|
2000
|
|
|
Bolumen aldetik, ordea, beherakada nabari da. Edukiontzi horietan jasotzen den guztia ez dira ontziak
|
izaten
. Batez beste% 25 erreusa izaten da, jendeak edukiontzietara bota behar ez dena ere botatzen baitu.
|
|
|
Edukiontzi horietan jasotzen den guztia ez dira ontziak izaten. Batez beste% 25 erreusa
|
izaten
da, jendeak edukiontzietara bota behar ez dena ere botatzen baitu. Aerosol, jostailu, tresna elektriko, gomazko eskularru, orrazi, kazola, zartagin eta halakoei ez dagokie kontenedore hau.
|
|
|
Plastikoa garbitu, txikitu eta urtu egiten da eta plastikozko gauzak egiteko erabiltzen da, berriz ere. Metalak txatartegietara bidaltzen dira eta metalurgiarako balio
|
izaten
dute. Brikaren kasuan Valentzian dagoen enpresa birziklatzaile batera bidaltzen da.
|
|
|
Sebastian Loidisaletxe. Haren anaia bat ere Belauntzako bentan zegoen, eta bi anaia horiek askotan
|
izaten
ziren Berrobin eta haiekin hasi nintzen tabernetan kantuan.
|
|
|
San Juanen aurretik ospatzen zen «luistarren festa»: garai hartan mutil gazteak luistarrak eta neskak Mariaren alabak
|
izaten
ziren, eta jai horretan bertsolariak behar zirela eta Sebastian Loidisaletxe eta Mitxelenarekin kantatu nuen. Kantatu, kantatu nuen, baina inork ez ditu bertso horiek gogoan edukiko, eta hobe.
|
|
|
Orduan ere plazan kantatzen zen, baina tabernan eta sagardotegian egiten zuen bertsolariak graziarik gehiena. Plazan esaten ez ziren gauza batzuk esango ziren tabernan akaso, behar bada lasaitasun gehiago izango zen, umerik ere ez zen egongo, emakumerik ere ez eta bertsolaria tabernan nahi
|
izaten
zen. Entzuleak eskatu egiten zion bertsolariari gauez luze jarduteko.
|
|
|
Beti izan dut idazteko zaletasuna, baina istripua izan aurretik ez nuen egokiera handirik. Orduan jai egunetan festara joaten ginen eta idazteko patxada behar
|
izaten
da. Baina duela 19 urte istripua izan nuen kotxearekin, istripu handia gainera, Amurizaren ezkontza despedidatik Durangotik bueltan.
|
|
|
Baina duela 19 urte istripua izan nuen kotxearekin, istripu handia gainera, Amurizaren ezkontza despedidatik Durangotik bueltan. Eta gaixoetxetik etxera etorri nintzenean, denbora nolabait pasa egin behar
|
izaten
zen eta nire bizimodu eta zaletasunen gorabeherak idazten hasi nintzen. Ordurako gainera Uztapidek liburua aterata zuen, eta zera pentsatu nuen:
|
|
|
Guk eman genion hasiera demokraziazko boto bidez aukeratutako alkatetzari. Alderdirik ez zegoen Berrobin, baina herrian beti
|
izaten
dira pixka bat mugitzen direnak. Ni buru jarri eta talde bat osatu genuen.
|
|
|
Bai, atal batzuk nahiko orokorrak dira, eta kutsu lokala duten datuei ere zuku orokorra ateratzeko modua
|
izaten
da. Guk ere beste herrietan egiten diren lanak interes handiz irakurtzen ditugu, gurea aberasten dutelako.
|
|
|
. Hogei minutuko iraupena duelarik, aurkezpenak laburrak
|
izaten
dira oso. Bitarte horretan erritmo bizia ezartzen da, 10 bat berri, ikuskizun bati buruzko kritika, antzezlan, kontzertu, film, erakusketa, liburu edo komiki bat dela, ikusi eta gero beti ere.
|
|
|
«pertsona baten inguruko pistak ematen ditut, non jendeak ez duen parte hartzen, erantzuna berehala ematen dut-eta. Euskal Herriko zein kanpoko den norbait
|
izaten
da, azken batean, kultura unibertsala dela erakusteko» EITB
|
|
|
Orain arte nagusiki indar abertzaleen mugimenduek desblokeatu dituzte bideak eta aurrerantzean ere hala izango bide da. Abertzaletasunaren aurrean pareta izatea izan da PP eta PSOEren orain arteko funtzioa eta, gatazkaren konponbidearekiko bien arteko desberdintasunak desberdintasun, hori
|
izaten
jarraituko dute; «Ermuako izpirituaren itzulera»ri luzatutako gorespenak dira horren erakusgarri.
