|
2009
|
|
|
Guri azalera erabilgarri bat proposatzea bururatu zitzaigun, eskultura kiosko moduan ere funtziona zezan. Gure sorpresarako konkurtsoa irabazi genuen,
|
hura
eraiki, eta ondoren hasi ziren ikusten hiri altzari gisa erabilgarria den eskulturaren arriskua. Agian idulki baten gainean jaso eta beirazko kutxa baten barnean sartu lukete, inork erabil ez dezan?
|
|
|
Bai, Donostiako Artelekuko eraberritzean laguntzeko egon nintzen Miguel Garai, Santos Barea eta Fernando Moraren bulegoan, Irune Sacristanekin batera. Alde horretatik, Miguel gehiago behar ditugu eskolan, bai, arkitekturaren inguruko teoria bat bazuen eta
|
hura
energiaz helarazten bazekien.
|
|
2012
|
|
|
Iturria ondoko eraikinaren azpian zegoen eta bertara iristeko hainbat eskailera maila jaitsi behar ziren. Duela berrogei bat urte bizilagunek iturria baliogabetzeko eskaera egitean, garaiko alkateak baldintza bezala plazara ematen zuen kale
|
hura
tapatzea eskatu zuen, plaza edertzeko. Herritarrek elizara joateko erabiltzen zuten kalea itxi egin zen orduan eta erabilera falta horrek toki ilun eta zikin bilakatu du.
|
|
|
Tunel, zubi eta lur mugimenduekin gizakiaren neurrira egindako topografia artifiziala eraiki dezakegulako. Horrek esan nahi du gizakia parasito bat bezala ari dela planetan bizitzen, mendeetan zehar eraikitako natura aberatsetik elikatuz eta
|
hura
suntsituz, trukean ezer eskaini gabe, beste norbaiten bizkarretik bizi da alegia (Serres, 2004: 66). Epe luzean eraikitakoaren gainean, epe laburrean eragile suntsitzaile bihurtu gara planetarentzat.
|
|
2013
|
|
|
ezberdina, auzolanean kudeatuko zena eta bidea emango ziena gazteei etxebizitza merke erosteko. Proiektuak Marseilako Unité d. Habitation
|
hura
du eredu neurri batean: bizitzek duplex egitura dute, eguneko programa beheko solairuan eta gauekoa goikoan garatzen dutelarik; solairu bakoitietan korridore zabal batek eraikina alderik alde zeharkatzen du, etxeei sarbidea emanez eta korridorearen amaieran guztientzako terraza zabalduta.
|
|
|
M.M.: Nik neuk orain dela urte batzuk Aiguestortes eko goiko lakura igotzeko, oinak erabili nituen eta bide
|
hura
eginez asko disfrutatu nuen, bailara ikusiz, txorien kantuak entzunez eta paisaiaren zati ezberdinez ohartuz. Zoritxarrez nire gozamena apurtu egiten zuten arrapaladan ondotik pasatzen ziren menditaxiek altxatutako hauts eta egindako zaratarekin.
|
|
|
22@ udal enpresak, industriagunearen geldialdi eta polaritateagatik zoruan dauden interes ekonomikoek bultzatuta, auzoaren birmoldaketa osoa egiteko proiektuari ekin zion. Kokapen ezin hobean zegoen azalera handiko eta gutxi erabilitako zoru
|
hura
informazio eta komunikazioaren teknologietara (TIC) eta jarduera ekonomiko berrietara dedikatzea erabaki zen, 22a deituriko Bartzelonako industriagunea «22@» proiektua bihurtuz.
|
|
|
«1970eko hamarkadan, hiriko historiagile teoriko famatua zen Peter Hallek Bilbotik osteratxoa egiterakoan, Bizkaiko metropoli
|
hura
Europako Mendebaldeko izorratuena zela adierazi zuen?»
|
|
|
Haren lanek konfigurazio zehatzik gabeko estrukturak izan ohi dira, aldakorrak, ahulak, zenbait proiektutan, immaterialak. Askotan pentsa liteke haren proiektuak arkitektura desegiten duten proiektuak direla, hau da, arkitektura traba bezala ulertuz (motela, pisutsua, garestia)
|
hura
desagerraraztea helburu duten proiektuak.
|
|
|
Prozesuak inposatzen duen nortasun edo lekutasun galera hau erakusten digu Sennettek. Ez da Industria Iraultzan inmigrazioarekin gertatu zen jatorriaren galera
|
hura
, baizik eta nortasunaren eta lekutasunaren guztizko galera da, denboran leku batekiko atxikimendua lortzeko ezintasuna. Pertsonen arteko erlazio fisikoaren desagerpen progresiboa, erlazio birtualen mesedetan.
