|
2003
|
|
|
Erabakien eta kontrolaren esparruan, honako arrisku hauek ageri dira izendatuta: parte hartze gutxi erabakiak hartu behar direnean eta
|
lanaren gaineko
kontrol eza. Langileen laneko harremanei dagokienez, bakartze soziala edo fisikoa, goi karguekiko harreman txarrak, pertsonen arteko gatazkak eta babes sozial eza.
|
|
2005
|
|
|
Txillidaren bizitza eta
|
lanaren gaineko
lana argitaratu eta gero, Jorge Oteiza eskultoreari buruzko Oteiza, un genio proteico, un artista poliedrico deritzan hau plazaratu du Edorta Kortadik, Oteiza Fundazioaren argazkiak eta Gorka Salmeron Murgiondo, Antton Elizegi eta Jose Manuel Bielsa argazkilarien irudiak agertzen dituen liburua. Lan honetan, artista oriotarraren bizitzaren eta emaitzen inguruan egin duen irakurketa eskaintzen du arte kritikaria eta Deustuko Unibertsitateko irakasle den Edorta Kortadik.
|
|
|
Fatxadan lanik egiten bada, adibidez, horretaz arduratu den enpresaren datuak eta eginiko
|
lanaren gaineko
informazioa zehatz-mehatz jaso beharko du liburuak.
|
|
2007
|
|
|
EKren 20.1.b) artikulura bildutako eskubidea oinarrizko eskubidea da, eta oztoporik gabe sortu eta adierazteko egintzarekin osatzen da. Aitzitik, jabetza intelektualaren eta industrialaren eskubideak sortutako
|
lanaren gaineko
eskubideak dira, ondare-izaera dute eta, beraz, printzipioz, ez dira sartzen EKren 20.1.b) artikuluan ezarritakoan (ekainaren 2ko 197/ 1982 KAA). Puntu bati dagokionez, eskubide desberdinek bat egin dezakete:
|
|
|
Gu ez gara lehen mailako informazio-iturri bat. Beraz, gure abokatuen etaberauek egiten duten
|
lanaren gaineko
ezagupena kazetariek euren informazioedota iritzi-artikuluetarako erabil dezaketena da.
|
|
|
Euskal Herrian Euskaraz taldeak egiten duen
|
lanaren gaineko
informazioa herritarren artean ezagutarazi nahi dute erakusketarekin. Zapatuan eta domekan, hilak 24 eta 25, egongo da zabalik Euskal Herrian Euskaraz taldearen erakusketa, Olaran etxean; ordutegia, honakoa:
|
|
2008
|
|
|
Ebaluazioaren eta kritikaren aurrean agertzen duen sentikortasun larriegia sendatzeko laguntza eman diezaiokegu baldin eta egokiera horiei pixkanaka aurre egin diezaien erdiesten badugu, intentsitate apaleko iruzkinen bitartez eta aintzatespen handiago baten markoan («egin duzun lana ikaragarria da baina, ene ustez, hobea ere izan liteke, baldin eta...») edo bere
|
lanaren gaineko
kritika berak egin dezan lortuz («hori hobetzeko beste modurik bururatzen al zaizu»).
|
|
|
Hau da, musikariak kontzertuak egin beharko ditu jendearengana iritsi nahi badu, baina idazlea ere ez dago salbu: elkarrizketak, solasaldiak eta, oro har, bere
|
lanaren gaineko
gogoeta egin beharko du irakurleengana iritsiko bada. Idaztea ez da nahikoa.
|
|
2009
|
|
|
Bestetik, lan-esparruko hainbat faktorek zuzenki eragiten dute pertsonen osasunean eta hautematen dituzten sintoma fisikoetan. Hainbat faktore soziolaboralek, hala nola laneko isolamendu mailak, egiten den
|
lanaren gaineko
kontrol mailareneta exijentziaren arteko orekak, eragin dezakete osasunaren egoera orokorrean. Lanak osasunean eragiten duen neurriari begira, ezaguna da emakumezkoek duten langainkarga, kalean eta etxean egiten baitute lan batera, seme-alaben heziketa eta arduraz gain.
