|
2007
|
|
|
2 Kaleratze kolektiboa egiteko asmoa duen enpresaburuak lan kontratuak azkentzeko baimena eskatu du, lege honetan eta erregelamenduko enplegu erregulazioko prozedurare bidez hori garatzeko arauetan ezarritakin bat etorriz. Prozedura hasiko da
|
lan
agintaritza eskudunari hori eskatudezkariekin kontsultaldia hasita.ta, eta, aldi berean, langileen lege or
|
|
|
Kontsultaldia hasteko komunikazioa egingo da enpresaburuak langileen lege ordezkariei zuzendutako idazkiaren bidez; horren kopia bat, eskabidearekin batera,
|
lan
agintaritzari bidaliko zaio.
|
|
|
3 Eskabidea jaso ondoren,
|
lan
agintaritzak egiaztatuko du eskabide horrek beharrezko betekizunak betetzen dituen. Betekizun horiek bete ezean, lan agintaritzak enpresaburuari aginduko dio eskabidea hamar eguneko epean ongitzea.
|
|
|
3 Eskabidea jaso ondoren, lan agintaritzak egiaztatuko du eskabide horrek beharrezko betekizunak betetzen dituen. Betekizun horiek bete ezean,
|
lan
agintaritzak enpresaburuari aginduko dio eskabidea hamar eguneko epean ongitzea. Halaber, enpresaburuari ohartaraziko dio hala egin ezean eskabidean atzera egin duela ulertuko dela, eta jardunak artxibatu egingo direla.
|
|
|
Lan agintaritzak langabeziaren ondoriozko prestazioaren erakunde kudeatzaileari espedientea hasi dela komunikatuko dio, eta nahitaez eskatuko du Laneko eta Gizarte Segurantzako Ikuskatzailetzaren txostena, espedientea eragin duten arrazoien gainean, bai eta modu arrazoitsu batez ebazteko beharrezkoak diren txosten guztiak ere. Txosten horiek hamar eguneko epe luzaezinean egin dira, eta
|
lan
agintaritzak izan ditu horiek artikulu honen 2 eta 4 idatz zatiek aipatu kontsultaldia amaitu baino lehenago; lan agintaritzak kontsultaldia amaitu ostean espedientera bilduko ditu txosten horiek
|
|
|
Lan agintaritzak langabeziaren ondoriozko prestazioaren erakunde kudeatzaileari espedientea hasi dela komunikatuko dio, eta nahitaez eskatuko du Laneko eta Gizarte Segurantzako Ikuskatzailetzaren txostena, espedientea eragin duten arrazoien gainean, bai eta modu arrazoitsu batez ebazteko beharrezkoak diren txosten guztiak ere. Txosten horiek hamar eguneko epe luzaezinean egin dira, eta lan agintaritzak izan ditu horiek artikulu honen 2 eta 4 idatz zatiek aipatu kontsultaldia amaitu baino lehenago;
|
lan
agintaritzak kontsultaldia amaitu ostean espedientera bilduko ditu txosten horiek
|
|
|
Espedientearen izapideak egin bitartean,
|
lan
agintaritzak jakin badu enpresaburua neurriak hartzen ari dela eta neurri horiek eragingabe utz ditzaketela edozein erabakiren ondorioak, enpresaburuari eta agintaritza eskudunei agin diezaieke neurri horiek berehala geldiaraztea.
|
|
|
Kontsultaldia amaitu ostean, enpresaburuak
|
lan
agintaritzari komunikatuko dio kontsultaldiaren emaitza.
|
|
|
5 Kontsultaldia alderdien arteko akordioarekin amaitzen denean,
|
lan
agintaritzak egutegiko hamabost eguneko epean emango du ebazpena, lan harremanen azkentzea baimenduz. Epe hori igaro ondoren esanbidezko erabakirik ez badago, neurri azkentzailea akordioan jasotakoaren arabera baimendu dela ulertuko da.
|
|
|
Aurreko lerrokadan xedatutakoa gorabehera,
|
lan
agintaritzak, ofizioz edo alderdiek hala eskatuta, akordioa egitean iruzurra, doloa, derrigortzea edo eskubideaz abusatzea dagoela antzemanez gero, ebazpena emateko epea etenzioaren erakunde kudeatzaileak hala es eta akordioa agintaritza judizialera bidaliko du, horrek akordio horren inguruan kasuan kasuko deuseztasun adierazpena egin dezan. Berdin jardungo du, ofizioz edo langabeziaren ondoriozko prestakatuta, uste izanez gero akordioak xede izan dezakeela ukitutako langileek prestazioak bidegabe jasotzea, legezko langabezia egoera eragiteko arrazoirik ez izateagatik.
|
|
|
6 Kontsultaldia akordiorik gabe amaitzen denean,
|
lan
agintaritzak ebazpena emango du enpresaburuaren eskabideari oniritzia edo emanez, oso osoan edo zati batean. Ebazpena egutegiko hamabost eguneko epean emango da, lan agintaritzari kontsultaldia amaitu dela komunikatzen zaionetik; epe hori igarota esanbidezko erabakirik ez badago, ulertuko da eskatutakoaren arabera baimendu dela neurri azkentzailea.
|
|
|
6 Kontsultaldia akordiorik gabe amaitzen denean, lan agintaritzak ebazpena emango du enpresaburuaren eskabideari oniritzia edo emanez, oso osoan edo zati batean. Ebazpena egutegiko hamabost eguneko epean emango da,
|
lan
agintaritzari kontsultaldia amaitu dela komunikatzen zaionetik; epe hori igarota esanbidezko erabakirik ez badago, ulertuko da eskatutakoaren arabera baimendu dela neurri azkentzailea.
|
|
|
Halakoetan,
|
lan
agintaritza eskudunak espedientea erabakitzeko beharrezkoak diren jardun eta txostenak zehaztuko ditu, artikulu honetan ezarritako epeak errespetatuta.