|
|
|
Baina horien artean XIX. mendeko lan bat goraipatu bagenu, Richard Jefferies en After London izango litzateke. Idazle ingeles horren lan horretan, zehazten ez den ezbehar baten ondoren abandonatua izan den Ingalaterra bat deskribatzen zaigu, non
|
hura
uzteko botererik ez baliabiderik ez zutenen ondorengoak gizarte kasik Erdi Aroko batean bizi diren. Obraren lehengo atalak, «The Relapse into Barbarism», bertan behera utzitako Ingalaterraren birnaturalizazio prozesua modu oso zehatz batean deskribatzen du; modu nahiko azkar batean, momentura arte gizakiak eraikitako guztia naturak ezabatzen duelarik.
|
|
|
Hori dela-eta, 1994 urtean Thyssen industria taldeak egin zuen lehiaketarako deiak arrakasta handia izan zuen arkitektoen artean, gaia erakargarria suertatu baitzen: Zorrotzaurre penintsula andeatua, non portuko instalazio eta industria zaharkituak gailentzen ziren, berrantolatzea, eta eremu
|
hura
Bilboko metropoli barrutian berrintegratzea. Lehiaketa hartara aurkeztu ziren 79 proposamenetatik, lerro hauetan aztertzeko begiz jo ditudanak sarituak izan ziren bostak dira.
|
|
2014
|
|
|
Ia barrokoaren garaikoa izanagatik, Pizkundearen azken aldiko konposizio eta trazak darabiltza, garai klasikoaren osteko manierismoari jarraitzen diotenak. Asko izan ziren, XVII. mendearen hasieran, garaiko jauntxoek altxarazitako eraikin berriak, sakristia asko tartean, noblezia osoa baitzegoen elizetako harrietan betiereko bilakatzeko grinak jota, eta
|
hura
izan omen zen familiok euren abizena gogoratua izan zedin hautatu bidea.
|
|
|
" Estatu Batuetako eta, ondorioz, beste herrialde batzuetako nerabeen (eta ez esklusiboki) subkulturaren alderdi batekin identifikatzen da. Beraz, underground ak' sentsibilitate berri'
|
hura
(eta haren produktu kultural eta sozialak) adierazten zuen, zein jatorriz 50eko hamarkadan jaio zen eta ondorengo hamarkadan' kultura berri',' kultura alternatibo' edo' subkultura' bihurtu den" (Maffi, 1979: 13).
|
|
|
Eta horregatik esaten da etxeak gauez eraikitzen zirela, inguruan zebilen harrobiko zaindaria ekiditeko. Eguna argitzen zuenean hormak altxatuta bazeuden, etxe
|
hura
ezin izango zen eraitsi. Beste batzuen esanetan, berriz, gauez eraikitzearen arrazoia denbora kontua baino ez zen.
|
|
2015
|
|
|
Erdibide horretako adibide ederrak dira Tolosako «Zerkausia» eta Berdura plazako metalezko egituraz osaturiko beirazko aterpeak. Zerkausia 1785 urtean (Martin, 1993) eraiki zen Plaza Zaharreko merkatua ordezkatzeko; baina
|
hura
eraitsi egin zuten, eta 1899koa da gaur egun ezagutzen duguna (Martin, 1993). Oraindik, bertan ospatzen da produktu freskoen eta bertakoen asteroko azoka.
|
|
|
Oraingoan, blé jokorako agertokia egokitu zuten. Garai haietan iraganeko pilota joko bihurtzera zihoan joko
|
hura
, eta frontisa, ezker pareta eta errebote paretarekin, eskuinaldean eserleku egonkorrak eta estaliak zituelarik, garaiko burgesiak aurrez ordainduta ikuskizuna eroso ikus zezan. Espazio publikotik ekarritako pilota joko berria, blé pilota jokoa, ikuskizun pribatua bihurtu zuten.
|
|
|
Espazio publikotik ekarritako pilota joko berria, blé pilota jokoa, ikuskizun pribatua bihurtu zuten. Urte gutxitan, eta Jai Alai izenez bataiatu zuten ikuskizun
|
hura
, pilota joko berria izenez zabaltzen hasi zen, ordu arte blé izenez ezagutzen zena. Elkarren aurka jokatzen zuten taldetako iraganeko pilota joko, zaharkitua eta beste garai bateko herentzia mespretxatuz.
|
|
|
Irudia -Haurra zoruaz jabetu egiten da
|
hura
marraztuz, berea egiten du.
