|
2000
|
|
|
600 biztanleko edukiontzi bana izatera iritsi nahi dute. Laster Aialako Koadrilan beste 125
|
jarriko
dira eta aurtengo urrirako probintzia osoan egongo direla espero da.
|
|
|
EUSKALTZAINDIAREN Orotariko Hiztegia, Hiztegi Batua eta Hizkuntz Atlasa Interneten izango dira hil honetatik aurrera. Eusko Jaurlaritzaren dirulaguntzari esker, edonork, harpidetzaz, erabiliko ditu Euskaltzaindiak sarean
|
jarriko
dituen hiztegiok. Gainera, Euskaltzaindiaren sistema informatikoaren berriztapena eta webgunea aurkeztu ziren joan den urteko abenduan.
|
|
|
Askotan gaia herriak berak jartzen du: taberna batean hasten bazara bertsotan, askotan konturatu ere egin gabe jendeak
|
jarriko
dizu gaia: edo neskalaguntza izan delako, edo xelebre bat delako...
|
|
|
ere izango da, noski; etsi ezinik urteoro larru bizitu eta negu guztia belarriak bilduta, otzan, mihura tortokak bizkarrean trufaka hilabeteak igarotzera behartzen duen negu hori ezagutzeko ahalegina izango da, bai, gaztearen eutsi behar hori. Heldu eta azalean neguak pilatu ahala, kemenean etsi, adimena jantzi edo zahartzen delako hostajea lehenxeago botatzera
|
jarriko
da. Soilduta bada ere neguari eskuzabal egingo dio harrera eta mihura tortoka lotsatzaileak irrifarra sortaraziko dio, bere bizkar bizi baita eta tarteka zozo lotsagaberen bat edo birigarro ausarten bat etorriko baitzaio, mihura koxkorren lika mokoan, bildutako belarripera xirulatzera
|
|
|
EUSKO Legebiltzarreko parlamentariek dagoen erretirorik handiena eskuratzeko eskubidea izango dute bi legealditan zehar parlamentario badira. Besteak beste, hori da Legebiltzarrak onartu berri duen Politikarien Estatutuak indarrean
|
jarriko
duena. EHk ezik, gainerako alderdi guztiek baiezkoa eman diote proposamenari.
|
|
|
Debagoieneko zazpi euskara elkartek (AED, Jardun, Pagedar, Laixan, Axtroki, Loramendi eta Idolaz) Goiena izeneko kooperatiba sortu dute, helburu garbi batez: euskara hutseko telebista, astekaria eta zerbitzu telematikoetarako sare bat sortzea, horretarako Euskaltelek laster
|
jarriko
duen zuntz optikoa baliatuz. Herri bakoitzak bere kabuz burutzea baino, nahiago izan dute egitasmoa eskualde mailara hedatzea.
|
|
|
Victoria Eugenia antzokiaren lanek 1.424 milioi balioko dute. Kopuru honen erdia Espainiako Sustapen Ministerioak
|
jarriko
du eta beste erdia Donostiako Udalak. San Telmo Museoan eraiki nahi den Euskal Kulturaren Museoak ordea, 3.000 milioi pezeta ditu.
|
|
|
«Hainbeste buruhauste eta oztopo
|
jarriko
zidatela jakin izan banu, ez niokeen inoiz helduko. Eskerrak jendea ni animatzen izan dudan, ETBko Elixabete Garmendia bezala»
|
|
|
herri aginteek, tokian tokikoek, ez digute kasurik egiten. Adibide bakarra
|
jarriko
dugu: Hegoaldeari dagokionez, biblioteka lege berezirik ez duten autonomia erkidego bakarrak gara.
|
|
|
Nebredaren arabera," aurreikusten da proiektu hau burutzeko aurrekontua ez dela 500 milioi pezetatik (20 milioi libera) gorakoa izango. Diru hori nork
|
jarriko
duen zehazteke dago; dena den, hori bideragarritasun plana aurkeztean erabakiko da. Eusko Jaurlaritzak eta Gipuzkoako Foru Aldundiak parte hartzea nahi genuke.
|
|
|
EZTABAIDA izeneko sail berria
|
jarriko
du martxan Elkarlanean argitaletxeak hilabete honetan bertan. Saiakerak argitaratuko dituen sail honen lehen liburua" Abertzaleak eta ezkertiarrak" izango da.
|
|
|
Barrualdean, Gipuzkoan geratzen den estilo arrazionalistako etxe bakanetakoan (8), parkearen kudeaketarako bulegoak eta bestelako administrazio zerbitzuak
|
jarriko
dira. Eta, oraindik eraikitzeko dauden bi eraikinetan (6), Interpretazio Zentroa, kultur enpresa eta erakundeentzako egoitzak eta Parkearen inguruko ekimen berrietarako egoitzak bilduko dituzte.
|
|
|
MAIATZAREN erdian
|
jarriko
du martxan Arabako Parke Teknologikoak gela birtuala, Dimi Multimedia eta Mondragon Unibertsitatearen partaidetzarekin. Honen bidez enpresetako barne saretik ikastaroak eskainiko dituzte.
|
|
|
Anartean, udaran udalekuetarako erabiltzen den etxe bat alokatu dute, eta datorren ikasturtean ere bertan jarraitzeko asmoa dute. Behin betiko egoitza non izango den ez dakite oraindik; mementoz, lurra bilatzen ari dira, non egin dezaketen begira, eta erabakitakoan kanpaina bat
|
jarriko
dute abian dirua biltzeko.