|
|
|
Absurdorantz joz, A sendi batek B sendiaren etxeko lanak eta haurren zaintzaegingo balitu eta, alderantziz, B sendiak A sendiarenekoak, BPGren hazkunde itzela ikusiko genuke aurrez norberaren etxeko lan arruntak (BPGn eraginik gabekoak) baino ez ziren tokian. EHUko Mertxe Larrañaga irakasleak sakon aztertu izan dituemakumeen
|
lanaren gaineko
hainbat gorabehera interesgarri eta BPGren hutsuneezere ekonomiako liburu oinarrizkoenak jarduten dira. Gizarte-ongizatea BPG bainogehiago da; aldiz, zenbaitetan badirudi BPGren hazkundea dela helburua eta ezgizarte-ongizatea.
|
|
2010
|
|
|
Azterlanen Institutuak azaldu zuenez, enpresa-karga fiskalak honako hauek biltzen ditu: sozietateen gaineko zerga, gizarte-kotizazioak eta enplegu-emailearen kargurako
|
lanaren gaineko
zergak, ondarearen eta ondare-eskualdaketen gaineko zergak, dibidenduen eta kapital-irabazien gaineko zergak, eta zabor-bilketako tasak, ibilgailuen zirkulazioko zergak eta antzeko beste zerga batzuk. Espainiako gizarteak deitoratu egin zuen enpresek gure herrialdean duten karga fiskal handia; izan ere, Munduko Bankuaren txostenak dioenez, “zergapetzea handia den lekuetan inbertsio pribatu gutxiago egon ohi da, eta ezkutuko ekonomia handiagoa”.
|
|
|
Aldizkariaren ildoa ezagututa ez da zaila imajinatzea bertan Lotsatiren bizitza eta lana oso tonu sarkastikoan azaldu zirela. Hala ere, Segurolak, nire irudiko, ez zuen larregi huts egin Lotsatiren
|
lanaren gaineko
ikuspegian:
|
|
|
Gauza bera egin zuten Alexander Alesiusek eta Vincentius Belbacensisek. Orobat, sententzien maisuak, Petrus Lombardus izenekoak, zertxobait ikertu zituen lege jainkotiarrak, eta hori hartu zuten eredutzat beste maisu batzuek, haren
|
lanaren gaineko
iruzkinak eginez. Teologo zenbaitek argitaratu zituzten tratatu bereziak, lege batzuen gainean, hala nola, Gilen Auverniakoak, bere Suma izenekoaren lehen kapituluan; bertako II. liburuaren izenburua De legibus dela.
|
|
2011
|
|
|
Espetxeetako gizarte-zerbitzuek, behin beharrezko egiaztapenak egin eta gero, espetxe-zaintzarako epaileari komunikatuko dizkiote zigorra betearaztean izandako gorabehera garrantzitsuak, eta beti, hurrengoetatik bat egin izana: ...) lan-zentroko arduradunak aginduak egin arren, zigortuaren lan-etekinak eska daitezkeen gutxienekoak baino askoz txikiagoak izatea; (c) zereginaren gaineko ardura duenak horren garapenari buruz jarraibideak eman eta zigortua jarraibide horien aurka behin eta berriz eta modu argian agertzea, edota jarraibideok ez betetzea; eta (d) edozein arrazoiren ondorioz, eta zigortuaren jokabidea dela medio,
|
lanaren gaineko
ardura duenak ezezkoa ematea zigortua zentroan egoteari.
|
|
|
Garrantzitsua da hori kontuan hartzea eta eduki bakoitzak duen lizentzia-motari ondo erreparatzea, nahigabeak saihesteko. Copyright eta Creative Commons Egileak kontrakorik alegatzen ez badu, berak bakarrik ditu bere
|
lanaren gaineko
eskubide guztiak bere bizitzan eta hil eta hirurogeita hamar urtera arte. Testu eta argazki guztiek autore-eskubideak dituzte, eta Copyrightak babesten ditu sortzaileak.