|
|
|
Ezinbesteko kasua egiaztatzen duen
|
lan
agintaritzak erabaki dezake lan kontratuak zein langileri azkendu eta langile horiei dagokien kalte ordaina Alokairuak Bermatzeko Funtsak ematea, oso osoan edo zati batean; edozelan ere, Alokairuak Bermatzeko Funtsak medeatze eskubidea izango du enpresaburuari begira.
|
|
|
4 Enpresaburuak ez dituenean betetzen artikulu honen 1 idatz zatian jasotako betekizunak, edo enpresaburuaren erabaki azkentzailearen xedea Konstituzioan edo legean debekatutako bereizkeria arrazoietako bat denean, edo erabaki azkentzailea hartzen denean langilearen oinarrizko eskubideak eta askatasun publikoak urratuz, erabaki azkentzailea deuseza izango da, eta
|
lan
agintaritzak ofizioz adierazi du hori
|
|
|
2 Enpresa edo lantoki batzordeek euren kideen artetik batzordeko lehendakaria eta idazkaria hautatuko dituzte, eta euren prozedura araudia egingo dute. Prozedura araudi horrek ezin izango du legeak xedatutakoa urratu; araudi horren kopia bat
|
lan
agintaritzari bidaliko zaio, erregistro ondoreetarako, eta beste bat enpresari
|
|
|
Sustatzaileek enpresari eta
|
lan
agintaritzaren mendeko bulego publikoari komunikatu behar diete hauteskundeak egiteko asmoa, hauteskunde prozesua hasi baino hilabete lehenago gutxienez. Komunikazio horretan, sustatzaileek argiro zehaztu behar dute hauteskunde prozesua zein enpresatan eta lantokitan egin nahi den, eta hausteskunde prozesua zein datatan hasiko den; data horretan eratuko da hauteskunde mahaia, eta hauteskunde prozesua ezin da hasi lan agintaritzaren mendeko bulego publikoan komunikazioa zein datatan erregistratu eta data hori baino hilabete lehenago, ezta hiru hilabete geroago ere.
|
|
|
Sustatzaileek enpresari eta lan agintaritzaren mendeko bulego publikoari komunikatu behar diete hauteskundeak egiteko asmoa, hauteskunde prozesua hasi baino hilabete lehenago gutxienez. Komunikazio horretan, sustatzaileek argiro zehaztu behar dute hauteskunde prozesua zein enpresatan eta lantokitan egin nahi den, eta hausteskunde prozesua zein datatan hasiko den; data horretan eratuko da hauteskunde mahaia, eta hauteskunde prozesua ezin da hasi
|
lan
agintaritzaren mendeko bulego publikoan komunikazioa zein datatan erregistratu eta data hori baino hilabete lehenago, ezta hiru hilabete geroago ere. Bulego publiko horrek, hurrengo egun baliodunean, iragarki oholean jarriko ditu aurkeztutako aurreabisuak, eta horien kopia emango die hala eskatzen duten sindikatuei.
|
|
|
Abuztuaren 2ko Sindikatu askatasunari buruzko 11/ 1985 Lege Organikoaren arabera, ordezkaritza handieneko sindikatuen edo behar adinako ordezkaritza duten sindikatuen arteko aurretiazko akordioaren bidez bakarrik susta daitezke hausteskunde orokorrak esparru funtzional edo lurralde esparru batean zein batzuetan. Akordio horiek
|
lan
agintaritzaren mendailutu eta halakoen berri eman dezan.deko bulego publikoari komunikatu zaizkio, akordio horiek gor
|
|
|
2 Artikulu honetan hauteskundeak sustatzeko ezarri edozein betekizun ez betetzeak ekarriko du kasuan kasuko hauteskunde prozesua baliogabea izatea; hori gorabehera, enpresari komunikaziorik egin ez bazaio, komunikazio hori ordez daiteke
|
lan
agintaritzaren mendeko bulego publikoari aurkeztutako komunikazioaren kopia bat enpresari bidalita, baldin eta kopia hori sustatze idazkian hauteskunde prozesua hasteko zehaztu data baino hogei egun lehenago gutxienez bidaltzen bada.
|
|
|
5 Ordezpenak, ezeztapenak, kargu uzteak eta agintaldi azkentzeak
|
lan
agintaritzaren mendeko bulego publikoari eta enpresaburuari komunikatuko zaizkie. Era berean, iragarki oholean argitaratuko dira horiek.
|
|
|
6 Mahaiko lehendakariak hiru eguneko epean aurkeztuko dio
|
lan
agintaritzaren mendeko bulegoari jatorrizko akta, boto deusezen edo kontu hartzaileek aurkaratutako botoen txartelekin eta mahaiaren eratze aktarekin batera. Lehendakariak eginkizun hori idatziz eskuorde diezaioke mahaiko kideren bati.
|
|
|
Ziurtagiri horiek jasoko dute sindikatuak ordezkaritza handieneko izaera edo behar adinako ordezkaritza duen ala ez, salbu eta kasuan kasuko eginkizunak edo ahalmenak gauzatzeko sindikatuak duen ordezkaritza zehaztu behar denean. Orobat, eta bidezkoak diren ondoreetarako,
|
lan
agintaritzaren mendeko bulego publikoak hauteskunde emaitzen ziurtagiriak luza diezazkieke halakoak eskatzen dituzten sindikatuei.
|
|
|
Halakoetan,
|
lan
agintaritzaren mendeko bulego publikoak hurrengo egun baliodunean hauteskunde mahaiko lehendakariari agindeia egingo dio hamar egun balioduneko epean ongi ditzan kasuan kasuko okerrak. Agindei hori komunikatuko zaie ordezkaritza lortu duten sindikatuei zein osterantzeko hautagai zerrendei.