|
|
|
Antena ostera, Endemolek Herbehereetan duen" Autobus" saioa egokituko du, non hamaika lagun ziztu bizian doan autobus batean elkarri kateatuak sartzen dituzten. Endemolek bestalde, morboa piztea xede duen hainbat saio
|
jarriko
du salgai;" Pisua" esaterako, zeinean bost neska lirain elkarrekin bizitzen jartzen dituzten kamarak une oro grabatzen daudela. Telezaborra izan ala ez, jendearen esku dago saio mota hauek iraunaraztea edo komuneko bonba sakatzea.
|
|
|
Izan ere, Balmasedan euskaraz bizitzea zaila zen, euskaldunak sakabanaturik zeudelako, eta girotze lana egin beharra zegoela ohartu ziren. Hirurogei bazkidek osatzen dute elkartea eta laster bazkidetza kanpaina bat
|
jarriko
dute martxan, kopuru hau handitzeko asmoz.
|
|
|
Horiek detektatu eta ezabatu ahal izateko konpainia indartsuenak armiarma izeneko bilaketa sistema bereziak garatzen ari dira. Horrez gain, Recording Industry Association of America delakoak Secure Digital Music Initiative ekimena
|
jarriko
du abian datorren udazkenean. MP4az, MP3aren bertsioa hobetuaz, hitz egiten hasiak dira batzuk dagoeneko eta diskoetxeak beldur dira hartzen ari diren neurriak ez ote diren nahikoak izango etengabeko aldaketan ari den esparru hau kontrolpean izateko.
|
|
|
Bestetik Eusko Jaurlaritzarekin garbiketa bat egitea hitzartuta dugu. Zikinak (otea edo sasia) kendu, megalitoa agirian utzi eta zutarritxo bat
|
jarriko
dugu hor megalito bat dagoela adierazten duen informazioarekin.
|
|
|
Egoera nahasia da gaur egun ere, eremu abertzaleak erasoaldi politiko eta mediatikoaren aurrean defentsiban jokatzen duelako, are gehiago PNVk PSOErekin ezinezko itun baten bila ahalegin guztiak jarri dituenean. Eta etorkizun hurbila ere korapilatsua izango da, guruzbide honetan, marko politiko honen agonia luzatzeak, gatazka, enfrentamendu militarra eta guztion sufrimendua dakartzalako, eta horren alternatiba gisa, burujabetzaren estrategian sakontzeak, hainbat galdera
|
jarriko
dituelako mahai gainean. tokatu zaigun egoera kritiko hau, indar espainiarren aldetik, batik bat, Araba bezalako herrialde batean ez da alferrik erabiltzen ari.
|
|
|
Nortasun anitza duen hiria izaki, absurdua da pentsatzea hurrengo udal gobernuak (RPRren esku izanagatik) euskal nortasuna baztertuko duenik. Euskalduntasuna miarriztarren izaeraren parte bat da, ez dugu miarriztarrek biho tzez defenditzen dutena auzian
|
jarriko
.
|
|
|
Gainera," Pasion por el Cine" k zenbait lehiaketa martxan
|
jarriko
ditu, saioan egingo diren galderei erantzunez gurutzegramak osatzea kasu, edota aktore baten gorputz zatiak erakutsirik nor den asmatzea. Irabazleentzat zine sarrerak eta bideo sortak izango dira.
|
|
|
Estreinaldiaren ostean, Claude Iruretagoyenak ikuskizuna ahalik eta gehien zabaldu asmo du. Iparraldean, Hegoaldean eta Euskal Herritik kanpora ere ateratzeko moduko ikuskizuna dela uste du, eta ahaleginak horretan
|
jarriko
ditu
|
|
|
Gaur egun gezurra dirudi ere lehiara ohitu gabea naiz eta behin honetaraz gero ez al gara
|
jarriko
. Jakinaren gainean izanda ere aurreko batean mundu honetako eta Nafarroa eta Donostiako pipermin onenak ekoizten diren errio erriberak dituen Usurbilgo hamaika baserritako piperren artean onenak zeintzuk ziren erabaki behar zuen epaimahaikide izatera deitu ninduten.
|
|
|
Luis de Pabloren musika
|
jarriko
zenieke?
|
|
|
Gauzak horrela, Bourdieuk ez du itxaropenik epe motzean Europako Sindikatuen Konfederazioak (CES) hor sarturik daude ELA, CCOO eta UGT" sindikalgintza militantea" bildu eta ekinean
|
jarriko
dituen, eta, horregatik, bere ustez, oraingoz, behin behinekoz bada ere, sindikatu nazionalen gaitasunaz baliatzea beste biderik ez dago. Baina ezin da inolaz ere ahaztu, sekulako arazoak daudela benetako eraldaketa egin eta, Europako ikuspegitik, tentazio teknokratiko diplomatikoa saihesteko eta, ikuspegi nazionaletik, eguneroko ohikeria eta betiko muga nazionaletan geratzeko pentsamoldeak baztertzeko.
|
|
|
Beste biderik ezean, zein baldintzak
|
jarriko
lizkioke EAJk PSE EEri Gasteizko gobernu bat gauzatzeko?
|
|
|
Espainol askok eta beste muturrean ezker abertzalean, baina ez denak ari diren askok hori desio dutela dirudi: " Espainolak
|
jarriko
dira gobernuan eta herriaren altxamendua etorriko da. Hori da hoberena".
