora pasarako bide ere badira. Albisteak distrakzio
|
modu
bat ere badira: espektakulu bat dira, entzulea bere asperguratik, bere antsietatetik, ateratzen duen espektakulua.
|
|
|
Interpretazioa ez da formari edukia aitortze hutsa egitea, adierazleari adierazia ezartze soila; ez hori bakarrik, behintzat. Interpretazioa parafrasia da, antzeko edukina beste
|
modu
batez azalaraztea, hain zuzen ere. Hartara, interpretazioa ordezkapen egintza bat da.
|
|
|
Har dezagun artegintzatiko adibide bat. Mundua ikusteko perspektiba ortogonal klasikoaren begiak baizik ez dituenak nekez ulertuko du perspektibaren eta espazioaren etena dakartzan kubismoaren irudiaren errepresentazio modernoa; eta, baldin eta metamorfosi plastikoaren ulertarazle kubistaren jabe egiten ez bada, baldin eta beste
|
modu
batera begiratzen eta ikusten ikasten ez badu, inolaz ere ez du atseginik izango, esate baterako, Picasso-ren Avignongo Andereñoak koadroari begira. Koadro baten irakurketa ekintza progresibo bat da, bere jaiotza asko pentsatu barik egiten diren begiratuetan aurkitzen duena eta marrazkiaren eta kolorearen barne koherentzia bilatu arte modu dinamikoan luzatzen dena.
|
|
|
Gertuko ulertarazle mediatikoa kalkuluen esparrukoa da, alegia, zeinu mediatikoak entzuleengan izan dezakeen eragin ez erabat analizatuaren esparru potentzialekoa. Beste
|
modu
batean esanda: beharbadako signifikazioa.
|
|
|
bere atzetik darama beste sistema oso bat. EE deitua? zeinak lehena (AEE alegia) beste
|
modu
batera (EE moduan) ulertzera baikaramatza. Konnotazioa da, Barthes autorearen aburuz, gure gizarteak sortu dituen portaera pauten nondik norakoak aztertzeko giltza soziala, zeren portaera horien azpian ideologia bat baitago beti.
|
|
|
Teknologia berriek beste
|
modu
bateko prentsa ekoizten lagunduko dute; uste izatekoa da, egunkari eredu berriak sortuko direla; egunkariek zabalkunde eredu berriak aurkituko dituzte... Seguru asko, hedabide berrien industriak bere baitan hartuko ditu eredu desberdinak:
|
|
|
idaztankera zainduta, bakoitzean gai bakar bat landuta, liburuan variatio aren arabera egituratuta... Bere gizartea aurkezteko literatura
|
modu
bat dira.
|
|
|
Eskuizkribaturiko kopia pribatuak ziren zabaltzeko
|
modu
bat. Kopia horretatik beste bat atera zitekeen, eta hortik beste bat...
|
|
2003
|
|
|
2) Gizartea irudikatzeko
|
modu
bat, elkarbizitza eraikitzeko modu bat:
|
|
|
2) Gizartea irudikatzeko modu bat, elkarbizitza eraikitzeko
|
modu
bat:
|
|
|
2) Gizarteairudikatzeko
|
modu
bat, elkarbizitza eraikitzeko modu bat:
|
|
|
2) Gizarteairudikatzeko modu bat, elkarbizitza eraikitzeko
|
modu
bat:
|
|
|
Gauzak horrela, postmodernitatearen inguruko eztabaidek ekarri duten aurrerapenaren ideiaren krisiak edo, zehazki esanda, akademiako pentsamendu eboluzionistaren krisia, krisialdi berria ez bada ere4, aukera berriak zabaltzen ditu teorikoki jendartea eta aldaketa soziala beste
|
modu
batera lotzeko; aurrerapenaren sinesmena gainditzeak (gizartearen berezko aurrerapena) soilik ekar baitezake etorkizuna irekia, kontingentea, ez jarraitua eta geure gaurko praxiarekin lotutaikustea5 Hans Joas ek azpimarratzen duen bezala, postmodernitatearen eztabaidakireki duen krisia, erabateko erlatibismoa eta eszeptizismoa gaindituz gero, aukeraberria da berreskuratzeko giza artekotasunak edo... Horretarako, gainditu beharrekoa da gizartearen irakurketa kosifikatzaileazein aldaketa sozialaren irakurketa determinista; baina baita giza egintzaren etaintentzionalitatearen ikuspegi aktibista eta boluntarista ere.