|
|
|
Testu eta argazki guztiek autore-eskubideak dituzte, eta Copyrightak babesten ditu sortzaileak. Egileak kontrakorik alegatzen ez badu, berak bakarrik ditu bere
|
lanaren gaineko
eskubide guztiak bere bizitzan eta hil eta hirurogeita hamar urtera arte. Horrek esan nahi du autoreak edo haren oinordekoek bakarrik egin ditzaketela lanaren kopiak, erreproduzitu, interpretatu, lan eratorriak sortu edo jendaurrean aurkeztu.
|
|
|
Beste batzuk hauek dira: berankortasun (morositate) legea betearaztea eskatzen dute;
|
lanaren gaineko
legeak" zeharo erreformatu" daitezela, eta ez" itxuran" bakarrik; Foru Aldundiari eskatzen diote lanaren eta inbertsioaren aldeko" apustua"; eta lehiakortasunari laguntzen dion zerga politika ere eskatzen dute.
|
|
2012
|
|
|
d) Edozein arrazoiren ondorioz, eta zigortuaren jokabidea dela medio,
|
lanaren gaineko
ardura duenak ezezkoa ematea zigortua zentroan egoteari.
|
|
|
Gobernuak, zerga-aldaketa horren xehetasunak zehaztu ez zituen arren, erreforma horiekin Nazioarteko Moneta Funtsa bezalako erakundeek eskatutako neurri batzuk hartu zituen. Hala ere, Ekonomiako titularrak neurri horiek lehiakortasunaren ikuspegitik justifikatu zituen, eta ziurtatu zuen kontsumorako ezarpenaren hazkundea zamak murriztearekin eta
|
lanaren gaineko
ezarpena murriztearekin lotuta egongo dela, eta hori gizarte-kotizazioak gutxitzean islatuko da. Luis de Guindosek, 2012 -2015eko Egonkortasun Programaren eta 2012ko Erreforma Programa Nazionalaren aurkezpenean, azaldu zuen 2012an 30.264 milioi euroko zerga-kontsolidazioko ahalegina egingo dela, eta defizit publikoa %5, 3 izango dela.
|
|
2013
|
|
|
Haren esanetan, aurrekontuetako diziplina mantendu ahal izateko gastu publikoa jaitsi behar du, eta ez zerga berriak jarri indarrean. «Eta gobernuak zerga berriak jarri behar baditu, tasa ekologikoak izan behar dute, baina saihestu egin behar ditu
|
lanaren gaineko
zamak», gaineratu du. Herrialdeak orain artean egindako erreformei dagokienez «bide onetik» doazela esan du komisarioak, baina erantsi du haien eragina ez dela nahi bezain indartsua eta azkarra.
|
|
2014
|
|
|
Aurrez talde txikitan egin duzun
|
lanaren gaineko
hausnarketa egitea dagokizu orain.
|
|
|
Aurrez talde txikitan egin duzuen
|
lanaren gaineko
hausnarketa egitea dagokizu orain.
|
|
2015
|
|
|
— Irakaslearen
|
lanaren gaineko
gogoeta bultzatuko duen prestakuntza eredua (Esteve, 2007)
|
|
|
Aurretik talde txikietan egindako
|
lanaren gaineko
gogoeta egitea dagokizu orain.
|
|
|
138. Ontologia zapala," flat ontology", Manuel De Landaren terminoa da, Deleuzeren
|
lanaren gaineko
azterketa batean plazaratu zuen. Ikus:
|
|
2016
|
|
|
Aurretik talde txikietan egindako
|
lanaren gaineko
gogoeta egitea dagokizu orain.