|
|
|
Goiko auzuneetako auzokideek haranetik erabat atzetuta zeudela sumatzen zuten (harana ondo komunikatua, hiritarra, hornidura guztiekin, gizarteratua eta erosoagoa bizitzeko) eta nortasun harrotasun modutzat hartu zuten isolatze
|
hura
. Meatzaritza paisaia baten ondasunaren inguruan eraikitzen zen sentimendua, non bertako biztanleek sekulako baldintzak gainditu zituzten eta botere desberdinei aurre egin zieten.
|
|
|
Bitxia da ere Espainiako 1812 urteko Konstituzio sonatu hark 13 artikuluan ondorengoa adieraztea: «Gobernuaren helburua, Nazioaren zoriona da, gizarte politiko ororen helburua,
|
hura
osatzen duten gizabanakoen ongizatea besterik ez delako». Baina denen gainetik, Himalaya mendien tartean bizi den erreinu txiki bat legoke, Butan:
|
|
2016
|
|
|
6 Marketinaren fundamentuak hiri mailara pasatzea, hiria markatzat harturik eta
|
hura
promozionatzeko jarduerak sustatuz.
|
|
|
13 Konpetentzia kapitalismoaren zati organiko eta integrala izanda (Laval eta Dardot, 2013),
|
hura
garaitzea ezinbestekoa da ahalik eta irabazi gehienak lortzeko.
|
|
|
Kultura urbanoa despolitizatu egiten dute eta izaera neutral bat ematen diote; denek ulertzen duten ideia unibertsaltzat hartzen da. Balio hegemonikoak era isilean ezartzeko modu eraginkorra da, eta hiria eraberritzeko narrazioa eta
|
hura
birsortu eta berpizteko kontakizuna produzitzen dituzte.
|
|
|
Hain zuzen ere, horien berrantolaketa, politizatze eta birbanatze kolektiboa diseinatzen edo egikaritzen dabiltzan espazio zein kolektiboak aztertuz. Adibide bat ipintze aldera, kozinatzea eta sukaldea XIX. mendetik pribatizatua eta feminizatua izan den jarduera eta espazioa dugu.Horri aurre eginez, sukaldea eta sukaldatzea kolektibizatu duen talderik bada, esate baterako, Elkarte v edo Txoko batean gauzatuz jarduera
|
hura
, guretzat «eremu domestiko baten politizazio eta kolektibizazioa» da eta, beraz, gure Zaintzaren Arkitekturen barnean txertatuko genuke ikergai gisara.
|
|
|
Bestalde, lege horrek, bai eta
|
hura
garatzen duen «Euskal Autonomia Erkidegoko Oinarrizko Hezkuntzaren curriculuma sortu eta ezartzekoak», eskoletan jorratu beharreko edukiei dagokienez, Gizarte Zientziak, Geografia eta Historia delako ikasgaian, hiriarekin lotutakoak jasotzen ditu. Hala ere, gizarte zientziek duten ikuspegitik lantzen dira batez ere.
|
|
|
Umeen LEGO bidezko eraikuntzak erabat kaotikoak izaten dira jolasean aritzen direlako, piezak jarri bai, baina era berean kentzen doaz, aurrera eta atzera etengabean eta operazio horretan datza sormena eta aukeraketa. Sortuz eta deseginez, era oso arinean, pieza lurretik jaso eta maketan kokatu, beste
|
hura
kendu, 10 segundoko istant batean; bat batean aldaketa horien emaitzak angelu ezberdinetatik ikusten eta ukitzen diren bitartean. Unean uneko tartetxo bat dago soilik aldaketa eta egiaztapenaren artean, eta hori intuizioan finkatzeko baliabide egokia da, intuizioari irakasteko.
|
|
2017
|
|
|
·Espazio batek eta
|
hura
partekatzen duten pertsonen oroitzapen, bizipen eta pertzepzioen pilaketek osatzen dute tokiaren memoria edo memoria kolektibo espaziala [toki lekuaren, memoria estratu, bat}.
|
|
|
Kuriosoa suertatzen bada ere, oraingo ikuskizuna tailu horren ondorio gaurkotua da. Bai ezkerralde «industrialduan» bai eskuinalde «burgesean», bertako «kultura pilaketaren» arrastoak presente dauzkagu, «hiri bakoitza» eta
|
hura
habitatzen duen «klase bakoitza» bere baldintza, historia eta harrotasunarekin. Santurtzin baxurako arrantza oso mugatuaren azken apustuak aurki genitzake portuko kaietan, baina haren aurrekari sinbolikoak ere Mamariga auzo zahar eta berrian.