|
|
|
Baina hori nola egiten da euskalkia etxetik ateratzen ez baduzu? Neure buruari sarritan galdetzen diot jende aurrean nola hitz egin behar dudan eta uste dut askok
|
izaten
ditugula halako kezkak. Azkenean, erabaki nuen Iparraldean ezik gainerako lekuetan bizkaiera egingo nuela; etxean ondarrutarra egiten dut eta kalean ere bizkaiera egitea erabaki nuen, hori bai, bizkaiera osatua, horrela jendeak ikusi ahal izango du, dotore edo trajez jantzita dagoenak ere egiten duela bizkaieraz.
|
|
|
Beste askatasun bat eduki dute gauza asko gordetzeko eta Iparraldeko batek modurik formalenean idazten duenean ere, beti ikusten da nongoa den. Hemengo bat, ordea, batuan jartzen denean, idatziz behintzat ez da
|
izaten
erraza nongoa den asmatzea. Iparraldekoa beti izan da errazago, idatziz ere gorde duelako.
|
|
|
Iparraldekoa beti izan da errazago, idatziz ere gorde duelako. Telebistarena
|
izaten
da beren kexu nagusienetakoa, hor ez dituztelako beren euskalkiak ikusten. Liburuetan, umeentzako testuetan eta, beste horrenbeste gertatuko dela uste dut.
|
|
|
Zuk diozun sistemak berdin funtzionatzen du eredu euskaldunetan dabiltzan umeen guraso erdaldunekin. Hasierako kezka
|
izaten
da ezin izango diola lagundu umeari etxeko lanetan eta abar, eta gero ikusten du dakien apur hori nahikoa dela umeak hizkuntza hori garrantzitsua dela sentitzeko. Euskalkiekiko ere jarrera hori oso interesgarria da, prestigiodun pertsonak eta irakaslea prestigioduna da umearentzat euskalki horretan zerbait egiteak garrantzia ematen diolako umearen aurrean.
|
|
|
Ez dago esan beharrik, ikasleak prest egoten dira beti aktibitate desberdinak garatzen parte hartzeko eta proposamen ugari
|
izaten
da zentzu honetan:
|
|
|
Irakasle eta ikasleen arteko futbol partidua. Beti elkarren kontra
|
izaten
dena eta kurtsoan zehar ematen den aginte desoreka orekatzeko baliatzen duena zenbaitek. Aurten ere hala izan da.
|
|
|
Begira demokrazia modernoaren ama den Frantziari ere: frantsesa ez den gainerako hizkuntza orok alegala
|
izaten
segitzen du 2000 urtean. Baleen harrapaketaren aurkako moratoria sinatu duen zein estatuk salatu du?
|
|
|
Orain arte `cine vasco euskal zinema' zigiluaren monopolioa izan duten erdal ekoizleek urduritasun nabarmenaz erantzun diote euskaraz mustu eta euskaraz emandako lehen filmek berekin ekarri duten egoera berriari». Egoerak antzekoa
|
izaten
jarraitzen du, ez da euskarazko filmik (film laburrak salbu) egiten.
|
|
|
lehenengo euskarazko esaldiak, gero hiztegiko hitzak landu, ahoskera... Normalean, gurasoek eskolen bidez
|
izaten
dute horrelako ipuinen berri. Ikastetxeetan, ingeles mailaren arabera, aukeratzen dira ipuinok.
|
|
|
Zoritxarrez, ageri ziren ereduak ez ziren erakargarriak. Mutilak astronauta, abenturazale edo `cow boy'
|
izaten
ahal ziren. Emakumezkook berriz, bi rol baino ez genituen aukeran:
|
|
|
Batik bat sermoi mordoa entzutea egokitu zait. Gure danbolintero eginkizunean, urtean hainbat aldiz (San Sebastian, Aste Nagusia, Koruko Ama Birjina...) Udal Korporazioari Meza Nagusira laguntzea
|
izaten
da, besteak beste. Eta gehienetan han izan da On Jose Maria sermoilari.
|
|
|
Zer ba? Luzeak
|
izaten
al dira?
|
|
|
Eta badirudi ez duela asmatu hedabideekin konektatzen. Nahi ez duenarekin ezinezkoa
|
izaten
da.
|
|
|
Lizarra Garazi Hitzarmena gauzatu zen arte EAJ bi diskurtso erabiltzeaz akusatua
|
izaten
zen. Madrili begira bat eta Euskadirentzako beste bat.