|
|
|
Oarso Telebista ikasturte honetarako egitasmo berria prestatzen ari da eta laster martxan
|
jarriko
du. Programa berriak eskainiko ditu eta jende gehiagorengana heldu nahian antena nagusia Jaizkibelera igaro nahi dute, Jon Zurutuza gerenteak kontatzen digun moduan.
|
|
|
Bertsogintza aldetik, bertsolaritzak historikoki izan duen eskaintza oparo eta kalitate onenekoa eduki dezakegu une honetan, baina entzuleriarekiko duen harremana asko jaitsi da. Hor bi faktore
|
jarriko
nituzke: batetik, zer gizarte eredu, zer estetika eredu, zer pauta dominante ari zaizkigun sartzen eguneroko bizitzan, eta bestetik elkartetik nola bermatu dugun bertsolaritzaren transmisioa bertso eskoletan eta abar.
|
|
|
Dena segidan irakurrita," Bi" zati hori momentu batzutan oso ezkorra aurkitu dut. Izan ere, Ezaren apologia egiten duzu zuk, baina heldu da momentu bat zeinetan esperantza non
|
jarriko
ote zenuen kezka sortu zaidan. Deskribatzen duzun" eternitatearen amaigabe" hori ez al da nahiko latza ere?
|
|
|
Nahiz eta bihurgune asko jasan dugun, bailaratik Legutiorako norabidean
|
jarriko
gaituen errepidea benetan polita da. Adibidez, 5,5 kilometrotara dagoen begiratoki handiak Aramaioko haran osoa behatzeko aukera ederra eskainiko digu.
|
|
|
Aipatutako bigarren errotondara itzuli eta oraingoan eskuinera jotzen badugu, berriz ere Araban sartzeko bidean
|
jarriko
gara, bertako zonalderik euskaldunenean gainera.
|
|
|
Senarra, Markos, bakarrik geratzean, rock musika talde bat duen bere anaiarekin Vigora kontzertu bat entzutera joatea erabakitzen du. Lauraren irteerak eta giro aldaketak kolokan
|
jarriko
dute pertsonaiaren mundu osoa.
|
|
|
Politika aldetik, debekatu egiten da hizkuntza tipiagoa ukatzea, bai eta garapena arriskuan jarriz baztertzea ere. Horrez gainera, hizkuntza gutxitua erabiltzen ez dutenentzat, mintzatzen direnen herrialdean bizi badira, nahi duten guztiek ikas dezaten aukerak
|
jarriko
dira. Gurasoek hautatzen dutenaren arabera, maila guztietako ikasketak beraien hizkuntza jatorrean egiteko aukera emango zaie.
|
|
|
Administrazio agintariek hizkuntza gutxituen erabilera lehentasunez eta bermez zaindu dute gizarte harremanetan, idazkietan ulergarri izatea zainduz, herriari begira administrazio formulak eta testuak argi jarriaz, hizkuntza ofizialetan aukerako erabilera eman ahal izateko. Ohizko toponimia ere eskualde bakoitzeko eran
|
jarriko
da.
|
|
|
Julio Abascal informatikariak. Sarea eta Askatasuna? izenburu arras esanguratsuarekin
|
jarriko
gaitu arrastoan. Informazioaren garapen teknozientifikoak, informazioa balioa den garaiotan, Internet ekarri du mundura.
|
|
|
Oso adierazgarria daindependentziaren aurkako arriskuak beste estatuetatik baino gehiago, multinazionaletatik etor litezkeela adierazi izana: . IBMk[...] biharko telekomunikazioen kudeatzailea[...] bere oina
|
jarriko
du estatuaren boterearen eremu tradizional batean[...]?.
|
|
|
garapena gertatuzen; ia psikebarneko gertakarietan bakarrik zentratzetik, etagizarteko gertakarietan gero eta arreta handiagoa jartzera gertatu zen desplazamendu hori. Ekologiaren, Zibernetikaren, Komunikazioaren teorien eta SistemenZientzien garapenak Jokaeraren Zientzien paradigma berri baten, hots, ParadigmaSistemikoaren agerpenaren oinarriak
|
jarriko
zituen.
|
|
|
Hemendik aurrera, eta literatura edo zinea zubi harturik, gaiak baino gehiagoegiturak diren beste arlo batzuk kontuan hartu behar ditugu kultur egitura osatzerakoan. 22 kromosomen zenbaki sinbolikoraino, simetriaz
|
jarriko
ditut adibideak, bainagarbi dago malgutasunez hartu behar direla atal hauek, muga garbirik ez baitago, ezkultur gaietan ezta kultur egituretan ere. Aitzinean kultur diseinuaren ardura dutenkromosomak izanen dira.
|
|
|
Lana lau ataletan banatuko dugu: a) Debeku eztabaiden historiaurre eta ingurumen sozio-politikoaz argibide batzuk emango dira, lehenik. b) Arazoak izan zuenkronologia azalduko da, gero. c) Hirugarren, ezarri nahi izan ziren debeku eta arauenedukia
|
jarriko
dugu argitan. d) Azkenik, debekuaren aurrean aipatutako komentu etxejakin horretan nola jokatu zen erakutsiko da. Eta izango dugu aukerarik lanaren buruanondorioren bat edo beste azpimarratzeko.