|
|
|
I. B.: Beste alde batetik, ematen du 150 urte pasatu direla ezkerrak etamarxismoak esaten zutenetik langileria industriala beste
|
modu
batera antolatubehar zela, eta gizarte mugimenduen aldetik badirudi orain Via Campesina delaadibidea. Badirudi nolabait eredu produktibista eta langileria berak subjektu moduan ez direla gauza izan zapalkuntza egoera aldatzeko, eta, aldiz, beste eragilebatzuk datozela:
|
|
|
Nekazaritza sektorean nazioarteko merkataritzarakodauden oztopo eta babes neurri guztiak kentzea proposatzen dute, ahalik eta azkarrena gainera. Gaur egungo egoerarekin galtzaile ateratzen direla argudiatuz, edobeste
|
modu
batera esanda, merkataritzaren liberalizazioarekin lortzea espero dutenonura guztiak jasotzen ez dutelako egungo agertokian. Babes neurriak orokorrean, baina esportazioen gaineko dirulaguntzak ezabatzea da lehentasuna.
|
|
|
Plataformasortzen eta garatzen den fasean argitaraturikoak hartu ditugu, gure ikerketarako une hori baita interesgarriena. Azken batean, esan behar dugu, teknika honen bultzatzailek aldeztu zuten moduan (Krippendorf, 1980), emaitzen balioa beste
|
modu
batez lortutako datuek edukien azterketanegindako inferentziak berrestean datzala, eta baldintza hori betetzen delagure kasuan.
|
|
|
Antolatzaile bat izan zen,, eta hiriz hiri ibili zen (askotan bertako elizek deitua) auzotarrei hirigintzareninguruko aldarrikapenak lortzeko protesta ekintzak antolatzen laguntzeko. Beraksortutako mugimendu ugarik eta beste
|
modu
batez sortutakoek itzelezko gatazkaurbanoak eragin zituzten 60ko hamarkadako gizarte iparamerikarrean. DanielBellek eta Virginia Heldek, erkidegoaren, komunitatearen iraultza?
|
|
|
zen zorioneko hitza. Nire harridurarako, psikologoa energia positibo eta negatiboez hasi zitzaidan mintzatzen, ez dakit zer motatako energia fluxuak aipatuz,
|
modu
batera edo bestera gorputzetik bideratzen zirenak eta giro berezietan edopertsona berezien artean batera eta bestera transmititzen zirenak. Zur eta lur geratunintzela esan behar dut, ni neu energiari buruzko gaiak lantzen ari bainintzen ikastaroan, eta nire ezagutza ez baitzetorren inola ere bat adiskide hark esaten zituenekin.
|
|
|
Gauza bera gertatzen da Eusko Jaurlaritzak edo beste erakunde publiko batek egindako kulturaren kudeaketa ezagutu nahi denean. Euskal Herriko azken hogeita hamar urteetako historian pertsona eta talde askok hartu du parte,
|
modu
batera edo bestera, batzuetan ardura garrantzitsuak zituztela. Baina, ezer gutxi dakigu haiek egindako lanaz eta harturiko erabakien eta jarreren arrazoien inguruan.
|
|
|
Arazo nagusiak
|
modu
batera edo bestera konponduta, uztailaren hasieran egin zuten V. UEUren aurkezpena komunikabideen aurrean, «J. M. Satrustegi, Euskal tzaindiaren aldetik, L. M. Bandres,. Elhuyar?
|
|
2004
|
|
|
Gizarte ekonomia deitzen zaion esparruan kokatu genuke, hasteko.Gizarte ekonomia, batetik, barrura begira antolatzeko modu bat da, eta, bestetik, kanpora begira merkatuan eta gizartean jokatzeko
|
modu
bat. Antolatzeko eta jokatzeko modu horietan, autoeraketaren grisen eskalarekin egiten dugu topo.
|
|
|
Gizarte ekonomia deitzen zaion esparruan kokatu genuke, hasteko.Gizarte ekonomia, batetik, barrura begira antolatzeko
|
modu
bat da, eta, bestetik, kanpora begira merkatuan eta gizartean jokatzeko modu bat. Antolatzeko eta jokatzeko modu horietan, autoeraketaren grisen eskalarekin egiten dugu topo.
|
|
|
Edozein errealitate aztertzean, ezaguera
|
modu
batek munduaren ikuspegiberezi bat du oinarri. Horrela, ekonomia aztertzean zientzia ekonomikoak eremunduaren ikuspegi berezi bat du oinarri (aurrerago argudiatuko dugu gehiagoaurreiritzi hori).