|
|
|
Behin okerra ongituta, bulego publiko horrek kasuan kasuko hauteskunde akta erregistratuko du. Epe hori igaro ondoren, okerra ez bada ongitu edo okerra ez bada behar bezala ongitu,
|
lan
agintaritzaren mendeko bulego publikoak hamar egun balioduneko epean uko egingo dio aktak erregistratzeari, eta hori ordezkaritza lortu duten sindikatuei eta mahaiko lehendakariari komunikatukoko bulego publikoari hauteskunde sus die. Aktak erregistratzeari uko egitearen arrazoia lan agintaritzaren mendetapena komunikatu ez izana bada, ezin izango da okerrak ongitzeko agindeirik egin, eta bulego publikoak, okerra egiaztatu ondoren, akta erregistratzeari uko egingo dio beste izapiderik egin gabe, eta hori komunikatuko die hauteskunde mahaiko lehendakariari, ordezkaritza lortu duten sindikatuei eta osterantzeko hautagai zerrendei.
|
|
|
Epe hori igaro ondoren, okerra ez bada ongitu edo okerra ez bada behar bezala ongitu, lan agintaritzaren mendeko bulego publikoak hamar egun balioduneko epean uko egingo dio aktak erregistratzeari, eta hori ordezkaritza lortu duten sindikatuei eta mahaiko lehendakariari komunikatukoko bulego publikoari hauteskunde sus die. Aktak erregistratzeari uko egitearen arrazoia
|
lan
agintaritzaren mendetapena komunikatu ez izana bada, ezin izango da okerrak ongitzeko agindeirik egin, eta bulego publikoak, okerra egiaztatu ondoren, akta erregistratzeari uko egingo dio beste izapiderik egin gabe, eta hori komunikatuko die hauteskunde mahaiko lehendakariari, ordezkaritza lortu duten sindikatuei eta osterantzeko hautagai zerrendei.
|
|
|
Tartekaria edo tartekariak neutraltasun eta profesionaltasun printzipioen arabera izendatuko dira, zuzenbide lizentziadunen, gizarte gradudunen eta titulu baliokideak dituztenen artean. ...uko zein autonomia erkidegoetako ordezkaritza handieneko sindikatuek, bidezkoa denabintziako esparruan, esparru funtziona kontuan hartuta, eta kasuan kasuko prolean edo enpresa esparruan langileen eskuordeen eta enpresa batzordeetako kideen ehuneko hamar edo gehiago duten sindikatuek aho batez hartutako erabakiaren bidez. Aipatu berri diren sindikatu horiek ez badute aho bateko erabakirik hartzen,
|
lan
agintaritza eskudunak ezarriko du izendatzeko modua, tartekarien inpartzialtasunari, tartekari horiek ezesteko aukerari eta tartekariak izendatzeko sindikatuen parte hartzeari buruzko printzipioak kontuan hartuta.
|
|
|
5 Tartekaritza prozedura hasiko da
|
lan
agintaritzaren mendeko bulego publikoari, hauteskundeak sustatu dituenari eta, hala denean, aurkaratutako hauteskundeetara hautagaiak aurkeztu dituztenei zuzendutako idazkiarekin
|
|
|
Hauteskundeak zein lantokitan egin eta lantoki horretan hautagaituek sustatzen badituzte aurkaratzeak, hiru egunak zenbatuko dira aurkaratzeko moduko egitatearen berri dagoen egunetik. Botazio eguneko edo geroagoko egintzak aurkaratzen badira, hamar egun baliodunekoa izango da epea; egun horiek zenbatzen hasiko dira aktak
|
lan
agintaritzaren mendeko bulego publikoan sartzen direnetik.
|
|
|
Hurrengo hogeita lau orduetan, tartekariak deialdia egingo die interesdun alderdiei, beraren aurrera ager daitezen, hurrengo hiru egun baliodunetan. Artikulu honen 3 idatz zatian ezarritakoaren arabera izendatutako tartekariaren aurrera agertu baino lehenago, alderdiak ados jarri eta beste tartekari bat izendatuz gero,
|
lan
agintaritzaren mendeko bulego publikoari jakinaraziko diote hori, bulego publikoak tartekari horri bidal diezaion hauteskundeetako admikin jarraituko du prozedurak.nistrazio espedientea. Tartekari horre
|
|
|
Laudoa idatzizkoa eta arrazoitua izango da, eta zuzenbidearen arabera ebatziko du hauteskunde prozesuaren inguruko aurkaratzea, eta, hala denean, akta erregistratzearen inguruko aurkaratzea. Laudoa interesdunei eta
|
lan
agintaritzaren mendeko bulego publikoari jakinaraziko zaie. Botazioa aurkaratu bada, bulegoak akta erregistratuko du, edo akta erregistratzeari uko egingo dio, laudoaren edukiaren arabera.
|
|
|
Laudo horiek berehalako indar betearazlea izango dute. Gorabidezko errekurtsoa jar dakieke goragoko
|
lan
agintaritzan, Administrazio prozedurarirritakoarekin bat etorriz Behin gober buruzko Legearen 122 artikuluak ezanu bidea amaituta, laudoak jurisdikzio eskudunean aurkara daitezke.
|
|
|
Autonomia erkidegoen eta toki erakundeen esparruan, legeak
|
lan
agintaritzei, eta Laneko eta Gizarte Segurantzako Ikuskatzailetzari eratxikitako eginkizunak beste organo batzuei eratxiki dakizkieke.
|
|
|
Errege lege dekretu honen 21 artikuluan aipatu idazkia aurkeztu, eta hurrengo hogeita lau orduetako epean,
|
lan
agintaritzak idazki horren kopia igorriko dio, gatazka zein alderdiren aurka aurkeztu eta horri. Berebat, lan agintaritzak agerraldirako deialdia egingo die alderdiei; agerraldi hori hurrengo hiru egunetan egin behar da.
|
|
|
Errege lege dekretu honen 21 artikuluan aipatu idazkia aurkeztu, eta hurrengo hogeita lau orduetako epean, lan agintaritzak idazki horren kopia igorriko dio, gatazka zein alderdiren aurka aurkeztu eta horri. Berebat,
|
lan
agintaritzak agerraldirako deialdia egingo die alderdiei; agerraldi hori hurrengo hiru egunetan egin behar da.