|
|
|
Ohi denez, urteak iragan ahala kasik den dena norabide berantiarrean erori da (arrazoiak arrazoi), beharbada super portuko salbuespenarekin, eta kutsadura uretatik zein fabriketako tximinietatik gutxituz joan den heinean, lurrazalean kontzentratu dela dirudi («lindane» poltsak, zakarkeriak, etab.). Edozelan ere, espazio horiek bizi izan ditugunontzat kearekiko irudimen «erromantikoak» badirauela gogora genezake. Berau, hautsa bezala badakigu inbaditzailea dena, «edozein txokotan azaltzen dela eta
|
hura
garbitzeko saiakerak lekualdatze bat baino ez direla». Hortik haren izaera «higuingarria» ondoriozta badaiteke ere, «konnotazioa bestelakoa da eta memoriarekin, oroimenarekin duen lotura gailentzen da» (Uriarte, 2012:
|
|
|
«ulerkerasortzaile»aren formulaziobat egin daiteke,
|
hura
kudeatzekoedo berreraikitzekoez badaere«crono topos»
|
|
|
Derridak, batez ere, Peter Eisenman ekin egin zituen elkarlanean saiakerak. Hala ere, elkarlan
|
hura
ezerezean geratu zen arkitektoaren formalismo beharragatik. Jaques Derridak berak azkenean Eisenmani idatzitako gutunak agerian utzi zuen arkitekturaren formalismotik haratago Eisenmanek ez zuela interes nabaririk dekonstrukzioaren benetako oinarrian, hots, arkitekturaren potentzia politikoan.
|
|
|
Profita dezagun urteurren hau denboran atzera salto bat egiteko, eta pintzelkada batzuetan, gogora ekar dezagun gure Lur planeta
|
hura
nola zegoen diseinaturik gure amona adoretsuek atzean utzi eta gaur egun gure etxea den Trappist 1F (eminista) planetara mugitu aurretik.
|
|
|
Oinarriari dagokionez, zimendu ez erasokorra beharrezkoa zen Oñati Plazako lorategiei kalterik ez egiteko. Piloedre izeneko sistema arina hautatu genuen horretarako, eta
|
hura
ekoizten duen izen bereko enpresa kataluniarrak muntaketan parte hartu zuen ere. Sistema hori, zehazki, hormigoizko kubo txiki batzuetan oinarritzen da; kubo horietatik metro bat luzeko altzairuzko 4 pilote fin ateratzen dira lurrazpira.
|
|
|
Betiere, noski, tresnen distiraz liluratu aurretik tresnaren beraren garrantziari benetan duen balioa eman eta prozesuaren zergatiei era kritiko eta hausnartu batean garrantzia emateko kapaz baldin bagara. Beste modu batean esanda, honetan ere, ikasle, guraso edota irakasle izan, hiritar bezala, teknologiaren zergatiari buruzko hausnarketa egin dugu,
|
hura
helburu edo bitartekari den argitu nahi badugu behintzat.
|
|
2018
|
|
|
Egia bada ere Carlos Sambricio irakaslearen La Arquitectura española de la ilustración liburuan aipatuak direla, sekula ez da izan haien berri gehiagorik (Sambricio, 1986: 19). Arnalen azken lanetarikoak dira,
|
hura
hil baino bi urte lehenago egindakoak, artean Akademiako zuzendaria zelarik. Lan honek Arnalen proiektua ematen du argitara, baita bi baserrietako baten argazkia ere, haien hondakinen kokapenaren berri emanez.
|
|
|
1 Burdinbideen ondarearen etengabeko galera eta horren isla diren eta
|
hura
osatzen duten elementu eraikien egoera orokorra kezkagarria da, ondare horren ahultasunaren adierazgarri eta behar besteko babes maila ez izatearen ondoriozkoa, hala nola azpiegitura elementu hauek bere osotasunean babesteko lurralde ikuspegi zabala duten estrategia integraturik ezaren lekuko.
|
|
|
Ezinbestekoa dirudi pentsatzeak tresna profesionalekin hornituriko erabiltzaile amateurrak sektore orotara helduko direla eta profesionalek kontrol eremuaren atal bat laga dutela Pro Am ekin partekatzeko. Baina posible al da arkitektura proiektuaren kontrol eremu bat amateurrei lagatzea
|
hura
kaltetu gabe?
|
|
2019
|
|
|
XX. mendeko azken herenaz gero, bederen, energia eta komunikazio azpiegiturak, etxegintza hirigintza proiektuak, paisaia... lurralde ikuspegitik interes orokorreko eztabaida gai nagusiak izan dira, elikadurarekin zerikusia zutenak guztiz bazterrean geldituz. Alta, lurraldea eraikuntza soziala den aldetik,
|
hura
zehazteko eztabaiden erdigunerat elikadura ekartzeak ingurunea berrantolatzeko baina, batez ere, gure biziak birtokiratzeko aukera ezin hobea eskaintzen du.