|
|
|
EAJ politika egiten duen alderdia da, eta politika egiten duenak amore eman behar du, osterantzean, inposatzea litzateke. Madrilen politika egitean gure printzipioak urratuak
|
izaten
dira sarritan. Oraingo diskurtsoarekin askozaz erosoago sentitzen naiz.
|
|
|
Edozein aldaketa sartu nahi duzunean nolabaiteko kontrako jarrera aurkitzen duzu eta gainera hor askotan azaltzen da tradizioaren mamua. Eta askotan gaizki ezagututako tradizio bat
|
izaten
da. Duela hiru lau urte Adidas marka sartu zen kirol jantzietan eta noski beren hiru lerroak sartu zituzten praketan.
|
|
|
Aldaketak onerako
|
izaten
dira, ordea, askotan. Duela urte batzuk hilzorian zen pilota eta aurrera jarraitzeko aldaketak sartu dira.
|
|
|
Zukuaren jarioa gelditzen denean eta ahal den guztia estutu denean, patsa atera, aireztatu eta berriro dolarean sartu behar da. Patsak duen zukua ateratzeko 3 edo 4 kolpe behar
|
izaten
dira eta kasu honetan ere horrela izan zen, lau kolpe eman zitzaion. Prozesu hau burutzeko 4 bat ordu behar izan ziren.
|
|
|
Espainiako Legebiltzarrak onartu berri duen Atzerritartasun Legeak etorkinentzat zenbait hobekuntza ekarri badu ere, oso urrun da oraindik euren nahikarietatik eta hauek duintzat hartzetik. Egia da orain babes ofizialeko etxebizitzak izateko, lan eskaintza publikoetan edota hezkuntza bekak eskuratzeko eskubidea dutela, baina hauek guztiak indarrean jartzean traba burokratiko asko
|
izaten
dituzte eta azkenerako ez dira aplikatzen.
|
|
|
Etorkinek gure artean
|
izaten
duten beste arazoetako bat soldatena da. Sarritan egiten dizkieten behin behineko lan kontratuei gehitzen zaie soldata hauek ez direla egiten duten lanaren mailakoak.
|
|
|
diosku Tomas Ugalde K2000ko bikoizketa buruak. Batez beste, film bat bikoizteko, astebete behar
|
izaten
da; aurrebikoizketa aldiz, askoz luzeagoa da, hilabete ingurukoa, hain juxtu.
|
|
|
Bikoizteko zailtasun gehien ematen duten filmak kutsu intimista dutenak
|
izaten
dira, bestelako elementuak ahaztu gabe, noski:
|
|
|
Ikerketa erreportaje batek esaterako, batez beste 15 milioi pezetako (600.000 bat libera) aurrekontua behar du, ikuskizun saio baten erdia, alegia. Xedea, berezko ekoizpena egitea baldin bada, kanpoko kateei erosi gabe (%80 Britainia Handiko BBC kateari), erreportajea egiteko epea bi hilabete ingurukoa
|
izaten
da. Burutu ondotik ordea, aukera urria dago «prime time»an eman dezaten.
|
|
|
Ondorioz, geroz eta gehiago gure zapalkuntza egituratua ezkutatu eta desitxuratu egiten dute instituzio eta alderdi politiko ezberdinek. Honen adibide gisa hainbat politika instituzional ditugu, zeintzuk eraginkortasun eskasa
|
izaten
bukatzen duten, emakumeon arazoa kulturala balitz bezala tratatzen duten, arazoa sektorializatzen duten eta honela sistemaren mantenimendurako izaten bukatzen duten eta ez emakumeok behar dugun iraulipenerako. Bestetik, azken egunotan alderdiek sortu duten kuoten inguruko eztabaida genuke, zeintzuk emakumeon presentzia kontuari lehentasun gehiago eman dioten, bizi dugun zapalkuntza gainditzeko bidean eman liratekeen pauso eta lan ildo politikoei baino.
|
|
|
Ondorioz, geroz eta gehiago gure zapalkuntza egituratua ezkutatu eta desitxuratu egiten dute instituzio eta alderdi politiko ezberdinek. Honen adibide gisa hainbat politika instituzional ditugu, zeintzuk eraginkortasun eskasa izaten bukatzen duten, emakumeon arazoa kulturala balitz bezala tratatzen duten, arazoa sektorializatzen duten eta honela sistemaren mantenimendurako
|
izaten
bukatzen duten eta ez emakumeok behar dugun iraulipenerako. Bestetik, azken egunotan alderdiek sortu duten kuoten inguruko eztabaida genuke, zeintzuk emakumeon presentzia kontuari lehentasun gehiago eman dioten, bizi dugun zapalkuntza gainditzeko bidean eman liratekeen pauso eta lan ildo politikoei baino.