|
|
|
Euskararen izaera objektiboak erantsi dio euskaldunari, gorago esana dugun moduan, euskaltasunaren ezin erantzizko nortasun ukaezina: euskaldun izate hutsa askiizango da, abertzalea ez bada ere, herri kidetasunaren sentimen lotura txertatua izateko.Hori erakusteko, honako adibide hau
|
jarriko
digu bere hausnarketan barrena: –Hizkuntzari ez datxeko nahia, baiña bai izana.
|
|
|
Jakina, hizkuntzaren gaineko definizioan bertan dago gakoa: Txillardegi hizkuntza erakunde bat dela esanez datorkigu, eta baieztapen horrek hankaz gora
|
jarriko
dituhizkuntza izaera neutralaren ikuspegi koitaduak. Gizarte erakunde bat, izatez, nolaizan liteke gauza guztien gainetik dagoen zer edo zer?
|
|
|
Aitor Gorostizak (1999) egokiro aipatzen du arau horiek hizkera jasorako erabili behar direla, maila formalean alegia, eta euskara batuaren ebakera zainduak ez dituela ordezkatzen herri mailako ahoskerak, euskalki eta azpieuskalkietan topa ditzakegunak. Beren garrantziagatik, albistegietako irratilariek eskuarki euskara batuaren maila jaso hori erabili behar dutelako, interesgarria da arazo hori hona ekartzea; arauak ikusi aurrez, dena dela, euskal alfabetoaren letren izenak Euskaltzaindiak 1994ko azaroan onetsiak ere
|
jarriko
ditut, hitzen ebakeretan eragina baitute:
|
|
|
Teoria azalpen hutsetatik argibide konkretuetara joaz, pare bat adibide
|
jarriko
dugu. Galdegaiari dagokionez, ondorengo bi esaldiok bereizteko etenak (azentu eta doinuerarekin batera) duen garrantzia ikusiko dugu:
|
|
|
Ondoren iradokizun batzuk
|
jarriko
ditugu, informazio iturriak aipatzeko orduan gogoan izan behar ditugunak:
|
|
|
Irakurketa ondo taxutzeko arnasketa ahalbideak hartu behar ditugu aintzakotzat eta baita irakurketari eman nahi diogun intentzioa ere, jakina. Ondoren hiru aholku
|
jarriko
ditugu:
|
|
|
Horrela,. Nation building? izenarekin ezagutzen den eskolak ikuspegi interesgarriaren aurrean
|
jarriko
gaitu. Eskola honetako ordezkaririk garrantzitsuena den Rokkan ek gure gaia Estatuen eraketa prozesuan ulertzeko bidea erraztuko digu, nahiz berak nazio kontzeptuari espazio txikia eskaini, eta nazionalismoaz ez gehiegi arduratu.
|
|
|
Lehenik eta behin, eta orain arte egin dugun eran Estatu nazioa abiapuntutzat harturik, guztiz oinarrizkoa deritzogu arazoa ulertzeko bidean
|
jarriko
gaituen galdera bati erantzuteari: nola sor daiteke Estatuaren eta bere kontrolpean dagoen lurraldeko populazioaren arteko lokarria?
|
|
|
Helburua aipaturikoa izanik, hezkuntza sistema frantsesera hurbiltzeko asmoa ere badugu; alde batetik, beste batzuen artean, hezkuntza sistema nazional espainiarrak eredu gisa hartu izan duelako, neurri handi batean bederen; eta, bestetik, Euskal Herriari begira, espainiarrak Hegoaldean bezala, sistema frantsesak Iparraldean izan duen eragin nabarmenengatik1 Azken finean, laburbilduz, ondoko hau dugu XIX. mendeak eman zuen eskema nagusia: hezkuntza egiturak iraunkorki finkatu ziren, lehenengo irakaskuntza, irakasleria, ikuskaritza eta hezkuntza administrazioari zegokienez bereziki, hezkuntza politikaren barruan gobernuaren jarduera ardatz nagusiak ziren neurrian, aipatutako politikak ezaugarri hauek izan zituelarik, hots, zentralizazioa, uniformizazioa, sekularizazioa, etab. Errealitate honek egoera zehatzaren aurrean
|
jarriko
gaitu: identitate nazionalak sortu ziren, besteak beste, estatu hizkuntzaren inposizio politika zela medio curriculum nazionalak izan zuen eragina begien bistatik galdu gabe.
|
|
|
Lehenik eta behin, arazoari heldu bezain azkar zerbaitek harritu bagaitu, gaiaren konplexutasuna bera izan da. Nazio kontzeptua definitzeko unetik sortzen dira oztopoak, eta zailtasun honek egoera nabarmenaren aurrean
|
jarriko
gaitu: nazio zer den esateko momentuan eta, ondorioz, nazionalismoa definitzerakoan, nazioaren teorien artean dagoen ezadostasunaren aurrean.
|
|
|
tartean izanik. Beharbada, Estatuaren funtzionamendura hurbiltzeak
|
jarriko
gaitu arazoa ulertzeko bidean (oraingoz Estaturik ez duten nazioen egoera ez dugu kontuan hartuko, baina, zer esanik ez, kasu hauetan ere Estatuak badu bere presentzia eta eragina, aldarrikapen gisa zein etsai moduan13). Estatuek eskuartean izan duten aparteko tresna dugu eskola, oinarrizko eskola?.