|
|
|
Aipatu dudanez, errealitate objektiboetara bideratutako ezagupen
|
modu
bat, behar adina metodologizatua badago, munduaren, imajina, edo, metafora?
|
|
|
Lehen ikuskera edo ezagutza batean, errealitate objektiboa gure adimen ordinario edo arruntaren bidez ezagutzen dugunean, errealitate hori osagarri edo zatidesberdinez osatua dagoela argi ikusten dugu. Horregatik, errealitate objektiboetara ongi bideratutako ezagupen
|
modu
batek beti izango du bere imajinaren nagusianesentziazko osagarri edo konponenteren bat. Ekonomialari neoklasikoek bere, makina ekonomikoaren?
|
|
|
Geometrak figuren beharra dauka matemafikakoerlazioen eskemak egiteko. Dena dela, hemen transzendentziaren
|
modu
batera itzultzen gara, endelgura, Nous delakoan datzan printzipio intelektual horretara hain zuzen. Zeren espirituan, endelgurik gabe, deusek ez du pentsatzen.
|
|
|
Alabaina, existitzen al da justifikazio mota hori? Baiezko erantzunaemateko
|
modu
bat honako hau da: pentsa dczagun nola justifikatzen ditugun esperientziatik urrun dauden baieztapenak, iraganari buruzkoak, orain behaezinak diren entitateeiburuzkoak, etorkizunari buruzkoak, eta antzeko beste horrcnbesteri buruzkoak.
|
|
|
Bigarren arazoari dagokionez, koherentismoak ez du ukatzen uste asko sentimen esperientziak kausatzen dituenik, baina bai azken horrek justifikatzeko jite bereziren bat duela esatea. Hau da, sentimen esperientziaren usteak sistema koherente baten bamean kokatuz justifikatukodira, ez beste
|
modu
batean. Azkenik, egiari dagokionez, zalantza bat aurkez diezaiokegukoherentistari:
|
|
|
Erantzunak legearenformaren inguruan, hots, legaliformitatearen inguruan zeutzan (ikus Nagel 1961). Orientabide horren antzutasunak legearen izaera beste
|
modu
batez planteatzera behartu zuenfilosofoa: zer esan nahi du zerbait legea dela, eta ez bakarrik enuntziatu deskribatzailea, adibidez?
|
|
|
Aristotelesen Metafisikan, besteak beste, bada teologia (jainkoazarduratzen den teoria), bada filosofia lehena (oinarriez eta kausa lehenez arduratzen denteoria) eta bada, nagusiki, ontologia (izateaz edo den guztiaz arduratzen den teoria, ontologia). Aipatu berri ditudan hiru azpidiziplina horiek,
|
modu
batera edo bestera, metafisikaren osagai gisa agertuko dira metafisikaren historian. Esaterako, XVII. mendeko Leibniz() filosofoaren Metafisikako diskurtsoa aintzakotzat hartzen baldtn badugu, berehala jabetuko gara jainko, kausa eta substantziari buruzko gogoetek aipatutako testuarenardatz nagusia osatzen dutela.
|
|
|
. Proposizioen logikan premisak p eta q sinboloen bidez adieraziko genituzke, etaondorioa r proposizio sinboloaren bidez. Loturarik ez dago sinbolo horien artean eta garbidago p eta q sinboloetatik r ondorioztatzea ez dcla posible. Horregatik, matematikan etabeste hizkuntzetan arruntak diren argudioak adierazteko bestelako logika maila batera jobehar dugu, hain zuzen erc logika clcmcntalera edo, beste
|
modu
batean deituz, lehenordenako iogikara. Proposizioen logika horrelako argudioak adieraztcko gauza cz izatckoarrazoia honako hau da:
|
|
|
Alegia, zer delaeta ukatu behar da c propietaterik ez duten organismoek min sentitzen dutela? Kritika horigainditzeko auziari beste
|
modu
batean heldu behar zitzaiola adierazi zuen. Horren iritziz, izaki batek min duen jakiteko garrantzitsua ez da bere garunak c propietaterik baduen jakitea, gure kasuan c propietateak betetzen duen ro] kausal bera ba ote duen jakitea baizik.Gure kasuan c propietateak eragiten duen horixe bcra eragin dezake beste propietate batekbeste izakt batengan (edo gugan beste une batean).