|
|
|
Hala nola Jean Jacques Manterola ODACE batasunaren (Organisation de Developpement, Action et Cooperation Economique edo Garapena, Ekimena eta Elkarlana Ekonomikoaren aldeko Erakundea) arduradunak dioenaren arabera, jendea hasi da bilkura publikoetan asko parte hartzen eta geroari buruzko gogoetaldiaren benetako partaide
|
izaten
. Geroan, gauzak aldatuko dira Zuberoan.
|
|
|
Nik hamaika urte nituela edo hil zen aitona, eta artean ez nuen denborarik eduki bertso haiek ikasteko edo apuntatzeko. Gainera oso lotsatia zen, eta ez zuen nahi
|
izaten
haiek kantatzerik.
|
|
|
Kanta paperak ere
|
izaten
ziren zuen etxean...
|
|
|
Azkena pentsatzea zaila da, bestela denbora asko pasa behar duzu erantzuten hasteko. Egunak
|
izaten
dira, eta batzutan goitik beherako erantzuna etortzen da, baina zaila izaten da puntua jarri eta da! derrepente bertso osoa akordatzea...
|
|
|
Azkena pentsatzea zaila da, bestela denbora asko pasa behar duzu erantzuten hasteko. Egunak izaten dira, eta batzutan goitik beherako erantzuna etortzen da, baina zaila
|
izaten
da puntua jarri eta da! derrepente bertso osoa akordatzea...
|
|
|
udan etxean eta neguan basoan... Dirurik ez zen, gure etxean behintzat, eta nonbaitetik pezeta batzuk irabazi nahi
|
izaten
ziren... Orain sinistu ere ez luke egingo askok, guk zer bizimodu eraman genuen!
|
|
|
Gero, 39 urterekin harrobian hasi nintzen lanean. Txarrena da ganadua etxean edukita, harrobira joaterako haiei jaten eman behar
|
izaten
niela, eta goiz jeiki. Umeak ere eskolara neuk eramaten nituen goizean, eta ekarri ere bai iluntzean.
|
|
|
Lanarengandik ihesi ez ginen ibiltzen, eta gehiago esango dizut, urguilua
|
izaten
genuen lan asko egiteko: esaterako, nik azken urtetan makinarekin mendia zulatzen jardun nuen, eta egunean 30 metro baino 50 metro zulatzea nahiago izaten genuen!
|
|
|
Lanarengandik ihesi ez ginen ibiltzen, eta gehiago esango dizut, urguilua izaten genuen lan asko egiteko: esaterako, nik azken urtetan makinarekin mendia zulatzen jardun nuen, eta egunean 30 metro baino 50 metro zulatzea nahiago
|
izaten
genuen!
|
|
|
Apusturako bakarrik egongo bagina... Baina guk etxean ganadua eta abar gobernatzen lana egin behar
|
izaten
genuen. Gainera entrenamentuak akituta bukatzen nituen, batere ohitu gabe nengoen eta aizkoran.
|
|
|
Beno! Orduan jende mordoa etortzen zen gu ikustera eta orain aizkolari onenak jarrita ere plaza betetzeko komeriak
|
izaten
dira... Beste behin Azpeitiko zezen plaza osoa bete zen:
|
|
|
Baina orduan finak ginen horretan. Niri orduan norbaitek aginduko balit hamar mila duro emango zizkidala, gure etxean zentimorik ere ez zen
|
izaten
, eta nik ez nuen galduko apustu hura! Tranpak, eta horiek uste dut geroztikoak direla.
|
|
|
Guk 15 urte izango genituen erromeriara joaten hasi ginenerako. Aittolako gainean hemen inguruko erromeriarik onena
|
izaten
zen, Elgeta trikitilaria eta izaten ziren jotzen. Gure etxean soinua erosteko dirurik izan balitz orduan, ni soinujolea izango nintzen:
|
|
|
Guk 15 urte izango genituen erromeriara joaten hasi ginenerako. Aittolako gainean hemen inguruko erromeriarik onena izaten zen, Elgeta trikitilaria eta
|
izaten
ziren jotzen. Gure etxean soinua erosteko dirurik izan balitz orduan, ni soinujolea izango nintzen:
|
|
|
Dantzan ere ez nuen ikasi. Gustatu bai, baina ni gaztea nintzela amona hil zitzaigun eta orduan lutoak eta horrelakoak
|
izaten
ziren, eta horrela geratu nintzen dantzan ikasi gabe.