|
|
|
Eta oinarrizko irakaskuntzaren garrantzia da, hain zuzen, guk azpimarratu nahi duguna: gorputza hartuz zihoan eskola dispositiboak oinarrizko irakaskuntzaren orokortzea ekarri zuen, honek ondotik joango ziren erregimenak alde batera utzita eskola Estatuaren zerbitzura
|
jarriko
zuen asmo politikoaren aplikazioa ekarri zuelarik. Estatuak ez zuen baztertu nahi guztiz alderantziz herriaren, zuzendaritza?, eta Guizot ek, zehazki, uste zuen, gai hori garrantzitsuegia zela Estatua ez zen edozeinen eskuetan uzteko, Estatua bera baitzen ordena sozialaren arduraduna.
|
|
|
direlakoei eman zitzaien nagusitasuna. Baina plan horrek pentsamendu liberala unibertsitatetik erauzteko helburu zehatza izan arren, lehenago esan dugunez, liberalismotik hartu eta indarrean
|
jarriko
ziren bi joera nagusi jaso zituen: irakaskuntzaren uniformitatea eta zentralismoa.
|
|
|
Baina aipatutako administrazio egituren oinarriak hurrengo hamarkadan (lehenengo gerra karlista ezagutu zuen epealdian, hain zuzen) izango zuten aparteko bultzada, hezkuntza sistemaren benetako sorrera normalizazio bidean
|
jarriko
zutelarik, finkapen ideologikoaren aldetik batik bat. Izan ere, oso gatazkatsua izan zen epealdi hartan, Estatu liberala ezarri zen.
|
|
|
Hala, egonkortasun politikoa nagusitu zen garaian sartuz,. Década Moderada? izenaz ezagutzen den hamarkadak hezkuntza sistemaren oinarrizko egitura eta antolakuntza ezarriko zituen lege markoaren atarian
|
jarriko
gaitu. Garai horretan, XIX. mendeko hezkuntzaren historian funtsezko pausotzat hartua izan den 1845ko. Plan Pidal? 167 delakoa izango dugu momenturik aipagarriena, nolabait esateko, gero iritsiko zen Moyano legeari ateak ireki baitzizkion.
|
|
|
FERRER y RIVERO, P.: Op.; 164 Nafarroaren salbuespena 1880eko agindu batekin bukatu zen, herrialde honetan ere 1857ko legea indarrean
|
jarriko
zuelarik.
|
|
|
Ikuskaritzak lege aldetik XIX. mendean zein XX.eko hasieran izandako bilakaera ezagutzeko, Ferrer y Rivero ren lanak gai honi espreski eskainitako atalak oso sintesi interesgarriaren aurrean
|
jarriko
gaitu (FERRER y RIVERO, P.: Op.; 383).
|
|
|
furgoneta ez da berea, baizik eta drogen aurkako talde horrena. Eta noski, Duncanek eta honezkero salaketa
|
jarriko
zuten, lapurtu egin dugula eta auskalo zenbat deabrukeria gehiago. Batek daki, agian IRAkide beldurgarri batzuk garela ere esan dute bost horiek.
|
|
|
Ikaragarria da enroilatzeko modu hau. Beraz, ordena pixka bat
|
jarriko
diot kontakizun honi, bestela akabo.
|
|
|
Ralph oso urduri zegoen, gero eta gehiago mugara hurbiltzen ari ginen heinean. Esan diot lasaitzeko, furgoneta osteagatik ez digutela isun handiegia
|
jarriko
. Eta gainera, aukera geneukala esateko beste bostei egindako txantxa bat baino ez zela hura guztia.
|
|
|
Ba ez, ez zait batere inporta. Zerbait idatzi behar eta, ez nuen
|
jarriko
Euskal Herrira bueltatzeko egun bi baino ez zaizkidala falta, ezta. Kristalezko ametsa hausteko egun bi.
|
|
|
Azken aldiz Seat zaharra estarterraren bidez
|
jarriko
dut martxan, inork errespetatzen ez duen stop seinalea errespetatuko dut (ekintza sinboliko soil bat izan daiteke), bariantea gero, eta hain txarto peraltatutako bihurgune horren atzetik osaba Pedroren baserria ikustera ez naiz iritsiko. Seguru naiz, halere, gaur ez dela ardirik egongo larrean.
|
|
|
Eta ez zen harritzekoa jelosiazko sentimendu hura, zeren aitonak hondoratu untzia urgainerat ekarri baitzuen gure aitak denbora laburrean... eta, zihoan bidetik, hegan ere jar zezakeen, hegan
|
jarriko
zuen, segur, nola Eliasek jarri baitzuen bere suzko orga.
|
|
|
—Bekatu egin duzu, eta, nola ene aurka egin duzun, nik
|
jarriko
dizut penitentzia: gaurdanik ez duzu zeure burua nehoiz ere zigorrez zafratuko...
|
|
|
...sitatetik ateraz gero, xuxen joaiten nintzaizun etxerat, zeina gure egoitzarako bidean baitzegoen, bisita labur edo ez hain labur batzuen egiterat... eta hala bihurtu zinen ene kontzientziaren aitzindari, gidari eta argi egile —ene uste osoaren kontra, derradan bide batez, zeren, Salaman carat joan aitzin, net sinetsirik bainengoen ezen, harat iritsi bezain fite, hango jesuitekin harremanetan
|
jarriko
nintzela eta haietarik norbait izanen nuela maisu eta bide erakusle—, eta hala egin ninduzun, halaber, zeure adiskide, eta adiskidetasun horrek ohoratu izan nau, geroztik, bizitza osoan.