|
|
|
Agerraldian,
|
lan
agintaritzak ahaleginak egingo ditu, alderdiak bat etor daitezen. Akordioak alderdi bakoitzaren ordezkarien gehiengo soilez onartuko dira.
|
|
|
Alderdiek akordiorik lortzen ez badute, eta tartekari bat edo batzuk izendatu ez badituzte,
|
lan
agintaritzak modu honetara jardungo du:
|
|
|
Gatazka lan baldintzak aldarazteko hasi bada,
|
lan
agintaritzak nahitaez bete beharreko laudoa emango du, azaldutako arazo guztiak ebatziz
|
|
|
3 Artikulu honetako 1 idatz zatiak aipatutako kasuan, enpresaburuak ez dituenean neurri egokiak hartzen edo ez duenean uzten halakorik hartzen, langileen segurtasuna eta osasuna bermatzeko, langile horien lege ordezkariek erabaki dezakete, kideen gehiengoarekin, arrisku horrek ukitutako langileen jarduera geldiaraztea. Erabaki hori berehala komunikatuko zaie enpresari eta
|
lan
agintaritzari; lan agintaritzak, hogeita lau orduko epean, deuseztatu edo berretsi egingo du langileen ordezkariek erabakitako geldiaraztea.
|
|
|
3 Artikulu honetako 1 idatz zatiak aipatutako kasuan, enpresaburuak ez dituenean neurri egokiak hartzen edo ez duenean uzten halakorik hartzen, langileen segurtasuna eta osasuna bermatzeko, langile horien lege ordezkariek erabaki dezakete, kideen gehiengoarekin, arrisku horrek ukitutako langileen jarduera geldiaraztea. Erabaki hori berehala komunikatuko zaie enpresari eta lan agintaritzari;
|
lan
agintaritzak, hogeita lau orduko epean, deuseztatu edo berretsi egingo du langileen ordezkariek erabakitako geldiaraztea.
|
|
|
Modu etengabean lantoki bera duten enpresa kontratari eta azpikontratarietako langileen lege ordezkariek lokal horiek erabil ditzakete, enpresarekin akordatutakoaren arabera. Sor daitezkeen ezbaiak
|
lan
agintaritzak ebatziko ditu, baina aurretiaz Lan ikuskatzailetzak txostena egingo du.
|
|
|
Komunikazio hori idatziz egin da, eta horretan zehatz mehatz jaso dira ordezkaritzak aurreko artikuluekin bat etorrita duen legitimazioa, hitzarmenaren esparruak eta negoziazioaren gaiak. Komunikazio horren kopia bat hitzarmenaren lurralde esparruaren araberako
|
lan
agintaritzari bidaliko zaio, kopia hori erregistra dezan.
|
|
|
Hitzarmenak
|
lan
agintaritza eskudunari aurkeztu zaizkio, erregistroan sartzeko ondore hutsetarako, alderdi negoziatzaileek horiek sinatu eta hamabost eguneko epean. Behin erregistratuta, bitartekaritza, tartekaritza eta adiskidetzeko organo publiko eskudunari bidaliko zaizkio, gordailutu ditzan.
|
|
|
Hitzarmena erregistroan aurkeztu eta gehienez hamar eguneko epean,
|
lan
agintaritzak hitzarmen hori nahitaez eta dohainik argitaratzea aginduko du, «Estatuko Aldizkari Ofizialean» edo, hitzarmenaren lurralde esparruaren arabera, kasuan kasuko «autonomia erkidegoko aldizkari ofizialean» edo probintziako «aldizkari ofizialean».
|
|
|
Kasuan kasuko negoziazio unitateetan negoziatzeko legitimazioa duten alderdiek adostasunez erabaki dezakete indarreko hitzarmen osoari atxikitzea, baldin eta beste hitzarmen batek alderdiak ukitzen ez baditu; atxikitze hori
|
lan
agintaritza eskudunari komunikatu behar zaio, erregistro ondoreetarako.
|
|
|
1 Enpresaburuak egin eta gorde ditu, aurreko artikuluetan ezarri betebeharren inguruan ondoko agiriak,
|
lan
agintaritzaren esku jartzeko:
|
|
|
Enpresek euren jarduera uzten dutenean,
|
lan
agintaritzari igorri dizkiote aurreko idatz zatian aipatu agiriak.
|
|
|
Enpresaburuak idatziz jakinarazi behar dizkio
|
lan
agintaritzari, erregelamenduz ezarritako prozeduraren bidez, bere zerbitzupean dauden langileen lana zein izan eta lan horren ondorioz langile horien osasunari egindako kalteak.
|
|
|
Laneko eta Gizarte Segurantzako ikuskatzaileak berehala bere erabakiaren berri emango dio
|
lan
agintaritzari. Enpresak erabakia aurkara dezake lan agintaritzan, hiru egun balioduneko epean, nahiz eta erabakia berehala bete.
|
|
|
Laneko eta Gizarte Segurantzako ikuskatzaileak berehala bere erabakiaren berri emango dio lan agintaritzari. Enpresak erabakia aurkara dezake
|
lan
agintaritzan, hiru egun balioduneko epean, nahiz eta erabakia berehala bete. Aurkaratze hori hogeita lau orduko epean ebatzi da.
|
|
|
3 Langileen ordezkariek greba aldarrikatzeko erabakiaren berri eman behar diete ukitutako enpresaburuari edo enpresaburuei eta
|
lan
agintaritzari.
|
|
|
Grebak ukitzen dituenean edozelako zerbitzu publikoak ematen dituzten enpresak, enpresaburuari eta
|
lan
agintaritzari greba hasieraren inguruan eman beharreko aurreabisua izan behar da gutxienez egutegiko hamar egunekoa. Langileen ordezkariek, greba hasi aurretik, behar besteko publizitatea egin dute, zerbitzuaren erabiltzaileek grebaren berri izan dezaten.