|
|
|
Baina garaipen kontuei beste begiratuko zaio EHren abstentzio deialdiak duen eraginari. Emaitzak ikusi behar, baina leku askotan ez da samurra izango eragin hori zein den ikustea, deialdi aktibo honez gain, abstentzioak gorabehera handiak
|
izaten
ditu eta. Edozein modutan ere, azken urteetan, Espainiako Legebiltzarrerako hauteskundeetan izaten da txikien abstentzioa (96koetan% 27, 2), adituen ustez alderdi estatalistek beren hauteslegoa hobeto motibatzen dutelako.
|
|
|
Emaitzak ikusi behar, baina leku askotan ez da samurra izango eragin hori zein den ikustea, deialdi aktibo honez gain, abstentzioak gorabehera handiak izaten ditu eta. Edozein modutan ere, azken urteetan, Espainiako Legebiltzarrerako hauteskundeetan
|
izaten
da txikien abstentzioa (96koetan% 27, 2), adituen ustez alderdi estatalistek beren hauteslegoa hobeto motibatzen dutelako. Hauteskunde motagatik, EHren abstentzio deiaren eragina neurtzeko erreferentzia garrantzitsuenetako bat bezala hartuko da azken hori.
|
|
|
Ez dago irizpide eta koordinazio bateraturik eta egoera honek kudeaketa arazo larriak sortzen ditu. Babes figuren inguruan dagoen heterogeneitate zabal hau ordea, ez da
|
izaten
lurralde edo ingurune bakoitzaren ezaugarri bereizgarri edo izaeraren isla, askotan garai bakoitzeko ohitura edo modek bultzaturiko irizpide subjetiboen ondorio izaten dira.
|
|
|
Ez dago irizpide eta koordinazio bateraturik eta egoera honek kudeaketa arazo larriak sortzen ditu. Babes figuren inguruan dagoen heterogeneitate zabal hau ordea, ez da izaten lurralde edo ingurune bakoitzaren ezaugarri bereizgarri edo izaeraren isla, askotan garai bakoitzeko ohitura edo modek bultzaturiko irizpide subjetiboen ondorio
|
izaten
dira.
|
|
|
Erreserba naturaletan berriz, neurriak ez dira hain zorrotzak eta bertako ekosistemak izaera berezia duten arren, bertako natur baliabideak ustiatu daitezke neurri mugatzaile batzuen barruan. Lekune naturaletan berriz, giza jarduerak baimentzen dira eta gehienetan oso azalera txikiko inguruneak
|
izaten
dira. Azkenik, Natur Parkeak, azalera handiko guneak izaten dira eta bertako ekosistema zabalak babestu nahi izaten dira, baina beti ere, natur baliabideen ustiaketa orekatua eta aisialdirako jarduerak baimenduz.
|
|
|
Lekune naturaletan berriz, giza jarduerak baimentzen dira eta gehienetan oso azalera txikiko inguruneak izaten dira. Azkenik, Natur Parkeak, azalera handiko guneak
|
izaten
dira eta bertako ekosistema zabalak babestu nahi izaten dira, baina beti ere, natur baliabideen ustiaketa orekatua eta aisialdirako jarduerak baimenduz.
|
|
|
Lekune naturaletan berriz, giza jarduerak baimentzen dira eta gehienetan oso azalera txikiko inguruneak izaten dira. Azkenik, Natur Parkeak, azalera handiko guneak izaten dira eta bertako ekosistema zabalak babestu nahi
|
izaten
dira, baina beti ere, natur baliabideen ustiaketa orekatua eta aisialdirako jarduerak baimenduz.
|
|
|
Lurralde edo ekosistemaren kontserbazioan ezinbestekoa da babes figura egokia aukeratzea. Askotan ordea, horixe
|
izaten
da egiten den guztia eta hori ez da nahikoa. Azkenaldi honetan, «bataiatuta» dauden inguruneek, izugarrizko sona hartu dute hedabide, turismo gida, nahiz administrazioko publizitatean.
|
|
|
Natur parkeak turismo erakargarri soilak ez bihurtzearren, giza jarduerak non, noiz eta nola egin behar diren arautu behar da, bi tresna garrantzitsu baliatuz; Natur Baliabideak Antolatzeko Plana, naturgunea babestu aurretik egin behar dena edo egin litzatekeena eta Erabilera eta Kudeaketarako Plan Zuzentzailea, behin naturgune onartu ostean egiten dena. Bi tresna arautzaile hauek, liskar ugariren abiapuntu
|
izaten
dira, interes eta erabilera anitzetako jendea arautzen baita berauetan: basogintza, nekazaritza, aisialdia, industria, azpiegiturak eta beste jarduera asko.