|
|
|
Ekintza batek utilitate printzipioa betetzen du baldin eta bakarrikbaldin hura aurrera eramateak, beste edozein altematibaren aurrean, zorion edo plazer handiagoa sorrarazten badu. Beste
|
modu
batera esango dugu: ekintza batek zorionik eza edomina uxatzen baldin baditu, utilitate printzipioa betetzen du.
|
|
|
Zientziari eta teknologiari buruzko gizarte kontrolari buruzko cztabaida gori gori dago esparru akademikoan zein gizarte maila orokorragoan. Zientzia cta tcknologia, produkttf' sozialak badira eta, gainera, sekulako eragina badute geure ingurune sozionaturalarcnerakiaketan, bistan da gizarteak oso osorik
|
modu
batean edo bestean zeresanik izanbeharko dueJa jarduera horien nondik norakoa bidcratzcko orduan.
|
|
|
Erregela horien oinarria, fundamentua, csperientzia da, erregelak modu unibertsalcan plazcrari buruz onartzen dugunaren orokortasunak baitira.. Ederra? zeri deitu jakiteko
|
modu
bat, dio Humek, pertsoncn gustuaren azterketa enpirikozabaia cgitea izan dailekc. Aiabaina. prozedura horrek arazo ugari ditu, plazera lortzenduen pcrtsona oro ez baita gai orokortasuna berresteko eta, ondoren. erregelak edo icgeakfinkatzeko.
|
|
|
–Lu cxprcsion, anUupologfa filosdfica, cs tlpica del siglo XX?. Berebateko iritzia dute Ferratcr Mora k, Habcrmas ek, eta abarrek.The Oxford Companion to Philosophyk bi jarrerak hurbihzeko
|
modu
bat bilatzen du, azkencan, batez ere, bigarren jarreran geldituz. Batzuen eta besteen diferentzion eta, funtsean, horien azpiko arrazoien azterketa historiko eta sistematiko bikaina Odo Marquard ekeskaintzen du,? < AntropoIogia> kontzeptu filosofikoak XVIII. mendearen bukaeraz geroztik duen historiaz artikuluan (ikus Azurmendi 1997).
|
|
|
Dena dela, oharrak sartzeko beste
|
modu
bat ere bada:
|
|
|
Horregatik, paradigma neoklasikoaren ibilbidea eta emaitzak ikusita, gero etaahots gehiago entzuten da, eta esparru ezberdinetatik, paradigma berri baten beharrizanaz mintzatzen. Autore ugarik adierazi dute euren desadostasuna paradigmaortodoxoarekin, eta, horrekin batera, ekonomia beste
|
modu
batera aztertzekonahia5.
|
|
|
Hala ere, zientzia ekonomiko ofizialarentzat, ekonomia sozialak osatzen duenerrealitatea aintzakotzat hartzea merezi ez duen bitxikeria baino ez da. Eta ezindaiteke beste
|
modu
batera izan, zientzia ekonomikoaren paradigma1 ofizial edoortodoxoak (hots, paradigma neoklasiko neoliberalak) bere azterketak egitekoerabiltzen dituen balio eta hipotesiak kontuan izanik, adibidez: pertsonen jardueraegoismo hutsak gidatzen du, gizartearen antolakuntza merkatuak gidatu behar du, politikak jarduera ekonomikotik at egon behar du, desberdintasunak ezinbestekoakdira, etab. Alde horietan oinarritzen den paradigma batek ezin ditu bere baitanbildu ekonomia sozialaren muina diren eta bere jarduna gidatzen duten ezaugarrifuntsezkoenak:
|
|
|
izatez, organo aholkularia da. Arizmendiarrietaren esanetan, «Kontseilu Sozialaren informeak eta iritziak, hala ere, ez ditu Kontseilu Errektorea etaZuzendaritza behartzen; beraz, seinalatutakoaz bestelako
|
modu
batera jokatzeaerabaki dezakete».
|
|
2005
|
|
|
Ordea ideia horiek, apur bat esoterikoak, nahastu besterik ez dute egiten.Izan ere, esentziarik ez dago ilargiaren azpiko munduan, ez dago urtez urte etamendez mende berdinean irauten duen ezer. Beste
|
modu
batera esanda, den denahistorikoa da, gizarte honek edo hark sortua;(.)