|
|
|
1 Aurreko artikuluan ezarritakoaren arabera lantokia ixten duen enpresaburuak ixtearen berri eman dio
|
lan
agintaritzari, hamabi orduko epean.
|
|
|
Errege lege dekretu honen 12 artikuluak ezarritakoaren arabera enpresa itxi eta berriro zabaldu ez duen enpresaburuak, bere ekimenez edo langileek hala eskatuta, lantokia zabaldu du, langileei lanean berriro hasteko aukera emanez,
|
lan
agintaritzak horixe agintzen dionean. Enpresaburuak lantokia zabaldu du, agindeiak ezarritako epean, eta agindeia bete ezean, 15 artikuluak jaso zehapenak ezarriko zaizkio.
|
|
|
5 Lege honen ondoreetarako, lantokia da
|
lan
agintaritzan alta hartu duen antolaketa zehatzeko ekoizpen unitatea
|
|
|
Istripu arriskua hur hurrekoa bada, jarduerak geldiarazteko erabakia har dezakete segurtasunari dagokionez enpresan eskumenak dituzten organoek, edo langileen ordezkarien 100eko 75ek, jarraitutasunik gabeko prozesuak dituzten enpresetan, zein enpresako langile guztiek, prozesu jarraitua duten enpresetan; erabaki hori berehala komunikatuko zaie enpresari eta
|
lan
agintaritzari. Lan agintaritzak, hogeita lau orduan, jarduerak geldiarazteko erabakia deuseztatu edo berretsiko du.
|
|
|
7 Aurreko idatz zatietatik ondorioztatutako prestazioen ordainketa Alokairuak Bermatzeko Funtsari eskatzeko eskubidea preskribatuko da, alokairuendainak ezartzen dituen adiskidetze ekitaldia, epaia, autoa edo
|
lan
agintaritza ondoriozko zorra aitortu edo kalte orren ebazpena zein datatakoa izan eta urtebetera.
|
|
|
1 Lege honetan xedatutakoaren ondoreetarako, gaueko lana da gaueko hamarretatik goizeko seietara egiten dena. Gaueko lana sarri sarri agintzen duen enpresaburuak lan horren berri eman behar dio
|
lan
agintaritzari
|
|
|
Lan agintaritzari jakinarazi behar zaizkio kontsultaldiaren hasiera eta kontsultaldi hori amaitzean alderdiek dituzten jarrerak,
|
lan
agintaritzak horren guztiaren berri izan dezan. Kontsultaldiak iraun bitartean, alderdiek onustez negoziatu dute, akordioa lortzeko asmoarekin.
|
|
|
Aurreko lerrokadan aipatutakoa gorabehera,
|
lan
agintaritzak agin dezake, alderdien jarrerak aintzat hartuta, eta hartutako neurriaren ekonomia eta gizarte ondorioek halaxe justifikatzen dutenean beti, artikulu honen 1 idatz zatiak lanean hasteko aipatutako epea luzatzea eta, ondorenez, lekualdaketaren eragingarritasuna etetea; epe luzatze hori inola ere ezin daiteke izan sei hilabetetik gorakoa.
|
|
|
a) Lan arriskuak prebenitzeko arautegia betetzen dela ikuskatzea, bai eta prebentzio arloan lan baldintzetan eragina duten arau juridiko teknikoak betetzen direla ere, nahiz eta zuzenean arau horiek lan arautegiaren izaera izan ez. Ikuskatzailetzak kasuan kasuko zehapena proposatuko dio eskumena duen
|
lan
agintaritzari, lan arriskuak prebenitzeko arautegia hautsi dela egiaztatzen duenean, lege honetako VII. kapituluan ezarritakoaren arabera.
|
|
|
Lan agintaritza informatzea heriotza eragin duten lan istripuez, lan istripu oso larriez edo larriez, eta osterantzeko lan istripuez, halakoetan informazioa ematea beharrezkotzat jotzen bada, lan istripuaren ezaugarriak edo horrek ukitutako subjektuak direla-eta. Halaber, Ikuskatzailetzak lanbide gaixotasunez informatuko du
|
lan
agintaritza, kalifikazio horiek izanez gero, eta, orokorrean, lan agintzaritzaknitzeko arautegia bete dadin. hala eskatu badu, lan arriskuak prebe
|
|
|
Informazio sistema egokiak ezartzea; informazio sistema horiek ahalbidetu behar dute, eskumena dutenen mapak egitea, eta ikerketa epidemio
|
lan
agintaritzekin batera, lan arriskulogikoak egitea, langileen osasunean eragina izan dezaketen patologiak identifikatzeko eta prebenitzeko, bai eta informazioa arin trukatzea ere.
|
|
|
2 Indarrean iraungo dute, administrazio militarraren esparruan,
|
lan
agintaritzaren, eta Laneko Ikuskatzailetzaren antolaketa eta eskumenari buruzko xedapenek; xedapen horiek dira Langileen Estatutuaren azken xedapenetatik zazpigarrena garatzeko eman zen ekainaren 13ko 2205/ 1980 Errege dekretuan jasotakoak.
|
|
|
LEren 61 art. eta hurrengoetan langileen eskuordeak (berrogeita hamar langile baino gutxiago dituzten enpresetan) eta enpresa batzordeak (enpresa handiagoetan) hautatzeko prozedura ezarri da. Hauteskunde horien deialdia
|
lan
agintaritzak ez du ofizioz egiten, zentroko langile gehienak edo enpresan nolabaiteko ordezkaritza duten sindikatuak (batzordeko kideen %10) edo ordezkaritzarik handiena duten elkarteak ados jarrita sustatu behar da. Hautaketa sistema desberdina da:
|
|
2008
|
|
|
Izan ere, lan egin ahal izateko, langile guztiek gutxienez zortzi orduko prestakuntza jaso dutela egiaztatu dute 2012ko urtarrilaren 1a baino lehen. Komunikatutako zerrendak Erregistroaren garapena enpresa helbideratuta dagoen autonomia erkidegoko
|
lan
agintaritzari dagokio, eta horrek asko moteldu du du neurriaren zehaztapena, nahiz eta Azpikontratazioa arautzen duen Legea 2007ko apirilean sartu zen indarrean. Menpeko langileak dituzten enpresa eta autonomo guztiek eman dute izena.
