|
2002
|
|
|
Eta tribulatua, zeren, ingelesa euskara baino hobea baldin badu, ez baitakit nik ez ote nukeen iruzkin hau hementxe berean amaitu behar eta liburua betiko itxi: ingelesez zerbait dakiena berehala ohartuko da hizkuntza horretan" Syntax" esan behar dela, eta ez" Syntaxis"; eta" Basque" idatzi behar dela, letra larriarekin hasieran; eta izenburuak, bestela ere, beti letra larriekin idazten direla; eta autoreak jakin
|
luke
euskara baino hobeki ezagutzen duen ingeles horretan (edo ez da ingelesa?), izatekotan ere, On Basque Syntax Literature esan litzatekeela.
|
|
|
nafar ikasle euskaldunak erakartzen ditugu hola. Unibertsitateak normaltzat hartu behar
|
luke
euskara maila guztietan erabiltzea, eta luzera begira, dituen muga guztiak dituela, epe luzean horri behatu lioke.
|
|
2003
|
|
|
Inkestek argiro azaltzen dutenez," Euskal Herriko gaztetxo gehienek (%48) hurrengo urteetan euskara indartuz eta zabalduz joatea nahi dute65". Euskal Herriko gazteen arteko gutxiengo batek (%7) bakarrik nahi omen
|
luke
euskara desa  gertzea. Inkesta horietan, euskararen etorkizunak larritzen ez dituen gazteak ere badira:
|
|
2006
|
|
|
Eta bolada baterako denez, ia euskaldun saiatu horien hiz  keta moldean hainbat erdarakada gordin eta erdal egitura sumatzean, euskaldun jator puristak hobe
|
luke
euskararen egoeraren gaineko gogoeta ariketatxoa egitea, kopeta gehiegi belztu baino lehen. Hizkuntzaren sena eta esentzia gure mintzotik aienatu dira, agidanez, eta haiek itzuli bitartean hobe dugu gaurko hiztunen ezin gozatuaren zergatiak ongi ulertzea eta horren ondorioz behar baino gehiago ez sufritzea.
|
|
2009
|
|
|
Azken batean, paradoxikoa badirudi ere, eskolak ere ahalegindu
|
luke
euskara, hizkuntza akademikoa ez ezik, komunikazio hizkuntza ere gerta dakien ikasleei. Ildo beretik, eskolaren ekarria behar beharrezkoa izango da euskara izan dadin haur eta gazteek naturaltasunez erabiltzen duten hizkuntza, ez beste ezergatik, erakargarri zaielako baizik.
|
|
|
On litzateke, halaber, Berria egunerokoak ondoan beste egunkari bat izango balu. Seguruenera on luke Berriak berak, konpetentziaren lehia gertuagotik biziko bailuke; on lukete Berriak asebetetzen ez dituen edo Berria gogoko ez duten hainbeste elebidun eta euskaltzalek, hartara euskaraz atseginez irakurtzeko beste aukera bat izango luketelako eskura; eta guztiaren ondorioz, on
|
luke
euskarak berak, euskal irakurle gehiago izango liratekeelako. Baina, berriro diot ez dela hori, gure irudiko, euskarazko hedabideek aurrez aurre duten erronkari erantzuteko tresnarik eraginkorrena.
|
|
|
Horretan zalantzarik duenak aski luke begiratzea hezkuntzara, hedabideetara, administrazioetara, unibertsitatera, informazioaren eta komunikazioaren teknologietara edo literaturgintzara, besterik gabe. Eta oraindik ere zalantzapean jarraituko balu, nahikoa
|
luke
euskararen hazkunde demografikoari erreparatzea, gehiago baitira, erruz gehiago, gaur euskaraz dakitenak, nahiz eta ez neurri berean jakin. Hori guztia behar beharrezkoa izan arren, eta gizarte osoaren ahaleginari esker (gurasoen, maisu maistren, euskara irakasleen, arlo ugaritako profesionalen, ehunka euskaltzaleren eta herri aginteen ahaleginari esker) egin diren urratsak berealdikoak izan arren, nekez esan daiteke euskararen aurrerabide iraunkorra bermaturik dugula baldin eta eremu ez formaletan, lagunartean, etxean eta hurbileko gizarte bizitzan euskararen erabilera trinkotu ez bada eta hazkunde nabarmenik gertatu ez bada.
|
|
|
ez independentziak, ez autodeterminazioak, ez Zazpiak Batek, ez lukete zertan euskararen garapenerako kaltegarri izanik. Egitura politiko horietan ere aurrerabidean jarraitu ahal izango
|
luke
euskarak, zergatik ez. Baina ez daukagu ezta ere motiborik, bat bera ere ez, uste izateko independentziarekin euskara nahitaez indartsuago izango litzatekeela.
|
|
|
Garbi esanda, herri administrazioetako lanpostuetan jardun ahal izateko euskararen ezagutza neurri egoki batean kontuan hartzeari dagokionez, atzeranzko aldaketa baten aldeko jarrerak azaldu dira plaza publikoan. Inboluzio konstituzional nabarmen bat ekarriko
|
luke
euskararen ezagutza egiazki kontuan hartzearen kontra egiten diren zenbait aldarrikapen eta proposamen betetzeak. Gaur egun, administrazio guztietan eta lanpostu guztietan eta inolako salbuespenik gabe euskararen ezagutza nahitaezkoa izatea ez konstituzionala litzatekeen bezalaxe bailitzateke konstituzio jurisprudentziaren aurkakoa, zenbaitek proposatzen duenari jarraiki, lanpostu guztietan neurri egoki eta proportziozko batean aintzakotzat ez hartzea euskararen ezagutza, edo herri langileak pixkana euskalduntzeko egitasmorik ez izatea.
|
|
2019
|
|
|
" Zer da leinuru hori. Jose Moralesek nondik atera ote du?, galdetuko
|
luke
euskararen lurraldea bere ahalaren neurrikoa dela pentsatzen duen batek baino gehiagok.
|