|
|
|
Bai, posible bai. Askotan jendearen heziketa eta jarrera zaindu behar
|
izaten
dira ingurune hauetan. Edozein modutan, egiazko planak egin behar dira.
|
|
|
Gauzak eman egin behar dira. Eskuzabal
|
izaten
ikasi dugu. Zuen familiakoei bai eta besteei ez!
|
|
|
Sting ek oso konpositore eta interpretatzaile bikaina jarraitzen du
|
izaten
. Oraindik Grammyak irabazteko gai dela erakutsi digu.
|
|
|
Gainera, bizkarreko bat edo beste ere jaso izan du. Iraintzeko ere, burura datozkigun lehen hitzak astoarekin zerikusia
|
izaten
dute, astakirten, astakeri, astaputza, astapotroa... Eskerrak Uztapide estimatuari omenalditxo bat egiteaz oroitu zen.
|
|
|
Zelaiak bereiziz zuhaitz eta sastrakak osaturiko hesiak daude. Hauek, oso baliotsuak dira, zelai edo larreetako belar edo landareez gain, beste espezie begetal, intsektu, narrasti zein hegaztiren gordeleku eta janari iturri
|
izaten
direlako.
|
|
|
Garbi dago borda hau ez dela artzainak erabiltzeko egin. Parrila eta mahai handia ez dira artaldeak bazkatzeko
|
izaten
. Ezkerreko bidea jarraitu eta pagoak bakantzen doazen heinean, larrea nagusitzen da eta pista batekin topo egingo dugu (4 km).
|
|
|
Kultura horrek hiritarrengana iritsi behar du, eta sormen kontzeptu espiritual bat egon behar du. Momentu honetan kultura industria da; hala, proiektu honek bukatuko du filmak pantailan
|
izaten
, pantaila txikian kalitatezko ekoizpenak izaten, eta eskualdean lanpostuak sortzen eta zonaldea suspertzen".
|
|
|
Kultura horrek hiritarrengana iritsi behar du, eta sormen kontzeptu espiritual bat egon behar du. Momentu honetan kultura industria da; hala, proiektu honek bukatuko du filmak pantailan izaten, pantaila txikian kalitatezko ekoizpenak
|
izaten
, eta eskualdean lanpostuak sortzen eta zonaldea suspertzen".
|
|
|
Denborak ipiniko gaitu bere lekuan. Utzi buruberoak
|
izaten
. Horrek ez du esan nahi pausoak eman behar ez direnik, urratsak beti eman behar dira.
|
|
|
Dirudienez, XVII. mendean Sorian eta baita Gaztelan ere ezkerreko eskuarekin jotzen zen musika tresna bat zegoen. Honi laguntzeko danborra
|
izaten
zuten zintzilik txistulariek, Euskal Herrian egiten den legez. Musikaren ildotik, 5/ 8 ko erritmoa zortziko euskaldunaren erritmotzat hartua izan da beti.
|
|
|
Eta artaburu batzuk ez bezala, fruituak lorea behar du aurretik. Urte guztiko punta puntako unerik bada, lorealdia denez, hau noiz zabaldu aukeratzen
|
izaten
dute lana.Garaiaz gain, nolako lorea garatu da beste buruhaustea. Honetan landare familia edo koadrila bakoitzak moda bat du hautatua.
|
|
|
Banku tradizionalentzat hil ala bizikoa
|
izaten
hasia da Interneten egotea. Eta ez da soilik erabiltzaileek zerbitzu eta bide mota gehiago eskatzen dituztelako, bankuentzako abantailak ere handiak direlako baizik.
|
|
|
Ba, egia esan, urte hauetan, umeen bizkortze prozesu horretan aldaketa nabarmena somatu dugu. Lehen haurtzaroa luzeagoa
|
izaten
zen, gaur egun, 12 urteko haurrak jauntxoak dira; lehen aldiz, inozentzia hori 14 urte arte heltzen zen. Hala ere, 3 eta 8 urte bitarteko umeek samurtasuna erakusten dute gure ikuskizun baten aurrean eta, eskerrak Jainkoari, hain zuzen, telebistan ematen dituzten gauzak zeharo ikaragarriak direlako.
|
|
|
Ez, esan nion nik, zure amak esan nahi du ni Erreka Mariren lagun mina naizela. Kasetak salduz ez gara aberastu, baina behin etxe batean sartuta, betirako
|
izaten
da. Agian horregatik guraso askoren" txapa" bihurtu gara, umeek behin eta berriro, gau eta egun ipuina jarri ohi dutelako.