|
|
2009
|
|
|
Era berean, Lan Ikuskaritzaren eskuduntza negoziatzeari ekingo dio. Gaur egun, ikuskatzaileak Espainiako Gobernuko funtzionarioak dira, baina,
|
lan
agintaritza ordezkatzen duten neurrian, Eusko Jaurlaritzatik jasotzen dituzte aginduak.
|
|
2010
|
|
|
Organo jurisdikzionalak enpresaburuari jakinaraziko dio egikaritza hori ekiditen badu edo oztoporik jartzen badio egitateen berri
|
lan
agintaritzari emango zaiola, hark egoki deritzona erabakitzeko. Neurri horiei erreparatuz erraz asko ulertzen da jurisprudentziak betearazpen mota honi «derrigorrezko berronarpena» deitzea, eta kasu horretan, epai bidezko babes eraginkorrerako eskubidea asetzeko berronarpena derrigorrezkoa da.
|
|
|
LEren 75 artikuluarekin bat,
|
lan
agintaritza administratiboaren menpeko bulego publiko bati dagokio hauteskunde emaitzen akten erregistroa. Bulego horrek aipatutako erregistroa ukatzeko arrazoi tasatuak ditu eta erregistroa ukatzen duen ebazpena lan ordena jurisdikzionalean errekurritu daiteke, LPLren 133 artikulutik 136 artikulura bitartean arautzen den prozesu azpialdaerari jarraitzeko.
|
|
|
Lan agintaritza administratiboaren ekimenez ematen zaio hasiera, duela urte askotako interbentzionismo administratiboaren isla310 Zehazki, LPLren 146 artikuluarekin bat, bi eratara has daiteke prozesu aldaera hau:
|
lan
agintaritzaren ziurtapen edo erabakiaren bidez311 edo lan agintaritzaren komunikazio bidez312 Hasteko, era bakoitzak bere berezitasun prozesalak ditu. Horrela, lan agintaritzaren ziurtapen edo erabakiaren bidez hasitako ofiziozko prozeduraren berezitasun prozesalak honako hauek dira:
|
|
|
Lan agintaritza administratiboaren ekimenez ematen zaio hasiera, duela urte askotako interbentzionismo administratiboaren isla310 Zehazki, LPLren 146 artikuluarekin bat, bi eratara has daiteke prozesu aldaera hau: lan agintaritzaren ziurtapen edo erabakiaren bidez311 edo
|
lan
agintaritzaren komunikazio bidez312 Hasteko, era bakoitzak bere berezitasun prozesalak ditu. Horrela, lan agintaritzaren ziurtapen edo erabakiaren bidez hasitako ofiziozko prozeduraren berezitasun prozesalak honako hauek dira:
|
|
|
lan agintaritzaren ziurtapen edo erabakiaren bidez311 edo lan agintaritzaren komunikazio bidez312 Hasteko, era bakoitzak bere berezitasun prozesalak ditu. Horrela,
|
lan
agintaritzaren ziurtapen edo erabakiaren bidez hasitako ofiziozko prozeduraren berezitasun prozesalak honako hauek dira:
|
|
|
Lan eta Gizarte Segurantzako Ikuskaritzaren arau hauste aktei jarraikiz
|
lan
agintaritzak emandako ebazpen irmoen ziurtapenez mintzo gara, betiere eraginpeko langileentzako kalte ekonomikoa hauteman bada aktetan eta lan agintaritza eskudunaren erabakiez, hark dolo, koakzio edo estubide abusua atzeman badu LEren 47 eta 51.5 artikuluek aipaturiko geldiera edo azkentze erabakietan.
|
|
|
Lan eta Gizarte Segurantzako Ikuskaritzaren arau hauste aktei jarraikiz lan agintaritzak emandako ebazpen irmoen ziurtapenez mintzo gara, betiere eraginpeko langileentzako kalte ekonomikoa hauteman bada aktetan eta
|
lan
agintaritza eskudunaren erabakiez, hark dolo, koakzio edo estubide abusua atzeman badu LEren 47 eta 51.5 artikuluek aipaturiko geldiera edo azkentze erabakietan.
|
|
|
1 Lan agintaritzak bidalitako dokumentua demanda gisa:
|
lan
agintaritzak bidalitako dokumentuak prozesu arrunteko demandak bete behar dituen betekizunak bete behar ditu (LPLren 147.1 art.). Demanda onartu aurretik, eta akatsen edo hutsunen bat egonez gero, epaileak horrela adierazi dio Administrazioari, 10 eguneko epean zuzen ditzan (LPLren 148.1 art.).
|
|
|
Adiskidetze baldintzatua: epaileak bakarrik baimenduko du adiskidetzea, arau hausteak sorturiko kalte guztiak ordaindu badira [LPLren 148.2 b) art.]. Era berean, arau hauste aktaren ondoren langileen eta ugazabaren artean egindako itunek bakarrik izango dute eraginkortasuna, akta egin zuen lan ikuskariaren aurrean edo
|
lan
agintaritzaren aurrean egiten badira [LPLren 148.2 c) art.].
|
|
|
Bigarrenik,
|
lan
agintaritzaren komunikazio bidez hasitako ofiziozko prozeduraren berezitasunak hauek dira:
|
|
|
Demandari
|
lan
agintaritzak administrazio espedientearen kopia erantsiko dio.
|
|
|
Sententzia: epaileak uste badu subjektu erantzulearen alegazioen helburua administrazio jarduera luzatzea dela, LPLren 97.3 artikuluak jasotzen duen ausarkeriagatiko isun handiena ezarriko du (LPLren 150.4 art.). Sententzia irmoa
|
lan
agintaritzari komunikatuko zaio (LPLren 150.5 art.).