|
|
|
Aldiz, arlo pribatuan beste
|
modu
batez jokatzen dute eta, ondorioz, funtsezkoeskubideen intentsitatea modulatu da. Jokoan dauden, maila konstituzionala duten eta azken jatorria borondatearen autonomia printzipioan duten beste ondasun, eskubide, printzipio eta balio batzuk babestu behar baitira aldi berean; izanere, borondatearen autonomia printzipioa egoera juridiko konkretu batean edotaaldeen artean adostutako kontratu erlaziotik eratorritako eskubideen edota obligazioen bitartez adierazten da.
|
|
|
Bestela jokatzea, hau da, udal agintaritzak herriko festetan duen buruzagigoabere gain ez hartzea, izatez, festak pribatizatzea da. Beste
|
modu
batean esanda, pertsona talde pribatu bati beren begiko ez diren hiritar edo gizarte taldeak ospakizunetik kanpo uzteko ahalmena ematea suposatzen du. Eta jokaera horrek demokrazian atzera egitea dakar, egiaz parte hartzailea eta berdintasunezkoa beharkolukeen gizarteko eta kulturako alorretako batean diskriminazioa posible izateabaitakar.
|
|
|
Hau da, kazetaritza albisteak aldaketen eta erakunde eta arau sozialen artekonahikoa egokitzapen leheneratu behar ditu, horrela, jarduera berrien eta banatzenditugun sinismen eta balioen arteko lotura bat lortzeko. Beste
|
modu
batera esateko, komunikazio publikoa giza ordenaren eta aldaketaren arteko harremana arautzekobitartekoa da: jendartearen irudiari dagokionez, gertakarien eta sinismenen arteanegokitzapen bat leheneratzeko balio du.
|
|
|
Eta linguistikarekin. Horretarako, ordea, diziplina bakoitzak berari dagokion metodologia baliatu behar du, bere berea dentalaiatik eta bere tresneriarekin begiratu behar du, baina ahaztu gabe zubiak behardituen auzi bat ulertzeko zubiak behar dituela aplikatutako metodologiak ere.Nirea ez den beste diziplina bateko hizkuntza arrotza entzuten jakitea, nirea ez denposizio arrotz horren ahotsa ere entzuten hasteko
|
modu
bat da.
|
|
|
a. Lan-taldeari beste
|
modu
batera antolatzeko esan behar dio.
|
|
|
B ikastetxean, berriz, erabaki gehienak irakasleak hartzen ditu. Zeintzuk dira erabakiak hartzeko
|
modu
batek eta besteak dituen alderdi onak eta txarrak. Arrazoitu ezazu zureerantzuna.
|
|
|
Eskolako garaian, denbora
|
modu
batean baino gehiagotan bana daiteke: lanaldia, ordutegia eta egutegia.
|
|
|
Lanaldi jarraituaren alde onak eta txarrak aztertu ondoren, gehienetan aldagaisoziokulturalak gailentzen direla ikusi dugu, aldagai pedagogiko edo higienikobiologikoen gainetik; hortaz, eskolako ordutegia
|
modu
batean edo bestean, saiojarraituan edo zatituan, antolatzeko, gomendioak, ematen dituzten faktoreakingurune geografikoa, gizartearen beharrak edo ikasleen ezaugarriak izan ohi dira.Eta hori guztia aintzat hartuz, gero eta ikastetxe gehiago ari da saio jarraituarenaldeko hautua egiten; gainera, aldi berean, ikastetxeak ordu gehiago egoten dirairekita, eskolaz kanpoko jarduerak egiteko edo umeak zaintzeko besterik ez badaere.
|
|
|
Gaur egun, erakundeak sailkatzeko
|
modu
bat baino gehiago dagoenez, irizpide aniztasun horrek zalantzan jarri ditu sailkapenak berak.
|
|
|
Antolamenduaren zenbait aldagaik gatazkarekin duten zerikusia eta erlazioaaztertuko dugu. Erakundearen ezaugarrien arabera, gatazkak
|
modu
batera edobestera gertatzen dira. Horrela, zenbait aldagairen eraginaren azterketa egingodugu hurrengo lerroetan:
|
|
|
XX. mendearen hasieran, norbaitek kontinenteen mugikortasuna aipatuz gero, ero ospea bereganatzen zuen. Hala ere, argigarri geologikoak beste
|
modu
batera ezin zirela azaldu sentitzen zuten zientifikoek mendetan zehar ideia hau proposatu egin zuten hainbat aldiz. 1912 urtean, Alfred Wegener meteorologo alemanak jatorri ezberdineko zenbait argigarri bildu eta kontinenteen jitoa izenez ezagutzen den teoria modernoaren sortzaile tituloa irabazi zuen.
|