|
|
|
Ez, pertsonaia arruntak
|
izaten
dira, Marikris panpinak esaterako, beti gauza gehiago nahi ditu, ez dago inoiz konforme. " Printze txikia" n ostera, inor ez da gaiztoa edo ona.
|
|
|
" Arte Ederretako ikasleek Florentziara joan nahi
|
izaten
dute Miguel Angel edo Da Vinciren inguruan ikertzeko asmoz, baina ez dira konturatzen alferrik ari direla, haien inguruan dena arakatua dagoelako. Zergatik ez dute tesi bat egiten Urrabietaz?" diosku Ernesto Santolaya Gasteizko Ikusager argitaletxeko editoreak.
|
|
|
" Hemendik, hirigunetik, huts samar irteten da autobusa, baina Brazomar aldean geratzen denean bizkaitarrez bete egiten da. Autopistatik autobusa gainezka joaten da, jende askok zutik joan behar
|
izaten
du eta hori oso arriskutsua da". Aparkaleku arazoa ere aipatu du eta adibide gisa denda pareko aparkalekuko Bilboko matrikulak zenbatzen aritu da.
|
|
|
Gazteleraz, katalanez eta galizieraz ziur aterako direla. Besteak kolokan
|
izaten
dira, argitaletxeak ahulagoak direlako. Nolanahi ere, azkenean horiek guztiak ere ateratzea espero dut.
|
|
|
Jatorri anitzetako hamaika produktu dago Euskal Herriko saltokietan. Hemen egon arren, nahiago
|
izaten
dute beste edozein hizkuntza erabili, osagaiak eta argibideak euskaraz adieraztea baino. Produktuen salmenta mugatzen omen du euskarak sarritan.
|
|
|
Orain, amaitu berri den lehen fasearen azterketan murgilduta daude, egindako hutsak bigarren ekinaldian errepika ez daitezen. Hain zuzen, jendearen erantzuna ez da espero bezain ona
|
izaten
ari. Kanpainak oihartzuna ukan duen arren, ez dute jendea hunkitzea lortu Botzari laguntza eman diezaion.
|
|
|
Klase orduak amaituta, Zubi Zaharran ikastaro ugari
|
izaten
da herritar ororentzat: informatika, ingelesa, txistua, gitarra, mekanografia nahiz euskara ikasteko klaseak.
|
|
|
Urte askotan hala izan da; iaz, ordea, mojek ikastetxea utzi zuten, eta ikastolak hartu zuen eraikina. Baserrian, eraikin zaharrean, ez da eskolarik
|
izaten
orain, eta kultur ekitaldiak egiteko erabiltzen da. Etorkizunera begira, DBHko ikasketak ipini nahi dituzte
|
|
|
Eta bertsolari baten bizitzan, eskolarteko txapelketa da bertso munduarekin umetan
|
izaten
den lehen harremana. Eta oholtzara igotzeko aukera, Arantzazu Loidiren hitzetan:
|
|
|
Zalantza barik handia da honen guztiaren gainean egin beharreko lana. Euskara lan tresna duten bizkaitar zenbaitek lan zaila iritzi dio, oraindik euskara batuaren inguruko azken erabakiak eguneratzeko arazoak
|
izaten
direlarik, bestelako erregistro batean, eta halaber hizkuntza bereko molde biren jabe izanda, zaila delakoan.
|
|
|
Bestalde, euskaraz bikoizten diren filmak erabat sinesgaitzak egiten zaizkit, denek hain antzeko eta lehor hitz eginda. Ez dakit bikoizlariak konturatu diren, baina ingelesez dauden filmetan, erromatarren filmetan, esaterako, protagonistek mintzamolde ezberdina
|
izaten
dute, gaiztoak beti du ingeles azentua," cockney" delakoa; onak berriz, estatubatuar doinua izaten du. Hartaz, zergatik ez dituzte euskalki ezberdinak erabiltzen?
|
|
|
Bestalde, euskaraz bikoizten diren filmak erabat sinesgaitzak egiten zaizkit, denek hain antzeko eta lehor hitz eginda. Ez dakit bikoizlariak konturatu diren, baina ingelesez dauden filmetan, erromatarren filmetan, esaterako, protagonistek mintzamolde ezberdina izaten dute, gaiztoak beti du ingeles azentua," cockney" delakoa; onak berriz, estatubatuar doinua
|
izaten
du. Hartaz, zergatik ez dituzte euskalki ezberdinak erabiltzen?
|
|
|
" Manolito lau begi" euskarazko bertsioa urte hasieran estreinatu ondotik, zer moduzko harrera
|
izaten
ari da Estatu mailan?