|
|
|
Aipatutako ordezkaritza kolektiboen eskariz (sindikatu eta enpresaburu elkarteak)
|
lan
agintaritzak eginiko komunikazio demanda baten bitartez has daiteke prozesua (17/ 1977, lan harremanei buruzko lege dekretuaren 19 eta 25 art. eta LPLren 155.1 eta 156 art.), eta lan agintaritza ez da prozesuaren parte bihurtzen315.
|
|
|
Aipatutako ordezkaritza kolektiboen eskariz (sindikatu eta enpresaburu elkarteak) lan agintaritzak eginiko komunikazio demanda baten bitartez has daiteke prozesua (17/ 1977, lan harremanei buruzko lege dekretuaren 19 eta 25 art. eta LPLren 155.1 eta 156 art.), eta
|
lan
agintaritza ez da prozesuaren parte bihurtzen315.
|
|
|
Bizkortasun printzipioaren isla, demanda edo
|
lan
agintaritzaren komunikazioa jaso ondoren, magistratuak alderdiak zitatuko ditu epaiketaren egintzarako, deialdi bakarrean, demandaren aurkezpena onartu denetik hurrengo 5 eguneko epean; sententzia hurrengo 3 egunen barruan emango da, eta lan agintaritzari jakinaraziko zaio (LPLren 158.1 eta 2 art.) eta gainera, prozesu honen izapidetzean emandako probidentzia eta autoen kontra ezin daiteke helegi...
|
|
|
Bizkortasun printzipioaren isla, demanda edo lan agintaritzaren komunikazioa jaso ondoren, magistratuak alderdiak zitatuko ditu epaiketaren egintzarako, deialdi bakarrean, demandaren aurkezpena onartu denetik hurrengo 5 eguneko epean; sententzia hurrengo 3 egunen barruan emango da, eta
|
lan
agintaritzari jakinaraziko zaio (LPLren 158.1 eta 2 art.) eta gainera, prozesu honen izapidetzean emandako probidentzia eta autoen kontra ezin daiteke helegiterik jar, hasieran epaiorganoaren eskuduntza gabezia aitortzen duena salbu (LPLren 159 art.).
|
|
|
Matizazio oso garrantzitsu bat egin behar da. Prozesua lanagintaritzaren komunikazio bidez hasten denean, normalean ez da beharrezkoa izango aurreko adiskidetzea, jada aipatutako agintaritzaren aurrean arrakasta gabe eman delako (lan harremanak arautzen dituen 17/ 1977 Legearen 21 art.), eta porrot horrek bultzatu du
|
lan
agintaritza epaiorganoari komunikazioa igortzera.
|
|
|
Sententzia: derrigorrez idatzita eman da (LPLren 50.2 art.) eta
|
lan
agintaritzari ere jakinarazi zaio haren komunikazioa dela-eta prozesua hasi denean. Normalean sententzia hau adierazpenezkoa da, baita arauemaile deitua?, eta lege batean edo hitzarmen kolektibo batean jasotako arauren bat edo batzuk interpretatzen ditu, eta haren ondoreak interpretatutako arauaren eraginpeko langile guztietara hedatzen dira.
|
|
|
Betekizun berak bete behar ditu lanagintaritzak epai organo eskudunari bidaltzen dion komunikazioak. Magistratuak
|
lan
agintaritzari komunikazioak izan ditzakeen akats, huts edo zehaztugabetasunak jakinaraziko dizkio, 10 eguneko epean zuzen ditzan (LPLren 156 art.).
|
|
|
LPLk hitzarmen kolektiboak aurkaratzeko prozesu aldaera bakar bat barik, bi aurreikusten ditu:
|
lan
agintaritzaren komunikazio bidez hasten dena eta zenbait erakunde kolektibok has dezaketena. Bien arau bereziak desberdinduta eta banatzen dituztenak komunean azalduko dira.
|
|
|
aurkaratzeko erabil daiteke, bai indarrean dagoen legalitatea urratzeagatik326, bai hirugarrenen interesak larriki kaltetzeagatik. Gainera, prozesu horri bakarrik
|
lan
agintaritzak eman diezaioke hasiera, nahiz eta beste pertsona baten eskariz aritu. Eskari horiek ez dute lan agintaritza lotzen eta hura ez da inoiz prozesuko alderdi bihurtzen.
|
|
|
Gainera, prozesu horri bakarrik lan agintaritzak eman diezaioke hasiera, nahiz eta beste pertsona baten eskariz aritu. Eskari horiek ez dute
|
lan
agintaritza lotzen eta hura ez da inoiz prozesuko alderdi bihurtzen.
|
|
|
Komunikazio demandak hainbat betekizun galdatzen ditu aurkaratze kariaren arabera. ...o dira hitzarmenak urratutzat jotzen dituen legeen eta lege atalen zehaztapena, legezkontrakotasunaren oinarri juridikoen aipamen laburra eta aurkaraturiko hitzarmena negoziatu zuen batzordeko ordezkaritzen zerrenda (LPLren 162.1 art.). Kasu honetan, beti izango dira prozesuko alderdi aurkaratutako hitzarmen kolektiboa negoziatu zuen batzortzeko ordezkariak eta Fiskaltza, eta alderdi izan daitezke
|
lan
agintaritzaren aurrean hitzarmenaren ilegalitatea salatu zutenak, edo halakorik ezean, estatuaren abokatua (LPLren 162.4, 5 eta 6 art.).
|
|
|
Bi kasuetan, komunikazioarekin batera, aurkaraturiko hitzarmena aurkeztu da, eta hitzarmenaren kopia bana prozesuan alderdi diren guztientzat (LPLren 162.7 art.). Era berean, bi kasuetan komunikazioan akatsik, hutsik edo zehaztugabetasunik izanez gero, horrela jakinaraziko dio organo jurisdikzionalak
|
lan
agintaritzari, eta 10 eguneko epea aintzatetsiko du haiek konpontzeko (LPLren 162.3 art.).