|
|
|
Epeak beteko ez balira, edo itzulpenaren kalitatea nabarmen txarra balitz (epaimahaiaren iritziz betiere), sariaren bigarren zatia jaso ez eta lehena itzuli egin beharko luke irabazleak.7 Elkar etxeak –eskubideak aurrez eskuratuta– argitaratuko ditu Bob Dylanen kantak euskaraz, eta 2017ko Durangoko Azoka izango da hori egiteko epemuga. Ale guztietan nabarmen aipatuko da Jokin Zaitegi saria, baita itzultzailearen izena ere, zeinak ez baitu galduko bere
|
lanaren gaineko
jabetza.8 Sariketa honetan parte hartzeak bertako oinarriak ontzat ematea dakar. Berauen ulermenean zalantzarik sortuko balitz, antolatzaileei dagokie erabakitzea.Harremanetarako:liburuak@elkar.com 943310267aed@aedelkartea.eus 943771228
|
|
2017
|
|
|
8 Enkomienda, mita eta cuatelchil sistemen deskribapenaz, ikusi, besteak beste, André Gunder Frank (1978), 45; Steve J. Stern (1982); eta Inga Clendinnen (1987). Gunder Franken deskripzioaren arabera, enkomienda, sistema bat zen, indiar komunitateen
|
lanaren gaineko
eskubideak espainiar lur-jabeengana bideratzeko erabiltzen zena.. Baina, 1548an, espainiarrak, zerbitzu bidezko enkomiendaren ordez banaketa erabiltzen hasi ziren (cuatechil zeritzon Mexikon, eta mita Perun), zeinaren bidez indiar komunitateko buruzagiak behartuta zeuden hileko zenbait lanegun Espainiako ofizialari (juez repartidor) ematera.
|
|
|
Muniya Eldinen hurbileko laguntzailea bihurtu da, eta haren istorioak aurrera jarraitzeko indarra ematen dio ginekologoari. Izan ere, azkenaldian bere
|
lanaren gaineko
mehatxu mordoska jasotzen ari da: –Ez naiz ekintzaile politiko bat, baina Mubaraken kontra gogor borrokatu nintzen, eta Anaia Musulmanak sakonki kritikatu nituen.
|
|
|
Truke horri «prostituziozkoa» deitzea proposatzen dut, argi eta garbi ikusaraztearren zein diren konbentzio heterosexualen oinarri material zehatzak. Harreman heterosexualak, hala jendaurrean kontsakratzen direnak, ezkontzaren errituaren bidez, nola isil-gordean negoziatzen direnak sexuaren industrian, beti eraikitzen dira gizonei emakumearen
|
lanaren gaineko
eskubidea dagokiela dioen oinarriaren gainean, bai sozialki, bai psikologikoki. Are gizonek emakumearen aurka darabiltzaten laido eta indarkeriak salatzen dituztenek ere, inoiz gutxitan jartzen dituzte zalantzan gizonek sexuaren, etxearen eta ugalketaren alorretan dituzten pribilegioak.
|
|
|
5 irudia. Irakasleen
|
lanaren gaineko
galdera, euren harrera eta integrazio prozesuan.
|
|
2018
|
|
|
Aitor Gorrotxategi Azpeitiko Udaleko EAJren bozeramaileak gutuna plazaratu du, agintaldi honetan egindako oposizioko
|
lanaren gaineko
balorazioa egiteko eta" beste batzuen txanda" iritsi dela jakinarazteko –Amaia Etxeberria izango da EAJren alkategaia datozen udal hauteskundeetan–. " Beti izan dut argi politikagintzak epe labur-ertain baterako izan behar duela", azaldu du Gorrotxategik.
|
|
|
esklaboak eginkizuna eta obligazioa izatea ugazabak eta esklaboak elkarri onura ateratzearen alde lan egiteko, halako moldez non esklaboak bermatua izango baititu bai babesa eta bai modu erosoan irauteko modua, zernahi gertatzen dela ere. Esklaboaren baitako pertsona ez da jabetza bat, zer ere dioten legearen fikzioek; haren
|
lanaren gaineko
eskubidea, ordea, bada jabetza bat, eta, beraz, eskualdatu egin daiteke beste edozein jabetza bezala, edo adingabe baten edo aprendiz baten zerbitzuen gaineko eskubidea bezala.