|
|
|
Biak zaindu behar dira. Edozein zuzendarik buruan duena
|
izaten
da hori, bi lekutan egoteko ahalmena izatea, publikoaren tokian jarri, antzezpenak zaindu eta testuak erritmoari eutsi diezaiola lortzea. Testuarekin zer kontatu nahi duzun zureganatu behar duzu.
|
|
|
Beti esan izan da aktoreak pertsona lotsatiak
|
izaten
direla eta oholtzara igo behar dutela lotsa gainditzeko. Topikoa ala egia da hori?
|
|
|
Zuri ere gertatuko zaizu, zeharo ezberdina da elkarrizketa hau niri egin edo Nuria Espert i egitea. Programatzaileei dagokienez, nahiz eta nahiko adituak
|
izaten
diren, egia da batzuetan publikoaren izenean baztertzen dutena aitzakia izaten dela zure obra ez programatzeko. Eta kultur saileko norbait datorrenean, lanean ari dela pentsatu nahi dut.
|
|
|
Zuri ere gertatuko zaizu, zeharo ezberdina da elkarrizketa hau niri egin edo Nuria Espert i egitea. Programatzaileei dagokienez, nahiz eta nahiko adituak izaten diren, egia da batzuetan publikoaren izenean baztertzen dutena aitzakia
|
izaten
dela zure obra ez programatzeko. Eta kultur saileko norbait datorrenean, lanean ari dela pentsatu nahi dut.
|
|
|
Bestalde, eta hainbeste urtetako lanen ondorioz, euskal kulturaren enpresetan aritzen diren kideek esperientzia metatu dute eta hau oso zaila
|
izaten
da erakundeko gainerako kideei esplizitoki transmititzea. Orain arte transmisiorako bide bakarra elkarrekin fisikoki lan egitea izan da eta noski, egoera hau oso gutxitan izaten da posible.
|
|
|
Bestalde, eta hainbeste urtetako lanen ondorioz, euskal kulturaren enpresetan aritzen diren kideek esperientzia metatu dute eta hau oso zaila izaten da erakundeko gainerako kideei esplizitoki transmititzea. Orain arte transmisiorako bide bakarra elkarrekin fisikoki lan egitea izan da eta noski, egoera hau oso gutxitan
|
izaten
da posible. Beraz, erakunde gehienetan dagoen jakinduria eta esperientzia pertsonetan esklusiboki metatuta dago eta pertsona horiek desagertzen edo joaten direnean, erakundeek batzuetan hutsetik hasi behar izaten dute prozesuak eraikitzen.
|
|
|
Orain arte transmisiorako bide bakarra elkarrekin fisikoki lan egitea izan da eta noski, egoera hau oso gutxitan izaten da posible. Beraz, erakunde gehienetan dagoen jakinduria eta esperientzia pertsonetan esklusiboki metatuta dago eta pertsona horiek desagertzen edo joaten direnean, erakundeek batzuetan hutsetik hasi behar
|
izaten
dute prozesuak eraikitzen.
|
|
|
Euskal Herriaren nazio eraikuntza prozesua oso luzea
|
izaten
ari da. Bere fase aktiboena XIX. mende erditik gaurdaino luzea da.
|
|
|
Egungo Euskal Ikasketen Institutua bi proiektu elkartzearen ondorio da; hala nola, aurreko IBS, hizkuntzalaritza kognitiboa eta etnozientziako adituak biltzen zituena, eta Forum for Basque Critical Studies (Euskal Ikasketa Kritikoetarako Foroa), gizarte eta kultura ikasketak jorratzen zituena. Adar horiek bat egin badute ere, bakoitzak autonomia
|
izaten
jarraitzen du. Dena den, institutua beste taldeei irekia dago.
|
|
|
" Hemengo euskaldun gehienak denboraldi baterako etortzen dira, ikasteko, lan egiteko edo atsedenaldia hartzeko asmoarekin. Normalean egonaldia urte batekoa edo
|
izaten
da. Hala ere, komunitate finkatuagoa eraikitzen ari da.
|
|
|
Euskal Elkarteko kide Galfarsororen hitzetan," paperean behintzat egitarau nahiko ikusgarria proposatzen dugulakoan gaude, eta etorkizunari begira horrek guztiak Euskal Elkarteari bultzada ederra emango diola pentsatzekoa da". Urtean zehar ere, ez da ekitaldirik falta
|
izaten
elkartean. Urtero negu afaria, uda jaia eta mus txapelketa, esate baterako, egiten dituzte.
|