|
|
|
—Baina harrien etsenplua zentzuz kontrakoa iduritu bazaizu, aita Bartolome —segitu zuen osaba Joanikotek—, bertze bat
|
jarriko
dizut, guztiz zentzuzkoa, ea orain ulertzen didazun. Idurika itzazu, mementu batez, bi gizon, bikiak direnak eta berdin berdinak bai azalez eta bai mamiz ere, baina bata katoliko eta bertzea protestant.
|
|
|
Zeren nik uste bainuen erlijionean eta teologian adituak ziren maisuak ediren, eta haiek erakutsi eta irakatsiko zidatela zinezko eta egiazko bidea, argirako bidean
|
jarriko
ninduena, zalantza orotarik urrun. Eta ediren nituen maisuak, baita bideak ere, ez dizut ezetzik erranen, eta ez naiz horretaz kexu ez arrangura.
|
|
|
—Baina mutila ongi
|
jarriko
ote zaigu...? —galdetu zien aitak medikuari eta barberari, ez dakit zenbatgarren aldiz.
|
|
|
—Nik ez diot berorri erran olen hersteko... Baina olen zuhaitzari beha
|
jarriko
bagina ere, jakin beza ezen, nola zuhaitz batzuei adaska berriak txertatu behar zaizkien, fruitu joririk emanen badute, hala, asmo zaharren olak beharrezkoa duela ideia berrien hauspoa, burdin produkzione guztia uhertu eta herdoilduko ez bada... Eta uste dut badakidala zer hauspo mota behar dugun eta zer neurritakoa...
|
|
|
—Zaunka ezin hobeki egiten dik, eta, beraz, Zizeron
|
jarriko
zioat... Edo, isilik egoiten ikas dezan, zeren eta aho hertsian eulirik ez, Bruno jarriko zioagu, kartusiarren fundatzailearen ohorez...
|
|
|
—Zaunka ezin hobeki egiten dik, eta, beraz, Zizeron jarriko zioat... Edo, isilik egoiten ikas dezan, zeren eta aho hertsian eulirik ez, Bruno
|
jarriko
zioagu, kartusiarren fundatzailearen ohorez... Baina ez, hemen, bertzela ere, aski beharturik egoiten gaituk isilik egoiterat...
|
|
|
—eta, begietarik sua balerio bezala, erran zidan—: Luthero
|
jarriko
zioagu!
|
|
|
—Ez diogu, bada, saindu baten izena
|
jarriko
, ezta, andere Graziana? —segitu zuen osabak, amaren isiltasunaren aitzinean garaile— Baina sanbernardo txakurrak dauden bezala, gurea sanpedro edo sanpaulo bat izan daiteke, eta baterat edo bertzerat dei diezaiokegu, nahi baduzu...
|
|
|
patatak, aguakateak, guaiabak, mangoak, bananak, eta bertze mila tuberkulu eta fruitu, hauek zaku batzuetan, horiek moritxearen palmaz eginikako saskietan eta haiek ihizko otarreetan—, bortz gizon iritsi ziren Santo Tomáserat, zaldiz, gibeletik morroi batzuk zituztela, batzuk zuriak, beren asto eta mandoetan, eta bertzeak, gehienak, indiar horiak, oinez zihoazenak, bakoitza bere kargarekin, zeren eta haien artean lau motatakoak baitziren zamariak: zaldiak, astoak, mandoak eta indiar horiak... hauetarik hainbat eta hainbat biharamunean salgai
|
jarriko
zituztenak, zeren esklaboak baitziren eta esklabo gisa saltzen baitzituzten, beltzak eta bertze jende miserable batzuk bezala; eta bortz gizon haiek herriko bertze ostaturantz zihoazen, zeina baitzen Octavio Hernando zeritzan gaztelau batena. Mementu hartan Fernando Pachecorekin geunden, eta hari aditu genionetik jakin ge nuen ezen gizon haiek bigarren semeak zirela eta Espainiatik etorriak —Avilatik eta Zamoratik—, aberasteko edo kargu inportant baten erdiesteko asmotan, nahiz eta azkenean fortunak bere lekurat ekarri zituen eta, halatan, xede apalagoetarat etsi behar izan zuten —Joxe Aberasturik ere egin zuen bezala, itxura guztien arabera—, zeren kapataz gisa trabailatzen baitziren, bazter haietako jauntxo boteretsu batzuen lurretan; eta jakin genuen, halaber, ezen aldian behin etortzen zirela, bai jendearekin eta bai balizko erosleekin hainbat tratu egiteko, zeinetarik gehienak beren etxaldeetako ganaduarekin loturik baitzeuden, bai jan edanen eta bertze hornizoin batzuen erosteko eta beren nagusien etxalekuetarat garraiatzeko... baita kalapitaren bat sortzeko ere hainbatetan, zeren guztiak ere baitziren, ostatatzen gintuen gizonaren erranetan, gizon gaitzak eta ondikozkoak, gerlatiak eta maliziatiak, okasinotsuak eta inkontru gaixtokoak.