|
|
|
aritu behar zutelako zerbitzu hartan). Hirugarrenik, enplegatzaileak ez du eskuratzen langile baten izatearen edo
|
lanaren gaineko
eskubidea, baizik eta haren zerbitzuak edo lan-indarra erabiltzekoa. Eta, laugarrenik, enplegatzaileak ez ditu langileak bizigaiz hornitzen:
|
|
2019
|
|
|
Teknologiek, beren aldetik, ez dute lana murriztu (enpleguak ezabatu akaso); lana areagotuegin da. Horrez gain,
|
lanaren gaineko
kontrolak gora egin du, lanaldia eta aisialdiaren arteko mugak desagertzen dira eta, emakumeen kasuan, lana biderkatzen da. Beraz, prekarizazio hori ez da bakarrik enpleguetan ematen, bizitza orokorrean ematen da.
|
|
|
Modu horretara, kapitalistak langilearen lanerako gaitasunaren jabetza erosten du, eta haren lanaren produktu osoaz jabetzen da. Kapitalista lan-gaitasunaren jabe legitimoa bilakatzen da,
|
lanaren gaineko
aginte-boterea eskuratuz.
|
|
|
Ildo horretatik, emakumeen patu naturaltzat jotzen den etxeko lan ordaindu gabeak bat egiten du iraupen-laborariak diren milioika" campesin" ekin eta eskala txikiko langile ez-arautuek egiten duten lanarekin, huskeria baten truke soldatapeko langileek kontsumitzen dituzten salgaiak hazten eta produzitzen dituztenak eta haien erreprodukziorako ezinbestekoak diren zerbitzuak kostu txikienean eskaintzen dituztenak. Horra hor ideologia sexista eta arrazistak hainbestetan justifikatzen dituen lan-hierarkiak, erakusten dutenak klase kapitalistak zeharkako aginte-sistema bat erabili duela botereari eusteko, langile-klasea modu eraginkorrean banatuz eta soldata erabiliz gizon langile soldatapekoei soldatarik gabekoen gaineko boterea emateko; hasteko, emakumeen gorputzen eta
|
lanaren gaineko
kontrola. Horrek bi irakurketa ditu, segidan azalduko ditugunak.
|
|
|
Dominazio sozial kafkiarra. Kapitala langilearen edo lan-indarraren kontrakoa izaki, langileen
|
lanaren gaineko
botere objektiboa areagotu besterik ez du egiten lanak (langileak) ekoizpenean.
|
|
2021
|
|
|
Garaiko Aizu!-n lan egindako Pernan Goñi Olalde marrazkilariarena da lekukotasuna: " Gaizki ikusia zegoen irudiaren jabegoa, curriculuma osatu nahi izatea… Ni, izenpetzearen aldekoa nintzen,
|
lanaren gaineko
erantzukizuna hartzeko, [komikia] txarra zein ona izan. Ondo badago, zergatik ez meritu hori publikoki onartu, musikariena edo idazleena bezainbat?
|
|
|
Teorian gure interesei erantzutea izango da hautetsien egitekoa eta beste inolako nahi eta interesen gainetik guretzako, gizartearentzako, onena denaren aldeko lana egingo dute. Lau urte horiek igarotzerakoan euren
|
lanaren gaineko
balorazioa emango diegu beste paper zati bat hautetsontzian berriro sartuz.
|
|
|
Hots, lankidetzan eta komunikazioan oinarritutako sozializazio-dinamikak bultzatzeko elementua izango da lana. Beraz, ekonomia solidarioaren markoan dagoen ekimen bat aurrera eramateak duen oinarri militanteaz gain, langileak euren lanaren jabe izateagatik, euren
|
lanaren gaineko
erabakiak hartzeko gaitasunagatik, sozializaziorako elementua izateagatik, lan burujabearen duintasuna eta motibazioa berreskuratzeagatik eta abar, beste modu batean lortuko ez lituzketen abantailak lortzen dituzte (Gaiger eta Da Silva, 2011). Hurrengo taulan, ekonomia solidarioaren gutunak aitortzen dituen lanaren dimentsioak laburbiltzen dira (REAS, 2011:
|
|
2022
|
|
|
Horiek guztiek, «teorian», arrisku psikosozialen ebaluazioan kontuan hartu behar direlako: «Eskakizun psikologikoak lanean, autonomia, lan karga,
|
lanaren gaineko
kontrola, lidergo kalitatea, konfiantza bertikala... horiek denak ebaluatuta egon behar dira».