|
|
|
Demandak LPLren 80 artikuluko betekizun orokorrez gain, aipatutako LPLren 162 artikuluak galdatzen dituenak ere bete behar ditu, eta demandarekin batera hitzarmena eta demandatu adina kopia aurkeztu behar dira betiere (LPLren 163.3 art.). Bestelakoan, hitzarmen kolektiboaren aurkaratze zuzen hau gatazka kolektiboen prozesu aldaerarekin bat (LPLren 151.1, 161.3 eta 163.1 art.) egingo da, LPLren 164 artikuluak jasotzen dituen berezitasunekin. Berezitasun horiek beti aplikatzen dira, bai hitzarmen kolektiboaren aurkaratzea
|
lan
agintaritzaren komunikazio baten fruitu izan, bai aurkaratze hori erakunde kolektiboek zuzenean eskatu. Zein dira berezitasun horiek?
|
|
|
Sententzia hiru eguneko epean emango da eta hitzarmen estatutario baten eraginpekoa bada,
|
lan
agintaritzari jakinaraziko zaio. Gainera, aurkaraturiko hitzarmen kolektiboa deusez jotzen badu sententziak, bai osorik, bai zati batean, eta hitzarmena argitaratuta badago, hura argitaratu den aldizkari ofizial berean ere argitaratuko da sententzia (LPLren 164.2 eta 3 art.).
|
|
2011
|
|
|
Galderak30 Adierazi kasu bakoitzean zer modalitate diren egokiak prebentzio jarduera antolatzeko.a) 750 langileko enpresa.b) 3 langileko denda. ...an zer egin dezakeen ETE bateko enpresari batek enpresako prebentzioa antolatzeko.. Zer gomendatuko zenioke? 32 Ikertu prebentzioaren zer antolaketa modalitate darabilten zure hezkuntza zentroan.a) Esan zer metodo aukeratu duten.b) Prebentzio jardueraren bat egiteko kanpoko prebentzio zerbitzu batera jotzea erabaki badute, azaldu erabaki hori hartzeko arrazoia.33 Adierazi zergatik erabaki dezakeen
|
lan
agintaritzak enpresa batek prebentzio zerbitzu propioa izan behar duela.34 Bilatu Interneten kanpoko prebentzio zerbitzua ematen duen enpresaren bat.a) Adierazi ematen dituen prebentzio jarduera batzuk.b) Zer abantaila izan ditzake enpresarentzat modalitate hori kontratatzeak. Agian webguneak abantailaren baten berri emango dizu.35 Sailkatu enpresa hauek prebentzio arloan izan dezaketen langileen... Adierazi zenbat ordezkari izan behar dituzten kasu bakoitzean.a) Elikagaiak banatzen dituen biltegia, 248 langilekoa.b) 7 langileko edergintza zentroa.c) Bi lan zentrotan 75 langile dituen eraikuntza enpresa.
|
|
|
gorputzeko gehiegizko beroa, eguzkitan denbora luzez egotea eta lan" nekagarria" egitea. Horren aurrean, sindikatuak inplikazio handiagoa eskatu zien
|
lan
agintaritzei, beroak sektoreko ezbehar kopurua handitu ez dezan.
|
|
|
Kanpoko laguntzak iristean, Usoak eraikinaren plano bat eman die, eta adierazi die non piztu den sua, eta lagun bat zaurituta dagoela.a) Zure ustez, larrialdiaren aurreko prozedura egokia izan da? b) Hitz egin Usoaren eta Mariaren jokabideari buruz. c) Nola eman behar zaio lan istripu baten berri
|
lan
agintaritzari, d) Kalkulatu batez besteko iraupenaren adierazlea langilea 15 egunez egon bada bajan eta urte horretan izandako istripu bakarra bada (alderatu emaitza sektoreko batezbestekoarekin:
|
|
2012
|
|
|
Hau da, ez da beharrezkoa enpresak galerak izatea; bederatzi hilabetez fakturazioa edo diru sarrerak murriztea arrazoi nahikoa izango da. Kasu horretan, ez du
|
lan
agintaritzaren onespenik kaleratze kolektiboak egiteko. Gainera, kalte ordainik merkeena ezarri ahal izango du; hau da, lan egindako urte bakoitzeko 20 egun, 12 hilabetez gehienez.
|
|
|
Horrela, enpresariek apurtutako lan kontratu finkoetan ez da epaileen esku hartzerik egongo eta kaleratzeak 20 egunetan orokortuko dira. Eta, plana borobiltzeko, gobernuak Erregulazio Espedienteak liberalizatzea ere proposatzen du; aurrerantzean
|
lan
agintaritzaren baimenaren beharrik gabe egitea, alegia. Zorionez, Euskal Herrian bestelako borroka eredu bat sustatzen eta praktikatzen duen erantzun sindikal bat badago.
|
|
2014
|
|
|
Trebakuntza ibilbidea Asko eta asko dira langileak lanerako prestakuntza ikastaroen edota lan esperientziaren bidez lanbide jakin baterako ezagutza jaso dutenak. Langile horiek duten ezagutza maila jakin bat kreditatu ahal izateko
|
lan
agintaritzak Profesionaltasun Ziurtagiriak sortu ditu. Ogibidearen arabera hiru maila daude eta maila bakoitza eskuratzeko gutxieneko betekizunak zehaztu dira.
|
|
2016
|
|
|
Aberasgarri izan daiteke albistea produkzio sektoreari, enpresari edo ingurune geografikoari buruzko txosten baten bidez osatzea. Horretarako, komenigarri da iturri espezializatuetara jotzea, hala nola Osalan laneko segurtasun eta osasunerako erakundea, sindikatuak,
|
lan
agintaritza, edo lan istripu eta gaixotasun profesionalen mutuak.
|