|
|
|
1996ko otsailaren 6an 28/ 1996 DEKRETUA argitaratu zen, Markina Xemeingo hirigune historikoa Monumentu Multzo izendapenaz Kultura Ondasun gisa sailkatzeko eta
|
hura
zaintzeko babes arauak ezartzeko. Dekretu horrek Monumentu Multzoan txertatu zituen hirigunea, Zelaia eta aldirietako eraikin batzuk.
|
|
|
Espazio bat urperatzean, non geratzen da? Itoitzen, urak lurraldea ukatzea ekarri du,
|
hura
habitatzeko aukera galdu da. Hala ere, bertako biztanleok betidanik ezagutu ditugun toki zehatzak espazioan kokatzeko gai gara.
|
|
2020
|
|
|
Eskerrik asko, bereziki, Alex Galán abenturako kideari;
|
hura
arduratu zen landa ekoizpen guztiaz eta latitude horietatik ni bizirik iraunarazteaz. Halaber, eskerrik asko Pedro Acevedo musikariari, distantziatik filmaren eta Erdialdeko Asiaren esentzia guztiari eusten dion musika sortzen jakin zuenari, eta trukean ezer eskatu gabe proiektu honen aldeko apustua egin duten pertsona guztiei, zinemarekiko maitasunagatik eta historiak kontatzeko grinagatik egin dutenei.
|
|
|
Eta zer esanik ez erronka lortzeko epea amaitu aurreko egunetan, orduan erabat erotu egiten zara! Gainera, proiektua zabaltzea oso garrantzitsua da crowdfunding-aren aurretik eta
|
hura
martxan dagoen bitartean;" astuna" bihurtzen zara (kar kar kar). Lagunei idatzi genien, lagunen lagunei, lagunen lagunen lagunei...
|
|
|
Honako hiru hauek izan dira industria horren garapenaren funtsezko 3 oinarriak: burdina iturri onak izatea —haien ezaugarriak labe baxuan(
|
hura
baita burdinolan erabiltzen dena) murrizteko prozesura egokitzen ziren—, bigarren oinarrizko lehengaia ematen zuten basoen oparotasuna (egur ikatza) eta urak bultzatutako aparatu mekanikoak ezartzeko bide ematen zuen sare hidrografikoa (erregimen erregularreko ibai emaritsuak eta malda nabarmenekoa itsasotik hurbil egoteagatik). Beste faktore batzuek, zenbait etapa eta baldintzatan, sektoreak bere biografiaren balantze orokorrean izan zuen martxa arrakastatsuan izan zuten eragina:
|
|
|
Proiektu humanista modernoa eraikitzeko testuinguru horretan sortu zuen Adolphe Quetelet estatistikari, astronomo, matematikari eta soziologo belgikarrak zientzia estatistiko sozial berria, datuen sorkuntza masiboaren bidezko etengabeko behaketan eta analisian oinarritzen dena. Quetelet Gauss en kanpaiaren kurba simetrikoan oinarritu zen (edo banaketa arruntaren kurban);
|
hura
probabilitatearen teorian erabili zuen matematiketan bere" Homme Moyene" kokatzeko (batez besteko gizakia) (Quetelet, 1835); haietatik abiatuta deskribatu zuen gorputz normalizatua edo estandarra, eta, horren bidez, portaera biologikoko eta sozialeko arketipoa.
|
|
|
Baieztapen erradikal
|
hura
abiapuntutzat hartuta, ikasgaiak proiektu bat diseinatzea ere eskatzen zuen. Kasu honetan, Rem Koolhaasen adibideari jarraituta, arkitektura proiektua fikziozko kontakizun batean transformatu zen.
|
|
2021
|
|
|
Nire gorputzean gorde da Gidor Bilbao UEUkidearekin eta Maiderrekin izandako azken bilera
|
hura
2016 urtean. Donostian bildu ginen hiruok, Aldiri Akademiak onesten dituen aldizkari zientifikoen ligan sartzeko aukerak aztertzeko.
|
|
|
Egoera espazial bat bere horretan onartu beharrean,
|
hura
ezbaian jartzeko haziak ereiten dira arkitektura eraikitzepraktika bat baino askoz konplexuagoa dela onartuz gero. Arkitektura eta artea uztartzen direnean, esaterako, edota arkitekturari balio politikoa aitortzen zionean, praktika zentzu zabalago batean jorratzeko aukerak irekitzen dira.
|