|
|
|
Euskal Herria ez da eztabaida horretatik at egon, eta bertako irakasle batzuk mesfidati agertzen dira oraindik Wikipediarekiko; ezezagutza, hezkuntzarako tresnen egokitasun falta edo ikasleen
|
lanaren gaineko
kontrolik eza dira, besteak beste, mahairatzen dituzten arrazoiak. Zalantza horiek uxatzeko asmoz hainbat ekimen jarri dira martxan.
|
|
|
Indar balantzea aldatu artean proiektu sionistaren aukerarik onena lurren erosketak burutu eta behin lurren jabegoa edukita bertako nekazariak lekuz aldatzea zen judutar etorkinak ezarriz. Conquest of labour,
|
lanaren gaineko
politikak ezarriz, non judutar langileak bakarrik kontratatzearen politikak aurrera jarraitu zituzten elkarte sionistek (Shafir, 1989: 59 -61). Beraz, kasu horretan, settler colonial adibide batzuetan gertatzen ez den bezala, proiektu kolonial sionistak bertako biztanleriaren laneskua errefusatu egiten du interes demografiko/ politikoak ekonomikoen gainetik jarriz.
|
|
2023
|
|
|
Prestakuntzaren oinarri metodologikoei dagokienez, irakaslearen
|
lanaren gaineko
gogoeta bultzatzen duen prestakuntza eredua (Esteve, 2004) bultzatu eta bideratu dugu, baina aldi berean, gidatua, oinarri teorikoduna, ebidentziarantz bideratua; gelako esku-hartzeei bideratua, edukien transposizio didaktikoan arreta jartzen duena; irakasleekin zein ikastetxeen egoerekin malgua, tokian tokiko egoerak kontuan hartzen dituena; teknologia berriak erabiltzen dituena, gauzak asko err... Oso garrantzitsua da, bestalde, prestatzaileok irakasleen ondoan egotea, haiei laguntzeko, bultzada emateko, animatzeko, konfiantza emateko eta lana eskatzeko ere bai (Mugertza eta Olasagarre, 2015).
|
|
|
Sexu-
|
lanaren gaineko
eztabaida pil-pilean dago berriro ere mugimendu feministaren barruan. Batzuek iritzi argiak dauzkate, beste batzuek ez dakite oso ondo nola kokatu.
|
|
|
Idaztea ume baten eskutik oinez joatearen pareko ikusten du Sara Mesak (Madril, 1976) —«Ez da askatu behar, galdu egin daiteke eta»—, eta bere
|
lanaren gaineko
edozein azalpenetara hedatzen du, oharkabe, testuarekiko konpromiso hori. Eguneroko hitsaren ertzak eta moralaren grisak zorrotz arakatzen dituen prosa bat da harena, eta gaztelaniazko literatura garaikidearen ahots interesgarrienetako bat bihurtu du horrek.
|
|
|
«Ez da ohiko thriller bat, baina intrigazko istorio bat irakurriko du irakurleak liburu honetan». Argipen horrekin abiatu ditu egileak
|
lanaren gaineko
azalpenak. «Gazteluak uste baino sekretu gehiago gordetzen dituela ohartzen da protagonista, eta liburua aitzinatu ahala, lotzen joango dira hari mutur horiek denak».
|
|
|
Are, haren hitzetan, «ez luke inolako zentzurik izango beste leku batean proiektatuta». Hala eman ditu
|
lanaren gaineko
xehetasunak: «Eraikinaren mugen eta bolumetriaren pertzepzio metamorfosi bat bilatu nahi izan du Playmodesek.
|