|
|
|
Ai, nola
|
jarriko
zitzaidan osaba Joanikot, baldin skribatu berri dizkizudan lerroak orain berean irakurriko balitu...! Zeren halako zerbait erranen baitzidan:
|
|
|
Ai, zer argi eman zidaten hitz haiek, zeren, hura erran bezain fite, bertze hitz haiek oroitu bainituen, zuk ere orain berean oroit ditzakezunak, jaun André, zeren zuhaurk xuxendu baitzenizkidan han Salamancan, noiz eta, zu salatu nahi zintudan egunetan, ene gorputz zauriz betea ikusi baitzenuen, erraiten zenidala: " Bekatu egin duzu, eta, nola ene aurka egin duzun, nik
|
jarriko
dizut penitentzia: hemendik aitzina ez duzu zeure burua nehoiz ere zigorrez zafratuko, akort?"
|
|
|
Ama Birjina indiar bat zen, bere bularrak erakusten zituena, nondik esnea edoskitzen ari baitzitzaizkion bular batetik Jesus haurra eta bertzetik san Jose. Eta paratzen nintzen koadro hari beha, eta anitzetan pentsatzen nuen zer aurpegi
|
jarriko
ote zuen aita Bartolomek, eta aita Bartolome bezalako hainbat apezek eta eliz jendek, baldin koadro hari beha paratu izan balira.
|
|
|
Nork eskainiko zizkidan, handik harat, bere besoak, eta nork bere magala, nik haietan atseden har nezan, haur batek bezala...? Nork
|
jarriko
zizkidan, Rosaren faltan, azuzenak, eta nork jarriko arrosak eta orkideak beirazko ontzian, alabastrozko mahaiaren gainean, loreak, halatan, gure sentimenduez mintza zitezen. Nork emanen zion musu, Rosaren faltan, neure ezkerreko oin itsusiari?
|
|
|
Nork eskainiko zizkidan, handik harat, bere besoak, eta nork bere magala, nik haietan atseden har nezan, haur batek bezala...? Nork jarriko zizkidan, Rosaren faltan, azuzenak, eta nork
|
jarriko
arrosak eta orkideak beirazko ontzian, alabastrozko mahaiaren gainean, loreak, halatan, gure sentimenduez mintza zitezen. Nork emanen zion musu, Rosaren faltan, neure ezkerreko oin itsusiari?
|
|
|
—Hauxe mundua hankaz gora, Joanes! Beraz, hire anaiak, hire aitak edo hire amak gure berri balekite eta salatuko ez bagintuzte, eta, beraz, Inkisizionearen esku
|
jarriko
ez bagintuzte, bekatu mortala eginen liketek... Eta karitatea deitzen ziotek horri...!
|
|
|
Haatik, ez natzaizu gogo ilun
|
jarriko
. Izan ere, muga orotarik haratago, iragana zehatz mehatz oroitzea baino anitzez ere inportantagoa zen, ene ustez, iraganaren usainen eta aromen oroitzea.
|
|
|
Eta, alde batetik, nola Abrahamek, Jainkoaren manuz, semeari lehenengoan bizia barkatu baitzion, baina nork daki bigarrenean
|
jarriko
ez ote zen erran zuhurraren menerat, zeinak dioen: " Lehenengoan barka, bigarrenean, urka"; eta, bertzetik, nola labana begiztatu orduko, orein eta zezen sastatuen iduriak etorri baitzitzaizkidan gogorat... hala, ihes, itzuri eta eskapatu, hirurak baterat egitea bururatu zitzaidan.
|
|
|
—Urbiainerat itzultzean, neure dorretxean bizitzen
|
jarriko
nauk, zeren bistan baita ezen gure eliza hazi egin dela —lehen bi kide ginen, eta orain hiru—, eta katedral baten beharrean gaudela, ondorez... —eta, irritik irrirat irri are zabalagoa egiten zuela, eratxiki zuen—:
|
|
|
Itzulingururik gabe azalduko dut: goganbehartua nago honainokoak ez ote nauen inolako estrategiarik edo xederik gabe olatuen joan etorrietara kulunkatzen den kortxo muturraren pare
|
jarriko
. Ez bada esku ikustezin aldaberek eraginda dantzatzen den txotxongiloaren pare.
|
|
|
—Bada, deus baldin badakark, ona dik —ONA, mahai gaineko paper muturrean— Herrietako besten kronikak egiten
|
jarriko
baihaut bertzenaz, praktiketakoekin batean. Ikusi duk konpetentziakoa?
|
|
|
Itxaron, mesedez. Besoak
|
jarriko
ditut. Tira, goazen.
|
|
|
Ez horixe. Hutsune nabarmen batean dut arima, eta ez naiz ezertara
|
jarriko
neure pentsamenduak banatu artean. Kontuz ibili beharrean naiz.
|
|
|
zuzendu zaio Tom, kasik oihuka, karabana bat aurreratzen ari ginela. Abiadura muga nomás gainditzen duzunean, ezkutuan dauden poliziak sirena hots betean agertuko zaizkizu, eta hutsagatik
|
jarriko
dizuten isunak hilkutxa hotz baten antzera utziko zaitu.
|
|
|
Bai, ez begiratu horrela. Badakit Teresari hori esan niola, eta banekien berak lehenago edo geroago jakitun
|
jarriko
zintuela. Baina, egia esan, zu konbentzitzeko trikimailu bat besterik ez zen izan aitortu dit ezpainetan artean irri maliziotsua erakusten zidala.
|
|
|
harengan topatu ditut behar beharrezkoak nituen laztanak, besarkadak, musuak, hitz eztiak, eta, egia esatera, ez dakit ez ote naizen urrunegi joan, Rubenen bidean ez ote naizen behaztoparri gertatu. " Nire lagunak pozak txoratzen
|
jarriko
lirateke Bakarnerekin ez, eta benetako neska batekin harremanak izan ditudala esango banie", adierazi izan dit trufaz azken egunotan, baina ez Ruben ez ni ez gara ausartzen etorkizunaz hitz egitera. Badirudi ez dugula elkar behartu edo mindu nahi; badirudi biok ere elkarren gorputzen gose garela, eta gose horrek ez duela amaierarik(" Orain arte neure buruari ematera mugatua, bazeneki zenbat laztan dudan zuri emateko...", esan zidan afaldu ondoren hotelera itzuli ginenean).
|
|
|
Goizaldean handik irten naizenean, komunerako bidean Karmelo topatu dut eta nik ez dut jakin zein sentimendu nagusitu zaidan: bozkarioa, gero Dabid jakitun
|
jarriko
zuelako; amorrazioa, ez nekielako Dabidek horren berri izatea nahi nuen; indiferentzia, beharbada une horretan gogoa artean Rubenengan nuelako eta gainerakoa bost axola zitzaidalako. Eta orain, horrek atzerabueltarik ez duen honetan, berriro ere sentimenduak nahas mahas eta borborka ditut, eta soil soilik dakit berriro ere irrikaz nagoela Rubenengana gauean gonbitarekin joateko.
|
|
|
jarraitu du begirada apalduz. Aitor  tzen dut axolagabekeriaz jokatu nuela eta lotsagorritu egiten naiz hau esatean, baina gure presidenteari nirekin une atsegin askoak igaro zitzakeela agindu nion, ezin argiago agindu ere, arazoen zama pixka bat arintzen lagunduko niola eta, horrekin batera, ez nuela inondik ere haren familiaren estabilitatea kolokan
|
jarriko
, nik berarekin egotea aski bainuen; baina presidenteak guztietan uko egin zidan, guztietan adierazi zidan ez zuela nahi. Eta Clintonen aldeko goraipamenekin amaitu du.
|
|
|
Nonbaitetik hasi behar begirada orohartzailearen pretentsioa mugarritzen eta, beste argi iturri guztiak itzalirik, literatura idatziaren esparrua agerian
|
jarriko
digun fokoa piztuko dugu lehenik.
|
|
|
Talde hauek izango lirateke, gure ustez, babes kulturalerako hautagairik egokienak. Hemen interesatzen zaigun ikuspuntutik, kultura orohartzaile bat baino gehiago dauden gizarte multinazionaletan
|
jarriko
dugu arreta. Askotan, baina ez derrigorrez, nazio ezberdinen arteko bereizgarria hizkuntza bezalako elementu objektiboetan datza.
|
|
|
Betekizun honek gizarte mailan ekar ditzakeen abantailak ere ez dira garrantzi gutxiagokoak. Hemen arreta berezia
|
jarriko
dugu haietariko batean, hau da: gizarte multikulturaletan kultura ezberdinen elkarbizitzak sortarazten dituen tentsioak gutxitzeko posibilitatean.
|
|
|
Kultura Sailak baliabide egokiak
|
jarriko
ditu bibliografi ondasunak ahalik eta ondoen zaintzeko eta horiei albait zabalkunderik handiena emateko. Era berean, nazio mailako bibliografia egin ahal izateko, lege gordailuaren antolamendu eta jardunbidea ezarriko dira, euskal bibliografiaren ondarea ezagutzeko, zaintzeko eta horren zabalkunderako ezinbesteko tresna baita.
|
|
|
• Liburutegia antolatzeko telekomunikazio eta informazioaren teknologian ezagutza oinarri izango diren diseinuak, antolakuntza eta zerbitzuak martxan
|
jarriko
dira.
|
|
|
Alferreko legerik, beraz, inola ere ez, horrek premiazkoak beheratu eta legeriaren zehaztasuna eta aginpidekotasuna zalantzan
|
jarriko
lituzke eta. Horren ondorioz, Frantzia gisako Estatu handi batek, nekazaritza zein merkataritza baitaratu eta horrenbeste langintza desberdin eta mota anitzekoak eskaintzen dituen horrek, hain juxtu ere, ez lituzke gizarte ezeuki edo urriago bati dagozkion lege single horiek onetsiko.
|
|
|
Legegilearengana jotzeak berandutza kaltegarriak ekarriko lizkioke justizia eskaleari eta, okerrago dena, legeen zuhurtzia eta santutasuna auzitan
|
jarriko
.
|
|
|
Neurathen ikusmolde entziklopedistak, hortaz, entziklopediaren ideia nahi zuen finkatu zientziaren esparruan, horrela ikus zedin zientzien arteko elkarlana eta orkestrazioa noraino ailega zitekeen, proiektu hura zientziarekiko ikusmolde hertsietatik bereizteko, hizkuntza zientifikoaren konplexutasunaren inguruan arreta gehiago
|
jarriko
zuten terminoak proposatzeko eta zientzia gehiegi idealizatzen zuten hitzak eta kontzeptuak —metodoa, sistema— arbuiatzeko. Labur beharrez, Neurathek enpirismoa zientziaren baitan nahi zuen, baina baita zientzia bera aztertzeko ere132.
|